nr 62, 29 marca 2012 PSPO Marzec 2012 Strona 1

Podobne dokumenty
Oil Express nr 29-II, 9 lutego 2015 r.

nr 95, 29 sierpnia 2013

Oil Express nr 16-II, 4 sierpnia 2014

Walne Zebranie Członków PSPO

Szczyt kampanii. nr 70, 25 lipca PSPO Lipiec 2012 Strona 1

PSPO aktywne w konferencji uzgodnieniowej

Oil Express nr 26-II, 22 grudnia 2014

Oil Express nr 17-II, 18 sierpnia 2014

Kwalifikowany materiał siewny potencjał. jeszcze niewykorzystany. nr 42, 22 czerwca PSPO Czerwiec 2011 Strona 1

Notowania cen rzepaku

Oil Express nr 20-II, 29 września 2014

Oil Express. nr 80(II)/2018. str str. 5. Konieczna nowelizacja ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta!

Oil Express nr 18-II, 1 września 2014 Sezon 2014/2015 na rynku rzepaku

Oil Express nr 36-II, 9 czerwca 2015 r.

PSPO dostanie dofinansowanie na realizację kampanii Pokochaj olej rzepakowy. PSPO w spr. monitoringu dioksyn. nr 43, 6 lipca 2011

Oil Express nr 49-II, 22 grudnia 2015 r.

Cena rzepaku - czy producentów czeka silna przecena?

nr 20, 17 sierpnia 2010

System integrowanej produkcji roślinnej (IP) a integrowana ochrona roślin

Konferencja prasowa. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stanisława Kalemby. Zaawansowanie żniw, sytuacja na rynku zbóż i rzepaku

nr 34, 3 marca 2011 PSPO Marzec 2011 Strona 1

Oil Express nr 63-II, 5 grudnia 2016 r.

Rekordowy przerób rzepaku. nr 10, 19 marca PSPO Marzec 2010 Strona 1

Oil Express nr 42-II, 14 września 2015 r.

Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie za rok 2006 (w hektarach) Jednostka podziału administracyjnego kraju

nr 55, 20 grudnia 2011

Oil Express nr 64-II, 30 grudnia 2016 r.

Oil Express nr 41-II, 31 sierpnia 2015 r.

Oil Express nr 38-II, 3 sierpnia 2015 r.

Rusza kampania edukacyjna Pokochaj olej. rzepakowy. nr 50, 12 października PSPO Październik 2011 Strona 1

Oil Express nr 40-II, 17 sierpnia 2015 r.

Departament Hodowli i Ochrony Roślin. Ochrona upraw małoobszarowych a zrównoważone stosowanie środków ochrony roślin

nr 10-II, 8 maja 2014

nr 47, 1 września 2011

oświadczeń zdrowotnych

Najważniejsze zasady integrowanej ochrony roślin

Podjęte środki, zabezpieczenia i działania w zapewnieniu dostawy materiału siewnego na najbliższe zasiewy przez przemysł nasienny

Oil Express nr 38-II, 20 lipca 2015 r.

Oil Express nr 35-II, 18 maja 2015 r.

nr 87, 7 maja 2013 PSPO Maj 2013 Strona 1

Kraje członkowskie nie zdąŝą z implementacją Dyrektywy RED

Cena zboża - jakiej można się spodziewać po zbiorach?

Działania prowadzone w ramach zadania

Integrowana ochrona roślin - przypominamy zasady

Oil Express nr 31-II, 9 marca 2015 r.

Oil Express nr 62-II, 31 października 2016 r.

Rekordowy przerób rzepaku, produkcja oleju i pasz rzepakowych w Polsce w 2009 r.

nr 93, 14 sierpnia 2013

Pilnie potrzebne poparcie krajów członkowskich w sprawie LLP

Cena rzepaku, co czeka rolników w tym sezonie?

Ocena sytuacji rynku sprzedaży zbóż

Zbiory rzepaku w 2017 rokuperspektywa. producentów

MoŜliwe scenariusze rozwoju rolnictwa w Polsce oraz ich skutki dla produkcji biomasy stałej na cele energetyczne

DOSTAWY BEZPOŚREDNIE, CZYLI WPROWADZANIE DO OBROTU MAŁYCH ILOŚCI PRODUKTÓW POCHODZENIA ROŚLINNEGO

Co jest istotne w porównywaniu odmian rzepaku ozimego?

Zebranie sekcji zbóż i roślin strączkowych. kwiecień, 2013 roku

INTEGROWANA OCHRONA ROŚLIN Niechemiczne i chemiczne metody ochrony plantacji

Oil Express nr 19-II, 15 września 2014

Oil Express nr 45-II, 26 października 2015 r.

Oil Express nr 14-II, 7 lipca 2014

nr 48, 13 września 2011

nr 29, 21 grudnia 2010

Oil Express nr 44-II, 13 października 2015 r.

Oil Express nr 59-II, 1 sierpnia 2016 r.

Jakie ceny zbóż w sezonie 2018?

nr 21, 1 września 2010

Jesienne zwalczanie chwastów w zbożach! [REPORTAŻ]

PSPO nie zgadza się z decyzją IJHARS w sprawie oświadczeń Ŝywieniowych omega-3

Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 31/ (data odczytu r.). 2 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1067/2008 z dnia

Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

Mega Projekt. Projekt badawczy wykorzystania nawozów azotowych na doświadczalnych poletkach obszaru Polski, Niemiec i Czech

Prognozy zbiorów rzepaku i zbóż w ciągu ostatnich 10 lat oraz rzeczywiste wielkości zbiorów w tym samym okresie

Rolnictwo na terenie województwa zachodniopomorskiego

RYNEK ZBÓŻ. Zmiana tyg. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r.

nr 2-II, 17 stycznia 2014

nr 11-II, 26 maja 2014

Uprawa grochu siewnego może się opłacić!

Integrowana ochrona, co warto wiedzieć - aktualności. Prof. dr hab. Stefan Pruszyński

Zimna wiosna dała plantatorom po kieszeni

TYDZIEŃ 44/2016 (31 PAŹDZIERNIKA - 6 LISTOPADA 2016)

RYNEK ROŚLIN OLEISTYCH

nr 32, 2 lutego 2011 PSPO Luty 2011 Strona 1

Ocena potencjału biomasy stałej z rolnictwa

Oil Express. nr 66(II)/2017. Pakiet przewozowy wszedł w życie. 25 kwietnia W tym numerze: Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju. str.

Oil Express nr 28-II, 26 stycznia 2015

Monitorowanie zużycia środków ochrony roślin w uprawie pszenicy ozimej

ZAPLECZE NAUKOWO- BADAWCZE I EDUKACYJNE DLA POTRZEB INTEGROWANEJ OCHRONY ROŚLIN

Soja: odmiany najlepsze do Twojego gospodarstwa

WR-II Kraków, dnia 3 kwietnia 2012 r.

Podsumowanie publikacji Teraz rzepak, Teraz olej

TYDZIEŃ 10/2017 (6-12 MARCA 2017) "W

Innowacyjne rozwiązania w uprawie zbóż konferencja w Małym Pułkowie

Kalkulacje rolnicze. Uprawy polowe

Stan wegetacyjny rzepaku jesienią 2015 roku w woj. podlaskim

BOXER 800 EC - Efekt czystego pola widoczny gołym okiem

RYNEK ROŚLIN OLEISTYCH

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Rolnictwa Informacja sygnalna

ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ. (podstawa prawna: ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z dnia 30 marca 2001 r.

Wysoka jakość materiału siewnego istotnym czynnikiem zwiększenia produkcji

Puławy, r. Znak sprawy: NAI DA

Transkrypt:

nr 62, 29 marca 2012 Obowiązkowa integrowana ochrona upraw W numerze Zgodnie z przepisami dyrektywy nr 2009/ 128/WE z 21 października 2009 r. w sprawie ustanowienia ram wspólnotowego działania na rzecz zrównowaŝonego stosowania pestycydów od dnia 1 stycznia 2014 roku na terenie UE zostanie wprowadzony wymóg ochrony wszystkich upraw zgodnie z zasadami ochrony integrowanej. Podobnie jak w innych uprawach w rzepaku podstawowymi załoŝeniami integrowanej ochrony jest: wykorzystanie wszystkich dostępnych metod i technik ograniczania liczebności agrofagów, pierwszeństwo metod niechemicznych nad chemicznymi, ochrona prowadzona zgodnie z wymaganiami ekonomicznymi, ekologicznymi i toksykologicznymi. Przepisy dyrektywy nałoŝą pewne dodatkowe obowiązki na rolników, ale nie naleŝy ich jednak utoŝsamiać z aktem prawnym o wymowie restrykcyjnej. Ona będzie tylko wymuszać na rolniku podejmowanie przemyślanych i racjonalnie uzasadnionych decyzji w zakresie ochrony swojej uprawy. Zamiast jak obecnie kierować się wytycznymi róŝnych zewnętrznych instytucji będzie on musiał sam wyjść w pole i ocenić czy ilość szkodników juŝ przekroczyła próg zagroŝenia i na tej podstawie podjąć decyzję dotycząc potrzeby zastosowania insektycydu. W analogiczny sposób rolnik będzie musiał postępować w przypadku poraŝenia chorobami oraz zachwaszczenia. Stosowanie zasad integrowanej ochrony sprawi, Ŝe zmianie ulegnie liczba zabiegów, wykonywane będą tylko te niezbędne. Wpłynie to na wzrost poprawy opłacalności produkcji roślinnej. Istotną korzyścią ze stosowania integrowanej ochrony roślin będzie zmiana polityki odmianowej, która wpłynie na usuwanie z uprawy jednych odmian na rzecz preferowania innych bardziej odpornych na choroby i szkodniki. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem krajowych aktów prawnych w postaci ustaw o środkach ochrony roślin oraz o ochronie roślin, które będą wprowadzać wspomnianą dyrektywę do prawa polskiego. Obowiązkowa integrowana ochrona upraw......str.1 Warsztaty kulinarne z Martą Gessler.......str.2 Warto uprawiać rzepak jary.......str.2 Stan po zimie.............str.3 O bezpieczeństwie rynków rolnych w Puławach.............str.3 Zdrowy tłuszcz do fast-foodu.......str.4 Aukcja on-line: NETBID w sprawie sprzedaŝy wyposaŝenia Bio-Tech Sp. z o.o........str.4 Notowania......str.5 Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju ul. Grzybowska 2 lok. 49 00-131 Warszawa tel. : 223130788 fax: 224363966 e-mail: biuro@pspo.com.pl www.pspo.com.pl Oil Express Redakcja: Agnieszka Słodowa Zdjęcia: własne, www.freedigitalphotos.net PSPO Marzec 2012 Strona 1

Warsztaty kulinarne z Martą Gessler Pierwsze dni wiosny to znakomity pretekst, Ŝeby do kuchni powróciły świeŝe warzywa coraz smaczniejsze i coraz łatwiej dostępne. Dlatego w ramach akcji Pokochaj olej rzepakowy zorganizowaliśmy warsztaty kulinarne dla dziennikarek z Martą Gessler, cenioną restauratorką i znawczynią kuchni. Restauratorka pokazała jak przygotować 3 róŝne dressingi (francuski, waniliowy i anchois) na bazie oleju rzepakowego do wiosennych sałatek. KaŜdy uczestnik warsztatów mógł wybrać swoje ulubione warzywa i stworzyć własną, niepowtarzalną sałatkę, a na koniec skropić ją własnoręcznie zrobionym dressingiem francuskim, waniliowym lub anchois, przygotowanym pod czujnym okiem Marty Gessler. Olej rzepakowy moŝna z powodzeniem wykorzystać w przygotowaniu dressingów i dipów do wiosennych potraw. A w wiosennej kuchni nie powinno zabraknąć świeŝych warzyw. Olej rzepakowy doskonale sprawdzi się jako baza do sosów, którymi moŝna skropić kaŝdą sałatkę powiedziała Marta Gessler. Ewa Myśliwiec Francuski dressing na bazie oleju rzepakowego - 3 łyŝki oleju rzepakowego - sok wyciśnięty z ½ cytryny - 1 łyŝka musztardy Dijon - 1 łyŝeczka miodu - 1 szalotka drobno posiekana - sól, pieprz, tymianek Do miski wlewamy sok z cytryny, musztardę, miód, posiekaną szalotkę, sól, pieprz i tymianek, wszystko dokładnie mieszamy dolewając powoli olej Warto uprawiać rzepak jary Szybko zbliŝa się optymalny termin siewu rzepaku jarego, który zazwyczaj przypada na koniec pierwszej dekady kwietnia. Wobec wymarznięcia niektórych roślin rzepaku ozimego często pozostaje on jedyną moŝliwością zagospodarowania pola. Ze względu na stosowanie na plantacji rzepaku ozimego niektórych jesiennych herbicydów wykluczone jest sianie na takim polu zbóŝ jarych i jedyną rośliną pozwalająca na jego zagospodarowanie jest wysiew rzepaku jarego. ChociaŜ rzepak jary nie plonuje na poziomie ozimego, to jednak przy aktualnych potrzebach surowcowych jego uprawa moŝe okazać się doskonałym, a nawet często jedynym uzupełnieniem planów finansowych gospodarstwa poczynionych wcześniej wobec rzepaku ozimego. Trudno w obecnej chwili prognozować jaką wysokość osiągną w tym sezonie ceny nasion rzepaku, ale moŝna juŝ stwierdzić, Ŝe producenci wzorem lat poprzednich nie powinni mieć kłopotów z ich zbytem. Ponadto, rzepak jary w porównaniu do ozimego lepiej radzi sobie ze szkodliwym oddziaływaniem chwastów oraz wymaga niŝszego o około 30 % nawoŝenia. Rekomendowane odmiany rzepaku jarego (LOZ) dla województw: zachodniopomorskiego, pomorskiego, podkarpackiego i kujawsko-pomorskiego moŝna sprawdzić na stronie www.pspo.com.pl w zakładce Rekomendacja odmian rzepaku. PSPO Marzec 2012 Strona 2

Stan po zimie NaleŜy stwierdzić, Ŝe w tym roku wiele plantacji zbóŝ ozimych, głównie pszenicy i jęczmienia oraz rzepaku, będzie wymagało przesiewów. Sytuacja w tym zakresie moŝe się jeszcze znacznie pogorszyć, poniewaŝ uprawy w rejonach bezśnie- Ŝnych, nawet jeśli nie zostały zniszczone przez mróz, to są bardzo silnie osłabione powiedział na posiedzeniu sejmowej komisji rolnictwa Butra. Dodał, Ŝe spadki temperatur, w połączeniu z silnym wiatrem, mogą doprowadzić do dalszych zniszczeń zasiewów. Centralny Ośrodek Badania Odmian Uprawnych poinformował, Ŝe według stanu na 15 marca wymarzło: ponad 50 proc. upraw jęczmienia ozimego (w woj. łódzkim, kujawskopomorskim oraz wielkopolskim), 30 proc. upraw pszenicy ozimin (w woj. mazowieckim, wielkopolskim, kujawsko-pomorskim, łódzkim i lubuskim) 13 proc. upraw rzepaku (w woj. łódzkim, mazowieckim i świętokrzyskim). IUNG w Puławach szacuje, Ŝe 30 proc. powierzchni upraw z oziminami trzeba będzie zaorać. Specjaliści podkreślają jednak, Ŝe wszystkie szacunki są na razie niepełne. Faktycznie straty w uprawach będzie moŝna ocenić dopiero pod koniec kwietnia. Butra natomiast zaznaczył, Ŝe nie powinno zabraknąć materiału siewnego m.in. rzepaku jarego. PSPO na podst. PAP O bezpieczeństwie rynków rolnych w Puławach W dniu 23 marca br. w Puławach odbyła się konferencja Bezpieczeństwo rynków rolnych, której organizatorami była Lubelska Izba Rolnicza oraz Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku. Honorowym gościem i patronem Konferencji był minister rolnictwa i rozwoju wsi Marek Sawicki. W referacie wstępnym prezes Lubelskiej Izby Rolniczej, Robert Jakubiec uznał za naglącą kwestię bezpieczeństwa rynku rolnego. Postulował on wypracowanie działań, które zabezpieczą rolników przed powtarzającym się co roku problemem niewypłacania im naleŝności. Według prezesa Jakubca w ciągu ostatnich 15 lat do rolników z Lubelszczyzny, nie trafiło z tego powodu prawie 2 miliardy złotych W odniesieniu do tego zagadnienia minister Marek Sawicki stwierdził, Ŝe ciągle jeszcze rolnicy sprzedają swoje produkty niedokładnie czytając umowy lub nie do końca rozpoznając rynek Celem lepszego niŝ dotychczas zabezpieczenia interesów rolników minister zapowiedział utworzenie Funduszu Gwarancyjnego. Powinien on stworzyć szansę rozwiązania problemów tych rolników, którzy staną się ofiarami nieuczciwych lub nierzetelnych kontrahentów. Według ministra w ministerstwie przygotowywana jest ustawa o utworzeniu na wzór funduszu promocji produktów rolnospoŝywczych funduszu gwarancyjnego. Byłby to fundusz pochodzący ze składek rolników, którzy by nim zarządzali. Następnie, odnosząc się do pytań dotyczących nowelizacji ustawy o promocji produktów rolno-spoŝywczych polegającej na dodaniu do niej 10 funduszu promocji rzepaku i jego produktów minister stwierdził, Ŝe jest to moŝliwe i oczekuje odnośnego wniosku organizacji rolniczych. Minister stwierdził równieŝ, Ŝe ponowne wprowadzenie do wniosków o płatności bezpośrednie obowiązku wpisywania dla celów statystycznych powierzchni obsianej konkretnymi roślinami moŝe być rozwaŝone po roku 2014 po wejściu w Ŝycie zasad nowej Wspólnej Polityki Rolnej w związku ze spodziewanymi nowymi uregulowaniami dotyczącymi definicji małego gospodarstwa. Kolejnym pakietem problemów poruszanych przez uczestników konferencji były sprawy dotyczące kształtu zmian w KRUS ze szczególnym uwzględnieniem składki zdrowotnej, problem wieku 67 lat przy przechodzeniu rolników na emeryturę. Innym dyskusyjnym zagadnieniem okazał się projekt obciąŝenia rolników podatkiem dochodowym. W tym fragmencie dyskusji bardzo interesująca była polemika pomiędzy ministrem Sawickim a profesor Beatą JeŜyńską z UMC-S w Lublinie. Zdaniem Pani Profesor przed podjęciem prawnych rozstrzygnięć dyskutowanej problematyki naleŝy zdefiniować pojęcie rolnika oraz precyzyjnie określić przedmiot opodatkowania czyli rodzaj prowadzonej w gospodarstwie działalności. Interlokutorka ministra poddała równieŝ krytyce posługiwanie się w projektach uregulowań podatkowych sztucznym kryterium powierzchni zamiast obiektywnym kryterium obrotów gospodarstwa. Niestety z powodu braku czasu nie wszystkie zapowiedziane w programie konferencji wystąpienia zostały wygłoszone. Trudno oprzeć się wraŝeniu, Ŝe chęć wykorzystania obecności ministra rolnictwa sprawiła, Ŝe uczestnicy konferencji zbyt często odchodzili od jej zasadniczej tematyki. PSPO Marzec 2012 Strona 3

Zdrowy tłuszcz do fast-foodu Naukowcy opracowali metodę wprowadzania do ciastek, hot-dogów czy kiełbasek oleju rzepakowego zamiast niezdrowego tłuszczu nasyconego tak, by potrawa nie traciła smaku. Olej rzepakowy zmieszany z cząsteczkami etylocelulozy: to szansa na rewelacyjną metodę zastępowania niezdrowego nasyconego tłuszczu w jedzeniu - dobrym. Dzięki celulozie olej rzepakowy nie zmienia konsystencji parówki czy ciastka. To jest szansa na zdrowie dla osób, które nie są w stanie zrezygnować z ulubionych potraw pomimo ostrzeŝeń lekarzy. Odkrycia dokonała grupa naukowców z Uniwersytetu Guelph w Kanadzie, pod opieką Alejandra Marangoni. To nie jest pierwsza próba stworzenia substytutu tuczących i niezdrowych nasy- conych tłuszczów w jedzeniu. Swego czasu wiele nadziei pokładano w olestrze - tłuszczu, który smakuje jak "normalny", tylko Ŝe nasz organizm nie jest w stanie go przyswoić. PSPO na podst. Gazeta Wyborcza AUKCJAONLINE W imieniu Syndyka masy upadłości sprzedajemy na aukcji online kompletne i dobrze utrzymane wyposaŝenie zakładu produkującego olej rzepakowy Bio-Tech Ltd Sp. z o.o., Gorczyn 71, 98-100 Łask Termin składania ofert na stronie www.netbid.com/pl/aukcje/projekty-online/v12455/13051215-bio-tech-sp-zo-o/ do: 18 kwietnia 2012 godz: 11:00 Na aukcję trafi nowoczesne, kompletne wyposaŝenie fabryki o wydajności 500 ton ziarna rzepaku na dobę, w tym następujące pozycje: 1. Dział przygotowania, czyszczenia i magazynowania nasion Suszarnia nasion, TORNUM, TK-6 27-4, rok prod. 2008; 6 silosów, TORNUM, rok prod. 2008; przenośniki łańcuchowe; 2. Linia technologiczna do produkcji oleju rzepakowego, HARBURG FREUDENBERGER, rok prod. 2008; prasy, kondycjonery, przenośniki, zbiorniki, filtry, separatory, ALFA LAVAL; 3. Dział magazynowania oleju i makuchu Zbiorniki stalowe, AMONTEX; pompy oleju, NOVA MOTORS; przenośniki, SCANDIA ELEVATOR, instalacja oleju; 4. Kotłownia i instalacja wodno-parowa Kocioł parowy, BABCOCK-WANSON; BWD 60, rok prod. 2007; wytwornica pary, BABCOCK-WANSON; ESM 4000 MP, rok prod. 2006; kocioł wodny, GUILLOT, ST 2030, rok prod. 2007; 5. Kompresorownia Kompresor, AIRPOL, NB 55, Rok prod. 2008; kompresor, WALTER, SK 45S, rok prod. 2008; 6. Baza magazynowa gazu propan-butan ze stacją miksującą 7. WyposaŜenie laboratorium Angermann & Lüders Polska Sp. z o. o. Tel: (22) 636 02 70 PoŜaryskiego 28 Tel: (22) 636 36 97 04-703 Warszawa Kom: 607 079 814 E-mail: pl@netbid.com www.netbid.com PSPO Marzec 2012 Strona 4

Ceny nasion rzepaku w Polsce [PLN/t] opracowanie PSPO na podst. Biuletynu MRiRW Średnie ceny produktów rzepakowych w Polsce 12 III 18 III wg MRiRW Produkt Cena netto [PLN/t] Zmiana [%] Nasiona rzepaku 1972-1,2 Olej rafinowany 4385-3,8 Śruta 753 +3,0 Makuch 864 +0,1 Ceny oleju rzepakowego w Polsce [PLN/t] opracowanie PSPO na podst. Biuletynu MRiRW Notowania MATIF na rzepak (FOB) z dn. 28 III wg Euronext Dostawa Cena [EUR/t] Maj 12 483,25 Kurs EUR [PLN] (NBP) Cena [PLN/t] 2005,63 Sierpień 12 465,50 1931,96 4,1503 Listopad 12 459,25 1906,03 Luty 13 453,50 1882,16 Notowania MATIF na rzepak FOB [EUR/t] opracowanie PSPO na podst. Euronext Notowania róŝne wg FAMMU/FAPA, Orlen Produkt Jednostki Cena Nasiona rzepaku CIF marzec/kwiecien Hamburg 1 III Olej rzep. sur. FOB maj/lipiec Rotterdam 8 III BIO 100 PKN Orlen 29 III BIO ON PKN Orlen 29 III [USD/t] 624 [EUR/t] 972 [PLN/m 3 ] netto [PLN/m 3 ] netto 4455 4505 Średnie ogólnopolskie ceny detaliczne [PLN/l] wg e-petrol.pl Data Biodiesel ON 2012-02-14 5,56 5,75 2012-02-22 5,56 5,74 2012-02-29 5,56 5,76 2012-03-07 5,49 5,75 PSPO Marzec 2012 Strona 5