DLACZEGO FANTASTYKA JEST POPULARNA? -pozwala na całkowite oderwanie się od rzeczywistości i problemów -autor ma możliwość dowolnego przedstawienia problemu utworu (nie są ograniczane przez rzeczywistość) -gatunek, w którym najłatwiej zadebiutować. -utożsamienie siebie z postacią -samonapędzający się proces -bo fajnie opowiadają historię -..
Co jest fantastyką?
Fantastyka - twórczość, w której występują elementy nieodpowiadające kryteriom rzeczywistości. Czyli są tam postacie, zdarzenia, miejsca, których w rzeczywistym, normalnym świecie na pewno nie można spotkać. Warunkiem istnienia sztuki fantastycznej jest zaakceptowanie takiego nierzeczywistego świata przez odbiorcę. Fantastyka czerpie motywy z twórczości i wierzeń ludowych (np. krasnoludki, trolle, wampiry). Fantastyka zaczyna sie w momencie, kiedy autor świadomie i dobrowolnie stwarza wszystko, cały świat, historię, dla jakiegoś celu, nie wierząc w to, co opisuje
Realizm magiczny Elementy fantastyczne mogą być intuicyjnie "logiczne", ale nigdy nie są wytłumaczone. Bohaterowie nie kwestionują logiki magicznego elementu. Opis bogactwa doznań zmysłowych. Obszerne użycie symboli i metaforyki. Często falliczna metaforyka pojawia się w taki sposób, że widz lub czytelnik nie jest tego świadomy. Zniekształcenie czasu, który zatacza koło a nawet zanika. Kolejna technika to załamanie czasu, używana jest tak, aby teraźniejszość powtarzała się lub przypominała przeszłość. Odwrócenie przyczyny i konsekwencji, np.: bohater cierpi zanim dochodzi do tragedii. Zawartość legend lub folkloru. Lustrzane odbicie przeszłości i teraźniejszości oraz astralnych i fizycznych płaszczyzn bohaterów. Zakończenie nie jest jednoznaczne dla czytelnika, który nie wie czy uwierzyć w magiczną czy realną interpretację wydarzeń w całej historii.
Realizm magiczny Literatura: Michaił Bułhakow Jorge Luis Borgess G.G. Marquess Günter Grass Patric Süskind Jonathan Carroll Film F.Fellini Emir Kusturica Tim Burton Terry Gilliam Jan Jakub Kolski
Trochę historii
Początki Lukian z Samostat Historia Prawdziwa Literatura dworska- cykl arturiański- Geoffrey z Monmouth, Chretien de Troyes, Thomas Malory Thomas More- Utopia Cirano de Bergerac-Tamten świat Jonathan Swift- Podróże Guliwera
Świt Edgar Allan Poe: Król Dżumiec, Zagłada domu Usherów, Przygody Artura Gordona Pyma Nathaniel Hawthorne:Marmurowy faun, Córka Rappaciniego Mary Woolecraft Shelley: Frankenstein Bram Stocker: Dracula Jules Verne: 20000 mil podmorskiej żeglugi,wokół księżyca, Podróż do wnętrza Ziemi
Rozdział I Henry Rider Haggard: Ona, Kopalnie króla Salomona Edgar Rice Burroughs: Księżniczka Marsa, Złodzieje z Wenus, Tarzan Herbert George Wells: Wojna światów, Wehikuł czasu, Kiedy śpiący się budzi Edward John Moreton Drax Plunkett, 18. Baron Dunsany Córka króla elfów H.P. Lovecraft Szepczący w ciemnościach, Zew Cthulu Robert Ervin Howard: Conan
Czas czasopisma Hugo Gernsback :Amazing Stories Weird Tales Astounding The Magazine of Fantasy & Science Fiction
Przed burzą Karel Čapek Jewgienij Zamiatin Aldous Huxley John W. Campbell-Who Goes There? Stanley G. Weinbaum- Lotofagi Alfred Elton van Vogt-Slan,
Złoty wiek Isaac Asimov- Fundacja, Nastanie nocy Robert A. Heinlein- Obcy w obcym kraju, Władcy marionetek Arthur C. Clarke- Koniec dzieciństwa, Odyseja kosmiczna 2001 Clive Staples Lewis- Opowieści z Narnii John R.R. Tolkien- Hobbit, Władca pierścieni Ursula K. Le Guin- Opowieści z Archipelagu
Na szerokich wodach Stanisław Lem Frank Herbert Philipp Jose Farmer Ray Bradbury Kurt Vonnegut jr. Brian Aldiss Anthony Burgess Harlan Ellison Philip K. Dick
Nadchodzi nowe. William Gibson Orson Scott Card Gene Wolfe Stephen King George R. R. Martin Terry Pratchett J. K. Rowling
Inne światy: Peter Watts-Ślepowidzenie Catherynne M. Valente- Opowieści sieroty Wiktor Pielewin- Empire V Siergiej Łukjanienko Miroslav Žamboch Andrzej Sapkowski
Gatunki, podgatunki..
science-fiction utwór, prezentujący jakiś punkt widzenia na naszą cywilizację, (czesto jakieś ważne zagadnienie etyczne) odmienny od ogólnie utartych stereotypów, w którym rozwój nauki, rozwój technologiczny, jest ważny dla fabuly. Musi zostać przy tym zachowana równowaga pomiędzy nauka a wyobraźnią, w przeciwnym razie dostaniemy albo traktat naukowy, albo bajkę
HARD SF Gatunek opisujący uniwersum w przyszłości, najczęściej bardzo odległej, operujący i poruszający sprawy związane z postępem nauki i techniki- musi pojawiać się dyskurs naukowy: Isaac Asimov, Philip Clarke
space opera Nazwa pochodzi od gatunku westernu-horse opera, tu główna rolę odgrywa kosmos, bedący scenerią narracji pełnej przygód, zwrotów akcji, dyskurs naukowy drugorzedny, bądź nie pojawia się Philip Jose Farmer Eric van Vogt
fantastyka socjologiczna (social fiction) Ukazuje mechanizmy socjologiczne, bliska często antyutopii, choć może poruszać tematykę społeczną w sytuacjach nietypowych wyborów: Lewa reka ciemności
antyutopia/dystopia Przedstawienie alternatywnej wizji przyszłości obarczonej patologicznymi zmianami społecznymi, politycznymi, kulturowymi
cyberpunk skupia się na ludziach i otaczającej ich zaawansowanej technologii komputerowej i informacyjnej, niekiedy połączony z różnego rodzaju zamieszaniem w społeczeństwie (np. stan wojenny).
steampunk technologia otaczająca bohaterów nie jest oparta na elektronice lecz na mechanice
Alternatywna /(alternative fiction)/ uchronia uchronia to wydarzenia, w jakimś hipotetycznym czasie o którym nic nie wiemy alternatywna to alternatywne wydarzenia w czasie który potrafimy umiejscowić w dziejach
Inner space
postapokaliptyczna
horror
gore
slasher
mystery
monster
fantasy
high fantasy
low fantasy
Urban fantasy
Heroic fantasy magia i miecz
dark fantasy
Humorous/ comic
Według Sapkowskiego: Za zamkniętymi drzwiami Retelling Nibylandia Historia magica (co by było Jednorożec w ogrodzie-świat w świecie Krewni i znajomi królika
RASY ROZUMNE
ludzie
elfy
Krasnoludy
Hobbity/niziołki
Orki/gobliny
trolle
gnomy
Syrenki i inne rasy związane z wodą
mieszkańcy lasów
wampiry
zmiennokształtni
inne
Stwory światła i ciemności
smoki "Wiadomo, że smoki nie istnieją, ale każdy z nich na inny sposób." ---Stanisław Lem---
drakonidy
jednorożce
feniksy
gryfy
mantikora
chimera
Potwory morskie