ANTROPOGENEZA KARTA PRACY DLA UCZNIA 1. STANOWISKO SYSTEMATYCZNE CZŁOWIEKA Przedstaw systematykę człowieka, korzystając z przedstawionego poniżej schematu, ilustrującego uproszczone drzewo genealogiczne naczelnych. Przyporządkuj jednostki systematyczne określonym nazwom ( wstaw odpowiednie cyfry w miejsca zaznaczone kropkami ). KRÓLESTWO -... 1. CZŁOWIEK ROZUMNY= HOMO SAPIENS PODKRÓLESTWO -... 2. SSAKI = MAMMALIA TYP -... 3. MAŁPY WĄSKONOSE = CATARRHINI PODTYP -... 4. CZŁOWIEKOWATE = HOMINIDAE GROMADA -... 5. ŁOŻYSKOWCE = PLACENTALIA PODGROMADA -... 6. ZWIERZĘTA = ANIMALIA RZĄD -... 7. CZŁEKOKSZTAŁTNE = HOMINOIDEA PODRZĄD -... 8. CZŁOWIEK = HOMO NADRODZINA -... 9. NACZELNE = PRIMATES RODZINA -... 10. TKANKOWCE WŁAŚCIWE = EUMETAZOA RODZAJ -... 11. STRUNOWCE = CHORDATA GATUNEK -... 12. KRĘGOWCE = VERTEBRATA 2. CECHY CZŁOWIEKA I INNYCH SSAKÓW Wymień cechy człowieka, pozwalające zaliczyć go do ssaków: A. B. C. D. E. F. G. H. I. J.
3.CECHY WSPÓLNE CZŁOWIEKA I MAŁP CZLEKOKSZTALTNYCH A. Przeanalizuj rysunek i wykaż podobieństwo genetyczne człowieka i pokazanych małp człekokształtnych. Przypomnij sobie, jakie białka można wykorzystać do wykazania pokrewieństwa między organizmami i dlaczego. B. Wymień cechy wspólne człowieka i małp człekokształtnych: 4.CECHY ODRÓŻNIAJĄCE CZŁOWIEKA OD MAŁP CZŁEKOKSZTAŁNTNYCH Poniżej pokazano rysunki przedstawiające porównanie wybranych cech człowieka i małp człekokształtnych. Przeanalizuj je i wykonaj zadania A i B.
A. Porównanie cech człowieka i małp człekokształtnych. Uzupełnij tabelę. CECHY MAŁPY CZŁEKOKSZTAŁTNE CZŁOWIEK POSTAWA CIAŁA TYP LOKOMOCJI KRĘGOSŁUP KOŚCI BIODROWE KOŃCZYNY DOLNE RĘCE STOPA CZASZKA( twarzoczaszka, żuchwa, kły, wały nadoczodołowe) MÓZGOWIE STOPIEŃ ROZWOJU CENTRALNEGO UKŁADU NERWOWEGO ŻYCIE SPOŁECZNE 6. GŁÓWNE ETAPY ROZWOJU CZŁOWIEKA Na podstawie uzyskanych na lekcji wiadomości uzupełnij tabelę, przedstawiającą główne etapy antropogenezy. ETAPY ROZWOJU Australopithecus OKRES CZASZKA OBJĘTOŚĆ MÓZGU CECHY CHARAKTERYSTYCZNE Homo habilis Homo erectus Homo sapiens Neandertalensis Homo saoiens Sapiens
EWALUACJA 1. Na podstawie zdobytej wiedzy, dotyczącej pochodzenia człowieka rozpoznaj czaszki poszczególnych form przedludzkich i człowieka współczesnego. Wyciągnij wniosek na temat ewolucji czaszki. 1 2 3 4 5 2. Rozpoznaj i nazwij poszczególne stadia ewolucji człowieka. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1... 2... 3... 4... 5... 6...
2. Test powtórka Odpowiedz na kilka pytań testowych 1. Wybierz wspólną cechę wszystkich naczelnych: A dobrze rozwinięte mózgowie B. przeciwstawność kciuka C. obecność paznokci D. jednaparasutek E. wszystkie odpowiedz są prawdziwe 2. Cechami wspólnymi wszystkich małp wąskonosych są: A. taki sam układ zębów B. duża puszka mózgowa C. pięciopalczasta chwytna dłoń z przeciwstawnym kciukiem i spłaszczone paznokcie D. zredukowany i niechwytny ogon lub jego brak E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe 3. Człowieka różni od małp człekokształtnych: A. wyprostowana postawa ciała i podwójnie esowato wygięty kręgosłup B. zmiany w proporcjach czaszki ( rozwinięcie mózgo- a skrócenie trzewioczaszki ) C. skrócenie kończyn górnych i przekształcenie ich w ręce oraz płaska klatka piersiowa D. pełny wyprost stawu biodrowego i kolanowego oraz wysklepienie stopy E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe 4. Najstarsza spionizowana forma hominidów to: A. Australopithecus robustus B. Australopithecus boisei C. Australopithecus afarensis D. Australopithecus africanus E. Homo habilis 5. Pierwszym hominidem kopalnym zaklasyfikowanym do rodzaju homo jest: A. Homo australopithecus B. Homo erectus C. Homo habilis D. Homo neandertalensis E. Homo sapiens sapiens 6. Ogólny przebieg ewolucji człowieka, poczynając od małp mioceńskich, można ułożyć w szereg: A. Australopithecus, Homo erectus, Homo habilis, Homo sapiens B. Australopithecus, Homo habilis, Homo erectus. Homo sapiens C. Australopithecus, Homo habilis, Homo sapiens, Homo erectus D. Homo habilis, Australopithecus, Homo sapiens, Homo erectus E. Homo habilis, Homo erectus, Australopithecus, Homo sapiens 7. Pierwszym hominidem, wytwarzającym i używającym narzędzia był: A. Homo erectus B. Neandertalczyk C. Australopitek D. Homo habilis E. Homo sapiens 8. Pierwsze ślady systematycznego posługiwania się ogniem związane są zhominidem: A. Homo erectus B. neandertalczyk C. Australopitek D. Homo habilis E. Homo sapiens
9. Najpóźniejszą zdobyczą ewolucyjną rodzaju Homo jest: A. dwunożny typ lokomocji B. skrócenie żuchwy C. pełny wyprost stawu biodrowego D. ukształtowanie kręgosłupa w kształcie litery S E. powstanie mowy artykułowanej 10. Do rozwoju człowieka jako istoty społecznej przyczynił (- y) się przede wszystkim: A. dwunożny typ lokomocji B. długi okres dzieciństwa i opieka rodziców C. chwytne ręce D. skoczne nogi E. krzywizny kręgosłupa 4. ZADANIE DOMOWE: Wypisz w punktach przebieg społecznego procesu uczłowieczenia. Skorzystaj z podręcznika i literatury pomocniczej np. Zagadka rodowodu człowieka