Wpływ regulacji prawnych UE na prace Komisji do Spraw Środków Ochrony Roślin przy Ministrze Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Transkrypt

1 Wpływ regulacji prawnych UE na prace Komisji do Spraw Środków Ochrony Roślin przy Ministrze Rolnictwa i Rozwoju Wsi Prof. dr hab. Stefan Pruszyński Emerytowany profesor Instytutu Ochrony Roślin PIB, Poznań

2 Kilka słów o historii rejestracji środków ochrony roślin w Polsce

3 Przed 1939 r. 16 listopada 1924 rok Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Ministra Przemysłu i Handlu o wyrobie i sprzedaży środków przeznaczonych do trucia szczurów, myszy, owadów, pasożytów zwierzęcych i innych. Zezwolenia na środki przeznaczone do tępienia pasożytów zwierzęcych udzielano w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa i Dóbr Państwowych.

4 Ustawa z dnia 16 lutego 1961 r. o ochronie roślin uprawnych przed chorobami, szkodnikami i chwastami (Dz. U. z dnia 23 lutego 1961 r. nr 10 poz. 55). Rozdział 3: Zaopatrzenie rolnictwa w chemiczne środki ochrony roślin oraz w aparaturę i narzędzia pomocnicze do ochrony roślin.

5 Art. 11: Do obrotu i stosowania mogą być dopuszczone tylko te chemiczne środki ochrony roślin, na które Minister Rolnictwa wydał zezwolenie. Minister Rolnictwa w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej określi w drodze zarządzenia warunki i tryb udzielania zezwoleń. Minister Rolnictwa w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej oraz Przemysłu Chemicznego określi w drodze zarządzania warunki stosowania chemicznych środków ochrony roślin.

6 Zarządzenie Ministra Rolnictwa w sprawie warunków i trybu udzielania zezwoleń na dopuszczenie do obrotu handlowego chemicznych środków ochrony roślin z dnia 22 kwietnia 1965 r. (monitor Polski z 3 czerwca 1965 r. Nr 28 poz.156).

7 Oddział IOR Sośnicowice 1960 Laboratorium Chemiczne Kierownik Prof. Tadeusz Stobiecki 1965 Zakład Analiz, Kontroli i Rejestracji Pestycydów

8 Liczba zarejestrowanych środków ochrony roślin:

9 Uchwała Rządu Polskiego nr 64/70 z dnia 18 maja 1970 r. w sprawie organizacji badań w zakresie toksykologii i bezpiecznego stosowania pestycydów.

10 IOR Poznań Zakład Badania i Rejestracji Pestycydów 1983 Biuro Rejestracji Pestycydów 1995 Biuro Rejestracji Środków Ochrony Roślin 2005 Zakład Ekspertyz i Opinii o Środkach Ochrony Roślin

11 Ustawa o ochronie roślin uprawnych z dnia 12 lipca 1995 r. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 12 lipca 1996 r. w sprawie szczegółowych zasad wydawania zezwoleń na dopuszczenie środków ochrony roślin do obrotu i stosowania

12 Powołanie Ministra Środowiska jako pełnoprawnego partnera współodpowiedzialnego za dopuszczanie środków ochrony roślin do obrotu i stosowania Wprowadzenie nowych zasad klasyfikacji środków ochrony roślin dla ludzi, pszczół, ryb oraz innych organizmów wodnych Wprowadzenie międzynarodowych znaków ostrzegawczych Wprowadzenie systemu kodowania form użytkowych środków ochrony roślin Opublikowanie wykazu substancji aktywnych, których stosowanie jest w Polsce zabronione lub podlega ograniczeniom Utworzenie Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin Utworzenie Komisji do Spraw Rejestracji Środków Ochrony Roślin

13 Zespoły do Spraw Rejestracji Rejestracji Biologicznych i Biotechnicznych Środków Ochrony Roślin oraz Regulatorów Rozwoju Roślin Rejestracji Fungicydów i Zapraw Rejestracji Zoocydów Rejestracji Herbicydów i Retardatów z Podzespołem do Spraw Rejestracji Adiuwantów

14 Ustawa z dnia 16 lutego 2001 r. o zmianie ustawy o ochronie roślin uprawnych Powołanie 13 osobowej Komisji do spraw Rejestracji Środków Ochrony Roślin Składanie przez producenta wniosku do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Prowadzenie przez Ministra Rolnictwa rejestru środków ochrony roślin

15 Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin Całkowita przeniesienie procedury rejestracji do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ograniczenie liczby (do 7) członków komisji i ograniczenie jej kompetencji Rozporządzenie o upoważnianiu jednostek do przygotowywania opinii i ekspertyz Dostosowanie do zapisów Dyrektywy 91/414/EWG

16 Podstawą utworzenia Komisji do Spraw Rejestracji Środków Ochrony Roślin stały się zapisy Art. 15 a Ustawy z dnia 12 lipca 1995 roku o ochronie roślin uprawnych: Tworzy się Komisję do Spraw Rejestracji Środków Ochrony Roślin, zwaną dalej Komisją. Komisja jest organem opiniodawczo-doradczym. Do zadań Komisji należy: opiniowanie wniosków w sprawie wydania zezwoleń ministra właściwego do spraw rolnictwa, dotyczących wprowadzania na polski obszar celny środków ochrony roślin niedopuszczonych do obrotu i stosowania do celów naukowo-badawczych oraz do badań związanych z rejestracją tych środków; dopuszczania środków ochrony roślin do obrotu i stosowania;

17 dokonywania okresowej oceny środków ochrony roślin będących w obrocie i stosowaniu pod względem ich zgodności z warunkami określonymi w etykiecie instrukcji stosowania; opiniowanie jednostek naukowo-badawczych w zakresie zdolności do wykonywania badań dotyczących skuteczności działania środków ochrony roślin; przygotowanie opinii dotyczących substancji biologicznie czynnych ocena zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt oraz środowiska; wyrażanie opinii o celowości wydania jednorazowego zezwolenia na dopuszczenie do obrotu i stosowania środka ochrony roślin, o którym mowa w Art. 17 ust. 4.

18 Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin Art Tworzy się Komisję do Spraw Środków Ochrony Roślin, zwanej dalej Komisją. Komisja jest organem opiniodawczo-doradczym ministra właściwego do spraw rolnictwa. Do zadań Komisji należy: Opiniowanie wniosków w sprawach wydawania zezwoleń na dopuszczenie do obrotu środków ochrony roślin; Opiniowanie innych spraw dotyczących środków ochrony roślin, przedstawianych przez ministra właściwego do spraw rolnictwa.

19 Dyrektywa 91/414/EWG 15 lipca 1993 r. weszła w życie w krajach członkowskich Unii Europejskiej zatwierdzona dwa lata wcześniej Dyrektywa 91/414/EWG regulująca rejestrację, sprzedaż i stosowanie środków ochrony roślin wewnątrz Unii Europejskiej.

20 Generalnym i nadrzędnym przesłaniem zawartym w preambule Dyrektywy jest stwierdzenie, że: Ochrona ludzi i zwierząt oraz środowiska ma pierwszeństwo przed poprawą poziomu produkcji roślinnej.

21 Przegląd substancji aktywnych w Unii Europejskiej ( ) substancji aktywnych Zatwierdzone 26% Nie zatwierdzone, po przeglądzie 7% Usunięte z rynku 67%

22 Art Do spraw w zakresie dopuszczania środków ochrony roślin do obrotu i stosowania, wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie ustawy decyzją ostateczną, stosuje się przepisy dotychczasowe, z wyjątkiem przepisów dotyczących klasyfikacji środków ochrony roślin i treści etykiety-instrukcji stosowania.

23 Art Zezwolenia na dopuszczenie środków ochrony roślin do obrotu i stosowania wydane na podstawie przepisów dotychczasowych zachowują ważność z wyjątkiem zezwoleń dotyczących środków ochrony roślin zawierających substancję aktywną niedopuszczoną do stosowania w środkach ochrony roślin poza Komisją Europejską.

24 Art Dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw rolnictwa. Do obrotu mogą być dopuszczone tylko te środki ochrony roślin, które przy prawidłowym stosowaniu zgodnie z ich przeznaczeniem nie stanowią zagrożenia dla zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska, a w szczególności środki ochrony roślin, które nie zawierają substancji aktywnych stwarzających takie zagrożenie lub, dla których Komisja Europejska wydała decyzję w sprawie niedopuszczenia ich do stosowania w środkach ochrony roślin.

25 Art Z wnioskiem o wydanie zezwolenia na dopuszczenie środka ochrony roślin do obrotu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej może wystąpić podmiot zajmujący się jego produkcją lub obrotem, zwany dalej wnioskodawcą, mający miejsce zamieszkania, albo siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jednym z państw członkowskich.

26 Art Można stosować wyłącznie środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu oraz z etykietą instrukcją stosowania, ściśle z podanymi w niej zaleceniami oraz w taki sposób, aby nie dopuścić do zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska. Zabiegi środkami ochrony roślin wykonuje się z uwzględnieniem stosowania w pierwszej kolejności metod biologicznych, agrotechnicznych, hodowlanych lub integrowanej ochrony roślin.

27 Wyciąg z Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi: 4 Badania mające na celu sprawdzenie skuteczności działania środka, zwane dalej badaniami środka, z uwzględnieniem jego wpływu na jakość i wielkość plonu roślin uprawnych, przeprowadza się, z zastrzeżeniem ust. 2, w różnych warunkach glebowo-klimatycznych, w co najmniej dwóch miejscach charakterystycznych dla uprawy danej rośliny, położonych od siebie w odległości nie mniejszej niż 100 km.

28 Badanie środka zawierającego substancje biologicznie czynne: 1. które nie wchodzą w skład żadnego środka dopuszczonego do obrotu i stosowania w uprawie danej rośliny obejmuje dwa cykle albo dwa sezony produkcyjne uprawy tej rośliny, 2. takie jak w innym środku dopuszczonym do obrotu i stosowania albo obejmuje jeden cykl albo sezon produkcyjny i jest przeprowadzane na roślinach reprezentatywnych, podanych w załączniku nr 2 do Rozporządzenia.

29 Art. 41: 1. Minister właściwy do spraw rolnictwa może pozwolić na użycie środka ochrony roślin niedopuszczonego do obrotu, przeznaczonego do celów naukowo-badawczych lub do badań związanych z rejestracją tego środka, w ilości niezbędnej do przeprowadzenia tych badań, na wniosek jednostki organizacyjnej prowadzącej badania lub wnioskodawcy.

30 Art. 49: 1. Minister właściwy do spraw rolnictwa w uzasadnionych przypadkach, na wniosek instytucji państwowych lub naukowych z dziedziny rolnictwa społeczno-zawodowych organizacji rolników lub izb rolniczych, po uzyskaniu zgody wnioskodawcy wymienionego w art. 39 ust. 1 oraz pozytywnej opinii Komisji, może zezwolić, na czas oznaczony, na stosowanie środka ochrony roślin w roślinach uprawianych na małej powierzchni lub przeciwko organizmom szkodliwym powodującym straty tylko na określonych obszarach, jeżeli zostaną spełnione wymagania określone w art. 38 ust. 1 pkt 1 lit. d i e.

31 Art. 53: 1. W przypadku wystąpienia nieprzewidywalnego zagrożenia ze strony organizmów szkodliwych, których zwalczanie środkami ochrony roślin znajdującymi się w obrocie jest nieskuteczne, na wniosek zainteresowanego podmiotu, minister właściwy do spraw rolnictwa, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw zdrowia i ministra właściwego do spraw środowiska oraz po uzyskaniu pozytywnej opinii Komisji, może zezwolić na jednorazowe dopuszczenie do obrotu środka ochrony roślin niespełniającego wymagań, o których mowa w art. 38, na okres nie dłuższy niż 120 dni.

32 Art. 47 a: 1. Środek ochrony roślin dopuszczony do obrotu w innym państwie członkowskim lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym może zostać dopuszczony do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia ministra właściwego do spraw rolnictwa na wprowadzenie tego środka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zwanego dalej zezwoleniem na import równoległy.

33 Wyszczególnienie Rok 2009 Rok o dopuszczenie do obrotu zgodnie z Art. 37 ustawy o ochronie roślin z 18 grudnia 2003 roku zgodnie z Art. 117 ustawy o ochronie roślin z 18 grudnia 2003 roku o zmianę zezwolenia 155 kpa: rozszerzenie stosowania 15 - o dopuszczenie na czas oznaczony zgodne z Art o jednorazowe dopuszczenie środka Art. 53 niespełniającego wymagań Art o import równoległy Ogółem

34 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów (Dz. U. UE L 309/71) uchwalona przez Parlament Europejski 21 października 2009 opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 24 listopada 2009 uprawomocniła się i weszła w życie następnego dnia po opublikowaniu, tj. 25 listopada 2009 państwa członkowskie są zobowiązane do przyjęcia krajowych aktów prawnych niezbędnych do wdrożenia Dyrektywy do 14 grudnia 2011

35 Rozporządzenie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczące wprowadzenia do obrotu środków ochrony roślin i uchylające Dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG (Dz. U. UE L 309/1) uchwalone przez Parlament Europejski 21 października 2009 opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE 24 listopada 2009 uprawomocniło się dwudziestego dnia po publikowaniu tj. 15 grudnia 2009 stosuje się od 14 czerwca 2011 roku (18 miesięcy po uprawomocnieniu) niektóre postanowienia zaczną być realizowane później

36

37 Okres przejściowy Art. 80. Środki przejściowe Decyzje dotyczące wniosków o zezwolenia na wprowadzenie środków ochrony roślin do obrotu na podstawie art. 4dyrektywy Rady 91/41/EWG, które są nadal rozpatrywane w państwach członkowskich w dniu 14 czerwca 2011 r., podejmowane są zgodnie z obowiązującym przed tą datą prawem krajowym.

38 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ