Jak radzić sobie w okresie żałoby Informacje dla osób, które utraciły członka rodziny lub bliską osobę

Dobra jakośd opieki dla Państwa, przy Państwa pomocy Jak radzić sobie w okresie żałoby Informacje dla osób, które utraciły członka rodziny lub bliską osobę 1

Chcielibyśmy przekazać Państwu i waszej rodzinie wyrazy głębokiego współczucia w związku ze śmiercią bliskiej wam osoby. Mamy nadzieję, że ta ulotka dostarczy Państwu informacji na temat praktycznych działań i formalności, których należy dopilnować w tym trudnym dla Państwa okresie. 2

Ta ulotka zawiera informacje na temat: Część 1: Kwestie praktyczne strona Czas na refleksje 4 Zwrot własności 4 Przekazanie organów i tkanek 5 Ustalenia po śmierci osoby 5 Zaświadczenie medyczne o przyczynie śmierci 6 Sekcja zwłok 6 Zgłoszenie śmierci krewnego 7 Organizacja pogrzebu 7-9 Repatryjacja zmarłego 9 Osoby, które należy poinformować 10 Rzeczy do zwrotu 11 Odbiór sprzętu pomocniczego lub medycznego 11 Część 2: Jak radzić sobie z żałobą Przeżywanie żałoby 12 Pomoc dzieciom zmarłego rodzica 13 Część 3: Informacje i wsparcie lokalne Placówki Southern Trust Support 15-16 Biura władz lokalnych 17 Ubezpieczenia socjalne oraz urzędy pracy i zasiłków 18 Organizacje oferujące wsparcie w żałobie 19-23 Kontakt z nami 24 3

Czas na refleksje W tym trudnym okresie dobrze jest znaleźć czas żeby zebrać swoje myśli, wypłakać się, porozmawiać z kimś lub pobyć samemu. Być może będziecie Państwo musieli podjąć pewne ważne decyzje dotyczące chwili obecnej jak i przyszłości i dlatego, z myślą o sobie jak i o rodzinie, dobrze jest mieć świadomość, że rozpatrzyło się różne opcje. Zwykle obecność rodziny i znajomych jest pomocna w takim okresie. Na Państwa życzenie, personel może też skontaktować się z duchownym/księdzem, przewodnikiem duchowym lub kapelanem szpitalnym. Być może jednak będą Państwo woleli być wtedy sami. Personel, który opiekował się Państwa bliską osobą będzie starał się wspierać Państwa jak najlepiej w takim momencie. Jeśli w ciągu kilku dni lub tygodni uznają Państwo, że chcą porozmawiać ze specjalistami, którzy sprawowali opiekę nad bliskim w okresie jej śmierci, to prosimy zwrócić się do menadżera/pielęgniarki ds. kontaktów ze społecznością(lead community nurse) z prośbą o wyznaczenie spotkania. Można także skontaktować się z personelem wspierającym pacjentów (patient suport), którzy udzielą Państwu porady, pomocy lub wsparcia. Telefon do nich: 028 3861 2395 oraz 028 3861 4285, biuro czynne od poniedziałku do piątku w godz. od 9:00 do 17:00. Zwrot własności (jeśli wasz bliski nie zmarł u siebie w domu) Personel zapyta Państwa, co chcecie zrobić z przygotowanymi przez nich rzeczami osoby zmarłej. Możecie Państwo zabrać te rzeczy od razu lub, jeśli wolicie, w późniejszym terminie. Prosimy poinformować personel o waszych zamiarach. W naszych placówkach obowiązują pewne zasady na temat zwrotu rzeczy wartościowych. Personel omówi to z Państwem i poinformuje Państwa, czy będziecie musieli wrócić później po odbiór jakiś rzeczy wartościowych lub pieniędzy. W niektórych przypadkach regulacje prawne mogą uniemożliwiać szybkie przekazanie Państwu rzeczy, ale będziemy Państwa informować o przebiegu tego procesu. Personel będzie dział tak szybko, jak to możliwe, ale prosimy o Państwa cierpliwość. 4

Przekazanie organów i tkanek Niektórzy ludzie wpisują się na rejestr dawców organów lub noszą przy sobie kartę dawcy. W przypadku braku takich deklaracji, najbliższa osoby umierającej może wyrazić zgodę na przekazanie jej organów/tkanek. Jeśli wiecie Państwo, że wasz bliski wyrażał chęć przekazania swoich organów lub tkanek, lub też, jeśli w jego imieniu bierzecie taką możliwość pod uwagę, to prosimy poinformować o tym personel oddziału, lekarza GP lub też pielęgniarkę środowiskową (district nurse). Czasami stan zdrowia, przyczyna lub miejsce śmierci uniemożliwia przekazanie organów zmarłego. Na niektórych oddziałach, np. na intensywnej terapii, personel może zapytać Państwa bezpośrednio o możliwość pobrania organów lub tkanek. Ustalenia po śmierci osoby Zależnie od miejsca i okoliczności śmierci, w odpowiednim momencie zmarły zostanie z szacunkiem przeniesiony do kostnicy lub też pomieszczenia spoczynku. W tym miejscu zmarły może oczekiwać na formalne przekazanie ciała firmie pogrzebowej lub też do sekcji zwłok. Personel kostnicy umożliwi Państwu zobaczenie oraz czuwanie przy zmarłym. Kiedy zgodnie z przepisami nasza placówka będzie mogła, na przykład po wystawieniu zaświadczenia medycznego p przyczynie śmierci, to wyda zgodę na przekazanie ciała wybranej przez Państwa firmie pogrzebowej. 5

Zaświadczenie medyczne o przyczynie śmierci Zaświadczenie medyczne o przyczynie śmierci jest wymagane do zarejestrowania śmierci osoby bliskiej. Takie zaświadczenie musi być wystawione przez lekarza, który zajmował się leczeniem tej osoby w okresie 28 dni przed jej śmiercią. Zaświadczenie jest zazwyczaj wydawane osobie, która została wcześniej podana jako osoba najbliższa ( next of kin ) zmarłego, osoba posiadająca władze rodzicielską lub opiekun osoby zmarłej. Jeśli osoba zmarła nie była przyjmowana przez lekarza w ciągu 28 dni przed śmiercią, lub też, jeśli śmierć nastąpiła w sposób nieoczekiwany, czy nagły, to nie można wydać zaświadczenie o przyczynie śmierci. Takie przypadki, zgodnie z prawem, przekazywane są do Koronera, niezależnego specjalisty sądowego, który bada okoliczności nagłych, gwałtownych oraz niewyjaśnionych śmierci. Personel poinformuje Państwa na temat tego zaświadczenia. Sekcja zwłok Sekcja zwłok ( post mortem lub autopsja ) to badanie przeprowadzane po śmierci przez patologa, w przypadkach, kiedy trzeba ustalić medyczną przyczynę śmierci. Sekcję zwłok przeprowadza się w dwóch przypadkach: 1. Sekcja zwłok dla potrzeb Koronera Jeśli Koroner zdecyduje, że należy zbadać okoliczności śmierci, to może zlecić przeprowadzenie sekcji zwłok. Zgoda rodziny w takim przypadku nie jest wymagana, a badanie przeprowadzane jest przez the State Pathology Service w Belfaście. Po przeprowadzeniu badania, biuro Koronera wyda zaświadczenie, które umożliwi pochowanie osoby. Specjalista lub lekarz ogólny, który zajmował się tą osobą omówi to z Państwem dokładnie i na Państwa prośbę przedstawi pisemne informacje na ten temat. 6

2. Sekcja szpitalna za zgodą Lekarz może poprosić Państwa o zgodę na przeprowadzenie sekcji zwłok. Badanie to przeprowadza się za zgodą rodziny, w celu lepszego poznania choroby i przyczyn śmierci, co ma pomóc w rozwoju opieki medycznej na przyszłość. Ta decyzja zależy od Państwa. Specjalista lub lekarz ogólny, który zajmował się daną osobą omówi taką ewentualność z Państwem i na Państwa prośbę przedstawi pisemne informacje na ten temat. Zgłoszenie śmierci krewnego Po otrzymaniu zaświadczenia o przyczynie śmierci, zgon osoby należy zgłosić do urzędu stanu cywilnego (the Registrar of Births and Deaths). W Irlandii Północnej wszystkie zgony należy rejestrować w okręgu, gdzie doszło do śmierci, lub gdzie zmarły zwykle zamieszkiwał. W razie wątpliwości, firma pogrzebowa może udzielić Państwu informacji o tym. Zgłoszenia należy dokonać w ciągu 5 dni. Zanim będzie można dokonać kremacji lub też przygotować grób na cmentarzu okręgowym, firma pogrzebowa będzie wymagała formularza the GRO form 21, który zostanie wydany przez urzędnika rejestrującego zgon, lub też nakazu Koronera. Na końcu tej ulotki zamieszczono listę biur władz lokalnych. Organizacja pogrzebu Mają Państwo trochę czasu na zorganizowanie pogrzebu, no chyba że istnieją specjalne wymogi religijne lub kulturowe, które nakazują szybki pochówek zmarłego. Najprawdopodobniej duchowny, ksiądz, przewodnik duchowy, czy też członkowie waszej społeczności będą mogli pomóc w podjęciu wymaganych decyzji i organizacji. 7

Wymagane decyzje Państwa bliska osoba mogła sama planować swój pogrzeb lub też wyrażać swoje preferencje tego, co ma stać się z jej ciałem. Pisemne instrukcje mogą znajdować się w testamencie, lub też informacje o tym mogły zostać przekazane znajomemu lub krewnemu. Być może zechcą Państwo wziąć takie życzenia pod uwagę planując pogrzeb. Państwa krewny mógł już zapłacić za pogrzeb i dlatego dobrze byłoby wiedzieć, czy są jakieś dokumenty w tej sprawie. Chociaż można samodzielnie załatwiać wszystko, jednak pomoc firmy pogrzebowej może okazać się nieodzowna, ponieważ firmy te wiedzą o wszystkich kwestiach, których należy dopilnować. Znajomi, rodzina lub duchowny może pomóc Państwu wybrać firmę pogrzebową. Informacje na temat pochówku można uzyskać od firm pogrzebowych, niezależnie od tego, czy planują Państwo formalną uroczystość pogrzebową, czy też nie. W razie potrzeby, firma może pomóc też Państwu w zakupie grobu. W sprawie cmentarzy kościelnych informacji udzieli Państwa duchowny/ksiądz, lub przewodnik duchowy. Informacji na temat cmentarzy gminnych udzielają biura władz lokalnych (district council). W Irlandii Północnej kremacji dokonuje się w Roselawn Crematorium w Belfaście. Więcej informacji na temat kremacji można uzyskać od firm pogrzebowych lub bezpośrednio od krematorium, telefonując pod 028 9044 8288. Firma pogrzebowa będzie mogła pomóc Państwu z dodatkowymi formularzami, które są wymagane, aby zlecić kremację zwłok. Kremacji nie można dokonać przed ustaleniem przyczyny śmierci. 8

Pogrzeby mogą być kosztowne. Wiele firm pogrzebowych jest zrzeszonych w takich stowarzyszeniach jak: The National Association of Funeral Directors (NAFD) The Funeral Association of Northern Ireland The Society of Allied and Independent Funeral Directors (SAIFD) The Irish Association of Funeral Directors (IAFD) Członkowie tych stowarzyszeń działają zgodnie z ustalonymi standardami. Na Państwa prośbę, firmy te powinny przedstawić Państwu cennik usług oraz pisemną wycenę, a kwoty tej nie powinni przekraczać bez Państwa zgody. Jeśli potrzebują Państwo pomocy finansowej w związku z kosztami pogrzebu, a pobierają Państwo zasiłki, to lokalne biura Social Secuity lub Jobs and Benefits Office będą mogły udzielić Państwu informacji o tym. Lista tych biur znajduje się na końcu tej ulotki. Repatryjacja zwłok Być może zdecydują Państwo o przewiezieniu ciała lub też skremowanych szczątków do innego kraju. W celu wywiezienia ciała z Irlandii Północnej, należy uzyskać zgodę Koronera. Wszystkie sprawy organizacyjne dotyczące przyjęcia ciała, pochówku/kremacji ciała w kraju, do którego chcecie Państwo przewieźć zmarłego muszą być załatwione przed wyjazdem. Firma pogrzebowa, którą Państwo wybierzecie poinformuje was, co należy zrobić. Jeśli Państwa krewny zmarł tutaj przebywając na wakacjach, to być może koszt repatryjacji jest zawarty w polisie ubezpieczeniowej obejmującej ten wyjazd. W innym przypadku najlepiej dowiedzieć się o koszt repatryjacji przed wybraniem takiej opcji. Konsulat lub ambasada danego kraju mogą także udzielić porady i informacji w tym zakresie. Personel kostnicy ma doświadczenie w sprawach repartyjacji zwłok i oni także mogą Państwa wesprzeć w takiej sytuacji. 9

Osoby, które należy poinformować O śmierci bliskiego informuje się poszczególne organizacje i osoby. Jeśli osoba zmarła w szpitalu, to Państwa lekarz rodzinny zostanie o tym poinformowany. W takich okolicznościach podejmuje się odpowiednie kroki, aby nie wyznaczać kolejnych wizyt w szpitalu na przyszłość. Poniżej zamieszczamy listę instytucji, które być może należy poinformować o tej śmierci. Ta lista nie jest wyczerpująca i być może trzeba będzie zawiadomić też innych. Zapewne nie będziecie Państwo musieli informować wszystkich organizacji osobiście, ale dobrze jest przygotować listę i wiedzieć, kto został już poinformowany. Ważne instytucje to między innymi: Kancelaria prawna Inne szpitale, gdzie krewny leczył się Social Security Office (aby wstrzymać wypłacanie np. zasiłków socjalnych lub zasiłku pielęgnacyjnego attendance allowance ) Osoby zaangażowane w opiekę pozaszpitalną (pielęgniarki okręgowe, pomoc domową, centra opieki dziennej, itp.) Banki/towarzystwa budowlane/firmy obsługujące karty kredytowe/poczta Firma ubezpieczeniowa, firma obsługująca emeryturę oraz/lub doradcę finansowego Urząd podatkowy (Inland revenue) Firma samochodową oraz firma ubezpieczającą samochód/dom Firma telefoniczna (telefon domowy i komórkowy) Pracodawca Dostawcy mediów (gaz i elektryczność) Biuro mieszkaniowe Należy odwołać przyjmowanie przesyłek z list wysyłkowych i baz danych kontaktując się z serwisem dla osób w żałobie: www.the-bereavement-register.org.uk 10

Rzeczy do zwrotu Dokumenty rejestracyjne samochodu (jeśli ma nastąpić zmiana właściciela) Prawo jazdy Paszport Książki z biblioteki oraz bilety Odbiór sprzętu pomocniczego lub medycznego Być może przed śmiercią Państwa krewny był pod opieką środowiskowego personelu pielęgniarskiego lub innych organizacji środowiskowych. Bardzo możliwe, że pielęgniarka środowiskowa skontaktuje się z Państwem, aby złożyć wyrazy współczucia. Taka osoba może także umówić się z Państwem na dogodny termin odebrania sprzętów pomocniczych z domu. Możecie też Państwo sami skontaktować się z organizacją, która tego sprzętu użyczyła lub też z lokalnym biurem Health and Social Services Community Stores Department. Ich dane to: Newry and Mourne Stores Daisy Hill Hospital, Newry Tel.: 028 3083 5000 Armagh and Dungannon Stores St Luke s Hospital, Armagh Tel.: 028 3752 2381 Craigavon and Banbridge Stores Manor Drive, Lurgan Tel.: 028 3834 1316 11

Część 2: : Jak radzić sobie z żałobą Przeżywanie żałoby Każdy na jakimś etapie swojego życia doświadczy śmierci kogoś bliskiego. Po takie stracie odczuwamy żałobę. Chociaż jest to bolesne i emocjonalnie trudne, jest to normalne odczucie. Każdy przeżywa to na swój sposób, ale niektóre oznaki występują w takim okresie powszechnie: Wiele osób opisuje, że po śmierci bliskiej osoby doświadczyły szoku, szczególnie jeśli śmierć nastąpiła nagle; Uczucie otępienia, paniki, niedowierzanie, złość, poczucie winy, płacz lub niemożność płakania, pustka, lęk, podenerwowanie, depresja, a czasami uczucie ulgi; Niektórzy mają trudności ze snem lub jedzeniem. Każdy odczuwa żałobę inaczej i nie ma ustalonej zasady, jak przez to przejść. Może być Państwu trudno pogodzić się ze śmiercią bliskiej wam osoby. Zdarza się, że ludziom wydaje się, że nadal widzą lub słyszą tą osobę. Wszystkie takie reakcje są naturalne. W tym trudnym okresie zrozumiałe jest, że doświadczamy mieszanych uczuć i skomplikowanych emocji. Żałoba po kilku dniach, tygodniach, miesiącach Żałoba jest zawsze trudnym okresem, ale są rzeczy, które mogą Państwu pomóc przejść przez to. Należy skupić się na tym, co pomoże radzić sobie z tą stratą. Przykładowo: Można porozmawiać z kimś o swoich odczuciach. Lepiej nie dusić tego w sobie. Jeśli ktoś czuje, że nie radzi sobie, powinien zwrócić się o pomoc; Należy pamiętać o własnym zdrowiu. W tym okresie możemy sami stać się bardziej podatni na choroby. Należy dobrze się odżywiać, wypoczywać i dbać o siebie; 12

Często wsparcie, którego Państwo będziecie oczekiwać jest oferowane przez rodzinę, znajomych, przewodników duchowych lub też społeczność lokalną. Inni wolą rozmawiać z kimś spoza rodziny. Kontakt z Państwa lekarzem GP może okazać się dobrym początkiem, albo możecie zwrócić się o poradę i wsparcie do organizacji wymienionych na odwrocie tej ulotki; Jeśli macie Państwo problemy ze zdrowiem, skonsultujcie się z lekarzem; Nie należy podejmować ważnych decyzji pochopnie, np. o przeprowadzce lub pozbyciu się jakiś rzeczy. Lepiej oswoić się najpierw z myślą o śmierci bliskiego; Szczególne daty, np. urodziny czy rocznice mogą przywoływać emocje. Być może zaplanowanie, jak chcecie obchodzić te okazje okaże się pomocne. Pomoc dzieciom zmarłego rodzica Nigdy nie jest łatwo powiedzieć dziecku o śmierci rodzica. Dorośli często czują potrzebę chronienia dzieci i nieinformowania ich o wydarzeniu, ponieważ boją się, że dzieci mogą nie zrozumieć lub zbyt mocno przeżywać to. Jednak często nie doceniamy zdolności dzieci do radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Dzieciom często trudniej jest sobie radzić, jeśli nie wiedzą, co się dzieje. Mogą sobie wyobrażać rzeczy, które są gorsze od prawdy. Jak to powiedzieć Rodzic lub inna osoba, którą dziecko zna i obdarza zaufaniem może powiedzieć dziecku o śmierci osoby bliskiej wkrótce po tym wydarzeniu, próbując jednocześnie pocieszyć dziecko w jakiś odpowiedni dla niego sposób. Użycie prostych, bezpośrednich słów, takich jak zmarł, nie żyje może pomóc dziecku uniknąć niejasności w zrozumieniu tego, co się stało. 13

Odpowiadanie dziecku na pytania zgodnie z prawdą jest najlepszym rozwiązaniem. Jeśli podczas takiej rozmowy okazuje się emocje, czy nawet płacze się, to jest to reakcja normalna i uświadamia to dziecku, ile ta zmarła osoba znaczyła dla was. Każde dziecko może zareagować inaczej na śmierć bliskiej osoby. Ich zrozumienie pojęcia śmierci oraz pytania, które mogą mieć zależeć będą od ich wieku. Możecie Państwo zasięgnąć dalszych informacji na ten temat kontaktując się z organizacjami wymienionymi na odwrocie tej ulotki; Poinformowanie szkoły dziecka o śmierci bliskiej osoby pomoże nauczycielowi w odpowiednim wspieraniu dziecka w powrocie do szkoły. Zobaczenie zmarłego i uczestnictwo w pogrzebie Tak jak w przypadku dorosłych, tak samo dzieciom można pomóc w podjęciu decyzji, czy chcą zobaczyć zmarłego, oraz czy mają wziąć udział w pogrzebie; Dziecko może wymagać delikatnego przygotowania i jeśli czuje się na siłach, to może przez to przejść w towarzystwie zaufanej osoby dorosłej. Dzięki temu dziecko może mieć możliwość pożegnania się z osobą zmarłą, może położyć kwiatek, list lub zabawkę do trumny. Zaangażowanie dziecka w przygotowanie pogrzebu może być pomocne; można na przykład wraz z dzieckiem wybrać cytaty lub wiersze od odczytania na uroczystości. 14

Część 3: Informacje i wsparcie lokalne W listopadzie każdego roku Fundusz Zdrowia (Tust) prowadzi specjalne nabożeństwo w intencji zmarłych pacjentów. O tym nabożeństwie informujemy w lokalnej prasie. Informacji o nim udziela także koordynator ds. żałoby oraz pracownik wsparcia dla pacjentów. Placówki wsparcia SHSCT Biuro wsparcia pacjentów (Patient Support Services) Craigavon Area Hospital 68 Lurgan Road, Portadown BT63 5QQ Tel.: 028 3861 2395 or 028 3861 4285 Email: patientsupport.cah@southerntrust.hscni.net Godziny otwarcia Od poniedziałku do czwartku od 9:00 do 17:00 w piątki od 9:00 do 14:00 Biuro udziela bezpłatnego i poufnego wsparcia. Możecie Państwo poprosić pracownika o skontaktowanie się z nami w waszym imieniu, lub możecie przyjść do naszego biura w holu głównego szpitala w godzinach otwarcia. Można także kontaktować się z nami listownie (adres poniżej). 15

Placówki wsparcia SHSCT Doradca ulsterskiej fundacji onkologicznej (Ulster Cancer Foundation Counsellor) Craigavon Area Hospital 68 Lurgan Road, Portadown BT63 5QQ Tel.: 028 3861 3645 Godziny otwarcia Od poniedziałku do środy (można zostawić wiadomość na poczcie głosowej) Dora dztwo psychologiczne dla wszystkich, którzy muszą poradzić sobie z diagnozą raka. Biuro koordynaroa ds. żałoby (Bereavement Co-ordinator Office) The Rowans Craigavon Area Hospital 68 Lurgan Road, Portadown BT63 5QQ Tel.: 028 3861 3861 Koordynator ds. żałoby skieruje Państwa do odpowiedniego miejsca, gdzie Email: anne.coyle@southerntrust.hscni.net uzyskacie pomoc związaną z żałobą. NI Direct strona internetowa www.nidirect.gov.uk Oficjalna strona rządowa zawierająca informacje o organizacjach rządowych w Irlandii Północnej, włącznie z tymi, które zajmują się sprawami zgonów i żałoby. 16

Biura władz lokalnych Armagh City and District Council The Council Offices The Palace Demesne Armagh BT60 4EL Tel.: 028 3752 9600 Banbridge District Council Civic Building Downshire Road Banbridge BT32 3JY Tel.: 028 4066 0600 Craigavon Borough Council Civic Centre PO Box 66 Lakeview Road Craigavon BT64 1AL Tel.: 028 3832 1400 Dungannon and South Tyrone Borough Council Circular Road Dungannon BT71 6DT Tel.: 028 8772 0300 Newry and Mourne District Council District Council Offices Monaghan Row Newry BT35 8DJ Tel.: 028 3031 3031 17

Ubezpieczenia socjalne / urzędy pracy i zasiłków (Social Security/Jobs and Benefits Offices Armagh Alexander Road Armagh BT61 7JL Tel.: 028 3752 9777 Banbridge 18 Castlewellan Road Banbridge BT32 4AZ Tel.: 028 4062 0800 Dungannon Crown Buildings 36 Thomas Street Dungannon BT70 1EN Tel.: 028 8775 4754 Kilkeel Newry Street Kilkeel BT34 4DN Tel.: 028 4161 1433 Lurgan Alexander Crescent Lurgan BT66 6BB Tel.: 028 3831 5600 Newry 40 Bridge Street Newry BT35 8AJ Tel.: 028 3026 5522 Portadown 140 Jervis Street Portadown BT62 1HA Tel.: 028 3839 7200 18

Organizacje oferujące wsparcie w żałobie Crisis 39 Union Street, Lurgan BT66 8DY Tel.: 028 3832 9900 Strona internetowa: www.careincrisis.org.uk Oferowana pomoc Poufne doradztwo psychologiczne w okresie żałoby, w sprawach związanych z ciążą, np. poronienia, porody martwe, stres i problemy w małżeństwach i związkach. Cruse Bereavement Care Northern Ireland Regional Office Graham House, Knockbracken Healthcare Park, Saintfield Road, Belfast BT8 8BH Tel.: 028 9079 2419 Strona internetowa: www.cruse.org.uk Informacje dla młodych ludzi: www.rd4u.org.uk Lokalne biura Merrion House, 46 The Square, Moy BT71 7SG Tel.: 028 8778 4004 Office 9, Enterprise House WIN Business Park, Canal Quay, Newry BT35 6PH Tel.: 028 3025 2322 Oferowana pomoc Cruse Bereavement Care oferuje doradztwo psychologiczne i wsparcie dla dorosłych, młodzieży i dzieci. Organizacja oferuje także informacje, doradztwo, edukację i szkolenia. 19

Organizacje oferujące wsparcie w żałobie Compassionate Friends NI c/o 46 Derrymagowan Road, Dungannon BT71 6SY Lokalna linia pomocy: 028 8778 8016 Krajowa linia pomocy: 0845 123 2304 Strona internetowa: www.tcf.org.uk Oferowana pomoc: organizacja, w której rodzice i rodziny, które same utraciły dzieci oferują zrozumienie i wsparcie innym rodzicom w żałobie po swoim dziecku lub dzieciach. Udziela się tu także wsparcia i porad innym krewnym, znajomym i specjalistom, którzy pomagają rodzinom. Działają również lokalne grupy wsparcia. Fundacja ds. zapalenia opon mózgowych (Meningitis Trust) 3 Wellington Park, Belfast BT9 6OJ Tel.: 0845 1204 680 Strona internetowa: www.meningitis-trust.org Oferowana pomoc: Pomoc osobom, które utraciły bliskiego w wyniku zapalenia opon mózgowych. Pamiętajmy o naszym dziecku (Remember Our Child) Graham House, Knockbracken Healthcare Park, Belfast BT8 8BH Tel.: 028 9079 7975 Oferowana pomoc: Grupy wsparcia dla osób, które utraciły dziecko, w ramach partnerstwa w Irlandii Północnej (Northern Ireland Partnership of Child Loss Support Groups). The Samaritans Craigavon: Tel.: 028 3833 3555 Newry: Tel.: 028 3026 6366 National Helpline Tel: 08457 909 090 Email: jo@samaritans.org Oferowana pomoc: Poufne wsparcie emocjonalne, 24h/dobę. Samarytanie wysłuchają Państwa, jeśli coś was martwi, przygnębia, lub frustruje, lub jeśli po prostu chcecie porozmawiać. 20

Organizacje oferujące wsparcie w żałobie Southern Area Hospice Services Courtenay Hill, Newry BT34 2EB Tel.: 028 3026 7711 Oferowana pomoc: Pomoc dla osób w żałobie, których bliscy korzystali z opieki hospicjum. The Springwell Centre Edward Street, Lurgan Tel.: 028 3834 7222 Email: Philomena@springwellcentre.com Strona internetowa: www.springwellcentre.com Oferowana pomoc: Poufne porady psychologiczne dla dorosłych, dzieci i młodzieży, par oraz rodzin. Springwell prowadzi także rainbows programme który skierowany jest do dzieci i młodzieży, którzy utracili bliską osobę ze względu na jej śmierć, rozwód, lub separację. STEP South Tyrone Empowerment Programme Unit T7, 2 Coalisland Road, Dungannon BT71 6JT Tel.: 028 8772 9002 or 028 8775 0211 Strona internetowa: www.stepni.org Oferowana pomoc: STEP to środowiskowa organizacja skupiająca się na rozwoju i szkoleniach. Prowadzi się tu wsparcie dla imigrantów w formie doradztwa na spotkaniach z pracownikami dwujęzycznymi. Linia pomocy 0808 808 8000 Doradcy dostępni 24h/dobę, 7 dni w tygodniu; można tu uzyskać poufną poradę od doświadczonego doradcy w przypadku depresji, lęków itp. 21

Wsparcie dla osób z trudnościami w uczeniu sie lub z demencją pomocne strony internetowe: Mencap: www.mencap,org.uk Alzheimer s Society: www.alzheimers.org.uk Wsparcie dla dzieci Barnardo s Child Bereavement Support Service 23 Windsor Avenue, Belfast BT9 6GE Tel.: 028 9069 4000 Poradnictwo przez telefon: 028 9064 5899 Strona internetowa: www.barnardos.org.uk/childbereavementservice Barnardos oferuje: porady telefoniczne dla dorosłych, którzy martwią się o dziecko przechodzące żałobę; indywidualne i grupowe wsparcie dla dzieci i młodzieży do lat 18, którzy przechodzą żałobę; wieczorne spotkania informacyjne i szkoleniowe dla rodziców i specjalistów, którzy będą pomagać dzieciom w radzeniu sobie z żałobą. Nova Trauma Support 10 Church Street, Banbridge BT32 4AA Tel: 028 4062 8758 Email: ni.nova@barnardos.org.uk Strona internetowa: www.barnardos.org.uk/nova Oferowana pomoc: Nova to oddział Barnardos w Irlandii Północnej, który skupia się pomocy po traumatycznych przejściach. Nova kieruje swoją pomoc do dzieci, rodzin i społeczności. Pomocne strony internetowe Child Bereavement Network www.childhoodbereavementnetwork.org.uk Winston s Wish: www.winstonswish.org.uk Child Bereavement Trust: www.childbereavement.org.uk 22

Lokalne grupy wsparcia dla osób, które utraciły kogoś w wyniku samobójstwa Wymienione poniżej organizacje udzielają informacji i pomocy w lokalnych oddziałach i kierują w odpowiednie miejsca w kwestiach zapobiegania samobójstwom i samookaleczeniom oraz w podobnych sprawach. REACT Ltd 30a Ardery s Lane, Banbridge Tel.: 028 4062 8829 Email: counreact@aol.com The Niamh Louise Foundation Western House, Coalisland Tel.: 028 8774 0354 Email: info@niahmlouisefoundation.com Strona internetowa: www.niamhlouisefoundation.com REACT Ltd The Nautilus Centre, Rooney Road, Kilkeel BT34 4AX Tel./Fax: 028 4176 9344 Email: craigreact@aol.com PIPS Upper Bann Flat 17, Mount Zion House, Edward Street, Lurgan BT66 6DB Tel.: 028 3831 0151 PIPS Newry and Mourne 22 Kilmorey Street, Newry BT34 2DE Tel.: 028 3026 6195 or 07707 039 799 Email: info@pipsnewryandmourne.com Action Mental Health MensSana 13 Church Street, Portadown BT62 3LN Tel.: 028 3839 2314 Email: cloughran@amh.org.uk Strona internetowa: www.menssanaproject.org.uk 23

Kontakt z nami Chętnie przyjmujemy Państwa komentarze, sugestie, pochwały i skargi. Korzystamy z nich w celu poprawy naszych usług. Swoje opinie prosimy kierować do: Central Reporting Point Southern Health and Social Care Trust Beechfield House Craigavon Area Hospital 68 Lurgan Road Portadown BT63 5QQ Tel.: 028 3861 4150 Email: Centralpoint.st@southerntrust.hscni.net Data publikacji: grudzień 2007r. Wersja edytowana do tłumaczenia: lipiec 2008 r. Aktualizacja: styczeń 2011 r. 24