ASTERN BORDERIAND OF ENLARGED EUROPEAN UNION COMPETITIUENESS FACTORS Editedby Eufemia Teichmann WARSAW SCHOOL OF ECONOMICS WARSAW 2006
Spis treści Przedmowa 9 Część I CZYNNIKI I OGRANICZENIA KONKURENCYJNEGO ROZWOJU REGIONÓW PRZYGRANICZNYCH. ROLA POWIĄZAŃ Z ZAGRANICĄ Krzysztof Falkowski. Czynniki i ograniczenia konkurencyjnego rozwoju regionów przygranicznych. Ujęcie teoretyczne 15 Małgorzata Runiewicz. Zdolność konkurencyjna wybranych wschodnich regionów przygranicznych rozszerzonej Unii Europejskiej 35 Marzenna Błaszczuk. Wymiana towarowa i przepływ kapitału w relacjach wschodnich regionów granicznych Polski z zagranicą 61 Izabela Bergel. Ułatwienia i utrudnienia w ruchu osobowym na wschodnim pograniczu Unii Europejskiej 77 Część II ROLA INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ JAKO CZYNNIKA KONKURENCYJNOŚCI WSCHODNIEGO POGRANICZA UNII EUROPEJSKIEJ Marcin Bujnowski. Dostępność transportowa jako czynnik konkurencyjności regionów wschodniego pogranicza Unii Europejskiej 97 Agnieszka Domańska. Regionalne korzyści popytowe rozbudowy autostrad w Polsce na przykładzie autostrady A4 113 Jana Pieriegud. Korytarze transportowe w budowie spójnej Europy ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury we wschodnich regionach przygranicznych 143 Elżbieta Marciszewska. Transport lotniczy jako czynnik poprawy konkurencyjności wschodniego pogranicza Unii Europejskiej 163
6 Spis treści Część III REGIONY PRZYGRANICZNE W ŚWIETLE POLITYKI REGIONALNEGO ROZWOJU (ROSJA, BIAŁORUŚ I LITWA) Gennady Fedorov. Obwód kaliningradzki w polityce regionalnej oraz rozwoju regionalnym Rosji 185 Timur Gareev, Igor Joukovskii. Czy jest możliwy konkurencyjny rozwój obwodu kaliningradzkiego? - 203 Valeriy S. Bondarenko. Miejsce regionów przygranicznych w polityce rozwoju regionalnego Białorusi 215 Wojciech Kosiedowski. Miejsce Białorusi w Europie Środkowej i Wschodniej - aspekty makroekonomiczne i regionalne 231 Artur Płokszto. Gospodarka Republiki Litewskiej: pierwszy rok w Unii Europejskiej. Aspekty makroekonomiczne i regionalne 253 Część IV REGIONALNE SIECI WSPÓŁPRACY ORAZ INFRASTRUKTURA KOMUNIKACYJNA JAKO CZYNNIK ROZWOJU BAŁTYCKIEGO POGRANICZA UE Stanisław Cios. Miejsce granic państwowych i regionów przygranicznych w bałtyckiej współpracy regionalnej 289 Tomasz Dołęgowski. Współpraca akademicka jako czynnik konkurencyjnego rozwoju wschodniego pogranicza rozszerzonej Unii Europejskiej 301 Jaan Masso, Kairi Ramcke. Infrastruktura komunikacyjna jako czynnik konkurencyjnego rozwoju regionów peryferyjnych - na przykładzie państw nadbałtyckich 317 Podsumowanie 341
Contents Preface 11 Part I FACTORS AND LIMITATIONS OF COMPETITIVE DEVELOPMENT OF BORDER REGIONS. THE IMPORTANCE OF CONNECTIONS WITH ABROAD Krzysztof Falkowski. Factors and obstacles of competitive development of border regions. The theoretical approach 15 Małgorzata Runiewicz. Competitive advantages of selected north-east border regions of the enlarged European Union 35 Marzenna Błaszczuk. Merchandise trade and capital flows in relations between Polish eastern border regions with abroad 61 Izabela Berger. Facilitations and impediments in passenger transport on east borderline of European Union 77 Part II THE ROLE OF TRANSPORT INFRASTRUCTURE AS COMPETITIVENESS FACTOR OF EASTERN BORDERLAND OF EUROPEAN UNION Marcin Bujnowski. Transportation accessability as a factor competitiveness of the eastern border regions of the EU 97 Agnieszka Domańska. Regional demand effects of the road transport development in Poland - exampled by construction of A4 motorway 113 Jana Pieriegud. Transport corridors in building Cohesive Europę - infrastructure in the eastern border regions 143 Elżbieta Marciszewska. Air transport as a factor of improving competitiveness ofeuseasternborderland 163
8 Contents._ Part III BORDER REGIONS FROM THE POINT OF VIEW OF REGIONAL DEVELOPMENT POLICY (RUSSIA, BELARUS AND LITHUANIA) Gennady Fedorov. The Kaliningrad Region in the regional policy and regional development of Russia 185 Timur Gareev, Igor Joukovskii. Is it possible to have a competitive development of the Kaliningrad Region? 203 Valeriy S. Bondarenko. The place of the border regions in politics and regional development in Belarus 215 Wojciech Kosiedowski. The place of the Belarus economy in Central and Eastern Europę - macroeconomic and regional aspects 231 Artur Płokszto. The economic development of the Lithuanian Republic: the first year in the European Union. Macroeconomic and regional aspects 253 Part IV REGIONAL NETWORKS OF COOPERATION AND COMMUNICATIONS INFRASTRUCTURE AS A FACTOR OF THE DEVELOPMENT OF THE BALTIC BORDERLAND OF EUROPEAN UNION Stanisław Cios. The place of state borders and border regions in the Baltic regional cooperation 289 Tomasz Dołęgowski. The academic cooperation as a factor of competitive development of the eastern borderland of the enlarged European Union 301 Jaan Masso, Kairi Ramcke. Communications infrastructure as a factor of competitive development of periphery regions. Case Study - the Baltic States 317 Summary : 351