AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE Instytut Inżynierii Ruchu Morskiego Zakład Urządzeń Nawigacyjnych Ćwiczenie nr 5 Pomiary radarowe. Szczecin 2007
TEMAT: Pomiary radarowe. 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z rodzajami i obsługą znaczników pomiarowych stosowanych w morskich radarach nawigacyjnych oraz wykorzystaniem ich do określania parametrów nawigacyjnych obiektów. 2. Zakres przygotowania teoretycznego: 1. Oznakowanie graficzne, nazewnictwo polskie i angielskie znaczników pomiarowych oraz ich elementów regulacyjnych. 2. Rodzaje zobrazowań i zorientowań stosowane w morskich radarach nawigacyjnych. 3. Wpływ zmiany zorientowania na pomiar kątów kursowych i namiarów na echa. 4. Rodzaje znaczników pomiarowych w radarach. 5. Procedury regulacji oraz obsługi poszczególnych znaczników. 6. Metodyka pomiarów radarowych. 7. Dokładności kalibracyjne znaczników - założenia rezolucji IMO 1983. 8. Definicje: kąt kursowy, namiar rzeczywisty. 4. Wykonanie ćwiczenia. 1.1 Stanowisko I Radar Nucleus 5000. Cel: badanie możliwości pomiaru odległości i kierunku przy użyciu markera, na przykładzie radaru Raster Scan z możliwością decentrowania. 1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 6 Mm, przy pracy z impulsem 2. załączyć marker; 3. zmierzyć odległość i kąt kursowy do Wyspy Kaczej (pozycja na mapie wskazana przez prowadzącego); 4. zmierzyć odległość i kąt kursowy do elewatora Ewa (szacunkowa pozycja na mapie elewatora zostaje wskazana przez prowadzącego); 5. oszacować kurs radaru ( statku ) z dokładnością do 10 ; 6. wyniki zapisać w tabeli; 7. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne; 8. przełączyć radar na pogotowie. - 2 -
4.5. Stanowisko III - Radar SIMRAD 83/93. Cel: Badanie możliwości pomiaru kierunku przy użyciu elektronicznej linii namiarowej i odległości za pomocą ruchomego kręgu odległości. 1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 6 Mm, praca z impulsem długim, (najdłuższym z dostępnych); 2. przeprowadzić regulację dodatkową (ZRW, rozróżnialnik), jeśli jest konieczna; 3. zidentyfikować na ekranie Wyspę Kaczą na jeziorze Dąbie (obiekt nr 11); 4. zmienić zakres na 3 Mm; 5. zdecentrować obraz radarowy tak, aby widoczna była Wyspa Kacza; 6. zmierzyć odległość i kąt kursowy do Wyspy Kaczej; 7. oszacować kurs radaru ( statku ) z dokładnością do 10 ; 8. wyniki zapisać w tabeli; 9. wycentrować obraz radarowy; 10. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne; 11. przełączyć radar na pogotowie. 4.2 Stanowisko IV - Radar SRN 401. Cel: badanie możliwości pomiarowych elektronicznej linii namiarowej. 1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 6 Mm, przy pracy z impulsem 2. przełączyć radar na zorientowanie względem północy; 3. ustawić kurs 120 na repetytorze żyrokompasu; 4. załączyć linię interscanu odpowiednio dobierając jej jasność; 5. zmienić zakres pracy radaru na 3 Mm; 6. zdecentrować radar w kierunku przeciwnym do tego na jakim znajduje się Wyspa Kacza (obiekt nr 11); 7. zmierzyć odległość i namiar rzeczywisty do Wyspy Kaczej ; 8. zmierzyć odległość i namiar rzeczywisty do Przesmyku Orlego (obiekt nr 6); 9. obliczyć kąty kursowe wcześniej pomierzonych obiektów; 10. wyniki zapisać w tabeli; 11. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne; 12. przełączyć radar na pogotowie. 4.4. Stanowisko VI - Radar JMA-3254. Cel: badanie możliwości pomiarowych kierunku przy użyciu elektronicznej linii namiarowej (EBL) i odległości za pomocą ruchomego kręgu odległości (VRM). 1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 6 Mm z impulsem 2. przeprowadzić regulację dodatkową (ZRW, rozróżnialnik) jeśli jest niezbędna; 3. zmienić zakres na 0.75 Mm i zdecentrować obraz maksymalnie w kierunku ok. 120 na skali kątowej radaru; 4. przeprowadzić korektę ustawienia ZRW i rozróżnialnika, jeśli jest konieczna; 5. przy pomocy VRM i EBL zmierzyć odległość i kąt kursowy do elewatora Ewa (obiekt nr 3); 6. wycentrować obraz radarowy; 7. zmienić zakres na 0.125 Mm i zdecentrować obraz w kierunku ok. 180 na skali kątowej radaru; 8. przeprowadzić korektę ustawienia ZRW i rozróżnialnika, jeśli jest konieczna; 9. przy pomocy VRM i EBL zmierzyć odległość i kąt kursowy do pierwszej dalby; 10. wycentrować obraz radarowy; 11. oszacować kurs radaru ( statku ) z dokładnością do 10 ; - 3 -
12. obliczyć namiar rzeczywisty z radaru na elewator Ewa; 13. obliczyć namiar rzeczywisty z radaru na pierwszą dalbę; 14. wyniki zapisać w tabeli; 15. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne; 16. przełączyć radar na pogotowie. 4.3. Stanowisko VII - Radar FURUNO FR 2115. Cel: badanie możliwości pomiaru kierunku przy użyciu elektronicznej linii namiarowej (EBL) oraz odległości za pomocą ruchomego kręgu odległości (VRM). 1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 6Mm, przy pracy z impulsem 2. przeprowadzić regulację dodatkową (ZRW, rozróżnialnik), jeżeli jest konieczna; 3. zmienić zakres na 3 Mm; 4. zdecentrować obraz radarowy tak, aby widoczna była Wyspa Kacza (obiekt nr 11); 5. zmierzyć odległość i kąt kursowy do Wyspy Kaczej; 6. zmierzyć odległość i kąt kursowy do charakterystycznego cypla na jeziorze Dąbie (obiekt nr 10); 7. oszacować kurs radaru ( statku ) z dokładnością do 10 ; 8. wyniki zapisać w tabeli; 9. wycentrować obraz radarowy; 10. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne; 11. przełączyć radar na pogotowie. 4.6. Stanowisko X - Radar RACAL DECCA. Cel: Badanie możliwości pomiarowych odległości i kierunku przy użyciu markera w radarze cyfrowym raster-scan. 1. przeprowadzić regulację wstępną radaru na zakresie 3 Mm, praca z impulsem krótkim 2. przeprowadzić regulację dodatkową (ZRW, rozróżnialnik), jeśli jest konieczna; 3. wyłączyć kręgi stałe; 4. wyłączyć krąg ruchomy (załączyć marker); 5. załączyć elektroniczną linię namiarową; 6. przełączyć na zakres pracy 0,125 Mm; 7. jeżeli jest to konieczne, dokonać dodatkowej regulacji ZRW, rozróżnialnik; 8. zmierzyć odległość i kąt kursowy do południowego cypla Wyspy Grodzkiej; 9. oszacować kurs radaru ( statku ) z dokładnością do 10 ; 10. wyniki zapisać w tabeli; 11. skręcić maksymalnie w lewo pokrętła regulacyjne; 12. przełączyć radar na pogotowie. 4.7. Stanowisko XI - Stanowisko symulacji komputerowej. 1. na podstawie położenia kreski kursowej określić rodzaj zastosowanego zorientowania, 2. zmienić zakres przyciskami < >< > na 1.5 Mm; 3. przyciskiem <F1> włączyć krąg ruchomy; 4. zwiększając przy pomocy myszy jego odległość do 1 Mm spróbować określić minimalną wartość zmiany wskazywanej odległości, przy przesunięciu kręgu na ekranie o 1 piksel; 5. powtórzyć powyższy punkt po zmianie zakresu na 12 Mm; 6. dla promienia wydzielonej lampy radaroskopowej równego 219 pikseli określić czy symulowany radar spełnia kryteria IMO dokładności pomiaru odległości (przeprowadzić niezbędne obliczenia); - 4 -
7. przyciskiem <F3> włączyć marker i porównać odległość wskazywaną przez oba znaczniki; 8. wyłączyć marker ponownie wciskając <F3>; 9. zmniejszając kolejno zakres określić ewentualną zmianę odległości wskazywanej przez krąg (stwierdzić czy nastąpiła zmiana ekranowego promienia kręgu); 10. przyciskiem <F2> włączyć elektroniczną linię namiarową; 11. zmieniając kierunek elektronicznej linii namiarowej przy pomocy myszy określić jaka wartość kąta odpowiada jej przesunięciu na ekranie i czy symulowany radar spełnia kryteria IMO dotyczące dokładności pomiaru kąta; 12. wyłączyć wszystkie znaczniki. 5. Analizy i obliczenia. Na podstawie pomiarów odległości, kątów kursowych i namiarów rzeczywistych obliczyć odpowiednio dla poszczególnych radarów: 1. kursy radarów z dokładnością do 10 ; 2. kąty kursowe mierzonych obiektów; 3. odczytać odległości i namiary rzeczywiste z mapy; 4. porównać wartości namiarów i odległości radarowych mierzonych obiektów z analogicznymi parametrami odczytanymi z mapy; 5. uzupełnić tabelę pomiarową; 6. zinterpretować wyniki własnych pomiarów. Układ dalb przy Wyspie Grodzkiej: 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Dalba Odległość do dalby [ m ] Kąt poziomy pomiędzy daną dalbą a dalbą 1 [ ] 1 301.28 0 16 870.45 41.6322 6. Wymagania dotyczące sprawozdania. 6.1. Część wstępna. 1. cel ćwiczenia ogólny; 2. cele ćwiczenia szczegółowe, dla każdego stanowiska. 5.2. Po wykonaniu ćwiczenia. Sprawozdanie powinno być indywidualną relacją z przebiegu ćwiczenia. Dla każdego stanowiska należy przedstawić: 1. wykonane szkice obrazów radarowych; 2. zalecane pomiary; 3. szczegółową interpretację wykonanych obserwacji; 4. wnioski i spostrzeżenia. - 5 -