Lista tematów do ustnego egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2013/2014 (TECHIKUM)

Transkrypt

1 Lista tematów do ustnego egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2013/2014 (TECHIKUM) 1. Scharakteryzuj nowelę jako gatunek małego realizmu. Omów zagadnienie, wybierając dowolne przykłady. 2. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw funkcje i sposoby kreowania portretu Polaków. 3. Przedstaw różne ujęcia motywu powrotu w literaturze, analizując wybrane przykłady. 4. Motyw tańca i jego funkcje. Omów zagadnienie, odwołując się do utworów kilku wybranych epok literackich. 5. Różne kreacje Żydów w literaturze polskiej. Omów zagadnienie analizując wybrane przykłady z literatury pozytywistycznej i współczesnej. 6. Człowiek zdeterminowany przez zło - zanalizuj problem charakteryzując wybrane postacie literackie z utworów o tematyce związanej z II wojną światową. 7. Przedstaw różne ujęcia problematyki holokaustu w literaturze polskiej, odwołując się 8. Obrazy polskiej wsi w literaturze młodopolskiej i współczesnej. Przedstaw je i określ ich funkcje w budowaniu przesłania dzieła literackiego. Odwołaj się do wybranych tekstów. 9. Śmierć i cierpienie w literaturze średniowiecznej. Co utwory tej epoki mogą przekazać ludziom współczesnym? Odpowiedz, analizując wybrane teksty. 10. Związki współczesnej polskiej poezji z twórczością Jana Kochanowskiego. Określ charakter tych związków, analizując wybrane utwory liryczne. 11. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach z różnych epok. 12. Literackie wizerunki Podkarpacia. Przedstaw sposoby funkcjonowania tematyki regionalnej w wybranych utworach literackich. 13. Bohaterowie przemienieni, odkupieni, zrehabilitowani. Scharakteryzuj sposoby ich kreowania w wybranych utworach literackich. 14. Buntownik jako bohater tekstów literackich. Zanalizuj, odwołując się do wybranych przykładów z literatury. 15. Przenikanie świata nadprzyrodzonego z realnym w utworach dramatycznych. Przedstaw funkcję tego zabiegu artystycznego, analizując wybrane przykłady. 16. Omów kreację bohatera tragicznego, odwołując się do literatury antycznej, romantycznej i współczesnej. 17. Samotność bohatera romantycznego i człowieka współczesnego. Scharakteryzuj i porównaj wybranych bohaterów literackich. 18. Scharakteryzuj cechy i sposoby kreowania wybranych bohaterów powieści poetyckiej. 19. Dramat niespełnienia ludzkich marzeń przedstawiony w literaturze. Określ jego przyczyny i konsekwencje, analizując wybrane utwory pozytywizmu. 20. Biografia pisarza kluczem do odczytania jego twórczości. Omów problem na przykładzie utworów dowolnego twórcy. 21. Obrazy rodziny w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania rodziny 1

2 w wybranych utworach z różnych epok. 22. Polscy poeci wyklęci Bursa, Wojaczek, Stachura. Scharakteryzuj główne motywy ich twórczości. 23. Relacje między ojcem a synem. Przedstaw je, analizując wybrane utwory. 24. Analizując wybrane utwory liryczne, scharakteryzuj różne sposoby rozrachunku poety z własną przeszłością. 25. Analizując Kwiatki św. Franciszka i utwory literatury współczesnej wyrastające z tradycji franciszkańskiej, przedstaw zawartą w nich koncepcję ludzkiego istnienia. 26. Sposoby ukazywania bohaterskiej śmierci w literaturze. Scharakteryzuj je na przykładzie wybranych utworów powstałych w dwóch epokach literackich. 27. Przedstaw znaczenie przedmiotów w budowaniu struktury wybranych nowel pozytywistycznych. 28. Echa powstań narodowych w literaturze polskiej okresu romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski. Odwołaj się do wybranych przykładów. 29. Postacie mitologiczne i biblijne jako symbole wartości uniwersalnych. Omów temat w oparciu o wybrane przez siebie przykłady. 30. Obłęd i szaleństwo w literaturze. Przedstaw na wybranych 31. Literackie kreacje ludzi szczęśliwych. Zaprezentuj swoje rozważania, odwołując się 32. Porównaj sposoby wykorzystania mitów i legend średniowiecza w wybranych utworach literatury współczesnej. 33. Na przykładzie wybranych utworów literatury współczesnej rozważ problem różnych reakcji ludzkich w sytuacjach zagrożenia. 34. Mit, starogrecki i jego interpretacja w literaturze polskiej. Odwołaj się do wybranych przykładów. 35. Przedstaw sąd o narodzie polskim zawarty w twórczości A. Mickiewicza, J. Słowackiego, S. Wyspiańskiego. 36. Artysta jako bohater literacki. Rozwiń zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 37. Motto i tytuł w utworze literackim. Określ ich funkcje na wybranych przykładach z różnych epok. 38. Mity narodowe podążające za Polakami - rozważ temat na przykładach wybranych utworów. 39. Rehabilitacja -jeden z głównych problemów etycznych. Na wybranych przykładach literackich przedstaw przyczyny i konsekwencje tego zjawiska. 40. Różne sposoby ujęcia problemu władzy w literaturze. Omów na wybranych 41. Historia jako czynnik determinujący ludzki los. Omów problem odwołując się do wybranych przykładów literackich. 42. Piękno dobro i prawda odwiecznym celem dążeń i poszukiwań człowieka. Omów problem odwołując się do wybranych przykładów literackich. 43. Horacjański motyw exegi monumentum w poezji późniejszych epok. Omów jego funkcjonowanie, odwołując się do wybranych, przykładów. 44. Przedstaw literackie przykłady leczenia świata śmiechem. Odwołaj się do utworów różnych epok. 2

3 45. Funkcje brzydoty w poezji Stanisława Grochowiaka. Scharakteryzuj na przykładach wybranych utworów. 46. Porównaj różne ujęcia motywu wesela w literaturze i ich funkcje, odwołując się 47. Tendencyjność i artyzm. Przedstaw różne sposoby prezentowania haseł programowych w utworach polskiego pozytywizmu. 48. Wizerunki bohaterów literackich utrwalone w świadomości Polaków i sposoby ich kreowania. Zaprezentuj wybrane przykłady. 49. Polemiki, spory, prowokacje - starcia pokoleń literackich. Omów na przykładach wybranych utworów. 50. Człowiek pod władzą despotyzmu. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i obcej. 51. Kontrowersyjne decyzje bohaterów literackich. Omów problem na wybranych 52. Odtrącone i odtrąceni. Przedstaw przyczyny i konsekwencje przywołanych sytuacji w życiu wybranych bohaterów literackich i dokonaj ich oceny. 53. Ludzie godni i nikczemni w literaturze. Scharakteryzuj postawy; odwołując się 54. Rozmowy człowieka z Bogiem w literackim przekazie dwu wybranych epok. Porównaj postawy człowieka wobec Stwórcy wykorzystując dowolnie wybrany materiał literacki. 55. Rola przyrody w dziełach literackich. Porównaj sposoby jej przedstawienia i funkcje w wybranych utworach. 56. "Być czy mieć?" - porównaj rozterki duchowe bohaterów dwóch epok literackich analizując wybrane utwory. 57. Różne postawy człowieka wobec Boga i życia w literaturze średniowiecza, odrodzenia i romantyzmu. Zanalizuj temat na wybranym materiale literackim. 58. Omów różne sposoby groteskowego kreowania świata, analizując dowolnie wybrane przykłady z literatury. 59. Odwaga i tchórzostwo. Odwołując się do literatury, scharakteryzuj skrajne postawy bohaterów i przedstaw konsekwencje przyjęcia prezentowanych postaw. 60. Różne kreacje postaci matki w literaturze. Zaprezentuj temat, odwołując się 61. Różne kreacje postaci ojca w literaturze. Zaprezentuj temat, odwołując się 62. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów. 63. Rola pracy w życiu człowieka. Przedstaw różne ujęcia tego motywu, odwołując się do wybranych przykładów. 64. Wyobrażenie o winie i karze w literaturze polskiej i obcej. Omów zagadnienie analizując dowolnie wybrane teksty literackie. 65. Rozważ problem powinności rządzących wobec narodu na podstawie twórczości J. Kochanowskiego, I. Krasickiego, J.U. Niemcewicza i Cz. Miłosza. 66. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 3

4 67. Różne kreacje bohatera dziecięcego w literaturze polskiej. Omów temat na wybranych 68. Zdrada rozumiana wielorako. Przedstaw funkcje tego motywu w wybranych utworach literackich. 69. Wpływ miłości na wybory moralne człowieka. Zanalizuj temat opierając się na dowolnie wybranych tekstach literackich. 70. Etos rycerski i jego różnorakie pobrzmiewania w dziełach literackich. Zanalizuj temat przywołując dowolnie wybrany materiał literacki. 71. Matka cierpiąca - omów temat, analizując różne ujęcia tego motywu w literaturze Analizując dowolnie wybrane teksty literackie, omów wpływ dzieciństwa na kształtowanie dalszych losów bohaterów literackich. 73. Romantyczne i pozytywistyczne koncepcje walki. Przedstaw funkcjonowanie motywu w oparciu o dowolnie wybrane przykłady. 74. Różnorodne reakcje bohaterów w sytuacji zagrożenia. Omów zagadnienie analizując wybrane przykłady z literatury współczesnej. 75. Rozstanie bliskich sobie ludzi ukazane w literaturze. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu w wybranych utworach literackich różnych epok. 76. Pycha jako postawa wobec Boga i świata. Przedstaw to zagadnienie na wybranych przykładach literackich. II. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Eros i Tanathos literackie, malarskie i filmowe motywy. Omów ich funkcjonowanie na wybranych 2. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 3. Historia Polski w literaturze i sztuce. Omów funkcjonowanie tego motywu na wybranych 4. Twórcza i destrukcyjna siła miłości w życiu człowieka. Omów na wybranych przykładach bohaterów literackich i filmowych. 5. Postacie herosów w literaturze i sztuce. Porównaj antyczne kreacje tego typu bohaterów ze współczesnymi propozycjami filmowymi. 6. Motyw cierpienia Matki Bożej pod krzyżem. Porównaj obraz poetycki i malarski. 7. Sposoby kreowania natury w poezji i malarstwie. Analiza wybranych dzieł. 8. Żywotność motywów biblijnych w literaturze i malarstwie późniejszych epok. Dokonaj analizy wybranych dzieł. 9. Różnorodne sposoby kreowania motywu dziecka w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na dowolnie wybranych 10. Literackie i fotograficzne świadectwa czasu wojny. Porównaj wartości poznawcze interpretowanych przykładów literatury faktu i zdjęć reportażowych. 11. Jak się buduje nastrój grozy? Porównaj zabiegi artystyczne wykorzystywane przez literaturę i film. 12. Metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym (analiza 4

5 wybranego dzieła literackiego i jego realizacji scenicznej). 13. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa, porównaj różne sposoby przedstawiania lęku w dziele sztuki. 14. Rozrachunek z historią najnowszą w dziełach polskiej szkoły filmowej inspirowanych literaturą. Omów problem na podstawie ekranizacji wybranego utworu prozatorskiego. 15. Symboliczne znaczenie barw w utworze literackim i dziele malarskim. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury jednej epoki (np. Młodej Polski). 16. Różne sposoby ukazywania piękna ludzkiego ciała. Porównaj je, analizując przykłady z literatury i sztuki współczesnej. 17. Artystyczne interpretacje wybranego powstania narodowego w literaturze i malarstwie (analiza porównawcza dzieł). 18. Holocaust jako temat literacki i filmowy. Omów na wybranych 19. Rodzina jako azyl i miejsce ludzkich dramatów. Omów temat, wykorzystując współczesne utwory literackie i filmowe. 20. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Zanalizuj wybrane przykłady. 21. Problemy filmowej adaptacji. Porównaj film z jego literackim pierwowzorem; oceń adaptację. 22. Sztuka wobec wojny ujęcie literackie, plastyczne, filmowe. Analiza porównawcza dzieł. 23. Pejzaż romantyczny w literaturze i malarstwie. Przeanalizuj wybrane dzieła. 24. Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziełach sztuki. Przeanalizuj wybrane dzieła. 25. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie dokonaj analizy porównawczej dzieł. 26. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie - omów jego najciekawsze Twoim zdaniem wykorzystania. Scharakteryzuj kryteria oceny, którymi się posłużyłeś przy wyborze. 27. Dramat romantyczny w interpretacji XX-wiecznych reżyserów. Zanalizuj i oceń wybrane spektakle. 28. Dance macabre (taniec śmierci) w literaturze i sztuce. Porównaj funkcjonowanie tego motywu, odwołując się do wybranych przykładów. 29. Rożne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach (malarstwie, filmie). Analiza porównawcza dzieł. 30. Omów funkcję i rolę plakatu teatralnego w interpretowaniu utworów dramatycznych i rozbudzaniu wyobraźni odbiorcy. 31. Artystyczne prowokacje. Omów i oceń zjawisko, odwołując się do przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki. 32. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne). 33. Język literatury i język filmu. Porównaj wybrane dzieła literackie Henryka Sienkiewicza i ich filmowe adaptacje. 34. Przedstaw funkcjonowanie motywu czterech pór roku w literaturze i sztuce. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 5

6 35. Dekalog w literaturze i filmie. Przedstaw jego znaczenie i sposób funkcjonowania w wybranych dziełach. 36. Malarskie interpretacje motywów biblijnych i poezji sakralnej. Analiza wybranych dzieł. 37. Wydarzenia historyczne i ich odbicie w literaturze, malarstwie, muzyce. Omów temat, analizując celowo wybrane utwory. 38. Turpizm jako miejsca wspólne literatury, malarstwa i filmu. Rozważ funkcjonowanie tego zjawiska na wybranych III. Język 1. Język komentatorów sportowych a normy poprawnościowe. Scharakteryzuj problem na zgromadzonym przez siebie materiale rzeczowym. 2. Analizując wybrane teksty scharakteryzuj cele publicystyki oświeceniowej i współczesnej. Porównaj wykorzystane w nich środki wyrazu. 3. W wybranych utworach polskiej literatury średniowiecza i odrodzenia wskaż i przeanalizuj archaizmy słowotwórcze, składniowe, leksykalne i fonetyczne. 4. Błędy językowe w prasie (lokalnej, sportowej, kobiecej itp.) Omów zagadnienie w oparciu o zebrany materiał językowy. 5. Twoja mowa Cię zdradza. Omów specyfikę języka Twojego regionu. 6. Moda czy potrzeba. Zapożyczenia językowe we współczesnej polszczyźnie. Swoje rozważania zilustruj odpowiednimi przykładami. 7. Styl i język graffiti. Omów zagadnienie na wybranych 8. Różne sposoby indywidualizacji języka poetyckiego. Scharakteryzuj je na wybranych przykładach utworów poetów należących do określonej grupy poetyckiej. 9. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Zanalizuj wybrane utwory. 10. Charakterystyczne neologizmy i związki wyrazowe użyte przez współczesnych polityków, które utrwaliły się w języku. Zanalizuj je, podając przykłady i uzasadnij ich popularność. 11. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa - porównaj sposoby wykorzystywania. środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych. 12. Rola języka potocznego w literaturze. Omów na wybranych 13. Scharakteryzuj język prasy młodzieżowej. Dokonaj oceny jego poprawności. 14. Język Twoich rówieśników - scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego materiału językowego. 15. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. Dokonaj analizy wybranego materiału językowego. 16. Funkcje znaków przestankowych w budowaniu przesłania dzieła literackiego. Omów je na podstawie analizy wybranych utworów liryki współczesnej. 17. Językowe sposoby kreowania obrazu świata w reklamie telewizyjnej. Zanalizuj wybrane przykłady. 18. Analizując wybrane polemiki prowadzone na łamach czasopism, przedstaw 6

7 zastosowane chwyty erystyczne i określ ich funkcje. 19. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie analizując wybrane przykłady tekstów kabaretowych. 20. Wpływ poprawności politycznej na język. Przedstaw zjawisko i dokonaj jego oceny na przykładach wybranych tekstów prasowych. 21. Środki poetyckiego obrazowania w prozie XX wieku. Omów je na wybranych 22. Przedstaw charakterystyczne cechy języka internautów, analizując przykłady wypowiedzi z wybranych list dyskusyjnych. 23. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny. Oceń je, odwołując się do wybranych przykładów. 25. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter. 26. Oceń poprawność językową wybranych tekstów prasowych. Scharakteryzuj kryteria, którymi się posłużyłeś. 27. Literacki język kochanków. Określ i. scharakteryzuj środki językowe typowe dla mówienia o miłości. 28. Różne odmiany stylu publicystycznego. Porównaj je, analizując język i styl artykułów wybranych z aktualnej prasy i czasopism. 29. Ocen celowość i przydatność neologizmów, np. w twórczości B. Leśmiana, S. Lema. 30. Perswazyjna funkcja współczesnej reklamy. Dokonaj analizy, wykorzystując teksty reklam radiowych, telewizyjnych i prasowych. 31. Język Twoich dziadków. Scharakteryzuj zjawisko na podstawie zgromadzonego materiału. 32. Język narzędziem manipulacji. Omów temat, akcentując moralną odpowiedzialność za słowa. 33. Język piosenek młodzieżowych. Wyjaśnij, jakie tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny znalazły w nim odzwierciedlenie. 34. Stylizacja biblijna i jej funkcje w literaturze. Omów temat na wybranych przez siebie 35. Wpływ mitologii i Biblii na słownictwo i frazeologię języka polskiego. Dokonaj analizy wybranego materiału. 36. Wpływ literatury na współczesną frazeologię polską. Analizując zgromadzony materiał, scharakteryzuj funkcję skrzydlatych słów w tekstach mówionych i pisanych. 7