n GŁOS PRZEDSIĘBIORCÓW W KREOWANIU POLITYKI ROZWOJU RAPORT DOTYCZĄCY WPROWADZENIA PAKIETU KLIMATYCZNEGO II - III KWARTAŁ 2015 R. (wpływ wprowadzenia Pakietu Klimatycznego na ceny energii) www.irt.wroc.pl
OPRACOWANIE Instytut Rozwoju Terytorialnego ul. Świdnicka 12/16 50-068 Wrocław DYREKTOR Maciej Zathey KOORDYNATORZY PRAC Ewelina Czuksanow, Piotr Chmiel 2
SPIS TREŚCI WSTĘP 4 1. WPŁYW PAKIETU KLIMATYCZNAGO (PK) NA CENĘ ENERGII 5 2. PROGNOZOWANA CENA ENERGII PO WPROWADZENIU PK 6 3. PRZECIWDZIAŁANIE WZROSTOWI CEN ENERGII 7 4. KIERUNKI PRZYDZIAŁU DARMOWYCH UPRAWNIEŃ 8 5. WNIOSKI 10 3
WSTĘP Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z ponoszeniem znacznych wydatków związanych z wykorzystaniem energii. Obecna sytuacja na światowym, a zwłaszcza europejskim, rynku energii nabiera gwałtownej dynamiki i wiąże się ze zmianami. Wskutek rozmów, które od marca 2014 roku toczyły się na kolejnych posiedzeniach Rady Europejskiej, Komisja Europejska zaproponowała na okres 2020 2030 dwa cele obligatoryjne na poziomie unijnym: 1. 4 redukcja emisji gazów cieplarnianych do roku 2030 - w stosunku do 1990 roku, 2. 27% udział energii z OZE w zużyciu końcowym energii w UE do 2030 roku. Przystępując do procesu redukcji gazów cieplarnianych podjęła następnie decyzję o utworzeniu tzw. Rezerwy Stabilizacyjnej (MSR - Market Stability Reserve), która zacznie obowiązywać od początku 2019 roku. Nowe rozwiązania prawne Unii Europejskiej będą ograniczać udział konwencjonalnych źródeł energii w miksie energetycznym i zwiększą konkurencyjność energetyki odnawialnej, kosztem węglowej. Powyższe ustalenia wpłyną na konkurencyjność polskiej gospodarki, ze względu na fakt pozyskiwania z węgla 90 % krajowej produkcji energii elektrycznej. Prognozować należy, że cena energii powstającej ze spalania węgla wzrośnie o podwyższony koszt emisji dwutlenku węgla powstającego w procesie jej uzyskania. Obecnie zakup certyfikatu na emisję 1 tony dwutlenku węgla wynosi około 7 Euro. Według prof. nadzw. dr hab. inż. Konrada Świrskiego cena ta, od 2019 roku, może wynieść 20 do 50 Euro. Konsekwencją uruchomienia tzw. mechanizmu gwarancyjnego MSR będzie arbitralna możliwość wycofania z europejskiego rynku części pozwoleń na emisję dwutlenku węgla. Proces ten przyczyni się do wzrostu cen pozwoleń, a w ślad za tym i cen energii elektrycznej. W szczególnie trudnej sytuacji będą nowe projekty energetyczne w elektrowniach węglowych. Europejski Pakiet Klimatyczny (redukujący emisję dwutlenku węgla powstającego w procesie produkcji energii ze źródeł konwencjonalnych) oraz kolejne wersje europejskich regulacji spowodują ponoszenie przez ww. wyższych kosztów za emisję dwutlenku węgla. W procesie produkcji 1 MWh energii elektrycznej z węgla (zarówno kamiennego jak i brunatnego) emitowana jest średnio 1 tona dwutlenku węgla. Ten sposób wytwarzania energii elektrycznej obciążony więc zostanie dodatkowymi opłatami, które nie będą dotyczyły producentów energii ze źródeł odnawialnych. Parlament Europejski, po przeprowadzeniu konsultacji z krajami UE, podjął ostateczną decyzję o uruchomieniu MSR od początku 2019 roku. 4
1. WPŁYW PAKIETU KLIMATYCZNAGO (PK) NA CENĘ ENERGII 12 10 8 4 2 Czy wprowadzenie PK będzie odczuwalne w działalności Państwa firmy? NIE TAK mało TAK średnio TAK dużo jeleniogórski legnicko-głogowski miasto Wrocław wałbrzyski wrocławski Ponad połowa, biorących w niniejszym badaniu, dolnośląskich przedsiębiorców przewiduje, że wprowadzenie Pakietu Klimatycznego będzie miało wpływ na prowadzoną przez nich działalność gospodarczą, ale nie nadaje temu procesowi rangi problemu. Przedmiotowy wpływ na wynik finansowy ocenia bowiem jako mały lub średni. Najmniej obaw rodzi wprowadzenie PK wśród przedsiębiorców prowadzących działalność we Wrocławiu i podregionie wrocławskim. W podregionie legnickogłogowskim, w którym prowadzona działalność i stosowane technologie pochłaniają olbrzymie ilości energii, daje się wyraźnie zauważyć duże obawy przedsiębiorców w zakresie przewidywanego wzrostu cen energii. 5
2. PROGNOZOWANA CENA ENERGII PO WPROWADZENIU PK Czy wprowadzenie Pakietu Klimatycznego (PK) spowoduje wzrost ceny energii elektrycznej? 8 7 5 4 3 2 1 nie wzrośnie wzrośnie o 5% od 5 do 25% handel produkcja (i budownictwo) usługi (szeroko rozumiane) Tylko ok. 25 % dolnośląskich przedsiębiorców uznało, że cena prądu w najbliższych 5 latach nie ulegnie znacznemu wzrostowi. Przeważająca większość respondentów (ok. 75%) prognozę cen energii elektrycznej oceniła jako wzrostową. W wynikach badań dało się zaobserwować wyraźny związek ocen respondentów z sektorem, w którym prowadzą oni działalność gospodarczą. Tylko przedstawiciele handlu uważają bowiem, że wzrost ceny energii elektrycznej nie przekroczy 5%, przedstawiciele pozostałych branż przewidują zaś wzrost jej ceny w granicach 5 do 25%. 6
3. PRZECIWDZIAŁANIE WZROSTOWI CEN ENERGII Jak zamierzacie Państwo postępować w przypadku przewidywanego od 2019 roku znacznego wzrostu cen energii elektrycznej 7 5 4 3 2 1 wymiana maszyn na energooszczędne wymiana oświetlenia na energooszczędne instalacja systemów energo- oszczędnych nie wiem handel produkcja (i budownictwo) usługi (szeroko rozumiane) Praktycznie wszyscy biorący w badaniu dolnośląscy przedsiębiorcy planują podjęcie działań mających na celu ograniczenie zużycia energii. Planowane przez nich działania są uzależnione od profilu prowadzonej działalności (produkcja, handel, usługi). Przedsiębiorcy prowadzący działalność produkcyjną zauważają konieczność wymiany maszyn na energooszczędne. Większość przedsiębiorców, niezależnie od branży, w której prowadzą działalność, planuje ograniczanie poboru energii elektrycznej poprzez wymianę oświetlenia oraz wprowadzenie do firm systemów energooszczędnych. 7
4. KIERUNKI PRZYDZIAŁU DARMOWYCH UPRAWNIEŃ 12 10 8 4 2 Do kogo powinna być adresowana pula darmowych uprawnień w ramach Pakietu klimatycznego? do producentów energii elektrycznej do producentów energii cieplnej handel produkcja (i budownictwo) usługi (szeroko rozumiane) Darmowe uprawnienia (dodatkowe limity emisji CO 2 przyznane Polsce przez KE) będą sprzedawane przez państwo dużym emitentom dwutlenku węgla, a wysoki koszt energii będzie miał znaczny wpływ na rentowność przedsiębiorstw. Około 8 badanych przedstawicieli handlu, budownictwa, usług z Dolnego Śląska uważa, że przedmiotowe uprawnienia powinny być przyznawane producentom energii elektrycznej. Świadczy to o właściwej ocenie przewidywanego wzrostu cen energii. 12 10 8 4 2 Do kogo powinna być adresowana pula darmowych uprawnień w ramach Pakietu Klimatycznego? do producentów energii elektrycznej do producentów energii cieplnej jeleniogórski legnicko-głogowski miasto Wrocław wałbrzyski wrocławski 8
Do kogo powinna być adresowana pula darmowych uprawnień w ramach Pakietu klimatycznego? 12 10 8 4 2 do producentów energii elektrycznej do producentów energii cieplnej Mikro Małe Średnie Duże Z badania rozdziału darmowych uprawnień przeprowadzonego w podziale na podregion i wielkość przedsiębiorstw, wynika, że większość biorących udział w badaniu dolnośląskich przedsiębiorców skierowałaby pulę darmowych uprawnień do producentów energii elektrycznej. Jest to podyktowane obawą o znaczny wzrost cen energii elektrycznej. 9
5. WNIOSKI Wyniki niniejszych badań wykazały dużą zbieżność ocen dot. wpływu wprowadzenia Pakietu Klimatycznego i Rezerwy Stabilizacyjnej (MSR) na prowadzoną przez dolnośląskich przedsiębiorców, działalność gospodarczą. Badania te miały za zadanie przybliżyć przedstawicielom dolnośląskiego biznesu wiedzę nt. możliwych skutków ekonomicznych wprowadzenia Pakietu Klimatycznego. Miały również uprzedzić dolnośląskich przedsiębiorców przed wzrostem cen energii, wskutek wprowadzenia MSR. Wprowadzane od 2019 roku zmiany nie pozostaną bez wpływu na rentowność przedsiębiorstw, szczególnie rentowność przedsiębiorstw produkcyjnych wykorzystujących duże ilości energii w różnego typu procesach technologicznych. Badanie pozwoliło zwrócić uwagę naszym respondentom na przygotowywane zmiany w obszarze rynku energetycznego ze względu na ograniczony przepływ informacji ze środków masowego przekazu. Informacje dotyczące tego rynku głównie są zamieszczane na wyspecjalizowanych stronach internetowych, a na najbardziej popularnych portalach internetowych występują w ograniczonym zakresie. Zasadne jest zatem zwiększenie kolportowania tego typu wiedzy do szerszej opinii publicznej poprzez najpowszechniejsze środki przekazu informacji (telewizja, prasa, najbardziej popularne portale internetowe). 10
WIEDZA Zapewnienie rzetelnej i kompleksowej wiedzy o regionie i o procesach jego rozwoju, poprzez badania własne oraz koordynację sieci innych ośrodków badawczych WSPÓŁPRACA Utrzymywanie i rozwijanie trwałej współpracy (partnerstwa) pomiędzy różnymi podmiotami, zwłaszcza samorządami lokalnymi w zakresie rozwoju terytorialnego ROZWÓJ Stymulowanie inicjatyw na rzecz rozwoju województwa, opartych na zasadach przyjętych przez władze samorządowe regionu i propagowanych przez Instytut Instytut Rozwoju Terytorialnego Świdnicka 12-16 50-068 Wrocław Tel./fax: 71 374 95 00 irt@irt.wroc.pl www.irt.wroc.pl 11