W ramach niniejszego projektu przeprowadzono analizy: - ogólnodostępnych danych statystycznych z siedmiu zakresów tematycznych, - najważniejszych dokumentów programowych, planistycznych i strategicznych Województwa Dolnośląskiego, - absorpcji środków w ramach POWT RCz-RP 2007-2013, - przeprowadzonego badania ankietowego wśród instytucji zaangażowanych w działania transgraniczne na polsko-czeskim pograniczu.
Liczba ludności w latach 2008-2010 Aktywność zawodowa populacji w 2010 roku Aktywni ekonomicznie Nieaktywni ekonomicznie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2 876 627 2 877 059 1 255 483 1 250 853 1 246 227 677 218 578 265 2 877 840 674 708 671 490 576 145 574 737 2008 2009 2010 województwo dolnośląskiego podregiony jeleniogórski i wałbrzyski łącznie podregion wałbrzyski podregion jeleniogórski województwo dolnośląskiego 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% podregiony jeleniogórski i wałbrzyski łącznie 5,00% 0,00% podregion wałbrzyski podregion jeleniogórski 0% 50% 100% Zarejestrowana stopa bezrobocia w latach 2008-2010 (w %) podregion jeleniogórski 2008 2009 2010 podregion wałbrzyski podregiony jeleniogórski i wałbrzyski łącznie województwo dolnośląskiego
Województwo dolnośląskie jest relatywnie bogatym regionem, bowiem wytworzone PKB na mieszkańca jest wyższe niż średnia krajowa. Jednak cechuje je wewnątrzregionalne zróżnicowanie dochodowe. Analizując PKB na mieszkańca, zauważono, iż obszar podregionów jeleniogórskiego i wałbrzyskiego łącznie należy do relatywnie biedniejszych części Dolnego Śląska (wartość PKB na mieszkańca w badanych podregionach wyniosło 72 % średniej województwa). Na danym obszarze wytwarzane jest ok. 1/3 wartości PKB województwa dolnośląskiego. Oba podregiony charakteryzują się słabiej rozwiniętym systemem sieci kanalizacyjnej i wodociągowej, w porównaniu do średniej w województwie.
Dominujący przemysł (szczególnie branża górnicza i wydobywcza) jest także sporym obciążeniem ekologicznym. Region wyróżnia się zróżnicowaniem walorów przyrodniczych (dwa parki narodowe, duża ilość rezerwatów, terenów chronionych, zasoby wód termalnych i leczniczych) i kulturowych. W latach 2008-2010 zdecydowana większość bazy noclegowej funkcjonowała na terenie podregionów jeleniogórskiego i wałbrzyskiego łącznie, tj. 77,7 % obiektów województwa dolnośląskiego. Liczba odwiedzających podregiony w latach 2008-2010 stanowiła ponad połowę łącznej liczby turystów Dolnego Śląska, a ponad jedną trzecią zwiedzających z zagranicy.
Alokacja środków z POWT RCz-RP 2007-2013 na poszczególne obszary Priorytetowe Wykorzystanie środków z POWT RCz-RP 2007-2013 w woj. dolnośląskim na poszczególne obszary priorytetowe 26,69% 39,57% 9,79% 31,77% 58,45% 33,74% 1. Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń 3. Wspieranie współpracy społeczności lokalnych 2. Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki
Wykorzystanie środków POWT RCz-RP 2007-2013 z podziałem na poszczególne dziedziny wsparcia przez Partnerów z Dolnego Śląska 3.2.Wspieranie przedsięwzięć kulturalnych, środki wykorzystane dla DŚ 3.1.Współpraca terytorialna instytucji 3.Wspieranie współpracy społeczności lokalnych 2.3.Wspieranie współpracy w zakresie edukacji 2.2.Wspieranie rozwoju turystki 2.1.Rozwój przedsiębiorczości środki wykorzystane ogółem (DŚ plus Partnerzy z Czech) środki niewykorzystane oraz środki wykorzystane poza woj. dolnośląskim 2.Poprawa warunków rozwoju 1.3.Profilaktyka zagrożeń 1.2. Ochrona środowiska 1.1.Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej 1. Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, Miliony - 20,00 40,00 60,00 80,00 100,00
Zdaniem respondentów: Do największych zalet analizowanego obszaru należą atrakcyjna lokalizacja oraz potencjał turystyczny. Rozwój turystyki wraz z poprawą infrastruktury komunikacyjnej jest szansą dla rozwoju gospodarki tego obszaru. Turystyka jest branżą interdyscyplinarną i w związku z tym stymuluje rozwój wielu branż. Do głównych problemów pogranicza należą: niedoinwestowana infrastruktura komunikacyjna (drogowa i kolejowa), wysoka stopa bezrobocia przyczyniająca się do zubożenia społeczeństwa i marginalizacji niektórych powiatów. Obszarami strategicznymi mającymi wpływ na rozwój obszaru pogranicza są: rozwój gospodarczy, konkurencyjność i wzrost, transport i komunikacja, a także turystyka. Najważniejsze dziedziny współpracy możliwe w ramach EUWT: turystyka, transport i komunikacja oraz kształcenie i szkolenia. Proponowane priorytetowe pola współpracy w ramach EUWT generalnie są zbieżne z deklarowanymi wcześniej priorytetowymi obszarami.
Do gmin i powiatów należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym (niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów) będą więc one głównymi interesariuszami zainteresowanymi współpracą transgraniczną w ramach EUWT. Należy sobie uświadomić, że interesariusze Organizacje pozarządowe mogą się zmieniać i modyfikować swoje stanowiska i interesy, dlatego też lista interesariuszy jest listą otwartą. Władze lokalne (gminy i powiaty) Branża drogowa, transportowa Służba publiczna Branża związana z ochroną środowiska Branża innowacyjna, naukowa Branża turystyczna i instytucje kultury
Wysunięte wnioski z tych analiz były podstawą do przeprowadzenia analizy SWOT badanego obszaru w ujęciu jedenastu celów tematycznych polityki spójności na lata 2014-2020, która była wyjściowym narzędziem do wskazania obszarów strategicznej współpracy EUWT oraz propozycji projektów. Przy ich definiowaniu, brano pod uwagę również istotne obszary z punktu widzenia realizacji Strategii Europa 2020, tj. zatrudnienia, innowacji (badania i rozwój), zmian klimatu i energii, edukacji i zwalczania ubóstwa.
1.1. Dziedzina współpracy: Przykładowe propozycje projektów: Stworzenie konkurencyjnej w świetle Europy jednolitej marki turystycznej pogranicza polsko-czeskiego - wspólny produkt turystyczny, wspólne kampanie promocyjne, Tworzenie nowych i modernizacja istniejących szlaków turystyki aktywnej na pograniczu polsko-czeskim, Interregionalny pasażerski bilet multimodalny, Polsko-czeskie studium zagospodarowania turystycznego pogranicza.
Źródło: turystyka.dolnyslask.pl 1.2. Dziedzina współpracy: Przykładowe propozycje projektów: Projekty związane z konserwacją, renowacją, rewaloryzacją, zachowaniem oraz zabezpieczeniem przed zagrożeniami obiektów zabytkowych, Projekty związane z zagospodarowaniem oraz oznakowaniem (w tym w języku obcym) atrakcji turystycznych.
Źródło: umwd.dolnyslask.pl 2.1. Dziedzina współpracy: Przykładowe propozycje projektów: Poprawa dostępności węzłów drugo i trzeciorzędnych z siecią TEN-T (na pograniczu polsko czeskim), Poprawa dostępności ośrodków mających wpływ na budowanie wspólnych polsko czeskich produktów turystycznych, Poprawa dostępności ośrodków mających na celu zapewnienie spójności gospodarczej pogranicza polsko czeskiego.
Źródło: um.walbrzych.pl 2.2. Dziedzina współpracy: Przykładowe propozycje projektów: Zapewnienie interoperacyjnego systemu kolejowego (interoperacyjny tabor i infrastruktura zapewniająca płynne poruszanie się pomiędzy granicami państwowymi), Modernizacja oraz odtwarzanie połączeń kolejowych (transgranicznych).
2.3. Dziedzina współpracy: Przykładowe propozycje projektów: Zakup niskoemisyjnego taboru autobusowego, Promowanie mobilności miejskiej zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, Tworzenie zintegrowanych systemów transportu publicznego w obszarze pogranicza.
3.1. Dziedzina współpracy: Przykładowe propozycje projektów: Wspólny, zintegrowany plan gospodarowania odpadami, Systemy odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych pogranicza polsko-czeskiego, Rekultywacja terenów poprzemysłowych, Przedsięwzięcia z zakresu współpracy międzyregionalnej i międzynarodowej w celu wymiany dobrych praktyk i doświadczeń.
3.2. Dziedzina współpracy: Przykładowe propozycje projektów: Opracowanie wspólnych strategii emisji zanieczyszczeń do powietrza, Zapobieganie i redukcja zanieczyszczeń przedostających się do powietrza.
Źródło: turystyka.dolnyslask.pl 3.3. Dziedzina współpracy: Przykładowe propozycje projektów: Ochrona wspólnych ekosystemów, wspólne plany ochrony dla obszarów wchodzących w skład systemu krajowego i systemu Natura 2000, Współpraca w zakresie ochrony zasobów przyrodniczych Karkonoszy, Wspólne transgraniczne działania proedukacyjne.
4.1. Dziedzina współpracy: Przykładowe propozycje projektów: Zwiększenie dostępu do podstawowych usług oraz ochrony socjalnej, Wsparcie rewitalizacji fizycznej i gospodarczej ubogich społeczności, Poprawa dostępu do technologii informacyjnokomunikacyjnych, usług.
4.2. Dziedzina współpracy: Przykładowe propozycje projektów: Wspieranie włączenia społecznego i walka z dyskryminacją, w szczególności mniejszości, osób niepełnosprawnych, bezdomnych, a także poprawa niezależności ekonomicznej i równego traktowania kobiet, Promowanie przedsiębiorczości społecznej, Poprawa dostępu do miejsc pracy, zabezpieczenia społecznego, podstawowych usług (opieka zdrowotna, budownictwo mieszkaniowe itd.) oraz do edukacji.