PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

[2014] Pracownia Ochrony Środowiska Andrzej Sułkowski ul. św. Andrzeja Boboli 1 31-408 Kraków PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO [dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentów sołectw: Nieznanowice, Jaroszówka i Wieniec, w zakresie poszerzenia terenów powierzchniowej eksploatacji kruszyw (obszar Nieznanowice-2 )] Autor: Andrzej Sułkowski

Strona 2 z 38 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentów sołectw: Nieznanowice, Jaroszówka i Wieniec, w zakresie poszerzenia terenów powierzchniowej eksploatacji kruszyw (obszar Nieznanowice-2 ) Zawartość 1. Wprowadzenie 5 1.1. Podstawa prawna opracowania 5 1.2. Zakres przestrzenny opracowania 5 1.3. Zakres merytoryczny 5 1.4. Cel sporządzenia 7 1.5. Metoda 7 1.6. Materiały wejściowe 7 2. Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami 9 2.1. Zawartość dokumentu 9 2.2. Cel sporządzenia dokumentu 9 2.3. Przeznaczenie terenów 10 2.4. Powiązania z innymi dokumentami 10 2.4.1. Opracowanie ekofizjograficzne 10 2.5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy 12 2.6. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa Małopolskiego 14 3. Problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu 15 3.1. Dotyczące obszarów chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody 15 3.2. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu 17 3.3. Ochrona wód podziemnych 17 4. Funkcjonowanie środowiska 18 4.1. Rzeźba i budowa geologiczna 18 4.2. Gleby 19 4.3. Wody 19 4.4. Zagrożenie powodziowe 19 4.5. Warunki klimatyczne 20 4.6. Szata roślinna, świat zwierzęcy 21 4.7. Krajobraz 21 5. Wzajemne powiązania elementów oraz procesy zachodzące w środowisku 22 6. Dotychczasowe zmiany środowiska 22 7. Stan środowiska 25 7.1. Zanieczyszczenie atmosfery 25 7.2. Jakość wód powierzchniowych 26 7.2.1. Lokalne źródła zanieczyszczeń 26 8. Przewidywane oddziaływania na środowisko 27 8.1. Różnorodność biologiczna (świat roślin i zwierząt) 27 8.1.1. Eksploatacja kruszyw 27 8.1.2. Zagospodarowanie po rekultywacji 27 8.2. Ochrona wód 29 8.2.1. Ścieki komunalne i wody opadowe 29 8.2.2. Ochrona wód podziemnych 30 8.2.3. Odpady 30 8.3. Powietrze 31 9. Powierzchnia ziemi 32 9.1.1. Ukształtowanie 32 9.1.2. Gleby 33

Strona 3 z 38 9.2. Krajobraz 33 9.3. Klimat 33 9.4. Zasoby naturalne 34 9.5. Zabytki 34 9.6. Ochrona dóbr materialnych 34 9.6.1. Ochrona przeciwpowodziowa 34 9.7. Zabytki 34 9.8. Dobra materialne 34 9.9. Ludzie 35 9.9.1. Standardy środowiska 35 9.9.2. Standardy akustyczne 35 9.9.3. Realizacja postanowień art. 114 Ustawy Prawo ochrony środowiska 36 9.10. Ocena skutków realizacji ustaleń planu 37 10. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko 37 11. Propozycje korekty zapisu ustaleń planu 37 12. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu 37 13. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania 37 14. Streszczenie 38

Fig.1.1. Położenie granice ocenianego planu (kolor czarny) na tle granic miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego; fragmentów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego sołectwa: Wieniec, Jaroszówka i Nieznanowice, w zakresie poszerzenia terenów powierzchniowej eksploatacji kruszyw (obszar Nieznanowice- 1 ), (kolor czerwony); sołectwa Wieniec w jego granicach administracyjnych (kolor zielony. Kolorem niebieskim oznaczono granice obowiązującego (niezmienianego) planu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego sołectwa Wieniec - obszar Wieniec 1. Strona 4 z 38

Strona 5 z 38 1. Wprowadzenie Niniejsze opracowanie powstało dla potrzeb miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentów sołectw: Nieznanowice, Jaroszówka i Wieniec, w zakresie poszerzenia terenów powierzchniowej eksploatacji kruszyw (obszar Nieznanowice-2 ). Sporządzony plan, w swoich granicach zastąpi obowiązujące plany miejscowe: Zmiana fragmentów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego sołectwa: Wieniec, Jaroszówka i Nieznanowice, w zakresie poszerzenia terenów powierzchniowej eksploatacji kruszyw (obszar Nieznanowice-1 ), przyjęty Uchwałą Nr IX/46/2011 Rady Gminy Gdów z dnia 28.04.2011 i ogłoszony w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego Nr 256, poz. 2063, z dnia 17.05.2011 r. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego sołectwa Wieniec w jego granicach administracyjnych, przyjęty Uchwałą Nr X/58/2007 Rady Gminy Gdów z dnia 28.06.2007 r i ogłoszony w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego nr 690, z dnia 26.09.2007 r. 1.1. Podstawa prawna opracowania Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U.2013.1232 j.t., zm.). Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. O planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.2012.647 j.t., zm.). Ustawa z dnia 3.10.2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.2013.1235 j.t., zm.). 1.2. Zakres przestrzenny opracowania Zakres przestrzenny planu obejmuje obszar określony Uchwałą nr XLVI/343/2013 Rady Gminy Gdów z dnia 7 listopada 2013 roku. Na rysunku (fig. 1.1) przedstawiono granice terenów objętych wymienionymi wyżej miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. 1.3. Zakres merytoryczny Jest zgodny z art. 51.2 Ustawy z dnia 3.10.2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.2008.199.1227, z późn. zmianami). Zakres i szczegółowość opracowania zostały uzgodnione przez Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie (fig. 1.2; 1.3) i Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieliczce (fig. 1.4). Dyrektor ROŚ obok właściwych, wynikających z przepisów prawa obowiązków podkreślił (nałożył obowiązek) oceny sporządzonego projektu planu pod kątem przepisów tzw. Ramowej Dyrektywy Wodnej. Celem działania dyrektywy ma być osiągnięcie dobrego stanu wszystkich wód do 2015 roku. Co wedle zasad zrównoważonego rozwoju oznacza: zaspokojenie zapotrzebowania na wodę ludności, rolnictwa i przemysłu promowanie zrównoważonego korzystania z wód ochronę wód i ekosystemów znajdujących się w dobrym stanie ekologicznym poprawę jakości wód i stanu ekosystemów zdegradowanych działalnością człowieka zmniejszenie zanieczyszczenia wód podziemnych zmniejszenie skutków powodzi i suszy. Transpozycja przepisów RDW do prawodawstwa polskiego nastąpiła przede wszystkim poprzez ustawę Prawo wodne (Dz.U.05.239.2019, zm.) wraz z aktami wykonawczymi. Ponadto RDW transponowana jest także poprzez ustawę Prawo ochrony środowiska (Dz.U.08.25.150 z późn. zm.) oraz ustawę o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U.06.123.858 z późn. zm.) wraz z aktami wykonawczymi do tych ustaw. W tej sytuacji oceny przeprowadzone w niniejszym opracowaniu odnoszą się w zakresie przepisów do stanu prawnego obowiązującego w kraju.

Strona 6 z 38 Fig.1.2. Uzgodnienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Fig.1.3. Uzgodnienie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Wieliczce.

Strona 7 z 38 1.4. Cel sporządzenia Podstawowym celem prognozy jest poszukiwanie i wskazanie możliwości rozwiązań planistycznych najkorzystniejszych dla stanu środowiska, poprzez: identyfikację i ocenę najbardziej prawdopodobnych wpływów na biofizyczne i zdrowotne komponenty środowiska określonego obszaru, jakie może wywołać realizacja dyspozycji zawartych w projekcie planu, eliminację rozwiązań i ustaleń niemożliwych do przyjęcia ze względu na ewentualne negatywne skutki dla środowiska lub zagrożenie dla zdrowia mieszkańców, ocenę wpływu ustaleń na środowisko przyrodnicze. 1.5. Metoda Analizy przeprowadzone metodą opisową w ramach prognozy oparto na założeniach że stanem odniesienia dla prognozy są: obecny stan środowiska przyrodniczego i zagospodarowania terenu, określony w opracowaniu ekofizjograficznym wykonanym dla potrzeb nin. zmiany planu, ustalenia projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, działania związane z realizacją ustaleń będą realizowane zgodnie z zasadami przyjętymi w planie. Ocenę możliwych przemian komponentów środowiska przeprowadzono w oparciu o analizę ich funkcjonowania w istniejącej strukturze przestrzennej. Kolejnym krokiem była analiza przyszłego funkcjonowania środowiska pod wpływem przemian, jakie zajdą wskutek realizacji ustaleń studium. Etapem końcowym była ocena skutku, czyli wynikowego stanu komponentów środowiska, powstałego na skutek przemian w jego funkcjonowaniu, spowodowanych realizacją ustaleń oraz sformułowanie propozycji zmian lub alternatywnej wersji ustaleń, wynikających z troski o osiągnięcie możliwie korzystnego stanu środowiska w warunkach projektowanego zagospodarowania przestrzennego obszaru. 1.6. Materiały wejściowe 1 Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, Pracownia AU, Kraków 2014. 2 Plan zagospodarowania przestrzennego województwa Małopolskiego. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Środowiska i Rozwoju Wsi, Kraków 2003. 3 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Gdów. Pracownia AU, 2008. Uchwała nr XXVI/164/2008 z 17.04.2008, zmienione. 4 Kondracki J., Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa, 2000. 5 www.krakow.pios.gov.pl Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2012 roku, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie. 6 www.krakow.pios.gov.pl Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2012 roku, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie.

Strona 8 z 38 Fig.2.1. Rysunek projektu planu.

Strona 9 z 38 Fig.2.2. Legenda do rysunku projektu planu. 2. Informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami 2.1. Zawartość dokumentu Merytoryczna treść dokumentu (projektu uchwały) zawiera się w kolejnych paragrafach informujących o: przeznaczeniu terenów zasadach ochrony i kształtowania ładu przestrzennego oraz kształtowania przestrzeni publicznych zasadach ochrony środowiska, przyrody, krajobrazu kulturowego oraz dziedzictwa kulturowego, zabytków i dóbr kultury współczesnej zasadach podziału nieruchomości szczególnych warunkach zagospodarowania terenów, w tym wynikających z przepisów odrębnych, a także warunkach tymczasowego zagospodarowania zasadach modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej. 2.2. Cel sporządzenia dokumentu Celem sporządzenia dokumentu jest udostępnienie kolejnych złóż kruszyw w obszarze objętym projektem planu do eksploatacji i stworzenie możliwości wyznaczenia obszarów i terenów górniczych. Jego sporządzenie jest również wypełnieniem wymogu stawianego przez obowiązujące przepisy prawa - zapis art. 7 ust. 1 Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U.2011.163.981, zm.), w którym ustawodawca stanowi, że; podejmowanie i wykonywanie działalności określonej ustawą jest dozwolone tylko wówczas, jeżeli nie naruszy ona przeznaczenia nieruchomości określonego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz w odrębnych przepisach. nakłada obowiązek sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego.

Strona 10 z 38 2.3. Przeznaczenie terenów W granicach obszaru objętego ustaleniami planu (fig. 2.1) wyznaczono tereny: PE/US powierzchniowej eksploatacji kruszyw, przewidziane do rekultywacji i przekształceń dla celów rekreacyjnych PE/US/ZZ powierzchniowej eksploatacji kruszyw, przewidziany do rekultywacji i przekształceń dla celów rekreacyjnych, położony w granicach obszaru szczególnego zagrożenia powodzią R tereny rolnicze R/ZZ rolnicze położone w granicach obszaru szczególnego zagrożenia powodzią ZL/ZZ leśne, położone w granicach obszaru szczególnego zagrożenia powodzią KDL/ZZ drogi lokalnej położony w granicach obszaru szczególnego zagrożenia powodzią. Tab.2.1. Przeznaczenie terenów w dyspozycji merytorycznej projektu planu. PE/US [PE/US/ZZ] R R/ZZ ZL/ZZ Przeznaczenie dla użytkowania tymczasowego dla powierzchniowej eksploatacji kruszyw, z możliwością realizacji tymczasowych obiektów zaplecza i urządzeń infrastruktury technicznej związanych z eksploatacją Przeznaczenie dla zagospodarowania podstawowego, dla terenów eksploatacyjnych po zakończeniu eksploatacji i rekultywacji terenu pod otwarte tereny rekreacji z akwenami wodnymi (kąpieliska), z możliwością realizacji urządzeń sportowo-rekreacyjnych wraz z obiektami zaplecza i infrastrukturą oraz zielenią urządzoną; dopuszcza się pozostawienie terenu w użytkowaniu rolniczym jako grunty rolne ze stawami rybnymi gospodarka rolna gospodarka rolna z preferencją dla użytkowania gruntów jako użytków zielonych gospodarka leśna 2.4. Powiązania z innymi dokumentami 2.4.1. Opracowanie ekofizjograficzne W ekofizjografii (fig. ) określono (według terminologii tegoż opracowania) podstawowe uwarunkowania ekofizjograficzne, które są w gruncie rzeczy wyznaczonymi kierunkami polityki przestrzennej, w aspekcie ochrony środowiska i jego zasobów. Są to; konieczność wyłączenia z zainwestowania kubaturowego terenów wchodzących w skład przyrodniczej osnowy ekologicznej (pełniących ważne funkcje ekologiczne), w tym terenów zalewowych Raby i mniejszych cieków, konieczność zachowania drożności istniejących cieków, pełniących funkcje lokalnych ciągów migracyjnych, konieczność wyłączenia bądź istotnego ograniczenia zainwestowania zwartych obszarów gleb o największej wartości bonitacyjnej oraz terenów udokumentowanych złóż surowców, bezwzględny nakaz podczyszczania wód odprowadzanych z terenów noworealizowanych ulic, parkingów i placów manewrowych, konieczność uzupełnienia i wzbogacenia obudowy biologicznej cieków w sposób zgodny z lokalnymi warunkami siedliskowymi, przy zastosowaniu odpowiedniej struktury gatunkowej drzew, krzewów i roślinności niskiej, zakaz usuwania istniejących enklaw leśnych i niewielkich zbiorników wodnych, założenie zachowania możliwie dużych powierzchni biologicznie czynnych (trwałych użytków zielonych) w całym obszarze [gminy],

Strona 11 z 38 Fig.2.1. Fragment rysunku opracowania ekofizjograficznego dla gminy. Zgodnie z wyznaczonymi kierunkami działań, w oparciu o cechy struktury przyrodniczej terenu i uwarunkowania poza przyrodnicze (stan obecnego zainwestowania i tendencje jego przekształceń), wyznaczono w obszarze objętym opracowaniem ekofizjograficznym kompleksy przyrodniczo - funkcjonalne. Dla każdego z wyznaczonych kompleksów określono cele polityki ochrony środowiska oraz dopuszczalne formy zagospodarowania. Tab.2.2. Kompleksy przyrodniczo funkcjonalne wyznaczone w opracowaniu ekofizjograficznym (przedstawienie kategorii wyznaczonych w obszarze objętym projektem planu). A. Kompleks przyrodniczo - ekologiczny Cel: Wskazania przestrzenne: utrzymanie i wzbogacenie funkcji przyrodniczych i ekologicznych bezwzględny zakaz zabudowy (z wyjątkiem obiektów małej architektury towarzyszącej ewentualnej dopuszczalnej funkcji rekreacyjnej), konieczność uzupełnienia, niezbędnej rekonstrukcji i wzbogacenia, a następnie odpowiedniego utrzymania obudowy biologicznej terenu, przy założeniu zachowania jej obecnego charakteru i preferencji dla gatunków rodzimych (dopuszcza się realizację zieleni urządzonej, jednak pod warunkiem stosowania roślinności odpowiadającej lokalnej specyfice siedliskowej), zakaz kanalizowania cieków, konieczność zachowania korytarzy ekologicznych, w tym lokalnych ciągów migracyjnych wraz z zakazem grodzenia terenu należącego do kompleksu.

Strona 12 z 38 B. Kompleks przyrodniczo - hydrogeniczny Cel: Wskazania przestrzenne: utrzymanie funkcji przyrodniczych zakaz wprowadzania nowej zabudowy (ewentualne zainwestowanie niewskazane z uwagi na niekorzystne warunki gruntowo - wodne), zachowanie przyrodniczego charakteru obszaru. Analiza dyspozycji projektu planu w odniesieniu do opracowania ekofizjograficznego pozwala na stwierdzenie, że ustalenia obu opracowań są generalnie zgodne (przy zakładanym wysokim stopniu renaturyzacji obszarów poeksploatacyjnych. 2.5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego uchwalone przez Radę Gminy w dniu 17.04.2008 r. (uchwała XXVI/164/2008), zmienione w 2013 roku (Uchwała Rady Gminy Gdów nr XLII/302/2013 z dnia 27.06.2013) w odniesieniu do terenu objętego planem (fig. 2.2. stanowi i określa kierunki działań politykę ochrony zasobów środowiska oraz sposoby zagospodarowania terenów o przypisanej im funkcji. Fig.2.2. Fragment rysunku studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (z legendą przywołanej wyżej jego zmiany).

Strona 13 z 38 Fig.2.3. Legenda rysunku studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Kierunki polityki ochrony środowiska określone w studium stanowią i określają: działania w zakresie zasobów kopalin: o ochrona złóż niezagospodarowanych poprzez uwzględnienie obszaru ich występowania w studiach uwarunkowań oraz planie zagospodarowania przestrzennego; o renaturalizacja i rekultywacja terenów poeksploatacyjnych; o ograniczony rozwój eksploatacji na obszarach cennych przyrodniczo; o planowanie zagospodarowania złóż z uwzględnieniem walorów krajobrazowych. Działania w zakresie ochrony przeciwpowodziowej i retencji wodnej: o uwzględnienie ograniczeń dotyczących lokalizacji obiektów planowanych na obszarach zagrożenia powodziowego a wynikających z Prawa wodnego (art. 82 ust. 2 i art. 40 ust. 1 pkt 3); o opracowanie wskazań i nakazów dotyczących parametrów technicznych i użytkowania obiektów już istniejących lub planowanych na obszarach zagrożenia powodziowego. Ochrona powietrza:

Strona 14 z 38 o eliminowanie węgla jako paliwa w kotłowniach lokalnych, gospodarstwach domowych oraz w kotłowniach w małych i średnich zakładach przemysłowych, rzemieślniczych i usługowych, rozpowszechnienie stosowania drewna, trocin, wierzby energetycznej czy gazu. Ochrona wód: o o preferowanie użytkowania łąkowego oraz kształtowanie pasów roślinności wzdłuż cieków wodnych; opracowanie indywidualnych planów gospodarowania dla poszczególnych rzek i ich odcinków, uwzględniających potrzeby konsumpcji wody, zabezpieczenia przeciwpowodziowego i ochrony przyrody. Ochrona powierzchni ziemi: o ochrona i wprowadzenie zadrzewień i zakrzewień śródpolnych i przydrożnych spełniających rolę przeciwerozyjną. Ochrona przed hałasem przemysłowym: o wyznaczenie stref ochronnych wokół zakładów przemysłowych, w obrębie których nie należy lokalizować budynków mieszkalnych; o tworzenie pasów zwartej zieleni ochronnej wokół zakładów. Ochrona zasobów przyrodniczych: o ustanawianie użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo - krajobrazowych na terenach rolniczych, gdzie występują pozostałości ekosystemów i cennych fragmentów krajobrazu; o bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych; o wprowadzenie odpowiednich procedur lokalizacyjnych chroniących tereny cenne przyrodniczo przed przeinwestowaniem. Działania w zakresie ochrony gatunkowej roślin i zwierząt: o opracowanie planów ochrony siedlisk gatunków, które są zagrożone; o przeprowadzenie inwentaryzacji przyrodniczej, celem wskazania cennych przyrodniczo siedlisk, które należy wyłączyć np. z zalesiania o określenie potrzeb w zakresie reintrodukcji roślin i zwierząt o ochrona naturalnych siedlisk, stanowisk chronionych gatunków roślin i zwierząt, wykorzystywanie inwentaryzacji przyrodniczych w planach zagospodarowania przestrzennego gminy. Kierunki zagospodarowania obszarów o Tereny eksploatacji powierzchniowej (PE/UT) do rekultywacji i przekształceń dla celów rekreacyjnych. W terenach o tej funkcji postulowane jest podjęcie kompleksowych i zorganizowanych działań, zmierzających do spójnego zagospodarowania terenów poeksploatacyjnych. Działania inwestycyjne powinny być poprzedzone opracowaniem programu zagospodarowania dla całości obszaru. Zagospodarowanie ekstensywne, z dopuszczenie wprowadzania zabudowy kubaturowej jedynie w bardzo ograniczonym zakresie niezbędnym dla obsługi zorganizowanych form turystyki. Z uwagi na powiększającą się skalę eksploatacji kruszyw w dolinie Raby postuluje się ograniczenie zasięgu pozyskiwania kruszyw do obszarów wskazanych w studium. Tereny poeksploatacyjne wypełnione wodą powinny stanowić bazę do wykorzystania rekreacyjnego jako zespoły kąpielisk lub jako stawy hodowlane. Pożądane byłoby także, z uwagi na skalę problemu, podjęcie próby renaturalizacji wybranych obszarów. o Tereny lasów, zadrzewień i zieleni łęgowej (ZL) - obejmują istniejące kompleksy leśne, tereny zadrzewione, zakrzewione, ponadto cenne przyrodniczo tereny w otoczeniu lasów i cieków wodnych. Terenom tego typu w studium przypisano funkcje ochronne w terenach źródliskowych i w terenach obudowy biologicznej cieków wodnych. o Tereny rolnicze o wysokiej/umiarkowanej jakości produkcyjnej (R) według ustaleń studium winny podlegać ochronie przed zainwestowaniem. Nie stwierdzono sprzeczności pomiędzy ustaleniami obu opracowań (projekt planu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy tu pod względem ustaleń dotyczących ochrony środowiska). 2.6. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa Małopolskiego W przedmiocie planu jego ustalenia nawiązują do ustaleń Planu zagospodarowania przestrzennego województwa Małopolskiego (Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Departament Środowiska i Rozwoju Wsi, Kraków 2003). W szczególności do zapisów rozdziału 6.1.1. Ochrona i gospodarowanie kopalinami stanowiącego o racjonalizacji gospodarki kopalinami. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa uznaje złoża położone w dolinie Raby (zatem i złoże, w obrębie obszaru objętego planem) za istotne w skali województwa.

Strona 15 z 38 3. Problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu 3.1. Dotyczące obszarów chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody Fig.3.1. Mapa obszarów chronionych w otoczeniu Gdowa oznaczono orientacyjnie położenie opisywanego obszaru (źródło: http://krakow.r dos.gov.pl/inde x.php?option=c om_content&vi ew=category&l ayout=blog&id=52 &Itemid=72). Opisywany obszar leży poza obszarami objętymi ochroną (fig.3.1). Problemem związanym z ochroną przyrody (rozumianą jako ochrona kompleksowa i czynna) staje się w tej sytuacji ochrona korytarza ekologicznego Raby, która choć w ograniczonym zakresie artykułowana w ustawie O ochronie przyrody, stanowi jedno z głównych narzędzi sanacji zasobów. Fig.3.2.. Przebieg Doliny Raby na tle obszarów wchodzących w skład sieci ECONET (za Objaśnienia Mapy Geośrodowiskowej Polski, ark. Bochnia 998), PIG, Warszawa 2004). Plan zagospodarowania przestrzennego województwa nie odnosi się do tej kwestii w skali właściwej dla regionu ograniczając się jedynie do skali krajowej nawiązującej do sieci ECONET. Tymczasem jak to wynika z natury rzeczy przebieg doliny Raby (fig. 3.2) predestynuje ją do funkcji korytarzowej w skali regionalnej. Kwestię reguluje studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy wyznaczając korytarz ekologiczny Raby.

Fig.3.3. Złoża, tereny i obszary górnicze w obrębie i bezpośrednim sąsiedztwie obszaru objętego planem. Strona 16 z 38

Strona 17 z 38 3.2. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu Teren objęty planem leży poza obszarami pozostającymi w sferze zainteresowania prawa wspólnotowego lub krajowego (w innym niż przepisy prawa ogólnego zakresie). 3.3. Ochrona wód podziemnych Na rysunku planu uwidoczniono linię nazwaną granica GZWP nr 443 Dolina Raby. Jak widać z przedstawienia zamieszczonego niżej (fig. 3.4) opisywany obszar objęty planem leży już poza obszarem wyznaczonego GZWP. Zapis i przedstawienie w planie nie odpowiadają zatem stanowi rzeczywistemu. Zważywszy jednak na fakt, że w planowanym zagospodarowaniu wody zbiornika zalegającego w aluwiach rzeki ulegną odsłonięciu, jak również ze względu na fakt, że wody Raby w dalszym biegu są ujmowane na cele komunalne (do spożycia) zbiornik wymaga bezwzględnej ochrony. Fig.3.4. Położenie opisywanego obszaru (oznaczenie koloru czerwonego) na tle położenia Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (wg. S. A. Kleczkowskiego, 1990; za Objaśnienia Mapy Geośrodowiskowej Polski, ark. Bochnia 998), PIG, Warszawa 2004).

Strona 18 z 38 4. Funkcjonowanie środowiska 4.1. Rzeźba i budowa geologiczna Pod względem geograficznym teren objęty zmianą planu leży w obrębie makroregionu Kotliny Sandomierskiej, przy południowym skraju mezoregionu Pogórza Bocheńskiego (wchodzącego w skład kotliny). Pod względem morfologicznym obszar leży w obrębie prawobrzeżnej terasy nadzalewowej Raby, która na tym odcinku rzeki ma kilkusetmetrową szerokość i wysokość 4 6 m ponad poziom rzeki (fot. 3.1). Fot.4.1. Widok w obrębie terasy nadzalewowej Raby. W głębi widoczny skłon Pogórza Bocheńskiego. Opisywany teren charakteryzuje się mało zróżnicowaną naturalną rzeźbą deniwelacje nie są większe niż 2-4 m. Podłoże obszaru budują utwory trzeciorzędowe wykształcone jako iły i iłowce (fot.4.2) wyścielające dno zatoki gdowskiej wyżłobionej w starszych utworach kredy i jury budujących wypiętrzenie Gdowa. Nad nimi zalegają utwory czwartorzędowe, które budują osady rzeczne wykształcone, głębiej jako gruboziarniste żwiry (z lokalnymi przewarstwieniami piasków) o zmiennej miąższości, średnio 6,4 m, od powierzchni jako gliny pylaste i piaski gliniaste. Fot.4.2. Wydobyte ze spągu złoża Nieznanowice iły, zakład wydobywczy KZEK.

Strona 19 z 38 4.2. Gleby W opisywanym obszarze występują gleby o charakterze mad wytworzone z glin pylastych i piasków gliniastych. Według klasyfikacji bonitacyjnej są to użytki rolne i zielone w klasach bonitacyjnych RII; R III a i b i; Ps III, VI; Lz III; RIV, V. Fig.4.1. Fragment mapy glebowo rolniczej. 4.3. Wody W analizowanym obszarze nie ma naturalnych zbiorników wód powierzchniowych. Po stronie północnej izachodniej, w zmiennej odległości od 80 do ponad 200 m od granic opisywanego terenu prowadzi swoje wody Raba. Nadto w obrębie zakładu wydobywczego, w wyniku postępującej eksploatacji i postępującego odsłaniania zwierciadła wód podziemnych) powstają sztuczne zbiorniki wodne. Poziom wodonośny w żwirach i piaskach nawiercono na głębokościach od 1,3 do 3,8 m pod powierzchnią terenu. Poziom zwierciadła wód tego zbiornika nawiązuje do poziomu wód Raby, co oznacza, że pozostaje w kontakcie hydraulicznym z rzeką. Zbiornik jest zasilany przez opady atmosferyczne od powierzchni terenu. 4.4. Zagrożenie powodziowe Dla zlewni Raby zrealizowano projekt PL 0312 (współfinansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego) pod nazwą Rozwój narzędzi zarządzania wodami w zlewni Raby - Wyznaczanie obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią w zlewni Raby, jako integralnego elementu studium ochrony przeciwpowodziowej (o którym mowa w art. 79 Ustawy Prawo wodne). Na rysunkach (fig. 4.2 i 4.34) przedstawiono położenie obszaru objętego projektem planu na tle terenów zalewowych wyznaczonych w przywołanym opracowaniu. Fig.4.3. Tereny narażone na ryzyko zalania wodami powodziowymi (ortofotomapa).

Strona 20 z 38 Fig.4.2. Załącznik graficzny do przywołanego wyżej pisma Dyrektora RZGW, przedstawiający zasięg możliwego zalania wodami powodziowymi o zróżnicowanym prawdopodobieństwie wystąpienia. Zagrożenie powodziowe opisywanego terenu ogranicza w istotny sposób retencyjne działanie zbiornika zaporowego w Dobczycach. Przedstawiony w przywoływanym opracowaniu obraz jest w gruncie rzeczy obrazem odbiegającym od rzeczywistości bowiem do jego sporządzenia użyto danych hydrologicznych nie uwzględniających działania zapory w Dobczycach. Opracowanie zostanie zaktualizowane dopiero po trzydziestu latach funkcjonowania zbiornika, zatem już niebawem. Jednak do tego czasu przedstawiony obraz należy traktować jako wiarygodny, stanowiący podstawę do wydawania decyzji administracyjnych. 4.5. Warunki klimatyczne Obszar opracowania znajduje się w zasięgu umiarkowanie ciepłego piętra klimatycznego odmiany klimatu kotlin i dolin. Mezoklimat ten - den dolin i niskich teras rzecznych zalicza się do odmian niekorzystnych lub mało korzystnych dla bytowania człowieka. Położenie obszaru w odcinku szerokiej doliny Raby, bliskim jej ujścia do kotliny Sandomierskiej, sprzyja jednak intensyfikacji przewietrzania orograficznym spływom powietrza wzdłuż osi doliny i ograniczeniu częstotliwości występowania niekorzystnych zjawisk pogodowych, związanych z dolinnym położeniem obszaru; zastoisk chłodnego powietrza, dużych wahań temperatury i wilgotności w ciągu doby oraz niskich inwersji temperatury i wilgotności powietrza. Z położeniem w dolinie Raby związany jest także główny kierunek przewietrzania obszaru, zgodny z przeważającym, południowo - zachodnim kierunkiem wiatrów - wzdłuż osi doliny, co sprzyja ograniczeniu natężenia niekorzystnych cech klimatu dolinnego.

Strona 21 z 38 4.6. Szata roślinna, świat zwierzęcy Potencjalnymi zbiorowiskami roślinnymi w obszarze opracowania są liściaste lasy łęgowe (łęg topolowo - wierzbowy - Salici-Populetum R. TX. 1931; kl. Salicetea purpureae, zw. Salicion albae) oraz grądowe (grąd niski - Tilio - carpinetum Stachyetosum; grąd wysoki - i Tilio - carpinetum typicum). Zbiorowiska te (dzisiaj w formie okrajkowej) towarzyszą Rabie (w zasadzie poza obszarem objętym planem, z niewielkim wyjątkiem). Naturalna roślinność obszaru została jednak silnie przekształcona przez rolniczą działalność człowieka. Obecnie przeważająca część powierzchni obszaru pozostaje w uprawie. W tej części obszaru przedstawicielami naturalnego elementu flory obszaru są gatunki tworzące zbiorowiska chwastów towarzyszących tradycyjnie uprawom zbiorowiska miedz i przydroży.na ugorowanych glebach niskich klas (RV i PsVI), w drodze sukcesji naturalnej powstały zbiorowiska przejściowe budowane głównie przez gatunki pionierskie; wierzbę białą i brzozę brodawkowatą (fot.4.3). Fot.4.3. Pochodzące z sukcesji naturalnej zadrzewienie wierzbowo brzozowe wewnątrz obszaru objętego planem. Byt większości gatunków zwierząt dziko żyjących powiązany jest z określonymi zbiorowiskami roślinnymi, które są ich niszą ekologiczną, tak więc utrzymanie różnorodności gatunkowej świata zwierzęcego uzależnione jest od istnienia odpowiednich zbiorowisk roślinnych oraz od zakresu dokonywanych w nich przekształceń. Obszar opracowania stwarza dogodne warunki egzystencji jedynie niektórym grupom fauny, głównie ptakom i owadom (też gatunkom łownym), znajdujących nisze ekologiczne w istniejących zadrzewieniach i w zbiorowiskach miedz śródpolnych. 4.7. Krajobraz Obszar stanowi szerokie, rozległe wnętrze krajobrazowe. Zamknięcia krajobrazowe stanowią; w kierunku południowym wzniesienia Pogórza Bocheńskiego (fig. 10), w pozostałych zadrzewienia wzdłuż Raby. Od północy wielce, jak na razie, niekorzystnym elementem krajobrazu jest zakład wydobywczy w trakcie eksploatacji (fot.4.4).

Strona 22 z 38 Fot.4.4. Widok w kierunku północno - wschodnim (z prawej północna granica nasunięcia karpackiego Pogórze Bocheńskie, w centrum zabudowa przysiółka Podskała, z lewej fragment zadrzewiania nad rzeką). 5. Wzajemne powiązania elementów oraz procesy zachodzące w środowisku W opisywanym obszarze można wydzielić trzy strefy ekologiczne charakteryzujące się różnym charakterem zachodzących procesów. Pierwsza to tereny rolne w których zachodzące procesy są całkowicie sterowane przez działalność gospodarczą. Druga, charakteryzująca się najwyższym stopniem naturalności to zadrzewienia powstałe w drodze sukcesji naturalnej. W opisywanym obszarze jest to pod względem środowiskowym najcenniejszy element. Trzecia to w chwili obecnej silnie przekształcone eksploatacją części terenu objętego planem. 6. Dotychczasowe zmiany środowiska Polegały w pierwszym okresie zmian, rozwoju gospodarki rolnej, na wyeliminowaniu naturalnej, głównie leśnej roślinności przez uprawy. Zabiegi agrotechniczne przez okres trwania upraw skutkują jak dotąd zachowaniem tego sztucznego agroekosystemu. Jedynie w tych fragmentach, gdzie uprawa została zarzucona (bardziej prawdopodobne jest, że sukcesja dotyczy tych fragmentów opisywanego terenu, które były wykorzystywane w gospodarce kośno pastwiskowej), w drodze sukcesji naturalnej wytworzyły się zbiorowiska drzew i krzewów o składzie (co ważne) gatunkowym odpowiadającym zajmowanemu siedlisku. Czynnikiem, który w najwyższym stopniu zmienił warunki środowiskowe i siedliska w opisywanym obszarze było podjęcie eksploatacji kruszyw. Wielko powierzchniowe wyrobiska i ich rekultywacja doprowadziły do eliminacji siedlisk roślin lądowych i zastąpienie ich; w części poeksploatacyjnej - potencjalnych siedlisk roślin toni wodnej, w części poddanej rekultywacji zbiorowisk uprawowych.

Strona 23 z 38 Fot.6.1. Widok z podnóża Pogórza w kierunku południowym, w centralnej części powstające wyrobisko z wolnym lustrem wody. Na linii horyzontu zadrzewienia nad Rabą. Fot.6.2. Widok na powstające wyrobisko (w trakcie usuwania nadkładu). Widok w kierunku południowym, na skłon Pogórza Bocheńskiego.

Strona 24 z 38 Fot.6.3. Widok na zrekultywowane wyrobisko poeksploatacyjne (TG Nieznanowice II). Widoczne obsiewy terenów zrekultywowanych orz droga gminna w nowym przebiegu. Tu w przebiegu wskazanym w prognozie oddziaływania na środowisko dla zmiany planu dla Tg wymienionego wyżej, jako wybitnie niekorzystny, utrudniający wytworzenie naturalnego powiązania zbiorników i ich renaturyzowanych fragmentów w połączeniu z otoczeniem rzeki. Fot.6.4. Archiwalne zdjęcie przedstawiające teren zaznaczony orientacyjnie na zdjęciu wyżej. Eliminacja zbiorowisk wskutek podjętej eksploatacji. Tu poza obszarem objętym planem.

Strona 25 z 38 7. Stan środowiska W opisywanym terenie nie prowadzi się badań jakości elementów środowiska. Podstawą określenia stanu sanitarnego, w odniesieniu do powietrza atmosferycznego daje roczna ocena jakości powietrza, której wyniki publikuje Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie. Ocenę jakości wód powierzchniowych zawiera raport o stanie środowiska w województwie. 7.1. Zanieczyszczenie atmosfery Klasyfikacja stref (strefy wydziela się jako fragmenty obszaru, w tym wypadku województwa, dla których występuje zbliżony poziom zanieczyszczeń) wykonywana jest co roku, na podstawie oceny poziomu substancji w powietrzu a jej wynikiem jest określenie jednej klasy strefy ze względu na ochronę zdrowia i jednej klasy ze względu na ochronę roślin (z wyjątkiem stref grodzkich). Klasyfikacji stref dokonuje się dla każdego zanieczyszczenia oddzielnie, na podstawie najwyższych stężeń na obszarze każdej strefy. Ocenę poziomu zanieczyszczeń powietrza w poszczególnych strefach województwa małopolskiego wykonano w oparciu o wyniki pomiarów prowadzonych w stałych stacjach pomiarowych oraz stanowiskach, w których pomiary prowadzono za pomocą metody pasywnej. Wszystkie stacje pomiarowe funkcjonowały zgodnie z wojewódzkim programem monitoringu środowiska. Opublikowane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, badania poziomu zanieczyszczeń powietrza pochodzą z 2012 r. Roczna ocena jakości powietrza została wykonana w oparciu o wyniki pomiarów przeprowadzanych na stałych stacjach monitoringu. Analizowany obszar, wg obowiązującej klasyfikacji stref został włączony do strefy PL1203 strefy małopolskiej obejmującej obszar województwa z wyłączeniem Aglomeracji Krakowskiej i miasta Tarnów. Wyniki oceny (według wyników publikowanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska) przedstawiono w tabelach 7.1 i 7.2, poniżej. Tab.7.1. Wyniki oceny klasy strefy małopolskiej PL1203 z 2012 roku. Substancja Symbol klasy dla obszaru strefy nie obejmującego obszarów ochrony uzdrowiskowej dla poszczególnych czasów uśredniania stężeń Ocena wynikowa SO 2 1-godz. 24-godz. C A C NO 2 1 godz rok A A A 24-godz. rok PM10 C C C PM2,5 C C Tab.7.2. Wyniki oceny klasy strefy małopolskiej PL1203 z 2012 roku. Substancja Symbol klasy dla obszaru strefy nie obejmującego Obszarów ochrony uzdrowiskowej Ocena wynikowa CO A A Benzen A A Pb A A As A A Cd A A Ni A A Benzo(a)piren C C Ozon A A Wyniki przeprowadzonej oceny wskazują, że w odniesieniu do substancji, w których przypadku strefa została zaliczona do klasy A poziom stężeń tych substancji nie przekracza poziomów dopuszczalnych. W przypadku zaliczenia strefy do klasy C, poziom stężeń tych substancji, w tym przypadku; pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5) i benzo(a)pirenu jest wyższy niż dopuszczalny.

Strona 26 z 38 Wyniki pomiarów dla stref są mocno uśrednione, lokalnie stężenia poszczególnych substancji mogą zdecydowanie odbiegać od stężeń uśrednionych dla strefy. W opisywanym obszarze, ze względu na brak poważniejszych emitorów, stan sanitarny powietrza atmosferycznego z pewnością odbiega od przedstawionego jest lepszy. 7.2. Jakość wód powierzchniowych Jakość wód powierzchniowych jest prezentowana jako ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych w oparciu o klasyfikację stanu i potencjału ekologicznego oraz chemicznego. Wynik oceny w województwie prezentuje WIOŚ na stronie internetowej. Tabela fragment z prezentowanej przez WIOŚ klasyfikacji i oceny jednolitych części wód powierzchniowych, tu dla Raby. Jak wynika z przedstawienia jakość wód Raby pod względem stanu chemicznego jest zadowalająca, również potencjał ekologiczny jest dobry. 7.2.1. Lokalne źródła zanieczyszczeń Lokalnym źródłami zanieczyszczeń w opisywanym obszarze jest przede wszystkim zakład wydobywczy. Przy czym jak stwierdzono w wizji lokalnej jego wpływ na środowisko ogranicza się w zasadzie do zmian ukształtowania powierzchni i negatywnego odbioru wizualnego. Oddziaływania akustyczne, ze względu na położenie źródeł emisji znacznie poniżej poziomu terenu, nie są odczuwane nawet w niewielkiej odległości od wyrobiska. Znikomy ruch samochodowy na drodze gminnej w żadnym przypadku nie jest powodem powstawania zagrożeń dla środowiska.

Strona 27 z 38 8. Przewidywane oddziaływania na środowisko Dyspozycja merytoryczna planu stanowi o zagospodarowaniu obszaru w dwóch horyzontach czasowych na czas eksploatacji i po jej zamknięciu. Nadto plan określa alternatywne kierunki zagospodarowania wyznaczone dla obszaru po zakończeniu eksploatacji. Wynika stąd, że niniejsza prognoza dotyczy zmian które zajdą w środowisku w wyniku możliwego trojakiego zagospodarowania terenu jako: zakładu wydobywczego, ośrodka turystyczno rekreacyjnego, gospodarstwa rybnego (jako rodzaju produkcji rolnej). Każda z wymienionych sytuacji została omówiona w dalszej części opracowania. 8.1. Różnorodność biologiczna (świat roślin i zwierząt) 8.1.1. Eksploatacja kruszyw Realizacja ustaleń planu w pierwszym etapie, związanym z uruchomieniem eksploatacji złoża kruszyw, spowoduje eliminację okrywy roślinnej i powstanie zbiornika wodnego (ew. zbiorników). Jako, że szata roślinna na powierzchni przeznaczonej do eksploatacji nie jest reprezentowana przez szczególnie cenne zbiorowiska a jedynie przez monokultury upraw i towarzyszące im zbiorowiska miedz i przydroży poniesiona strata (choć bezpowrotna) nie będzie znacząca. Nie spowoduje trwałego wyeliminowania ze środowiska żadnego z powszechnych w otoczeniu terenu planu siedlisk i związanych z nimi zbiorowisk o wyższej wartości (fig. 8.1). Fig.8.1. Projektowane zagospodarowanie tereny ZL (indeks ZZ oznacza położenie w terenie zagrożonym zalewem przez wody powodziowe) obejmujące istniejące w obrębie terenu planu zadrzewienia nad Rabą. 8.1.2. Zagospodarowanie po rekultywacji W kolejnym etapie realizacji ustaleń planu, rekultywacji i zagospodarowania wyrobiska wraz z otoczeniem, istnieje szansa działań bonitacyjnych - stworzenia nowych siedlisk, na których zbiorowiska, które mają szansę powstać będą się charakteryzowały o wiele wyższą wartością przyrodniczą i środowiskową niż te istniejące. Przy tym zbiorowiska te mogą stać się atrakcyjnym siedliskiem dla wielu gatunków zwierząt, w tym szczególnie awifauny. W tej materii ustalenia planu stanowią: Rekultywacja terenu powinna być prowadzona w taki sposób, aby w drodze sukcesji naturalnej lub poprzez wprowadzenie sztucznych nasadzeń w ciągu linii brzegowych, na brzegach utworzonych zbiorników powstały zbiorowiska charakterystyczne dla siedlisk przybrzeżnych.

Strona 28 z 38 Odnośnie tego zapisu, dotyczącego zasad ogólnych ochrony środowiska (czyli jak należy rozumieć zasad ogólnych odnoszących się do dalszej treści ustaleń do stosowania łącznie z innymi ustaleniami planu) budzą się jednak pewne wątpliwości. Pierwsza, dotycząca alternatywnego przeznaczenia terenu po zakończeniu eksploatacji. Otóż dopuszczono zagospodarowanie terenu albo w kierunku rekreacyjnym, albo w kierunku gospodarstwa rybnego (działalność rolnicza). Wymogiem prowadzenia gospodarstwa rybackiego (intensywna produkcja) jest swobodny dostęp do całej tafli zbiornika wodnego. Zatem określony w ustaleniach sposób rekultywacji nie będzie w zasadzie możliwy. Również działania bonitacyjne nie osiągną zakładanego poziomu. Inne też będą pozostałe oddziaływania na środowisko (omówione niżej). Druga wątpliwość wynika z dyspozycji o pozostawieniu pasa o 150 m szerokości wzdłuż rzeki i sytuacji zastanej. Dotyczy możliwości powiązania mającego powstać kompleksu zbiorników wodnych z otoczeniem rzeki czyli ich włączenia do korytarza ekologicznego Raby, wraz z jego poszerzeniem i wzbogaceniem. Jak widać na umieszczonej wyżej fotografii (6.3) powstający kompleks zbiorników będzie izolowany od rzeki pasem terenów uprawowych - w przypadku rolniczego zagospodarowania zbiorników. W przypadku zagospodarowania rekreacyjnego prowadzona w obecnym przebiegu droga stając się osią komunikacyjną kompleksu wraz z towarzyszącymi jej miejscami postojowymi i urządzeniami dopuszczonymi planem będzie barierą oddzielającą skutecznie w okresie użytkowania korytarz rzeki od mającego powstać nowego kompleksu siedlisk. Tylko nieco lepsze pod względem funkcjonalnym połączenie pozostanie w rejonie terenów ZL (przedstawienie fig. 8.1). Pewną rekompensatą tego stanu będzie znacząca powierzchnia kompleksu (przy założeniu renaturyzacji), który może funkcjonować jako jednostka niejako samodzielna nowy geokompleks o wartości środowiskowej zależnej od zagospodarowania. Przy zagospodarowaniu rekreacyjnym znacznym stopniu renaturyzacji linii brzegowej, powyżej 60 70 %, znacząco wyższej niż w przypadku zagospodarowania rolniczego - hodowlanego. Potencjalnie istotnym zagrożeniem dla świata zwierzęcego, w przypadku powstania gospodarstwa rybackiego, może być podjęcie hodowli organizmów modyfikowanych genetycznie (zdolnych do przetrwania w warunkach naturalnych panujących w wodach powierzchniowych regionu) w warunkach możliwego kontaktu bezpośredniego wód stawów hodowlanych i Raby (zagrożenie związane z zalaniem wodami powodziowymi). W tej kwestii plan stanowi również; stosowanie we wszelkich nasadzeniach gatunków rodzimych z doboru naturalnego (gatunki właściwe i związane z istniejącymi bądź mającymi powstać siedliskami), stosowanie w nasadzeniach na terenach zagospodarowywanych rekreacyjnie (jako zieleń towarzysząca) gatunków drzewiastych (udział minimum 10 15%), Ustalenia te należy ocenić jako korzystne; pierwsze jako ustalenie chroniące obszar przed wprowadzaniem gatunków obcych, drugie jako dążenie do wytworzenia zbiorowisk (mimo, że wprowadzanych sztucznie) o zróżnicowanej strukturze, nawiązującej fizjonomicznie do zbiorowisk występujących z natury w opisywanym terenie. Bezpośrednim zatem skutkiem realizacji ustaleń planu będzie eliminacja części siedlisk (upraw rolnych, zbiorowisk miedz i przydroży) i związanych z nimi organizmów roślinnych i zwierzęcych. Nie wpłynie to jednak na zmniejszenie bioróżnorodności jako, że najcenniejsze siedliska (leśne) poddano ochronie (nie przewiduje się zmian zagospodarowania i funkcji). W dalszej perspektywie realizacja ustaleń planu może przynieść korzystne skutki powstanie nowych siedlisk z właściwą sobie szatą roślinną i zasiedlającymi je organizmami zwierzęcymi, czyli zwiększenie bioróżnorodności obszaru. Nadto plan stanowi: wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej w terenach PE/US powinien być nie mniejszy niż 80 %, Przedstawione ustalenie należy uznać za korzystne, jako wyraz dążenia do zachowania jak największej powierzchni biologicznie czynnej w części terenu przekształconej wstępnie przez eksploatację. W obrębie terenu objętego planem zidentyfikowano (materiały Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie) przebieg korytarza ekologicznego łączącego Puszczę Niepołomicką (obszar NATURA 2000) z Beskidem Makowskim (w rejonie Myślenic). Jego przebieg zobrazowano na rysunku planu (fig. 8.2.).

Strona 29 z 38 Fig.8.2. Przebieg korytarza ekologicznego zidentyfikowanego według materiałów RDOŚ fragm.. rysunku projektu planu.. Jak wynika z przedstawienia w trakcie eksploatacji efektywna szerokość korytarza ekologicznego ulegnie znacząco ograniczona. Jego zachowanie po zakończeniu eksploatacji będzie zależne od sposobu rekultywacji wyrobiska w opisanym przypadku przywrócenie charakteru korytarza lądowego (likwidacja basenu powyrobiskowego). W ustaleniach kwestę reguluje następujący zapis: Z uwagi na konieczność utrzymania drożności korytarza ekologicznego stanowiącego drogę migracji zwierząt biegnącą z rejonu Myślenic w kierunku Puszczy Niepołomickiej, na rysunku planu oznaczono odcinek korytarza ekologicznego położony w obrębie złoża - do odtworzenia. Ustala się, że po wyeksploatowaniu wskazanej części złoża, za pomocą gruntów z nadkładu zostanie odtworzony pas terenu o wysokości ok. 1 m powyżej zwierciadła wody w wyrobisku. Łączna szerokość korytarza (od granicy terenu objętego planem do linii wyznaczonej na rysunku planu, na wskazanym odcinku) winna być nie mniejsza niż 70 metrów. W tak wyznaczonym pasie terenu wprowadza się zakaz zabudowy. Zastosowane rozwiązanie należy uznać za dopuszczalne. Przy założeniu, że w powstałej strefie brzegowej zostaną odtworzone zbiorowiska właściwe dla płytkich wód przybrzeżnych, funkcja korytarza powinna zostać zachowana. Ze względu na ograniczoną jednak szerokość zachowanego korytarza proponuje się wprowadzenie zobowiązujące do wprowadzenia w jego (korytarza) obrębie nasadzę drze i krzewów w formie pojedynczej lub grupowej (w szczególności w obrębie odtworzonego pasa lądu. 8.2. Ochrona wód 8.2.1. Ścieki komunalne i wody opadowe Zagrożeniami dla wód powierzchniowych (mającego powstać zbiornika) i podziemnych, będących skutkiem działań podejmowanych w obszarze planu mogą być: w okresie eksploatacji zakładu górniczego wycieki materiałów pędnych z urządzeń eksploatacyjnych i transportowych. Ta sfera możliwych oddziaływań pozostaje poza możliwościami regulacyjnymi planu dotyczy kwestii funkcjonowania zakładu wydobywczego. W okresie eksploatacji (w mniejszym stopniu) oraz w okresie użytkowania obiektów w docelowym zagospodarowaniu odprowadzanie ścieków komunalnych. Początkowo w niewielkiej ilości (wyłącznie pracownicy zakładu górniczego). Po zagospodarowaniu wyrobiska użytkownicy obiektów rekreacyjnych (ilość trudna obecnie do określenia). W gospodarstwie rybackim niewielka ilość.

Strona 30 z 38 W okresie użytkowania obiektów po zagospodarowaniu obszaru, również ścieki komunalne oraz odprowadzanie wód opadowych z powierzchni jezdni i parkingów (miejsc postojowych). Kwestie te ustalenia planu regulują w następujący sposób: ścieki komunalne winny być gromadzone w zbiornikach szczelnych i usuwane do oczyszczalni ścieków; w przypadku realizacji zbiorczego systemu kanalizacji sanitarnej obiekty należy podłączyć do tego systemu; w ramach realizacji inwestycji usługowych i parkingów należy zapewnić wykonanie niezbędnych urządzeń kanalizacji sanitarnej oraz urządzeń oczyszczających ścieki opadowe z tych obszarów; w okresie eksploatacji złoża ścieki komunalne z zaplecza socjalnego winny być gromadzone w zbiornikach szczelnych i usuwane do oczyszczalni ścieków; dla ochrony jakości wód wykorzystywanych do celów rekreacyjnych (lub pozostających w wykorzystaniu rolniczym gospodarka rybacka) zakazuje się odprowadzania ścieków oczyszczonych i wód opadowych, również podczyszczonych, do zbiornika utworzonego w wyrobisku, zarówno w czasie eksploatacji jak i po jej zakończeniu; powyższe nie dotyczy wód technologicznych wykorzystywanych do płukania kruszyw; zakazuje się odprowadzania do wód lub do ziemi ścieków zawierających substancje zanieczyszczające w ilościach przekraczających dopuszczalne wskaźniki określone w przepisach odrębnych; W świetle przedstawionych zapisów nie należy się spodziewać wpływu na jakość wód powierzchniowych i pośrednio podziemnych. Z racji kontaktu hydraulicznego wód podziemnych z wodami Raby, jak również ze względu na metodę eksploatacji (metoda basenowa wydobycie z pod lustra wód w wyrobisku, bez odprowadzania wód) nie należy się spodziewać istotnych zmian stosunków wodnych. Spodziewana stabilizacja zwierciadła wód w zbiornikach i wód gruntowych na poziomie zbliżonym do nawierconego w pracach dokumentacyjnych złoża. 8.2.2. Ochrona wód podziemnych Bezpośrednio plan stanowi: W celu ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, w tym Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 443 Dolina rzeki Raby, nakazuje się, przy wszelkiej działalności w wyniku której powstają zanieczyszczenia mogące zagrażać czystości wód, stosowanie zabezpieczeń przed możliwością przenikania zanieczyszczeń do gruntu i do wód. Ustalenie planu nie precyzuje w jaki sposób to zabezpieczenie ma się odbywać, lecz w sposób bezwzględny formułuje nakaz ochrony zbiorników wód (zarówno powierzchniowych Raba, jak i podziemnych zbiornik w aluwiach rzeki). W ten sposób zapis odnosi się nie tylko do dyspozycji planu, ale w sferze informacyjnej dotyczy wszelkich działań podejmowanych na jego podstawie. Jakkolwiek zbiornik wód w aluwiach Raby, na tym odcinku przebiegu rzeki, nie został zaliczony do kategorii GZWP (Głównych Zbiorników Wód Podziemnych), to jednak jako zbiornik wykorzystywany do zaopatrzenia mieszkańców w wody do celów konsumpcyjnych wymaga ochrony jako użytkowy poziom wód. W tym kontekście zapis planu należy uznać za właściwy (co uznano za jeden z celów ochrony wód, wyżej). 8.2.3. Odpady Odpadami w procesach technologicznych wydobywczych będą: resztki niewykorzystanego urobku (frakcje na które zakład nie znajdzie zbytu prawdopodobnie znikome ilości), części spławialne, nadkład (bez warstwy rodzajnej gleby), odpady z obsługi technicznej sprzętu. Odpady te klasyfikowane są wg katalogu odpadów (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów, Dz.U.112.1206), o oznaczeniu kodowym: 01 01 02 - odpady z wydobywania kopalin innych niż rudy metali, 17 05 04 - gleba i ziemia, w tym kamienie, 13 02 04* - mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe zawierające związki chlorowcoorganiczne, 13 02 05* - mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe niezawierające związków chlorowcoorganicznych, 13 02 06* - syntetyczne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe, 13 02 07* - oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe łatwo ulegające biodegradacji,