Materiał, liczba godzin Organizacja pracy w roku szkolnym 2009/2010 Epoka przeciwieństw. Wprowadzenie do kultury baroku Antynomie filozofii barokowej PLAN WYNIKOWY KLASA 2 C/D SEMESTR I i II ROK SZKOLNY 2009\2010 Wymagania podstawowe uczeń: Wymagania ponadpodstawowe uczeń/uczeń potrafi: poznaje wymagania edukacyjne, Kartę postępów i osiągnięć ucznia, zasady pracy na zajęciach j. polskiego, nauczycielski system oceniania; poznaje listę lektur i orientacyjne terminy ich omawiania; przypomina sobie zasady nowego egzaminu maturalnego; czyta WSO i wymienia obowiązki oraz prawa ucznia; BAROK wrzesień, październik POEZJA METAFIZYCZNA I DWORSKA określa czas trwania epoki w Polsce i Europie; objaśnia nazwę epoki; omawia współczesne zastosowania określenia barokowy; wymienia najważniejsze wydarzenia historyczne, które wpłynęły na kulturę epoki; omawia najważniejsze cechy estetyki barokowej w sztukach plastycznych; wyjaśnia tezę o antynomicznym charakterze kultury barokowej; wyjaśnia pojęcia: barok, kontrreformacja, synteza sztuk, dysharmonia, kontrast; określić temat omawianego fragmentu tekstu filozoficznego; wskazać przeciwieństwa obecne w filozofii Pascala; objaśnić stosunek Pascala do chrystianizmu; wskazać cechy estetyki barokowej w dziele malarskim i rzeźbiarskim; sformułować wnioski dotyczące relacji pomiędzy wydarzeniami politycznymi a kulturowymi w Polsce i Europie doby baroku; wymienić nazwiska najważniejszych filozofów epoki baroku oraz określić ich poglądy; porównać wizję Boga i człowieka w filozofii renesansu i baroku; Uwagi karta postępów, notatka o egzaminie maturalnym, lista lektur WSO Podręcznik, s. 98 101 (temat 25.), s. 182-184 (temat. 46.) Podręcznik, s.107-110 (temat 27.) Pascal test czytania M. Sęp Szarzyński Sonet IV Refleksja metafizyczna w literaturze baroku D. Naborowski Krótkość żywota Barokowa refleksja o czasie i przemijaniu D. Naborowski Na oczy królewny angielskiej Barokowa poezja dworska J.A. Morsztyn Do Trupa Poezja miłości i śmierci 1- analizuje i interpretuje wiersz Sępa-Szarzyńskiego; omawia koncepcję Boga, człowieka i świata w poezji baroku; nazwa środki stylistyczne typowe dla poetyki baroku; wymienia cechy barokowej poezji metafizycznej; wyjaśnia pojęcia: poezja metafizyczna, sonet, vanitas, elipsa, heroiczny aktywizm; scharakteryzuje nastrój panujący w wierszach Naborowskiego; omawia koncepcje temporalne w wierszach Naborowskiego; wyjaśnia pojęcia: czas wertykalny, czas cykliczny, hiperbola, paradoks, koncept; analizuje i interpretuje wiersze Naborowskiego; określa tematykę wiersza Naborowskiego; analizuje kompozycję wiersza; omawia koncept wykorzystany w wierszu; wskazuje w utworze metafory i objaśnia mechanizm ich powstania; wyjaśnia pojęcia: nurt dworski, komplement, panegiryk, koncept (konceptyzm), anafora, sceptycyzm, antyteza, gradacja, sumacja; omawia funkcjonowanie w wierszach motywu śmierci i ognia; objaśnia mechanizm budowania wypowiedzi metaforycznej na podstawie dowolnego wiersza Morsztyna; wskazuje elementy światopoglądu libertyńskiego w poezji Morsztyna; wyjaśnia pojęcia: libertynizm, marinizm; rozpoznaje motyw Eros-Thanatos; wskazać w wierszu Sępa Szarzyńskiego metaforykę wojenną oraz określić jej funkcje w kreowaniu postawy rycerza chrześcijańskiego; objaśnić, na czym polega podobieństwo myślowe i artystyczne między wierszami Sępa Szarzyńskiego i Donne a; określić inspiracje filozoficzne wierszy wanitatywnych Naborowskiego; wskazuje w dziele literackim i malarskim sposoby wyrażania refleksji o przemijaniu; wyjaśnia pojęcie: uroboros; objaśnić, na czym polega intelektualny charakter wiersza Naborowskiego; wskazać podobieństwa między malarskim a poetyckim przedstawieniem kobiety, świadczące o przynależności obu dzieł do kultury dworskiej; porównać sposób postrzegania miłości i kobiety w wierszach Morsztyna i Petrarki; zabrać głos w dyskusji na temat postawy wobec świata wyrażonej w erotykach Morsztyna; interpretuje wirtuozerię poezji barokowej jako przejaw niepokojów egzystencjalnych epoki; Podręcznik, s.111-115 (temat 28.) Podręcznik, s.120-122 (temat 30.) (temat 29.) (tematy 31.-33.) 1
Współczesne inspiracje kulturą baroku Gorzki śmiech krytycyzm i dydaktyzm komedii molierowskiej 5 g. analizuje i interpretuje wiersze E. Tkaczyszyna-Dyckiego, S. Grochowiaka i J. Rymkiewicza; wyjaśnia pojęcia: ars moriendi, turpizm, epitafium; czyta dramat i wizualizuje jeden akt, wskazuje w utworze cechy gatunkowe komedii; określa typ komizmu zastosowanego w omawianym fragmencie; scharakteryzuje bohaterów komedii, nazywając reprezentowane przez nich typy osobowości; określa cechy i ocenia koncepcję moralności hipokryty; wymienia cechy gatunkowe komedii Molierowskiej; wymienia inne komedie Moliera porównuje teatr antyczny, średniowieczny, barokowy i oświeceniowy; wyjaśnia pojęcia: komedia (nowożytna), tragikomedia, farsa, dramat klasycystyczny, komizm, satyryczność, dewocja (bigoteria), hipokryzja, kazuistyka, komedia typu, komedia intrygi; Test czytania Maturalny test rozumienia czytanego tekstu wskazuje we współczesnych wierszach nawiązania do baroku; Podręcznik, s.179-181 (temat 45.) Sprawdzian literacki analiza barokowego utworu lirycznego koniec września Zagadnienia KOMEDIA KLASYCYZMU BAROKOWEGO zna genezę dramatu Moliera; przedstawia przemiany komedii jako gatunku literackiego; Molier Świętoszek czyta fragmenty biografii Moliera autorstwa Bachtina; J.Ch. Pasek Pamiętniki W. Potocki Zbytki polskie Pomiędzy megalomanią a obywatelską troską o Rzeczpospolitą P. Skarga Kazania sejmowe Język jako narzędzie perswazji H. Sienkiewicz Potop Sienkiewiczowski model patriotyzmu i religijności 5 g. SARMATYZM charakteryzuje kulturę sarmacką; przedstawia genezę sarmatyzmu; tworzy portret sarmaty, charakteryzuje światopogląd sarmacki; określa temat omawianego fragmentu pamiętnika; wymienia cechy gatunkowe utworu; omawia stosunek do obcości wyrażony we fragmencie pamiętnika; scharakteryzuje styl i język wypowiedzi bohatera; analizuje i interpretuje utwór Potockiego; wyjaśnia pojęcia: pamiętnik, analogia, gawęda, styl makaroniczny, makaronizmy, barbaryzmy, ksenofobia, ; objaśnia, na czym polega perswazyjne użycie języka; odróżnia werbalne i niewerbalne środki komunikacji; objaśnia różnicę między perswazją a manipulacją; formułuje tezę kazania Skargi i podaje argumenty na rzecz tej tezy; wskazuje w tekście Skargi podstawowe środki retoryczne i określić ich funkcje; wyjaśnia pojęcia: perswazja, manipulacja, retoryka, decorum, mowa; czyta utwór; ogląda film Hoffmana, 286 minut); określa czas i miejsce wydarzeń powieściowych; wykorzystuje kontekst historyczny (czas powstania powieści) do interpretacji utworu; omawia cel i sposób wykorzystania historycznych materiałów źródłowych w powieści; rozpoznaje typ stylizacji zastosowany w utworze; wymienia cechy gatunkowe Sienkiewiczowskiej powieści historycznej; opisuje relacje między Kmicicem a Oleńką; analizuje portret władcy przedstawiony w Potopie ; dokonać wartościowania światopoglądu Paska i stylu jego wypowiedzi z punktu widzenia współczesnego mu czytelnika oraz dzisiejszego odbiorcy; porównuje stanowisko Paska i Potockiego; charakteryzuje obrzędy pogrzebowe (pompa funebris), charakteryzuje portret trumienny; wskazać w tekście sposoby emocjonalizacji wypowiedzi perswazyjnej; omówić kompozycję mowy; podać cechy dobrej mowy; rozpoznać elementy światopoglądu sarmackiego i sarmackiej mentalności w kreacji bohaterów; omówić koncepcję historiozoficzną przedstawioną w utworze, odwołując się do tytułu powieści i kontekstu biblijnego; objaśnić, na czym polega zabieg idealizacji i heroizacji w kreowaniu bohaterów powieści; odszukać w tekście cechy leksykalne i składniowe, charakterystyczne dla języka epoki baroku; w dowolnie wybranym opisie wskazać elementy stylu epickiego i określić ich funkcję; Podręcznik, s.163-174 (tematy 41.-43.) Rodzaje komizmu ćwiczenia Podręcznik, s.129-133 (temat 34.), s. 143-148 (temat 37.) Podręcznik, s.137-142 (temat 36.) (tematy 31.-33.) 2
charakteryzuje Kmicica (bohaterem dynamiczny); opisuje obraz Polaków wykreowany w powieści; objaśnia, na czym polega idea pisania ku pokrzepieniu serc, odwołując się do fabuły utworu; Gombrowicz Trans-Atlantyk Zniewolenie polskością 3g. Praca klasowa, poprawa 3g. Epoka rozumu krytyka rozumu Wprowadzenie do kultury oświecenia D. Defoe Przypadki Robinsona Kruzoe (fragm.) Biedny dzikus Spotkania z Innym 1 g. wyjaśnia pojęcia: mit kompensacyjny, archaizacja, anachronizm, epickość; charakteryzuje głównego bohatera utworu jako powieściowe alter ego autora; przedstawia tematykę Trans-Atlantyku polska Forma, charakteryzuje ją (nawyki, stereotypy, wzorce zbiorowej świadomości); analizuje scenę konfrontacji bohatera i pisarza argentyńskiego; wskazuje cechy języka i stylu charakterystyczne dla prozy Gombrowicza; rozpoznaje w tekście cechy wzorca gatunkowego gawędy szlacheckiej; odnajduje nawiązania międzytekstowe, m.in. do Pana Tadeusza opisuje powieściowy obraz Polaka oraz wizję Polski, odwołując się do tekstu; odczytuje powieść jako spór z romantyzmem; omawia Gombrowiczowskie przeciwstawienie Synczyzny Ojczyźnie, na podstawie rozmowy głównego bohatera z Gonzalem; odczytuje metaforę ojczyzny-synczyzny analizuje zakończenie utworu; wyjaśnia pojęcia: alter ego, gawęda szlachecka, język nieprzezroczysty, groteska; rozpoznaje i interpretuje zabiegi parodystyczne; OŚWIECENIE listopad określa czas trwania epoki w Polsce i Europie; objaśnia nazwę epoki; wymienia najważniejsze wydarzenia historyczne, które wpłynęły na kulturę epoki; omawia najważniejsze idee oświecenia; wymienia trzy nurty w sztuce oświecenia; charakteryzuje oświeceniowe teorie epistemologiczne (poznawcze) i poglądy religijne; określić stosunek do wielkich idei oświecenia w omawianych fragmentach tekstów filozoficznych; dostrzega konsekwencje wzrostu znaczenia kategorii rozumu; wyjaśnia pojęcia: oświecenie, sapere aude, tolerancja religijna, wolność, równość, braterstwo, postęp, klasycyzm, sentymentalizm, rokoko, empiryzm, racjonalizm, materializm, ateizm, deizm; przypomina cechy reportażu, wskazuje cechy gatunkowe robinsonady i reportażu w omawianych tekstach; charakteryzuje świat przedstawiony powieści Defoe oraz streszcza losy głównego bohatera; wskazuje w powieści elementy światopoglądu oświeceniowego; określa kryteria wartościowania dzikich w oświeceniowej powieści; wskazuje temat fragmentu reportażu Kapuścińskiego; wyjaśnia pojęcia: Inny, etnocentryzm, postkolonializm, reportaż, robinsonada wyjaśnia, jak rozumie określenie polska Forma interpretuje Trans-Atlantyk jako powieść o zniewoleniu polskością omawia poetykę powieści i jej język wypowiada się na temat: Trans-Atlantyk jako polemika z narodowymi mitami i głos w dyskusji na temat patriotyzmu analizuje Potop w kontekście poglądów Gombrowicza zawartych w Dziennikach omówić nawiązania Gombrowicza do barokowego sarmatyzmu i romantycznego mesjanizmu oraz określić ich funkcje; porównać sposób postrzegania ojczyzny i patriotyzmu w utworach Mickiewicza, Sienkiewicza i Gombrowicza; określić funkcje środków i chwytów stylistycznych w tekście, wskazując na groteskowy charakter wykreowanej rzeczywistości; objaśnić, na czym polegała specyfika polskiego oświecenia; uzasadnić tezę, iż oświecenie można uznać za początek nowoczesności; wskazać cechy sztuki klasycystycznej i rokokowej, odwołując się do materiału ikonograficznego; porównać stosunek do religii Diderota i Pascala; zinterpretować dzieło malarskie jako apoteozę potęgi wiedzy i nauki; przedstawia tezy Foucaulta z książki Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu ; omawia genezę powieści europejskiej; porównać relacje między Europejczykiem a przedstawicielami odmiennej kultury w obu tekstach; opisać dwa sposoby prowadzenia narracji w omawianych utworach; Podręcznik romantyzm (klasa 2, cz. 1) s. 184-192 (tematy 46.-47.) Podręcznik, s.186-199 (tematy 47.-48.), s. 286-290 (temat 69.) Podręcznik, s.202-206 (tematy 50.) 3
Joseph Conrad Jądro ciemności Konteksty: film Czas Apokalipsy w reż. F.F. Coppoli 4 g. czyta utwór; ogląda film Coppoli; odczytuje metaforyczne znaczenie tytułu opowiadania i metaforykę utworu (metafory ciemności, podróży w górę rzeki); charakteryzuje Marlowa i Kurtza oraz rekonstruje ich losy; omawia stosunek Europejczyków do rdzennych mieszkańców Afryki; wskazuje cechy immoralizmu w postawie Kurtza oraz określa konsekwencje stanowiska etycznego przyjętego przez bohatera; wyjaśnia pojęcia: krytyka postkolonialna, Inny, przemoc symboliczna, akulturacja; wskazuje elementy obrazowania apokaliptycznego w filmie; Test czytania poziom rozszerzony, 1 g. IGNACY KRASICKI Krytyka sarmatyzmu w satyrach Ignacego Krasickiego 3 g. B. Prus Kamizelka G. Boccaccio Sokół I. Krasicki Monachomachia Język i styl językowy Bajki I. Krasickiego przedstawia sylwetkę I. Krasickiego; charakteryzuje Sarmatę i oświeconego obywatela, odwołując się do omówionych utworów; omawia zarzuty stawiane przez szlachtę Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu w satyrze Do króla ; charakteryzuje żonę modną; porównuje żonę modną i Telimenę z Pana Tadeusza ; wymienia i wskazuje w utworze podstawowe cechy gatunkowe satyry; objaśnia, na czym polega dydaktyczny charakter omówionych tekstów; opisuje mechanizm powstawania wypowiedzi ironicznej, odwołując się do tekstów; wykorzystuje kontekst historyczny (czas powstania satyr) do interpretacji utworów; wyjaśnia pojęcia: satyra konserwatyzm, persyflaż, ironia, dydaktyzm, kosmopolityzm; czyta omawiane teksty; zna cechy gatunkowe noweli i potrafi je rozpoznać; charakteryzuje bohaterów w obu utworach i porównuje ich ze sobą; charakteryzuje narratorów; wymienia inne nowele pozytywistyczne i ich autorów; wyjaśnia pojęcia: nowela, sokół noweli; definiuje pojęcie stylu i stylizacji; wskazuje w tekście środki stylistyczne oraz elementy kompozycyjne charakterystyczne dla eposu; wskazuje w tekście środki stylistyczne charakterystyczne dla stylu retorycznego; objaśnia istotę komizmu językowego w Monachomachii ; wyjaśnia tytuł; nazwa postawy, które ulegają ośmieszeniu w utworze; wyjaśnia pojęcia: styl językowy, stylistyka, stylizacja, pastisz, parodia, trawestacja, poemat heroikomiczny. tworzy projekt poświęcony wybranej bajce Krasickiego; definiuje bajkę epigramatyczną i narracyjną; wskazuje cechy bajek I. Krasickiego; określa problematykę bajek I. Krasickiego; wykorzystać kontekst filozoficzny (idea nadczłowieka Nietzschego) do interpretacji utworu; objaśnić celowość zabiegów kompozycyjnych i narracyjnych zastosowanych w opowiadaniu; wskazuje ślady mentalności sarmackiej w postawach bohaterów satyr; wykazać związek tekstów z ideami oświecenia; omówić oświeceniowy program naprawy polskiej rzeczywistości doby oświecenia przedstawiony w satyrach; objaśnić metaforę krzywe zwierciadło satyry, wskazując na sposób prezentacji świata w tekstach realizujących ten gatunek; zna genezę noweli; omawia teorię sokoła dostrzega związki między nowelą a schematem akcji w dramacie antycznym; wskazać różnice między parodią, pastiszem a trawestacją; opisać relacje między różnymi warstwami utworu (stylistyczną, narracyjną, tematyczną); analizuje bajki I. Krasickiego w kontekście sytuacji społeczno-politycznej Polski w czasach oświecenia; dostrzega uniwersalizm problematyki utworów; Podręcznik, s.210-218 (tematy 52.-53.) Test czytania, s. 235 (temat 58.) Podręcznik, s.218-223 (temat 54.) 4
I. Krasicki Hymn do miłości ojczyzny J. Wybicki Pieśń Legionów Polskich we Włoszech Święta miłości kochanej ojczyzny L. Staff Ars poetica Cz. Miłosz Ars poetica? Ars poetica wskazuje podstawowe cechy gatunkowe hymnu w obu wierszach; wymienia nawiązania do historii Polski w Pieśni Legionów Polskich we Włoszech oraz określić ich funkcję; objaśnia związek między czasem powstania utworów a przedstawionym w nich modelem patriotyzmu; wymienia utwory nawiązujące do Pieśni Legionów, określa funkcję tych nawiązań; odczytuje wiersze współczesnych poetów jako dialog z tradycją oświeceniową i klasycystyczną; określa istotę utworu metapoetyckiego; formuje zasady i cele tworzenia przedstawione w obu wierszach; rozpoznaje i interpretuje środki stylistyczne występujące w utworach; wyjaśnia pojęcia: ars poetica, autotematyzm, daimonion, medium; Sprawdzian literacki analiza oświeceniowego utworu lirycznego PREROMANTYZM grudzień F. Karpiński Do Justyny Czułe serce sentymentalisty J.W. Goethe Cierpienia młodego Wertera Kryzys oświeceniowego racjonalizmu 4 g. Faust charakteryzuje kreację podmiotu lirycznego i adresata; przedstawia koncepcję miłości sentymentalnej; opisuje wersyfikację zastosowaną w utworze oraz określa jej rolę; omawia sposoby wyrażania emocji oraz kreowania natury w liryce sentymentalnej, wskazując środki stylistyczne typowe dla tego nurtu; wyjaśnia pojęcia: sentymentalizm, paralelizm kompozycyjny; określa miejsce i czas wydarzeń; wskazuje cechy gatunkowe powieści epistolarnej; omawia stosunek głównego bohatera do natury; odnajduje elementy autobiograficzne; wyjaśnia pojęcia: powieść epistolarna, Sturm und Drang, natura, panteizm, pejzaż mentalny, werteryzm, egzaltacja, egotyzm; wymienia utwory romantyczne, w których występuje motyw samobójstwa; objaśnia, na czym polega i w czym się przejawia indywidualizm bohatera; wskazuje symptomy i przyczyny cierpień Wertera; opisuje sytuację trójkąta miłosnego przedstawioną w utworze; charakteryzuje sposób przeżywania miłości przez Wertera; powtarza wiadomości na temat Fausta ; streszcza dzieje Fausta; charakteryzuje stan psychiczny Fausta, wskazując na jego stosunek do wiedzy i poznania; porównuje racjonalistyczne i spirytualistyczne postrzeganie świata, odwołując się odtworzyć hierarchię wartości przedstawioną w wierszach; porównać poetykę i program ideowy obu testów; porównać programy poetyckie obu twórców; omówić związki między refleksją metapoetycką nawiązującą do idei oświecenia a klasycystycznym sposobem jej wyrażania; wymienia gatunki typowe dla sentymentalizmu; charakteryzuje Puławy jako centrum sentymentalizmu w Polsce; wymienia poetów sentymentalnych; określić relacje między postrzeganiem natury przez głównego bohatera a jego stanem emocjonalnym; scharakteryzować główne nurty w literaturze europejskiej w II połowie XVIII wieku; omawia zjawisko określane jako Weltschmerz; scharakteryzować styl listów Wertera, wskazując na emocjonalność jego wypowiedzi; określić stosunek Wertera do norm moralnych, zabraniających mu związku z Lottą; omówić refleksje bohatera dotyczące społeczeństwa; wymienić dzieła sztuki odwołujące się do motywów faustycznych; Podręcznik, s.228-232 (temat 56.) Podręcznik, s.239-242 (temat 59.) zagadnienia Podręcznik, s.232-235 (temat 57.) Podręcznik, s.246-258 (tematy 61.-63.) Podręcznik, s.258-264 (temat 64.) do poglądów Wagnera i Fausta; Lekcja biblioteczna zna zasady zapisu bibliograficznego i potrafi go zastosować; Praca klasowa, poprawa 3g. LISTA LEKTUR semestr I 1. Molier Świętoszek wrzesień 2. Henryk Sienkiewicz Potop październik 3. Witold Gombrowicz Trans-Atlantyk październik 4. Joseph Conrad Jądro ciemności listopad 5. Bolesław Prus Kamizelka listopad 6. Jan Wolfgang Goethe Cierpienia młodego Wertera grudzień 5