Literatura SZKOLNA LISTA TEMATÓW DO USTNEJ CZĘŚCI EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO Rok szkolny 2011/2012 1. Motywy baśniowe w tekstach literackich. Zanalizuj 2. Fascynacja nowoczesnością w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. Przedstaw temat, analizując wybrane teksty. 3. Modlitwa jako motyw literacki. Przedstaw róŝne jego ujęcia, analizując róŝne teksty literackie. 4. Literackie obrazy szczęścia. Analizując wybrane utwory, omów funkcjonowanie tego motywu. 5. PodróŜ jako motyw literacki. Przedstaw róŝne sposoby jego kreowania, analizując wybrane teksty. 6. Literackie inspiracje motywami biblijnymi. Przedstaw funkcjonowanie tego zjawiska w róŝnych tekstach literackich. 7. Motyw tańca w literaturze. Przedstaw sposób jego funkcjonowania w analizowanych tekstach literackich. 8. Literackie obrazy polskiego społeczeństwa na przestrzeni wieków. Omów problem, analizując właściwy materiał literacki. 9. Wizerunek śydów w literaturze polskiej. Zanalizuj 10. PrzeŜycia pokoleniowe jako inspiracja literacka. Omów zjawisko, analizując właściwe teksty literackie XX w. 11. Motyw domu w literaturze róŝnych epok. Omów jego funkcjonowanie, odwołując się do wybranych przykładów. 12. Literackie świadectwa wojny. Zanalizuj 13. Człowiek w państwie totalitarnym. Rozwiń temat, analizując wybrane przykłady literackie. 14. Galeria portretów Sarmatów. Przedstaw zagadnienie, dokonaj analizy, odwołując się do właściwych przykładów literackich. 15. Bunt, jego odmiany i funkcje. Omów problem, analizując właściwe teksty literackie. 16. Wizja Boga w literaturze polskiej. Zanalizuj wybrane przykłady z róŝnych epok literackich. 17. Przedstaw funkcjonowanie motywu wędrowca w róŝnych tekstach literackich. Zanalizuj właściwe 18. Problemy okresu dorastania człowieka. Zanalizuj wybrane przykłady literackie. 19. Dziennik literacki jako źródło wiedzy o autorze i jego czasach. Omów problem, analizując właściwe 20. Motywy autobiograficzne w twórczości wybranego pisarza lub poety. Określ ich funkcje, dokonując analizy wybranych utworów. 1
21. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 22. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Na wybranych przykładach scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska. 23. Mity polskiego romantyzmu w literaturze późniejszej. Rozwiń temat, analizując wybrane utwory. 24. Biesiady, wesela i bale. Przedstaw funkcjonowanie motywu zabawy w wybranych utworach literackich. 25. Motyw snu przedstaw jego funkcjonowanie, analizując wybrane przykłady literackie. 26. Postawy człowieka wobec Boga. Zanalizuj 27. Analizując wybrane utwory polskie i/lub obce, scharakteryzuj róŝne odmiany dramatu. 28. Przemiany bohaterów literackich. Przedstaw znaczenie tych przemian dla interpretacji utworu, analizując 29. Motyw dworu szlacheckiego w literaturze polskiej. Zanalizuj wybrane 30. Realizm i deformacja świata. Przedstaw te dwie konwencje twórcze, analizując właściwe przykłady literackie. 31. Motyw prometejski w literaturze. Przedstaw róŝne jego realizacje i funkcje w wybranych tekstach literackich. 32. Omów, jaką funkcję pełni literatura tyrtejska w róŝnych tekstach literackich na przestrzeni epok. Odwołaj się do róŝnych tekstów literackich. 33. Literackie obrazy waŝnych wydarzeń historycznych. Zanalizuj wybrane 34. Motyw zbrodni i kary w tekstach literackich. Zanalizuj wybrane przykłady i uzasadnij wybór. 35. Porównaj funkcjonowanie motywu szatana w wybranych utworach literackich róŝnych epok. 36. Trzy oblicza ludowości - romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska. Przeprowadź studium porównawcze. 37. Mitologiczny heros, bohater Biblii i średniowieczny rycerz. Porównaj postawy, odwołując się do wybranych przykładów. 38. Problemy moralne człowieka w sytuacjach wyboru. Przedstaw, analizując postawy wybranych bohaterów z dwu róŝnych epok. 39. Potomni wobec romantyków. Na podstawie wybranych przykładów omów, jaką funkcję pełnią odwołania do tradycji romantycznej. 40. RóŜne oblicza władzy. Rozwiń temat, analizując wybrane przykłady z literatury polskiej i obcej. 41. Obraz świata kreowany w utworach poetów współczesnych. Rozwiń temat, analizując wybrane utwory. 2
42. RóŜne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice analiza wybranych utworów. 43. RóŜne typy bohaterów w literaturze współczesnej. Scharakteryzuj je na podstawie analizy wybranych utworów epickich. 44. Analizując manifesty i programy literackie, zaprezentuj ich związek z tendencjami epoki. Odwołaj się do tekstów dwu epok. 45. Swoistość sztuki reportaŝu literackiego. Określ ją, analizując wybrane reportaŝe. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Analizując wybrane dzieła literackie i malarskie, scharakteryzuj inspiracje antyczne w kulturze. 2. Malarstwo, rzeźba, architektura jako inspiracje dla literatury. Omów temat, analizując celowo dobrane utwory. 3. Dialog z tradycją literacką w malarstwie i rzeźbie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 4. Kostium historyczny i jego funkcja w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów sposoby i cele wykorzystania w wybranych dziełach. 5. Funkcje brzydoty w literaturze i w innych dziedzinach sztuki. Przeanalizuj wybrane dzieła. 6. Obrazy miasta jako przestrzeni Ŝyciowej, literackich i innych. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 7. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne. 8. Sposoby kreowania obrazu natury w poezji i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dziel. 9. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. 10. RoŜne oblicza rewolucji w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 11. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie - omów jego najciekawsze Twoim zdaniem, wykorzystania, scharakteryzuj kryteria oceny, którymi się posłuŝyłeś przy wyborze. 12. Metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym. 13. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych. 14. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów. 15. Sceny batalistyczne w tradycji literackiej i sztuce. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów 3
16. Muzyka, taniec i literatura. Przedstaw związki tych sztuk w oparciu o teksty z roŝnych epok. 17. Rola magii i mitu w prozie i filmie. Zanalizuj, odwołując się do wybranych przykładów. 18. Walka dobra ze złem w literaturze i sztuce. Zanalizuj funkcjonowanie motywu, sięgając do wybranych przykładów. 19. Polskie obrzędy w literaturze i sztuce. Omów ich funkcje, wykorzystując 20. Analizując wybrane przykłady, omów funkcje komizmu w dramacie i filmie. 21. Motywy malarskie w dramatach. Omów problem, wykorzystując wybrane przykłady 22. Omów funkcje toposów biblijnych., analizując wybrane przykłady z literatury i sztuki. 23. Analizując wybrane przykłady, omów na czym polega synteza sztuk w literaturze i jakie są jej funkcje. 24. Motywy tyrtejskie w literaturze i sztuce. Omów ich funkcjonowanie, analizując 25. Motyw folkloru góralskiego w literaturze, sztuce i muzyce. Omów jego funkcjonowanie, analizując 26. Socrealistyczne wizje rzeczywistości w literaturze i sztuce. Omów, analizując 27. Zaprezentuj symboliczne środki wyrazu, analizując wybrane przykłady w literaturze i sztuce Młodej Polski. 28. Omów rolę motywów biesiadnych w literaturze i sztuce, analizując wybrane 29. Literatura jako inspiracja sztuki. Omów problem, analizując wybrane 30. Obraz Matki BoŜej utrwalony w literaturze i sztuce polskiej. Omów funkcjonowanie tego motywu, analizując 31. Motywy muzyczne i sposób ich artystycznego przetworzenia w utworach literatury polskiej. Omów ich funkcje, analizując 32. Brzydota jako obiekt zainteresowania twórców literatury i sztuki na przestrzeni epok. Omów problem, analizując 33. Surrealizm w literaturze i sztuce. Omów problem, analizując 34. Motyw snu w literaturze i sztuce. Zilustruj funkcjonowanie motywu, analizując 35. Sąd ostateczny i Bóg jako sędzia w literaturze i sztuce. Omów problem, analizując 36. RóŜne sposoby kreowania postaci historycznych w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 37. Motyw ojca w literaturze i sztuce. Omów jego funkcjonowanie, analizując 4
38. Analizując wybrane przykłady, omów rolę inspiracji mitologicznych we współczesnej literaturze i filmie. 39. Analizując wybrane przykłady, rozwaŝ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i filmie. 40. Omów rolę ruchu, barwy i dźwięku w literaturze i sztuce, dokonując analizy wybranych przykładów. 41. Motyw matki w literaturze i filmie. Omów jego funkcjonowanie, analizując 42. Naturalizm filozofia prądu oraz jego realizacje w literaturze i sztuce. Omów temat, analizując 43. Omów związki twórców z Krakowem, analizując przykłady wybranych dzieł literackich i plastycznych. 44. Wielkie realizacje teatralne dramatów. Omów problem, analizując wybrane 45. Alegoria jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie. Zanalizuj wybrane 46. Inspiracje biblijne w kulturze Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie, malarskie i rzeźbiarskie. 47. Przedstaw funkcjonowanie motywu śmierci w literaturze i sztuce wybranych epok. Odwołaj się do wybranych przykładów. 48. RóŜnorodne portrety dziecka w literaturze i malarstwie. Omów temat, analizując 49. Walka dobra ze złem. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe. 50. Literackie i filmowe motywy wędrówki. Omów najciekawsze realizacje tego motywu, analizując wybrane dzieła. 51. Wizerunek zaświatów i śmierci w kulturze staroŝytnej i średniowiecznej. Zanalizuj 52. Dzieła W. Szekspira i ich filmowe adaptacje. Omów temat, analizując wybrane 53. RóŜne konwencje miłości w literaturze i sztuce. Zanalizuj cztery przykłady z róŝnych epok. 54. Powstanie styczniowe w literaturze, malarstwie i filmie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów. 55. Portrety Sarmatów w literaturze, malarstwie i filmie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przykładów. 5
Język 1. Na przykładzie przysłów polskich o określonej tematyce dokonaj ich analizy językowej i kulturowej. 2. Wpływ literatury na współczesną frazeologię polską. Analizując zgromadzony materiał, scharakteryzuj funkcje skrzydlatych słów w tekstach mówionych i pisanych. 3. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynaleŝność środowiskową i charakter. 4. Specyfika języka bohaterów literatury science fiction. Omów na przykładach wybranych utworów. 5. Język mówiony jako tworzywo literatury, zanalizuj wybrane utwory. 6. Język w słuŝbie satyry dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych 7. Językowe sposoby wyraŝania uczuć w listach Twojego pokolenia i pokolenia romantyków. Analiza przykładów. 8. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na przykładach wybranych utworów. 9. Język Twoich rówieśników - scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego materiału językowego. 10. Jak w polszczyźnie odzwierciedla się kultura naszych przodków? Analiza zgromadzonego materiału językowego. 11. Ekspresja i impresja - analizując celowo zgromadzony materiał językowy, określ właściwości wypowiedzi świadczące o nadawcy i odbiorcy. 12. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych. 13. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze. 14. Oceń poprawność językową wybranych tekstów prasowych. Scharakteryzuj kryteria którymi się posłuŝyłeś. 15. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapoŝyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń zasadność ich stosowania. 16. Omów język wybranych postaci róŝnych dzieł literackich. Zanalizuj zgromadzony materiał rzeczowy. 17. Nowomowa jako zjawisko językowe współczesnej polszczyzny. Dokonaj analizy przykładów i oceny zjawiska. 18. Język reklamy i mediów. Zanalizuj zgromadzony materiał rzeczowy. 19. Język pamiętników dawnych i współczesnych. Dokonaj analizy wybranych przykładów. 20. Analizując zgromadzony materiał rzeczowy, scharakteryzuj język subkultur młodzieŝowych. 6
21. Na dowolnie wybranych przykładach zanalizuj funkcje wulgaryzmów w literaturze. 22. ZróŜnicowanie środowiskowe języka na podstawie utworów literackich. Dokonaj analizy wybranych przykładów. 23. Dowcip językowy w liryce współczesnej. Zanalizuj na wybranych 24. Celowe błędy językowe w tytułach prasowych i w reklamie. Zanalizuj na wybranych 25. Etymologia popularnych nazwisk polskich. Zanalizuj na wybranych 26. Na wybranych przykładach zanalizuj nowe zjawiska we współczesnej gwarze młodzieŝowej. 27. Odrębność językowa mieszkańców Podhala. Omów problem w oparciu o przykłady z róŝnych płaszczyzn językowych (fonetyka, fleksja, leksyka itd.). 28. Nazwy własne produktów spoŝywczych, etymologia, budowa słowotwórcza i walory wykorzystywane w reklamach tych produktów. Zanalizuj na wybranych 29. Analizując zgromadzony materiał rzeczowy, określ funkcje metafory we współczesnej polszczyźnie potocznej. 30. Indywidualizacja języka bohatera literackiego jako środek wzbogacający jego portret. Zanalizuj zgromadzony materiał rzeczowy. 31. Język najstarszych tekstów pieśni religijnych. Zanalizuj na wybranych 32. Analizując zgromadzony materiał, scharakteryzuj język współczesnych mediów. 33. Językowy obraz stanu wojennego. Dokonaj analizy, odwołując się do dowolnie wybranych utworów. 34. Na wybranych przykładach literackich i publicystycznych przedstaw charakterystyczne cechy języka Bolesława Prusa. 35. Etyka językowa róŝnych czasów i środowisk. Zanalizuj wybrane przykłady literackie, prasowe i inne. 36. Reklama jako forma manipulacji widzem. Zanalizuj zgromadzony materiał rzeczowy. 37. Cechy języka internautów. Zanalizuj zgromadzony materiał rzeczowy. 38. Wykorzystując repertuar wybranego polskiego zespołu młodzieŝowego, dokonaj analizy językowej tekstów. 39. Na wybranych przykładach zanalizuj pochodzenie nazw miejscowych i osobowych Twojego regionu. 7