Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji / opracowanie zasad pisowni i interpunkcji polskiej Edward Polański ; [opracowanie haseł Ewa Dereń, Michał Gniazdowski, Tomasz Karpowicz, Anna Kłosińska, Danuta Kownacka, Aleksandra Kubiak-Sokół, Jacek Lewinson, Patrycjusz Pilawski, Katarzyna Sobolewska, Anna Stankiewicz, Marek Szopa]. wyd. 4., popr. i uzup. Warszawa, cop. 2016 Spis treści ZASADY PISOWNI I INTERPUNKCJI 11 PISOWNIA POLSKA 11 I. INFORMACJE WSTĘPNE 11 1. Podstawowe zasady pisowni polskiej 11 II. OZNACZANIE SAMOGŁOSEK 13 2. Samogłoski ustne 13 3. Samogłoska nosowa ą 14 4. Samogłoska nosowa ę 15 5. Pisownia połączeń literowych o, e + spółgłoska nosowa 16 6. Pisownia grup spółgłoskowych ns, rs, nz 17 7. Zasady użycia liter i, j 17 III. OZNACZANIE SPÓŁGŁOSEK 20 8. Oznaczanie miękkości spółgłosek 20 9. Pisownia połączeń literowych 20 10. Zasady użycia znaków ż, rz 22 11. Zasady użycia znaków ch, h 24 12. Wahania w zakresie pisowni spółgłosek 25 13. Pisownia wybranych typów formacji słowotwórczych 26 14. Pisownia wybranych form deklinacyjnych 37 15. Pisownia wybranych form koniugacyjnych 39 IV. WIELKIE I MAŁE LITERY 40 16. Użycie wielkiej litery ze względów składniowych 40 17. Użycie wielkiej litery w poezji oraz ze względów graficznych 41 18. Użycie wielkiej litery ze względów znaczeniowych 43 A. Wielką literą piszemy 43 B. Wielką literą można zapisać 54 19. Użycie wielkiej litery ze względów uczuciowych i grzecznościowych 54 20. Użycie małej litery 55
V. PISOWNIA ŁĄCZNA LUB ROZDZIELNA 60 21. Uwagi ogólne 60 22. Pisownia zrostów typu lwipyszczek 61 23. Pisownia zestawień typu lwia paszcza 62 24. Pisownia wyrażeń typu dziko rosnący, lekko strawny, nowo otwarty 62 25. Pisownia zestawień typu artysta malarz, lekarz chirurg, zamachowiec samobójca, pies przewodnik, ryba piła, samochód pułapka, statek cysterna 63 26. Pisownia przymiotników złożonych typu jasnoniebieski, rolniczoprzemysłowy, dwuipółletni, przeszłoroczny, szaroniebieskosrebrzysty 63 27. Pisownia połączeń z liczebnikiem pół 64 28. Pisownia połączeń z liczebnikiem ćwierć 66 29. Pisownia łączna i rozdzielna wyrażeń przyimkowych 66 30. Pisownia przyimków złożonych 69 31. Pisownia wyrażeń typu ręka w rękę, sam na sam, od deski do deski 69 32. Pisownia formy zaimkowej -ń z przyimkami 69 33. Pisownia wyrazów z przedrostkami 70 34. Pisownia wyrażeń zaimkowych 71 35. Pisownia zaimków złożonych typu ten sam, taki sam 71 36. Pisownia wyrazu jak 71 37. Pisownia wyrazu indziej 72 38. Pisownia partykuł bądź, bodaj, byle, chyba, ci, co, lada, niech, niechaj, no, oby, tak, tam, też, to, tu 72 39. Pisownia partykuł -że, -ż, -li, -ć 72 40. Pisownia spójnika że 73 41. Pisownia cząstek wyrazów -ąd, -ędy, -dziesiąt, -dziesty, -dzieści, -inąd, -kolwiek, -kroć, -krotny, -krotnie, -mość, -nasty, -naście, -set 73 42. Pisownia końcówek -(e)m, -(e)ś, -(e)śmy, -(e)ście 73 43. Pisownia łączna cząstek -bym, -byś, -by, -byśmy, -byście 73 44. Pisownia rozdzielna cząstek bym, byś, by, byśmy, byście 75 45. Pisownia łączna partykuły nie 78 46. Pisownia rozdzielna partykuły nie 79 VI. UŻYCIE ŁĄCZNIKA 83 47. Pisownia wyrazów typu pseudo-polak, eks-amerykanin 83 48. Pisownia nazw miejscowości typu Bielsko-Biała, Świeradów-Zdrój, Warszawa-Śródmieście 84 49. Pisownia nazwisk złożonych typu Mortkowicz-Olczakowa, Dołęga-Mostowicz 84 50. Pisownia przymiotników złożonych typu biało-czerwony 84 51. Pisownia z łącznikiem dwuczłonowych rzeczowników typu laska-parasol, ława-stół, pralka-suszarka, kupno-sprzedaż, cud-dziewczyna 84 52. Pisownia połączeń wyrazowych z członami niby-, quasi- 85
53. Inne przykłady pisowni z łącznikiem 85 VII. DZIELENIE WYRAZÓW 86 54. Zasady dzielenia wyrazów 86 VIII. PISOWNIA SKRÓTÓW I SKRÓTOWCÓW 89 55. Reguły skracania wyrazów 89 56. Skrótowce 92 A. Oznaczanie odmiany skrótowców. Zasady ogólne 92 B. Pisownia skrótowców. Zasady szczegółowe 92 IX. PISOWNIA NAZW WŁASNYCH 93 57. Uwagi wstępne 93 58. Pisownia nazwisk Polaków - postaci historycznych 93 59. Pisownia obcych nazw własnych. Uwagi wstępne 94 60. Pisownia imion 95 61. Odmiana imion 95 62. Odmiana nazwisk. Uwagi ogólne 96 63. Odmiana i pisownia nazwisk żeńskich 96 64. Odmiana i pisownia nazwisk męskich 97 65. Nazwiska angielskie i francuskie 97 66. Odmiana nazwisk angielskich i francuskich 97 67. Nazwiska niemieckie 100 68. Nazwiska włoskie 101 69. Nazwiska węgierskie 101 70. Odmiana i pisownia obcych nazw geograficznych 102 71. Zapisywanie słowiańskich nazw własnych zawierających swoiste znaki łacińskie 103 72. Pisownia łacińskich nazw własnych 105 73. Pisownia greckich nazw własnych 106 A. Transliteracja 106 B. Transkrypcja 107 74. Zasady polszczenia imion i nazw greckich 107 X. TRANSLITERACJA I TRANSKRYPCJA SŁOWIAŃSKICH ALFABETÓW CYRYLICKICH 108 75. Uwagi ogólne 108 76. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu rosyjskiego 109 A. Transliteracja 109 B. Transkrypcja 110 77. Adaptacja ortograficzna i odmiana rosyjskich nazw własnych 111 A. Nazwy geograficzne 111 B. Nazwiska 111 78. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu ukraińskiego 113 A. Transliteracja i transkrypcja 113
B. Uwagi szczegółowe do transkrypcji wyrazów ukraińskich 113 C. Polszczenie ukraińskich nazw własnych 114 79. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu białoruskiego 115 A. Transliteracja i transkrypcja 115 B. Uwagi szczegółowe do transkrypcji wyrazów białoruskich 115 C. Polszczenie białoruskich nazw własnych 116 80. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu bułgarskiego 117 A. Transliteracja i transkrypcja 117 B. Uwagi szczegółowe do transkrypcji wyrazów bułgarskich 117 81. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu serbskiego 118 82. Transliteracja i transkrypcja współczesnego alfabetu macedońskiego 118 INTERPUNKCJA POLSKA 119 XI. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA POLSKIEJ INTERPUNKCJI 119 83. Znaki interpunkcyjne i ich funkcje 119 84. Charakter polskiej interpunkcji 120 XII. ZNAKI INTERPUNKCYJNE 121 85. Znaki oddzielające. Uwagi ogólne 121 86. Podstawowa funkcja kropki 121 87. Inne zastosowania kropki 122 88. Pomijanie kropki 123 89. Średnik 125 90. Przecinek 125 A. Przecinek pomiędzy zdaniami podrzędnymi i nadrzędnymi. Zasady ogólne 126 B. Przecinek pomiędzy zdaniami podrzędnymi i nadrzędnymi. Zasady szczegółowe 127 C. Przecinek pomiędzy zdaniami współrzędnymi połączonymi bezspójnikowo 129 D. Zdania współrzędne spójnikowe. Reguły ogólne 129 E. Zdania współrzędne spójnikowe. Reguły szczegółowe 131 F. Przecinek między częściami zdania pojedynczego 131 G. Przecinek między częściami zdania pojedynczego połączonymi spójnikowo 131 H. Przecinek a wyrażenia porównawcze 133 I. Przecinek między częściami zdania pojedynczego połączonymi bezspójnikowo 134 J. Wyrażenia wprowadzające i wtrącone 135 91. Znaki prozodyczne, emotywne oraz znaki opuszczenia. Uwagi ogólne 137 92. Wielokropek 137 93. Myślnik 139 94. Pytajnik 141 95. Wykrzyknik 143
96. Dwukropek 145 97. Nawias 147 98. Cudzysłów 150 A. Uwagi szczegółowe i zalecenia 150 B. Użycie cudzysłowu jako znaku cytowania 151 C. Użycie cudzysłowu ze względów znaczeniowo-stylistycznych 151 D. Zbiegnięcie się cudzysłowu z innym znakiem interpunkcyjnym 152 99. Interpunkcja polska - podsumowanie 152 BIBLIOGRAFIA 153 ANEKS I - NIEKTÓRE ORZECZENIA RADY JĘZYKA POLSKIEGO PRZY PREZYDIUM PAN 155 ANEKS II - ZESTAWIENIE HASEŁ RÓWNOBRZMIĄCYCH O RÓŻNEJ PISOWNI 158 SŁOWNIK ORTOGRAFICZNY. UWAGI WSTĘPNE 165 SPIS SKRÓTÓW I KWALIFIKATORÓW 171 BUDOWA ARTYKUŁU HASŁOWEGO 173 oprac. BPK