VII. OCENA STANU SANITARNO - HIGIENICZNEGO PLACÓWEK OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH W roku 2009 nadzorem sanitarnym objęto 68 (2008 r. - 64) placówek stałych nauczania i wychowania, do których uczęszczało 12 986 (2008 r. - 13 353) dzieci i młodzieŝy oraz 14 gabinetów profilaktyki medycznej i pomocy przedlekarskiej i 18 (2008 r. - 14) placówek letniego i zimowego wypoczynku, z których skorzystało 728 (2008 r. - 631) uczniów w wieku 6-16 lat. Przeprowadzono 243 (2008 r. - 228) kontrole sanitarno-higieniczne w placówkach stałych i 20 kontroli w placówkach sezonowych (w 2008 r. - 17), w tym 88 rekontroli (w 2008 r. 102). Na poprawę warunków sanitarno-higienicznych i zdrowotnych wydano 24 decyzje administracyjne (w 2008 r. - 35), z których wykonano 7 (2008 r. - 7) i 19 z ubiegłych lat, pozostałe realizowane będą w 2010 roku, w tym celu wydano 64 prolongaty (w 2008 r. - 56) na część obowiązków, których nie wykonano w terminie z powodu braku środków finansowych. Wystawiono 94 decyzje płatnicze (w 2008 r. wydano 96). W 2009 r. nie nakładano mandatów (2008 r. 1 mandat karny na kwotę 100 zł. za uchybienia wynikające z bieŝącego stanu sanitarnego w placówce). Przeprowadzono ogółem 1 774 badania (w 2008 r. - 1 678 badań) w zakresie pomiarów oświetlenia elektrycznego w pomieszczeniach do nauki i waŝenia tornistrów/plecaków uczniom klas I-VI. Fot. Zespół Szkól Tekstylno-Handlowych w śaganiu Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w śaganiu 76
1. CHARAKTERYSTYKA PLACÓWEK Budynki nieprzystosowane - 2 placówki (w 2008 r. - 2): Szkoły Podstawowe - 1 placówka: Nr 1 w Szprotawie - budynek przy ul. Krasińskiego po byłym Ŝłobku, w którym stwierdzono: - brak szatni ogólnej; - nietypowe ciągi komunikacyjne oraz pomieszczenia do nauki; - sanitariaty ogólnodostępne zlokalizowane tylko na jednej kondygnacji. Zespoły Szkół Ponadpodstawowych - 1 placówka: Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Iłowej - w budynku zabytkowym stwierdzono: - pomieszczenia do nauki nietypowe, o róŝnych powierzchniach i wysokościach; - brak sanitariatów ogólnodostępnych na jednej kondygnacji; - nietypowe ciągi komunikacyjne. 2. OCENA STANU SANITARNO-TECHNICZNEGO W PLACÓWKACH OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZYCH Poprawa stanu technicznego - 6 placówek (w 2008 r. - 3) Przedszkole - 1 Nr 1 w Szprotawie: wymieniono stolarkę okienną na plastikową w salach zabaw i w korytarzach. Szkoły Podstawowe - 3 - Nr 5 w śaganiu (Zespół Szkół nr 2 w śaganiu): wymieniono stolarkę okienną na plastikową w pomieszczeniach do nauki i korytarzach; - Nr 1 w Szprotawie: przeprowadzono konserwację stolarki okiennej w pomieszczeniach do nauki i korytarzach w budynku przy ul. Krasińskiego; - w Szczepanowie: wymieniono stolarkę okienną na plastikową w pomieszczeniach do nauki i w sali gimnastycznej. Naprawiono stolarkę okienną doraźnie w korytarzu i sanitariacie. Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w śaganiu 77
Zespoły Szkół Ponadpodstawowych - 2 - Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Henrykowie: przeprowadzono remont kapitalny w łazienkach, rozbieralniach i w korytarzu bloku sportowego; - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Szprotawie: wymieniono stolarkę okienną na plastikową we wszystkich pomieszczeniach oraz zapewniono sprawnie działającą instalację wodno-kanalizacyjną. Budynki w złym stanie technicznym - 13 placówek (2008 r.- 17) Brak poprawy - w 12 placówkach Przedszkola - 4 placówki - Nr 6 w śaganiu: zniszczone, uszkodzone, porowate, trudne do utrzymania w czystości posadzki, skorodowana powodująca częste awarie instalacja wodno-kanalizacyjna w łazienkach 3 grup (wydana decyzja administracyjna w 2005 r. realizowana jest sukcesywnie, termin wykonania 31.12.2009 r.); - Nr 5 w śaganiu: zniszczona, wyeksploatowana nieszczelna stolarka okienna w pomieszczeniach i korytarzach (wydana decyzja administracyjna w 2007 r. przedłuŝona do 31.12.2009 r.). - w Małomicach: zniszczone, popękane posadzki, trudne do utrzymania w czystości w sanitariatach, wyeksploatowana, nieszczelna instalacja wodno-kanalizacyjna łazienkach i sanitariatach ( wydana decyzja adm. w 2007 r. została przedłuŝona do 31.12.2009 r.); - Nr 3 w Szprotawie: wyeksploatowana, zniszczona, nieszczelna powodująca ubytki ciepła w okresie grzewczym stolarka okienna w salach zabaw (wydana decyzja w 2008 r. została przedłuŝona do 31.08.2010 r.). Szkoły Podstawowe - 4 placówki - Nr 1 w Szprotawie budynek przy Placu Kościelnym 2: zuŝyte, szare deski stopni klatki schodowej z licznymi szczelinami, zniszczona, wyeksploatowana, zabita gwoździami stolarka okienna we wszystkich pomieszczeniach i korytarzach wyłączona z uŝytku od lat sala gimnastyczna z powodu pęknięć powstałych na suficie (zlokalizowana na najwyŝszej kondygnacji budynku). W latach 2007-2010 przewidziana przebudowa istniejących budynków, według zatwierdzonej dokumentacji; - w Chichach: zniszczona, nieszczelna, wypaczona stolarka okienna i drzwiowa powodująca znaczne ubytki ciepła w okresie grzewczym w umywalni i w sali gimnastycznej (wydana decyzja adm. w 2005 r. została przedłuŝona do 31.08 2010 r.); Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w śaganiu 78
- w BoŜnowie: zniszczona, wyeksploatowana, nieszczelna stolarka okienna powodująca ubytki ciepła w okresie grzewczym we wszystkich pomieszczeniach szkoły (wydana decyzja adm. w 2007 r. została przedłuŝona do 31.12.2010 r.); - w Długiem: zniszczona, nieszczelna stolarka okienna, powodująca ubytki ciepła w okresie grzewczym w korytarzach (wydana decyzja adm. w 2007 r. została zrealizowana częściowo - wymieniono stolarkę okienną na plastikową w pomieszczeniach do nauki, natomiast przedłuŝona w części dotyczącej korytarzy do 31.12.2010 r.). Zespoły Szkół Ogólnokształcących - 1 placówka Zespół Szkół w Witoszynie (Sz.P. w Wymiarkach): zniszczona, wyeksploatowana, nieszczelna powodująca ubytki ciepła w okresie grzewczym z odpryskującą farbą stolarka okienna w pomieszczeniach do nauki w korytarzach starej części i w łącznikach (wydana decyzja adm. w 2006 r. została przedłuŝona do 31.08.2010 r.). Zespoły Szkół Ponadpodstawowych - 2 placówki - Zespół Szkół Tekstylno - Handlowych w śaganiu: zniszczona, wyeksploatowana, nieszczelna, wypaczona stolarka okienna we wszystkich pomieszczenia do nauki od strony północnej (wydana decyzja adm. w 2005 r. została przedłuŝona do 31.08.2010 r.); - Zespół Szkół Zawodowych w Szprotawie (warsztaty szkolne ul. Sobieskiego): wyeksploatowana, zniszczona, nieszczelna powodująca ubytki ciepła w okresie grzewczym, trudna do utrzymania w czystości stolarka okienna w pracowniach ćwiczeń praktyczny i w korytarzu (wydana decyzja w 2008 r. z terminem realizacji 31.08.2010 r.). Placówki z pobytem dziennym i całodobowym - 1 Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w śaganiu: zniszczona, nieszczelna powodująca ubytki ciepła w okresie grzewczym stolarka okienna we wszystkich pomieszczeniach i korytarzach (wydana decyzja adm. 2007 r. została przedłuŝona do 31.08.2010 r.). Zły stan sanitarno-techniczny - 1 placówka Zespół Szkół Ponadpodstawowych - 1 Zespół Szkół Technicznych i Licealnych w śaganiu (warsztaty szkolne ul. Armii Krajowej): - zniszczona, nieszczelna stolarka okienna w sanitariatach, w umywalniach w pomieszczeniu biurowym i sanitariacie dla personelu; - nieszczelna, zniszczona, skorodowana instalacja wodno-kanalizacyjna w sanitariacie i umywalni; - zniszczona armatura sanitarna w w/w pomieszczeniach (wydana decyzja administracyjna z terminem realizacji 31.12.2009 r). Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w śaganiu 79
3. POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE Tabela. Działalność represyjna w latach 2008-2009 r. Lp. Rodzaje placówek Wydane decyzje administracyjne Udział % 2008 r. 2009 r. 2008 r. 2009 r. 1. Przedszkola 15 10 16,3 11,4 2. Szkoły Podstawowe 36 28 39,1 31,8 3. Gimnazja 5 6 5,4 6,8 4. Licea Ogólnokształcące 1 1 1,1 1,1 5. Zespoły Szkół Ogólnokształcących 15 15 16,3 17 6. Zespoły Szkół Ponadpodstawowych 16 20 17,4 22,7 8. Inne placówki 4 8 4,3 9,1 Ogółem: 92 88 100 % 100 % Udział procentowy decyzji w poszczególnych placówek w 2009 r. 40 udział % decyzji a 30 20 10 0 placówki przedszkola szkoły podstawowe gimnazja licea oglnokształcące zso zsp inne placówki Wykres. Udział procentowy decyzji w poszczególnych placówek w 2009 r. Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w śaganiu 80
Udział procentowy decyzji poszczególnych placówek w 2008 r. udział % decyzji adm 40 35 30 25 20 15 10 5 0 placówki przedszkola szkoły podstawowe gimnazja lo zszo zszp inne placówki Wykres. Udział procentowy decyzji poszczególnych placówek w 2008 r. Wydane decyzje dotyczyły: - malowania ścian i sufitów, likwidacji zacieków w pomieszczeniach szkolnych; - wymiany lub naprawy stolarki okiennej i drzwiowej; - odnowienia podłóg, posadzek w salach dydaktycznych, korytarzach, szatniach, sanitariatach, w salach gimnastycznych; - odnowienia boisk sportowych; - dostosowania mebli do wzrostu uczniów i ocechowania mebli; - zapewnienia Ŝaluzji lub osłon na oknach w pracowniach informatycznych; - remontu łazienek, zapewnienia sprawnie działającej instalacji wodno-kanalizacyjnej, wymiany armatury sanitarnej; - zapewnienie ciepłej bieŝącej wody przy umywalkach do mycia rąk w sanitariatach; - zapewnienia właściwego oświetlenia w pomieszczeniach do nauki, bibliotece, w korytarzach. Przyczyny niezrealizowania decyzji: - brak dostatecznej ilości środków finansowych na przeprowadzenie wszystkich remontów; - realizacja zaplanowanych modernizacji i remontów w ramach programów unijnych; - opóźnienia w realizacji zadań z winy producenta lub wykonawcy; - wykonywanie pilniejszych prac remontowych; - planowanie remontów w czasie przerwy wakacyjnej. Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w śaganiu 81
Stan sanitarny sal gimnastycznych i boisk sportowych: przeprowadzono 9 kontroli sal gimnastycznych pełnowymiarowych (2008 r. - 13), 30 zastępczych (2008 r. - 27), 37 kontroli szkolnych boisk sportowych (2008 r. - 34), 48 terenów rekreacyjnych w szkołach (2008 r. - 48). Na stan techniczny sal gimnastycznych wydano 4 decyzje administracyjne z terminem realizacji w 2010 r. (2008 r. wydano 6 decyzji, 3 wykonane, pozostałe będą realizowane w 2010 r.). W 8 szkołach (podstawowe, zespoły szkół ogólnokształcących, ponadgimnazjalne) wybudowano nowe boiska sportowe i bieŝnie ze środków unijnych (w latach 2007-2008 wybudowano - 4); Fot. boisko Szkoły Podstawowa im. Jana Brzechwy w Lesznie Górnym Stan sanitarny piaskownic i placów zabaw: podczas kontroli w 12 przedszkolach i w 10 szkołach sprawdzano czystość piaskownic i stan techniczny oraz bieŝący terenów rekreacyjnych i placów zabaw (w 2008 r. skontrolowano 11 przedszkoli i 10 szkół), nie wystawiono decyzji administracyjnych (w 2008 r. równieŝ nie wydawano decyzji), wydano12 zaleceń (w 2008 r. wydano 5 zalecenia - 5 wykonano) na wymianę piasku w piaskownicy, naprawę i odnowienie sprzętu rekreacyjnego, wszystkie zrealizowano (w 2008 r. w 1 przedszkolu wystawiono decyzję adm. na częściową wymianę ogrodzenia z terminem realizacji do 31.08.2010 r.). Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w śaganiu 82
4. OCENA HIGIENY PRACY UCZNIÓW I DZIECI Stan sanitarny pracowni chemicznych W ramach nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi, w tym niebezpiecznymi skontrolowano 16 gabinetów chemicznych w placówkach oświatowych (w 2008 r. - 17). Wydano 1 decyzję administracyjną na zlikwidowanie zacieku w zapleczu pracowni chemicznej (w 2008 r. - nie wydawano). Kolejne placówki zlikwidowały zalegające na stanie przeterminowane niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne za pośrednictwem specjalistycznych firm. Stan sanitarny pracowni komputerowych Skontrolowano 16 pracowni komputerowych (w 2008 r. - 45) w 12 szkołach (w 2008 r. - 36), wystawiono 1 decyzję administracyjną na zlikwidowanie zacieku ściennego, którą wykonano (w 2008 r. 4, wszystkie wykonano). Pozostałe pracownie funkcjonowały prawidłowo, wyposaŝone były w odpowiednie meble i sprzęt, posiadały zasłony na oknach, eliminujące odbicie światła na ekranach monitorów, kompletne oświetlenie, wentylację grawitacyjną oraz instrukcję bhp. Ocena higieniczna planów lekcji W 2009 roku dokonano oceny 87 (w 2008 r. - 146) tygodniowych rozkładów lekcji w 19 placówkach (w 2008 r. - 30). Występujące najczęściej nieprawidłowości dotyczyły: nierównomiernego rozłoŝenia zajęć lekcyjnych w poszczególnych dniach tygodnia, braku elementów ruchu w kaŝdym dniu. Dyrektorzy placówek pisali wyjaśnienia, Ŝe główną przyczyną tej sytuacji był dojazd uczniów do szkół oraz zatrudnienie nauczycieli w kilku szkołach. Dostosowanie mebli do wymagań ergonomii Oceniono dostosowanie ławek i krzeseł do wzrostu 868 uczniów i przedszkolaków w 24 placówkach oświatowo-wychowawczych (w 2008 r. - 1 811 uczniów i przedszkolaków w 43 placówkach). Niedostosowanych do wzrostu stwierdzono 18 stanowisk w 2 placówkach (w 2008 r. - 142 stanowiska w 22 placówkach). Na dostosowanie mebli nie wydano decyzji (w 2008 r. - 4 decyzje, wszystkie wykonano) wydano 1 zalecenie, które zostało wykonano (w 2008 r. - 14 zaleceń, 14 wykonano). Ocena oświetlenia elektrycznego w pomieszczeniach. Pomiary oświetlenia elektrycznego przeprowadzono w 2 szkołach w 16 pomieszczeniach (w 2008 r. - w 6 szkołach w 12 pomieszczeniach). W 2 szkołach w 3 pomieszczeniach stwierdzono niewłaściwe oświetlenie (w 2008 r. stwierdzono niewłaściwe 5 pomieszczeniach w 5 szkołach). Na zapewnienie właściwego i kompletnego oświetlenia wydano 4 decyzje Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w śaganiu 83
administracyjne (w 2008 r. wydano 4 decyzje adm. z terminem realizacji do 31.12.2008 r.), które będą realizowane w 2010 r. Ocena obciąŝenia układu kostno-mięśniowego uczniów tornistrami/plecakami Oceniono obciąŝenie układu kostno-mięśniowego uczniów poprzez waŝenie tornistrów/plecaków w klasach I-VI w odniesieniu do 1 630 uczniów w 23 szkołach podstawowych (w 2008 r. - 1 666 dzieci w 22 szkołach). Przekroczenia stwierdzono u 554 dzieci tj. 34 % (w 2008 roku - 52 % uczniów). Nadmierne obciąŝenia wagi tornistrów/plecaków wynikało głównie z przynoszenia podręczników i zeszytów nie ujętych planie lekcji, zbędnych przedmiotów, masywnych tornistrów itp. Przeprowadzano rozmowy z uczniami i szkolenia personelu pedagogicznego, rodziców na temat oceny obciąŝenia układu kostno-mięśniowego i o konsekwencjach wynikających z noszenia przez uczniów zbyt cięŝkich tornistrów/plecaków. Fot. Szkoła Podstawowa w Długiem 5. ZWALCZANIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Przeglądy czystości w kierunku wszawicy i zachorowań na świerzb: w 36 placówkach pielęgniarki szkolne w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami prowadziły przeglądy higieniczne (szkoły podstawowe, gimnazja) w zaleŝności od potrzeb (w 2008 r. - 39). W stosunku do roku ubiegłego zmniejszyła się liczba zachorowań na wszawicę, stwierdzono 8 przypadków (w 2008 r. - 21), nie odnotowano zachorowań na świerzb (w 2008 r. - 10). Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w śaganiu 84
6. DOśYWAINIE UCZNIÓW W STOŁÓWKACH SZKOLNCH Prowadzenie doŝywiania w stołówkach szkolnych: w 2009 roku na 45 skontrolowanych placówek (w 2008 r. - 36) wydawano posiłki w 34 placówkach (w 2008 r. - 22), w których wydawano obiady jednodaniowe dla 533 uczniów (w 2008 r. - 477) i dwudaniowe dla 1 746 uczniów (w 2008 r. - 1 913). W 8 placówkach (w 2008 r. - 4) przygotowywano II śniadanie dla 214 uczniów (w 2008 r. dla 176 uczniów). Wszyscy uczniowie szkół podstawowych korzystali z mleka dotowanego z funduszy unijnych. Do programu Owoce w szkołach przystąpiło 18 szkół podstawowych klas I - III. Kontrolowano jakość dostarczanych owoców i warzyw. 7. OPIEKA MEDYCZNA NAD UCZNIAMI W SZKOŁACH Skontrolowano 14 gabinetów profilaktyki medycznej i pomocy przedlekarskiej w placówkach oświatowych (w 2008 r. skontrolowano 34). Opieka pielęgniarska sprawowana była w 47 placówkach (w 2008 r. w 48 placówkach), stomatologiczna w 1 placówce (w 2008 r. - 1). We wszystkich szkołach podstawowych prowadzona była fluoryzacja. WNIOSKI: Podsumowując naleŝy stwierdzić, Ŝe sytuacja w placówkach oświatowowychowawczych z roku na rok ulega poprawie. W porównaniu z rokiem ubiegłym przeprowadzono więcej prac remontowych mających wpływ na stan techniczny placówek. Systematycznie remontowano pomieszczenia dydaktyczne, sanitariaty ogólnodostępne, sale gimnastyczne, korytarze, wymieniano stolarkę okienną, drzwiową, oświetlenie elektryczne oraz ławki i krzesła, co poprawiało ich standard i zapewniło uczniom lepsze warunki nauki. W jednej placówce (Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Szprotawie) przeprowadzono remont generalny w ramach termomodernizacji. Przeprowadzono likwidację substancji i preparatów chemicznych niebezpiecznych ze szkolnych gabinetów chemicznych, które przekazano firmom specjalistycznym. W ramach działalności profilaktycznej udzielano uczniom, dyrektorom, nauczycielom i pielęgniarkom instruktaŝu dotyczącego zapobiegania powstawaniu wad postawy, przypadków występowania wszawicy oraz zachorowań na grypę typu AH1N1, zakaŝeń meningokokowych. Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w śaganiu 85
W celu ograniczenia liczby osób uzaleŝnionych od tytoniu i wyeliminowaniu palenia papierosów na terenie placówek oświatowych przeprowadzono test z zakresu szkodliwości palenia. Kontynuowano współpracę z przedstawicielami Terenowego Zespołu Wizytatorów w śarach, StraŜy Miejskiej i Komendy Powiatowej Policji w śaganiu, dotyczącą wspólnych kontroli z zakresu bezpieczeństwa i higieny w placówkach zimowego i letniego wypoczynku dzieci i młodzieŝy. W ramach oceny stanu sanitarno-technicznego placów zabaw przeprowadzono 21 kontroli, w tym 8 z przedstawicielami StraŜy Miejskiej oraz Komendy Powiatowej Policji w śaganiu. Przekazywane były artykuły do prasy lokalnej (Gazety Lubuskiej, Gazety Regionalnej) oraz biuletynu PSSE w śaganiu o tematyce dotyczącej: stanu sanitarnego placów zabaw, czystość piaskownic, obciąŝenia uczniów tornistrami/plecakami, letniego wypoczynku dzieci i młodzieŝy, absencji chorobowej uczniów, wszawicy, profilaktyki zakaŝeń meningokokowych oraz wirusem typu AH1N1 a takŝe z przeprowadzonych szkoleń w szkołach. Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w śaganiu 86