Krajowy Plan Działania na rzecz ograniczania ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin na lata 2013-2017 Magdalena Januszewska - Główny specjalista Wydział Kwarantanny i Ochrony Roślin, Departament Hodowli i Ochrony Roślin
Podstawa prawna art. 4 dyrektywy PE i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów (Dz. Urz. UE L 309 z 24.11.2009, str. 71) art. 47 projektu ustawy o środkach ochrony roślin (druk sejmowy 740).
Ustawa o środkach ochrony roślin KPD W ustawie zawarto delegację dla MRiRW do opracowania i wdrożenia Krajowego planu działania, w porozumieniu z MŚ i MZ KPD zostanie ogłoszony obwieszczeniem MRiRW i opublikowany w Monitorze Polskim Projekt KPD zostanie przekazany Komisji Europejskiej i innym państwom członkowskim Unii Europejskiej do 26 listopada 2012 r. KPD będzie podlegał przeglądowi nie rzadziej niż raz na 5 lat Nadzór nad realizacją KPD będzie sprawował MRiRW Projekt KPD dostępny jest na stronie internetowej resortu rolnictwa: www.minrol.gov.pl / informacje branżowe / produkcja roślinna / ochrona roślin / krajowy plan działania na lata 2013-2017
Cele krajowego planu działania na lata 2013-2017 Głównymi celami krajowego planu działania są: 1. upowszechnienie ogólnych zasad integrowanej ochrony roślin; 2. zapobieganie zagrożeniom związanym ze stosowaniem środków ochrony roślin. Dla osiągnięcia celów: kontynuowane będą dotychczas prowadzone działania część działań zostanie odpowiednio zmodyfikowana podjęte zostaną nowe działania
Mierniki: Stosowanie przez profesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin ogólnych zasad integrowanej ochrony roślin w roku 2017 > 90% (według danych PIORiN) % przekroczeń NDP pozostałości środków ochrony roślin w żywności pochodzenia roślinnego < 1% (według danych PIS) % przekroczeń NDP pozostałości środków ochrony roślin w paszach i żywności pochodzenia zwierzęcego < 0,1% (według danych IW)
Działania KPD 1. Upowszechnianie ogólnych zasad integrowanej ochrony roślin Integrowana ochrona roślin to sposób ochrony roślin przed organizmami szkodliwymi polegający na wykorzystaniu wszystkich dostępnych metod ochrony roślin, w szczególności metod niechemicznych, w sposób minimalizujący zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz dla środowiska (projekt ustawy o środkach ochrony roślin) OBOWIAZEK STOSOWANIA OGÓLNYCH ZASAD INTEGROWANEJ OCHRONY ROŚLIN PRZEZ PROFESJONALNYCH UŻYTKOWNIKÓW Ś.O.R. od 1 stycznia 2014 r. Ogólne zasady integrowanej ochrony roślin określone zostały w załączniku III do dyrektywy PE i Rady 2009/128/WE (przeniesione zostaną do rozporządzenia wykonawczego do ustawy o środkach ochrony roślin rozporządzenie w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin)
Ogólne zasady integrowanej ochrony roślin 1) nad chemiczne metody zwalczania organizmów szkodliwych przedkładać należy metody biologiczne, fizyczne i inne metody niechemiczne, jeżeli zapewniają one ochronę przed organizmami szkodliwymi; 2) zapobieganie występowaniu organizmów szkodliwych powinno być osiągane m.in. przez: a) stosowanie płodozmianu, b) stosowanie właściwej agrotechniki, c) stosowanie odmian odpornych lub tolerancyjnych oraz materiału siewnego i nasadzeniowego poddanego ocenie zgodnie z przepisami o nasiennictwie,
d) stosowanie zrównoważonego nawożenia, wapnowania, nawadniania i melioracji, e) stosowanie środków zapobiegających introdukcji organizmów szkodliwych, f) ochronę i stwarzanie warunków sprzyjających występowaniu organizmów pożytecznych, g) stosowanie środków higieny fitosanitarnej (takich jak regularne czyszczenie maszyn i sprzętu wykorzystywanego w uprawie roślin), aby zapobiec rozprzestrzenianiu się organizmów szkodliwych, h) stosowanie środków ochrony roślin w sposób ograniczający ryzyko powstania odporności u organizmów szkodliwych.
W ramach działania Upowszechnianie ogólnych zasad integrowanej ochrony roślin realizowane będą zadania: upowszechnianie wiedzy z zakresu integrowanej ochrony roślin opracowanie i udostępnianie metodyk integrowanej ochrony roślin modyfikacja systemu sygnalizacji agrofagów udostępnienie systemów wspomagania decyzji w ochronie roślin utworzenie i utrzymanie platformy internetowej poświęconej integrowanej ochronie roślin www.minrol.gov.pl / informacje branżowe / produkcja roślinna / ochrona roślin / integrowana ochrona roślin upowszechnianie wyników oceny prowadzonej w ramach PDOiR upowszechnianie systemu integrowanej produkcji roślin www.minrol.gov.pl / jakość żywności / integrowana produkcja rozwój profesjonalnego doradztwa w ochronie roślin
System jakości żywności - Integrowana Produkcja (Roślin) a Integrowana Ochrona Roślin Podstawa prawna Zobligowanie prawne dla producentów rolnych Certyfikacja i kontrola Przedmiot kontroli Integrowana Produkcja (Roślin) - IP - Obecnie: art. 5 ustawy o ochronie roślin z 18.12.2003 r. - od 1 stycznia 2014 r.: rozdział 6 ustawy o środkach ochrony roślin - projekt Dobrowolny system jakości żywności - Obecnie: certyfikacja i kontrola PIORiN - od 1 stycznia 2014 r. - ustawa o środkach ochrony roślin (projekt): certyfikacja i kontrola przez podmioty certyfikujące nadzorowane przez PIORiN. - kontrola Notatnika IP (100 % producentów), - kontrola w gospodarstwie w trakcie wegetacji (wg harmonogramu PIORiN), - kontrola jakości płodów rolnych pozostałości (u co najmniej 20 % producentów), - kontrola zaświadczenia o szkoleniu w zakresie integrowanej produkcji (100 % producentów), Integrowana Ochrona Roślin od 1 stycznia 2014 r.: art. 55 rozporządzenia 1107/2009 oraz art. 35 ust. 3 ustawy o środkach ochrony roślin (projekt) od 1 stycznia 2014 r.: obowiązek dla profesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin Brak certyfikacji. Kontrola PIORiN - kontrola ewidencji zabiegów środkami ochrony roślin, obejmującą przyczyny wykonania zabiegu (wg harmonogramu PIORiN), - kontrola w gospodarstwie w trakcie wegetacji w zakresie integrowanej ochrony roślin (wg harmonogramu PIORiN), - kontrola jakości płodów rolnych pozostałości ś.o.r. (wg harmonogramu PIORiN), - kontrola zaświadczenia o szkoleniu w zakresie stosowania środków ochrony roślin (wg harmonogramu PIORiN),
Szkolenia Metodyki Wsparcie PROW 2007-2013 Integrowana Produkcja (Roślin) - IP - Obecnie: dla osób prowadzących szkolenia IP (210 h, wydawane bezterminowo), w zakresie IP rośliny warzywnicze, sadownicze i rolnicze (16 h, odnawiane co 5 lat), w zakresie stosowania środków ochrony roślin przy użyciu opryskiwaczy (14 h, odnawiane co 5 lat) - Na podstawie przepisów wykonawczych do ustawy o środkach ochrony roślin (projekt): dla osób prowadzących szkolenia IP (210 h, wydawane bezterminowo), w zakresie IP rośliny warzywnicze, sadownicze i rolnicze (podstawowe -16 h, odnawiane co 5 lat jako uzupełniające 7 h) Obowiązek stosowania metodyk IP, zatwierdzonych przez Głównego Inspektora ORiN. Metodyki dostępne na www.piorin.gov.pl - w ramach działania Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności : - koszty kontroli związane z uzyskaniem certyfikatu - do 2750 zł rocznie, - refundacja składek poniesionych na rzecz grupy producentów oraz kosztów zakupu publikacji poświęconych prowadzeniu upraw zgodnie z zasadami integrowanej produkcji, także kosztu zakupu pułapek feromonowych i lepowych - do 750 zł rocznie, - w ramach działania Działania informacyjne i promocyjne refundacja do 70 % kosztów kwalifikowalnych, faktycznie poniesionych na działania promocyjne, zgodnie z umową zawartą z Agencją Rynku Rolnego. Integrowana Ochrona Roślin Na podstawie przepisów wykonawczych do ustawy o środkach ochrony roślin (projekt): w zakresie stosowania środków ochrony roślin sprzętem naziemnym, innych niż pojazdy szynowe (podstawowe -14 h, odnawiane co 5 lat jako uzupełniające 7 h) Brak obligatoryjnego obowiązku stosowania metodyk integrowanej ochrony roślin. Metodyki integrowanej ochrony roślin, systemy wsparcia podejmowania decyzji w ochronie roślin, opracowania Dobra praktyka ochrony roślin i inne, jako narzędzia ułatwiające wdrożenie zasad integrowanej ochrony roślin, dostępne na www.minrol.gov.pl Brak
System jakości żywności - Integrowana Produkcja (Roślin) a Integrowana Ochrona Roślin Wypełnienie obligatoryjnego wymogu stosowania w uprawie zasad integrowanej ochrony roślin jest możliwe m.in. poprzez wdrożenie dobrowolnego systemu jakości żywności Integrowana Produkcja (IP).
Działania KPD 2. Modyfikacja systemu szkoleń dla profesjonalnych użytkowników ś.o.r., osób dokonujących sprzedaży tych środków oraz doradców 3. Modyfikacja systemu badań stanu technicznego sprzętu przeznaczonego do stosowania ś.o.r. 4. Podnoszenie świadomości społeczeństwa odnośnie ś.o.r 5. Zapewnienie ochrony uprawom małobszarowym 6. Zapewnienie efektywnego nadzoru nad obrotem i stosowaniem ś.o.r 7. Analiza ryzyka związanego ze stosowaniem ś.o.r
W ramach działania Analiza ryzyka związanego ze stosowaniem ś.o.r. realizowane będą zadania: zbieranie i analiza danych uzyskanych w trakcie działań kontrolnych, badań statystycznych dotyczących obrotu i stosowania środków ochrony roślin oraz systemów monitorowania zjawisk związanych ze środkami ochrony roślin opracowanie wskaźników oraz analiza ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin utworzenie systemu zbierania informacji o zatruciach ludzi środkami ochrony roślin utworzenie systemu zbierania informacji o zatruciach pszczół środkami ochrony roślin nadzór nad środkami ochrony roślin zawierającymi substancje czynne, które powinny być objęte szczególnym monitoringiem
Działania KPD 8. Promowanie dobrych praktyk bezpiecznego stosowania ś.o.r. Dobre praktyki ochrony roślin - BHP, - ochrona zapylaczy, - kalibracja opryskiwaczy 9. Wykorzystanie badań naukowych na rzecz integrowanej ochrony roślin oraz ograniczania ryzyka związanego ze stosowaniem ś.o.r.
KPD jako dokument strategiczny 1. KPD nie będzie nakładał w sposób bezpośredni żadnych obowiązków na rolników, przedsiębiorców lub obywateli. 2. Działania opisane w KPD koncentrują się na wsparciu rolników, a także innych użytkowników środków ochrony roślin, w realizacji zadań wynikających z nowych przepisów UE. 3. KPD nie będzie powodował nowych kosztów dla budżetu państwa