Załącznik nr 1 Wyniki badań dla miasta Kielce Mapa obrazująca poziom energii symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA Histogram zmierzonych wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS przez telefon komórkowy - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA 1
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA Histogram zmierzonych wartości poziomu sygnału (RxLev) dla GSM - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA. 2
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM i wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA 3
Mapa obrazująca jakość sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2136 MHz wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA Histogram zmierzonych wartości sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2136 MHz - operator Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA 4
Mapa obrazująca poziom energii symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange Histogram zmierzonych wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS przez telefon komórkowy - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange 5
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange Histogram zmierzonych wartości poziomu sygnału (RxLev) dla GSM - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange 6
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM i wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange 7
Mapa obrazująca jakość sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2112,8 MHz wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange Histogram zmierzonych wartości sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2112,8 MHz - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange 8
Mapa obrazująca jakość sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2117,8 MHz wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange Histogram zmierzonych wartości sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2117,8 MHz - operator Polska Telefonia Komórkowa Sp. z o.o. Orange 9
Mapa obrazująca poziom energii symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator P4 Sp. z o.o. Play Histogram zmierzonych wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS przez telefon komórkowy - operator P4 Sp. z o.o. Play 10
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator P4 Sp. z o.o. Play Histogram zmierzonych wartości poziomu sygnału (RxLev) dla GSM - operator P4 Sp. z o.o. Play 11
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM i wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator P4 Sp. z o.o. Play 12
Mapa obrazująca jakość sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2167,2 MHz wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator P4 Sp. z o.o. Play Histogram zmierzonych wartości sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2167,2 MHz - operator P4 Sp. z o.o. Play 13
Mapa obrazująca poziom energii symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polkomtel S.A. Plus Histogram zmierzonych wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS przez telefon komórkowy - operator Polkomtel S.A. Plus 14
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polkomtel S.A. Plus Histogram zmierzonych wartości poziomu sygnału (RxLev) dla GSM - operator Polkomtel S.A. Plus 15
Mapa obrazująca poziom odebranego sygnału przez telefon komórkowy (RxLev w dbm) dla GSM i wartości poziomu energii odebranego symbolu informacji (Ec/Io w db) dla UMTS wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polkomtel S.A. Plus 16
Mapa obrazująca jakość sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2147,4 MHz wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polkomtel S.A. Plus Histogram zmierzonych wartości sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2147,4 MHz - operator Polkomtel S.A. Plus 17
Mapa obrazująca jakość sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2152,4 MHz wraz z parametrem określającym jakość połączenia Class - operator Polkomtel S.A. Plus Histogram zmierzonych wartości sygnału pilota (RSCP w dbm) dla UMTS na częstotliwości 2152,4 MHz - operator Polkomtel S.A. Plus 18
W wyniku przeprowadzonych pomiarów: poziomu energii odebranego symbolu informacji Ec/Io (db) dla UMTS i poziomu odebranego sygnału RxLev (dbm) dla GSM w mieście Kielce zaobserwowano, Ŝe odebrane sygnały są na poziomie umoŝliwiającym poprawną pracę telefonów komórkowych w sieciach GSM i UMTS. Załączone histogramy odzwierciedlają rozkład procentowy zarejestrowanych poziomów sygnałów dla poszczególnych standardów i operatorów. Większość poziomów sygnałów dla wszystkich operatorów mieści się w przedziale 80 dbm - -47 dbm, co pozwala na stwierdzenie, Ŝe miasto jest dobrze pokryte sygnałem telefonii GSM 900/1800. Jedynie w przypadku operatora ERA zdarzają się obszary, gdzie poziom sygnału jest na poziomie -100 dbm. MoŜe to skutkować brakiem zasięgu w telefonach komórkowych. Załączone histogramy odzwierciedlają rozkład procentowy zarejestrowanych poziomów sygnałów dla poszczególnych operatorów. Reasumując naleŝy uznać, Ŝe miasto Kielce jest dobrze pokryte sygnałem telefonii komórkowej GSM wszystkich czterech operatorów. Na terenie miasta dominującym standardem u wszystkich czterech operatorów jest UMTS, prawie 90 % połączeń została wykonana w tym standardzie. Operator sieci PLAY posiada w Kielcach pokrycie terenu miasta głównie sygnałem UMTS, podobnie jak pozostali operatorzy. Poziom sygnału RSCP powinien być większy od -90 dbm, zaś sygnał Ec/Io powinien być większy od -12 db. W miejscach, gdzie nie ma zasięgu sieci w standardzie UMTS, następuje przełączenie telefonu w standard GSM. W Kielcach nie zaobserwowano transmisji w standardzie UMTS na częstotliwości 2129,4 MHz w sieci operatora ERA. Najkrótszym czasem dostępu do usługi SERVICE ACCESS TIME dysponuje operator PLAY na poziomie 3,05 s następnie PLUS - 3,53 s, ORANGE - 3,69 s i na końcu ERA z czasem 4,03 s. Reasumując naleŝy uznać, Ŝe miasto Kielce jest dobrze pokryte sygnałami telefonii komórkowej GSM 900/1800 i UMTS wszystkich czterech operatorów. 19
Wyniki badań jakości sieci GSM 900/1800 i UMTS - V Etap dla Kielc Parametr ERA ORANGE PLAY PLUS Liczba wykonanych połączeń 1 611 1 832 1 777 1 488 Liczba połączeń udanych 99,82 % 99,62 % 99,90 % 97,83 % Liczba połączeń zablokowanych / Blocks / 0,00 % 0,38 % 0,05 % 0,94 % Liczba połączeń przerwanych / Dropps / 0,18 % 0,00 % 0,05 % 0,13 % Liczba braku sieci / No Service / 0,00 % 0,00 % 0,00 % 0,00 % Czas dostępu do usługi / Service Access Time / 4,03 s 3,69 s 3,05 s 3,53 s Średnia wartość PESQ -- MOS 3,72 3,68 3,03 3,92 Liczba próbek poniŝej 2,7 6,39 % 14,47 % 25,44 % 2,82 % 20
Analiza liczby zrealizowanych połączeń pokazuje, Ŝe w kaŝdej sieci udało się zrealizować ponad 97 % połączeń. Zaobserwować moŝna, Ŝe w sieci PLUS nie udało się zestawić około 0,94 % połączeń, a około 0,14 % połączeń zostało przerwanych. Lepsza sytuacja jest w przypadku sieci ORANGE, gdzie do skutku nie doszło około 0,38 % zainicjowanych połączeń. W przypadku operatorów ERA i PLAY współczynniki blokowanych połączeń wynoszą 0 % i 0,05 %, a wskaźniki przerwanych połączeń wynoszą 0,18 % i 0,05 % dla sieci PLAY. Wartość niezrealizowanych połączeń w sieciach komórkowych GSM 900/1800 i UMTS nie powinna przekraczać wartości około 3 %. W Kielcach operator PLAY korzysta z własnej sieci UMTS. 21
Mapa odzwierciedlająca rozkład jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA Histogram odzwierciedlający poziom jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. ERA 22
Mapa odzwierciedlająca rozkład jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polska Telefonia Komórkowa Centertel Sp. z o.o. ORANGE Histogram odzwierciedlający poziom jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polska Telefonia Komórkowa Centertel Sp. z o.o. ORANGE 23
Mapa odzwierciedlająca rozkład jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora P4 Sp. z o.o. PLAY Histogram odzwierciedlający poziom jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora P4 Sp. z o.o. PLAY 24
Mapa odzwierciedlająca rozkład jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polkomtel S.A. PLUS Histogram odzwierciedlający poziom jakości połączenia głosowego PESQ MOS-LQO P862.1 dla operatora Polkomtel S.A. PLUS 25
Najlepszą jakość połączeń głosowych PESQ zarejestrowano dla sieci PLUS. Prawie 36 % połączeń ma wartość 4-5 i jest to wynik bardzo dobry. Jakość połączeń głosowych z wartością 3-4 zanotowano w 72 % połączeń w sieci ORANGE oraz 71 % połączeń w sieciach ERA, co jest bardzo dobrą wartością, jeśli chodzi o jakość transmisji mowy. Nieco gorsza sytuacja jest w sieci PLAY, gdzie podczas realizacji połączeń wartość PESQ pomiędzy 4 5 otrzymało zaledwie 6 % połączeń, pomiędzy 3 4-46 % połączeń a pomiędzy 2,7-3 otrzymało 19 % połączeń, zaś wartości pomiędzy 1-2,7 około 28 % zrealizowanych połączeń. Niskie wartości parametru PESQ dla operatora sieci PLAY pojawiają się na całym terenie miasta objętego badaniem. Uzyskanie wartości poniŝej 2,7 świadczy o bardzo złej jakości przesyłanego sygnału mowy. Pomiary PESQ na poziomie 2,7 26
3 moŝna uznać, Ŝe są do przyjęcie, jednak w duŝym stopniu jakość przesyłanego głosu będzie niesatysfakcjonująca. Przedstawione wyniki pokazują, Ŝe operator sieci komórkowej PLAY powinien bardziej popracować nad jakością połączeń głosowych we własnej sieci w mieście Kielce. Podsumowanie i wnioski z badań Przeprowadzone pomiary i badania sieci GSM 900/1800 i UMTS w Kielcach pokazały, Ŝe operatorzy sieci PLUS, ORANGE i ERA dysponują dobrym zasięgiem na terenie miasta. Wykorzystano odebrany przez telefony komórkowe sygnał Ec/Io, jako wskaźnik pokrycia terenu sygnałem UMTS pochodzący od wszystkich czterech operatorów i na jego podstawie utworzono mapki zasięgów sieci komórkowych dla poszczególnych operatorów. To samo zrobiono dla odebranego sygnału RxLev dla standardu GSM 900/1800. Na terenie miasta, gdzie dokonano badań dominującym standardem u wszystkich operatorów jest UMTS, prawie 90 % połączeń została wykonana w tym standardzie. Operator PLAY posiada dobry zasięg na terenie miasta, pozostali operatorzy równieŝ pokrywają miasto sygnałami UMTS na peryferiach miasta. Wykonując połączenia w sieciach komórkowych przeprowadzono statystykę blokowanych i przerwanych połączeń w stosunku do udanych połączeń. Zaobserwować moŝna, Ŝe blokowanie połączeń występuje prawie u wszystkich operatorów. Jedynie w przypadku operatora ERA nie zanotowano blokowania połączeń. NajwyŜsze wartości zarejestrowano w Kielcach u operatorów PLUS prawie 0,94 %. W pozostałych sieciach objętych badaniem blokowanie połączeń zarejestrowano u operatorów w zakresie od 0,38 % w sieci operatora ORANGE i 0,05 % w sieci operatora PLAY, co jest wartością poprawną. U trzech operatorów występowało przerywanie zestawianych połączeń na poziomie od 0,18 % w sieci operatora ERA przez 0,13 % w sieci operatora PLUS do 0,05 % w sieci operatora PLAY i ta wartość jest wartością poprawną. Przerywanie zestawionych połączeń moŝe świadczyć o problemach z przełączaniem się telefonów z jednego standardu w drugi. Wartości przerywania połączeń na poziomie 0,18 % dla operatora ERA i 0,13 % dla operatora PLUS są wartościami do przyjęcia. Wartość niezrealizowanych połączeń w sieciach komórkowych GSM 900/1800 i UMTS nie powinna przekraczać wartości około 3 %. RównieŜ parametr SERVICE ACCESS TIME zawierający się od 3,05 s dla operatora PLAY do 4,03 s dla operatora ERA mieści się w załoŝonych granicach i jest wartością poprawną. Uzyskane wyniki potwierdzają wysoką jakość transmisji mowy na terenie miasta objętego badaniem, jedynie wyniki jakie uzyskał operator PLAY nieco odstają od wyników innych operatorów. Prawdopodobnie operator ten nastawił się na rozbudowę własnej infrastruktury stacji bazowych i uniezaleŝnienie się od innych operatorów zostawiając parametr, jakości mowy na później, ale jest to operator od niedawna eksploatujący i rozwijający swoją sieć UMTS. 27