Czy z budżetu gminy wolno sfinansować okablowanie takich linii, znajdujących się w pasie drogowym gminnej drogi publicznej? Pytanie W naszej gminie planowane są inwestycje w zakresie przebudowy dróg gminnych w centrum miasta. Radni i burmistrz upierają się, że podczas wykonywania przebudowy tych dróg należy również okablować sieć energetyczną i telekomunikacyjną. Odpowiedziałem im na to, że to nie są nasze zadania własne i nie wolno jest ich nam finansować. Stwierdziłem, że owszem, możemy okablować linie energetyczne, ale w ramach przebudowy oświetlenia ulicznego, które należy do gminy. Nie wiem po prostu, jakich argumentów mam im dostarczyć, aby odwieść ich od pomysłu przebudowy linii energetycznych i telekomunikacyjnych, gdyż stanowi to według mnie naruszenie prawa. Wiem dobrze, że takie okablowanie jest konieczne, gdyż obecny stan (instalacje napowietrzne) szpeci wygląd tych ulic. Zatem proszę o pomoc w rozwiązaniu problemu - jakie podstawy prawne stanowią o tym, że okablowanie tych linii nie jest zadaniem gminy oraz czy w ogóle istnieje jakiś sposób, aby można było takie prace wykonać. Odpowiedź W języku technicznym pojęcie skablowanie oznacza zazwyczaj przeróbkę napowietrznego urządzenia liniowego (w tym: linii energetycznej lub telekomunikacyjnej) w urządzenie liniowe położone pod ziemią w zabezpieczonym kablu. Modernizacja linii prowadzi do zwiększenia możliwości korzystania z nieruchomości, nad którą przebiegają ww. urządzenia liniowe i często łączy się z ulepszeniem tych urządzeń. Jak wynika z całości przepisów ustawy z 10.4.1997 r. - Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2007 r. 1 / 5
Nr 89, poz. 625 ze zm.; dalej: PrEnerg) - sieci energetyczne należą do przedsiębiorcy energetycznego przesyłającego za ich pomocą energię elektryczną. Z kolei z przepisów ustawy z 16.7.2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.) wynika, że instalacje i sieci telekomunikacyjne należą do przedsiębiorców telekomunikacyjnych (operatorów). Zasadą jest więc to, że ww. przedsiębiorcy ponoszą koszty budowy, przebudowy czy modernizacji sieci i zasilających linii energetycznych oraz sieci i linii telekomunikacyjnych. Należy przy tym zaznaczyć, że zgodnie z art. 49 ustawy z 23.4.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jeśli powyższe sieci i linie (nazywane tam ogólnie: urządzeniami") położone są (albo przebiegają) przez nieruchomość gruntową, to nie stanowią części składowych nieruchomości osób trzecich, czyli nie obejmuje ich prawo własności właściciela nieruchomości, o ile wchodzą w skład wykorzystującego je przedsiębiorstwa lub zakładu. Ze sformułowanego we wstępie pytania należy wywieść, że linie energetyczne i linie telekomunikacyjne (jako linie napowietrzne) leżą obecnie w granicach pasa drogowego gminnej drogi publicznej, a ewentualnie część z nich dodatkowo jeszcze przecina się z pasem drogowym. Położone są zatem ponad gruntem (pasem drogowym drogi gminnej) którego właścicielem jest gmina - zgodnie z unormowaniem art. 2a ust. 2 ustawy z 21.3.1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.; dalej: DrogPublU). Pasem drogowym jest wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą (art. 4 DrogPublU). Elementami pasa drogowego jest więc nie tylko jezdnia i mogący się znajdować chodnik dla pieszych, lecz także związane z ruchem drogowym obiekty i urządzenia. (Pod pojęciem urządzenia" ustawa o drogach publicznych rozumie również znajdujące się w pasie drogowym linie energetyczne i telekomunikacyjne.) 2 / 5
Zadania publiczne gminy w zakresie dróg gminnych obejmują funkcje zarządcy drogi" (jako czynności administracyjne i gospodarcze) które szczegółowo określa przepis art. 20 DrogPublU. Należy jednocześnie zaznaczyć, że w pasie drogowym drogi gminnej - gmina wykonuje dodatkowe jeszcze (podkreślone w zadanym pytaniu) zadania z art. 18 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 3 pkt 22PrEnerg. Polegają one na finansowaniu kosztów budowy i utrzymania oświetlenia. Zadanie tego rodzaju dotyczy wszystkich dróg publicznych położonych na terenie gminy, a więc nie tylko dróg publicznych gminnych. Jednak postawione pytanie nie dotyczy tego zadania publicznego gminy, ale relacji między gminą i właścicielami lub użytkownikami urządzeń liniowych, jakie leżą w pasie drogowym lub (co najmniej) przecinają się z nim. Zgodnie z art. 38 DrogPublU, istniejące w pasie drogowym urządzenia niezwiązane z gospodarką drogową i obsługą ruchu mogą pozostać w dotychczasowym stanie, o ile nie powodowałoby to zagrożenia lub utrudnień ruchu drogowego, albo zakłóceń w wykonywaniu zadań zarządu drogi. Ich ewentualna przebudowa albo remont, niezależnie od decyzji z ustawy - Prawo budowlane, wymaga zgody gminy jako zarządcy drogi (albo uzgodnienia, gdyby roboty wymagałyby pozwolenia budowlanego). Do zadań publicznych gminy, oprócz budowy, utrzymania i ochrony dróg gminnych należy również przebudowa dróg publicznych gminnych. Zgodnie z art. 4 pkt 18 DrogPublU - przebudowa polega na wykonaniu robót, w wyniku których następuje podwyższenie parametrów technicznych i eksploatacyjnych istniejącej drogi, a zarazem ich wykonywanie nie prowadzi do zmiany granic istniejącego pasa drogowego. Jak wynika z zadanego pytania, w pasie drogowym drogi gminnej leżą linie i sieci (urządzenia liniowe ) 3 / 5
energetyczne i telekomunikacyjne. W konsekwencji do przebudowy pasa drogowego znajdą zastosowanie następujące przepisy ustawy o drogach publicznych: a) art. 32 - w miejscu gdzie przebudowywana droga przecina się z linią energetyczną lub telekomunikacyjną; b) art. 39 ust. 5-8 - w przypadkach, gdy przebudowa drogi wymaga przełożenia sieci lub linii energetycznej, albo telekomunikacyjnej w inne miejsce, na lokalizację której zarządca drogi wydal uprzednio zgodę (uzgodnienie). Reasumując: w związku z postawionymi w zadanym pytaniu wątpliwościami (czy z budżetu gminy wolno sfinansować skablowanie linii energetycznych i telekomunikacyjnych, jakie znajdują się w pasie drogowym drogi publicznej gminnej?) - konieczne jest: 1) ustalenie w tym przypadku granic pasa drogowego relacji do tych urządzeń liniowych oraz 2) ustalenie zakresu prac polegających na przebudowie drogi gminnej - a ściślej: na ile przebudowa drogi gminnej wymaga określonych (w ustawie o drogach publicznych) zmian istniejących urządzeń (linii) energetycznych i telekomunikacyjnych - znajdujących się w pasie tejże drogi publicznej gminnej? Jeśli na skutek przebudowy drogi gminnej konieczne byłoby dokonanie przełożenia, przebudowy lub odtworzenia" linii energetycznej lub telekomunikacyjnej - to koszty z tego tytułu powinny być zaplanowane w wydatkach budżetu w ramach inwestycji gminnej w dziale 600 (Transport i łączność), w ramach rozdziału 60016 (drogi publiczne gminne) - w paragrafie 605... - wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych. Docelowo wykonanie ww. wydatku inwestycyjnego budżetu gminy trafi do planu finansowego zarządcy dróg gminnych, którym 4 / 5
będzie określona jednostka budżetowa gminy albo struktura (wydział lub specjalny referat w Urzędzie Gminy (określony przez wójta/burmistrza/prezydenta) - na podstawie art. 33 ustawy o samorządzie gminnym. Należy nadmienić, że zgodnie z art. 167 ust. 2 ustawy z 30.6.2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.) - wydatki budżetu samorządu mogą być przeznaczone wyłącznie na zadania publiczne" tego samorządu określone w przepisach odrębnych. Zadania te, w przedmiotowym przypadku, obejmują obowiązki" zarządcy drogi (zadania własne obowiązkowe) oraz możliwość" zarządcy drogi przeprowadzenia dodatkowych prac w pasie drogowym w uzgodnieniu z właścicielem lub użytkownikiem urządzenia liniowego (zadanie własne fakultatywne). Gmina może zatem podjąć się prac w zakresie przebudowy drogi gminnej, w wyniku czego może dojść do konieczności przełożenia czy innej zmiany znajdującego się w pasie drogowym urządzenia liniowego, a prace te mogą z mocy art. 32 i art. 39 DrogPublU zostać sfinansowane ze środków własnych gminy. Więcej wyjaśnień na temat możliwości prawnych finansowania przez gminę okablowania sieci energetycznych i telekomunikacyjnych znajdą Państwo pod linkami: http://www.portalrb.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1435&itemid=194 http://www.portalrb.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1429&itemid=189 5 / 5