11. R U D Y M I E D Z I I S R E B R A

11. R U D Y M I E D Z I I S R E B R A ZłoŜa rud miedzi występują na Dolnym Śląsku na monoklinie przedsudeckiej i w niecce północnosudeckiej. ZłoŜa te związane są z cechsztyńską formacją łupków miedzionośnych. Okruszcowanie minerałami miedziowymi, z domieszką innych metali, związane jest z cechsztyńskim łupkiem miedzionośnym oraz z podścielającymi go piaskowcami i nadległymi dolomitami. Główne złoŝa, o duŝym znaczeniu gospodarczym, występują w okolicach Lubina na monoklinie przedsudeckiej. Tabela 11.1 RUDY MIEDZI Ruda (mln t) srebro (tys. t) miedź met. (mln t) Zasoby geologiczne Zasoby Wyszczególnienie Ilość bilansowe pozabi przemyzłóŝ Razem A+B+C1 C2 lansowe słowe ZASOBY OGÓŁEM 14 1 818.65 100.11 36.16 1 746.86 95.49 35.22 71.79 4.63 0.95 888.97 55.05 14.18 1 194.73 69.50 24.89 w tym zasoby złóŝ zagospodarowanych ZłoŜa zakładów czynnych 6 1 468.58 82.96 29.68 1 468.58 82.96 29.68 w tym zasoby złóŝ nie zagospodarowanych 255.24 11.37 5.19 Razem 6 290.20 14.19 5.71 1. ZłoŜa rozpoznane szczegółowo 3 122.98 0.78 2.53 2. ZłoŜa rozpoznane wstępnie 3 167.22 13.41 3.18 122.98 0.78 2.53 132.26 10.59 2.66 w tym złoŝa, których eksploatacji zaniechano 23.04 1.15 0.35 Razem 2 59.87 2.96 0.78 34.96 2.82 0.52 34.96 2.82 0.52 36.83 1.81 0.43 36.72 1.49 0.41 833.15 52.74 13.63 31.60 0.27 801.55 52.74 13.37 19.10 0.81 0.14 1 194.73 69.50 24.89

2 Znacznie większy stan zasobów na koniec 2008 r. (tabela 11.1 i 11.4) w porównaniu ze stanem zasobów z ubiegłorocznej edycji, wynika ze zmiany sposobu prezentacji stanu zasobów w 2007 r. (zasoby bez filarów ochronnych), a nie z rzeczywistego przyrostu zasobów. W 2008 roku stan zasobów bilansowych wynosi 1 818,65 mln t rudy o zawartości 36,16 mln t miedzi i 100,11 tys. t srebra (tabela 11.1). Z tej ilości zasobów zasoby poza filarami (tzw. zasoby wolne ) wynoszą 1 481,24 mln t i są mniejsze niŝ w roku 2007 o 62,55 mln t rudy. Geologiczne zasoby bilansowe rud w złoŝach udostępnionych czynnymi kopalniami wynoszą 1 468,58 mln t rudy o zawartości 29,7 mln t miedzi i 83,0 tys. t srebra. W złoŝach zagospodarowanych występuje więc około 80 % ogólnej ilości zasobów bilansowych. Zasoby przemysłowe tych samych złóŝ wynoszą 1 194,7 mln t rudy. Zasoby bilansowe nie zagospodarowanych złóŝ rud miedzi występują głównie w strefie głębokości 1 000 1 250 m, a nawet do 1 450 m. Ich samodzielne zagospodarowanie będzie bardzo trudne. Wydaje się konieczne zagospodarowanie tych zasobów przy wykorzystaniu wyrobisk udostępniających z istniejących kopalń sąsiednich. Wydobycie rud miedzi w 2008 r. wyniosło 22 745 tys. t rudy, zawierającej 474 tys. t miedzi metalicznej oraz 1 167 ton srebra. W porównaniu do 2007 roku nastąpił kilkunastoprocentowy wzrost produkcji miedzi oraz prawie 25 % wzrost produkcji srebra, przy kilkuprocentowym spadku wydobytej rudy. Znaczna część produkcji miedzi ze złóŝ krajowych przeznaczona jest na eksport (tabela 11.2). W 2008 roku wyeksportowano 374,36 tys. ton miedzi, głównie elektrolitycznej. Nastąpił wyraźny wzrost eksportu o 57,15 tys. t w porównaniu do roku poprzedniego. Jednak wpływy za eksport były o 253 mln zł mniejsze i wyniosły 5,58 mld PLN. Import miedzi wyniósł około 130 tys. t, głównie w postaci koncentratów, złomu i odpadów i był na poziomie z roku poprzedniego. Kierunki polskiego importu i eksportu miedzi (ogółem) Tabela 11.2 tys. ton tys. PLN tys. ton tys. PLN Świat (ogółem) 130,17 1 389 103 Świat (ogółem) 374,36 5 585 991 1 Chile 55,93 313 675 1 Niemcy 93,94 1 399 183 2 Bułgaria 12,63 205 308 2 Francja 75,51 1 244 502 3 Dem.Rep. Konga 12,26 183 899 3 Chiny 73,83 1 118 698 4 Niemcy 8,66 131 848 4 Słowacja 25,22 397 937 5 Belgia 6,16 96 417 5 Holandia 20,69 251 545 6 Włochy 4,00 66 559 6 Bermudy 17,65 249 748 7 Słowacja 3,47 49 054 7 Włochy 16,09 242 710 8 Białoruś 2,34 38 644 8 Austria 9,02 135 690 9 Peru 2,01 37 889 9 Grecja 5,66 103 076

3 tys. ton tys. PLN tys. ton tys. PLN 10 Brazylia 2,01 34 491 10 Wielka Brytania 9,81 95 790 11 Czechy 2,40 33 338 11 Czechy 6,25 78 402 12 Namibia 1,38 31 216 12 Ukraina 2,99 50 938 13 Hiszpania 1,59 28 127 13 Egipt 3,32 38 453 14 Maroko 5,62 22 437 14 Turcja 1,98 34 573 15 Szwecja 1,61 22 416 15 Szwajcaria 1,66 26 221 16 Holandia 1,01 14 973 16 Stany Zjednoczone 0,47 14 404 17 Chiny 0,81 14 200 17 Korea Płd. 2,41 14 312 18 Francja 0,81 14 045 18 Tajwan 0,76 12 585 19 Zambia 0,47 9 365 19 Szwecja 0,74 11 578 20 Uzbekistan 1,31 6 883 20 Węgry 1,00 10 347 21 Rosja 1,16 6 156 21 Belgia 1,80 7 183 22 Wielka Brytania 0,36 4 904 22 Zjedn. Emir. Arab. 0,70 6 976 23 Węgry 0,29 4 710 23 Słowenia 0,41 6 673 24 Austria 0,21 3 369 24 Bułgaria 0,37 6 162 25 Ukraina 0,35 2 654 25 Serbia 0,31 6 004 26 Tajwan 0,48 2 348 26 Rumunia 0,31 5 206 27 Indie 0,07 1 821 27 Hiszpania 0,31 4 956 28 Litwa 0,25 1 566 28 Litwa 0,29 3 027 29 Korea Płd. 0,08 1 561 29 Białoruś 0,21 2 253 30 Rumunia 0,25 1 538 30 Hongkong 0,22 1 979 31 Grecja 0,06 1 303 31 Łotwa 0,11 1 808 32 Stany Zjednoczone 0,04 1 050 32 Indie 0,13 1 604 33 Łotwa 0,02 417 33 Uganda 0,06 716 w tym: rudy i koncentraty w tym: miedź rafinowana (katody, kęsy i inne) Świat (ogółem) 62,44 332 941 Świat (ogółem) 296,56 4 657 127 1 Chile 53,83 275 506 1 Francja 74,24 1 224 303 2 Dem. Rep. Konga 2,95 34 665 2 Chiny 67,04 1 039 653 3 Maroko 5,62 22 437 3 Niemcy 57,01 937 376 4 Włochy 0,02 156 4 Bermudy 17,65 249 748 5 Austria 0,01 141 5 Słowacja 15,10 243 440 6 Niemcy 0,01 35 6 Holandia 17,64 227 580 7 Kazachstan 0,00 1 7 Włochy 11,66 196 647 8 Grecja 5,51 102 148 9 Austria 5,68 95 790 10 Wielka Brytania 9,00 88 000 11 Czechy 3,09 53 697 12 Ukraina 2,98 50 775 13 Egipt 3,32 38 453 14 Turcja 1,98 34 572 15 Szwajcaria 1,40 22 240

4 tys. ton tys. PLN tys. ton tys. PLN 16 Tajwan 0,67 11 317 17 Szwecja 0,48 9 195 18 Zjedn. Emir. Arab. 0,70 6 976 19 Słowenia 0,40 6 664 20 Serbia 0,31 6 004 21 Rumunia 0,26 4 826 22 Hiszpania 0,29 4 825 23 Białoruś 0,11 1 837 24 Łotwa 0,02 584 Kierunki polskiego importu i eksportu srebra (ogółem) Tabela 11.3 ton tys. PLN ton tys. PLN Świat (ogółem) 463,05 93 597 Świat (ogółem) 1 137,38 1 309 119 1 Niemcy 68,44 58 323 1 Wielka Brytania 581,46 640 713 2 Włochy 332,51 11 542 2 Belgia 304,06 404 103 3 Austria 5,63 6 789 3 Niemcy 131,26 149 306 4 Francja 8,05 5 538 4 Stany Zjednoczone 60,77 63 877 5 Wielka Brytania 34,39 3 527 5 Czechy 17,10 19 193 6 Czechy 3,05 2 639 6 Chiny 10,00 13 109 7 Dania 1,14 1 232 7 Indie 10,01 9 836 8 Szwajcaria 0,71 1 086 8 Ukraina 7,64 1 782 9 Szwecja 0,78 796 9 Słowenia 1,54 1 567 10 Korea Płd. 6,62 619 10 Litwa 1,32 1 313 11 Holandia 0,46 592 11 Włochy 1,01 1 066 12 Hiszpania 0,34 410 12 Mauritius 0,76 925 13 Stany Zjednoczone 0,57 114 13 Dania 1,26 825 14 Chiny 0,09 99 14 Francja 1,13 686 Z rud miedzi odzyskiwane są: Ag, Au, Ni, Pb, PtPd, Se, Re. Największe znaczenie gospodarcze ma odzysk srebra. PrzewaŜająca ilość srebra przeznaczona jest na eksport (tabela 11.3). Według informacji KGHM Polska Miedź S.A. W roku 2008 oprócz miedzi wyprodukowano m.in. 1 192,8 ton srebra oraz 23,7 tys. t ołowiu. W roku 2008 ilość odpadów przeróbczych (poflotacyjnych) górnictwa miedziowego składowanych w stawie osadnikowym śelazny Most wyniosła 27 671 tys. t.

5 Z kopalń rud miedzi sczerpano 28,119 mln m 3 wód, z tego 25,6 mln m 3 wód zasolonych oraz 2,5 mln m 3 solanek (z kopalń GłębokiPrzemysłowy, Rudna i Sieroszowice). Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania, a takŝe wielkość wydobycia z poszczególnych złóŝ zestawiono w tabeli 11.4. Tabela 11.4 Wykaz złóŝ rud miedzi Ruda (tys. t) srebro (w tonach) miedź met. (tys. t) Stan Z a s o b y Lp. Nazwa złoŝa zag. geologiczne przemysłowbycie Wydo Powiat złoŝa bilansowe ZŁOśA UDOKUMENTOWANE 1 818 645 1 194 732 22 745 złóŝ : 14; OGÓŁEM 100 114 69 504 1 167 36 162 24 890 474 reg. monoklina przedsudecka złóŝ : 11 1 720 979 97 153 34 783 1 194 732 69 504 24 890 22 745 1 167 474 1 Bytom Odrzański P 31 471 1 762 Nowa Sól 777 2 Gaworzyce R 66 580 1 467 3 P tylko pzb. 4 Głęboki Przemysłowy E 291 968 22 970 7 007 267 309 20 808 6 420 121 7 2 5 LubinMałomice E 341 483 19 920 4 309 6 E 84 685 3 839 1 972 7 RadwaniceWschód T 5 582 159 126 8 RadwaniceZachód R 18 594 783 465 9 Retków P 135 751 11 645 2 399 182 282 9 710 2 265 46 892 1 988 1 110 5 582 159 126 5 605 422 70 2 456 91 55 Lubin Lubin Lubin

6 reg. niecka północnosudecka złóŝ : 3 97 666 2961 1 379 1 Niecka Grodziecka Z 46 385 2 378 666 2 Nowy Kościół Z 13 478 583 116 3 Wartowice R 37 803 0 598 Stan Z a s o b y Lp. Nazwa złoŝa zag. złoŝa geologiczne bilansowe przemysłowe 10 Rudna E 468 908 340 527 20 119 15 408 8 484 6 344 11 Sieroszowice E 275 957 263 067 15 956 15 216 7 777 7 472 Wydobycie Powiat 10 682 428 216 Lubin 3 881 218 130 Złotoryja Bolesławiec Złotoryja Jawor Bolesławiec Opracowali: Agnieszka Malon, Marcin Tymiński, Stanisław Mikulski, Sławomir Oszczepalski