In principio. na początku, lub w zasadzie. Grzegorz Karwasz Professor in Experimental. Instytut Fizyki, UMK Toruń Dipartimento di Fisica, Universita



Podobne dokumenty
In principio. na początku, lub w zasadzie. Toruń, UMK, Grzegorz Karwasz Professor in Experimental Physics

Przedmiotowy system oceniania z religii dla klasy piątej szkoły podstawowej

Tischner KS. JÓZEF. Opracowanie Wojciech Bonowicz

Zamawiający potwierdza, że zapis ten należy rozumieć jako przeprowadzenie audytu z usług Inżyniera.

KRYTERIUM WYMAGAŃ Z RELIGII. Uczeń otrzymujący ocenę wyższą spełnia wymagania na ocenę niższą.

GODNOŚĆ, HOSPICJUM, ŻYCIE. Doświadczenie hospicjum w nauczaniu etyki i filozofii

Druk nr 1013 Warszawa, 9 lipca 2008 r.

1 Granice funkcji. Definicja 1 (Granica w sensie Cauchy ego). Mówimy, że liczba g jest granicą funkcji f(x) w punkcie x = a, co zapisujemy.

Program nauczania religii dla klasy I gimnazjum

Scenariusz zajęć na lodowisku dla klasy V. Temat lekcji: Doskonalenie umiejętności technicznych jazdy na łyżwach.

MUP.PK.III.SG /08 Lublin, dnia r.

Data sporządzenia: 30 kwietnia 2015 r.

Spotkanie kręgu ma trzy integralne części:

Jak wytresować swojego psa? Częs ć 1. Niezbędny sprzęt przy szkoleniu psa oraz procesy uczenia

Badania naukowe potwierdzają, że wierność w związku została uznana jako jedna z najważniejszych cech naszej drugiej połówki. Jednym z większych

SCENARIUSZ LEKCJI Liceum

Nadzieja Patrycja Kępka. Płacz już nie pomaga. Anioł nie wysłuchał próśb. Tonąc w beznadziei. Raz jeszcze krzyczy ku niebu.

Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) :02:07

Kwantowa natura promieniowania elektromagnetycznego

MĄDROŚĆ, WIARA i WYCHOWANIE. Koncepcja pracy Katolickiego Gimnazjum im. św. Jadwigi Królowej w Sandomierzu na lata 2015/2020

Elementy cyfrowe i układy logiczne

KLAUZULE ARBITRAŻOWE

Zestaw materiałów edukacyjnych Materiały do utrwalenia znajomości liter polskiego alfabetu

ZARZĄDZENIE NR 179/14 BURMISTRZA CIECHOCINKA z dnia 15 grudnia 2014 roku

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII

Biuro Ruchu Drogowego

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z RELIGII

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII

Nowenna za zmarłych pod Smoleńskiem 2010

Karta charakterystyki

SP Klasa VI, temat 2

Sprawa numer: BAK.WZP Warszawa, dnia 27 lipca 2015 r. ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA OFERT

Organizacja awansu zawodowego nauczycieli W ZESPOLE SZKÓŁ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W GŁOGOWIE

INSTRUKCJA Panel administracyjny

Potrzebujemy zdjęcie o wymiarach 35 mm na 45m, w tym celu szukamy fotografa, ponieważ zdjęcie będzie potrzebne przy składaniu dokumentów.

RAPORT DEKRY WNIOSKI DLA POLSKI

Darmowy fragment

REGULAMIN KONKURSU 1 Postanowienia ogólne : 2 Cel Konkursu 3 Założenia ogólne

Wykres 1. Płeć respondentów. Źródło: opracowanie własne. Wykres 2. Wiek respondentów.

PODRĘCZNIKI PRAWNICZE. Tadeusz Smyczyński Prawo rodzinne i opiekuńcze

PODRÓŻ ASTRONAUTY PRZEZ UKŁAD SŁONECZNY

Przedmiotowy system oceniania z religii Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka w Przechlewie

DE-WZP JJ.3 Warszawa,

PODSUMOWANIE TWOJEGO WYBORU RODZINY Rodzina o kodzie SLA

POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Chemiczny LABORATORIUM PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH PROJEKTOWANIE PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH

MICHAŁ ROGOZIOSKI HISTORIA ZBAWIENIA. STWORZENIE ŚWIATA I POWOŁANIE CZŁOWIEKA (Rdz 1-2)

I. 2) RODZAJ ZAMAWIAJĄCEGO:

Busko Zdrój: Przedmiotem zamówienia jest przeprowadzenie 2 szkoleń

z potrzeby piękna Świdermajer z odrobiną egzotyki 54


Od redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.

Wpływ wyników misji Planck na obraz Wszechświata

Zagrożenia CO. Tlenek węgla: niewidzialny zabójca

Jak pomóc dziecku w n auc u e

Ile zapłacimy za prąd elektryczny jak zaoszczędzić energię. elektryczną w domu.

ZARZĄDZENIE nr 11/2016 Dyrektora Przedszkola Publicznego nr 13 w Radomiu z dnia 17 II 2016 r.

Zadania. SiOD Cwiczenie 1 ;

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

OZNACZANIE CZASU POŁOWICZNEGO ROZPADU DLA NATURALNEGO NUKLIDU 40 K

Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik górnictwa podziemnego 311[15] Zadanie egzaminacyjne 1

Omnec Onec Zbiór tekstów - Część III - List od Wenusjan

Gdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

Słuchaj, Izraelu! Pan Bóg nasz, Pan JEST JEDEN. (Marek 12,29).

Optyka geometryczna i falowa

Polska-Katowice: Meble 2015/S

ZDOLNOŚĆ PRAWNA I ZDOLNOŚĆ DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

10 % Opracowanie: SPH Credo, tel./fax: , ZESTAW 11

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI DLA KLAS IV VI

Numer ogłoszenia: ; data zamieszczenia: OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi

Adres strony internetowej zamawiającego: I. 2) RODZAJ ZAMAWIAJĄCEGO: Inny: Ochotnicze Hufce Pracy.

KATECHEZA DL SZKOŁY PODSTAWOWEJ KLASY I III

I. 1) NAZWA I ADRES: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, ul. Skarbowa 1, Stargard Szczeciński,

Powołani do Walki EFEZJAN 6:10-24

Sponsorzy projektu Obozy Zdobywców Biegunów

MATEMATYKA 9. INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy do matury i rekrutacji na studia medyczne Rok 2017/2018 FUNKCJE WYKŁADNICZE, LOGARYTMY

Tematy realizowane w Niepublicznym Przedszkolu Przy Lesie w Jabłonnie podczas wakacji LIPIEC 2014

Temat: Św. Bernadetta Soubirous.

Narodziny Pana Jezusa

terapeutycznych w ramach projektu systemowego Szansa na rozwój realizowanego przez Miejski Ośrodek

UBEZPIECZENIE MAJĄTKU I INNYCH INTERESÓW GMINY NIDZICA WRAZ Z JEDNOSTKAMI ORGANIZACYJNYMI I INSTYTUCJAMI KULTURY z podziałem na następujące części:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

PLAN PRACY WYCHOWAWCY

METODA NAUKOWA. Biologia to nauka eksperymentalna. Cechuje się określoną metodologią i pragmatyzmem (podejmowanie

Rozkład materiału treści programowe dla klasy pierwszej szkoły podstawowej

OCENA SKUTKÓW REGULACJI

Zapisy na kursy B i C

Kryteria oceniania w klasach 1-3 w Szkole Podstawowej nr 29 w Lublinie JĘZYK ANGIELSKI

wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr /

2. Nie mogą brać udziału w działaniach ratowniczych strażacy, których stan wskazuje, że są pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających.

SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA. Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe. Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.

WOJEWÓDZKI KONKURS FIZYCZNY

Projekt z dnia 2 listopada 2015 r. z dnia r.

ENETOSH Standard kompetencji dla instruktorów i trenerów ds. bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

Posiadane punkty lojalnościowe można również wykorzystać na opłacenie kosztów przesyłki.

Zmiany pozycji techniki

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE SST RECYKLING

Wybrane systemy czasu pracy : Podstawowy system czasu pracy, Równoważny system czasu pracy, Zadaniowy system czasu pracy, System skróconego tygodnia

Transkrypt:

In principio na początku, lub w zasadzie Grzegorz Karwasz Professor in Experimental Physics Instytut Fizyki, UMK Toruń Dipartimento di Fisica, Universita di Trento Fides et ratio, Toruń, 19.11.2014

Rationale W całości powstaje wrażenie, że dzieje chrześcijaństwa w ostatnich 400 latach były nieustanną walką obronną, w której krok po kroku odstępowano od kolejnych twierdzeń wiary i teologii. Trudno jest jednak uniknąć wrażenia, że powoli cofamy się w pustkę i że nadejdzie chwila, w której cały obszar Pisma i wiary zostanie zajęty przez rozum, niepozwalający im na dalsze trwanie. Kard. J. Ratzinger, Na początku Bóg stworzył... Cztery kazania o stworzeniu i upadku. Konsekwencje wiary w stworzenie.

Stworzyć świat?

Stworzyć świat? 1. Słońce 2. Ziemia 3. Drzewo 4. Dom 5. Człowiek 6. Chmurka

Uproszczona opowieść Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Ziemia zaś była bezładem i pustkowiem: ciemność była nad powierzchnią bezmiaru a wicher potężny wiał nad wodami. wód, Wtedy Bóg rzekł: «Niechaj I stała sięświatłość. się stanie światłość!» Bóg widząc, że światłość oddzielił ją od ciemności. jest dobra,

Uproszczona opowieść /0 stworzył niebo i ziemię, (?) ciemność nad głębinami, (?) wicher potężny nad wodami (?)

Uproszczona opowieść /1 «Niechaj się stanie światłość!» I stała sięświatłość. Bóg zobaczył, że światłość jest dobra, i oddzielił ją od ciemności.

Uproszczona opowieść /2 Bóg oddzielił wody pod sklepieniem od wód ponad sklepieniem

Un racconto semplificato /3 «Niechaj zbiorą się wody spod nieba i się ukaże powierzchnia sucha!» Bóg nazwał tę powierzchnię ziemią, a zbiorowiska wód nazwał morzem. I zobaczył dobre. Bóg, że były

Uproszczona opowiastka (4!) «Niechaj powstaną ciała niebieskie, świecące na sklepieniu nieba, aby oddzielały dzień od nocy»

Uproszczona opowiastka Pierwsze to opowiadanie, bardziej teologiczne i abstrakcyjne, należy zestawić z drugim (Rdz 2,4-25), bardziej obrazowym i konkretnym. Ramy "tygodnia pracy", w jakie jest ono ujęte, mają za zadanie uzasadnić obowiązek świętowania szabatu (por. Wj 20,8.11). W prostej szacie literackiej tego opisu otrzymujemy doniosłe pouczenie: odwieczny i niezależny od materii Bóg jest bezwzględnym początkiem całego stworzenia, które jako pochodzące od Stwórcy jest dobre, a człowiek - jedyny w świecie widzialnym - nosi na sobie podobieństwo do Boga. Wydawnictwo Pallottinum w Poznaniu, 2003

Proton, neutron Isospin=1/2 Mass m=938.27231 ±0.00028 MeV (=1836 electron masses) Electric momentum D= (-3,7±6,3)x10-23 e cm Magnetic momentum m= 2,792847386 ± 0,000000066 μb Lifetime t=1,6x1025 yr (>>age of the Universe =14,5x109 yr) Isospin=1/2 Mass m=939.56563 ±0.00028 MeV (a bit more than proton) Electric momentum D< 12x10-26 ecm Magnetic momentum m= -1,91304275±0,000000456 μb Electric charge q=(-0,4±1,1)x10-21 e (read: zero!) Lifetime t=888,65 ± 3,5 s (= academic quarter!)

Rozszerzanie się Wszechświata

Gwiazdy, galaktyki, mgławice 1,000 000 000 000 000 000 000 000 00 m

planety? Niechaj powstaną ciała niebieskie, świecące na sklepieniu nieba I tak upłynął wieczór i poranek - dzień czwarty

Big Bang il principio Jeśli Świat zaczął się od pojedynczego atomu, pojęcia przestrzeni i zaczu nie miały żadnego sensu; nabrały one sensu dopiero, gdy pierwotny atom podzielił się na wystarczającą ilość kwantów. Jeśli to rozumowanie jest poprawne, Świat zaczął się na moment przed powstaniem przestrzeni i czasu. Georges Lemaître To jest najpiękniejsze wyjaśnienie Stworzenia Świata (creazione) jakie kiedykolwiek słyszałem. Albert Einstein

Fizyka: podsumowanie -1. pojęcia czasu i przestrzeni nie mają sensu Moment zero 0. (3 min) formowanie się materii 1. (300 tys. lat) oddzielenie światła 2. (300 mln lat) galaktyki 4. (9 mld lat =4/6) formowanie się Słońca

In the In beginning principio 0. powstanie materii 1. uwolnienie światła 2. pierwsze galaktyki 3. powstanie Ziemi 0. Bóg stworzył niebo i ziemię 1. Bóg powiedział Niech się stanie światło! 2. Bóg nazwał to sklepienie niebem 3. Bóg nazwał suchą powierzchnię Ziemią

Fingers of God Hogan, Jenny, Nature:Volume 448(7151), 19 July 2007, pp 240-245, Unseen Universe

Ziemia, jakkolwiek bardzo wielką jest bryłą, żadnego nie ma porównania z wielkością nieba [ ] że cały świat się ani ich nawet znać obraca, którego granic nie znamy, nie możemy, Nicolaus Copernicus, De revolutionibus, Norimberga, 1543

Na początku Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. Ziemia zaś była bezładem i pustkowiem: ciemność była nad powierzchnią bezmiaru wód, a Duch Boży unosił się nad wodami Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga, i Bogiem było Słowo. Ono było napoczątku u Boga. WszystkoprzezNiesię stało, a bez Niego nic się nie stało, co się stało. W Nim było życie a życie było światłością ludzi, a światłość w ciemności świeci i ciemność jej nie ogarnęła.

Bóg zapłać!