LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTA ŻORY K O N S U L T A C J E S P O Ł E C Z N E P R O J E K T U L P R
PLAN SPOTKANIA 1. Wstęp omówienie najważniejszych pojęć związanych z tematyką spotkania 2. Omówienie wcześniejszych etapów konsultacji społecznych 3. Omówienie struktury dokumentu Lokalnego Programu Rewitalizacji 4. Omówienie najważniejszych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych
REWITALIZACJA Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji. Źródło: Ustawa o Rewitalizacji z dnia 9 października 2015 r.
INTERESARIUSZE REWITALIZACJI Interesariuszami rewitalizacji są m.in.: 1) mieszkańcy obszaru rewitalizacji oraz właściciele, użytkownicy wieczyści nieruchomości i podmioty zarządzające nieruchomościami znajdującymi się na tym obszarze 2) mieszkańcy gminy 3) podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność gospodarczą; 4) podmioty prowadzące lub zamierzające prowadzić na obszarze gminy działalność społeczną, w tym organizacje pozarządowe i grupy nieformalne 5) jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne Źródło: Ustawa o Rewitalizacji z dnia 9 października 2015 r.
OBSZAR ZDEGRADOWANY Obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym oraz co najmniej jednego z następujących zjawisk: gospodarczych w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw lub
OBSZAR ZDEGRADOWANY środowiskowych w szczególności przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub przestrzenno-funkcjonalnych w szczególności niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakości terenów publicznych, lub technicznych w szczególności degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz niefunkcjonowaniu rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska. Źródło: Ustawa o Rewitalizacji z dnia 9 października 2015 r.
OBSZAR REWITALIZACJI Obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechujący się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk, na którym z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego gmina zamierza prowadzić rewitalizację. Obszar rewitalizacji nie może być większy niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkały przez więcej niż 30% liczby mieszkańców gminy. Obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic.
WARUNKI POWODZENIA PROCESU REWITALIZACJI Precyzyjne wyznaczenie obszarów rewitalizacji Konsensus wielu partnerów, częstokroć o sprzecznych interesach Zgodność z wymogami ustawowymi/wytycznymi Działania twarde tworzą wiązkę z działaniami miękkimi aktywizacją społeczną, wsparciem lokalnej przedsiębiorczości, edukacji pro-ekologicznej, wyrównywaniem szans etc.
KONSULTACJE SPOŁECZNE Badania ankietowe przy zaangażowaniu przedstawicieli Młodzieżowej Rady Miasta identyfikacja największych problemów Miasta i obszarów wymagających działań rewitalizacyjnych (maj/czerwiec) Spotkania warsztatowe z udziałem przedstawicieli Rady Miasta, organizacji pozarządowych i jednostek związanych z obszarem społecznym, bezpieczeństwa publicznego i rynku pracy - dyskusja nad największymi problemami i potrzebami w obszarze społecznym, przestrzennym, gospodarczym i środowiskowym (czerwiec) Spotkania zespołu roboczego ds. LPR identyfikacja priorytetowych obszarów wymagających rewitalizacji, ustalenie wstępnej listy projektów kluczowych dla LPR (sierpień-wrzesień)
EFEKTY SPOTKAŃ Omówienie najważniejszych problemów Miasta Wspólne opracowanie najważniejszych celów i kierunków rewitalizacji Identyfikacja obszarów wymagających działań rewitalizacyjnych Ustalenie obszarów priorytetowych Opracowanie listy propozycji projektów kluczowych dla poszczególnych obszarów
LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI - STRUKTURA 1. Wprowadzenie 2. Diagnoza sytuacji 3. Dokumenty strategiczne wyznaczające kierunki i ramy rewitalizacji 4. Wizja i cele rewitalizacji 5. Identyfikacja działań rozwiązujących problemy 6. System wdrażania LPR 7. Monitoring LPR 8. Analiza ryzyka wraz z środkami zaradczymi 9. Okresowa i nadzwyczajna aktualizacja LPR 10. Przejrzystość i odpowiedzialność publiczna za wdrożenie LPR 11. Ocena oddziaływania na środowisko - procedury
WPROWADZENIE Cechy dokumentu kompleksowość, koncentracja i komplementarność
ROZDZIAŁ DIAGNOSTYCZNY Szczegółowa i wieloaspektowa analiza sytuacji społeczno -gospodarczej (demografia, edukacja, rynek pracy, bezpieczeństwo, infrastruktura komunalna, mieszkalnictwo) Identyfikacja obszarów o natężeniu negatywnych zjawisk społecznogospodarczych Analiza powiązań miasta z otoczeniem Delimitacja kluczowych obszarów rewitalizacji w oparciu o diagnozę i badania społeczne
KRYTERIA WYZNACZENIA OBSZARU REWITALIZACJI: Przykładowe kryteria: Wysoka stopa bezrobocia Niski poziom bezpieczeństwa publicznego (przestępczość, narkomania, alkoholizm) Wysoki poziom ubóstwa Natężenie zjawiska niepełnosprawności Stopień aktywności społecznej Szanse zawodowe i społeczne mieszkańców Skupienie problemów społecznych Wyznaczenie obszaru rewitalizacji
WYZNACZONE OBSZARY REWITALIZACJI os. Gwarków z terenami przyległymi Śródmieście wraz z zach. częścią dzielnicy Kleszczówka
PODOBSZAR OS. GWARKÓW Z TERENAMI PRZYLEGŁYMI
PODOBSZAR OS. GWARKÓW Z TERENAMI PRZYLEGŁYMI Obszar o powierzchni ok. 62 ha, który zamieszkuje blisko 2 tysiące osób. Cechy szczególne: Poprzemysłowe osiedle mieszkaniowe odseparowane od centrum miasta Degradacja tkanki społecznej (wysokie bezrobocie, ubóstwo, bezradność), niewielka dostępność oferty kulturalnej i sportowo-rekreacyjnej) Degradacja przestrzeni, której przyczyną jest rozdrobniona struktura własnościowa terenów pokopalnianych, częste akty wandalizmu etc.
PODOBSZAR ŚRÓDMIEŚCIE WRAZ Z ZACHODNIĄ CZĘŚCIĄ DZIELNICY KLESZCZÓWKA
PODOBSZAR ŚRÓDMIEŚCIE WRAZ Z ZACHODNIĄ CZĘŚCIĄ DZIELNICY KLESZCZÓWKA Obszar o powierzchni ponad 150 ha, który zamieszkuje ponad 3 tysiące osób. Cechy szczególne: Śródmieście i Kleszczówka obszary powiązane ze sobą funkcjonalnie np. poprzez system usług publicznych (szkoła, przedszkole, infrastruktura ochrony zdrowia, obiekty kulturalne) Stopniowe zanikanie usług charakterystycznych dla centrum miasta (punkty usługowo-handlowe) Zachodnia część dzielnicy Kleszczówka widocznie spolaryzowana względem wschodniej części dzielnicy niski standard przestrzeni publicznych, zniszczona infrastruktura poprzemysłowa i pokolejowa.
DETERMINANTY REWITALIZACJI UJĘCIE TABELARYCZNE Śródmieście wraz z zachodnią częścią dzielnicy Kleszczówka Osiedle Gwarków z terenami przyległymi (Dzielnica Rój) obszar ul. Promiennej os. Księcia Władysława i Powstańców Śl. Tereny rekreacyjne Obszary rewitalizacji Pozostałe obszary problemowe Determinanta wysoki poziom bezrobocia trudna sytuacja ekonomiczna, ubóstwo, uzależnienie części mieszkańców od pomocy społecznej, rozwarstwienie społeczne na tle ekonomicznym kumulacja mieszkań socjalnych lub komunalnych zamieszkiwanie przez grupy problemowe zanieczyszczenia środowiska z terenów poprzemysłowych (sąsiedztwo obszarów zdegradowanych przestrzennie) utrata funkcji publicznych i gospodarczych zniszczona infrastruktura pokolejowa zła opinia o miejscu, negatywny wizerunek obszaru wśród innych mieszkańców miasta Brak powiązań Brak problemów determinujących proces rewitalizacji Śladowe występowanie problemów, które nie wywołują bezpośrednio konieczności rewitalizacji obszaru Problemy odczuwalne dla mieszkańców obszaru, niosące negatywne konsekwencje dla innych mieszkańców i rozwoju całego miasta
Śródmieście wraz z zachodnią częścią dzielnicy Kleszczówka Osiedle Gwarków z terenami przyległymi (Dzielnica Rój) obszar ul. Promiennej części os. Księcia Władysława i Powstańców Śl. Tereny rekreacyjne POTENCJAŁY REWITALIZACJI ANALIZA ZASOBÓW Obszary rewitalizacji Pozostałe obszary problemowe Potencjał sieć handlowo-usługowa tereny inwestycyjne typu brownfield wyposażenie infrastrukturalne powiązania komunikacyjne obszaru atrakcyjność mieszkaniowa obszaru napływ nowych mieszkańców do dzielnicy wzmacniający i urozmaicający lokalną strukturę społeczną aktywność społeczna mieszkańców obszaru aktywność organizacji pozarządowych i parafii, obecność liderów społecznych, oddolne inicjatywy w dzielnicy miejsca spotkań mieszkańców obiekty infrastruktury społecznej, w tym instytucje edukacyjne, opiekuńcze, kulturalne, opieki zdrowotnej infrastruktura sportowo-rekreacyjna, przestrzenie wypoczynku, obiekty należące do instytucji zajmujących się sportem i rekreacją dostępność atrakcyjnych miejsc wypoczynku i infrastruktury sportowo-rekreacyjnej dostępność atrakcyjnej oferty kulturalnorozrywkowej tereny przyrodnicze o walorach rekreacyjnych poziom bezpieczeństwa
WIZJA I CELE REWITALIZACJI Rewitalizacja Miasta Żory oznacza wzmacnianie bądź inicjowanie oraz podtrzymywanie procesów w aspekcie społecznym, gospodarczym, kulturowym przestrzennym i środowiskowym.
ASPEKT SPOŁECZNY Wzrastająca samodzielność mieszkańców, budowanie satysfakcjonującej ścieżki zawodowej Poprawa warunków dla rozwoju rodzin Lepsze rozumienie problemów społecznych Włączenie grup problemowych w funkcjonowanie społeczności lokalnej Integrowanie mieszkańców wokół wspólnych wartości, kształtowanie działań partnerskich
WIZJA - ASPEKT GOSPODARCZY Wzrost kompetencji mieszkańców w zakresie funkcjonowania na rynku pracy Wzrastająca mobilność zawodowa Ożywienie lokalnej przedsiębiorczości, powstawanie nowych miejsc pracy, urozmaicających lokalną strukturę gospodarczą
WIZJA - ASPEKT KULTUROWY Kultura aktywnością sprzyjającą włączeniu społecznemu Wykorzystanie działań kulturalnych w procesie ożywiania przestrzeni publicznej Współpraca ze środowiskami artystycznymi w zakresie rozwiązania problemów społecznych Tworzenie atrakcyjnego wizerunku obszarów kryzysowych dzięki działaniom kulturalnym
WIZJA - ASPEKT PRZESTRZENNY Tworzenie udogodnień infrastrukturalnych dla działalności społecznej i gospodarczej Rosnący standard mieszkań Uporządkowanie przestrzeni publicznych Poprawa spójności komunikacyjnej poszczególnych obszarów
WIZJA - ASPEKT ŚRODOWISKOWY Skupienie mieszkańców wokół zasad ekorozwoju Urozmaicenie i uatrakcyjnienie terenów rekreacyjnych Ograniczanie niskiej emisji
KLUCZOWE DZIAŁANIA DLA OBSZARU ŚRÓDMIEŚCIE WRAZ Z ZACHODNIĄ CZĘŚCIĄ DZIELNICY KLESZCZÓWKA Podnoszenie pozycji Śródmieścia jako realnego centrum Miasta Dostarczanie mieszkańcom funkcji wyższego rzędu Wykorzystanie obiektów kolejowych do realizacji funkcji o znaczeniu społecznym Ograniczenie skali problemów społecznych i gospodarczych
KLUCZOWE DZIAŁANIA I CELE DLA OBSZARU OSIEDLE GWARKÓW WRAZ Z TERENAMI PRZYLEGŁYMI Integracja mieszkańców obszaru z pozostałymi mieszkańcami Miasta Urozmaicenie możliwości spędzania czasu wolnego Rozwój nowych funkcji obszaru, sprzyjających ograniczeniu negatywnych zjawisk społecznogospodarczych.
CEL GŁÓWNY REWITALIZACJI MIASTA ŻORY Pobudzanie i wykorzystywanie energii i pomysłowości mieszkańców Żor na rzecz rozwoju osobistego, wspólnot lokalnych i całego miasta Cel główny jest podstawą do ustalenia celów strategicznych.
PROJEKTY CZYNNIKI SUKCESU Cechy pożądane: Niwelowanie czynników kryzysu Rozwój zasobów ludzkich, Wpływ na konkurencyjność obszaru Synergia i komplementarność projektów (wiązki)
ŚRÓDMIEŚCIE WRAZ Z ZACH. CZĘŚCIĄ DZIELNICY KLESZCZÓWKA NAJWAŻNIEJSZE PROJEKTY Pociąg do zmian rewitalizacja przestrzeni wokół dworca PKP Żorskie Centrum Integracji Społecznej: Kolej na zmianę. Szczęśliwe dziecko, aktywny rodzic zapewnienie opieki nad dziećmi do lat 3.
ŚRÓDMIEŚCIE WRAZ Z ZACH. CZĘŚCIĄ DZIELNICY KLESZCZÓWKA NAJWAŻNIEJSZE PROJEKTY Młyn elektryczny lofty biznesu Spółdzielnia Kultury Starówka miasto ab ovo
OSIEDLE GWARKÓW Z TERENAMI PRZYLEGŁYMI NAJWAŻNIEJSZE PROJEKTY Basen w Roju przestrzeń wypoczynku, rekreacji i integracji najmłodszych i najstarszych mieszkańców Spółdzielnia Socjalna Werwa - element włączenia społecznego mieszkańców Miasta Dom Opieki Dziennej Senior-Wigor