Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2015 rok

Sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej za 2015 rok Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzeszowie marzec 2016 roku

Wprowadzenie Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wprowadziła od 1 stycznia 2012 roku nowe obowiązki sprawozdawcze wynikające z zapisów: art. 76 ust. 4 pkt 15 ustawy - organizator rodzinnej pieczy zastępczej przedstawia staroście i radzie powiatu coroczne sprawozdanie z efektów pracy; art. 179 ust. 1 ustawy - wójt składa radzie gminy, roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny oraz przedstawia potrzeby związane z realizacją zadań; art. 182 ust. 5 ustawy - kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie składa zarządowi powiatu coroczne sprawozdanie z działalności powiatowego centrum pomocy rodzinie oraz przedstawia zestawienie potrzeb w zakresie systemu pieczy zastępczej. Sprawozdanie ma na celu przedstawienie działań podejmowanych w zakresie wspierania rodzin i systemu pieczy zastępczej w 2015 roku a także wskazanie istniejących problemów, potrzeb i dalszych kierunków działań w tym obszarze. 1

Spis treści: I. Wspieranie rodziny... 3 1. Działalność Ośrodka Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej w zakresie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.. 3 1.1. Poradnictwo specjalistyczne.. 3 1.2. Interwencja kryzysowa.. 4 1.3. Mieszkania chronione 5 1.4. Działania realizowane na rzecz kandydatów do pełnienia funkcji rodzinnej pieczy zastępczej 6 1.5. Diagnoza psychofizyczna dzieci i młodzieży kierowanych do rodzinnej pieczy zastępczej 8 2. Zespół do Spraw Asysty Rodzinnej.... 10 2.1. Rezultaty pracy... 20 3. Placówki wsparcia dziennego.. 23 4. Dodatkowe formy wspierania rodziny. 26 II. Zadania Organizatora Pieczy Zastępczej.. 27 III. System pieczy zastępczej.. 33 1. Rodzinna piecza zastępcza.. 33 1.1. Prowadzenie postępowań administracyjnych mających na celu ustalenie opłaty rodzicom biologicznym dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. 36 2. Koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej 37 3. Rodziny pomocowe.. 39 4. Instytucjonalna piecza zastępcza. 40 4.1. Placówki opiekuńczo wychowawcze funkcjonujące na terenie Miasta Rzeszów.. 40 4.2. Postępowania administracyjne dotyczące ustalania odpłatności rodziców biologicznych za pobyt dzieci w instytucjonalnej pieczy zastępczej 42 4.3. Koszty utrzymania dziecka w całodobowej placówce opiekuńczo - wychowawczej 43 IV. Usamodzielnienia.. 43 1. Przyznawanie świadczeń wychowankom pieczy zastępczej oraz wychowankom innych placówek zgodnie z art. 88 ustawy o pomocy społecznej. 43 2. Organizowanie wsparcia osobom usamodzielnianym - wychowankom pieczy zastępczej oraz wychowankom innych placówek zgodnie z art. 88 ustawy o pomocy społecznej przez wspieranie procesu usamodzielnienia.. 45 V. Zestawienie potrzeb. 47 2

I. Wspieranie rodziny Rodzina stanowi wyjątkowe i niepowtarzalne środowisko - wspólnotę miłości i solidarności - niezbędną dla prawidłowego rozwoju fizycznego, psychicznego i społeczny dziecka, jedyną pod względem możliwości wychowywania, nauczania i przekazywania wartości. Wartość rodziny jest wartością bezcenną. Dobrej rodziny w procesie wychowania i wzrastania dzieci i młodzieży nie można zastąpić niczym innym dlatego polityka państwa oraz działania wielu instytucji samorządowych w tym Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej a także szeregu organizacji pozarządowych nakierowane są na pomoc udzielaną rodzinie i w rodzinie. W sytuacjach kryzysowych, gdy rodzina nie jest w stanie poradzić sobie z problemami, nie potrafi zajmować się dzieckiem, zachodzi konieczność udzielenia jej pomocy, wsparcia lub interwencji z zewnątrz. W tych wyjątkowych sytuacjach zgodnie z Konstytucją RP - art. 72 ust 2 - dziecko ma prawo do pomocy, w tym do pomocy w formie pieczy zastępczej: Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzeszowie udziela bezpłatnej pomocy i wsparcia rodzinom z terenu Rzeszowa w formie: 1) konsultacji i poradnictwa specjalistycznego; 2) terapii i mediacji; 3) usług dla rodzin z dziećmi w tym usług opiekuńczych i specjalistycznych; 4) pomocy prawnej w szczególności w zakresie prawa rodzinnego; 5) organizowania dla rodzin spotkań, mających na celu wymianę ich doświadczeń oraz zapobieganie izolacji. 1. Działalność Ośrodka Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej 1.1. Poradnictwo specjalistyczne Konsultacje i poradnictwo specjalistyczne realizowane jest w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej przez pracowników Ośrodka Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej. Wsparcie psychologiczne, pedagogiczne w zakresie przemocy i rozwiązywania kryzysów udzielane jest indywidualnie, grupowo oraz w formie spotkań rodzinnych. Dodatkowe wsparcie stanowi poradnictwo prawne. 3

W celu zwiększenia dostępności do poradnictwa specjalistycznego, usługa realizowana jest od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:30 do 20:00. Obecnie czas oczekiwania na korzystanie z poradnictwa specjalistycznego w formie poradnictwa psychologicznego i rodzinnego nie przekracza tygodnia, a poradnictwa prawnego nie trwa dłużej niż dwa tygodnie. Bieżącemu zaspakajaniu potrzeb w zakresie poradnictwa specjalistycznego służy systematyczne rozwijanie zespołu specjalistów świadczących poradnictwo. Obecnie poradnictwo specjalistyczne prowadzone jest przez 4 psychologów i 1 prawnika, wspieranych przez 4 pracowników socjalnych, 4 osoby zatrudniane w formie umowy zlecenia do pełnienia dyżurów nocnych i weekendowych oraz kierownika OPSIK. Wsparciem w formie poradnictwa specjalistycznego w 2015 roku objętych zostało 971 rodzin (2424 osób). Ponad 90% z nich to rodziny naturalne, niecałe 10% (93 rodziny) stanowiły rodziny zastępcze. Z poradnictwa psychologicznego i rodzinnego skorzystało 370 rodzin natomiast wsparcie prawne otrzymało 601 rodzin. Poradnictwo psychologiczne i rodzinne prowadzone jest w formie konsultacji psychologicznych, których częstotliwość uzależniona jest od indywidualnych potrzeb klienta i trwa od 1 spotkania do nawet kilkudziesięciu sesji. W 2015 roku dla 370 rodzin przeprowadzono ponad 2 tysiące spotkań z psychologiem. Poradnictwo prawne prowadzone jest przez radcę prawnego w wymiarze 25 godzin tygodniowo. W 2015 roku dla 601 rodzin przeprowadzono prawie osiemset konsultacji prawnych. Dodatkowo 5 rodzin korzystających z poradnictwa psychologicznego skorzystało z terapii rodzinnej, która udzielana jest tylko i wyłącznie w indywidualnych przypadkach gdy przekierowanie osoby do instytucji terapeutycznej poza OPSIK nie jest wskazane. W celu świadczenia wysokiej jakości usług adekwatnych do potrzeb klientów, pracownicy OPSIK stale podnoszą swoje kwalifikacje poprzez udział w szkoleniach i cyklicznej comiesięcznej superwizji. 1.2. Interwencja kryzysowa Pracownicy Ośrodka Poradnictwa Specjalistycznego i Interwencji Kryzysowej podejmują również działania na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu w formie interwencji kryzysowej. Celem pomocy jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie z trudnościami, a tym samym zapobieganie przejściu sytuacji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej. 4

Klasyczny model interwencji kryzysowej polega na zapewnieniu wsparcia emocjonalnego, budowaniu poczucia bezpieczeństwa oraz redukowaniu lęku. Z pomocy w formie interwencji kryzysowej korzystają osoby i rodziny znajdujące się w sytuacjach kryzysowych m. in.: doświadczające przemocy (w tym seksualnej), ofiary przestępstw, rodziny osób uzależnionych, osoby znajdujące się w krytycznej sytuacji życiowej spowodowanej zdarzeniami losowymi i innymi czynnikami zewnętrznymi. W 2015 roku ze wsparcia w formie interwencji kryzysowej skorzystało 40 rodzin (98 osób) z czego 8 rodzin (8 kobiet z 7 dziećmi) skorzystało dodatkowo ze schronienia w pokojach interwencyjnych. Schronienie udzielane jest na okres do 3 miesięcy osobom znajdującym się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia w związku z występowaniem przemocy w rodzinie. Wsparcie w formie interwencji kryzysowej w tym udzielenie schronienia w pokojach interwencyjnych prowadzone jest przez 7 dni w tygodniu 24 godziny na dobę. 1.3. Mieszkania chronione Pełnoletni wychowankowie rodzinnej i instytucjonalnej pieczy zastępczej w ramach indywidualnego programu usamodzielnienia mogą otrzymać wsparcie w formie skierowania do mieszkania chronionego. W strukturach MOPS-u funkcjonują dwa mieszkania chronione dla 4 wychowanków. Czas pobytu w mieszkaniu chronionym zależy od indywidualnych potrzeb wychowanka ustalanych podczas spotkania wychowanka z pracownikiem socjalnym i określany jest do momentu uzyskania możliwości samodzielnego funkcjonowania w środowisku. W Rzeszowie wychowanek opuszcza mieszkanie chronione najczęściej po otrzymaniu mieszkania z zasobów Biura Gospodarki Mieniem Miasta Rzeszowa. W trakcie pobytu w mieszkaniu chronionym osoby otrzymują wsparcie w formie poradnictwa specjalistycznego w zakresie pomocy w rozwiązywaniu bieżących problemów psychologicznych i prawnych. Jest to pomoc pracownika socjalnego w zakresie przygotowania do samodzielnego funkcjonowania w dorosłym życiu poprzez wsparcie w załatwianiu spraw urzędowych, zdrowotnych, prowadzenie treningów kulinarnych oraz planowania i zarządzania osobistym budżetem, pomoc w uzyskaniu mieszkania, a także wsparcie w innych potrzebach zgłaszanych przez mieszkańców. W 2015 roku 3 mieszkańców mieszkań chronionych skorzystało łącznie z około stu konsultacji. Łącznie z pokoi interwencyjnych i mieszkań chronionych w 2015 roku skorzystało 18 osób w wymiarze 1314 osobodni. 5

1.4. Działania realizowane na rzecz kandydatów do pełnienia funkcji rodzinnej pieczy zastępczej 1) Kwalifikacja kandydatów na rodziny zastępcze, której celem jest sporządzenie opinii o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Opinia wystawiana jest przez psychologa, który posiada co najmniej wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku psychologia oraz 2-letnie doświadczenie w poradnictwie rodzinnym. Opinia sporządzona jest na podstawie szczegółowej diagnozy psychologicznej kandydatów z wykorzystaniem następujących metod diagnostycznych: do badania osobowości wykorzystywane są testy: NEO-PI-R; NEO-FFI; Kwestionariusz Osobowości Cattela 16 PF; Kwestionariusz Osobowości EPQ-R; Minesocki Inwentarz Osobowości MMPI-2; postawy wychowawcze diagnozowane są: Skalą Postaw Rodzicielskich Plopa; Kwestionariuszem dla Rodziców Ziemskiej; do analizy sfery emocjonalnej wykorzystywane są: Test Zdań Niedokończonych RISB; Inwentarz Stanu i Cechy Lęku Stai; Wielowymiarowy Inwentarz do Radzenia Sobie ze Stresem COPE; Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego LBQ; natomiast inteligencja i sfera emocjonalna badana jest z wykorzystaniem: Testu WAIS-R; Testu Matryc Ravena; Testu Pamięci Wzrokowej Bentona; dodatkową sferą poddawaną analizie jest funkcjonowanie rodziny i panujących w niej relacji na podstawie: Testu rysunku rodziny; Skali Oceny Rodziny; Kwestionariusza Komunikacji Małżeńskiej; Kwestionariusza Stylów Przywiązaniowych. 6

W 2015 roku Zespół do Spraw Organizacji Pieczy Zastępczej skierował do OPSIK 24 osoby - kandydatów do pełnienia funkcji rodzin zastępczych - w celu przeprowadzenia kwalifikacji. Proces wydawania opinii dla jednej osoby odbywa się w trakcie od 4 do 7 spotkań z psychologiem, podczas których prowadzone są rozmowy, wywiady i testy mające na celu przeprowadzenie pełnej diagnozy kandydatów. Następnie na podstawie zgromadzonego materiału psycholog opracowuje pisemną opinię o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Pełna diagnoza jednego kandydata, na którą składają się spotkania z kandydatem i opracowanie opinii trwa około 10 godzin pracy psychologa. W 2015 roku wydanych zostało 15 opinii kandydatów. Dodatkowo zgodnie z nowymi obowiązkami w zakresie rekwalifikacji już istniejących rodzin zastępczych w 2015 roku przeprowadzono rekwalifikację 28 rodzin. 2) Szkolenia dla kandydatów realizowane są w formie grupowej i indywidualnej. Szkolenia dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej są źródłem informacji i pomocy jak być dobrym rodzicem zastępczym. Proces ten obejmuje edukację mającą na celu zdobycie odpowiedniej wiedzy i umiejętności niezbędnych do sprawowania opieki zastępczej. Pracownicy OPSIK realizują szkolenia na podstawie autorskiego programu zaakceptowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Program obejmuje łącznie 60 godzin zajęć, z czego pracownicy OPSIK realizują następujące bloki tematyczne: Rodzina naturalna dziecka - jak z dzieckiem o niej rozmawiać (2 godziny); Rozwój więzi emocjonalnych u dziecka przyjętego do rodziny zastępczej (2 godziny); Mity i stereotypy obrazu dziecka wychowywanego w pieczy zastępczej (1 godzina); Rozłąka dziecka z rodzicami naturalnymi a jego funkcjonowanie w rodzinie zastępczej (2 godziny); Dysfunkcyjność naturalnego środowiska rodzinnego od strony przeżyć i doświadczeń dziecka (3 godziny); Jak skutecznie komunikować się z dzieckiem? (4 godziny); Występowanie przemocy w rodzinie (4 godziny); Metoda Video Home Training (2 godziny); Rozwój dziecka a zaspokajanie jego potrzeb (2,5 godziny); 7

Kompensacje opóźnień i deficytów rozwojowych dzieci i młodzieży. Sposoby stymulacji i aktywizacji dzieci do prawidłowego rozwoju (2,5 godziny). W 2015 roku zrealizowano dwie edycje szkoleń dla 8 kandydatów szkolenia obowiązkowe są dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej i niezawodowej. 1.5. Diagnoza psychofizyczna dzieci i młodzieży kierowanych do rodzinnej pieczy zastępczej Diagnoza ma na celu przeprowadzenie wstępnej oceny rozwoju psychofizycznego dziecka i opracowanie na jej podstawie zaleceń dla rodziny zastępczej, zawierających kierunki działań wspierających prawidłowy rozwój i funkcjonowanie dziecka w rodzinie zastępczej. Diagnoza może zostać przeprowadzona tylko i wyłącznie na podstawie pisemnej zgody opiekunów prawnych dziecka. Dlatego też psycholog OPSIK planujący przeprowadzić diagnozę dziecka zobowiązany jest do kontaktu z opiekunem prawnym, którym najczęściej jest rodzic biologiczny dziecka. Rozmowa z opiekunem prawnym ma na celu przeprowadzenie wywiadu na temat dotychczasowego funkcjonowania dziecka i wyrażenie pisemnej zgody na jego diagnozę. W celu przeprowadzenia diagnozy wymagana jest zgoda prawnych opiekunów dziecka. Dlatego też liczba sporządzonych diagnoz zazwyczaj jest niższa niż liczba dzieci kierowanych do diagnozy. Dalszy etap diagnozy dziecka odbywa się na podstawie wywiadu rodziny, w której dziecko aktualnie przebywa oraz bezpośredniego badania dziecka narzędziami diagnostycznymi. Cały proces diagnozy psychofizycznej dziecka odbywa się następującymi narzędziami: wywiad (z dzieckiem, rodzicami biologicznymi, zastępczymi, dziadkami, opiekunami faktycznymi); obserwacja dziecka; zabawa kierowana; rozmowa kierowana; analiza dokumentów dziecka, np. książeczki zdrowia, opinii, świadectw szkolnych. Metody Projekcyjne wykorzystywane w diagnozie dziecka: Rysunek na dowolny temat; Test Rysunku Rodziny; 8

Rysunek projekcyjny Dom, Drzewo, Człowiek ; Rysunek projekcyjny Osoba w deszczu ; Rysunek projekcyjny Świat planet ; Rysunek projekcyjny Ja wśród ludzi ; Test Drzewa CH. Kocha; Test Niedokończonych Zdań Julian B. Rotter; Test Apercepcji dla Dzieci CAT-A L. Bellak, S. Bellak; Test Apercepcji dla Dzieci CAT-H L. Bellak, S. Bellak; Test Bajek C. Coulacoglou; Narzędzia do badanie inteligencji i rozwoju dziecka: Skala Dojrzałości Umysłowej Columbia w standaryzacji polskiej A. Ciechanowicz; Test Matryc Wersja Standard Forma Klasyczna J. C. Raven; Test Matryc Raven w Wersji Kolorowej J. C. Raven; Skala do Badania Inteligencji WISC-R (PL); Skala do Badania Inteligencji WAIS-R (PL); TSD Test Słownikowy dla Dzieci Zespół Pracowni Testów Psychologicznych PTP; FROSTIG Test Rozwoju Percepcji Wzrowkowej M. Frostig; DSR Dziecięca Skala Rozwojowa A. Matczak, A. Jaworowska, A. Ciechanowicz, D. Fecenec, J. Stańczak, E. Zalewska; DUM - Diagnozowanie Uszkodzeń Mózgu S. Weidlich, G. Lamberti; Test Pamięci Wzrokowej Bentona; Wzrokowo - Motoryczny Test Gestalt; Narzędzia do badania osobowości i funkcjonowania społecznego: Inwentarz Stanu i Cechy Lęku dla Dzieci STAIC Jak się czujesz C.D. Spielberger, T. Sosnowski i D. Iwaniszczuk; Kwestionariusz Samooceny STAI C.D. Spielberger, J. Strelau, M. Tysarczyk, K. Wrześniewski; Skala JSR Jak Sobie Radzisz Z. Juczyński, N. Ogińska Bulik; Kwestionariusz SEG Skala Ekspresji Gniewu N. Ogińska Bulik, Z. Juczyński; SPK-DP Skala Poczucia Kontroli u Dzieci Przedszkolnych B. Szmigielska; Inwentarz Zainteresowań A. Frydrychowicz, J. Jaworska, T. Woynarowska, A. Matuszewski; Inwentarz Osobowości NEO-FFI Paul. T. Costa, Jr., Robert R. McCrae; 9

Test Stosunków Rodzinnych wersja dla dzieci E. Bene, J. Anthony; Kwestionariusz Relacji Rodzinnych M. Plopa, P. Połomski; Kwestionariusz Ja i moja szkoła E. Skrzypek - Siwińska; TSS Test Stosunków Szkolnych E. Zwierzyńska; SOR Skale Oceny Rodziny Polska adaptacja FACES IV D. H. Olsona; Cały proces diagnozy psychofizycznej dziecka prowadzony na podstawie wywiadów z opiekunami prawnymi, opiekunami faktycznymi i badania dziecka odbywa się podczas 2-4 spotkań z psychologiem a następnie indywidualnym czasie na opracowanie diagnozy. Łącznie proces diagnostyczny 1 dziecka trwa od 4 do 8 godzin. W 2015 roku psycholodzy OPSIK przygotowali łącznie 8 diagnoz psychofizycznych dzieci kierowanych do rodzinnej pieczy zastępczej. 2. Zespół do Spraw Asysty Rodzinnej Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, wobec rodzin przeżywających trudności opiekuńczo-wychowawcze gmina podejmuje działania zmierzające do zapewnienia wsparcia, które polega w szczególności na: analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie, wzmocnieniu roli funkcji rodziny, rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny, podniesieniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny, pomocy w integracji rodziny, przezwyciężaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny, dążeniu do reintegracji rodziny. Zadania z zakresu wsparcia rodziny przeżywającej trudności opiekuńczo-wychowawcze realizowane są przez pracowników Zespołu do Spraw Asysty Rodzinnej Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rzeszowie i polegają na: opracowaniu i realizacji planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym, opracowaniu we współpracy z członkami rodzin, w konsultacji z pracownikiem socjalnym i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy 10

zastępczej, udzielaniu pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego, udzielaniu pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych, udzielaniu pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych, udzielaniu pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi, wspieraniu aktywności społecznej rodzin, udzielaniu wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych, prowadzeniu indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci, sporządzaniu na wniosek sądu opinii o rodzinie i jej członkach, współpracy z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. W skład Zespołu ds. Asysty Rodzinnej w 2015 r. wchodzą koordynator Zespołu oraz 6 asystentów rodziny. Są to pedagodzy, specjaliści pracy socjalnej, psycholog, filozof, oligofrenik, socjolog. Przystępując do resortowego programu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej na 2015 rok Asystent Rodziny Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzeszowie pozyskał środki finansowe na zatrudnienie asystentów rodziny na okres od stycznia do grudnia 2015 roku. Koszt zatrudnienia asystentów rodziny w 2015 roku wraz z pochodnymi wyniósł 241 322,90 zł: dofinansowanie z budżetu rządowego - 75 165,00 zł, dofinansowanie z budżetu samorządowego - 166 157,90 zł. W 2015 roku Zespół do Spraw Asysty Rodzinnej objął pracą łącznie 76 rodzin z trzech grup. Są to rodzice biologiczni: dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej, dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zamieszkujący wraz z dziećmi na terenie miasta Rzeszowa. 11

Typy rodzin obiętych wsparciem Zespołu ds. Asysty Rodzinnej 16% Rodziny miejskie 17% 67% Rodzice biologiczni dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej Rodzice biologiczni dzieci umieszczonych w instytucjonalnej pieczy zastępczej Źródło: opracowanie własne Asystent rodziny koncentruje się na rodzinie jako systemie, stąd też pod bezpośrednim wpływem pracy asystentów rodziny znalazło się 76 rodzin tj. 294 osoby w tym 149 dzieci. Byli to rodzice objęci wsparciem asystenta rodziny, ich dzieci, dziadkowie oraz najbliżsi wspólnie zamieszkujący krewni. Wśród rodzin objętych wsparciem asystenta rodziny, spora część znajduje się od wielu lat w systemie pomocy społecznej. Borykają się one z niepełnosprawnościami, przewlekłymi chorobami somatycznymi, psychicznymi i/lub uzależnieniem od substancji psychoaktywnych. Są to również rodziny o niskim statusie społecznym, ubogie, często długotrwale bezrobotne. Trudnościom opiekuńczo-wychowawczym często towarzyszy upośledzenie umysłowe rodzica lub inne dysfunkcje w znaczący sposób zmieniające właściwe spostrzeganie rzeczywistości. Do częstych problemów z którymi asystent rodziny pracuje należą również: dysfunkcyjny przekaz międzypokoleniowy, doświadczanie w przeszłości i/lub teraźniejszości przemocy (w tym seksualnej), konflikty z prawem, problemy emocjonalne (w tym znacząco zaniżone poczucie własnej wartości), niski poziom umiejętności załatwiania spraw urzędowych (wyuczona bezradność), brak wiary w możliwość poprawy (negatywne doświadczenia w procesie zmiany), niskie poczucie sprawczości oraz swojej kompetencji, 12

zerwane więzi rodzinne. Wśród rodzin objętych wsparciem asystenta są również rodziny zgłaszające się dobrowolnie do współpracy oraz rodziny zobowiązane do współpracy z asystentem rodziny na mocy postanowienia Sądu Rodzinnego. Typy rodzin objętych wsparciem Zespołu ds. Asysty Rodzinnej 35 35 30 25 20 22 rodziny współpracujące z asystentem rodziny dobrowolnie 15 10 5 10 0 7 2 0 Rodziny Miejskie Rodzice biologiczni dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej Rodzice biologiczni dzieci umieszczonych w instytucjonalnej pieczy zastępczej Źródło: opracowanie własne Intensywność pracy z rodziną charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem w zależności od analizowanego przedziału czasowego. Pierwsze miesiące współpracy wymagają największego zaangażowania zarówno asystenta jak i poszczególnych członków rodziny. Początki pracy asystenta obejmują rozpoznanie potrzeb klientów i ocenę sytuacji rodziny z perspektywy jej członków oraz obiektywną diagnozę potrzeb i potencjalnych możliwości rodziny. Działania te skutkują stworzeniem planu pracy z rodziną. Stopniowa realizacja zadań wynikających z planu pracy z rodziną prowadzi z czasem do usamodzielniania się rodzin i minimalizowania roli asystenta. Wówczas asystent monitoruje działania rodziny dokonując ich okresowej oceny aż do bezpiecznego poziomu usamodzielnienia się rodziny. Przeciętny czas pracy asystenta rodziny z rodziną wynosi 14 miesięcy. Jedną z inicjatyw, którą zainicjował i prowadzi Zespół ds. Asysty Rodzinnej, 13

jest praca w diadzie asystenckiej. Formuła tej pracy prowadzona jest w środowiskach o szczególnie złożonej sytuacji, w której rodziny zmagają się z wieloma problemami tj. ubóstwem, bezrobociem, uzależnieniami, chorobami psychicznymi, przemocą itp. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwa jest pełna diagnoza potrzeb rodziny i stopniowe ich zaspakajanie. Do pracy z rodzinami przeżywającymi trudności opiekuńczo-wychowawcze, Zespół ds. Asysty Rodzinnej dodatkowo angażuje wolontariuszy, którzy wspierają dzieci w opanowaniu podstaw programowych. Są nimi studenci Uniwersytetu Rzeszowskiego. W trosce o profesjonalizację usługi, pracownicy Zespołu ds. Asysty Rodzinnej korzystają z regularnej superwizji warsztatu pracy, która prowadzona jest przez certyfikowanego superwizora Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. W rodzinach z którymi realizowana była praca, asystent pomagał oraz towarzyszył w: 1) Wyrobieniu dokumentów - efekt: Wymiana dowodu osobistego - 4 osoby Wyrobienie legitymacji szkolnej dziecku -7 osób Wyrobienie karty dużej rodziny - 4 rodziny Uzyskanie zaświadczenia uprawniającego do darmowych przejazdów komunikacją miejską (osoba zarejestrowana w PUP) - 13 osób 2) Przygotowaniu i złożeniu w danej instytucji pism urzędowych różnego typu: podań, wniosków, pozwów sądowych, odwołań, formularzy - efekt: Złożenie wniosku o dowód osobisty - 1osoba Uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności dorosły - 4 osoby Uzyskanie orzeczenia o niepełnosprawności dzieci - 2 osoby Otrzymanie dodatku mieszkaniowego z BŚR - 8 rodzin Rozłożenie na raty zadłużenia za mieszkanie - 5 rodzin Spłata zadłużenia mieszkaniowego w części lub w całości - 3 rodziny Złożenie wniosku o wymeldowanie osoby nie zamieszkującej w mieszkaniu - 1 wniosek dotyczący 3 osób Złożenie wniosku o przydział lokalu socjalnego - 3 rodziny Złożenie wniosku o zamianę lokalu socjalnego - 1 rodzina Złożenie wniosku o przyśpieszenie przydziału lokalu socjalnego - 1 rodzina Złożenie wniosku o rozłożenie opłat za wodę - 1 rodzina 14

Złożenie wniosku o rozłożenie zadłużenia w opłatach za prąd - 1 rodzina Złożenie wniosku o zmianę zarządzeń opiekuńczych - 5 rodzin Złożenie pozwu o alimenty na dzieci - 4 rodziny Złożenie pozwu o rozwód - 2 osoby Złożenie wniosku o zaprzeczenie/ustalenie ojcostwa - 2 rodziny Pozyskanie świadczeń z Biura Świadczeń Rodzinnych (zasiłki rodzinne, fundusz alimentacyjny, zasiłek pielęgnacyjny, dodatek mieszkaniowy) - 30 rodzin Złożenie wniosku o stypendium szkolne - 3 rodziny Złożenie wniosku na wyprawkę szkolną - 15 rodzin Składanie oświadczeń u komornika w związku z zadłużeniem alimentacyjnym - 3 rodziny Złożenie u komornika sądowego wyroku alimentacyjnego - 3 rodziny Złożenie w Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej wniosku o badanie dziecka - 9 rodzin Złożenie zeznań na Komisariacie Policji -7 osób Złożenie w prokuraturze zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa - 1 osoba Złożenie w Sądzie Rodzinnym wniosku o zgodę na urlopowanie dziecka na czas wolny od nauki szkolnej - 5 rodzin Złożenie w Sądzie Rodzinnym wniosku o udostępnienie akt sprawy - 2 rodziny Złożenie w Sądzie Rodzinnym wniosku o badanie specjalistyczne dziecka przebywającego w pieczy zastępczej - 1 rodzina Zrzeczenie się spadku po zmarłym - 1 rodzina Złożenie wniosku o zwolnienie z kosztów pobytu dziecka w placówce opiekuńczowychowawczej lub rodzinie zastępczej - 10 rodzin Przekazanie notarialnie prawa do decydowania o ważnych sprawach dziecka przez rodzinę zastępczą - 2 rodziny Wnioskowanie w prokuraturze o zgodę na kontakt z osobą osadzoną w Zakładzie Karnym - 1 wniosek Złożenie wniosku o rentę inwalidzką w ZUS - 1 wniosek 3) Nawiązaniu kontaktów z innymi pracownikami instytucji społecznych, poradni specjalistycznych, organizacji pozarządowych - efekt: Udział w rozprawie w Sądzie Rodzinnym (wydanie/zmiana zarządzeń 15

opiekuńczych) - 22 rodziny Badanie rodziny/dziecka w RODK na wniosek Sądu Rodzinnego - 9 rodzin Udział w rozprawie w Sądzie Rodzinnym o ustalenie kontaktów z dzieckiem przebywającym w pieczy zastępczej - 1 rodzina Udział w rozprawie o obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu na wniosek Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - 4 osoby Udział w rozprawie o zasądzenie/podniesienie alimentów - 3 rodziny Udział w rozprawie o wyjawienie majątku - 6 osób Udział w rozprawie o opróżnienie lokalu mieszkalnego - 3 rodziny Udział w rozprawie karnej w charakterze świadka - 3 osoby Udział w rozprawie administracyjnej w UM o wymeldowanie z urzędu - 2 rodziny Konsultacja z pracownikami placówek opiekuńczo wychowawczych - 10 rodzin Konsultacja z pedagogiem szkoły - 24 rodziny Konsultacja z dyrektorem szkoły - 8 rodzin Kontakt z wychowawcą klasy - 27 rodzin Konsultacja z psychologiem - 11 rodzin Konsultacja z prawnikiem - 12 rodzin Konsultacja z wychowawcą świetlicy - 9 rodzin Konsultacja z kuratorem - 27 rodzin Konsultacja z RORE - 2 rodziny Konsultacja z Biurem Rzecznika Praw Dziecka - 1 rodzina Konsultacja z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich - 1 rodzina Konsultacja z pracownikiem BGM - 5 rodzin Konsultacja z pracownikiem MZBM - 4 rodziny Konsultacja z Klinicznym odziałem dziennym (Łańcut/Garwolin) - 3 rodziny Konsultacja z Sędzią Sądu Rodzinnego - 2 rodziny Konsultacja z Prezydentem Miasta - 3 rodziny Wzmocnienie współpracy z pracownikiem socjalnym - 45 rodzin Poszerzenie wiedzy na temat możliwych form i metod uzyskania wsparcia - 44 rodziny Rozszerzenie kompetencji prowadzenia rozmów - 33 rodziny Formułowania problemów - 33 rodziny 16

Uzyskiwania rzeczowych odpowiedzi - 27 rodzin Pozyskanie orzeczenia o indywidualnym toku nauczania dla dziecka - 1 rodzina Konsultacje logopedyczne - 6 rodzin 4) Organizowaniu wsparcia materialnego w postaci nowej i używanej odzieży, mebli, artykułów szkolnych, sprzętu gospodarstwa domowego - efekt: Skorzystanie z oferty akcji Pomóż dzieciom przetrwać zimę - 23 rodziny Pozyskanie pomocy rzeczowej ze Stowarzyszenia Emaus - 4 rodziny Uzyskanie pomocy rzeczowej w ramach akcji Wielkanocny koszyk - 1 rodzina Uzyskanie artykułów szkolnych z akcji Energetyczny tornister - 5 rodzin Skorzystanie ze wsparcia w ramach akcji Szlachetna paczka - 4 rodziny Uzyskanie wsparcia ze strony środowiska lokalnego - 18 rodzin Uzyskanie pomocy rzeczowo/finansowej z Caritas Diecezji Rzeszowskiej - 6 rodzin Pozyskanie żywności z Banku Żywności oraz Caritas Diecezji Rzeszowskiej - 10 rodzin Udział w koncercie Mikołajkowym - 22 rodziny 5) Rozwiązywaniu codziennych trudności poprzez zwiększanie kompetencji w zakresie prowadzenia gospodarstwa domowego i załatwiania spraw urzędowych - efekt: Podniesienie umiejętności załatwiania spraw urzędowych - sąd, szkoła, spółdzielnia mieszkaniowa, poradnia - 38 rodzin Podniesienie umiejętności w organizacji dnia codziennego - 31 rodzin Utrzymanie porządku w mieszkaniu - 30 rodzin Zwiększenie świadomości w zakresie zdrowego żywienia i przygotowywania posiłków - 23 rodziny Dopilnowanie dzieci w realizowaniu obowiązków szkolnych - 22 rodziny Poprawa wyników w nauce - 26 rodzin Rozwój zainteresowań - 28 rodzin Uczestnictwo dziecka w zajęciach przedszkolnych - 9 rodzin Zapisanie dziecka do żłobka - 1 rodzina 6) Poprawie relacji wewnątrzrodzinnych - efekt; Uczestnictwo w terapii indywidualnej - 13 rodzin Wzrost kompetencji w zakresie poprawnej komunikacji - 29 rodzin 17

Poprawa kontaktów i relacji rodzinnych - 31 rodzin Poprawa kontaktów sąsiedzkich - 17 rodzin 7) Podnoszeniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych, budowaniu autorytetu rodziców - efekt; Zwiększenie zaangażowania w aktywne spędzanie czasu z dzieckiem: zabawa, spacer, wyjście na sanki, gra w szachy, układanie puzzli - 35 rodzin Udział dzieci w konkursach plastycznych - 7 rodzin Uczestnictwo w wypoczynku letnim - 17 rodzin Urlopowanie dziecka z MOW - 6 rodzin Uczestnictwo w wywiadówkach - 26 rodzin Uzyskanie dostępu do dziennika elektronicznego - 9 rodzin Umiejętność wydawania i egzekwowania poleceń od dzieci - 20 rodzin Umiejętność okazywania miłości - 28 rodzin Uświadomienie sobie problemów oraz zagrożeń - 33 rodziny Poprawa komunikacji z dzieckiem - 29 rodzin Uwrażliwienie na potrzeby dziecka - 38 rodzin Zwiększenie wiedzy na temat faz rozwojowych dzieci - 31 rodzin Zwiększenie udziału w życiu kulturalnym i społecznym - 19 rodzin Aktywne spędzanie wolnego czasu w ramach możliwości finansowych rodziny (muzeum dobranocek, trasa podziemna, kino) - 12 rodzin Zwiększenie dbałości o kultywowanie tradycji i zwyczajów rodzinnych integrujących rodzinę (np. obchodzenie dnia urodzin, pieczenie ciasta, symboliczne prezenty, dobre słowo itp.) - 26 rodzin Pielęgnowanie tradycji chrześcijańskich (chrzciny, I Komunia Święta, Bierzmowanie, przygotowywanie Świąt Wielkanocnych i Bożego Narodzenia) - 31 rodzin Udział rodzica i/lub dziadków w życiu szkolnym dziecka (udział w akademiach, uroczystościach związanych z rozpoczęciem/zakończeniem roku szkolnego) - 27 rodzin Utrzymanie kontaktu z dziećmi mieszkającymi oddzielnie - 12 rodzin 8) Podniesieniu poziomu higieny członków rodziny oraz estetyki wyglądu mieszkania - efekt; 18

Zmiana miejsca zamieszkania (przeprowadzka, przebudowa mieszkania ) - 9 rodzin Naprawa sprzętu gospodarstwa domowego - 13 rodzin Malowanie mieszkania - 24 rodziny Wymiana mebli i doposażenie mieszkania - 20 rodzin Podział obowiązków domowych pomiędzy członków rodziny - 14 rodzin Dbanie o estetyczny wygląd mieszkania - 30 rodzin Wzrost dbałości o higienę osobistą i zdrowie członków rodziny - 29 rodzin 9) Wzroście umiejętności gospodarowania budżetem domowym - efekt; Zwiększenie świadomości w zakresie priorytetów wydatków rodziny (ponoszenie kosztów związanych z eksploatacją mieszkania) oraz racjonalizacja gospodarowania posiadanymi środkami finansowymi - 28 rodzin Usamodzielnienie się mieszkaniowe rodziny - 1 rodzina 10) Odbudowaniu zdrowych postaw psychospołecznych - efekt: Wzmocnienie poczucia sprawczości, wiary w możliwość poprawy sytuacji, wzrost poczucia kompetencji i włączenie w życie społeczne, zmiana postaw na prospołeczne, złagodzenie zachowań agresywnych - 34 rodziny 11) Zwiększaniu motywacji klientów do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, kontynuowania nauki, poszukiwania pracy - efekt: Zarejestrowanie w PUP - 8 osób Utrzymanie statusu osoby bezrobotnej (systematyczne zgłaszanie się do PUP w celu potwierdzenia gotowości do podjęcia pracy) - 18 osób Aktywne poszukiwanie pracy (stworzenie CV, złożenie swojej oferty w agencjach pośrednictwa pracy, rozmowy kwalifikacyjne, zamieszczenie ogłoszenia w gazecie lokalnej, zapytania telefoniczne i osobiste o pracę, udział w targach pracy) - 20 osób Rozmowy indywidualne z osobistym doradcą klienta - 5 osób Podjęcie stażu zawodowego (np. z PUP) - 2 osoby Podjęcie pracy dorywczej - 12 osób Podjęcie zatrudnienia na umowę o pracę - 7 osób Uzupełnienie wykształcenia - 3 osoby Badanie u lekarza medycyny pracy - 7 osób 19

12) Asystent Rodziny za pomocą metod Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach i Wywiadu Motywującego pracował nad zwiększeniem motywacji do podjęcia terapii uzależnień, terapii rodzinnej, przyjmowania leków - efekt: Uczestnictwo w grupie AA - 3 osoby Uczestnictwo w terapii uzależnień, współuzależnienia - 8 osób Uczestnictwo w terapii Krakowskiego Instytutu Psychoterapii realizowanego w Siemacha SPOT w Rzeszowie - 2 osoby Prowadzenie ciąży przez ginekologa - 5 osób Podjęcie leczenia specjalistycznego - rodzic (psychiatra, alergolog, chirurg szczękowy, stomatolog, zabiegi rehabilitacyjne, urolog, neurolog, ginekolog) - 26 osób Regularny kontakt z pediatrą (w zależności od potrzeb, bilanse zdrowia, szczepienie okresowe) - 33 rodziny Leczenie specjalistyczne dziecka (psychiatra, pulmonolog, diabetolog, poradnia preluksacyjna, lekarz rehabilitacji, nefrolog, chirurg) - 23 rodziny Leczenie szpitalne dziecka, rodzica (zapalenie płuc, rehabilitacja na oddziale, badania specjalistyczne) - 14 rodzin Zakup sprzętu rehabilitacyjnego - 1 osoba, dwukrotne doposażenie Systematyczne przyjmowanie leków - 21 osób Wyrobienie protezy - 2 osoby Wyrobienie okularów - 6 osób Diagnoza psychopatologiczna dziecka - 6 osób Udział w zajęciach świetlicy socjoterapeutycznej i środowiskowej - 16 osób Udział w zajęciach w domu kultury, w Akademii Przyszłości - 8 osób Pomoc wolontariusza - 9 rodzin 2.1 Rezultaty pracy Indywidualna praca asystenta rodziny z rodziną pozwoliła zaobserwować zmianę poziomu motywacji klientów do podjęcia działań zmierzających do zmiany ich sytuacji życiowej. Dzięki metodycznemu działaniu asystentów rodziny: komplementowaniu i poszukiwaniu zasobów u klientów nastąpił wzrost ich poczucia własnej wartości oraz skuteczności w działaniu. Podmiotowe podejście do klienta, umożliwienie rodzinom 20

uczestniczenia w procesie pomocowym (współdecydowanie oraz współdziałanie) pozwoliło poszczególnym osobom zachować tożsamość, odzyskać kontrolę nad własnym życiem i osiągnąć samodzielność. Wśród wielu klientów doszło do zmiany postawy wobec instytucji pomocy społecznej przekierunkowania z roszczeniowości na działania własne, z pytania co mi się należy i co mogę dostać na pytanie co mogę, powinienem jeszcze zrobić. Zauważalne stało się zmniejszenie poczucia osamotnienia i bezsilności rodzin, zwiększenie koncentracji na przyszłości i odzyskanie poczucia wpływu na nią. W klientach nastąpił wzrost wiary w możliwość przełamania pokoleniowych trudności i rodzinnego schematu, co motywuje ich do budowania nowej rzeczywistości i podnoszenia jakości swojego życia. Aktywizacja środowiska lokalnego w pracy na rzecz rodziny pobudziła siły i zasoby krewnych, przyjaciół, sąsiadów a także instytucji publicznych czy organizacji pożytku publicznego. W wyniku zaangażowania przez Asystenta Rodziny różnych służb w pracę na rzecz rodziny następuje propagowanie modelu pracy interdyscyplinarnej i wzmocnienie umiejętności współpracy służb pomocowych. Na szczególną uwagę zasługuje przyjęta przez Asystentów Rodziny koncepcja pracy, która zakłada, że w pracy z dzieckiem i rodziną w pierwszej kolejności zabezpieczane są potrzeby dziecka, wpływające na jego harmonijny rozwój i przyszłą samodzielność życiową. Indywidualna praca asystenta z rodziną, jak też udział rodziny w organizowanych spotkaniach warsztatowych Rodzicem być oraz konsultacje klienta ze specjalistami z zakresu wspierania rodziny przekładają się na poszerzenie wiedzy i umiejętności z obszaru kompetencji opiekuńczo - wychowawczych oraz wzrost poczucia własnej skuteczności. Efektem pracy socjalno - wychowawczej z rodziną jest jej samodzielność życiowa tj. nabycie umiejętności znajdowania rozwiązań trudności występujących w życiu oraz stylu życia zgodnego z normami społecznymi, które będą bezpieczne i optymalne dla rozwoju dzieci. W 2015 roku Zespół do Spraw Asysty Rodziny zrealizował ustawowe działania w postaci: 1. Wsparcia interdyscyplinarnego: powołanie 19 zespołów w celu oceny zasadności przyznania rodzinie wsparcia w postaci asystenta rodziny i rozdziału zadań w obszarze pracy z rodziną, udział w 13 zespołach do spraw oceny sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej, odbyło się 14 zespołów do spraw oceny sytuacji dziecka przebywającego w placówce opiekuńczo-wychowawczej z rodzin objętych wsparciem asystenta 21

rodziny, powołanie 34 zespołów do spraw kompleksowej pomocy rodzinie z udziałem członków rodziny mających na celu poszukiwanie rozwiązań i skoordynowanie działań służb zaangażowanych w pracę z rodziną, zorganizowanie 8 spotkań Narady Grupy Rodzinnej. 2. Poradnictwa specjalistycznego (konsultacje z prawnikiem, psychiatrą, psychologiem, pedagogiem), możliwość uczestnictwa w terapii świadczonej przez terapeutów z Krakowskiego Instytutu Psychoterapii w Siemacha SPOT - 3 rodziny. 3. Ścisłej współpracy z pracownikami socjalnymi - 45 rodzin. 4. Ścisłej współpracy z koordynatorami pieczy zastępczej - 10 rodzin. 5. Współpracy z pracownikami placówek opiekuńczo-wychowawczych - 9 rodzin. 6. Współpracy z pedagogami oraz wychowawcami klas - 36 rodzin. 7. Współpracy ze służbą zdrowia lekarze, pielęgniarki, położne - 36 rodzin. 8. Współpracy z Policją - 12 rodzin. 9. Współpracy ze specjalistycznymi świetlicami - 11 rodzin. 10. Współpracy z Sądem Rodzinnym, Kuratorami Zawodowymi i Społecznymi II Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej w sprawach rodzinnych i nieletnich Sądu Rejonowego w Rzeszowie - 36 rodzin. 11. Współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy indywidualnymi doradcami klienta - 5 osób. 12. Współpracy z Miejskim Zespołem Żłobków - 1 rodzina. 13. Współpracy z Bankiem Żywności i Stowarzyszeniem Rodzina Rodzin - 12 rodzin. 14. Przedstawienie modelu pracy asystenta rodziny studentom Uniwersytetu Rzeszowskiego - 2 spotkania. 15. Organizacji spotkań Asystentów Rodziny z Kuratorami Zawodowymi Sądu Rodzinnego - 1 spotkanie. 16. Organizacji spotkań Asystentów Rodziny z przedstawicielami Wydziału Zdrowia Urzędu Miasta - 1 spotkanie. 17. Organizacji spotkań Asystentów Rodziny z przedstawicielami Stowarzyszenia Pomocy Dziewczętom - 1 spotkanie. 18. Organizacji spotkań Asystentów Rodziny z pedagogami szkół podstawowych i gimnazjalnych - 1 spotkanie. 19. Organizacji spotkań Asystentów Rodziny z wolontariuszami - 2 spotkania. 20. Organizacji warsztatów kompetencji rodzicielskich Rodzicem być - 11 warsztatów, 22

w których wzięło udział 58 rodziców. 21. Nawiązania współpracy z wolontariuszami - 10 rodzin. 22. Organizacji Grupy Wymiany Doświadczeń asystentów rodziny z Podkarpacia - 4 spotkania. 23. Udziału w szkoleniach i konferencjach - 8 szkoleń. 24. Systematycznej superwizji Zespołu Asystentów - 12 spotkań. Efektem działań Asystenta Rodziny była zmiana zarządzeń opiekuńczych wydanych przez Sąd Rejonowy w postaci: Odzyskania opieki nad małoletnimi dziećmi: powrót dzieci z placówki opiekuńczo - wychowawczej do środowiska rodzinnego - 1 rodzina, 3 dzieci, powrót dziecka z rodziny zastępczej pod opiekę rodzica biologicznego - 1 rodzina, 1 dziecko, powrót dziecka przebywającego pod opieką ojca pod opiekę matki - 1 rodzina, 1 dziecko. Odzyskanie pełni władzy rodzicielskiej przez rodziców biologicznych nad małoletnimi dziećmi - 1 rodzina, 2 dzieci. Powierzenie pieczy nad małoletnim dzieckiem na czas toczącego się postępowania o rozwiązanie rodziny zastępczej - 1 rodzina, 1 dziecko. Utrzymania dzieci w rodzinie biologicznej - 33 rodziny, 90 dzieci. 3. Placówki wsparcia dziennego Jedną z form pomocy dzieciom i młodzieży wywodzących się z rodzin, w których brakuje umiejętności tworzenia właściwego klimatu życia rodzinnego, właściwych wzorów komunikacji i dawania rodzinie poczucia bezpieczeństwa jest możliwość udziału w zajęciach organizowanych przez placówki wsparcia dziennego. W 2015 roku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Rzeszowie współpracował z 16 placówkami (12 świetlicami profilaktyczno - wychowawczymi i 3 powstałymi na bazie świetlic klubami wsparcia dla młodzieży oraz 1 placówką wsparcia dziennego realizującą usługi terapii i poradnictwa), w których wszechstronną opiekę i pomoc uzyskało 702 dzieci i młodzieży. 23

W placówkach tych realizowane są różnego rodzaju programy profilaktyczne i socjoterapeutyczne w zakresie profilaktyki uzależnień, wzmacniania asertywności, radzenia sobie z agresją i rozwiązywania konfliktów, kształtowania silnej osobowości, przeciwdziałania zagrożeniom związanym z korzystaniem z Internetu i cyberuzależnieniom itp. Ponadto dzieci i młodzież mają możliwość korzystania z wyjazdów w czasie wolnym od nauki (półkolonie, kolonie, wycieczki), wyjść do kina, teatru, muzeów, zajęć sportowo - rekreacyjnych, pomocy w nauce, dożywiania, zakupu pomocy szkolnych, niezbędnej odzieży i obuwia. Wszystkie te działania dają dzieciom niedostosowanym społecznie możliwość zaspokajania potrzeb socjalnych i innych oraz rozwiązywania problemów natury psychicznej przy współpracy z doświadczonymi w kontaktach z młodzieżą profesjonalistami i pod ich opieką (pedagogów, psychologów, logopedów itp.). Placówki te prowadzone są przez organizacje pozarządowe i podmioty kościelne, wyłonione z zachowaniem procedury konkursowej z którymi Gmina Miasto Rzeszów zawarła umowy na okres 5 lat (2014 2018). Szczegółowy wykaz placówek wsparcia dziennego: l.p. Podmiot prowadzący, adres Placówka, adres 1. Fundacja Wzrastanie, Rzeszów, ul. Hoffmanowej 23 Świetlica dla dzieci, Rzeszów, ul. Hoffmanowej 23 2. Fundacja Wzrastanie, Rzeszów, ul. Podwisłocze 6 Świetlica dla dzieci, Rzeszów, ul. Podwisłocze 6 3. Fundacja Wzrastanie, Rzeszów, ul. Hoffmanowej 23 Klub wsparcia dla młodzieży, Rzeszów, ul. Hoffmanowej 23 4. Stowarzyszenie Karan, Rzeszów, ul. Szopena 17 Świetlica dla dzieci, Rzeszów, ul. Szopena 17 5. Rodzina Rodzin Stowarzyszenie na Rzecz Rodzin Wielodzietnych, Rzeszów, Świetlica dla dzieci, Rzeszów, ul. Dąbrowskiego 17/47 ul. Dąbrowskiego 17/47 6. Stowarzyszenie Rodzin Katolickich Koło przy Parafii Podwyższenia Krzyża Św., Świetlica dla dzieci, Rzeszów, ul. Krakowska 18 Rzeszów, ul. Krakowska 18 7. Stowarzyszenie Rodzin Katolickich Koło przy Parafii Podwyższenia Krzyża Św., Rzeszów, ul. Krakowska 18 Klub Wsparcia dla Młodzieży Auxilium, Rzeszów, ul. Krakowska 18 24

8. Stowarzyszenie SIEMACHA, Rzeszów, ul. Kopisto 1 9. Stowarzyszenie Pomoc, Rzeszów, ul. PCK 2/4 10. Parafia p.w. Chrystusa Króla, Rzeszów, ul. Ks. Jałowego 37 11. Parafia Św. Judy Tadeusza, Rzeszów, ul. W.Stwosza 31 12. Parafia Św. Judy Tadeusza, Rzeszów, ul. W. Stwosza 31 13. Parafia p.w. M.B. Saletyńskiej, Rzeszów, ul. Dąbrowskiego 71 14. Parafia bł. Karoliny, Rzeszów, ul. Kościelna 15 a 15. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Regionalny, Rzeszów, ul. 3 go Maja 9 16. Towarzystwo Przyjaciół Związku Strzeleckiego Strzelec, Rzeszów, ul. Jagiellońska 6 Placówka wsparcia dziennego realizująca usługi terapii i poradnictwa, Rzeszów, ul. Kopisto 1 Świetlica dla dzieci Tęcza, Rzeszów, ul. Słocińska 4 Świetlica dla dzieci, Rzeszów, ul. Ks. Jałowego 37 Świetlica dla dzieci, Nasza Arka Rzeszów, ul. W. Stwosza 31 Młodzieżowy Klub Wsparcia Paladyn, Rzeszów, ul. W. Stwosza 31 Świetlica dla dzieci Mała Przystań, Rzeszów, ul. Dąbrowskiego 71 Świetlica dla dzieci, Rzeszów, ul. Kościelna 15 a Słoneczna świetlica dla dzieci, Rzeszów, ul. Leska 1/5LU Świetlica dla młodzieży Rzeszów, ul. Jagiellońska 6 W 2015 roku na dofinansowanie kosztów działalności placówek wsparcia dziennego wyasygnowano łącznie 1 227 100 zł z budżetu Gminy Miasta Rzeszowa. Podmioty prowadzące placówki wsparcia dziennego aplikują o środki finansowe także u innych grantodawców, często z pozytywnym skutkiem, co daje możliwość poszerzania i rozwijania swojej działalności. Wszystkie działania podejmowane przez te podmioty zdecydowanie podnoszą jakość życia dzieci i rodzin, które z powodu ubóstwa, bezrobocia, choroby, uzależnień a także niezaradności ludzkiej i słabej umiejętności dostosowania się do trudnych warunków rządzących dzisiejszą rzeczywistością znalazły się w potrzebie. 25

4. Dodatkowe formy wspierania rodziny W odpowiedzi na potrzeby rodzin z terenu miasta Rzeszowa, poza ustawowymi zadaniami realizowanymi przez MOPS podejmowane są dodatkowe inicjatywy skierowane na potrzeby rodzin: grupa wsparcia dla rodziców zastępczych funkcjonująca od 2009 roku. Jest to forma pomocy skierowana do osób mających podobne doświadczenia, borykających się z podobnymi problemami, która umożliwia wzajemne wspieranie się rodzin zastępczych poprzez kontakt z innymi rodzinami, poszerzanie wiedzy i doskonalenie umiejętności wychowawczych, pomoc opiekunom zastępczym w ich problemach związanych z opieką nad dziećmi oraz zintegrowanie środowiska rodzin zastępczych. Na spotkaniach, które odbywają się cyklicznie co dwa tygodnie, uczestnicy mają możliwość wymiany doświadczeń i uwag, otrzymania pomocy i wsparcia, które mogą wykorzystać w rozwiązywaniu trudnych problemów związanych z funkcjonowaniem rodziny. Cele rzeszowskiej grupy wsparcia to: stworzenie bezpiecznych warunków do dzielenia się swoimi doświadczeniami i uczuciami, umożliwienie nawiązania kontaktów z innymi rodzinami zastępczymi i stworzenie przestrzeni do rozmowy o trudnościach i problemach oraz do wypracowywania rozwiązań; wolontariat organizowany w rodzinach zastępczych od 2010 r. w zakresie usystematyzowania realizowanego w szkole materiału, przygotowania wychowanków na bieżąco do lekcji. Wolontariuszy rekrutuje się spośród studentów rzeszowskich uczelni wyższych. Informacje o naborze umieszcza się w budynkach uczelni oraz na stronach internetowych Ośrodka. Osoby, które się zgłaszają to w dużej mierze studenci kierunków pedagogicznych i socjologicznych, w 2 przypadkach były to osoby pracujące. Co roku w dniu 5 grudnia obchodzony jest dzień wolontariusza; zajęcia socjoterapeutyczne oparte na programie autorskim pracowników zawierającym cele: rozwojowe, edukacyjne i terapeutyczne, realizowane technikami: wizualizacji, relaksacji, psychodramy, psychorysunku. Grupa socjoterapeutyczna funkcjonuje od 2009 r.; w celu zintegrowania środowiska rodzin zastępczych z terenu Rzeszowa pracownicy Ośrodka podjęli działania w kierunku zorganizowania spotkania rodzin 26

i dzieci. Okazją ku temu, stały się spotkania ze Świętym Mikołajem. Dzieci z rodzin zastępczych w latach 2013, 2014 i 2015 wzięły udział w zabawach mikołajkowych, otrzymały słodkie prezenty wraz z upominkami ofiarowanymi przez sponsorów; sposobem na integrację rodzin był również piknik zorganizowany 30 maja 2015 r. z okazji Dnia Rodzicielstwa Zastępczego. W imprezie wzięło udział około 150 osób. Uczestnicy pikniku podczas zabaw i gier sportowych, konkursów i występów zaproszonych gości, mieli okazję wspólnie z dziećmi spędzić wolny czas; grupa wsparcia dla kobiet doświadczających przemocy w rodzinie (1 grupa). Realizowana przez dwóch psychologów OPSIK w formie cotygodniowych spotkań z kobietami doświadczającymi przemocy w rodzinie, mająca na celu wsparcie kobiet w radzeniu sobie z trudnymi emocjami towarzyszącymi w trakcie występowania problemu przemocy w rodzinie; grupy z zakresu treningów wychowawczych w formie szkoły dla rodziców (1 grupa) prowadzona przez psychologa i aspiranta pracy socjalnej w OPSIK w formie otwartej, co dwa tygodnie. Rodzice z trudnościami wychowawczymi kształtują postawy i umiejętności wychowywania dzieci bez stosowania przemocy, z poszanowaniem ich praw i zgodnie z ich indywidualnymi potrzebami. II. Zadania Organizatora Pieczy Zastępczej Zgodnie z Zarządzeniem Prezydenta Miasta Rzeszowa Nr 109/2011 z dnia 27 grudnia 2011 roku Organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej na terenie Miasta Rzeszowa został wyznaczony Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, w którym utworzono Zespół do Spraw Organizacji Pieczy Zastępczej. W skład zespołu wchodzą: kierownik; siedmiu koordynatorów rodzinnej pieczy zastępczej; pedagog; dwóch psychologów; dwóch pracowników socjalnych. Pracownicy Zespołu realizując zadania Organizatora dokonują diagnozy sytuacji dzieci umieszczonych w rodzinnej pieczy, przygotowują plan pomocy dziecku a także oceniają jakość wykonywania obowiązków spoczywających na rodzicach zastępczych, kwalifikują 27

kandydatów na rodziców zastępczych, przygotowują i prowadzą szkolenia. Przygotowują rodziny zastępcze na przyjęcie dziecka poprzez zgromadzenie niezbędnych dokumentów dotyczących dziecka, jego rodziny, rodzeństwa i przekazują je rodzinie zastępczej. W przypadku, gdy rodzina zastępcza okresowo nie może sprawować opieki, w szczególności z powodów zdrowotnych lub losowych albo zaplanowanego wypoczynku organizują opiekę nad dzieckiem w formie rodzin pomocowych. Zespół prowadzi działalność diagnostyczno - konsultacyjną, której celem jest pozyskiwanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, szkolenie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka. Ponadto przygotowują rejestr rodzin zastępczych, udzielają wsparcia rodzinom i dzieciom poprzez prowadzenie grupy wsparcia, grupy socjoterapeutycznej, pomocy wolontariuszy oraz zapewniają pomoc psychologiczną, pedagogiczną, prawną, reedukacyjną i rehabilitacyjną. W 2015 roku Zespół do Spraw Organizacji Pieczy Zastępczej zrealizował następujące zadania: 1. Prowadzenie naboru kandydatów do prowadzenia pieczy zastępczej poprzez: rozpowszechnienie na terenie Rzeszowa ulotek informacyjnych; umieszczenie informacji na stronie internetowej. 2. Kwalifikowanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka. Zadanie to wymaga dogłębnej diagnozy pedagogicznej i psychologicznej w zakresie możliwości stworzenia właściwego środowiska życia rodzinnego dla przyjmowanego dziecka, motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej oraz kompetencji rodzicielskich. W ramach diagnozy pracownicy Zespołu podejmują następujące działania: a) Gromadzenie niezbędnej dokumentacji kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej - 24 kandydatów w tym: kierowanie zapytań o udzielenie informacji o osobie do Krajowego Rejestru Karnego - 24 zapytań; zaświadczeń lekarskich - 27 zaświadczeń; odpisów aktów małżeństwa - 9 aktów; opinii o funkcjonowaniu dziecka w szkole lub przedszkolu - 16 opinii; informacji do pracowników socjalnych i asystentów rodziny o przebiegu pracy z kandydatami na rodziców zastępczych i rodzicami biologicznymi - 22 informacje; 28

opinii z zakładu pracy kandydata o pracowniku i zaświadczenie o zarobkach - 38 egzemplarzy. b) Przeprowadzenie badań pedagogicznych oraz analizy w nawiązaniu do art. 42 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej - 57 spotkań, w tym 26 na terenie Ośrodka, 31 w miejscu zamieszkania rodziny. c) Zorganizowanie zespołów w celu dokonania analizy procesu kwalifikacji kandydatów i wydania opinii kwalifikacyjnej - podczas posiedzenia 21 zespołów wydano 15 opinii. d) Przygotowanie opinii pedagogicznej co do kwalifikacji kandydatów na rodzinę zastępczą - 15 opinii. e) Zorganizowanie spotkań z kandydatami w celu udzielenia informacji zwrotnych dotyczących przebiegu procesu kwalifikacji wraz z proponowanymi zaleceniami - 15 spotkań. f) Wydanie skierowań na szkolenie dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej - 1 skierowanie i niezawodowej 3 skierowania. 3. Wydawanie opinii o spełnieniu warunków i oceny predyspozycji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej spokrewnionej - 5 opinii. 4. Prowadzenie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2011 roku w sprawie szkoleń dla kandydatów do sprawowania pieczy zastępczej) - zorganizowano 2 bloki szkoleń przeszkolono 8 osób. Jeden obejmował 60 godzin szkolenia, drugi 75 godzin. Szkolenia obejmowały łącznie 135 godzin zajęć w tym pracownicy Zespołu realizowali następujące bloki tematyczne: Zajęcia integracyjne. Zakres programowy szkolenia. (2 godz.); Wsparcie rodziny zastępczej zgodnie z zapisami ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (4 godz.); Struktura rodziny - wzorzec. Postawy Rodzicielskie (10 godz.); Czasowy charakter sprawowania opieki nad dzieckiem w systemie pieczy zastępczej. Piecza zastępcza a pełne przysposobienie (6 godz.); Pierwszy kontakt z dzieckiem. Reakcje otoczenia na przybycie dziecka. Przygotowanie rodziny własnej na akceptację i ewentualne trudności w wychowaniu przyjętego dziecka (6 godz.); 29

Rozwój więzi emocjonalnej u dziecka przybyłego do rodziny zastępczej z elementami radzenia sobie z zachowaniami trudnymi, agresją i autoagresją (2 godz.); Lokalna sieć wsparcia dla rodzin zastępczych (2 godz.). 5. Przygotowanie i wydanie świadectw ukończenia szkolenia - 8 osobom oraz przygotowanie i wydanie zaświadczeń kwalifikacyjnych - 8 osobom. 6. Zgłaszanie do diagnozy psychofizycznej dzieci umieszczanych w rodzinnej pieczy zastępczej - zgodnie z art. 38 a ust. 1 pkt. 7 oraz art. 47 ust. 1-13 zgłoszeń do OPSIK. 7. Gromadzenie i przekazywanie niezbędnej dokumentacji rodzicom zastępczym dotyczącej dziecka umieszczanego w rodzinie zastępczej - zgodnie z art. 38a - 9 dzieci, zgromadzono: informacja o dziecku - 8 egzemplarzy; odpis zupełny aktu urodzenia - 6 egzemplarzy; dokumentacja o stanie zdrowia dziecka - 3 egzemplarzy; diagnoza psychofizyczna dziecka - 7 opinii; poświadczenie zameldowania dziecka na pobyt stały - 5 egzemplarzy. 8. Gromadzenie i przekazywanie dokumentacji dotyczących dzieci z uregulowaną sytuacją prawną, w celu poszukiwania dla nich rodzin przysposabiających do Regionalnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Rzeszowie Oddział Ośrodek Adopcyjny - zgodnie z art. 38 a i 139 a - 5 dzieci. Przekazano: informacje i dokumentacje dotyczące dziecka zgłoszonego do przysposobienia - 2 egzemplarz; opinie dotyczące dziecka - 4 egzemplarze; odpisy zupełne aktu urodzenia - 3 egzemplarze; akty zgonów rodziców biologicznych - 4 egzemplarze; pełna dokumentacja o stanie zdrowia dziecka - 2 dzieci. 9. Zorganizowanie pomocy i wsparcia osobom sprawującym rodzinną pieczę zastępczą poprzez: przeprowadzenie szkolenia adresowanego do osób pełniących funkcję rodzin zastępczych pt. Rola rodziny biologicznej a budowanie tożsamości dziecka - 10 rodzin; prowadzenie przez pracowników MOPS grupy wsparcia - 2 edycje, 16 spotkań, łącznie 22 uczestników; 30

zorganizowanie i prowadzenie grupy socjoterapeutycznej dla wychowanków rodzin zastępczych i dzieci własnych rodziców zastępczych - 2 grupy w których brało udział 15osób; zorganizowanie dla wychowanków rodzin zastępczych spotkania ze św. Mikołajem - 44 dzieci, wsparcie wolontariuszy - od stycznia do czerwca 2015 r. - objętych wsparciem 17 dzieci; od października do grudnia 2015 r. objętych wsparciem 20 dzieci. 10. Sporządzanie protokołu oględzin w miejscu zamieszkania rodziny zastępczej w celu ustalenia występujących braków w wyposażeniu, niezbędnych do przyjęcia dziecka do rodziny zastępczej oraz sporządzanie protokołu z odbioru zakupionych rzeczy z tytułu pokrycia wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego dziecka - 18 protokołów. 11. Prowadzenie rejestru kandydatów zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej i niezawodowej lub do prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz osób już pełniących funkcję rodziny zastępczej zawodowej lub rodzinnego domu dziecka - 5 aktualizacji dla 45 rodzin. 12. Przystąpienie do Programu Asystent Rodziny i Koordynator Rodzinnej Pieczy Zastępczej na rok 2015 przygotowanie materiałów i pozyskanie dofinansowania do wynagrodzenia koordynatorów w kwocie 77 215,28 zł. 13. Współpraca ze środowiskiem lokalnym, ośrodkami pomocy społecznej, powiatowymi centrami pomocy rodzinie, sądami, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi: kontakt osobisty - 325; kontakt telefoniczny - 364 korespondencja - 646. 14. Organizacja posiedzeń zespołów dokonujących oceny sytuacji dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej - 22 posiedzenia. 15. Przeprowadzenie okresowej oceny sytuacji dzieci przebywających w rodzinnej pieczy zastępczej: konsultowanie oceny sytuacji dzieci - 668 konsultacji; przygotowanie ocen sytuacji dziecka przez pracowników prowadzących bezpośrednią pracę z rodzicami zastępczymi - 269 oceny; 31

przygotowanie oceny zasadności dalszego pobytu dziecka w pieczy zastępczej - 269 oceny i przekazanie ich do Sądu. W przypadku dzieci w wieku poniżej 3 lat oceny dokonywano co 3 miesiące, a sytuację dzieci starszych oceniano nie rzadziej niż co 6 miesięcy. W procesie oceny brali udział Za-ca dyrektora, kierownik Zespołu, psycholog, pedagog, właściwy koordynator rodzinnej pieczy zastępczej, pracownik socjalny w przypadku kiedy rodzina zastępcza nie była objęta wsparciem koordynatora, asystent rodziny w przypadku jeśli rodzina naturalna była objęta asystenturą oraz pracownik socjalny prowadzący pracę z rodzicami biologicznymi, pedagog szkolny. Na posiedzenia zespołów zapraszani są również rodzice zastępczy, osoby bliskie dziecku oraz rodzice biologiczni nie pozbawieni władzy rodzicielskiej. 17. Dokonywanie oceny rodziny zastępczej - 28 oceny, w tym celu zgromadzono: zaświadczenia lekarskie o stanie zdrowia rodziców zastępczych - 28 zaświadczeń; zaświadczenia lekarskie o stanie zdrowia dziecka - 46 zaświadczenia; zaświadczenie o dochodach - 17 zaświadczeń; zaświadczenie o dochodach dziecka - 2 zaświadczeń; potwierdzenie ubezpieczenia społecznego dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych zaświadczenie o dochodach dziecka - 3 zaświadczeń. 18. Przygotowanie we współpracy z asystentem rodziny i odpowiednio rodziną zastępczą lub prowadzącym rodzinny dom dziecka, planu pomocy dziecku - 119 planów. 19. Sporządzenie monitoringu realizacji planu pomocy dziecku - 369 monitoringów. 20. Pomoc rodzinom zastępczym w nawiązaniu wzajemnego kontaktu - 127 rodzin zastępczych. 21. Zapewnienie dostępu do specjalistycznej pomocy dla dzieci, w tym: psychologicznej - 49 dzieci; reedukacyjnej - 84 dzieci; rehabilitacyjnej - 1 dziecko. 22. Zapewnienie dostępu do specjalistycznej pomocy dla rodziców zastępczych, w tym: psychologicznej - zapewniono 127 osobom, skorzystało 17 osób; reedukacyjnej - zapewniono 127 osobom, skorzystało 32 osoby; rehabilitacyjnej - 0. 32

23. Udzielanie wsparcia pełnoletnim wychowankom rodzinnych form pieczy zastępczej - 31 wychowanków. 24. Pełnienie funkcji opiekuna usamodzielnienia - dla 3 wychowanków. 25. Pomoc przy tworzeniu indywidualnego programu usamodzielnienia - dla 10 wychowanków. 26. Współpraca z zespołem ds. świadczeń w zakresie prawidłowości wykorzystania przyznanej pomocy finansowej oraz zmiany w sytuacji rodziny i dziecka. 27. Zgromadzenie dokumentacji zgodnie z art. 38 a ust. 1 ustawy i przekazanie na posiedzenie zespołu ds. okresowej oceny dziecka przebywającego w placówce - 46 egzemplarzy. 28. Udział w zespołach ds. okresowej oceny dziecka w placówkach opiekuńczo - wychowawczych na terenie Miasta Rzeszowa - 7 zespołów. III. System pieczy zastępczej Organizowanie pieczy zastępczej następuje w ostateczności po wyczerpaniu wszystkich gwarantowanych przepisami możliwości wsparcia rodziny w ich środowisku zamieszkania. Piecza zastępcza jest sprawowana w formie: 1. rodzinnej; 2. instytucjonalnej. 1. Rodzinna piecza zastępcza Na terenie Rzeszowa 2015 roku funkcjonowały następujące typy rodzin zastępczych: 33

120 100 104 80 85 60 40 20 7 15 38 49 liczba rodzin liczba dzieci 0 rodziny zastępcze zawodowe rodziny zastepcze niezawodowe rodziny zastępcze spokrewnione Źródło: opracowanie własne Zadania z zakresu finansowania rodzinnej pieczy zastępczej realizuje Sekcja ds. Pieczy Zastępczej i Wsparcia Osób Usamodzielnianych. W sekcji zatrudnionych jest siedmiu pracowników: kierownik, pięciu pracowników socjalnych i jeden pracownik zatrudniony w charakterze pomocy administracyjnej. Do zadań Sekcji ds. Pieczy Zastępczej i Wsparcia Osób Usamodzielnianych w szczególności należy: przyznawanie świadczeń rodzinom zastępczym; przyznawanie świadczeń wychowankom pieczy zastępczej oraz wychowankom placówek zgodnie z art. 88 ustawy o pomocy społecznej; organizowanie wsparcia osobom usamodzielnianym - wychowankom pieczy zastępczej oraz wychowankom placówek zgodnie z art. 88 ustawy o pomocy społecznej przez wspieranie procesu usamodzielnienia, prowadzenie postępowań administracyjnych mających na celu ustalenie opłaty rodzicom dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. W okresie od 1 stycznia 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku pomocą finansową zostało objętych: 1) 128 rodzin zastępczych, (w których było umieszczone 142 dzieci z terenu Miasta Rzeszowa) na łączną kwotę 1 412 027,00 zł w tym: 34