PROJEKT TECHNICZNY PRZEBUDOWY PODŁUŻNI POZIOM PODMOŚCIE WSCHÓD

PROJEKT TECHNICZNY PRZEBUDOWY PODŁUŻNI POZIOM PODMOŚCIE WSCHÓD Luty 2015

SPIS TREŚCI 1. WSTĘP...5 2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA...5 3. PODSTAWY MERYTORYCZNE...5 4. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA...6 5. ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE...6 6. WARUNKI GEOLOGICZNO-GÓRNICZE I HYDROGEOLOGICZNE W REJONIE PROWADZONYCH ROBÓT....6 6.1. Sytuacja geologiczna w rejonie planowanych robót...6 6.2. Warunki hydrogeologiczne w rejonie projektowanych prac...8 7. ZAGROŻENIA NATURALNE I STOSOWANA PROFILAKTYKA...9 7.1. Zagrożenie metanowe... 10 7.2. Zagrożenie wodne... 10 7.3. Zagrożenie pożarowe... 10 7.4. Zagrożenia techniczne... 11 8. ZASADY OCHRONY PRZED ZAGROŻENIAMI... 11 8.1. Zagrożenie metanowe... 11 8.2. Zagrożenie wodne... 11 8.3. Zagrożenie pożarowe... 12 8.4. Zagrożenia techniczne... 13 9. DANE TECHNICZNE WYROBISKA... 13 9.1. Inwentaryzacja wyrobiska... 13 9.2. Długość wyrobiska przewidzianego do przebudowy.... 14 9.3. Wymiary poprzeczne wyrobiska.... 14 10. WENTYLACJA... 14 11. ZASADY BEZPIECZNEGO WYKONYWANIA PRAC.... 14 12. KOLEJNOŚĆ PROWADZENIA ROBÓT ICH ZAKRES I SPOSÓB WYKONANIA.. 15 Strona 2

13. MIEJSCE ROZPOCZĘCIA ROBÓT ORAZ KIERUNEK PRZEBUDOWY... 16 14. PRACE PRZYGOTOWAWCZE... 16 15. URABIANIE... 16 16. ŁADOWANIE... 16 17. ODSTAWA UROBKU.... 17 18. TRANSPORT MATERIAŁÓW... 17 19. RABOWANIE STAREJ OBUDOWY ŁP.... 17 20. OBUDOWA TYMCZASOWA... 17 20.1. Tymczasowe zabezpieczenie stropu tzw. chłopkiem... 18 20.2. Zabezpieczenie starej opinki wyrobiska stalowym łukiem stropowym ŁP z wykorzystaniem mechanicznej podpory.... 18 20.3. Częściowe zabezpieczenie stropu wyrobiska połowicami drewnianymi o gr. min. 8 cm posadowionymi na odrzwiach obudowy ostatecznej oraz odrzwiach przeznaczonych do wyrabowania po uprzednim jej wzmocnieniu.... 18 20.4. Obudowa tymczasowa z wykorzystaniem podciągów z szyn S-24.... 19 21. ZABUDOWA OBUDOWY OSTATECZNEJ... 19 21.1. Opinka... 19 21.2. Rozpory... 20 22. ZABEZPIECZENIE RZĄPIA.... 20 23. TOROWISKO ZABUDOWANE W WYROBISKU.... 20 24. ZABEZPIECZENIE KABLI... 21 25. RODZAJ I TYP MASZYN, URZĄDZEŃ, INSTALACJI, MATERIAŁÓW STOSOWANYCH W PRZEBUDOWYWANYM WYROBISKU... 22 26. ZASADY ORGANIZACJI PRACY I NADZÓR ROBÓT.... 25 Strona 3

ZAŁĄCZNIKI Załącznik 1 Mapa poziomu Podmoście z naniesioną wentylacją i geologią oraz miejscem rozpoczęcia robót. Załącznik 2 Załącznik 3 Załącznik 4 Mapa przekroju geologicznego IV-IV. Przekrój podłużny kopalni Soli Bochnia z elementami hydrogeologii. Instrukcja impregnacji elementów drewnianych obudowy i wyposażenia wyrobiska solanką pełno nasycona. Załącznik 5 Tymczasowe zabezpieczenie stropu tzw. chłopkiem. Załącznik 6 Zabezpieczenie starej opinki wyrobiska stalowym łukiem stropowym ŁP z wykorzystaniem mechanicznej podpory. Obudowa tymczasowa z wykorzystaniem podciągów z szyn S-24. (zał. nr Załącznik 7 Częściowe zabezpieczenie stropu wyrobiska połowicami drewnianymi o gr. min. 8 cm posadowionymi na odrzwiach obudowy ostatecznej oraz odrzwiach przeznaczonych do wyrabowania po uprzednim jej wzmocnieniu. Załącznik 8 Obudowa tymczasowa z wykorzystaniem podciągów z szyn S-24. Załącznik 9 Załącznik 10 Załącznik 11 Załącznik 12 Załącznik 13 Załącznik 14 Załącznik 15 Załącznik 16 Sposób wykonania opinki i rozpór oraz posadowienia odrzwi obudowy ŁP. Wykonanie torowiska. Odstępy ruchowe. Sposób zabezpieczenia kabli. Stacja postojowa. Sposób zabudowy rząpia R-P-5. Zabezpieczenie kabli elektrycznych i teletechnicznych. Dokumentacja fotograficzna. Strona 4

1. WSTĘP Część podłużni Podmoście, której dotyczy niniejszy projekt techniczny, pod względem historycznym zaliczana jest do rejonu Podmoście Sutoris. Granicę rejonu stanowi obecny poprzecznik do szybu Sutoris, a od strony zachodniej, zlikwidowany szybik Mysiur. Ta część podłużni wykonana została na przełomie XVIII i XIX w. Połączenie podłużni Podmoście z szybem Sutoris uzyskano w 1838 r., po pogłębieniu szybu do tego poziomu. W latach dziewięćdziesiątych XX w. cała podłużnia Podmoście została przebudowana przy użyciu kombajnu chodnikowego AM-50. Wyrobisko zostało obudowane obudową stalową lub pozostawione bez obudowy. Część podłużni przewidziana do obecnej przebudowy została zabudowana odrzwiami stalowymi ŁP-3 o zagęszczonym rozstawie. Zagęszczona obudowa została zastosowana ze względu na niekorzystne warunki geologicznogórnicze występujące w części przebudowywanego wówczas odcinka podłużni Podmoście. Pierwotnie odcinek ten był zabezpieczony obudową pełno drzewną. Obecna przebudowa będzie miała na celu odtworzenie zagęszczonej obudowy stalowej. W planowanym do przebudowy odcinku podłużni Podmoście nie występują obiekty o historycznym znaczeniu. 2. PRZEDMIOT OPRACOWANIA Przedmiotem niniejszego opracowania jest Projekt techniczny przebudowy podłużni poziom Podmoście wschód. 3. PODSTAWY MERYTORYCZNE Podstawy merytoryczne niniejszego opracowania stanowią: Prawo geologiczne i górnicze, Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczania przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych wraz z późniejszymi zmianami, Plan ruchu Zakładu Kopalnia Soli Bochnia na lata 2014 2019. Przekroje miernicze przez wyrobisko, Strona 5

4. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Celem niniejszego opracowania jest określenie bezpiecznego, spełniającego wymogi przepisów górniczych, wykonania robót związanych z przebudową podłużni Podmoście wschód. 5. ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE Niniejszy projekt techniczny został opracowany na podstawie następujących ustaleń: torowisko obecnie zabudowany tor jest torem ostatecznym, urabianie - przybierka stropu i ociosów wyrobiska odbywać się będzie ręcznie przy użyciu młotków pneumatycznych, odstawa urobku - z przebudowy wyrobiska urobek ładowany będzie ręcznie do wozów kopalnianych, a następnie ręcznie transportowany do stacji postojowej nr 1na poziomie Podmoście. Dalszy transport odbywał się będzie przy użyciem lokomotywy kopalnianej typu Ldag-05M obudowa - wyrobisko zabudowane będzie obudową stalową ŁP3/V25/A tj. wysokość wyrobiska 2,7m; szerokość 3,0m; przekrój wyrobiska 7,0m 2. opinka opinkę stanowić będą połowice o grubości min. 7cm. prace ciesielskie docinanie połowic i rozpór między odrzwiowych prowadzone będzie przy użyciu piły łańcuchowej o napędzie pneumatycznym. wentylacja - wyrobisko przewietrzane będzie opływowym prądem powietrza, 6. WARUNKI GEOLOGICZNO-GÓRNICZE I HYDROGEOLOGICZNE W REJONIE PROWADZONYCH ROBÓT. 6.1. Sytuacja geologiczna w rejonie planowanych robót Złoże solne Bochni położone jest na granicy dwóch wielkich krain geograficznych: Kotliny Sandomierskiej i Karpat fliszowych. Rozciąga się od zachodu od miejscowości Chełm, poprzez Bochnię, aż do wsi Łazy na wschodzie. Jest to pasmo wzgórz o wysokości do 300 metrów n.p.m. Geograficznie od południowej strony złoże przylega do przedgórza karpackiego, a od północy kontaktuje z nizinami nadrzecznymi Raby i Wisły. Strona 6

Rejon wschodni Kopalni zbudowany jest ze sfałdowanych utworów mioceńskich piętra badeńskiego. Złoże w tym rejonie leży po północnej stronie Karpat fliszowych w obrębie sfałdowanych na ich czole utworów mioceńskich tzw. Miocenu strefy wewnętrznej, jest ono zlokalizowane w obrębie równoleżnikowej struktury, którą stanowi antyklina bocheńska wraz z przylegającymi do niej bezpośrednio od północy warstwami chodenickimi i od południa warstwami skawińskimi oraz antykliną Uzborni i Karpatami. Samo złoże stanowi wzbogacona tektonicznie seria solna w północnym skrzydle wyżej wspomnianej antykliny bocheńskiej. Utwory te przykrywa niezgodnie kątowo warstwa glin, pyłów, lessów i piasków czwartorzędowych często o charakterze kurzawkowym. Antyklina bocheńska zbudowana jest z warstw ustawionych prawie pionowo o rozciągłości równoleżnikowej, są to kolejno od południa: 1. Warstwy chodenickie wykształcone, jako szare iłowce z przerostami pylastopiaszczystymi; 2. Utwory serii solnej szare iłowce z gipsem i alabastrem, 3. Utwory podsolne iłowce skawińskie, 4. Utwory jądra fliszowego antykliny bocheńskiej naprzemianległe warstwy piaskowca i iłowca. 5. Utwory podsolne iłowce skawińskie, 6. Utwory serii solnej szare iłowce z solą i anhydrytem(skrzydło północne antykliny), 7. Warstwy chodenickie. Kopalnia założona jest w północnym skrzydle antykliny bocheńskiej, ciągnie się w kierunku wschód-zachód pasem długości ok. 5 km, a maksymalna szerokość wynosi 200 metrów. Na wschodzie kończy się w okolicy wsi Łazy, natomiast na zachodzie w rejonie Łapczycy. Złoże wynurza się w kierunku wschodnim, gdzie pierwsze komory eksploatacyjne Stanetti położone są na głębokości ok. 100m. W kierunku na zachód, w rejonie szybiku 89 ¼, eksploatacja rozpoczynała się na poz. Podmoście ok. 300m ppt. Głębokość złoża na najgłębszym poziomie XIII wynosi 468 metrów, natomiast rozpoznana pracami wiertniczymi sięga 520 metrów. Północną granicę tworzą utwory warstw chodenickich. Reprezentowane są przez iły margliste i łupkowe z wkładkami drobnego piasku oraz wkładki marglu krzemionkowego i syderytowego. Od strony południowej granica złoża uformowana jest tektonicznie, jako powierzchnia dyslokacji. W swej górnej części złoże zalega prawie pionowo. Od głębokości 200-300 metrów w dół złoże zapada na południe z kątami upadu 15-45 o. Na tej głębokości zachodzi wybrzuszenie Strona 7

złoża ku północy i przegięcie całego złoża na południe. Wraz ze wzrostem głębokości zmniejsza się miąższość, aż do całkowitego wyklinowania. Wschodnia części kopalni znajduje się najbliżej powierzchni. Najstarsze wyrobiska kopalniane zlokalizowano już na głębokości 50 m, 20 m powyżej poziomu Danielowiec. Pierwszy dostępny poziom to poziom Danielowiec rozcinający obecnie górną część złoża po jego wschodniej stronie. Ciągnie się on od zlikwidowanego szybu Regis na zachodzie do zlikwidowanego szybika Schiller na najdalszym wschodnim krańcu kopalni na przestrzeni ok. 2 km. Poziom ten z niższymi poziomami łączy zejście Kalwaria przechodzące kolejno przez poziom Sobieski, Wernier, August. Poziom August na wschodzie przechodzi przez wszystkie trzy kompleksy soli: południowe, środkowe i północne. Rejon ten był intensywnie eksploatowany o czym świadczą stare, częściowo podsadzone komory i liczne wyrobiska chodnikowe. Przez zejście przebiega główna droga migracji solanek ze strefy Schiller-Baum. Solanka ta dopływa od strony wschodniej podłużnia August i wpływa do zejścia Lichtenfels, następnie po kilkudziesięciu metrach znika w spągu, by pojawić się w komorach na poziomie Lobkowicz. Z przeprowadzonych w bocheńskiej kopalni obserwacji zasługuje na szczególną uwagę nierównomierny stan naprężeń w obrębie serii solnej. Jest on wyraźnym efektem współczesnego oddziaływania górotworu karpackiego na złoże solne. Przejawia się on wyraźnie różnym tempem zaciskania wyrobisk równoległych i prostopadłych do rozciągłości złoża, a zarazem posiadających skrajnie różny przebieg w stosunku do górotworu karpackiego oraz kierunku jego przemieszczenia. Wyrobiska o kierunku północ-południe, tj. prostopadłe do rozciągłości złoża i zarazem równoległe do kierunku nasuwania Karpat ulegają słabemu zaciskaniu, pozostając często w stanie nienaruszonym przez długi okres czasu. Przeciwnie wyrobiska o przebiegu zachód-wschód znacznie szybciej ulegają destrukcji. Sytuację geologiczna przestawia załącznik nr 2. 6.2. Warunki hydrogeologiczne w rejonie projektowanych prac W rejonie złoża bocheńskiego wyróżnia się cztery kompleksy skał wodonośnych: warstwy czwartorzędowe, warstwy chodenickie (nadsolne), anhydryt stropowy, warstwy fliszowe. Warstwy czwartorzędowe - są reprezentowane przez aluwia Babicy i jej dopływów oraz gliny pylaste i lessy na terenach wyżej położonych. Utwory aluwialne to głównie żwiry, Strona 8

piaski i namuły organiczne - są to zazwyczaj dobre wodonośćce. Natomiast utwory lessowate, będące glinami pylastymi, pyłami i pyłami piaszczystymi, są pozbawione ciągłego horyzontu wodonośnego. Występują w nich nieciągłe, soczewkowate horyzonty, niekiedy o napiętym zwierciadle. Wody gruntowe występujące w utworach czwartorzędowych dopływają do kopalni poprzez stare zlikwidowane szyby i jako wycieki poprzez obudowy szybów czynnych. Głównym źródłem dopływu tych wód są czynne szyby oraz zlikwidowany szyb Regis, Gazaris i Bochneris. Warstwy chodenickie - kompleks iłowców nadsolnych występujących poza północną granicą złoża. Występują w nich wkładki i laminy pylaste o miąższości kilku do kilkunastu mm. Wkładki te są niekiedy zawodnione, prowadzą solanki o zmiennym nasyceniu chlorkiem sodu. Wycieki kroplowe, zazwyczaj zanikające, mają miejsce w wyrobiskach biegnących poza północną granicą złoża, np. poprzecznia Trinitatis na poz. August, Zachodnie krańce poziomów Podmoście i Gołuchowski, szyb Trinitatis, odcinki szybów Campi i Sutoris w odcinkach zlokalizowanych w iłowcach chodenickich. Anhydryt stropowy - kompleks utworów iłowcowo-anhydrytowych o miąższości 2-3 m, stanowiących północną granicę złoża. Lokalnie w tych utworach (zwłaszcza w górnej części złoża) rozwinął się horyzont wodonośny szczelinowo-krasowy, który prowadzi niewielkie ilości solanek (zwykle o nasyceniu > 200 g NaCl/dm 3 ). Utwory fliszowe - występują w jądrze antykliny bocheńskiej. Utwory te są oddzielone od złoża solnego warstwami skawińskimi (podsolnymi), które są wodo nieprzepuszczalnym kompleksem iłołupków (tzw. mydlarka ). Zagrożenie wodne istniało jedynie podczas próby przebicia jądra antykliny bocheńskiej poprzecznikami Baum i Cabalini na poz. Danielowiec i Wilson-Paderewski. Miały wówczas miejsce niewielkie wycieki solanek z warstw fliszowych. Obecnie poprzecznik Cabalini znajduje się w zlikwidowanej części kopalni i nie stanowi zagrożenia wodnego. Poprzecznik Baum na poziomie Danielowiec jest obecnie zlikwidowany do granicy złoża. W rejonie planowanych robót wyróżnia się jedną strefę przepływu wód. 7. ZAGROŻENIA NATURALNE I STOSOWANA PROFILAKTYKA Każdy kto spostrzeże zagrożenie dla ludzi lub ruchu zakładu górniczego albo uszkodzenie lub nieprawidłowe działanie urządzeń tego zakładu, jest zobowiązany niezwłocznie ostrzec osoby zagrożone, podjąć dostępne mu środki w celu usunięcia niebezpieczeństwa oraz zawiadomić o niebezpieczeństwie najbliższą osobę Strona 9

kierownictwa lub dozoru ruchu.w razie powstania stanu zagrożenia życia lub zdrowia pracowników należy niezwłocznie wstrzymać ruch w strefie zagrożenia i wycofać ludzi w bezpieczne miejsce. 7.1. Zagrożenie metanowe Złoże Kopalni Soli "Bochnia" decyzją Dyrektora OUG Kraków zostało wydzielone z pola metanowego. W związku z wydzieleniem opracowana została instrukcja określająca miejsca i częstotliwość prowadzenia przez Kopalnię Soli "Bochnia" pomiarów zawartości metanu. Na podstawie powyższej instrukcji są wykonywane: a) pomiary zawartości metanu przez metaniarza 1 x na tydzień i odnotowywane w dzienniku metaniarza, w książce metaniarza i tablicy metanowej, b) jeden raz na kwartał pobierana jest próba powietrza do analizy chemicznej, c) jeden raz na miesiąc na stacjach pomiarowych przeprowadza się pomiary ilości przepływającego powietrza i pobiera próby powietrza do analizy chemicznej. 7.2. Zagrożenie wodne Kopalnia Soli "Bochnia" zaliczona jest do I stopnia zagrożenia wodnego. Migracja wód jest dokładnie kontrolowana, wycieki ujmowane są w rząpia, a wielkość dopływu jest ściśle ewidencjonowana. W związku z powyższym nie przewiduje się stosowania innych niż dotychczas rygorów bezpiecznego prowadzenia ruchu. 7.3. Zagrożenie pożarowe W Kopalni Soli Bochnia ze względu na niepalny charakter kopaliny nie występuje zagrożenie pożarami endogenicznymi. Przyczyną pożarów egzogenicznych może być wadliwe działanie urządzeń elektrycznych lub mechanicznych, bądź zaprószenie ognia wynikłe np.: z niedozwolonego palenia tytoniu. W przypadku powstania pożaru podczas prac związanych z przebudową podłużni Podmoście wschód, osoba która zauważy pożar powinna: Strona 10

ostrzec osoby znajdujące się w strefie zagrożenia, podjąć próbę ugaszenia pożaru (o ile jest to możliwe), powiadomić dyspozytora. 7.4. Zagrożenia techniczne Zagrożenia jakie mogą powstać ze względu na charakter wykonywanej pracy to: skaleczenie podczas wykonywania prac ciesielskich zaprószenie oczu, itp., uderzenie odłamkiem skalnym, zranienie pochodzące od stosowanych narzędzi, 8. ZASADY OCHRONY PRZED ZAGROŻENIAMI 8.1. Zagrożenie metanowe Pomimo zaliczenia części złoża soli Bochnia do pola niemetanowego zagrożenie to jest kontrolowane przez: cotygodniowe pomiary, w wyznaczonych miejscach, zawartości metanu w powietrzu kopalnianym, kwartalne pobieranie prób do analiz chemicznych, badanie raz do roku zagrożenia metanowego przez KD Barbara, przeprowadzanie jeden raz na miesiąc na stacjach pomiarowych pomiarów ilości przepływającego powietrza i pobieranie prób powietrza do analiz chemicznych. 8.2. Zagrożenie wodne Dopływ wód do omawianego rejonu jest na poziomie Podmoście ujmowane do rząpi, które są na bieżąco odpompowywane. Strona 11

8.3. Zagrożenie pożarowe W celu ochrony pracujących przy przebudowie podłużni Podmoście wschód przed tym zagrożeniem: rozmieszczono w tym rejonie, zgodną z normatywem, ilość gaśnic, drewniana obudowa górnicza lub jej części jest okresowo impregnowana solanką, 1 x na miesiąc pracownicy poddawani są kontroli na okoliczność posiadania tytoniu i środków wzniecania ognia, raz na pół roku pracownicy przeszkalani są w zakresie: o zagrożenia pożarowego, o zasad zachowania się podczas pożaru, o sposobie gaszenia pożarów, w razie powstania stanu zagrożenia życia lub zdrowia pracowników zakładu górniczego należy niezwłocznie wstrzymać prowadzenie robót w strefie zagrożenia i wycofać pracowników w bezpieczne miejsce oraz: o o o uruchomić sygnalizację alarmową i ostrzec zagrożonych ludzi, zastosować osobiście lub łącznie z innymi pracownikami wszelkie środki mające na celu gaszenie pożaru, zawiadomić o pożarze najbliższą osobę kierownictwa lub dozoru ruchu i dyspozytora kopalni, z miejsca prowadzonych prac wyznaczono drogi ucieczkowe tj.: o o osoby znajdujące się od strony wschodniej udają się na podszybie szybu Sutoris i dalej na powierzchnię lub do najbliższego poziomu Sienkiewicz i dalej do szybu Campi, osoby znajdujące się od strony zachodniej udają się na podszybie szybu Campi i dalej na powierzchnię. Pracownicy są wyposażeni w pochłaniacze ochronne POG-8 M, których należy użyć w przypadku wycofywania się w dymach. Strona 12

8.4. Zagrożenia techniczne Przeciwdziałanie tym zagrożeniom polegać będzie na: kontroli stanu technicznego narzędzi, pracownicy powinni być wyposażeni w odpowiedni sprzęt ochrony indywidualnej, stosowanie bezpiecznych metod pracy. W przypadku odniesienia ran poszkodowanemu należy udzielić pierwszej pomocy, powiadomić dyspozytora o zdarzeniu, transportować do szybu zjazdowego celem wyjechania na powierzchnię. W razie potrzeby wezwać lekarza na miejsce zdarzenia. W razie zagrożenia oraz sytuacjach awaryjnych należy korzystać za dostępnego sprzętu ratowniczego, a w szczególności: ogólnozakładowej łączności telefonicznej, łączności alarmowo zgłoszeniowej, urządzeń i sprzętu przeciwpożarowego, sprzętu ratownictwa medycznego, innego dostępnego sprzętu, narzędzi i środków koniecznych do usunięcia niebezpieczeństwa. 9. DANE TECHNICZNE WYROBISKA Fragment podłużni Podmoście przewidziany do przebudowy zaznaczono na mapie wyrobisk górniczych poziomu Podmoście stanowiącej załącznik nr 1 do niniejszego projektu. 9.1. Inwentaryzacja wyrobiska Obecnie fragment podłużni Podmoście przewidzianej do przebudowy na odcinku pierwszych 36m wykonany jest w obudowie stalowej łukowej podatnej ŁP3/V25/A, na kolejnych metrach obudowę stanowią odrzwia stalowe z kształtownika KSKO21 rozmiar 3. Obudowa jest mocno zdeformowana, szczególnie w dolej części wyrobiska. Łuki ociosowe odrzwi obudowy przemieściły się do środka wyrobiska, znacząco zmniejszając jego szerokość. Pierwotnie podłużnia Podmoście wsch. zabezpieczona była obudową drewnianą stabilizowaną dodatkowo spągownicami. W połowie lat 90. wyrobisko zostało ponownie Strona 13

przebudowane, a zniszczona obudowa drewniana została zastąpiona obudową ŁP. Część starej drewnianej obudowy, pozostała niewyrabowana, dlatego podczas przebudowy w spągu i ociosach można się spodziewać fragmentów drewnianej obudowy. W wyrobisku zabudowane jest torowisko wykonane z szyn S-24. Wyrobisko wyposażone jest również w rurociągi, kable elektroenergetyczne oraz teletechniczne podwieszone do obudowy stalowej. 9.2. Długość wyrobiska przewidzianego do przebudowy. Przebudową objęte zostanie 90m podłużni Podmoście pomiędzy południkiem 13867 a południkiem 13957. 9.3. Wymiary poprzeczne wyrobiska. Po przebudowie wyrobisko zabudowane zostanie obudową stalową ŁP3/V25/A. Szerokość wyrobiska przy spągu wyniesie 3m, natomiast wysokość w strzałce wyrobiska wyniesie 2,7m. 10. WENTYLACJA Kopalnia Soli Bochnia przewietrzana jest wentylacją tłoczącą. Powietrze wpływa do kopalni szybem Trinitatis i płynie na wschód podłużnią August. Na skrzyżowaniu podłużni August ze schodami Tesch powietrze rozdziela się na dwa prądy. Jeden prąd powietrza płynie podłużnią August, w kierunku wschodnim, natomiast drugi schodami Tesch sprowadzany jest na poziom Podmoście. Miejsce przebudowy przewietrzane będzie opływowym prądem powietrza płynącym poziomem Podmoście. Po przewietrzeniu przebudowy powietrze płynie do szybu wydechowego Sutoris. Przewietrzanie miejsca przebudowy pokazano w załączniku nr 1. 11. ZASADY BEZPIECZNEGO WYKONYWANIA PRAC. Pracownicy wykonujący przebudowę podłużni Podmoście wschód powinni: posiadać aktualne badania lekarskie oraz zaświadczenie o odbyciu rocznego szkolenia BHP, Strona 14

wykazać się znajomością dróg ucieczkowych z miejsca wykonywanych robót, być zapoznani z aktualnym stanem zagrożeń występujących na w/w stanowisku pracy, zasadami rozpoznawania objawów zagrożeń oraz ze sposobami postępowania w razie powstania określonych zagrożeń, mają obowiązek posiadać przy sobie lampę górniczą, pochłaniacz ochronny górniczy, znaczek kontrolny (identyfikator), opatrunek osobisty, atestowane ochronniki słuchu i wzroku, miejsce pracy powinno być należycie oświetlone światłem stacjonarnym, dojścia do miejsca wykonywanych robót w odległości co najmniej 10 m wygrodzić taśmą ostrzegawczą i oznaczyć tablicami Uwaga roboty górnicze - przejście za zgodą przodowego. o prowadzonych robotach powiadomić dyspozytora kopalni, wyposażyć stanowisko pracy w następujące narzędzia: młotek MPS, łom, kilof, siekierę, łopatę, obrywaczkę, piłę łańcuchową pneumatyczną, ciągarkę ręczną BKS, klucz do zamków, klucz dynamometryczny. Łączność pomiędzy brygadą przodkową a dyspozytorem (dozorem) realizowana będzie poprzez ogólnozakładową sieć telefoniczną oraz system alarmowo - rozgłoszeniowy. W miejscu prowadzonych robót należy zabudować dodatkowy aparat telefoniczny. Po przybyciu na stanowisko pracy górnik przodowy winien dokonać oględzin miejsca pracy, zwracając szczególną uwagę na stan bezpieczeństwa w tym stan obudowy lub stan wyrobiska utrzymywanego bez obudowy, stan urządzeń i narzędzi pracy, sprawdzić sprawność działania łączności telefonicznej i systemu alarmowo - rozgłoszeniowego. Wszelkie zmiany w sposobie wykonywania robót określone będą wpisem przez KDRG w Karcie zmian i aktualizacji i zatwierdzone przez Kierownika Ruchu Zakładu. 12. KOLEJNOŚĆ PROWADZENIA ROBÓT ICH ZAKRES I SPOSÓB WYKONANIA. Zakres robót objętych niniejszym projektem powinien być wykonany w następującej kolejności: wykonanie niezbędnego zakresu robót przygotowawczych, rabowanie starej obudowy, zabudowa obudowy tymczasowej, zabudowa obudowy ostatecznej. Strona 15

13. MIEJSCE ROZPOCZĘCIA ROBÓT ORAZ KIERUNEK PRZEBUDOWY Prace związane z przebudową 90m odcinka podłużni Podmoście prowadzone będę z zachodu na wschód. Prace rozpocząć należy w miejscu zaznaczonym na mapie wyrobisk górniczych poziomu Podmoście, stanowiącej załącznik nr 1 do niniejszej dokumentacji. Przebudowę należy prowadzić zgodnie z niwelacją zadaną przez dział Mierniczo- Geologiczny Kopalni Soli Bochnia. 14. PRACE PRZYGOTOWAWCZE Przed przystąpieniem do wykonania zasadniczych robót górniczych polegających na wymianie obudowy stalowej należy wykonać niezbędny zakres robót przygotowawczych, który obejmował będzie następujące zadania: oświetlenie miejsca robót, zabezpieczenie kabli elektrycznych, zapewnienie na stanowisku pracy łączności telefonicznej, wyposażenie stanowiska pracy w niezbędny sprzęt i narzędzia, oznakowanie miejsca pracy tablicami Roboty górnicze przejście za zgodą przodowego, zgromadzenie materiałów niezbędnych do przebudowy wyrobiska. 15. URABIANIE Urabianie górotworu odbywało się będzie ręcznie, przy użyciu młotków pneumatycznych. Przed rozpoczęciem urabiania młotkiem pneumatycznym należy przy użyciu obrywaczek dokonać obrywki. 16. ŁADOWANIE Załadunek urobku pochodzącego z przybierki stropu oraz ociosów wyrobiska odbywał się będzie w sposób ręczny. Urobek będzie ręcznie ładowany do wozów kopalnianych, następnie wozy będą ręcznie transportowane na stację postojową nr 1, gdzie za rozjazdem R L 1 formowany będzie skład pociągu. Puste wozy magazynowane będą na torze nr 2 stacji postojowej nr 1, skąd będą ręcznie transportowane do przodka. Strona 16

Pomiędzy stacją postojową nr 1 a zachodnią częścią podłużni zabudowane będzie zapora torowa oddzielająca transport ręczy od transportu lokomotywą kopalnianą typy Ldag-05M. Schemat stacji postojowej przedstawiono na załączniku nr 13. 17. ODSTAWA UROBKU. Na stacji postojowej nr 1 w torze nr 3 uformowany zostanie pociąg i przy użyciu lokomotywy kopalnianej Ldag-05M urobek odtransportowany zostanie pod szyb Campi. Następnie urobek wytransportowany zostanie na powierzchnię i posłuży jako materiał podsadzkowy do podsadzenia szybu Moszczenica. 18. TRANSPORT MATERIAŁÓW Materiały opuszczane będą szybem Campi na poziom Podmoście, następnie ładowane do wozów kopalnianych lub na drewiarki i transportowane przy użyciu lokomotywy kopalnianej typu Ldag-05M do stacji postojowej nr 1. Dalszy transport do przodka odbywał się będzie ręcznie. 19. RABOWANIE STAREJ OBUDOWY ŁP. Przebudowa wyrobiska polegać będzie na wyrabowaniu starej zdeformowanej obudowy, wykonaniu niezbędnej przybierki wyrobiska pod zabudowę nowych odrzwi obudowy stalowej ŁP3/V25/A. Przed rozpoczęciem prac związanych z rabowaniem starej obudowy, należy opracować Instrukcję rabowania obudowy stalowej na poziomie Podmoście wschód w KS Bochnia. Instrukcja winna być zatwierdzona przez KDRG. 20. OBUDOWA TYMCZASOWA Obudowa tymczasowa stanowić będzie doraźne zabezpieczenie wyrobiska w trakcie jego przebudowy. Z uwagi na bardzo trudne warunki geologiczne, mocno zdeformowaną obudowę stalową oraz ręczny sposób urabiania górotworu podczas wykonywania przybierki planuje się zastosowanie następujących rodzajów obudowy tymczasowej: Tymczasowe zabezpieczenie stropu tzw. chłopkiem. (zał. nr 5) Strona 17

Zabezpieczenie starej opinki wyrobiska stalowym łukiem stropowym ŁP z wykorzystaniem mechanicznej podpory. (zał. nr 6) Częściowe zabezpieczenie stropu wyrobiska połowicami drewnianymi o gr. min. 8 cm posadowionymi na odrzwiach obudowy ostatecznej oraz odrzwiach przeznaczonych do wyrabowania po uprzednim jej wzmocnieniu. (zał. nr 7) Obudowa tymczasowa z wykorzystaniem podciągów z szyn S-24. (zał. nr 8) 20.1. Tymczasowe zabezpieczenie stropu tzw. chłopkiem. W tym przypadku zabezpieczenie stropu stanowić będą bale drewniane (np. podkład torowy) o grubości min. 10cm, podbudowane pojedynczymi stojakami drewnianymi o średnicy min. 18cm. Stojaki posadowione będą na podkładkach grubości min. 5cm. Sposób wykonania tego rodzaju zabezpieczenia przedstawiono na rysunku nr 5, stanowiącego załącznik do niniejszego projektu. 20.2. Zabezpieczenie starej opinki wyrobiska stalowym łukiem stropowym ŁP z wykorzystaniem mechanicznej podpory. W tym przypadku zabezpieczenie stropu stanowić będzie łuk stropnicowy obudowy ŁP3. Łuk podbudowany będzie specjalnie do tego celu wykonaną podporą. Podpora składać się będzie z uchwytu przystosowanego do podpierania łuku stropnicowego obudowy ŁP, stojaka drewnianego oraz rozpory uniwersalnej śrubowej. Sposób zabudowy z użyciem rozpory uniwersalnej przedstawiono na rysunku stanowiącym załącznik nr 6 do niniejszego projektu. 20.3. Częściowe zabezpieczenie stropu wyrobiska połowicami drewnianymi o gr. min. 8 cm posadowionymi na odrzwiach obudowy ostatecznej oraz odrzwiach przeznaczonych do wyrabowania po uprzednim jej wzmocnieniu. Ten rodzaj zabezpieczenia polegał będzie na zabezpieczeniu stropu przy użyciu połowic o gr. min. 8cm. Połowice posadowione będą z jednym końcem na nowo zabudowanych odrzwiach obudowy ostatecznej z drugiej zaś na istniejących starych odrzwiach (po Strona 18

uprzednim jej wzmocnieniu), tak aby zabezpieczyć strop w przestrzeni pomiędzy starymi i nowymi odrzwiami do czasu wykonania obudowy ostatecznej. Sposób przedstawiający ten rodzaj obudowy przedstawiono na rysunku nr 7. 20.4. Obudowa tymczasowa z wykorzystaniem podciągów z szyn S-24. W tym przypadku zabezpieczenie stanowić będą dwie szyny S-24 (tzw. podciągi) każda zamocowana za pomocą 3 zamków ŁKWh do trzech nowozabudowanych odrzwi obudowy stalowej. Na szynach posadowione zostaną koszty drewniane gr. min 10cm lub podkłady torowe które będą stanowić zabezpieczenie stropu do czasu wykonania obudowy ostatecznej. Sposób wykonania obudowy tymczasowej z wykorzystaniem tzw. podciągów przedstawiono na załączniku nr 8. Pierwsze trzy sposoby zabezpieczenia wyrobiska obudową tymczasową będą stosowane w początkowej fazie częściowego usuwania starej opinki, a ustalenia sposobu zabezpieczenia obudową tymczasową będzie dokonywał sztygar zmianowy nadzorujący przebudowę wyrobiska, natomiast po osiągnięciu docelowych gabarytów poprzecznych wyrobiska (zwłaszcza wysokości) i usunięciu (wyrabowaniu) starej obudowy należy wykonać obudowę tymczasową z wykorzystaniem podciągów z szyn S-24. 21. ZABUDOWA OBUDOWY OSTATECZNEJ Po zabezpieczeniu odsłoniętego stropu obudową tymczasową należy przystąpić do wykonania obudowy ostatecznej. Obudowę stanowić będą odrzwia stalowe ŁP3/V25/A. Rozstaw pomiędzy kolejnymi odrzwiami obudowy nie będzie przekraczał 650mm. 21.1. Opinka Opinkę stanowić będą połowice grubości min. 7cm. Sposób zabudowy połowic przedstawiono na rysunku stanowiącym załącznik nr 9 do niniejszego projektu. Połowice winny być zimpregnowane solanką zgodnie z Instrukcją impregnacji elementów drewnianych obudowy i wyposażenia wyrobisk solanką pełno nasyconą stanowiącą załącznik nr 4. Strona 19

21.2. Rozpory Rozpory wykonane będą z króciaków średnicy min. 10cm. Każde odrzwia zastabilizowane będą 7 rozporami, rozmieszczonymi w sposób przedstawiony na rysunku nr 9 rozpory winny być zaimpregnowane pełnonasyconą solanką zgodnie z Instrukcją impregnacji elementów drewnianych obudowy i wyposażenia wyrobisk solanką pełno nasyconą stanowiącą załącznik nr 4. 22. ZABEZPIECZENIE RZĄPIA. Na 66. metrze przebudowy w południowym ociosie wyrobiska wykonane jest rząpie R-P-5 (zał. nr 1). Rząpie wykonane jest w obudowie drewnianej w sposób przedstawiony na załączniku 14. Przebudowa wyrobiska powinna być prowadzona w taki sposób aby nie naruszyć konstrukcji rząpia, jednakże w przypadku konieczności rozebrania obudowy rząpia, po przebudowie wyrobiska należy ją przywrócić do stanu pierwotnego. 23. TOROWISKO ZABUDOWANE W WYROBISKU. W wyrobisku znajduje się nowo zabudowane torowisko wykonane z szyn S-24. Szyny łączone są co 6m przy pomocy łubka szynowego oraz 4 śrub łubkowych. Pomiędzy łączeniami znajduje się 7 podkładów torowych rozmieszczonych w sposób jak na rysunku nr 10.Szyny przymocowane są do podkładu przy pomocy wkrętów kolejowych S6 ( na każdym progu szyna mocowana jest trzema wkrętami dwoma od wewnątrz i jedną od zewnątrz rys nr 10). Prace należy prowadzić w taki sposób aby nie uszkodzić torowiska. Dodatkowo obudowa stalowa ŁP powinna być stawiana w taki sposób by zachowane były odstępy ruchowe. Wymagane odstępu ruchowe przedstawiono na rysunku nr 11. stanowiącym załącznik do niniejszego opracowania. W przypadku konieczności demontażu części torowiska po wykonaniu przebudowy podłużni Podmoście wschód, należy doprowadzić torowisko do stanu pierwotnego, przy czym należy pamiętać o spełnieniu wymagań dotyczących odstępów ruchowych (rys. nr 11.) Strona 20

24. ZABEZPIECZENIE KABLI Przed przystąpieniem do prac związanych z planowaną przebudową wyrobiska oraz na bieżąco należy, w uzgodnieniu ze służbą elektryczną Kopalni, stosownie do panujących warunków zabezpieczać, a po zakończeniu prac zlikwidować zabezpieczenia kabli (przewodów) elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych. Prace te realizowane powinny być pod nadzorem osób dozoru górniczego i elektrycznego. W tym celu kable (przewody) elektroenergetyczne i telekomunikacyjne w miejscu wykonywania prac i w stosownym obszarze sąsiadującym z nim, opuszcza się na spąg po czym umieszcza w specjalnie przygotowanych rurach średnicy Ø 150. Rury w zależności od miejsca przebudowy oraz od aktualnych potrzeb znajdować się będą po jednej lub po obu stronach wyrobiska. Po umieszczeniu kabli w rurach, rury umieszczone zostaną w specjalnie do tego przygotowanych kanałach kablowych na czas przebudowy zasypane urobkiem. Powyższe powinno być wykonane po uprzednim wyłączeniu spod napięcia opuszczanych kabli i przewodów elektroenergetycznych oraz w sposób bezwzględnie warunkujący pewne zabezpieczenie kabli (przewodów) elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych mogącymi wystąpić podczas prac górniczych udarami mechanicznymi. Należy przestrzegać następujących obostrzeń w trakcie realizacji prac zabezpieczających kable i przewody: w trakcie układania na spągu kabli i przewodów szczególną uwagę zwracać należy na nie dopuszczenie do uszkodzenia ich osłon i powłok oraz aby promienie gięcia nie przekraczały zaleceń producenta, w przypadku konieczności prowadzenia kabli i przewodów elektroenergetycznych oraz telekomunikacyjnych wzdłuż jednego ociosu (lub ich skrzyżowania) wzajemna odległość przewodów elektroenergetycznych od telekomunikacyjnych nie powinna być mniejsza od 30 cm. Niezbędny zakres, obszar oraz sposób wykonywania prac zabezpieczających kabli (przewodów) elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych bieżąco ustala dozór górniczy. Roboty realizują pracownicy oddziału robót górniczych, natomiast służba elektryczna współuczestniczy w przedmiotowych pracach poprzez: Strona 21

zapewnienie wyłączenia zabezpieczanych kabli i przewodów elektroenergetycznych spod napięcia, pomoc w trakcie uwalniania kabli i przewodów z uchwytów kablowych (przewodowych) oraz w czasie ich układania na spągu, podanie dopuszczalnych promieni gięcia kabli i przewodów według zaleceń producenta. Dozór górniczy decyduje o zakończeniu prac zabezpieczających, uznając iż zostały one wykonane w sposób gwarantujący pewne zabezpieczenie kabli (przewodów) elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych przed mogącymi wystąpić podczas prac górniczych udarami mechanicznymi i informuje służbę elektryczną o możliwości podania na kable i przewody elektroenergetyczne napięcia. Dozór elektryczny powinien co najmniej raz na dobę (w dniach wykonywania prac) kontrolować prowadzone roboty związane z przebudową wyrobiska (pod względem zachowania właściwego zabezpieczenia kabli oraz przewodów przed udarami mechanicznymi), a wyznaczony elektromonter sprzętu elektrycznego przed i po zakończeniu robót na każdej zmianie. Sposób zabezpieczenia kabli przedstawiono na rysunku stanowiącym załącznik nr 15 do niniejszego opracowania. 25. RODZAJ I TYP MASZYN, URZĄDZEŃ, INSTALACJI, MATERIAŁÓW STOSOWANYCH W PRZEBUDOWYWANYM WYROBISKU W czasie przebudowy podłużni Podmoście wschód zastosowane zostaną narzędzia o napędzie pneumatycznym. Narzędzia zasilane będą z sieci sprężonego powietrza, wytworzonego przez agregat sprężarkowy na powierzchni. Rurociąg ze sprężonym powietrzem zainstalowany jest na północnym ociosie przebudowywanego wyrobiska. Urabianie odbywać się będzie przy pomocy młotków pneumatycznych z podporą,. Do obróbki drewna zostanie wykorzystana piła łańcuchowa napędzana sprężonym powietrzem. Podczas prac wykorzystywane będą również wiertarki pneumatyczne. Energia elektryczna wykorzystana będzie jedynie do oświetlenia miejsca pracy Strona 22

W rejonie prowadzonych robót zabudowane są aparaty telefoniczne włączone do ogólnokopalnianej sieci telefonicznej. Dla alarmowania załogi zatrudnionej przy przebudowie przewiduje się wykorzystanie systemu alarmowo-zgłoszeniowego. Do wykonania przebudowy zostaną użyte narzędzia: Młotek pneumatyczny Jednostka MP-9 MPU- 11 Ciężar młotka kg 9,25 12,7 Długość młotka mm 525 670 Ciężar bijaka kg 0,27 - Skok bijaka mm 102 - Energia uderzenia kgm 2,4 34 Moc młotka KM 0,72 - Zużycie powietrza m 3 /min 1,65 1,2 Liczba uderzeń / min 1160 580 Wiertarka pneumatyczna PWR-8 II Jednostka Wielkość Moc znamionowa kw (KM) 1,6 Prędkość obrotowa obr/ min 580 Ciśnienie sprężonego powietrza MPa 0,4 Zużycie powietrza m 3 /min 2,7 Masa kg 19 Podpora pneumatyczna Jednostka Wielkość Masa kg 22,4 Max długość wysuwu mm 1200 Max. siła docisku N 1000 Ciśnienie robocze MPa 0,4 0,6 Długość mm 1880 Strona 23

Pneumatyczna piła łańcuchowa PPR 30 Jednostka Wielkość Max moc silnika kw 0,85 Liczba obrotów biegu jałowego obr/min 11 400+10% Max zużycie powietrza na biegu jałowym m 3 /min 0,8+ 10% Max zużycie powietrza przy max obciążeniu m 3 /min 1,2 Max ciśnienie robocze sprężonego powietrza MPa 0,4 0,6 Masa kg 5 Max długość wysięgnika mm 300/350 Pneumatyczny wciągnik łańcuchowy PWŁ 3/6 Jednostka Wielkość Udźwig T 3 lub 6 Masa urządzenia kg 130 Masa bez łańcucha kg 60 Wysokość konstrukcyjna mm 730 lub 880 Prędkość podnoszenia m/s 0,033 lub 0,016 Wielkość łańcucha mm 13 x 36 Przełożenie przekładni - 315,5 Ciśnienie powietrza zasilania MPa 0,4 +0,01 Zużycie powietrza m 3 /s 2,1 Moc max silnika kw 1,28 Moment przy max mocy Nm 6,8 Prędkość silnika przy max momencie obr/min 1600 Prędkość obrotowa silnika przy biegu falowym 1/min 5500-7000 Grupa natężenia pracy - A4 Wysokość podnoszenia m 5,5 lub 11 Wciągarka łańcuchowa Jednostka PWR 1,5 PWR 2,5 PWR 5 Udźwig ton 1,5 2,5 5 Wysokość podnoszenia m 1,5 1,5 1,5 Masa bez łańcucha kg 11,4 16,6 19 Masa kompletu kg 17,2 25,5 37,2 Siła na dźwigni dan 24 40 40 Strona 24

Przełożenie przekładni - 5,5 8 8 Przełożenie całkowite - 62 76 152 Łańcuch mm 9 x 27 11 x 31 11 x 31 Liczba nitek łańcucha szt. 1 1 1 Wysokość konstrukcyjna Mm 323 407 634 Liczba osób potrzebnych do obsługi wciągnika - 2 2 2 26. ZASADY ORGANIZACJI PRACY I NADZÓR ROBÓT. Zespół pracowników wykonujących roboty związane z przebudową podłużni Podmoście wschód składał się będzie minimum z trzech górników, z których jeden będzie wyznaczony przez sztygara prowadzącego daną zmianę na przodowego. Przodowy kieruje pracami zespołu, jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa na stanowisku pracy i prowadzenie robót zgodnie z Projektem technicznym oraz podlega bezpośrednio sztygarowi prowadzącemu zmianę. Sztygar prowadzący zmianę kontrolował będzie powyższe roboty przynajmniej raz na zmianę i dokumentował je w Książce raportowej oddziału górniczego". Osoby dozoru wyższego i kierownictwa kontrolę robót prowadzić będą i dokumentować w Książce kontroli robót górniczych przez osoby dozoru wyższego i kierownictwa : - nadsztygar górniczy 1x na 2 tygodnie, - Kierownik Działu Robót Górniczych 1x na miesiąc. Strona 25