WARUNKI TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU PRAC MONTAŻU OKIEN

WARUNKI TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU PRAC MONTAŻU OKIEN opracowane na zlecenie Zrzeszenia Montażystów Stolarki w ramach programu edukacyjnego Mistrzowie Montażu przy wsparciu Mecenasa Mistrzów Montażu oraz partnerów programu - firm: Wydanie I z roku 2011

wykonania i odbioru montażu okien Krzysztof Mateja, Jerzy Płoński WSTĘP Niniejsze opracowanie omawia warunki techniczne wykonania i odbioru robót montażu okien i drzwi balkonowych w budynkach. Przeznaczone jest, przede wszystkim, dla firm wykonawczo-montażowych, projektantów oraz nadzoru budowlanego. Opracowanie obejmuje montaż okien, w szczególności tych, z kształtowników PVC. Korzystanie z tego opracowania pozwoli na uniknięcie wielu - obserwowanych obecnie - błędów wynikających z braku niekiedy podstawowej wiedzy dotyczącej właściwego wbudowywania okien. Opracowanie zawiera: podstawowe wymagania techniczno-użytkowe, zasady wykonania montażu, kryteria odbioru robót montażowych. W warunkach technicznych wykonania i odbioru montażu okien i drzwi balkonowych wykorzystano materiały opracowane przez firmy systemowe i produkcyjne krajowe i zagraniczne. W opracowaniu zamieszczono rysunki ogólne zawierające podstawowe zasady usytuowania okna w otworze, mocowania i uszczelnienia oraz dla niektórych przypadków (mocowanie parapetów, obróbki progów drzwi balkonowych, łączenie okien w zestawy) rozwiązania szczegółowe.

I. Wymagania ogólne Wymagania techniczno-użytkowe Odporność okna na obciążenie wiatrem Ugięcie czołowe względne najbardziej odkształconego elementu okien i drzwi balkonowych pod obciążeniem wiatrem nie powinno być większe niż 1/300 jego rozpiętości (zgodnie z normą PN-EN 12210:2001). Sprawność działania skrzydeł Ruch skrzydeł przy otwieraniu i zamykaniu okna lub drzwi balkonowych powinien być płynny, bez zahamowań i zaczepiania skrzydła o inne części okna i drzwi balkonowych. Siła potrzebna do uruchomienia okuć zamykających przy otwieraniu i zamykaniu nie powinna być większa niż 100 N wg normy PN-EN 13115:2001. Przepuszczalność powietrza W budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i budynkach użyteczności publicznej, otwierane okna zgodnie z [1] powinny spełniać wymagania: współczynnik infiltracji powietrza a 0,3 m 3 /(h m dapa 2/3, połączenia okien z ościeżami należy projektować i wykonywać pod kątem osiągnięcia całkowitej szczelności na przenikanie powietrza. Przepuszczalność powietrza klasyfikuje się wg normy PN-EN 12 207:2001. Wodoszczelność Okna i drzwi balkonowe powinny zachować całkowitą szczelność przy zraszaniu wodą w ilości 120 l na godzinę na m2 przy różnicy ciśnień nie mniejszej 150 Pa (klasa 4A). Wodoszczelność klasyfikuje się wg normy PN-EN 12 208:2001. Izolacyjność termiczna Wartości współczynnika przenikania ciepła U okien nie powinny być większe niż wartości U max określone w załączniku nr 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 (Dz.U z 2002 r Nr 75 poz. 690 z późn. zm.). Wymagania nie muszą być spełnione jeżeli budynek, w którym są zastosowane spełnia wymaganie w zakresie dopuszczalnej wartości wskaźnika EP [kwh/ m2rok] określającego roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz oświetle-

nia wbudowanego w budynkach użyteczności publicznej. Izolacyjność akustyczna Izolacyjność akustyczną okien charakteryzuje się podstawowym wskaźnikiem oceny RA2 i wskaźnikiem uzupełniającym RA1 w zależności od równoważnego poziomu dźwięku na zewnątrz budynku [PN-B- 02151-03:1999]. Wymagania stawiane połączeniom okien z budynkiem Połączenie okna ze ścianami budynku powinno spełniać następujące wymagania: szczelność na przenikanie powietrza i pary wodnej z pomieszczenia, izolacyjność cieplna na poziomie nie mniejszym niż izolacyjność okna, izolacyjność akustyczna na poziomie odpowiadającym izolacyjności okna, powiększoną o 15 db, odporność na promieniowanie UV, trwałość, estetyka, higiena. II. Wymagania wbudowywania okien Okna i drzwi balkonowe powinny być wbudowywane w ściany zewnętrzne w sposób zapewniający bezproblemową bezpieczną eksploatację. Na spełnienie przez okna przypisanych im funkcji oprócz zgodnego z dokumentacją techniczną wykonania, wpływ ma prawidłowy montaż. Błędy montażu odpowiadają za niespełnienie założonych wymagań w zakresie wytrzymałościowo-funkcjonalnym i szczelności, izolacyjności termicznej i akustycznej. Do poprawnego montażu niezbędne jest spełnienie wymagań odnośnie odpowiedniego usytuowania okna w ścianie, zamocowania i uszczelnienia. Funkcje okna Okno wbudowane w ścianę zewnętrzną budynku spełnia następujące funkcje: oddziela wnętrze budynku od zewnętrznych warunków klimatycznych, zapewnia izolację termiczną i akustyczną oraz szczelność otworu okiennego, przenosi działające na okna obciążenia na ściany budynku. Mocowanie okien i drzwi balkonowych. Usytuowanie okna w ościeżu Okno i drzwi balkonowe powinno być tak usytuowane w ościeżu, aby nie powstawały mostki termiczne, prowadzące do skraplania się pary wodnej na

Warunki techniczne ruchy budynku temperatura, wiatr, deszcz dźwięk, naświetlenie Do podpierania progu ościeżnicy okien stosuje się klocki lub belki drewniane, elementy poszerzatemperatura wewnętrzna wilgotność powietrza ruchy konstrukcji ramy Rys. 1 ciężar własny wewnętrznej stronie ościeżnicy lub powierzchni ościeża. Należy stosować zasady usytuowania okien: w ścianie jednowarstwowej - w połowie grubości ściany, w ścianie warstwowej z ociepleniem wewnętrznym - w strefie izolacji termicznej, w ścianie z ociepleniem zewnętrznym - przy zewnętrznej krawędzi ściany z dosunięciem do warstwy ocieplenia lub w strefie izolacji termicznej. czy zapewniona jest dostateczna szerokość szczeliny na obwodzie okna, czy jest miejsce dla klinów dystansowych i podpierających. Dla ościeży z węgarkami zaleca się takie ustawienie okna, aby węgarek zasłaniał stojaki i nadproże ościeżnicy na szerokości nie większej niż połowa ich szerokości. Usytuowanie okien w ścianach z węgarkami i bez węgarków pokazuje rys. 2. Ustawienie okna w otworze Przed wbudowaniem okna w otworze należy sprawdzić: 10

Warunki techniczne Rys. 2 jące, o ile takie są przewidziane w dokumentacji systemowej oraz kątowniki stalowe. Klocki podporowe powinny być wykonane z twardego zaimpregnowanego drewna lub twardego PVC. a) c) Usytuowanie okna w ościeżu ścian różnej konstrukcji: a. w ścianie pełnej jednowarstwowej, b. w ścianie warstwowej z ociepleniem wewnętrznym (z węgarkiem), c. w ścianie pełnej z ociepleniem zewnętrznym (z węgarkiem), d. w ścianie pełnej z ociepleniem zewnętrznym (w warstwie ocieplenia). b) d) Do ustawienia okna w otworze służą klocki podporowe i klocki dystansowe. Rozmieszczenie klocków podporowych i dystansowych pokazuje rys 4. Minimalne wymiary szczelin podano w tablicach na str. 13 14. Klocki podpierające i dystansowe powinny być tak rozmieszczone, aby była zapewniona możliwość odkształcania się okien pod wpływem temperatury. Zamocowanie okien przy użyciu tylko kołków rozporowych, śrub lub kotew, bez zastosowania klocków 11

Warunki techniczne Rys. 3 a) rze, po zamocowaniu ościeżnicy powinny być usunięte, natomiast nie należy usuwać klocków podpierających. Dopuszczalna odchyłka pionowa i pozioma ustawienia okna w otworze przy długości elementu do 3,0 m powinna wypróg ościeżnicy klocek próg ościeżnicy izolacja kotwa d) próg ościeżnicy poszerzenie próg ościeżnicy kątownik izolacja próg ościeżnicy podwalina Rys. 3. Podparcie progu ościeżnicy za pośrednictwem: klocków, belek, kątowników stalowych, kotwy stalowej, kątowników stalowych. b) e) c) f) próg ościeżnicy kotwa kątownik wzmocniony podpierających, jest niewłaściwe i niewystarczające. Jedynie w wariancie montażu w warstwie ocieplenia boczne klocki podpierające nie są wymagane. Klocki dystansowe, służące do ustalenia pozycji okna w otwo- Rys. 4 12 Rozmieszczenie klocków podpierających i dystansowych

Tablica 1. Minimalne szerokość szczelin przy uszczelnieniach kitami elastycznymi Ościeże bez węgarka Ościeże z węgarkiem Rodzaj profili t b b t Długość elementów (m) do 1,5 do 2,5 do 3,5 do 4,5 do 2,5 do 3,5 do 4,5 Minimalna szerokość szczeliny b (mm) PVC białe 10 15 20 25 10 10 15 PVC z warstwą PMMA (barwione 15 20 25 30 10 15 20 w masie) PVC z warstwą PMMA 10 10 15 20 10 10 15 nosić nie więcej 1,5 mm. Przy elementach o większych wymiarach odchyłki nie mogą mieć wpływu na ich funkcjonalność. Minimalne wymiary szczelin podają tablice 1 i 2. Maksymalny wymiar szczeliny pomiędzy ościeżnicą i ościeżem nie powinien przekraczać 40mm; przy stosowaniu pianek jednoskładnikowych wymiar ten powinien wynosić max. 30mm. Większe wymiary szczelin dopuszczalne są, przy zastosowaniu specjalnych metod montażu. Taśmy paroizolacyjne i paroprzepuszczalne, folie elastyczne paroszczelne i paroprzepuszczalne, folie z butylem do uszczelnienia wewnętrznego należy stosować zgodnie z zaleceniami producenta tych wyrobów. 13

Tablica 1. Minimalne UTWORZONY PRZEZ PROGRAM szerokość EDUKACYJNY szczelin FIRMY AUTODESK przy uszczelnieniu taśmami rozprężnymi. Ościeże bez węgarka Ościeże z węgarkiem Rodzaj profili t b b t Rodzaje kształtowników do 1,5 do 2,5 Długość elementów (m) do 3,5 do 4,5 do 2,5 do 3,5 do 4,5 Minimalna szerokość szczeliny b (mm) PVC białe 8 8 10 10 8 8 8 PVC z warstwą PMMA (barwione w masie) PVC z warstwą PMMA 8 10 10 12 8 8 8 8 8 8 10 8 8 8 Rys. 5 E A A A A A E P. E A A E E A A E E B B B B B E A odstęp między punktami mocowania - maksymalnie 700 mm B odstęp między punktami mocowania progu - maksymalnie 700 mm E odstęp od narożnika wewnętrznego ościeżnicy okna minimum 150 mm, P odstęp od krawędzi słupka lub ślemienia minimum 150 mm Rozmieszczenie punktów mocowania na elementach okna tworzywowego 14

Mocowanie okna w ościeżu Mocowanie powinno być wykonane w taki sposób, aby przewidywalne obciążenia zewnętrzne były przenoszone za pośrednictwem łączników na konstrukcję budynku, a funkcjonalność okien była zachowana; tzn. ruch skrzydeł okiennych przy otwieraniu i zamykaniu był płynny, bez zahamowań i zaczepiania skrzydła o inne części okna lub drzwi balkonowych. Zamocowania powinny być rozmieszczone na całym obwodzie ościeżnicy okna zgodnie z rys. 5. Elementy mocujące okno w ościeżu Do mocowania okien w ścianie budynku w zależności od rodzaju ściany (monolityczna, warstwowa) i sposobu mocowania stosuje się łączniki montażowe (kołki rozporowe/dyble, kotwy i śruby/wkręty). Uwaga: Pianki poliuretanowe, i tym podobne materiały izolacyjne, nie służą do mocowania okien, a wyłącznie do uszczelnienia. Rys. 6 minimalne zagłębienie w ścianie 30 mm Dybel zagłębienie śruby w ścianie 30 do 60 mm kołek rozporowy kotwa montażowa a) b) c) a. Zamocowanie na kołki rozporowe (dyble), b. na śruby, c. na kotwy Kołki rozporowe (dyble) stosuje się do betonu, muru z cegły pełnej, cegły silikatowej, cegły dziurawki, pustaków ceramicznych i cementowych, gazobetonu, kamienia naturalnego itp. Przykład zamocowania pokazano na rys. 6 a. Śruby mogą być stosowane do mocowania ościeżnic do betonu, cegły pełnej, cegły silikatowej, 15

cegły dziurawki, betonu lekkiego, drewna itp. Stosowanie śrub należy dostosować do materiału ościeży. Przykład zamocowania pokazano na rys.6 b. Kotwy budowlane powinny być stosowane wszędzie tam, gdzie odstęp ościeżnicy jest zbyt duży do stosowania dybli np. przy mocowaniu dolnym (progowym) i w rozwiązaniach ścian warstwowych itp. Przykład zamocowania pokazano na rys.6 c. Mocowanie okien wysuniętych przed ścianę zewnętrzną Mocowanie okien wysuniętych całkowicie lub częściowo przed lico ściany zewnętrznej wymaga zastosowania odpowiednich kotew lub kątowników stalowych. Te sposoby mocowania max.30 wymagają odpowiedniego doboru kotew, kątowników oraz łączników mocujących dla przeniesienia obciążeń obliczeniowych i ciężaru okna. Kotwy lub kątowniki powinny być rozmieszczone na obwodzie okna i zamocowane do ścian budynku odpowiednimi łącznikami mocującymi. Oprócz wymienionych sposobów mocowania okien wysuniętych przed ścianę stosowane są również systemy mocowania z dolną konsolą do osadzania ramy ościeżnicowej, z możliwością regulacji zamocowania okna w 3 kierunkach i wspornikami służącymi do zamocowania ramy ościeżnicowej do ściany. System ten może być stosowany do ścian wykonanych z różnych Rys. 7 podpora konsoli wspornik kątowy konsola dolna łączniki mocujące max.150 min. 30 min. 25 elewacja izolacja termiczna ściana nośna Zamocowanie dolnej konsoli do ściany z betonu lub cegły. 16

materiałów, tj.: pustaków, cegły dziurawki, cegły pełnej, betonu i gazobetonu. Przykładowe zamocowanie okna przedstawia rys. 7. III. Uszczelnienie i izolacja połączenia okna ze ścianą Celem uszczelnienia jest zabezpieczenie szczeliny między oknem i ościeżem przed zawilgoceniem, zarówno przed wodą opadową od strony zewnętrznej. jak i wilgocią z powietrza przenikającego z pomieszczenia od strony wewnętrznej. Przy wykonywaniu uszczelnienia należy przestrzegać wytyczne producenta materiałów uszczelniających, uwzględniając: zgodność chemiczną stykających się ze sobą materiałów, oczyszczenie powierzchni przylegania, zagruntowanie powierzchni przylegania (w zależności od rodzaju materiału), wymagania odnośnie stosowania ze względu na wilgotność i temperaturę powietrza. System uszczelnienia okien na ich obwodzie składa się z trzech warstw: wewnętrznej, środkowej i zewnętrznej. Warstwę środkową stanowi izolacyjna pianka wypełniająca (np. pianka poliuretanowa) lub mineralne materiały izolacyjne (np. wełna mineralna), które zapewniają izolację termiczną i akustyczną połączenia okna ze ścianą budynku. Warstwę wewnętrzną stanowi uszczelnienie wykonane z materiałów paroszczelnych w formie różnego rodzaju taśm (na włókninie, aluminium), folii uszczelniających lub kitu trwale elastycznego (silikony) nie przepuszczających powietrza i pary wodnej. Warstwę zewnętrzną stanowi uszczelnienie wykonane z impregnowanych taśm rozprężnych, z taśm warstwowych lub innych materiałów wodoszczelnych, a paroprzepuszczalnych. Warstwa izolacji termicznej Szczelina między ościeżnicą a ościeżem powinna być całkowicie wypełniona warstwą izolacji termicznej. Jako materiały izolacyjne mogą być stosowane poliuretanowe pianki wypełniające, wełna mineralna, inne materiały [np. wełna szklana]. Pianki stosowane do wypełnienia połączeń nie mogą wchodzić w reakcje chemiczne, ani też wydzielać substancji szkodliwych. Stosowanie pianek powinno być zgodne z instrukcją 17

fabryczną. Dotyczy to przede wszystkim temperatury otoczenia, przy której mogą być użyte oraz czystości wypełnianej szczeliny. Podczas wtryskiwania pianki należy zwrócić uwagę na dokładne wypełnienie szczeliny, a jednocześnie nie można doprowadzić do odkształcenia (deformacji) ramy ościeżnicy. Materiały uszczelniające powinny wypełniać całą szczelinę między ościeżem a ościeżnicą. Niedopuszczalne jest wprowadzanie w szczelinę tynków lub mas tynkarskich. Uszczelnienie wewnętrzne Uszczelnienie wewnętrzne między ościeżnicą i ościeżem nie powinno dopuścić do przenikania pary wodnej z pomieszczenia do szczeliny między oknem a ścianą budynku, a tym samym zapobiegać wykraplaniu się pary wodnej w warstwie ocieplenia. Uszczelnienie powinno być trwałe i nie może wchodzić w reakcje chemiczne z otaczającymi je materiałami. Generalną zasadą uszczelnienia połączenia okna ze ścianą jest: szczelniej po stronie wewnętrznej niż po stronie zewnętrznej. Umożliwia to dyfuzję pary wodnej z połączenia na zewnątrz budynku. Uszczelnienie zewnętrzne Uszczelnienie zewnętrzne między ościeżnicą a ościeżem powinno być wykonane w taki sposób, aby nie było możliwości przenikania wody opadowej do wnętrza szczeliny między oknem a ścianą, a jednocześnie została zachowana paroprzepuszczalność. Uszczelnienie powinno być trwałe i nie może wchodzić w reakcje chemiczne z otaczającymi je materiałami. Materiały uszczelniające Do wykonywania uszczelnień mogą być w zależności od miejsca uszczelniania, stosowane: folie paroszczelne i paroprzepuszczalne, impregnowane taśmy rozprężne, butylowe taśmy uszczelniające, kity trwale elastyczne (silikony neutralne), budowlane sznury dystansowe oraz inne materiały. Materiały nie mogą wchodzić w reakcje z otaczającymi je elementami i zmieniać swoich właściwości pod wpływem temperatury. Przy wykonywaniu uszczelnień z kitów trwale elastycznych należy przestrzegać zasady, że głębokość warstwy uszczelnienia t powinna odpowiadać połowie szerokości szczeliny b, nie mniej niż 6mm. Zależność tą przedstawia rys. 8. 18

Warstwa zewnętrzna (uszczelnienie) Warstwa środkowa (izolacja termiczna) Warstwa wewnętrzna (uszczelnienie) Impregnowana taśma rozprężna paroprzepuszczalna Folia paroprzepuszczalna Folia elastyczna paroprzepuszczalna Kit trwale elastyczny Pianka poliuretanowa jednoskładnikowa. Pianka poliuretanowa dwuskładnikowa Wełna mineralna Folia do okien paroszczelna Kit trwale elastyczny Impregnowana taśma rozprężna paroszczelna Taśma butylowa do okien t b t = 0,5 x b Wymiary uszczelnienia z kitu trwale elastycznego Rys. 9 impregnowana taśma rozprężna lub taśma warstwowa paroprzepuszczalna pianka poliuretanowa lub wełna folia lub taśma paroszczelna przekrój Uszczelnienie poziomy połączenia w ścianie okna ze ścianą - ściana Uszczelnienie monolityczna z szczeliny systemem termozolacyjnym między (nowe budo z ociepleniem zewnętrznym oknem i ościeżem w ścianie pełnej z węgarkiem zewnętrznym Zasady wykonywania uszczelnień zewnętrznych i wewnętrznych między ościeżnicą okna i ościeżem. Rys. 8 Rys. 10 impregnowana taśma rozprężna lub taśma warstwowa paroprzepuszczalna pianka poliuretanowa lub wełna folia lub taśma paroszczelna Uszczelnienie szczeliny między oknem i ościeżem bez węgarka Rys. 11 impregnowana taśma rozprężna lub taśma warstwowa paroprzepuszczalna pianka poliuretanowa lub wełna sznur dystansowy kit trwale elastyczny 19

IV. Osadzenie parapetów okiennych Parapety zewnętrzne Parapet zewnętrzny niezależnie od materiału z jakiego jest wykonany powinien wystawać poza płaszczyznę ściany około 30 40 mm, ale nie mniej niż 20 mm. Należy je dostatecznie mocno przymocować do listwy progowej, a miejsca połączenia uszczelnić kitem elastycznym. Generalną zasadą jest wprowadzenie kołnierza parapetu pod profil progowy ościeżnicy. Dopuszczalne jest, przy zastosowaniu odpowiednich materiałów, mocowanie parapetów do profili ram. Rys. 12 zewnątrz Przy montażu parapetów z blachy należy uwzględniać: zmianę wymiarów pod wpływem temperatury (styki dylatacyjne powinny być rozmieszczane co 2500 mm), podparcie i zabezpieczenie parapetu przed podrywaniem do góry przez wiatr, wytłumienie odgłosów padającego deszczu przez stosowanie materiałów wygłuszających, połączenia końcowe parapetów z ościeżem należy ustalać w zależności od konkretnego rozwiązania elewacji. W przypadku wykonywaniu parapetów z kamienia lub ele- parapet aluminiowy fartuch uszczelniający z EPDM warstwa izolacji termicznej kit trwale elastyczny np. silikon taśma paroszczelna Przykłady zamocowania parapetu zewnętrznego i wewnętrznego do okna z kształtowników PVC 20

mentów ceramicznych należy układać odpowiednią izolację przeciwwilgociową.. Wywinięcie kołnierza parapetu zewnętrznego na profil ramy ościeżnicowej jest rozwiązaniem niewłaściwym, gdyż nie zapewnia trwałej szczelności połączenia przed wniknięciem wody opadowej pod ramę ościeżnicy. W przypadkach szczególnych możliwe jest zaprojektowanie połączenia kołnierza parapetu wywiniętego na ramę ościeżnicy i połączenia go za pośrednictwem łączników mechanicznych, jednak w takim przypadku koniecz- Rys. 13 silikon sznur dystansowy pianka poliuretanowa parapet z blachy a) b) silikon sznur dystansowy metalowa końcówka zaślepiająca pianka poliuretanowa folia parapet z blachy c) tynk taśma rozprężna pianka poliuretanowa końcówka zaślepiająca z pvc parapet z blachy d) tynk taśma rozprężna silikon pianka poliuretanowa metalowa końcówka zaślepiająca parapet z blachy e) tynk taśma rozprężna element pianka poliuretanowa parapet z blachy Przykłady uszczelnienia parapetu zewnętrznego z ościeżem 21

Obróbki progów drzwi balkonowych Uszczelnienie progów drzwi balkonowych, ze względu na większe zagrożenie wodą niż w przypadku progów okiennych, wymaga zachowania różnicy poziomów między górną krawędzią izolacji przeciwwilgociowej płyty balkonu (tarasu) a przewidywanym poziomem wykończenia powierzchni balkonu. Różnica poziomów wykończenia płyty balkonu i górnej kra- Rys. 14 parapet wewnętrzny tynk kotwa stalowa izolacja kit elastyczny dyble pianka poliuretanowa parapet zewnętrzny elewacja izolacja termiczna ściana nośna Przykłady zamocowania parapetu wewnętrznego i zewnętrznego. ne jest użycie samoprzylepnych bitumowanych taśm rozprężnych umieszczonych między kołnierzem parapetu a kształtownikiem ościeżnicy i uszczelnienie styku kitem elastycznym. Połączenie boczne parapetu z ościeżem oraz w narożu (okno-mur-parapet) powinno być wykonane zgodnie ze sztuką budowlaną, tzn. powinna być zapewniona ciągłość uszczelnienia. Przykłady uszczelnienia parapetu zewnętrznego na styku z ościeżem przedstawia rys 13. Parapety wewnętrzne Parapety wewnętrzne powinny być osadzone w dolnej części ościeża po uszczelnieniu okna w ościeżu z uwzględnieniem 22 uszczelnienia pod progiem ościeżnicy. Płaszczyzna styku parapetu z wrębem ościeżnicy powinna być tak uszczelniona, aby nie dopuścić do penetracji wody i pary wodnej w połączenie.

Rys. 15 wędzi izolacji przeciwwilgociowej wywiniętej na kształtownik progu powinna wynosić 15 cm. Odstępstwo od powyższego wymogu jest możliwe w przypadku zaprojektowania w płycie balkonu lub tarasu odprowadzenia wody w pasie przylegającym do progu drzwi balkonowych, lub też dokładne i trwałe uszczelnienie styku dolnej ramy z poziomem posadzki. Rys. 16 izolacja zewnętrzna styrodur Przykład uszczelnienia progu drzwi balkonowych Łączenie okien w zestawy Połączenia okien i drzwi balkonowych powinny być uszczelniane rozprężnymi taśmami, uszczelnione kitem silikonowym i skręcane za pośrednictwem wkrętów o rozstawie nie większym niż 800 mm. Połączenie takie pokazuje rys 15. Połączenie okien z kształtowników PVC w zestawie poziomym wymaga zamocowania dodatkowego elementu między oścież- Rys. 17 Przykład połączenia okien z kształtowników PVC nicami i uszczelnienia stykających się elementów. Przykład połączenia okien [według jednej z dokumentacji systemowej], przedstawia rys. 17. 23

V. Odbiór robót montażowych Odbiór robót budowlanych przed rozpoczęciem montażu Wbudowywanie okien powinno odbywać się po zakończeniu większości robót mokrych (tynki, posadzki). Dotyczy to okien wszystkich rodzajów, tj. okien aluminiowych (szczególnie z powłokami anodowymi), okien drewnianych i z kształtowników PVC. Osadzenie okien przed zakończeniem robót mokrych jest możliwe wyłącznie przy zapewnieniu odpowiednich warunków cieplno-wilgotnościowych w pomieszczeniach. W ścianach z ociepleniem zewnętrznym okna i drzwi balkonowe powinny być wbudowywane przed wykonaniem ocieplenia. Przed przystąpieniem do montażu okien należy sprawdzić: wymiary otworów okiennych, rodzaj ościeża (z węgarkiem, bez węgarka), płaskość i pionowość ścian, stan wykończenia ościeży okiennych, poziomy ustawienia parapetów zewnętrznych i wewnętrznych. Odbiór przed wbudowaniem Przed wbudowaniem okien należy sprawdzić: zgodność z dokumentacją systemową, aprobatą techniczną lub indywidualną dokumentacją techniczną [w zakresie rozwiązania materiałowo-konstrukcyjnego i jakości wykonania], zgodność z umową, projektem, dokumentacją techniczną budynku, dokumenty dopuszczające do obrotu i stosowania (deklaracja zgodności z normą wyrobu lub aprobatą techniczną, certyfikat zgodności, ewentualnie oświadczenie dotyczące jednostkowego zastosowania). Odbiór po wbudowaniu Po dokonanym montażu należy sprawdzić prawidłowość: podparcia progu ościeżnicy, zamocowania mechanicznego okna na całym obwodzie (zachowanie odstępów między łącznikami mechanicznymi), wykonania izolacji termicznej szczeliny pomiędzy ramą okna a ościeżem na całym obwodzie, [w tym pod progiem ościeżnicy], 24

wykonania uszczelnienia w stykach zewnętrznych i wewnętrznych szczeliny izolacyjnej [miedzy oknem a ościeżem], wykonania obróbek progu drzwi balkonowych, osadzenia parapetu zewnętrznego i wewnętrznego. Przed przystąpieniem do wykonywania robót wykończeniowych należy przeprowadzić kontrolę zamontowanych okien i drzwi balkonowych w zakresie prawidłowości wbudowania i funkcjonalności, przy zachowaniu następujących wymagań: odchylenie od pionu i poziomu przy długości elementu do 3000 mm nie powinno przekraczać 1,5 mm/m, różnica długości przekątnych ościeżnicy i skrzydeł nie powinna być większa od 2 mm przy długości elementu do 2 m i 3 mm - przy długości powyżej 2 m, otwieranie i zamykanie skrzydeł powinno odbywać się bez zahamowań, skrzydło nie powinno pod własnym ciężarem otwierać / zamykać się, zamknięte skrzydło powinno przylegać równomiernie do ościeżnicy, zapewniając szczelność między tymi elementami. Zabezpieczenia okien po zamontowaniu Warunki cieplno-wilgotnościowe w trakcie budowy i użytkowania okien powinny być zbliżone do klimatu normalnego wg PN-EN 205, tj.: wilgotność 60% ±5%; temperatura 18 0 C±2 0 C. W przypadku innych warunków wilgotnościowo-temperaturowych należy dokonywać całkowitej wymiany powietrza w krótkim czasie. Do powietrza w pomieszczeniu przedostaje się para wodna z murów, stropów i wykonywanych prac wykończeniowych mokrych, co stwarza niebezpieczeństwo uszkodzenia okien, korozji okuć. Podczas wykonywania robót wykończeniowych takich jak: szlifowanie ścian, podłóg i innych, w trakcie których powstaje pył, okna i drzwi balkonowe powinny być zabezpieczone przed przedostawaniem się pyłu na okucia, gdyż może to spowodować utrudnienie 25

w funkcjonowaniu skrzydeł okiennych i drzwiowych, a nawet doprowadzić do uszkodzenia okuć. Zabezpieczeniu przed uszkodzeniami w trakcie wykonywania prac malarskich, szlifowania, spawania itp. powinny również podlegać powierzchnie ram, szyb, wręby ram. Do zabezpieczenia powierzchni ram okien oraz okuć należy stosować odpowiednie taśmy klejące samoprzylepne. Taśmy klejące należy usuwać w ciągu 2 tygodni. Do zabezpieczenia okien i drzwi balkonowych można stosować folie, należy jednak pamiętać, że folie i taśmy klejące nie zabezpieczają okien i drzwi balkonowych przed uszkodzeniami mechanicznymi. 26

Zrzeszenie Montażystów Stolarki jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym stowarzyszeniem o celach niezarobkowych, zrzeszającym osoby, którym na sercu leży poprawa jakości montaży i sytuacji zawodowej wykonawców montaży stolarki budowlanej. Działalność stowarzyszenia oparta jest na pracy społecznej jego członków, którymi są najlepsi fachowcy w zakresie montaży okien, drzwi, rolet, bram i innych wyrobów stolarki budowlanej. WIĘCEJ O MONTAŻACH: Cykl poradników i turniejów montażowych realizowany pod Patronatem ZRZESZENIA MONTAŻYSTÓW STOLARKI www.montaze.info.pl Zrzeszenie Montażystów Stolarki 03-254 Warszawa ul.turmoncka 22/110 tel. 722 001 949 kontakt@montaze.info.pl www.montaze.info.pl