Rada Unii Europejskiej Bruksela, 15 lutego 2016 r. (OR. en) 6012/16 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Data: 15 lutego 2016 r. Do: Delegacje COHOM 14 COPS 49 CONUN 26 COASI 14 MAMA 27 COEST 27 COAFR 32 CFSP/PESC 117 GENDER 7 Nr poprz. dok.: 5851/16 COPS 42 COHOM 11 CONUN 21 COASI 8 MAMA 25 COEST 15 COAFR 23 CFSP/PESC 91 GENDER 6 Dotyczy: Priorytety UE w roku 2016 na forach ONZ zajmujących się prawami człowieka Konkluzje Rady (15 lutego 2016 r.) Delegacje otrzymują w załączeniu konkluzje Rady w sprawie priorytetów UE w roku 2016 na forach ONZ zajmujących się prawami człowieka, w wersji przyjętej na 3447. posiedzeniu Rady 15 lutego 2016 r. 6012/16 mkk/aga/gt 1 DGC 2B PL
ZAŁĄCZNIK KONKLUZJE RADY W SPRAWIE PRIORYTETÓW UE W ROKU 2016 NA FORACH ONZ ZAJMUJĄCYCH SIĘ PRAWAMI CZŁOWIEKA 1. W 10. rocznicę istnienia oenzetowskiej Rady Praw Człowieka oraz przed jej 31. sesją UE potwierdza swoje zdecydowane poparcie dla organów Narodów Zjednoczonych zajmujących się propagowaniem i ochroną praw człowieka. UE będzie nadal aktywnie angażować się w prace Rady Praw Człowieka oraz Trzeciego Komitetu Zgromadzenia Ogólnego w celu obrony i wspierania powszechności, niepodzielności i współzależności praw człowieka oraz będzie nadal zwracać uwagę na tych forach na naruszenia praw człowieka i ich nadużywanie na całym świecie. 2. Przyjmując z zadowoleniem zaangażowanie i działania Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka oraz jego personelu, UE będzie nadal popierać i chronić integralność, niezależność i możliwości funkcjonowania Biura Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka urząd ten podejmuje niezbędne prace na rzecz propagowania praw człowieka na całym świecie oraz przekładania norm na konkretne usprawnienia na miejscu. 3. UE wspiera proaktywny, reaktywny i skuteczny oenzetowski system ochrony praw człowieka i zdecydowanie wspiera dalsze włączanie kwestii praw człowieka do wszystkich aspektów prac Organizacji Narodów Zjednoczonych. W tym kontekście UE dąży do współpracy z partnerami ze wszystkich regionów, aby upewnić się, że organy ONZ realizują ambitny program tematyczny oraz aby rozwiązać najpoważniejsze problemy w zakresie praw człowieka na całym świecie, wyraźnie i zdecydowanie potępiając naruszenia praw człowieka i nadużycia w tym zakresie, a także przemoc i dyskryminację. 4. UE wzywa wszystkie państwa do oferowania pełnej współpracy w zakresie specjalnych procedur oenzetowskiej Rady Praw Człowieka, także poprzez zapewnienie upoważnionym osobom niezakłóconego dostępu do konkretnych osób i do społeczeństwa obywatelskiego oraz możliwości kontaktu z nimi. UE podkreśla znaczenie powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka oraz wzywa wszystkie państwa do pełnej współpracy i zaangażowania w ten proces. Ponadto UE potwierdza swoje zdecydowane poparcie dla organów traktatowych ONZ, które odgrywają kluczową rolę w monitorowaniu zgodności z zobowiązaniami w zakresie praw człowieka. 6012/16 mkk/aga/gt 2
5. To w Syrii ma miejsce najpoważniejszy i najostrzejszy w ostatnim czasie kryzys humanitarny i związany z prawami człowieka, wymagający pełnego zaangażowania organów ONZ zajmujących się takimi prawami. UE wzywa reżim Baszszara al-asada i wszystkie pozostałe strony konfliktu do natychmiastowego zaprzestania naruszania praw człowieka i nadużywania tych praw, popiera ciągłe działania Komisji Dochodzeniowej, wzywa wszystkie strony, by natychmiast umożliwiły nieskrępowany i stały dostęp organizacjom humanitarnym w celu niesienia pomocy, żąda, by podmioty ponosiły pełną odpowiedzialność za swoje działania oraz żąda położenia kresu bezkarności, a także ponownie wzywa Radę Bezpieczeństwa ONZ, by kwestię kryzysu w Syrii skierowała do Międzynarodowego Trybunału Karnego. Ponadto UE nadal z całą surowością potępia nieustające poważne, systematyczne i powszechne przypadki łamania praw człowieka przez Daisz, mające miejsce również w Syrii, Iraku i Libii, oraz wzywa do pociągnięcia do odpowiedzialności za te czyny. Ponadto UE wzywa rząd Iraku, a także Regionalny Rząd Kurdystanu, do stania na straży praw wszystkich obywateli Iraku i do dopilnowania, by w pełni wyjaśnić przypadki domniemanych naruszeń i nadużyć. 6. Zważywszy na trwały i poważny charakter sytuacji w zakresie praw człowieka w KRLD, UE będzie kontynuować współpracę z Japonią i partnerami o podobnych poglądach, by zwrócić uwagę na przypadki naruszania praw człowieka w KRLD oraz by utrzymać dotychczasowe tempo międzynarodowych działań zmierzających do pociągnięcia winnych do odpowiedzialności; ponadto ponownie apeluje do Rady Bezpieczeństwa ONZ o rozważenie skierowania sprawy sytuacji w KRLD do Międzynarodowego Trybunału Karnego. 7. UE będzie mówić o poważnych przypadkach naruszania praw człowieka i nadużyć w tym zakresie związanych z konfliktem we wschodniej części Ukrainy i o głęboko niepokojącej sytuacji w zakresie praw człowieka na Półwyspie Krymskim, o nielegalnej aneksji tego terytorium przez Federację Rosyjską, czego UE nie uznaje i nie przestaje potępiać. UE udziela pełnego poparcia misji obserwacyjnej ONZ ds. praw człowieka na Ukrainie oraz wzywa wszystkie zainteresowane strony do poszanowania międzynarodowego prawa humanitarnego i praw człowieka. Podstawowe znaczenie dla przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności na Ukrainie ma również ogólne wzmocnienie praworządności. 6012/16 mkk/aga/gt 3
8. UE zadba o to, by więcej uwagi poświęcać pogarszającej się sytuacji w dziedzinie praw człowieka w Burundi, i ponawia apel o położenie kresu przemocy i naruszeniom praw człowieka oraz nadużyciom w tym zakresie. UE będzie nadal starała się uzyskać od Rady Praw Człowieka właściwą i skuteczną odpowiedź na niepokojącą sytuację w Sudanie Południowym, gdzie działania wojenne spowodowały masowe naruszenia praw człowieka. UE ponownie potępia nadużycia w zakresie praw człowieka popełniane przez grupy terrorystyczne w Afryce, zwłaszcza ataki Boko Haram na kobiety i dzieci. W tym roku, będącym Rokiem Praw Człowieka w Afryce, UE będzie współpracować z partnerami afrykańskimi w celu wsparcia działań Rady Praw Człowieka dotyczących Republiki Środkowoafrykańskiej, Mali, Demokratycznej Republiki Konga, Erytrei i Sudanu. 9. Z uwagi na obecne naruszenia praw człowieka i wysoką liczbę egzekucji w Iranie, oraz z myślą o poprawie sytuacji w zakresie praw człowieka, UE ponownie poprze przedłużenie mandatu specjalnego sprawozdawcy. UE będzie również kierować uwagę Rady Praw Człowieka na przestrzeganie praw człowieka w Libii i na okupowanym terytorium palestyńskim. UE postara się również podjąć odpowiednie działania w odpowiedzi na pogarszającą się sytuację humanitarną i sytuację w zakresie praw człowieka w Jemenie. UE pozostaje zaniepokojona sytuacją osób skazanych na karę śmierci w Arabii Saudyjskiej za czyny, które popełnili jako nieletni, i masowymi egzekucjami. UE będzie w dalszym ciągu uważnie śledzić sytuację w zakresie praw człowieka na Białorusi. 10. Przyjmując z zadowoleniem historyczne wybory w Mjanmie/Birmie, które odbyły się w listopadzie 2015 r., UE dokona przeglądu swoich inicjatyw w świetle wydarzeń w terenie, zachęcając nowy rząd do podjęcia szybkich i zdecydowanych działań zmierzających do rozwiązania bieżących problemów w zakresie praw człowieka i wprowadzenia dalszych usprawnień. UE będzie również ściśle monitorować działania Sri Lanki w zakresie ochrony praw człowieka i zapewnienia wiarygodnego procesu sprawiedliwości okresu przejściowego, pociągania winnych do odpowiedzialności i procesu pojednania. 6012/16 mkk/aga/gt 4
11. Jako zdecydowany zwolennik zniesienia kary śmierci UE sprzeciwia się stosowaniu tej kary, zawsze i wszędzie tam, gdzie ma to miejsce. UE będzie protestować przeciwko egzekucjom, zwłaszcza egzekucjom masowym lub w przypadku gdy kara śmierci jest stosowana do przestępstw popełnionych przez osoby poniżej 18 roku życia. UE będzie nadal zwracać uwagę na naruszanie minimalnych standardów. Zaniepokojona liczbą państw wznawiających wykonywanie egzekucji, UE będzie się starała wzmocnić w Zgromadzeniu Ogólnym wsparcie międzyregionalne dla rezolucji w sprawie moratorium na wykonywanie kary śmierci. UE będzie również protestować przeciwko stosowaniu tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania albo karania i wesprze prace ONZ w tym zakresie. 12. UE będzie nadal stać na straży wolności opinii i wypowiedzi w internecie i poza nim oraz wolności zrzeszania się i zgromadzeń, które są podwalinami demokracji i przyczyniają się do pokojowego rozwiązywania konfliktów. Doceniając znaczenie silnego partnerstwa ze społeczeństwem obywatelskim, UE sprzeciwia się nakładaniu nieuzasadnionych lub nieproporcjonalnych ograniczeń na działalność i rejestrację oraz dostęp do finansowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego, także tych nakładanych w imię walki z terroryzmem. UE nadal potępia wszelkie przypadki nękania, zastraszania lub prześladowania, w tym ataki z użyciem siły oraz zabójstwa, obrońców praw człowieka, dziennikarzy lub blogerów, a także z żalem przyjmuje wszelkie represje wobec osób fizycznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które ich dotknęły z powodu współpracy z Organizacją Narodów Zjednoczonych. 13. UE będzie propagowała zasady równości i niedyskryminacji, będzie stanowczo sprzeciwiała się dyskryminacji z jakiegokolwiek powodu lub z uwagi na jakikolwiek status, w tym dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową. UE potwierdza swój zdecydowany i dotyczący całego świata sprzeciw wobec wszelkich form rasizmu, dyskryminacji rasowej, ksenofobii i powiązanej z nimi nietolerancji. UE będzie także nadal propagować wolność religii lub przekonań, zdecydowanie sprzeciwiać się nietolerancji religijnej i apelować o większą ochronę osób należących do mniejszości religijnych i innych mniejszości przed prześladowaniami i przemocą. Z uwagi na fakt, że wolność religii lub przekonań oraz wolność wypowiedzi są współzależne, propagowanie obu odgrywa kluczową rolę w zwalczaniu nietolerancji i dyskryminacji ze względu na wyznanie lub przekonania. 6012/16 mkk/aga/gt 5
14. Zdecydowana propagować równość płci, podmiotowość kobiet oraz ich prawa, Rada przywołuje swoje konkluzje z 26 maja 2015 r. w sprawie płci w kontekście rozwoju i potwierdza swoje zdecydowane zaangażowanie na rzecz równości płci, praw człowieka, wzmocnienia pozycji kobiet i dziewcząt oraz eliminacji przemocy uwarunkowanej płcią. UE pozostaje zaangażowana w propagowanie, ochronę i wdrażanie wszystkich praw człowieka oraz w pełne i skuteczne wprowadzenie w życie pekińskiej platformy działania i programu działania Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju oraz wyników ich konferencji przeglądowych; w tym kontekście jest też nadal zaangażowana w kwestię prawa i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego. UE będzie kontynuować wysiłki zmierzające do skutecznego wdrożenia rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 i kolejnych rezolucji dotyczących kobiet, pokoju i bezpieczeństwa. Ponadto UE nasili działania mające na celu zapobieganie wszelkim formom przemocy wobec kobiet i dziewcząt na całym świecie oraz przeciwdziałanie takiej przemocy. 15. Zgodnie ze swoją wieloletnią polityką UE będzie działać na rzecz propagowania i ochrony praw dziecka na całym świecie. UE zintensyfikuje działania na rzecz ochrony dziewcząt i chłopców przed wszystkimi formami przemocy i nadużyć, wykorzystywania seksualnego i szkodliwych praktyk, takich jak okaleczanie żeńskich narządów płciowych, a także przed zawieraniem małżeństw przez dzieci oraz przed wczesnymi i wymuszonymi małżeństwami. UE będzie również nadal inwestować w międzynarodowe działania na rzecz ochrony dzieci w konfliktach zbrojnych i pomocy takim dzieciom. 16. UE podkreśla znaczenie kompleksowego i skutecznego wdrażania programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku 2030, w tym poprzez podejście oparte na prawach, obejmujące wszystkie prawa człowieka i równość płci, aby zrealizować cele zrównoważonego rozwoju, i będzie opowiadać się za propagowaniem i ochroną praw człowieka w kontekście zmiany klimatu. W 2016 r. UE będzie ponadto zwiększać wysiłki na rzecz ochrony i propagowania praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych. UE będzie również wdrażać i propagować, w tym we współpracy z państwami trzecimi, wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka oraz wspierać wysiłki na rzecz poprawy dostępu do skutecznych środków odwoławczych. 6012/16 mkk/aga/gt 6
17. UE podkreśli znaczenie przestrzegania międzynarodowego prawa uchodźczego i ochrony praw człowieka przysługujących osobom ubiegającym się o azyl, uchodźcom, migrantom i wysiedleńcom, zwłaszcza biorąc pod uwagę szczególne zagrożenia, na jakie narażone są kobiety i dzieci. Unia, tak jak inne podmioty, stoi przed wielkim wyzwaniem jakim jest globalny kryzys uchodźczy, ale pozostaje wierna swojemu zobowiązaniu do gwarantowania prawa do azylu i do zapewniania najwyższego poziomu ochrony praw człowieka dla wszystkich. 18. Pięćdziesiąt lat po przyjęciu, w 1966 r., Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych oraz Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych UE ponawia wezwanie do ich powszechnej ratyfikacji. Przywołując strategiczne ramy UE dotyczące praw człowieka i demokracji oraz Plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji na lata 2015 2019, UE potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz powszechności, niepodzielności i współzależności wszystkich praw człowieka. UE zaangażuje państwa, organizacje i zainteresowane strony ze wszystkich regionów, w tym za pośrednictwem Specjalnego Przedstawiciela UE ds. Praw Człowieka, w propagowanie możliwości korzystania z wszystkich praw człowieka, wszędzie i w odniesieniu do każdego. 6012/16 mkk/aga/gt 7