mgr Dorota Magnowska naucz. PSP nr 15 w Radomiu Scenariusz zajęć dla klasy III Temat dnia: Jan Matejko malarz dziejów Polski. Zadania edukacyjne: Poszukiwanie informacji na temat życia i twórczości Jana Matejki. Rozwijanie zainteresowań malarstwem historycznym. Ustalenie kolejności wydarzeń. Zapisywanie zdarzeń w postaci równoważników zdań. Praktyczne stosowanie zdań złożonych. Wskaźniki zespolenia zdań. Tworzenie gazetki ściennej na temat życia i twórczości J. Matejki. Cel ogólny: Zapoznanie z sylwetką polskiego malarza historycznego Jana Matejki. Cele szczegółowe: Kategoria A: - uczeń wie, kim był Jan Matejko; - uczeń zna elementy biografii malarza; - uczeń zna tytuły kilku obrazów malarza. Kategoria B: - uczeń rozumie konieczność korzystania z różnych źródeł w celu zdobycia informacji - uczeń rozumie znaczenie malarstwa J. Matejki jako zapisu dziejów Polski; - uczeń rozumie znaczenie spójnika w zdaniu złożonym. Kategoria C: - uczeń umie posługiwać się encyklopedią; - uczeń umie czytać tekst ze zrozumieniem; - uczeń umie poprawnie stosować przecinek przed spójnikami aż, gdyż w zdaniu złożonym; - uczeń umie rozwiązywać quiz; - uczeń umie układać wydarzenia w kolejności chronologicznej; - uczeń umie zamieniać zdania na równoważniki zdań (bez stosowania nazwy); - uczeń umie współpracować w grupie. Kategoria D: - uczeń potrafi aktywnie uczestniczyć w odbiorze dzieł kultury narodowej (wyraża emocje i opinie z nimi związane); - uczeń potrafi tworzyć gazetkę ścienną na dany temat.
Metody: rozmowa, objaśnienia, gry i zabawy, pokaz, praktycznego działania Formy: zbiorowa, indywidualna jednolita, grupowa jednolita, grupowa zróżnicowana. Środki dydaktyczne: reprodukcje obrazów J. Matejki, encyklopedie, leksykony, albumy, CD, karty informacyjne, rozsypanki: literowa, wyrazowa, zdaniowa, karton, podręcznik Przebieg: 1. W sali wywieszone są reprodukcje obrazów J. Matejki. Nauczyciel zaprasza dzieci do zwiedzania galerii. Uczniowie oglądają obrazy i wyrażają o nich swoją opinię. Mogą korzystać z podanego przez nauczyciela słownictwa (wywarło wielkie wrażenie, zachwyciło, poruszyło do głębi, genialne prace, wielkie dzieło...). Nauczyciel zwraca uwagę na tytuł i tematykę obrazu. Podaje i eksponuje nazwisko autora dzieł. 2. Prezentacja źródeł wiedzy o Janie Matejko: - Skąd możemy czerpać informacje na temat życia i twórczości Jana Matejki? - Gdzie możemy udać się, by zasięgnąć informacji? Uczniowie na podstawie własnego doświadczenia proponują różne źródła wiedzy. Zwracają uwagę na rolę biblioteki szkolnej. Nauczyciel wyznacza osobę, która poprosi o materiały potrzebne na zajęcia. Uczniowie wraz z nauczycielem idą do biblioteki. Po powrocie do sali nauczyciel prezentuje: Encyklopedię, Encyklopedię Multimedialną, albumy, wskazuje na internet, podręcznik szkolny. 3. Szukanie w encyklopedii hasła Matejko Jan zwrócenie uwagi na alfabetyczne ułożenie haseł. 4. Próba odpowiedzi na pytanie: Kim był Jan Matejko? Korzystanie z materiałów przygotowanych przez nauczyciela. Dzieci otrzymują informacje na temat życia i dzieciństwa malarza (karta 1). Czytają cicho ze zrozumieniem. 5. Sprawdzenie zrozumienia tekstu: - gdzie mieszkał Jan Matejko? - czego dotyczą jego obrazy? - czy pamiętacie niektóre tytuły jego obrazów? 6. Rozwiązanie przeskakiwanki literowej odczytanie hasła: Jan Matejko wielki polski malarz historyczny (karta 2). Zapisanie w zeszytach tematu dnia: Jan Matejko malarz dziejów Polski.
7. Zabawa: budowanie obrazów. Dzieci ustawione są w kole. Jedno z nich stoi w środku jest postacią obrazu. Podchodzi do niego malarz, maluje - zmienia jego pozycję. Następnie podchodzi drugi malarz, również wprowadza zmiany. Osoba prowadząca w dowolnym momencie mówi: obraz, wtedy cała grupa przyjmuje pozycje osoby ze środka. Hasło: malarz maluje oznacza powrót do zabawy. 8. Rozmowa na temat dzieciństwa malarza wyszukiwanie odpowiednich fragmentów: - kto zainteresował Janka dziejami Polski? - dlaczego ojciec obawiał się o przyszłość syna? - gdzie kształcił się Matejko? - co mówili widzowie na temat jego malarstwa? 9. Porządkowanie wydarzeń na podstawie karty dzieciństwo praca indywidualna (karta 3). 10. Ćwiczenia gramatyczne: wskazanie w zdaniach czasowników. Zapisanie zdania zawierającego więcej niż jeden czasownik (karta 3). Zamiana zdań na wypowiedzenia i zapisywanie ich w zeszycie. 11. Łączenie zdań za pomocą spójników. Zwrócenie uwagi na ich rolę oraz miejsce przecinka porządkowanie rozsypanki (rozsypankę tworzą dzieci trzymające plansze). Samodzielne ćwiczenia w zastosowaniu spójników (karta 4). 12. Ciekawostki dotyczące twórczości J. Matejki (karta 5). 13. Quiz wiedzy na temat Jana Matejki praca indywidualna (karta quiz). Odczytywanie odpowiedzi i sprawdzenie poprawności przy każdej poprawnej odpowiedzi uczeń maluje sobie czerwone serduszko. Odczytanie hasła. Policzenie serduszek: za 6 serc uczeń ocenia się na brawo!, 5 bardzo dobrze, 4 dobrze, 3 i mniej nie pracowałem uważnie. 14. Budowanie gazetki ściennej dotyczącej malarza: grupy podzielone są według umiejętności uczniów. Każda grupa otrzymuje instrukcję działania. Grupa I dzieci z dużymi trudnościami edukacyjnymi z otrzymanych liter układają napis JAN MATEJKO. Grupa II dzieci z mniejszymi trudnościami edukacyjnymi porządkują rozsypankę literową WIELKI POLSKI MALARZ HISTORYCZNY. Grupa III dzieci bez trudności edukacyjnych układają rozsypankę zdaniową tworzącą informację o malarzu. Grupa IV - dzieci bez trudności edukacyjnych przyporządkowują obrazom tytuły. Naklejanie otrzymanych materiałów na karton. Ekspozycja gazetki (instrukcje karta 6).
15. Podziękowanie za pracę. Nagrodzenie najbardziej aktywnych uczniów. Podsumowanie i ewaluacja zajęć przez rundę zdań niedokończonych: Dowiedziałem się, że... Cieszę się, że... Zajęcia można poprowadzić z podręcznikiem Wesoła szkoła WSiP. W scenariuszu wykorzystano ćwiczenia z podręcznika Wesoła szkoła. Kształcenie zintegrowane w klasie 3. karty pracy ucznia. Część 1. WSiP Karta nr 1 Dzieciństwo Mały Janek bardzo lubił opowieści swojej mamy. Tak ciekawie mówiła o dawnych dziejach Polski! Wraz z sześciorgiem rodzeństwa słuchał uważnie, a potem wszyscy rysowali to, o czym mówiła mama. Pewnego dnia opowiadała o żołnierzu idącym do szturmu. Wszystkie dzieci narysowały bardzo ładnie, ale Janek zrobił to najpiękniej. Mama przyznała mu pierwszą nagrodę. Lata mijały. Janek nadal bardzo lubił malować. Pamiętał wspaniałe opowieści mamy. Zaczął uczyć się malarstwa w Krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Jego tata nie był jednak z tego zadowolony. Uważał, że malarz nie zarobi w ten sposób pieniędzy na życie. Janek nie zrezygnował. Wyjechał za granicę, by tam doskonalić swoje umiejętności. Po powrocie do Polski przystąpił do malowania swych wielkich dzieł. Pierwszym był Stańczyk, drugim Kazania Skargi. Wielu ludzi z całej Polski przyjeżdżało do Krakowa oglądać dzieła Jana Matejki. Wszyscy zachwycali się nimi i mówili: Historia Polski ma już swego malarza. Matejko Jan (na podstawie: Matejko malarz dziejów Polski T. Czarnecki w Wesoła szkoła. Kształcenie zintegrowane w klasie 3. podręcznik cz.1 ) Urodził się w 1838 roku, zmarł w 1893. Mieszkał w Krakowie. Jest najsławniejszym malarzem historycznym. Malarstwa uczył się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych oraz w Monachium i Wiedniu. Odbył wiele podróży zagranicznych (Paryż, Wiedeń, Turcja, Czechy, Węgry, Włochy). Pierwsze duże sukcesy artystyczne były związane ze Stańczykiem) oraz kazaniem Skargi. Namalował jeszcze obrazy: Unia Lubelska, Bitwa pod Grunwaldem, Hołd pruski, Zawieszenie dzwonu Zygmunta, Sobieski pod Wiedniem, Kościuszko pod Racławicami, Konstytucja 3 maja, Poczet królów i książąt polskich oraz wiele innych. Prace Jana Matejki poprzedzone były studiami historycznymi oraz pobytem na polu bitwy. Olbrzymie płótno Bitwa pod Grunwaldem dodawało otuchy narodowi w czasie utraty niepodległości. Dzieło to przyniosło artyście honorowe berło mistrzowskie panowania w sztuce.
(na podstawie: Multimedialna Encyklopedia Powszechna Fogra) Przeskakuj zawsze o jedno okienko. B M I A T L W A A R P Z O H D I G S R T U O N R W Y A C L Z D N E Y M Karta nr 2 Karta nr 3... Chłopiec narysował żołnierza idącego do szturmu.... Mama wybrała spośród siedmiu prac rysunek Janka i przyznała synowi pierwszą nagrodę.... Mały Janek z zaciekawieniem słuchał opowiadania mamy o dawnych dziejach Polski. Karta nr 4 Jan Matejko uczył się malarstwa w Krakowie, potem studiował za granicą. a Stworzył wiele pięknych obrazów zdobyły uznanie nie tylko w Polsce. Został nazwany malarzem historycznym przedstawia dawne dzieje Polski., które, gdyż Karta nr 5 Obraz Bitwa pod Grunwaldem jest niemal tak duży, jak powierzchnia sali lekcyjnej. Mierzy 426 cm szerokości i 987 cm długości. Jan Matejko pracował
nad nim, 4 lata, z czego wiele czasu poświęcił na zbieranie materiałów historycznych. Jan Matejko namalował Poczet królów polskich. Tworzą go wizerunki wszystkich władców Polski. Karta quiz 1. Jan Matejko był a) poetą b) muzykiem c) malarzem 2. Jest znany jako twórca a) portretów b) obrazów historycznych c) rzeźb w drewnie 3. Zainteresował się przeszłością Polski a) podczas studiów b) w podeszłym wieku c) jako mały chłopiec 4. Zrealizował swoje marzenia o malarstwie dzięki a) pracowitości i wytrwałości b) zabawom c) lenistwu 5. Prace Jana Matejki nad obrazem Bitwa pod Grunwaldem trwały a) jeden dzień b) cztery lata c) jeden rok 6. Obrazy sławnego Polaka a) ukazują dawne dzieje Polski b) rozśmieszają c) zachęcają do tańca Grupa I Karta nr 6 Ułóż z liter imię i nazwisko malarza, o którym mówiliśmy na zajęciach. Naklej je równo na pasek kartonu. Grupa II
Ułóż z sylab hasło dotyczące malarza, o którym mówiliśmy na zajęciach. Naklej je równo na pasek karton. Grupa III Ułóż ze zdań krótką informację o życiu i twórczości malarza, o którym mówiliśmy na zajęciach. Naklej ją równo na pasek kartonu. Grupa IV Dopasuj tytuły do obrazów malarza, o którym mówiliśmy na zajęciach. Naklej je równo na pasek kartonu.