WÓJT GMINY BESTWINA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BESTWINA W SOŁECTWIE BESTWINA autor: Dr inż. Grażyna Korzeniak urbiplan STUDIO URBIPLAN Sp. z o.o. Studio Urbiplan Sp. z o.o. ul.lindego 5, 30-148 Kraków email: urbiplan@gmail.com 2012
S P I S T R E Ś C I 1. INFORMACJE OGÓLNE 3 1.1. Podstawa sporządzenia prognozy 3 1.2. Przedmiot opracowania 3 1.3. Metoda sporządzenia prognozy 5 2. CHARAKTERYSTYKA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA 5 2.1. Ogólna charakterystyka środowiska 5 2.2. Stan środowiska 18 3. CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ PLANU 20 4. PRZEWIDYWANE SKUTKI USTALEŃ PLANU 22 5. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJE PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO 24 6. INFORMACJA O MOŻLIWYM ODDZIAŁYWANIU TRANSGRANICZNYM NA ŚRODOWISKO. 24 8. STRESZCZENIE 25 9. WYKORZYSTANE MATERIAŁY 25 2
1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. Podstawa sporządzenia prognozy Podstawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko ( Dz. U. Nr 199 poz. 1227, nr 227 poz. 1505 z 2008). Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. nr 2012 poz.647). 1.2. Przedmiot opracowania Prognoza wykonana została do projektu Zmiany Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Sołectwa Bestwina, przyjętego Uchwałą Nr XXVII/196/2005 Rady Gminy Bestwina z dnia 11 sierpnia 2005 (Dz. Urz. Woj. Śl. Nr 131, poz. 3257) i zmienionego w części Uchwałą Nr XL/290/10 Rady Gminy Bestwina z dnia 13 maja 2010 (Dz. Urz. Woj. Śl. Nr 119, poz. 1916) oraz Uchwałą Nr XL/294/10 Rady Gminy Bestwina z dnia 13 maja 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Śl. Nr 120, poz. 1920) Projekt zmiany planu obejmuje kilkanaście obszarów sołectwa Bestwina o zasięgach określonych granicami na załącznikach graficznych oznaczonych numerami 1.1-1.19. Obszary te rozrzucone są w obrębie całego sołectwa Bestwina a ich położenie zostało przedstawione na załączniku graficznym do uchwały Nr IX/74/2011 Rady Gminy Bestwina z dnia 22 września 2011r., zamieszczonym poniżej. 3
4
1.3. Metoda sporządzenia prognozy Prognoza została sporządzona na podstawie opracowania ekofizjograficznego wykonanego dla potrzeb miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy Bestwina zawierającego charakterystykę środowiska przyrodniczego. Wzięto pod uwagę istniejący stan zagospodarowania obszaru oraz dane charakteryzujące stan środowiska zawarte w Raporcie o Stanie Środowiska Województwa Śląskiego za rok 2010. Uwzględniono uzgodnienie zakresu u prognozy określonego w pismach Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach nr WOOŚ BB. 411.3.2012 z dnia 13 lutego 2012 oraz Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bielsku Białej ONS/ZNS/522/5/12P/12 z dnia 15.02.2012. Dokument Prognozy oddziaływania na środowisko składa się z części tekstowej i załączników graficznych ( zał.1.1-1.19). 2. CHARAKTERYSTYKA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA 2.1. Ogólna charakterystyka środowiska Położenie Obszar sołectwa Bestwina objęty planem położony jest w województwie śląskim w powiecie bielskim. Pod względem fizyczno geograficznym (Kondracki 1998) obszar gminy położony jest w granicach dwóch podprowincji Północnego Podkarpacia i Zewnętrznych Karpat Zachodnich i obejmuje fragmenty: 1) Podgórza Wilamowickiego leżące w obrębie makroregionu Kotliny Oświęcimskiej zaliczonego do podprowincji Północnego Podkarpacia, 2) Pogórza Śląskiego stanowiącego część makroregionu Pogórza Zachodnio - Beskidzkiego położonego w podprowincji Zewnętrznych Karpat Zachodnich i obejmującego południowo - wschodnią część obszaru. Geologia Obszar położony jest na granicy dwóch jednostek geologicznych zapadliska przedkarpackiego i Karpat fliszowych. (Mapa Hydrogeologiczna Polski 2000). W budowie geologicznej obszaru udział biorą utwory karbonu górnego, trzeciorzędu i czwarto- 5
rzędu występujące w obrębie Kotliny Oświęcimskiej, czyli północnej i centralnej części gminy oraz utwory fliszowe Karpat występujące w południowej części obszaru. Utwory karbońskie przykryte są mioceńskimi osadami trzeciorzędu, które tworzą iłowce, mułowce, piaskowce, zlepieńce. Na terenach należących do Podgórza Wilamowickiego utwory czwartorzędowe leżące na utworach mioceńskich stanowią polodowcowe otoczaki, żwiry i piaski oraz zalegające na nich utwory rzeczne mady, żwiry, piaski, iły, gliny i pyły iły i gliny piaszczyste. W część południowej obejmującej Pogórze Śląskie należące do Karpat fliszowych występują utwory fliszowe. Tworzą je trzeciorzędowe łupki z wkładkami piaskowców i wapieni jednostki podśląskiej. Na utworach fliszowych leżą gliny zwietrzelinowe o charakterze lessopodobnym, lessy a w dolinach cieków aluwialne iły, mułki, gliny piaski i żwiry. Ukształtowanie Ukształtowanie terenu ma charakter pogórzy. Tereny objęte zmiana planu położone są na łagodnych stokach, na wysokości od 270 m npm w północnej części sołectwa do 310 m. npm w części południowej, którą charakteryzują też wyższe spadki. Charakterystyczna cechą obszaru jest występowania stromych jarów, przeważnie zalesionych z których część to obszar źródliskowe, oraz doliny lokalnych cieków na których utworzono zespoły stawów. Zgodnie z programem SOPO (Mapa osuwisk 2009) w obrębie sołectwa Bestwina występują teren osuwisk i zagrożone zagrożenie ruchami masowymi występują one również w części obszarów objętych zmianą planu i zostały oznaczone na rysunku planu. Klimat Pod względem klimatycznym według podziału klimatycznego R. Gumińskiego część północna obszaru należy do dzielnicy tarnowskiej natomiast południowa do dzielnicy podkarpackiej. Cieplejsza dzielnica tarnowska ma średnią temperaturę roku 8,5 C, W dzielnicy podkarpackiej średnia roczna temperatura wynosi 8 C. Średnia roczna suma opadów w okresie 1961-2000 wynosiła 779 mm m) Na obszarze przeważają wiatry z kierunków zachodnich występujące ok. 50 % dni i wschodnich wiejące 30 % dni. Na poszczególnych obszarach gminy klimat jest w dużym stopniu modyfikowany w wyniku ukształtowania i sposobu użytkowania terenu. W dolinie Białej i wąskich obniżeniach terenu występuje tendencja do inwersji temperatury, zastoisk zimnego powietrza i przymrozków oraz występowania niekorzystnych warunków przewietrzania. 6
Wierzchowiny i stoki południowe charakteryzują się korzystnymi warunkami temperatury, nasłonecznienia i przewietrzania. Wody podziemne Głębokość zalegania poziomu wód podziemnych jest na obszarze sołectwa Bestwina zróżnicowana. W dolinie potoków wody podziemne występują od głębokości poniżej 1 m do 2 m. W obszarach wysoczyzn sięga natomiast do kilkunastu m. Wody podziemne na obszarze gminy występują w poziomie czwartorzędowym, trzeciorzędowym i karbońskim. Podstawowe znaczenie dla zaopatrzenia w wodę ma poziom czwartorzędowy. Poziom ten budują osady rzeczne oraz utwory fluwioglacjalne. Wody podziemne tego poziomu zasilane są opadami a położenie zwierciadła wód jest zależne od ich wielkości. Zasobny poziom wodonośny czwartorzędowy o charakterze porowym mający podstawowe znaczenie dla zaopatrzenia gminy związany jest z doliną Białej. Wg Kleczowskiego (1990) Dolina Białej położona jest w obrębie czwartorzędowego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych GZWP 448 Dolina Rzeki Biała w zasięgu proponowanego obszaru najwyższej ochrony i obszaru wysokiej ochrony. Czwartorzędowy zbiornik wód podziemnych związany z Białą klasyfikowany jest również jako część Użytkowego Poziom Wód Podziemnych Doliny Wisły (Objaśnienia do Mapy geologiczno Gospodarczej Polski1998), lub Użytkowego Poziomu wód podziemnych rejonu Małej Wisły. Na obszarze sołectwa Bestwina zbiornik ten występuje w jego części zachodniej. Zasobny poziom wodonośny czwartorzędowy o charakterze porowym mający podstawowe znaczenie dla zaopatrzenia gminy związany jest z osadami żwirowymi rozległego stożka napływowego Białej. Poziom ten jest częściowo odkryty w wyrobiskach po eksploatacji żwiru. Woda jest eksploatowana przez ujęcie komunalne zlokalizowane na terenie sołectwa Kaniów w zatopionym wyrobisku pożwirowym. Dla ujęcia została ustanowiona strefa ochronny pośredniej ustanowiona decyzją Wojewody Katowickiego z dnia 28 stycznia 1998 r. (zgodnie z przepisami prawa decyzja ustanawiająca ww. strefę przestaje obowiązywać z końcem 2012 r.). W zasięgu strefy położonych jest część obszarów sołectwa Bestwina. Wśród obszarów objętych zmianą planu są tereny oznaczone na załączniku 1.1, 1.2. Wody powierzchniowe 7
Obszar położony jest w zlewni Wisły i jest odwadniany przez je dopływy prawostronne Białą i Łękawkę przepływających przez teren gminy natomiast wschodnia część obszaru przez dopływ potoku Dankówka. Biała wyznacza cześć zachodniej granicy sołectwa. Biała ma charakter rzeki górskiej z gwałtownymi wezbraniami powodziowymi. Wzdłuż koryta Białej ukształtowany został duży zespół stawów które są istotnym elementem systemu wód powierzchniowych obszaru. Ocena zagrożenia powodziowego gminy została przeprowadzona w ramach sporządzania Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (S. Czaja, J. Wach 1999 ). Zgodnie z przeprowadzoną oceną stanu zagrożenia powodziowego tereny objęte zmianą planu położone są poza zasięgiem strefy zagrożenia powodziowego. Dla Białej i Łękawki nie zostały określone obszary szczególnego zagrożenia powodzią w rozumieniu obowiązujących przepisów z zakresu ochrony przed powodzią. Natomiast dla Gminy Bestwina w 1999 r. zostało wykonane opracowanie ocena zagrożenia powodziowego Gminy Bestwina, w którym wskazano tereny zagrożone zalewaniem i podmakaniem. Obszary objęte zmianą planu nie są położone w zasięgu obszarów zagrożonych. W 2011 r. na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo Wodne (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r., poz. 145), implementującej zapisy Dyrektywy 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (tzw. Dyrektywy Powodziowej, Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej sporządził Wstępną ocenę ryzyka powodziowego 1. Opracowanie zostało wykonane przez Instytut Meteorologii I Gospodarki Wodnej PIB Centra Modelowania Powodziowego w Gdyni, w Krakowie, w Poznaniu, we Wrocławiu. Opracowanie zawiera mapę obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi w Województwie Śląskim. Dla obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi wskazanych we wstępnej ocenie ryzyka powodziowego, zgodnie z ustawą Prawo wodne sporządza się mapy zagrożenia powodziowego. Na mapach zagrożenia powodziowego przedstawia się w szczególności: 1) obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat lub na których istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia ekstremalnego; 2) obszary szczególnego zagrożenia powodzią; 1 Raport z wykonania Wstępnej oceny ryzyka powodziowego. Projekt: ISOK Informatyczny system osłony kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami. KZGW. 2011 8
3) obszary obejmujące tereny narażone na zalanie w przypadku: przelania się wód przez koronę wału przeciwpowodziowego, zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego, zniszczenia lub uszkodzenia budowli piętrzących, zniszczenia lub uszkodzenia budowli ochronnych pasa technicznego. Na sporządzonej mapie terenów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi w Gminie Bestwina tereny narażone zostały wskazane w dolinie Wisły wraz z ujściowymi odcinkami Białej i Łękawki, położone poza sołectwem Bestwina, oznaczone na czerwono na poniżej zamieszczonej rycinie. Dla tych terenów w Gminie Bestwina obecnie nie zostały wyznaczone obszary szczególnego zagrożenia powodzią. Ryc. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi wskazane we Wstępnej ocenie ryzyka powodziowego 9
Źródło: Raport z wykonania Wstępnej oceny ryzyka powodziowego. Projekt: ISOK Informatyczny system osłony kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami. KZGW. 2011 Gleby Na obszarze objętym planem przeważają gleby pseudobielicowe, brunatne wyługowane i brunatne kwaśne wykształcone na lessach. W dolinach cieków wykształciły się mady. Szata roślinna, zwierzęta, ochrona prawna W obrębie obszaru przeważają zbiorowiska antropogeniczne terenów rolnych i terenów zabudowanych jednakże znaczący jest również udział obszarów o cennych wartościach przyrodniczych. Należą do nich kompleksy Janowskich lasów z których fragment należy do sołectwa Bestwina. Drzewostany tworzą gatunki liściaste i iglaste o bogatym składzie gatunkowym z udziałem dębu, lipy, grabu, brzozy, buka oraz sosny świerka i modrzewia. Wartości środowiska przyrodniczego Gminy Bestwina zostały przedstawione w opracowaniu Waloryzacja przyrodnicza Gminy Bestwina z 1998 wykonanym przez zespół A. Herczek, J. Gorczyca, B. Tokarska-Guzik, R. Dulias. W opracowaniu tym jako obszary cenne przyrodniczo został wskazany obszar doliny Białej Podkępie oraz zalesione jary. Obszar Podkępie obejmuje dolinę Białej z zespołami stawów oraz terenami nadbrzeżnymi. Stawy pełnią ważną rolę jako miejsca bytowania i rozrodu płazów. Spotykane są tu gatunki ptaków wodnych i wodno-błotnych (łabędź niemy głowienka, krzyżówka, czernica, perkoz dwuczuby. Stwierdzono też zalatującego bączka. Występuje tu roślinność charakterystyczna dla środowisk wodnych i nadwodnych w y fragmenty lasów łęgowych i zarośli topolowo-wierzbowych, zarośla i szuwary. Na obszarze tym występują chronione gatunki roślin (storczyk plamisty, kalina koralowa, kruszyna pospolita) oraz cenne gatunki roślin związanych ze środowiskiem wodnym. Występują też chronione gatunki zwierząt (biegacze, żaba trawna, ropucha szara, traszka zwyczajna, rzekotka drzewna, ryjówka aksamitna). Obszar Podkępie" został objęty ochrona prawną Drogą Uchwały nr XII /68 / 95 z dnia 29 czerwca 1995 r. w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu.obszary objęte zmianą planu nie są położone w obrębie obszaru chronionego ani w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Następną cenną grupa obszarów przyrodniczych na terenie sołectwa Bestwina są zalesione jary. W waloryzacji przyrodniczej Gminy Bestwina za szczególnie cenny 10
został obszar Uroczysko Grygierzec które stanowi jar porośnięty różnogatunkowym lasem. Występują tu zespoły łęgów, olsów i grądów w których występują chronione gatunki roślin (m.in. skrzyp olbrzymi, storczyk Fuchsa, wawrzynek wilcze łyko, bluszcz pospolity). Fauna tego obszaru, o charakterze leśnym stanowi siedlisko wielu gatunków bezkręgowców, płazów, ptaków a także ssaków. Występuje szereg gatunków chronionych (m.in. traszki, żaby, padalec, zaskroniec, kowaliki, sikory, wilgi, dzięcioły duże, kosy, ryjówka aksamitna, nietoperze). Ze względu na wartości przyrodnicze Obszaru w Waloryzacji przyrodniczej został on wskazany do objęcia ochrona rezerwatową, która dotychczas nie została wprowadzona. W pobliżu uroczyska Grygierzec położony jest projektowany w zmianie planu teren zabudowy mieszkaniowej pokazany na załączniku nr 1.6. teren ten jednak nie sąsiaduje bezpośrednio z obszarem cenny gdyż pozostawiono w jego sąsiedztwie pas terenów rolnych. Drugim obszarem o wysokich wartościach przyrodniczych o podobnym charakterze jest Uroczysko Grabina. Jest to również zalesiony jar na którym przeważa łęg jesionowo-olszowy. Występuje tu bogata fauna bezkręgowców a także ptaków. W uroczysku stwierdzono występowanie chronionych gatunków roślin (m.in. skrzyp olbrzymi, wawrzynek wilcze łyko, bluszcz pospolity) oraz gatunków zwierzą, głównie ptaków (m.in. wilga, kowalik, dzięcioł duży i zielony, sójka, szpak, kos, pełzacz). W bliskim sąsiedztwie tego obszaru nie przewiduje się rozwoju zabudowy. Poza wymienionymi na obszarze sołectwa występują inne strome jary porośnięte buczynami a w wilgotnych zajęte przez łęgi olszowo jesionowe. W części z nich utworzone zostały stawy z roślinnością wodna i nadwodną. Tereny te charakteryzują się też bogactwem fauny w tym gatunków chronionych. Reprezentowane są tu cenne gatunki płazów (żaba trawna, jeziorkowa i wodna, ropucha szara, traszka zwyczajna), gadów (podalec, jaszczurki żyworodne, zaskrońce), ptaków (m.in. kosy, drozdy śpiewaki,, pierwiosnki, strzyżyki, słowiki, kowaliki, pełzacze, muchołówki, zięby dzięcioły). Wśród ssaków wymienić można ryjówkę aksamitną, nornika zwyczajnego mysz leśną). Zachodzą tu też sarna, łasica, lis. W pobliżu takich obszarów położone są tereny przedstawione na załącznikach 1.7 i 1.10. Na obszarze objętej zmianą nie występują chronione obszary NATURA 2000. Najbliżej położone są następujące obszary NATURA 2000: Obszar PLB240001 Dolina Górnej Wisły, Obszar PLB12000 Stawy w Brzeszczach. Z punktu widzenia znaczenia obszaru objętego zmiana planu w regionalnej strukturze systemu przyrodniczego znaczenie ma również położenie tego obszaru w 11
stosunku do korytarzy ekologicznych. Dla województwa śląskiego zostały zidentyfikowane przebiegi głównych korytarzy (Korytarze ekologiczne 2007). Obszar objęty zmianą planu położony jest w większości poza regionalnymi korytarzami ekologicznymi. Natomiast elementem regionalnych korytarzy ekologicznych jest dolina Białej, która została uznana za regionalny korytarz ichtiologiczny i korytarz migracyjny płazów i ssaków. Położenie obszaru objętego zmiana planu w stosunku do wyznaczonych w tym opracowaniu korytarzy przedstawiają poniższe ryciny. 12
Źródło:(Korytarze ekologiczne 2007) Źródło:(Korytarze ekologiczne 2007) 13
Źródło:(Korytarze ekologiczne 2007) 14
Źródło:(Korytarze ekologiczne 2007 15
Źródło:(Korytarze ekologiczne 2007)
Źródło:(Korytarze ekologiczne 2007 17
Złoża surowców mineralnych Na terenie sołectwa Bestwina udokumentowane jest złoże surowców ilastych ceramiki budowlanej Bestwina. Tereny objęte zmianą planu położone są poza zasięgiem złoża, terenów górniczych i obszarów górniczych. 2.2. Stan środowiska Jakość powietrza Zgodnie z obowiązującymi przepisami na terenie województwa śląskiego zostało wydzielonych pięć stref jakości powietrza: aglomeracja górnośląska, aglomeracja rybnicko-jastrzębska, miasto Bielsko-Biała, miasto Częstochowa, strefa śląska, obejmująca obszar województwa śląskiego poza miastami na prawach powiatu. Obszar sołectwa Janowice w Gminie Bestwina położony jest w zasięgu strefy śląskiej, w sąsiedztwie strefy miasta Bielsko-Biała. Ocena jakości powietrza w województwie śląskim dla strefy śląskiej wykazała że: w obrębie strefy nie występowały przekroczone wartości zanieczyszczeń dla następujących najważniejszych zanieczyszczeń: Dwutlenek azotu cel ochrony zdrowia: klasa A, Ołów, arsen, kadm, nikiel cel ochrony zdrowia: klasa A, przekroczenia wartości dopuszczalnych dotyczą następujących zanieczyszczeń: Pył zawieszony PM 10 cel ochrona zdrowia : klasa C, Pył zawieszony PM 2,5 cel ochrona zdrowia : klasa C, Dwutlenek siarki cel ochrona zdrowia : klasa C dla całej strefy, ze wskazaniem jako obszaru przekroczeń Żywca natomiast obszar Bielsko Białej został zakwalifikowany do strefy A. Benzo (a) piren cel ochrona zdrowia : klasa C. Zmiany stosunków wodnych Zmiany naturalnych stosunków w obrębie obszaru związane są z budową w obrębie gminy sieci stawów a także sieci rowów, kanałów, przepustów, grobli, przepompowni regulującą poziom wód gruntowych, funkcjonowanie stawów oraz kierunki przepływów wód. 18
Jakość wód Monitoringiem jakości wód podziemnych w rejonie gminy objęty jest poziom czwartorzędowy. Wyniki badań uzyskane dla stacji w Dankowicach wykazały jakość wód odpowiadającą klasie II wód średniej jakości. Wody ujmowane w ujęciu gminnym w Kaniowie wymagają uzdatniania ze względów bakteriologicznych oraz z uwagi na zawartość żelaza i manganu. Podstawowymi czynnikami wpływającymi na jakość wód podziemnych na obszarze gminy brak pełnej kanalizacji, przez co ścieki nieoczyszczone dostają się do wód podziemnych z gruntu bądź z wód powierzchniowych. Odrębną grupę zagrożeń wywołuje nieczynne składowisko odpadów. Zagrożenia jakości Białej zdeterminowane są głównie zanieczyszczeniami wód których źródła znajdują się poza terenem gminy w Bielsku Białej i Czechowicach Dziedzicach. Są to zakłady przemysłowe i gospodarka komunalna. W zlewni Białej badania prowadzono w ujściu Krzywej, powyżej sołectwa Janowice, celem obserwowania wpływu miejskiego składowiska odpadów dla miasta Bielsko-Biała. Wyniki badań prowadzonych w 2010 wykazały przekroczenia wartości granicznych dla stanu dobrego w grupie substancji biogennych (azot amonowy, azot ogólny) oraz w grupie substancji określających warunki tlenowe. Klimat akustyczny Głównym źródłem zagrożeń akustycznych na terenie gminy jest komunikacja samochodowa. Zagrożenia hałasowe związane z komunikacją dotyczą terenów zabudowy mieszkaniowej położonych bezpośrednio wzdłuż głównych dróg. Zagrożenia te nie są badane w ramach sieci monitoringu. 19
3. CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ PLANU Zawarte w projekcie zmiany planu dotyczą poszerzenia terenów budowlanych, zmian przeznaczenia terenów już przeznaczonych do zabudowy oraz korekt układu drogowego. Przeważająca cześć wyznaczonych nowych terenów budowlanych związana jest z planowaną zabudową mieszkaniową jednorodzinną. Tereny te graniczą z istniejącym terenami budowlanymi oraz nawiązują do istniejącego systemu dróg. Tereny przyrostów zabudowy oznaczono na załączniku graficznym. Na mapie oznaczono też te tereny, które w obrębie objętych zmianą planu już aktualnie są terenami budowlanymi. Jeden z wyznaczonych terenów (1.7 MN1, zał. 1.6) zlokalizowany jest w sąsiedztwie Uroczyska Grygierzec. Jest to kontynuacja wykształconego już pasa zabudowy z zachowaniem pasa terenów rolnych pomiędzy ternami zalesionymi o szerokoś ci 30-60 m. W sąsiedztwie terenu cennego przyrodniczo, który stanowi teren leśny, zlokalizowany jest też nowy teren budowlany 1.3 MN4 (zał 1.7), jednakże z pozostawienie ok. 30 m pasa od lasu terenów niezabudowanych. Jeden z terenów przeznaczonych do zabudowy 1.1 MU (zał. 1.5) został zlokalizowany w strefach ochrony sanitarnej od cmentarza 50 m i 150m, ze zwróceniem uwagi na ograniczenia obowiązujące w tej strefie. W stosunku do terenu 1.1 US2 określonego na załączniku 1.12 zmiana polega na poszerzeniu terenów US przez włączenie do nich terenów o innym przeznaczeniu w celu realizacji obiektów usługowych i trybun jako uzupełnienia zagospodarowania terenów istniejącego boiska. Korekty lokalnego układu dróg, bez ingerencji w podstawowy układ drogowy sołectwa, dotyczy terenów 1.12R1 (zał. 1.8), 1.11MN1 i 1.1 U1 (zał. 1.9), 1.16 MN1 (zał. 11), 1.3 MN3,1.22 MN1 (zał. 1.15), 1.4 KDW1 (zał. 1.17), Wyznaczenie dłuższego odcinka nowej drogi, poprowadzonej po użytkowanej obecnie trasie, dotyczy drogi 1.2-1.3KDW1 (zał. 1.13). na niewielkim odcinku droga ta jest poprowadzona wzdłuż Łękawki. W związku z wykonaniem map w ramach realizacji programu SOPO, w projekcie zmiany planu została przeprowadzona aktualizacja oznaczeń terenów zagrożonych. W takich ternach położona jest też projektowana droga 1.2KDW1. Projekt planu zawiera ustalenia z zakresu ochrony przyrody i środowiska. Są to następujące najważniejsze regulacje: 20
uwzględniono położenie obszarów w strefie ochrony pośredniej zewnętrznej ujęcia wody w Kaniowie (zgodnie z przepisami prawa decyzja ustanawiająca ww. strefę przestaje obowiązywać z końcem 2012 r.), wyznaczono tereny WS oraz ZE których dominującą funkcją jest ochrona systemu przyrodniczego, ustalono zachowanie istniejących cieków wraz z ich zabudową biologiczną, wyznaczono się pasy ochronne wzdłuż cieków o szerokości 5 m od górnej krawędzi cieku, wprowadzono zakaz zabudowy, grodzenia i innej działalności powodującej degradację szaty roślinnej porastającej skarpy koryt cieków oraz wyznaczono pasy ochronne wzdłuż cieków, wyznaczono obowiązkowy udział terenów biologicznie czynnych, wprowadzono zakaz odprowadzania nieczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków do gruntu i wód powierzchniowych oraz stosowania rozwiązań technicznych w zakresie gospodarki wodno - ściekowej, które mogłyby powodować dostawanie się zanieczyszczeń do wód i gleby, wprowadzono zakaz lokalizacji nowych przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, z wyjątkiem obiektów infrastrukturalnych, komunikacyjnych i innych służących celom publicznym, ustalono kategorie terenów z punktu widzenia przepisów o ochronie przed hałasem..w zakresie ochrony wartości kulturowych ustanowiono ochronę obiektów zabytkowych oraz ustalono strefy ochrony archeologicznej. Wyznaczono następujące kategorie przeznaczenia terenów: MN1- Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami, MN2 - Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, MN3 - Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, MN4 - Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, MN5 - Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej MU - Terenu zabudowy mieszkaniowej i usługowej, U1- Tereny zabudowy usługowej, US2 - Tereny sportu i rekreacji oraz usług PU-Tereny obiektów produkcyjnych, składów, magazynów i usług, R1 Tereny rolnicze, ZE1 Tereny zieleni chronionej i tereny rolne o funkcjach ekologicznych, 21
WS- Tereny wód powierzchniowych, KDD - Tereny dróg publicznych, KDW1. KDW2 - Tereny dróg publicznych, W - Tereny zaopatrzenia w wodę. KDW1/WS - Tereny dróg wewnętrznych i wód powierzchniowych Zaopatrzenie w wodę przewiduje się głównie z wodociągu komunalnego zasilanego z ujęcia w Kaniowie. Dopuszcza się też zaopatrzenie z indywidualnych studni. Odprowadzanie ścieków przewiduje się systemem kanalizacji rozdzielczej z oddzielnym odprowadzeniem ścieków sanitarnych i deszczowych. Do czasu realizacji rozbudowy kanalizacji sanitarnej dopuszcza się zastosowanie indywidualnych oczyszczalni ścieków. 4. PRZEWIDYWANE SKUTKI USTALEŃ PLANU Oddziaływania na różnorodność biologiczną, szatę roślinną i zwierzęta Obecną różnorodność przyrodniczą obszaru tworzą kompleksy leśne, charakteryzujące się wysokimi wartościami zalesione i zadrzewione jary, ekosystemy cieków w tym szczególnie Biała z zespołami stawów oraz Łękawka z otaczająca zabudową biologiczną Inn zespoły stawów z roślinnością nadwodną, zbiorowiska niezabudowanych terenów rolnych i zbiorowiska synantropijne terenów zabudowanych. Położenie zdecydowanej ilości nowych terenów budowlanych, biorąc pod uwagę ustalenia w zakresie stref ochronnych cieków oraz pozostawienie stref ochronnych wolnych od zabudowy w istotny sposób minimalizują wpływ na przyrodnicze tereny sołectwa. Wpływ na przyrodnicze obszary chronione Ze względu na odległość od Obszarów NATURA 2000 oraz zakres możliwych do wystąpienia skutków zmiana planu nie przewiduje się wystąpienia istotnych oddziaływań na te obszary. Wpływ na ludzi Podstawowymi źródłami, które stwarzają uciążliwość na terenach objętym projektem zmiany planu będą lokalny ruch samochodowy, w tym do obiektów usługowych oraz obiekty związane z rzemiosłem, które dopuszcza się w terenach zabudowy 22
mieszkaniowej. Ze względu na ten mieszany charakter zabudowy podstawowe znaczenie będzie miało zachowanie warunku nieuciążliwości lokalizowanych zakładów. Oddziaływania na środowisko wodne O znaczeniu potencjalnych oddziaływań na środowisko wodne na obszarze objętym zmianą planu decyduje położenie na tym obszarze cieków o niezadawalającej jakości wód oraz położenie części terenów w zasięgu strefy ochrony pośredniej zewnętrznej ujęcia wody a także położenie niewielkiej części terenów przy granicy zasięgu Użytkowego Poziom Wód Podziemnych Doliny Wisły. Dlatego bardzo istotnym czynnikiem jest zespół ustaleń planu ograniczających zagrożenia środowiska wodnego. Oddziaływania na powietrze i klimat Wpływ na warunki aerosanitarne wynikać może z przyrostu terenów przeznaczonych do zabudowy mieszkaniowej oraz związanym z tym zwiększeniem liczby lokalnych palenisk domowych a także z możliwością realizacji nowych obiektów wytwórczości i usług. Przewidywać można, że w nowo lokalizowanych obiektach stosowane będą zróżnicowane nośniki energii, w tym paliwa stałe, oleje, gazowe i energia elektryczna o bardzo zróżnicowanym stopniu potencjalnej uciążliwość. Stopień oddziaływania na środowisko zależeć będzie od stosowanych źródeł energii. Biorąc pod uwagę poziom wzrostu terenów przeznaczonych do zabudowy mieszkaniowej oraz obecny stan środowiska nie przewiduje się wystąpienia istotnych zagrożeń dla utrzymania standardów jakości powietrza. Lokalne zagrożenia pogarszanie jakości powietrza mogą dotyczyć obiektów usługowych i rzemieślniczych zlokalizowanych w obrębie zabudowy mieszkaniowej. Obiekty te wymagają kontroli ich uciążliwości. Oddziaływania na powierzchnie ziemi, gleby, kopaliny Wpływ na powierzchnię terenu związany jest z lokalizacją nowych obiektów budowlanych. Są to przekształcenia związane z zajęciem terenu, a także towarzyszące zabudowie deniwelacje terenu i prace ziemne. Zwiększenie powierzchni terenów przeznaczonych do zabudowy następuje kosztem terenów rolnych, w tym terenów o glebach klas bonitacyjnych IV i III. Zasięg wyznaczonych terenów budowlanych, przy jednoczesnym ograniczeniu możliwości zabudowy poza tymi terenami nie powoduje drastycznych ograniczeń rolniczej przestrzeni produkcyjnej. 23
W obrębie terenu objętego zmiana planu nie wystąpią zagrożenia dla kopalin. Oddziaływania na krajobraz i zabytki Wprowadzone ustalenia w zakresie ochrony zabytków pozwoli na zachowanie ich wartości. Oddziaływanie na krajobraz związane jest też z wprowadzaniem terenów zabudowanych na tereny obecnie wolne od zabudowy. Przyczyniać się to będzie do wzrostu stopnia zurbanizowania obszaru. Oddziaływania na dobra materialne Z ustaleniami zmiany planu nie są generalnie związane potencjalne niekorzystne oddziaływania na dobra materialne. Zagrożenia mogą wynikać z lokalizacji obiektów budowlanych, w tym drogi na terenach osuwisk i zagrożonych ruchami masowymi. Minimalizacja tego zagrożenia została w planie uwzględniona. 5. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacje przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko Biorąc pod uwagę cele dokumentu, przewidywany stopień oddziaływań związanych z ustaleniami projektu zmiany planu, a w szczególności fakt, że nie stwierdzono możliwości oddziaływań na obszary NATURA 2000, szeroki zakres ustaleń minimalizujących potencjalne zagrożenia nie wskazuje się potrzebnych działań kompensacyjnych. 6. Informacja o możliwym oddziaływaniu transgranicznym na środowisko. Nie przewiduje się możliwości oddziaływania transgranicznego na środowisko ponieważ tereny objęte zmianą planu nie są położone przy granicy państwa ani przy ciekach trans granicznych. Nie przewiduje się też wystąpienia emisji zanieczyszczeń, które mogłyby mieć zasięg trans graniczny. 7. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji planu. 24
Obserwacji skutków ustaleń planu powinny podlegać procesy zainwestowania terenu w ramach analizy zmian w zagospodarowaniu gminy. Monitoring zmian w środowisku powinien dotyczyć: okresowego określania stanu jakości wód w ciekach, okresowej oceny uciążliwości obiektów wytwórczych i rzemieślniczych zlokalizowanych w obrębie lub sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej. jakości wód podziemnych w ujęciu wody w Kaniowie, zgodnie z przepisami. 8. Streszczenie Zmianą planu objęte jest kilkanaście obszarów sołectwa Bestwina oznaczonych na załącznikach graficznych oznaczonych numerami 1.0-1.19. Obszary objęte zmianą planu położone są poza zasięgiem przyrodniczych obszarów chronionych, w tym poza obszarami NATURA 2000. Część obszarów objętych zmianą planu położonych jest w zasięgu strefy ochronnej zewnętrznej ujęcia wody w Kaniowie.. Zmiany ustaleń planu dotyczą poszerzenia zasięgu terenów budowlanych, korekt wewnętrznych układów komunikacyjnych w obrębie terenów budowlanych oraz wyznaczenia nowej drogi. Z uwagi na zasięg przestrzenny oraz zakres zmian projektu planu zmiany te można określić jako nieistotnie wpływające na środowisko. Nie naruszają one również przepisów z zakresu ochrony środowiska. Monitoring zmian w środowisku powinien dotyczyć: okresowego określania stanu jakości wód w ciekach, okresowej oceny uciążliwości obiektów wytwórczych i rzemieślniczych zlokalizowanych w obrębie lub sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej. jakości wód podziemnych w ujęciu wody w Kaniowie, zgodnie z przepisami. 9. WYKORZYSTANE MATERIAŁY Kondracki J., 1998, Geografia regionalna Polski. PWN, 1998. 25
Mapa geologiczno-gospodarcza Polski w skali 1:50 000, arkusz Kęty, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa. Mapa hydrograficzna w skali 1 : 50 000. ark. Czechowice -Dziedzice Mapa osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi. Ministerstwo środowiska dla Gminy Bestwina. Ministerstwo Środowiska. Stan aktualności 12.2009. Ocena zagrożenia powodziowego Gminy Bestwina. CITEC 1999, zespół autorski S. Czaja, J. Wach. Program Ochrony Środowiska Gminy Bestwina2003. Beskidzki Fundusz Ekorozwoju S.A. Stan Środowiska w województwie Śląskim w 2010 r. Wojewoda Śląsk, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bestwina. Opracowanie CITEC Katowice. 1998 1999 Waloryzacja przyrodnicza Gminy Bestwina. CITEK S.A. Katowice. Zespół autorski A. Herczek, J. Gorczyca, B. Tokarska-Guzik, R. Dulias. 26