Powiatowy Urząd Pracy w Żywcu MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ŻYWIECKIM za I półrocze 2009 ROKU Żywiec październik 2009
I. WSTĘP Niniejszy raport stanowi analizę zjawiska bezrobocia w powiecie żywieckim w I półroczu 2009r. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 8 ust. 1 pkt 3 i art. 9 ust. 1 pkt 9) opracowanie analizy rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jedną z podstawowych metod obserwacji i analizy rynku pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych oznacza proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym. Sklasyfikowanie zawodów nadwyżkowych i deficytowych wśród zarejestrowanych bezrobotnych ma na celu wprowadzenie mechanizmów redukujących negatywne zjawiska na rynku pracy oraz formułowanie wniosków dot. kierunków szkolenia bezrobotnych i procesu kształcenia zawodowego. Raport stanowi analizę zawodów, na które w I półroczu 2009r. istniał popyt oraz tych, które występowały na lokalnym rynku pracy nadwyżkowo. II. PODSTAWA OPRACOWANIA Podstawowym źródłem informacji wykorzystanym w opracowaniu były dane: zawarte w załączniku 2 do sprawozdania MPIPS 01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy za I półrocze 2009 roku, zawarte w załączniku 3 do sprawozdania MPIPS 01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności za I półrocze 2009 roku, 2
III. METODOLOGIA OPRACOWANIA Dane liczbowe o bezrobociu i ofertach pracy opracowano posługując się nazwami i symbolami zawodów zgodnymi z Klasyfikacją zawodów i specjalności wprowadzonej do powszechnego stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. roku w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 265, poz. 2644). Omawiane w opracowaniu wskaźniki obliczone zostały przez Ministerstwo Pracy Polityki Społecznej według określonych wzorów zawartych w opracowaniu Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Podstawowe pojęcia. ZAWÓD zbiór zadań (zespól czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji ( wiedzy i umiejętności) zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu winno stanowić źródło dochodu. Zawód może dzielić się na specjalności, które są wynikiem podziału pracy w ramach zawodu i zawierają czynności o podobnym charakterze wymagające pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. KWALIFIKACJE ZAWODOWE układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania zestawu zadań zawodowych. RYNEK PRACY Jest swoistego rodzaju placem targowym, miejscem gdzie spotykają się zarówno sprzedający (bezrobotni, poszukujący pracy) z kupującymi (pracodawcy) ZAWÓD DEFICYTOWY przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba poszukujących pracy w tym zawodzie 3
ZAWÓD NADWYŻKOWY przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. ZAWÓD ZRÓWNOWAŻONY to zawód, w którym liczba szukających pracy w danym zawodzie jest podobna do liczby ofert pracy w zawodzie. IV. ANALIZA BEZROBOCIA W 2009 r. obserwujemy wzrost poziomu bezrobocia rejestrowanego w powiecie żywieckim. Na koniec czerwca 2009 r. 10,4% ogółu osób aktywnych zawodowo pozostawało bez pracy, w porównywalnym analogicznym okresu roku poprzedniego wskaźnik ten wyniósł 7,1%. Wskaźnik ten był wyższy od wojewódzkiej stopy bezrobocia, która wynosiła 8,3% a równy stopie bezrobocia dla całego kraju. Na dzień 30 czerwca 2009r. zarejestrowanych było 5.914 osób bezrobotnych, w tym: 3.195 osób (tj. 54,0 %) to kobiety 197 osób ( tj. 3,3%) to osoby bezrobotne w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (absolwenci szkół) 1.403 osoby (tj. 23,7%) to osoby długotrwale bezrobotne tj. figurujące w ewidencji powyżej 12 miesięcy V. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW W populacji bezrobotnych większość stanowią osoby posiadające zawód. Wśród 5.914 bezrobotnych zarejestrowanych na konie I półrocza 2009r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Żywcu pozostawało: 5.031 bezrobotnych posiadających zawód tj. 85,1% 883 bezrobotnych bez zawodu tj. 14,9% Definiując bezrobotnych nie posiadających zawodu należy mieć na uwadze przede wszystkim osoby z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i niższym oraz średnim ogólnokształcącym, które po ukończeniu szkoły nie nabyły odpowiednich kwalifikacji zawodowych, bądź nie przepracowały w danym zawodzie co najmniej 1 roku. 4
Napływ bezrobotnych od stycznia do czerwca 2009r. był największy w grupie osób bez zawodu i wyniósł 551 osób. Natomiast wskaźnik długotrwałego bezrobocia w tej grupie ukształtował się na poziomie 23,4% tj. 207 osób z ogólnej liczby 883 osób bez zawodu przebywało w rejestrze powyżej 12 miesięcy. Największe grupy zawodowe według stanu na dzień 30 czerwca 2009r. z uwzględnieniem liczby osób zarejestrowanych w danym zawodzie w okresie od stycznia do czerwca 2009r. oraz liczby bezrobotnych przebywających w rejestrze powyżej 12 miesięcy przedstawiono w poniższej tabeli i na wykresie. Tabela nr 1: Klasyfikacja 10 zawodów zarejestrowanych według największej liczby osób Lp. Zawód (kwalifikacje zawodowe) Stan na 30 czerwca 2009 roku Napływ bezrobotnych od stycznia do czerwca 2009 roku Liczba osób bezrobotnych przebywających w rejestrze powyżej 12 miesięcy 1 Krawiec 281 198 48 2 Sprzedawca 279 186 70 3 Technik mechanik 179 164 28 4 Ślusarz 133 79 43 5 Tokarz 129 73 44 6 Robotnik placowy 117 77 35 7 Ekonomista 110 69 28 8 Stolarz 106 77 18 9 Kucharz 104 70 30 10 Mechanik sam. osobowych 91 87 9 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PUP Żywiec W przedstawionej wyżej tabeli wykazano zawody, w których zarejestrowanych jest powyżej 90 osób bezrobotnych. 5
Analizując powyższe dane można zauważyć, że w grupie 10 zawodów, w których zarejestrowanych jest powyżej 90 osób najliczniejszą grupę stanowią osoby posiadające zawody z grupy pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Osoby te stanowią 8,5% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych ( 504 osoby ) W grupie tej udział miały zawody: krawiec ( 281 osób ) robotnik placowy ( 117 osób ) stolarz ( 106 osób ) Do grupy robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń zaliczane są zawody: ślusarz ( 133 osoby ) tokarz ( 129 osób ) Mechanik pojazdów samochodowych ( 91 osób ) Udział tych osób w stosunku do ogółu zarejestrowanych bezrobotnych stanowi 6% (353 osoby). Kolejnym najczęściej reprezentatywnym zawodem jest zawód zaliczany do grupy modelki, sprzedawcy i demonstratorzy tj. sprzedawca -281 osób, których udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wynosi 4,8%. Do grupy średni personel techniczny należy zawód technik mechanik 179 osób tj. 3,0% ogółu zarejestrowanych osób. Spośród wymienionych w tabeli zawód ekonomista należy do grupy pozostali specjaliści z liczbą zarejestrowanych 110 osób stanowiących 1,9% ogólnej liczby bezrobotnych. Do grupy pracowników usług osobistych i ochrony należy zawód kucharza - 104 osoby, których udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wynosi 1,8%. W okresie od stycznia do czerwca 2009r. największy napływ bezrobotnych był w zawodach krawiec, sprzedawca i technik mechanik. Natomiast liczba osób długotrwale bezrobotnych tj. pozostających w rejestrze powyżej 12- tu miesięcy jest największa w grupie sprzedawców, krawców, tokarzy oraz ślusarzy. 6
Wykres nr 1: Najliczniejsze grupy zawodowe w powiecie żywieckim (stan na 30.06.2009r.) Z danych prezentowanych w tabeli nr 1 jak i na powyższym wykresie wynika, iż w rejestrze osób bezrobotnych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Żywcu najliczniejszą grupą zawodową są krawcy. Do dużych grup zawodowych charakteryzujących się znacznym odsetkiem pozostawania w rejestrze osób bezrobotnych powyżej 12 miesięcy należą także: sprzedawcy, tokarze oraz ślusarze. Osoby posiadające wymienione kwalifikacje i pozostające w rejestrze powyżej 12 miesięcy niejednokrotnie nie są w stanie podjąć pracy w zawodzie, ponieważ długi okres pozostawania bez niej spowodował ich dekwalifikację. Dość często występują sytuacje kiedy to zakłady pracy zgłaszają chęć zatrudnienia osób o określonych kwalifikacjach, a Urząd nie jest w stanie zrealizować takich ofert, pomimo, iż w rejestrze figurują osoby o wskazanych kwalifikacjach. 7
VI. OFERTY PRACY WEDŁUG GRUP ZAWODOWYCH Od stycznia do czerwca 2009r. do tut. Urzędu wpłynęło 593 zgłoszeń o wolnych miejscach pracy i jest to liczba wyższa o 66 ofert w porównaniu do I półrocza 2008r. W liczbie tej jest 110 wolnych miejsc pracy niesubsydiowanej. W I półroczu 2009r. dla pracodawców zorganizowano 2 giełdy pracy na stanowiska pracy doradca klienta i pracownik biurowy, w których uczestniczyły 52 osoby bezrobotne. Pośrednicy pracy zwizytowali w I półroczu 2009 r. 351 pracodawców z terenu powiatu żywieckiego. Do współpracy pozyskano 91 nowych pracodawców. Tabela nr 2 ukazuje zawody o największej liczbie miejsc pracy (wybrano oferty powyżej 5 miejsc zatrudnienia) oraz liczbę osób w danym zawodzie, które figurowały w ewidencji osób bezrobotnych w dniu 30.06.2009r. Tabela nr 2: Oferty pracy według zawodów w I półroczu 2009r. oraz liczba osób zarejestrowanych wg stanu na 30.06.2009r. Lp. Zawód Kod zawodu Liczba ofert Liczba bezrobotnych stan na 30.06.2009r. 1. Robotnik gospodarczy 914103 151 94 2. Pracownik biurowy 419101 142 40 (technik prac biurowych) 3. Sprzedawca 522107 88 279 4. Krawiec 743304 75 281 5. Kelner 512302 8 55 6. Operator koparek i 811102 8 3 zwałowarek 7. Ślusarz 722204 7 133 8. Fizjoterapeuta 223903 6 8 9. Przedstawiciel handlowy 341503 6 2 10. Robotnik budowlany 931301 6 59 Analizując napływ ofert pracy można wnioskować, że pracodawcy zgłaszali zapotrzebowanie na pracowników do wykonywania prac prostych niewymagających posiadania określonego wykształcenia tj. robotnik gospodarczy. 8
Najwięcej ofert było dla robotników gospodarczych i pracownika biurowego, co może wynikać z faktu, iż w większości były to miejsca subsydiowane ( miedzy innymi stażowe) i tym samym oznacza to, że zapotrzebowanie na pracowników w w/w zawodach istnieje, jednak nie gwarantuje stałych miejsc pracy. Wśród zawodów o największej liczbie ofert pracy, 6 z nich to zawody, w których liczba zarejestrowanych bezrobotnych przewyższa liczbę zgłaszanych ofert ( w tabeli zjawisko to zaznaczono wytłuszczonym drukiem). Dla najliczniejszej grupy krawiec 281 osób, Urząd dysponował 75 ofertami pracy. Wykres nr 2 : Oferty pracy zgłoszone w I półroczu 2009r. według zawodów liczba ofert liczba zarejestrowanych 300 279 281 250 200 150 151 142 133 100 50 0 94 Robotnik gosporarczy 40 Technik prac biurow ych 88 75 Sprzedaw ca Kraw iec Kelner Operator koparek i zw ałow arek 55 8 8 3 7 6 8 6 2 6 Ślusarz Fizjoterapeuta Przedstaw iciel handlow y 59 Robotnik budow lany Na podstawie powyższej tabeli oraz wykresu można zauważyć, że zawody tj. sprzedawca, krawiec, ślusarz, robotnik budowlany charakteryzują się największym deficytem. Jednakże pomimo deficytu osoby posiadające zawód sprzedawca i krawiec miały znacznie większą szansę na podjęcie zatrudnienia. Dla tych osób tut. Urząd dysponował liczbą 163 zgłoszonych ofert pracy tj. 27,5% ogółu zgłoszonych wolnych miejsc pracy. 9
Tabela nr 3 : Oferty pracy zgłoszone w I półroczu 2009r. wg grup zawodowych. Kod Nazwa grupy zawodów Oferty pracy Lp. dwucyfrow zgłoszone w I y grupy półroczu 2009r. zawodów udział % 1. 91 Pracownicy przy pracach prostych w handlu 27,15 i usługach 2. 41 Pracownicy obsługi biurowej 24,28 3. 52 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 14,84 4. 74 Pozostali robotnicy przemysłowi i 14,33 rzemieślnicy 5. 34 Pracownicy pozostałych specjalności 3,37 6. 51 Pracownicy usług osobistych i ochrony 2,86 7. 81 Operatorzy maszyn i urządzeń 2,19 wydobywczych i przetwórczych 8. 72 Robotnicy obróbki metali i mechanicy 1,52 maszyn i urządzeń 9. 22 Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony 1,35 zdrowia 10. 23 Specjaliści szkolnictwa 1,18 *Dane procentowe nie stanowią 100% zgłaszanych ofert pracy wybrano najczęściej zgłaszane oferty pracy wg grup zawodowych Na podstawie powyższej tabeli można zauważyć, że wśród 10 grup zawodów z największą liczbą ofert były grupy zawodowe: 1. Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach - była to praca głównie dla robotników gospodarczych, robotników placowych w lokalnych jednostkach samorządowych. 2. Pracownicy obsługi biurowej - na ogół były to propozycje pracy związane z pracami subsydiowanymi dla pracowników biurowych w jednostkach administracji publicznej, jednostkach samorządowych oraz nielicznych przedsiębiorstwach handlowousługowych. 3. Sprzedawcy te miejsca pracy tworzono głównie w marketach oraz małych przedsiębiorstwach handlowo-usługowych. 4. Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy były to zazwyczaj pojedyncze wolne miejsca pracy zgłaszane przez firmy produkcyjne z terenu powiatu żywieckiego. 5. Pracownicy pozostałych specjalności były to przede wszystkim pojedyncze miejsca pracy zgłaszane przez firmy usługowe z terenu powiatu żywieckiego. 6. Pracownicy usług osobistych i ochrony były to miejsca pracy zgłaszane przez pracodawców przede wszystkim z branży turystycznej i usługowej. 10
7. Operatorzy maszyn i urządzeń i urządzeń wydobywczych i przetwórczych były to miejsca pracy związane często z pracami subsydiowanymi w małych przedsiębiorstwach produkcyjno- usługowych. 8. Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń były to na ogół miejsca pracy zgłaszane przez firmy produkcyjne związane z obróbką metali. 9. Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia były to miejsca pracy związane z pracami subsydiowanymi w jednostkach związanych ze służba zdrowia. 10. Specjaliści szkolnictwa były to także miejsca pracy związane z pracami subsydiowanymi w szkolnictwie. Wykres nr 3 : Oferty pracy zgłoszone w I półroczu 2009r. według grup zawodowych Specjaliści szkolnictw a 1,18% Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrow ia 1,35% Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 1,52% Operatorzy maszyn i urządzeń w ydobyw czych i przetw órczych 2,19% Pracow nicy usług osobistych i ochrony 2,86% Pracow nicy pozostałych specjalności 3,37% Pozostali robotnicy przemysłow i i rzemieślnicy 14,33% Modelki, sprzedaw cy i demonstratorzy 14,84% Pracow nicy obsługi biurow ej 24,28% Pracow nicy przy pracach prostych w handlu i usługach 27,15% 0,00% 5,00% 10,00% 15,00% 20,00% 25,00% 30,00% 11
Wykres nr 3 graficznie przedstawia % udział najczęściej zgłaszanych ofert pracy w stosunku do wszystkich zgłoszonych ofert pracy w I półroczu 2009r. przez pracodawców z terenu powiatu żywieckiego dla wybranych grup zawodowych. VII. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie żywieckim za I półrocze 2009 roku przeprowadzono w oparciu o następujące dane statystyczne tj.: napływ bezrobotnych, liczba zgłoszonych ofert pracy oraz liczba zarejestrowanych bezrobotnych na koniec m-ca czerwca 2009r. Dane te odnoszą się do 535 zawodów i specjalności. Osoby bezrobotne pozostające w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy w Żywcu w I półroczu 2009r. zostały sklasyfikowane w 273 grupach zawodowych; napływ osób bezrobotnych oszacowano w obszarze 535 zawodów; napływ ofert pracy także sklasyfikowano w 535 zawodach. Na koniec czerwca 2009 roku wśród zarejestrowanych osób bezrobotnych największe grupy zawodowe stanowili: pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 15,66%, robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 14,13%, średni personel techniczny 13,31%, pracownicy usług osobistych i ochrony 6,53%, pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 6,32%, pozostali specjaliści 5,88% modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 5,60%, operatorzy i monterzy maszyn 5,38%. Tabela nr 4: Ranking zawodów w oparciu o największą liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w I półroczu 2009r. Lp. ZAWÓD KOD LICZBA BEZROBOTNYCH LICZBA KOBIET W TYM POWYŻEJ 12 MIESIĘCY 1. Krawiec 743304 281 280 48 2. Sprzedawca 522107 279 263 70 3. Technik 311503 179 11 28 mechanik 4. Ślusarz 722204 133 10 43 5. Tokarz 722304 129 23 44 6. Robotnik 916201 117 39 35 placowy 7. Ekonomista 241102 92 80 30 8. Stolarz 742204 106 12 18 9. Kucharz 512201 104 96 30 10. Robotnik 914103 94 33 33 gospodarczy 12
Analizując dane zawarte w powyższej tabeli można zauważyć, iż największą liczbę zarejestrowanych osób bezrobotnych w I półroczu 2009r. stanowili: krawcy 281 osób bezrobotnych i sprzedawcy 279 osób. Warto zaznaczyć, że zawody wymienione w powyższej tabeli to właśnie zawody najliczniej reprezentowane przez ogół bezrobotnych. Można więc przypuszczać, iż osoby kończące edukację z takimi zawodami często mają problem z podjęciem zatrudnienia i pozostają w rejestrach bezrobotnych znacznie dłużej niż 12 miesięcy. Niepokojącym jest jednak fakt, iż do rejestru bezrobotnych trafiają osoby z wyższym wykształceniem, dotyczy to w szczególności absolwentów szkół wyższych kończących kierunki pedagogiczne i ekonomiczne. Grono osób bezrobotnych powiększają także osoby kończące kształcenie bez wyuczonego zawodu tj. absolwenci liceów ogólnokształcących i profilowanych. Na koniec m-ca czerwca 2009r. w rejestrze osób bezrobotnych tut. Urzędu figurowało 412 osób posiadających wykształcenie wyższe najczęściej w takich zawodach jak: pedagog 12 osób, specjalista do spraw marketingu i handlu 36 osób, specjalista administracji publicznej 31 osób, specjalista zastosowań informatyki 18 osób. Analizując poszczególne zawody pod względem wielkości wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów wyróżniono zawody nadwyżkowe, deficytowe i wykazujące równowagę na rynku. Tabela nr 5: Zawody deficytowe w powiecie żywieckim w I półroczu 2009 roku Lp Kod zawodu Nazwa zawodu 1 419101 Technik prac biurowych 2 914103 Robotnik gospodarczy Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2009r. Średnia miesięcz na liczba zarejestro -wanych bezrobotnych w I półroczu 2009r. Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w I półroczu 2009r Wskaźnik intensywnoś ci deficytu zawodów 23,6667 3,5000-20,1667 6,7619 25,1667 8,8333-16,3333 2,8491 13
3 341503 Przedstawiciel 1,0000 0,5000-0,5000 2,0000 handlowy 4 742302 Pilarz 0,6667 0,5000-0,1667 1,3333 5 812101 Operator 0,8333 0,0000-0,8333 MAX maszyny rozlewniczej 6 348202 Bibliotekarz 0,3333 0,0000-0,3333 MAX 7 341201 Agent 0,3333 0,0000-0,3333 MAX ubezpieczeniow y 8 121101 Dyrektor 0,1667 0,0000-0,1667 MAX generalny 9 213201 Programista 0,1667 0,0000-0,1667 MAX 10 233110 Nauczyciel 0,1667 0,0000-0,1667 MAX przyrody w szkole podstawowej 12 243101 Archiwista 0,1667 0,0000-0,1667 MAX 13 322902 Instruktor terapii uzależnień 0,1667 0,0000-0,1667 MAX 14 331102 Instruktor nauki 0,1667 0,0000-0,1667 MAX jazdy 15 341201 Agent 0,1667 0,0000-0,1667 MAX ubezpieczeniow y 16 341504 Telemarketer 0,1667 0,0000-0,1667 MAX 17 346102 Opiekun w 0,1667 0,0000-0,1667 MAX domu pomocy społecznej 18 421202 Kasjer walutowy 0,1667 0,0000-0,1667 MAX 19 712590 Pozostali 0,1667 0,0000-0,1667 MAX robotnicy budownictwa wodnego i pokrewni 20 722102 Kowal 0,1667 0,0000-0,1667 MAX 21 734103 Drukarz 0,1667 0,0000-0,1667 MAX W analizowanym okresie 15 zawodów deficytowych osiągnęło poziom maksimum MAX co oznacza, iż pomimo składanych ofert przez pracodawców nie odnotowano osób bezrobotnych zarejestrowanych w tym zawodzie. Należy więc przyjąć, iż są to zawody deficytowe. W przypadku pracownika biurowego i robotnika gospodarczego wysoka liczba 14
ofert pracy wynika z faktu, że w większości SA to oferty subsydiowane, które być może nie pojawiłyby się na rynku lokalnym, gdyby nie środki Funduszu Pracy. Natomiast pozostałe zawody deficytowe czyli: przedstawiciel handlowy oraz pilarz charakteryzowały się minimalną liczbą osób bezrobotnych zarejestrowanych w tut. Urzędzie w stosunku do zgłaszanych ofert. Zawody zrównoważone to takie, na które zapotrzebowanie na rynku pracy odpowiada liczbie osób poszukujących pracy w tych zawodach. Zawody zrównoważone obrazuje tabela nr 6. Tabela nr 6: Zawody wykazujące równowagę w powiecie żywieckim w I półroczu 2009r. Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2009r. Średnia miesięcz na liczba zarejestro -wanych bezrobotnych w I półroczu 2009r. Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej w I półroczu 2009r Wskaźnik intensyw ności nadwyżki (deficytu) zawodów 1 223301 Lekarz 0,3333 0,3333 0,0000 1,0000 weterynarii 2 232112 Nauczyciel plastyki 0,1667 0,1667 0,0000 1,0000 3 347601 Animator kultury 0,1667 0,1667 0,0000 1,0000 4 422201 Recepcjonista 0,5000 0,5000 0,0000 1,0000 5 513102 Opiekunka 0,3333 0,3333 0,0000 1,0000 dziecięca 6 811102 Operator 1,3333 1,3333 0,0000 1,0000 koparek i zwałowarek 7 828501 Monter mebli 0,1667 0,1667 0,0000 1,0000 8 833202 Mechanik 0,1667 0,1667 0,0000 1,0000 maszyn i urządzeń drogowych 9 915206 Woźny 0,1667 0,1667 0,0000 1,0000 Zauważyć można zauważyć, że w tej grupie zawodów zrównoważonych znajdują się zawody osób wykonujących prace zarówno fizyczne jak i umysłowe. W I połowie 2009 roku 9 zawodów charakteryzowało się równowagą na rynku pracy. 15
Wszystkie zawody nie wymienione w grupie zawodów deficytowych i zrównoważonych zaliczamy do grupy zawodów nadwyżkowych. Tabela nr 7: Zawody nadwyżkowe w powiecie żywieckim w I połowie 2009r. Lp Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w I połowie 2009r. Średnia miesięcz na liczba zarejestro -wanych bezrobotnych w I połowie 2009r. Średnia miesięczna nadwyżka podaży siły roboczej w I połowie 2009r. 1 000000 Bez zawodu 0,0000 94,8333 91,8333 0,0000 Wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów 2 311502 Technik 0,0000 27,3333 27,3333 0,0000 mechanik 3 723105 Mechanik 0,0000 14,5000 14,5000 0,0000 samochodów osobowych 4 241102 Ekonomista 0,0000 11,5000 11,5000 0,0000 5 512202 Kucharz małej 0,0000 11,1667 11,1667 0,0000 gastronomii 6 341902 Technik 0,0000 10,6667 10,6667 0,0000 ekonomista 7 621201 Ogrodnik 0,5000 0,6667 0,1667 0,7500 terenów zieleni 8 343201 Księgowy 0,3333 0,5000 0,1667 0,6667 9 411101 Sekretarka 0,3333 0,5000 0,1667 0,6667 10 235908 Wychowawca 0,1667 0,3333 0,1667 0,5000 w placówkach oświatowych 12 311101 Laborant 0,3333 0,6667 0,3333 0,5000 chemiczny 13 522107 Sprzedawca 14,6667 31,0000 16,3330 0,4731 14 514103 Technik usług kosmetycznych 0,3333 0,8333 0,5000 0,4000 15 713601 Monter instalacji 0,3333 0,8333 0,5000 0,4000 C.O. 16 743304 Krawiec 12,5000 33,0000 20,5000 0,3788 17 223903 Fizjoterapeuta 1,0000 2,8333 1,8333 0,3529 18 233201 Nauczyciel 0,3333 1,0000 0,6667 0,3333 16
przedszkola 19 322401 Technik 0,1667 0,5000 0,3333 0,3333 masażysta 20 322601 Technik 0,1667 0,5000 0,3333 0,3333 farmaceutyczny 21 713604 Monter instalacji 0,1667 0,5000 0,3333 0,3333 wodociągowych i kanalizacyjnych 22 913303 Prasowaczka 0,3333 1,1667 0,8333 0,2857 23 512302 Kelner 1,3333 5,1667 3,8333 0,2581 24 311801 Grafik komputerowy 25 913204 Pomoc kuchenna 26 123301 Kierownik działu marketingu i sprzedaży 27 713690 Pozostali monterzy instalacji i urządzeń sanitarnych 28 312102 Technik informatyk 29 343101 Technik administracji 30 832302 Kierowca samochodu ciężarowego 0,1667 0,6667 0,5000 0,2500 0,3333 1,3333 1,0000 0,2500 0,1667 0,6667 0,5000 0,2500 0,1667 0,8333 0,6667 0,2000 0,5000 2,6667 2,1667 0,1875 0,8333 5,1667 4,3333 0,1613 0,5000 3,1667 2,6667 0,1579 Jak wynika z powyższej tabeli zawody nadwyżkowe, w których jest najwięcej bezrobotnych przy bardzo niskiej liczbie ofert pracy w powiecie żywieckim w I półroczu to głównie technik mechanik, mechanik samochodów osobowych, ekonomista, kucharz. 17
VIII. WNIOSKI Powyższy monitoring ukazuje ogólny zarys struktury bezrobotnych i ofert pracy w powiecie żywieckim. Wyszczególnione zostały zawody reprezentowane przez największą liczbę osób zarejestrowanych w Urzędzie Pracy oraz oferty pracy w zawodach. Wyniki przeprowadzonego monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w oparciu o statystyki rynku pracy nie są w stanie określić w pełni rzeczywistej skali zjawiska w przedmiotowym zakresie. Ma wpływ na to fakt, że nie wszystkie wolne miejsca pracy zgłaszane są przez pracodawców do urzędów pracy a także, że coraz więcej bezrobotnych może być sklasyfikowanych w wielu zawodach ( w momencie sporządzania sprawozdań statystycznych zaliczani są do jednego zawodu). Osoby poszukujące pracy korzystają również z innych możliwości poszukiwania, robią to m.in. za pośrednictwem Internetu, korzystają z prywatnych agencji zatrudnienia. Po przeprowadzonej analizie można stwierdzić, które zawody należą do grupy zawodów deficytowych, a które do zawodów nadwyżkowych. Badanie umożliwiło wyciągnięcie następujących wniosków: 1) Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w PUP Żywiec w I półroczu 2009r. najliczniejszą grupę stanowiły osoby z zawodem krawiec 281 osób 2) Najliczniejsze grupy zawodowe zarejestrowanych bezrobotnych (powyżej 90 osób) to przede wszystkim robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 3) Największy napływ bezrobotnych odnotowano wśród takich grup zawodowych jak: krawiec, sprzedawca, technik mechanik 4) Najwięcej ofert pracy zgłoszonych do Urzędu w I połowie 2009r. było dla robotnika gospodarczego, pracownika biurowego, sprzedawcy, krawca 5) Zawody deficytowe to m.in. technik prac biurowych, robotnik gospodarczy, przedstawiciel handlowy 6) Do zawodów nadwyżkowych można zliczyć m.in. technik mechanik, mechanik samochodów osobowych. Ważną kwestią jest fakt, że osoby posiadające wykształcenie wyższe i nie tylko często poszukują pracy na własna rękę, wszelkimi dostępnymi metodami, na samym końcu kierują się do urzędu pracy. Pracodawcy również korzystają z innych metod szczególnie jeśli chodzi o prace wyspecjalizowane, wymagające wysokich kwalifikacji i dużego doświadczenia. 18
Analizując dane dotyczące zawodów deficytowych i nadwyżkowych w I półroczu 2009 roku w powiecie żywieckim można zauważyć, że od kilku lat utrzymuje się stała tendencja charakterystyczna dla lokalnego bezrobocia i rynku pracy. W strukturze zawodowej osób bezrobotnych dominują te same grupy zawodowe, którym z roku na rok coraz trudniej powrócić na rynek pracy. Opracowali: Dorota Tomasik Ryszard Pawełek 19