www.thermopomiar.pl info@thermopomiar.pl tel.: 091 880 88 80 fax: 091 880 80 89 Informacje techniczne Czujniki temperatury Czujniki w atmosferacch zagrożonych wybuchem - ATEX Dyrektywa Atex jest dyrektywą nowego podejścia i obowiązuje w państwach UE od 01.07.2003 roku. Dotyczy wymagań stawianych urządzeniom przeznaczonych do pracy w atmosferach zagrożonych wybuchem. Opisuje wymagania oraz działania poprzedzające wprowadzenie urządzeń do obrotu na terenie krajów UE : certyfikację, uzyskanie znaku CE. Jest ona dokumentem nadrzędnym w stosunku do norm technicznych opisujących wymagania i badania dla poszczególnych rodzajów budowy przeciwwybuchowej. Normy te stały się nieobligatoryjne po wejściu w życie Dyrektywy ATEX. Przyjmuje się zasadę, że skonstruowanie urządzenia elektrycznego w oparciu o te normy - zwane zharmonizowanymi - prowadzi do zgodności z podstawowymi wymaganiami dyrektywy ATEX. ATEX wprowadza nowy sposób oznakowania wyrobów. RODZAJE BUDOWY PRZECIWWYBUCHOWEJ STOSOWANYCH POWSZECHNIE W CZUJNIKACH TEMPERATURY Rodzaj budowy Metoda ochrony Oznaczenie Numer normy budowa ognioszczelna zamknięcie wybuchu d PN-EN 50018 budowa wzmocniona mechaniczna - brak łuków, iskier i gorących powierzchni e PN-EN 50019 budowa iskrobezpieczna elektryczna - ograniczone parametry elektryczne, od których iskra nie powoduje zapłonu i PN-EN 50020 SPOSOBY ZABEZPIECZENIA DLA ATMOSFER ZAGROŻNYCH WYBUCHEM WYSTĘPUJACYCH NA POWIERZCHNI - GRUPA II Kategoria Rodzaj substancji wybuchowej Poziom ochrony charakterystyka zabezpieczenia Strefa 1G 1D gazy, pary, mgły pyły - bardzo wysoki poziom zabezpieczenia - dwa niezależne środki zabezpieczenia - odporne na dwa niezależne uszkodzenia Zone 0 zone 20 2G gazy, pary, mgły zone 1 - wysoki poziom zabezpieczenia - jeden środek zabezpieczenia - 2D pyły uszkodzenie spodziewane zone 21 3G gazy, pary, mgły Zone 2 3D pyły - normalny poziom zabezpieczenia - zabezpieczenie wystarczające w trakcie normalnej pracy zone 22 Rodzaj budowy EEx ia lub EEx ib, EEx e, EEx d z separacją mech. - zabezpieczenie przez obudowę min. IP6X - ograniczenie temperatury powierzchni - brak iskier zapalających EEx ib, lub EEx e, lub EEx d - zabezpieczenie przez obudowę min. IP6X - ograniczenie temperatury powierzchni - brak iskier zapalających EEx ib, lub EEx e, lub EEx d - zabezpieczenie przez obudowę min. IP5X - ograniczenie temperatury powierzchni
tel.: 091 880 88 80 mob: 605 97 78 78 fax: 091 880 80 89 e-mail: info@thermopomiar.pl STREFY ZAGROŻENIA WYBUCHEM Gazy, pary, mgły G Pyły D Występowanie atmosfery zagrożonej wybuchem Wartość liczbowa zone 0 zone 20 Ciągłe podczas normalnej pracy > 1000 godzin/rok zone 1 zone 21 Możliwe podczas normalnej pracy 10 1000 godzin/rok zone 2 zone 22 Mało prawdopodobne podczas normalnej pracy < 10 godzin/rok KLASA TEMPERATUROWA Urządzenia grupy II: 1/2G, 2G, 3G powinny być zakwalifikowane do klasy temperaturowej w zależności od maksymalnej temperatury powierzchni osiąganej podczas pracy urządzenia. Klasa temperaturowa Maksymalna temperatura powierzchni Ts Temperatura zapłonu substancji wybuchowej T1 450 C >450 C T2 300 C > 300 C < 450 T3 200 C > 200 C < 300 T4 135 C > 135 C < 200 T5 100 C > 100 C < 135 T6 85 C > 85 C < 100 Maksymalna temperatura powierzchni Ts jest wynikiem działania kilku czynników : temperatury wynikającej z ciepła wydzielanego przez obwody elektryczne związane z mocą zasilania urządzenia Te temperatury otoczenia Tamb temperatury procesu Tp którą czujnik mierzy Wartość rzeczywista temperatury w danym punkcie czujnika jest sumą tych temperatur w tym punkcie Ts = Te + Tamb + Tp Ponieważ producent czujnika nie jest w stanie przewidzieć rzeczywistych warunków eksploatacji czujnika, a tym samym ustalić ich rzeczywistej klasy temperaturowej, w kartach katalogowych podane są klasy temperatur odpowiadające temperaturom powierzchni dopuszczalnym ze względu na budowę czujnika. Rzeczywista klasa temperaturowa czujnika może być odpowiednio niższa w zależności od Ts osiąganej w rzeczywistych warunkach pracy czujnika. W żadnym wypadku maksymalna temperatura powierzchni czujnika nie może być wyższa od temperatury zapłonu mieszanki wybuchowej gazu, pary lub mgły z powietrzem KLASY TEMPERATUROWE DLA GRUP GAZÓW Zostały ustalone w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych Dz.U.Nr 92/90. Klasa temperaturowa Grupa wybuchowości IIA IIB T1 T2 T3 T4 T5 T6 aceton, propylen, toluen, tlenek węgla, amoniak gaz miejski, cyjanowodór etanol, alkohol etylowy, n-butan, cykloheksanon, trójchloroetylen tlenek etylenu, tlenek propylenu butadien, akrylonitryl benzyna, cykloheksan, n- dekan, n-heksan, ropa naftowa siarkowodór, akrolelina, aldehyd krotonowy aldehyd octowy - - eter etylowy, dioksan IIC wodór acetylen hydrazyna - - - dwusiarczek wegla -
tel.: 091 880 88 80 mob: 605 97 78 78 fax: 091 880 80 89 e-mail: info@thermopomiar.pl DOPUSZCZALNA MAKSYMALNA TEMPERATURA POWIERZCHNI Dla urządzeń grupy II: I/2D,2D,3D musi być podana maksymalna temperatura powierzchni osiągana podczas pracy urządzenia. Maksymalna temperatura powierzchni Tsmax jest wynikiem działania kilku czynników: temperatury Te wynikającej z ciepła wydzielanego przez obwody elektryczne, związane z mocą zasilania temperatury otoczenia Tamb temperatury procesu Tp, którą czujnik mierzy lub oddziaływaniem tej temperatury w postaci przewodzenia lub promieniowania. Wartość rzeczywista temperatury w danym punkcie czujnika jest sumą tych temperatur w danym punkcie osłony czujnika Tsmax = Te + Tamb + Tp Ponieważ producent nie jest w stanie przewidzieć rzeczywistych warunków eksploatacji czujnika, a tym samym ustalić maksymalnej temperatury powierzchni, w kartach katalogowych podane są temperatury odpowiadające dopuszczalnym, ze względu na budowę czujnika. Rzeczywista maksymalna temperatura powierzchni może być odpowiednio niższa od podanej w kartach katalogowych. W żadnym wypadku maksymalna temperatura powierzchni czujnika nie może być wyższa od maksymalnej dopuszczalnej temperatury powierzchni, która jest określona przez: Tmax = 2/3 Tc, Tc - temp.zapłonu obłoku pyłu Tmax = T5-75 K, T5 - temp. zapłonu warstwy pyłu o grubości 5 mm Dla warstwy pyłu o grubości od 5 mm do 50mm Tmax będzie jak T5, ale obniżona zgodnie z wykresem wg p. 6.2.2 rysunek 1 normy EN 50281-1.2 Dla warstw o większej grubości, określenie maksymalnej dopuszczalnej temperatury powierzchni następuje podczas badań. ZNAKOWANIE WYROBÓW WG ATEX
tel.: 091 880 88 80 mob: 605 97 78 78 fax: 091 880 80 89 e-mail: info@thermopomiar.pl OZNACZENIA ATEX CZUJNIKÓW ISKROBEZPIECZNYCH BEZ PRZETWORNIKÓW DLA ATMOSFER G I D Typ czujnika TOPGB-D.Exi TOPGN-D.Exi PTOPGN-D.Exi TTJGN-D.Exi PTTJGN-D.Exi TTKGN-D.Exi PTTKGN-D.Exi TOPG-D.Exi PTOPG-D.Exi TTJG-D.Exi PTTJG-D.Exi TTKG-D.Exi PTTKG-D.Exi TOPI-D.Exi PTOPI-D.Exi TTJI-D.Exi TTKI-D.Exi PTTJI-D.Exi PTTKI-D.Exi TOPP-D.Exi PTOPP-D.Exi TTJP-D.Exi PTTJP-D.Exi TTKP-D.Exi PTTKP-D.Exi TOPSW-D.Exi Rodzaj atmosfery Zakres pomiarowy Oznaczenia wg ATEX G -200 135 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T4 D -200 150 C II 1/2 D EEx ia II T75 150 C, IP65 G -40 450 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T` G -200 600 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T1 D -200 600 C II 1/2 D EEx ia II T75 600 C, IP65 G -40 700 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T1 G -40 800 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T1 D -40 800 C II 1/2 D EEx ia II T75 800 C, IP65 G -40 700 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T1 G -40 1200 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T1 D -40 1200 C II 1/2 D EEx ia IIT75 1200 C,IP65 D -40 900 C II 1/2 D EEx ia II T75 900 C, IP65 D -200 540 C II 1/2 D EEx ia II T75 540 C, IP65
TTJSW-D.Exi TTKSW-D.Exi TOPSWT-D.Exi TOPSWG-D.Exi TTJWST-D.Exi TTJSWG-D.Exi TTKSWT-D.Exi TTKSWG-D.Exi TOPT-D.Exi PTOPT-D.Exi TTJT-D.Exi PTTJT-D.Exi TTKT-D.Exi PTTKT-D.Exi D -40 540 C II 1/2 D EEx ia II T75 540 C, IP65 D -40 540 C II 1/2 D EEx ia II T75 600 C, IP65 D -40 800 C II 1/2 D EEx ia II T75 800 C, IP65 tel.: 091 880 88 80 mob: 605 97 78 78 fax: 091 880 80 89 e-mail: info@thermopomiar.pl OZNACZENIA ATEX CZUJNIKÓW ISKROBEZPIECZNYCH Z PRZETWORNIKAMI DLA ATMOSFER G I D Typ czujnika APTOPGB-D.Exi APTOPGN-D.Exi APPTOPGN-D.Exi APTTJGN-D.Exi APPTTJGN-D.Exi APTTKGN-D.Exi APPTTKGN-D.Exi APTOPG.Exi APPTOPG-D.Exi APTTJG-D.Exi APPTTJG-D.Exi APTTKG-D.Exi APPTTKG-D.Exi APTOPI-D.Exi APPTOPI-D.Exi Rodzaj atmosfery Zakres pomiarowy Oznaczenia wg ATEX G -200 135 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T4 D -200 150 C II 1/2 D EEx iaiit85 150 C,IP65 G -200 600 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T1 D -200 600 C II 1/2 D EEx iaiit85 600 C,IP65 APTTJI-D.Exi G -40 700 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T1
APTTKI-D.Exi APPTTJI-D.Exi APPTTKI-D.Exi APTOPP-D.Exi APPTOPP-D.Exi APTTJP-D.Exi APPTTJP-D.Exi APTTKP-D.Exi APPTTKP-D.Exi APTOPSW-D.Exi APTTJSW-D.Exi APTTKSW-D.Exi APTOPSWT-D.Exi APTOPSWG-D.Exi APTTJSWT-D.Exi APTTJSWG-D.Exi APTTKSWT-D.Exi APTTKSWG-D.Exi APTOPT-D.Exi APPTOPT-D.Exi APTTJT-D.Exi APPTTJT-D.Exi APPTTKT-D.Exi APPTTKT-D.Exi G -40 800 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T1 D -40 800 C II 1/2 D EEx iaiit85 800 C,IP65 G -40 700 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T1 G -40 1200 C II 1/2 G EEx ia IIC T6 T1 D -40 1200 C II 1/2D EExiaIIT85 1200 C,IP65 D -40 900 C II 1/2 D EEx iaiit85 900 C,IP65 D -200 540 C II 1/2 D EEx iaiit85 540 C,IP65 D -40 540 C II 1/2 D EEx iaiit85 540 C,IP65 D -200 600 C II 1/2 D EEx iaiit85 600 C,IP65 D -40 800 C II 1/2 D EEx iaiit85 800 C,IP65 tel.: 091 880 88 80 mob: 605 97 78 78 fax: 091 880 80 89 e-mail: info@thermopomiar.pl
tel.: 091 880 88 80 mob: 605 97 78 78 fax: 091 880 80 89 e-mail: info@thermopomiar.pl. OZNACZENIA GŁOWIC ISKROBEZPIECZNYCH Głowica przyłączeniowa z wyświetlaczem Dane techniczne: - typ XE-...win - budowa: wzmocniona EEx E - materiał: stop aluminium - uszczelka pokrywy: olejoodporna - powłoka: lakier kreodurowy w kolorze alu: Cal - materiał okienka: poliwęglan - temperatura pracy: -30 80 C D3 - typ XE-DANAwin - pokrywa niska z okienkiem - pod przetwornik z integralnym wyświetlaczem cyfrowym Głowica przyłączeniowa Dane techniczne: - typ XE-... - budowa: wzmocniona EEx E - materiał: stop aluminium - uszczelka pokrywy: olejoodporna - powłoka: lakier kreodurowy w kolorze alu: Cal - temperatura pracy: -40 100 C D1 - typ XE-DANA - pokrywa standard D4 - typ XE-DANAWwin - pokrywa wysoka z okienkiem - z wyświetlaczem cyfrowym LED typu: LPI-01 D2 - typ XE-DANAW - pokrywa wysoka D7 - typ XE-DANDwin - pokrywa niska z okienkiem - pod przetwornik z integralnym wyświetlaczem cyfrowym D5 - typ XE-DAND - pokrywa standard D8 - typ XE-DANDWwin - pokrywa wysoka z okienkiem - z wyświetlaczem cyfrowym LED typu: LPI-01 D6 - typ XE-DANDW - pokrywa wysoka