PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI - MATEMATYKA 2001 W KLASACH 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ Nauczyciele uczący matematyki: mgr Katarzyna Michcik, mgr Małgorzata Kłosińska 1. Przedmiotowy System Oceniania (w skrócie PSO) jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniające Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. 2. Przedmiotowy System Oceniania z matematyki jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania w Szkole Podstawowej nr 8 w Zgierzu Statut Szkoły Rozdział VIII. I. OBSZARY AKTYWNOŚCI Na lekcjach matematyki oceniane będą następujące obszary aktywności ucznia. 1. Posługiwanie się matematyką a) Używanie liczb naturalnych i dziesiętnych w praktycznym kontekście b) Wybór przyrządu, stosowanie do wykonania zadania 2. Porozumiewanie się, argumentowanie i dowodzenie a) Opowiadanie o swojej pracy z użyciem odpowiedniego języka i terminów b) Słuchanie sądów innych c) Podawanie przykładów potwierdzających sądy, przypuszczenia i rozwiązania 3. Rozwiązywanie zadań i problemów a) Analizowanie treści zadań, stawianie pytań, wyszukiwanie danych niezbędnych do jego rozwiązania b) Planowanie i obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych w pamięci, pisemnie lub z kalkulatorem c) Poszukiwanie innych sposobów rozwiązania, gdy zawiedzie wybrana droga 4. Stosowanie algorytmów a) Rozpoznawanie sytuacji, w których należy stosować algorytmy działań sposobem pisemnym b) Stosowanie algorytmów w sposób efektywny uwzględniający przypadki szczególne c) Sprawdzanie wyników wykonanych obliczeń 5. Wkład pracy ucznia II. NARZĘDZIA, CZAS POMIARU I OBSERWACJI OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW 1. Formy aktywności: a) sprawdziany- Uzyskana ilość punktów odpowiada według skali: 0% - 39% niedostateczny 40% - 50% dopuszczający 51% - 70% dostateczny 71% - 89% dobry 90% - 100% bardzo dobry powyżej 100% celujący b) kartkówki c) odpowiedzi ustne d) prace domowe e) obserwacja ucznia: aktywność na lekcji przygotowanie do lekcji praca w grupie 1
f) inne formy aktywności udział w konkursach matematycznych, aktywny udział w pracach koła matematycznego. 2. Narzędzia i częstotliwość pomiaru osiągnięć ucznia. Liczba i częstotliwość pomiarów jest zależna od realizowanego programu nauczania oraz liczby godzin w danej klasie. FORMY AKTYWNOŚCI CZĘSTOTLIWOŚĆ W SEMESTRZE sprawdziany 3 lub 4 kartkówki minimum 5 odpowiedzi ustne 1 prace domowe 2 praca w grupie 1 aktywność na lekcji na bieżąco przygotowanie do lekcji na bieżąco inne formy aktywności na bieżąco Ad. f) Udział w konkursach matematycznych Uczniowie mogą brać udział w konkurach: a) Wewnątrzszkolnych Laureaci (I, II, III miejsce) otrzymują cząstkową ocenę celującą b) Zewnątrzszkolnych Finalista konkursu z matematyki ogólnopolskiego, wojewódzkiego, powiatowego otrzymują oceną celująca na koniec roku Finalista konkursu okręgowego otrzymuje cząstkową ocenę celującą Uczeń, który w konkursie matematycznym Kangur otrzymał nagrodę i dyplom z notą bardzo dobry uzyskuje ocenę celującą na koniec roku Uczeń, który uzyskał wyróżnienie w dowolnym konkursie matematycznym otrzymuje ocenę cząstkową bardzo dobry. III. Uczeń z opinia Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej jest oceniany z uwzględnieniem wymagań opracowanych przez nauczyciela uczącego. IV. Kryteria wymagań na poszczególne oceny KLASA IV Ocena dopuszczająca: - posługiwanie się zegarem i kalendarzem - odczytywanie i wyznaczanie różnic temperatur - proste obliczenia związane z czasem - korzystanie z planu miasta i mapy - zapisywanie i odczytywanie liczb naturalnych - budowanie z cyfr liczb o podanych własnościach (proste przykłady) - zapisywanie liczb przy pomocy znaków rzymskich (do 20) oraz ich odczytywanie - zaznaczanie liczb na osi liczbowej oraz ich odczytywanie - pamięciowe dodawanie i odejmowanie liczb naturalnych w zakresie 100 - pisemne dodawanie i odejmowanie liczb naturalnych - pisemne mnożenie i dzielenie liczb wielocyfrowych przez jednocyfrowe - porównywanie liczb naturalnych - obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych, zawierających więcej niż jedno działanie (proste) - znajdowanie dzielników i wielokrotności danej liczby - zapisywanie i odczytywanie wyrażeń dwumianowanych - zapisywanie wyrażeń dwumianowanych w postaci dziesiętnej - dodawanie i odejmowanie wyrażeń dwumianowanych zapisanych także w postaci dziesiętnej - zamiana jednostki długości, masy i czasu - czytanie i zapisywanie ułamków zwykłych - porównywanie ułamków o jednakowych mianownikach lub licznikach 2
- dodawanie i odejmowanie ułamków o jednakowych mianownikach - obliczanie ułamka danej liczby - rozpoznawanie lustrzanego odbicia figury - rozpoznawanie odcinków prostopadłych i równoległych - rysowanie odcinków prostopadłych i równoległych na papierze w kratkę - posługiwanie się różnymi narzędziami do mierzenia długości: linijką, miarką krawiecką itp. - nazywanie wielokątów - rysowanie wielokątów na papierze w kropki - rozpoznawanie prostokątów i kwadratów i opisywanie ich własności - obliczanie obwodu prostokąta - obliczanie pola powierzchni prostokąta - rysowanie prostokątów w skali - rozpoznawanie i kreślenie kół i okręgów oraz opisywanie ich własności - rozpoznawanie i opisywanie prostopadłościanów, a wśród nich sześcianów - rozpoznawanie siatek prostopadłościanów i sześcianów - obliczanie pola powierzchni prostopadłościanu i sześcianu - obliczanie ile sześcianów jednostkowych mieści się w prostopadłościanie o wymiarach naturalnych - ocenianie szans zajścia różnych zdarzeń - budowanie wzorków z zapałek lub innych układanek - przedstawianie treści zadania w postaci rysunku - stwierdzenie, czy liczba jest podzielna przez 2, 5, 10, 100 Ocena dostateczna obejmuje umiejętności wymienione uprzednio oraz: - odczytywanie liczb ujemnych oraz ich porównywanie w kontekście skali temperatur - rozumienie przybliżonego charakteru pomiaru - budowanie liczb o podanych własnościach - rozróżnianie pojęć: składnik, suma, odjemna, odjemnik, różnica, czynnik, iloczyn, dzielna, dzielnik, iloraz - przedstawianie liczb naturalnych w postaci sumy lub różnicy liczb - pisemne mnożenie i dzielenie przez liczbę dwucyfrową - porównywanie różnicowe i ilorazowe - stosowanie praw łączności, przemienności i rozdzielności w sytuacjach konkretnych obliczeń - obliczanie wartości wyrażeń arytmetycznych zawierających więcej niż jedno działanie z uwzględnieniem kolejności działań i nawiasów - rozumienie ułamka jako części całości oraz jako ilorazu dwóch liczb naturalnych - zapisywanie ułamka w postaci ilorazu oraz ilorazu w postaci ułamka - wskazywanie i tworzenie ułamków równych - odczytywanie informacji z osi liczbowej - rozpoznawanie figur mających oś symetrii - porównywanie długości odcinków przy użyciu cyrkla - obliczanie długości łamanej - wskazywanie boków, kątów i wierzchołków w wielokącie - obliczanie obwodu wielokąta - kreślenie kół i okręgów o danej średnicy - wskazywanie i nazywanie elementów prostopadłościanu - rysowanie prostopadłościanu na papierze w kratkę - obliczanie sumy długości krawędzi prostopadłościanu - obliczanie objętości prostopadłościanu - stosowanie umownych znaków - odczytywanie informacji podanych w tabelce i wykorzystanie ich w obliczeniach - zapisywanie i odczytywanie liczb rzymskich (20-100) - układanie zadań do podanych rysunków - stwierdzenie, czy liczba jest podzielna przez 4 i 25 - rysowanie odcinków w skali - rysowanie siatek prostopadłościanów 3. Ocena dobra obejmuje umiejętności wymienione uprzednio oraz: - dobieranie jednostek na osi liczbowej w zależności od postawionego problemu - zapisywanie liczb wielocyfrowych przy pomocy znaków rzymskich - mnożenie i dzielnie liczb wielocyfrowych - szacowanie wyników działań - graficzne przedstawianie praw działań na liczbach naturalnych - mnożenie i dzielenie liczb dziesiętnych przez 10, 100, 1000 - pisemne dodawanie i odejmowanie liczb dziesiętnych - przedstawianie liczb mieszanych w postaci ułamka - zaznaczanie liczb naturalnych i ułamków na osi liczbowej - określanie współrzędnych w prostych sytuacjach 3
- rozwiązywanie zadań zapisanych obrazkowo i prostych zadań tekstowych - tworzenie ułamków o podanych własnościach - obliczanie wartości liczbowej wyrażeń arytmetycznych wielodziałaniowych z uwzględnieniem kolejności działań i różnych rodzajów nawiasów - składanie wielokątów z części układanki - rozpoznawanie i nazywanie różnych wielokątów, kreślenie wielokątów o danych własnościach, opisywanie ich z użyciem języka matematycznego - wskazywanie ścian i krawędzi prostopadłych i równoległych w prostopadłościanie - układanie kompozycji zgodnie z określoną lub zauważalną regułą 4. Ocena bardzo dobra obejmuje umiejętności wymienione uprzednio oraz: - przeliczanie odległości z mapy i planu na odległości rzeczywiste i odwrotnie - kodowanie i rozszyfrowywanie złożonych informacji - obliczanie wartości liczbowej złożonych, wielodziałaniowych wyrażeń arytmetycznych - rozwiązywanie złożonych zadań tekstowych - przeliczanie jednostek powierzchni i objętości 5. Ocena celująca obejmuje umiejętności wymienione uprzednio oraz: - samodzielne rozwiązywanie działań dodatkowych, wykraczających poza realizowany program - stosowanie prawidłowego i przejrzystego sposobu zapisu rozwiązania oraz oryginalne metody rozwiązania zadania a znacznym stopniu trudności - rozwijanie zainteresowań matematycznych samodzielnie i twórczo - osiąganie sukcesów w konkursach matematycznych. Klasa V 1. Ocena dopuszczająca: - dodawania i odejmowanie pisemne liczb naturalnych - mnożenie pisemne liczby wielocyfrowej przez jedno- i dwucyfrową - dzielenie pisemne przez liczbę jedno- i dwucyfrową - wykonywanie obliczeń na liczbach naturalnych zawierających dwa działania - stosowanie kalkulatora do obliczeń na liczbach naturalnych (kolejność działań) - znajdowanie dzielników liczb - znajdowanie kilku różnych wielokrotności liczby naturalnej - stosowanie cech podzielności przez 2, 5, 10, 4, 25, 100 - rozpoznawanie liczb pierwszych i złożonych - zapisywanie i odczytywanie liczb dziesiętnych - porównywanie liczb dziesiętnych - dodawanie i odejmowanie liczb dziesiętnych sposobem pisemnym - mnożenie i dzielenie liczb dziesiętnych przez 10, 100, 1000, - czytanie i zapisywanie ułamków zwykłych - zamiana ułamka niewłaściwego na liczbę mieszaną i odwrotnie - porównywanie ułamków o jednakowych mianownikach lub licznikach - dodawanie i odejmowanie ułamków zwykłych i liczb mieszanych o jednakowych mianownikach - rozszerzanie ułamków - odczytywanie temperatur - porównywanie liczb całkowitych określających temperaturę - zaznaczanie liczb całkowitych na osi liczbowej i odczytywanie liczb zaznaczonych - podawanie liczby przeciwnej do danej - opisanie działania prostej maszynki liczbowej - odczytywanie współrzędnych zaznaczonego punktu - zaznaczanie punktu o danych współrzędnych - mnożenie i dzielenie liczb dziesiętnych przez liczby naturalne - rozpoznawanie, czy narysowane figury są swoimi lustrzanymi odbiciami - rozpoznawanie odcinków prostopadłych i równoległych i rysowanie tych odcinków na papierze gładkim i w kratkę - rozpoznawanie i nazywanie kątów: ostry, prosty, rozwarty, pełny, półpełny, wklęsły, wypukły - rozpoznawanie kątów przyległych i wierzchołkowych - rozróżnianie trójkątów i wskazywanie ich elementów - rozpoznawanie czworokątów - rysowanie nazwanych trójkątów i czworokątów - rysowanie okręgów, wskazywanie środka, promienia, średnicy - obliczanie pola prostokąta i równoległoboku - rozpoznawanie prostopadłościanów i graniastosłupów - rysowanie prostych siatek graniastosłupów 2. Ocena dostateczna obejmuje umiejętności wymienione poprzednio oraz: - mnożenie i dzielenie pisemne dowolnych liczb wielocyfrowych 4
- prawidłowe stosowanie kolejności wykonywanie działań (proste przykłady) - planowanie i wykonywanie działań we właściwej kolejności stosowanie kalkulatora - znajdowanie wspólnego dzielnika i wspólnej wielokrotności - znajomość i stosowanie cech podzielności przez 3 i rozkładanie liczb na czynniki pierwsze - porządkowanie liczb dziesiętnych - odczytywanie i zaznaczanie liczb dziesiętnych na osi liczbowej - skracanie ułamków - porównywanie ułamków zwykłych i liczb mieszanych o różnych mianownikach - zaznaczanie na osi liczbowej ułamków i liczb mieszanych o jednakowych mianownikach - odczytywanie ułamków i liczb mieszanych zaznaczonych na osi liczbowej - dodawanie i odejmowanie ułamków zwykłych i liczb mieszanych o różnych mianownikach - sprawdzanie działania maszynki liczbowej przez ułożenie tabelki do rysunku lub opisu - rozumienie pojęcia zbioru liczb całkowitych - porządkowanie liczb całkowitych - zaokrąglanie liczb dziesiętnych do liczb naturalnych - zamiana liczby dziesiętnej na ułamek zwykły - obliczanie ułamka danej liczby - ocenienie wydarzeń pewnych niemożliwych i możliwych - rozumienie pojęcia procentu - odczytywanie procentu zamalowanej figury - mierzenie rozwartości narysowanego kąta - rysowanie katów ostrych, rozwartych - obliczanie rozwartości kąta przyległego do danego - wskazywanie kątów naprzemianległych - obliczanie rozwartości trzeciego kąta w trójkącie przy danych rozwartościach pozostałych kątów - rysowanie lustrzanego odbicia figur na kartce w kratkę - kreślenie trójkątów o danych długościach boków - rysowanie wysokości w trójkątach i czworokątów - obliczanie pola trójkąta, rombu, trapezu - rozpoznawanie wielokątów foremnych i opisywanie ich własności - opisywanie własności graniastosłupów - obliczanie pola powierzchni graniastosłupów - rysowanie siatek różnych graniastosłupów - obliczanie objętości prostopadłościanów 3. Ocena dobra obejmuje umiejętności wymienione poprzednio oraz: - planowanie i wykonywanie obliczeń na liczbach naturalnych i wymienionych z uwzględnieniem kolejności wykonywania obliczeń - zapisywanie równania pasującego do narysowanej wagi - rysowanie wagi do równania - zaokrąglanie liczb dziesiętnych z nadmiarem lub niedomiarem - zamalowywanie podanej w procentach części figury - obliczanie procentu danej liczby - zaznaczanie na jednej osi liczbowej ułamków zwykłych i liczb mieszanych o różnych mianownikach - zapisywanie prostych ułamków dziesiętnych w postaci dziesiętnej - obliczanie na liczbach dziesiętnych i ułamkach zwykłych - odczytywanie danych z diagramów słupkowych i kołowych - ocenianie, które z dwóch wydarzeń powinno zdarzyć się częściej - rysowanie kątów o mierze większej niż 180 o - obliczanie rozwartości kątów z wykorzystaniem własności kątów wierzchołkowych i naprzemianległych - rysowanie lustrzanego odbicia figury na papierze gładkim - stosowanie własności trójkątów - grupowanie czworokątów zgodnie z ich własnościami - zamiana jednostek pola 4. Ocena bardzo dobra obejmuje umiejętności wymienione poprzednio oraz: - rysowanie diagramów słupkowych i kołowych - zbieranie opinii na podstawie gotowej ankiety - kodowanie i rozszyfrowywanie złożonych informacji - obliczanie rozwartości liczbowej złożonych, wielodziałaniowych wyrażeń arytmetycznych - rozwiązywanie równań pierwszego stopnia z jedną niewiadomą - przeliczanie jednostek obojętności 5. Ocena celująca obejmuje umiejętności wymienione poprzednio oraz: - samodzielne rozwiązywanie zadań dodatkowych, wykraczających poza program 5
- stosowanie prawidłowego i przejrzystego sposobu zapisu rozwiązania oraz oryginalne metody rozwiązania zadania o znacznym stopniu trudności - osiąganie sukcesów w konkursach matematycznych. KLASA VI 1. Ocena dopuszczająca: - mnożenie i dzielenie liczb naturalnych i całkowitych - porównywanie i dodawanie liczb całkowitych - klasyfikowanie wielokątów - rysowanie czworokątów o podanych własnościach - wskazywanie osi symetrii figury - ustalanie czy figury są przystające - zaznaczanie i odczytywanie punktów w układzie współrzędnych - rozpoznawanie i nazywanie graniastosłupów, ostrosłupów i ich elementów - rysowanie koła i okręgu oraz rozpoznawanie ich elementów - obliczanie średniej arytmetycznej liczb naturalnych 2. Ocena dostateczna obejmuje umiejętności wymienione poprzednio oraz: - zamianę jednostek długości i masy - dodawanie i odejmowanie liczb całkowitych - szukanie NWW - mnożenie i dzielenie liczb dziesiętnych - zaokrąglanie liczb - uwzględnianie kolejności wykonywania działań - rozpoznawanie figur na podstawie ich własności - badanie własności czworokątów - ustalanie, czy wielokąty są foremne lub przystające - obliczanie miar kątów wewnętrznych wielokątów - obliczanie pól wielokątów - łączenie obrazu graficznego z zapisem algebraicznych - obliczanie pól powierzchni oraz objętości graniastosłupów - rozpoznawanie i rysowanie siatek graniastosłupów i ostrosłupów - rozpoznawanie kątów i trójkątów przystających - symboliczny zapis odkrytych prawidłowości - redukowanie wyrazów podobnych - rozwiązywanie prostych równań metodą równań równoważnych i sprawdzanie poprawności rozwiązania - rysowanie i czytanie diagramów słupkowych i danych w tabeli 3. Ocena dobra obejmuje umiejętności wymienione poprzednio oraz: - wykonywanie działań łącznych na ułamkach zwykłych - znajdowanie przybliżeń liczb - potęgowanie ułamków zwykłych, liczb całkowitych i dziesiętnych - wykonywanie działań łącznych w zbiorze liczb wymiernych - zamiana ułamków zwykłych na dziesiętne - zaznaczanie na osi liczbowej liczb o podanych własnościach - zamiana jednostek pola i objętości - znajdowanie liczby gdy dana jej je część lub procent - szacowanie wielkości wyników - interpretacja treści zadania - wykorzystywanie własności symetrii lustrzanej i obrotowej - konstruowanie trójkątów o danych trzech odcinkach - interpretacja nierówności na osi liczbowej - ocena szans i liczbowe określenie prawdopodobieństwa - obliczanie pola powierzchni ostrosłupa 4. Ocena bardzo dobra obejmuje umiejętności wymienione poprzednio oraz: - pierwiastkowanie ułamków zwykłych, liczb dziesiętnych i całkowitych - planowanie wykonywanych obliczeń - korzystanie z pamięci kalkulatora - konstruowanie figur o podanych własnościach - planowanie rozwiązania zadania - rysowanie diagramów kołowych 5. Ocena celująca obejmuje umiejętności wymienione poprzednio oraz: - samodzielne rozwiązywanie zadań dodatkowych, wykraczających poza program - stosowanie prawidłowego i przejrzystego sposobu zapisu rozwiązania oraz oryginalne metody rozwiązania zadania o znacznym stopniu trudności - osiąganie sukcesów w konkursach matematycznych. 6
7