KROHNE 12/2003 Nr ident. 7.02271.21.00 KROHNE Endra Sp. z o.o. ul. Stary Rynek Oliwski 8A, 80-324 Gdańsk GR Uzupełniająca Instrukcja montażu i eksploatacji DK32 / DK34 DK37M H250 / M37 H250 / M9 H54 / M4 DK 46, DK47, DK48, DK800 GA24 VA40 Nieelektryczne konstrukcje dopuszczone do stosowania w obszarze zagrożonym wybuchem W kategoriach II2G, II3G, II2D, II3D Może ulec zmianie bez uprzedniego powiadomienia.
Spis treści 1. Uwagi ogólne 3 2. Kodowanie typu 3 3. Ogólne uwagi dotyczące bezpieczeństwa 4 3.1 Kwalifikacje personelu 4 3.2 warunki atmosferyczne 4 3.3 Powierzchnie nagrzane 4 3.4 Elektryczność statyczna 4 3.4.1 Wyładowania spowodowane przepływem 4 3.4.2 Ładunek zgromadzony na elementach zewnętrznych, nie przewodzących spowodowany czyszczeniem 5 4. Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa dla poszczególnych typów urządzeń 5 4.1 Urządzenia wykonane z metalu 5 4.1.1 DK32 / DK34 5 4.1.1.1 Połączenie uziemiające 5 4.1.2 DK37M 6 4.1.2.1 Połączenie uziemiające 6 4.1.2.2 Powierzchnie zewnętrzne 6 4.1.3 H54/M4 6 4.1.3.1 Połączenie uziemiające 6 4.1.3.2 Powierzchnie zewnętrzne nie przewodzące 6 4.1.4 H250/M9 7 4.1.4.1 Połączenie uziemiające 7 4.1.4.2 Powierzchnie zewnętrzne nie przewodzące 7 4.1.5 H250/M37 7 4.1.5.1 Połączenie uziemiające 7 4.1.5.2 Powierzchnie zewnętrzne 7 4.2 Urządzenia wykonane ze szkła 8 4.2.1 DK46, DK47, DK48, DK800 8 4.2.1.1 Połączenie uziemiające 8 4.2.1.2 Zgromadzenie ładunku elektrostatycznego na skutek przepływu medium 8 4.2.2 GA24 8 4.2.2.1 Połączenie uziemiające 8 4.2.2.2 Zgromadzenie ładunku elektrostatycznego na skutek przepływu medium 8 4.3 VA 40 9 4.3.1.1 Połączenie uziemiające 9 4.3.1.2 Powierzchnie zewnętrzne nie przewodzące 9 4.3.1.3 Zgromadzenie ładunku elektrostatycznego na skutek przepływu medium 9 5. Testy mechaniczne 10 6. Oznaczenia 10 7. Montaż i instalacja 11 8. Początkowe uruchomienie 11 9. Obsługa prewencyjna 12 9.1 Wskaźnik 12 9.2 Sekcja pomiarowa 12 10. Demontaż 12 10.1 Wymiana sekcji wskaźnika 12 10.2 Wymiana całego przepływomierza 12 11. Obsługa 12 5 Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji ATEX DK32/DK34, DK37M, H250/M37... 2
1. Uwagi ogólne Niniejsza Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji dotyczy wersji nieelektrycznych przyrządów, dopuszczonych do stosowania w obszarze zagrożonym wybuchem (Ex), następujących typów: W kategoriach: DK32 / DK34 DK37M H250 / M37 H250 / M9 H54 / M4 DK 46, DK47, DK48 DK800 GA24 VA40 II2G II3G II2D II3D i jest uzupełnieniem do Instrukcji montażu i eksploatacji (standardowych), stosowanych dla odnośnych wersji przyrządów, nie przeznaczonych do stosowania w obszarach zagrożonych wybuchem. Wskazówki podane w niniejszej instrukcji dotyczą jedynie danych, istotnych z punktu widzenia ochrony przeciwwybuchowej. Szczegóły techniczne opisane w Instrukcjach montażu i eksploatacji (standardowych), stosowanych dla odnośnych wersji przyrządów, nie przeznaczonych do stosowania w obszarach zagrożonych wybuchem, pozostają niezmienne o tyle, o ile nie zostają wykluczone lub zastąpione przez postanowienia niniejszego dokumentu. Szeregi typów nieelektrycznych przepływomierzy rotametrycznych podanych wyżej, zostały przetestowane zgodnie z postanowieniami: EN 13463-1:2001 Oprzyrządowanie nieelektryczne, przeznaczone do stosowania w atmosferze potencjalnie wybuchowej W zgodzie z Artykułem 8b Dyrektywy 94/9/EC (ATEX 100a), dokumentacja testowa złożona została w biurze Physikalish Technische Bundesanstalt (PTB), w Brunszwiku, pod numerem rejestracyjnym PTB 03 ATEX D127 X Urządzenia w kategoriach II2G, II3G, II2D oraz II3D są urządzeniami o identycznej konstrukcji. 2. Kodowanie typu Mający niniejszym zastosowanie kod typu jest identyczny z tym, podanym w standardowej Instrukcji montażu i eksploatacji. Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji ATEX DK32/DK34, DK37M, H250/M37... 3
3. Ogólne uwagi dotyczące bezpieczeństwa 3.1 Kwalifikacje personelu Montaż, łączenie, instalowanie, uruchomienie oraz obsługa urządzeń dopuszczonych do stosowania w obszarach zagrożonych wybuchem, może być przeprowadzana jedynie przez odpowiednio przygotowany i przeszkolony personel! 3.2 warunki atmosferyczne Zgodnie z EN 1127, paragraf 3.17 atmosfera potencjalnie wybuchowa zdefiniowana jest jako mieszanina powietrza i gazów palnych, par i oparów, mgieł lub kurzu, bądź pyłu w warunkach atmosferycznych. Warunki te zdefiniowano z kolei w EN 13463-1, w paragrafie 1, dla wartości Tatm = -20 C do +60 C i Patm = 0.8 do 1.1 bara. Poza podanym zakresem, parametry dotyczące bezpieczeństwa dla większości źródeł zapłonu nie są określane (dostępne). Z zasady, przepływomierze rotametryczne pracują w warunkach polowych poza zakresem warunków atmosferycznych 0.8... 1.1 bara tak, że wymagania w odniesieniu do parametrów dotyczących bezpieczeństwa nie biorąc pod uwagę klasyfikacji obszarów nie dotyczą zwykle wnętrza rury pomiarowej. Praca z produktami palnymi jest zatem dozwolona jedynie wówczas, gdy potencjalnie wybuchowa mieszanina powietrza nie formuje się wewnątrz przepływomierza. Tam, gdzie te warunki nie są spełnione, operator musi ocenić ryzyko zapłonu osobno w każdym, indywidualnym przypadku, rozważając w należyty sposób istniejące parametry (np. ciśnienie, temperaturę, rodzaj produktu, materiały konstrukcyjne rury pomiarowej) 3.3 Powierzchnie nagrzane Należy założyć, że może dojść do styku potencjalnie wybuchowej mieszaniny powietrza z zewnętrzną ścianką rury pomiarowej i przyłączem procesowym. Żaden rodzaj gradientu (rozkładu) temperaturowego, występującego pomiędzy mokrą ścianką wewnętrzną (o temperaturze produktu) a powierzchnią zewnętrzną nie został wzięty pod uwagę. Urządzenie nie generuje ciepła w sposób samoistny. Rzeczywista, dopuszczalna temperatura powierzchni zależna jest od warunków roboczych (temperatury procesu; temperatury medium przenoszącego ciepło i cieczy procesowej w przypadku urządzenia wyposażonego w płaszcz grzewczy). W konsekwencji, EN 13463, paragraf 14.2 (g) nie pozwala na określenie klasy temperaturowej. Dopuszczalna temperatura otoczenia i dopuszczalna temperatura procesu podane są w standardowej Instrukcji montażu i eksploatacji. 3.4 Elektryczność statyczna 3.4.1 Wyładowania spowodowane przepływem W przypadku przepływomierzy rotametrycznych, możliwym jest w warunkach polowych zaistnienie odseparowanych ładunków elektrostatycznych w obrębie rury pomiarowej na skutek przenoszenia cieczy nie przewodzących oraz/lub styku przepływającego medium z nie przewodzącymi elementami wewnętrznymi (np. wykładzina, pływak). W przypadku urządzeń wykonanych całkowicie z metalu, rura pomiarowa i spawane przyłącze procesowe tworzą razem ekran (klatkę Faradaya), z której pole elektryczne nie może się wydostać. W przypadku urządzeń wykonanych ze szkła, w zasadzie możliwym jest, by pole elektrostatyczne generowane wewnątrz rury pomiarowej wyemitowane zostało na zewnątrz urządzenia. Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji ATEX DK32/DK34, DK37M, H250/M37... 4
Ze względu na powyższe wymaga się bezwzględnie, by przepływomierze rotametryczne były trwale uziemiane przez operatora, poprzez przyłącze procesowe tak, aby umożliwić rozładowanie każdego zgromadzonego ładunku elektrostatycznego. Obowiązkiem operatora jest również zapewnienie ciągłości uziemienia w obrębie całego rurociągu (instalacji). W przypadku braku możliwości uziemienia poprzez przyłącze procesowe (przyłącze procesowe z tworzywa sztucznego lub przyłącze nieokreślone), przepływomierz musi zostać połączony z lokalnym potencjałem ziemi w sposób opisany w rozdziale 4. Połączenie to zapewnia jedynie elektrostatyczne uziemienie urządzenia i nie spełnia wymagań określonych dla systemów wyrównania potencjałów. 3.4.2 Ładunek zgromadzony na elementach zewnętrznych, nie przewodzących spowodowany czyszczeniem Biorąc pod uwagę ładowanie elektrostatyczne nie przewodzących elementów zewnętrznych, spowodowane np. przez prace konserwacyjne i czyszczenie w warunkach atmosferycznych, należy uwzględnić ograniczenia powierzchniowe, określone w rozdziale 4.4.3 Raportu CENELEC TR 50404 dla kategorii II2G (patrz rozdział 4). Urządzenia, w przypadku których możliwym jest powstanie potencjalnie wybuchowej elektryczności statycznej podczas czyszczenia, oznaczone są etykietą samoprzylepną o treści (Uwaga! Niebezpieczeństwo wyładowania elektrostatycznego! Nie pocierać!): Achtung! Gefahr elektrostatischer Aufladung! Nicht reiben! Caution! Danger of elektrostatic charge! Do not rub! W celu oczyszczenia powierzchni mogącej gromadzić ładunek elektrostatyczny, używać np. wilgotnej tkaniny. 4. Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa dla poszczególnych typów urządzeń 4.1 Urządzenia wykonane z metalu 4.1.1 DK32 / DK34 4.1.1.1 Połączenie uziemiające Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji ATEX DK32/DK34, DK37M, H250/M37... 5
4.1.2 DK37M 4.1.2.1 Połączenie uziemiające 4.1.2.2 Powierzchnie zewnętrzne Obudowa wskaźnika wykonana jest z przewodzącego tworzywa sztucznego. Możliwość wyładowania elektrostatycznego na skutek tarcia jest wykluczona. 4.1.3 H54/M4 4.1.3.1 Połączenie uziemiające 4.1.3.2 Powierzchnie zewnętrzne nie przewodzące W przypadku, gdy okienko wykonano z poliwęglanu, patrz szczegóły na tabliczce informacyjnej. (Uwaga! Niebezpieczeństwo wyładowania elektrostatycznego! Nie pocierać!): Achtung! Gefahr elektrostatischer Aufladung! Nicht reiben! Caution! Danger of elektrostatic charge! Do not rub! Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji ATEX DK32/DK34, DK37M, H250/M37... 6
4.1.4 H250/M9 4.1.4.1 Połączenie uziemiające 4.1.4.2 Powierzchnie zewnętrzne nie przewodzące W przypadku, gdy okienko wykonano z poliwęglanu, patrz szczegóły na tabliczce informacyjnej. (Uwaga! Niebezpieczeństwo wyładowania elektrostatycznego! Nie pocierać!): Achtung! Gefahr elektrostatischer Aufladung! Nicht reiben! Caution! Danger of elektrostatic charge! Do not rub! 4.1.5 H250/M37 4.1.5.1 Połączenie uziemiające 4.1.5.2 Powierzchnie zewnętrzne Obudowa wskaźnika wykonana jest z przewodzącego tworzywa sztucznego. Możliwość wyładowania elektrostatycznego na skutek tarcia jest wykluczona. Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji ATEX DK32/DK34, DK37M, H250/M37... 7
4.2 Urządzenia wykonane ze szkła 4.2.1 DK46, DK47, DK48, DK800 4.2.1.1 Połączenie uziemiające KROHNE Endra Sp. z o.o. 4.2.1.2 Zgromadzenie ładunku elektrostatycznego na skutek przepływu medium Nie oczekuje się ryzyka zapłonu spowodowanego zgromadzeniem elektryczności statycznej, na skutek przepływu nie zanieczyszczonych gazów lub cieczy, zakładając jednak, że rzeczywiste natężenie przypływu nie przekroczy 20-krotności nominalnego natężenia przepływu. Pod żadnym warunkiem nie wolno dopuścić, by rzeczywiste ciśnienie przekroczyło dopuszczalną, roboczą wartość ciśnienia (PS) podaną na tabliczce znamionowej. 4.2.2 GA24 4.2.2.1 Połączenie uziemiające 4.2.2.2 Zgromadzenie ładunku elektrostatycznego na skutek przepływu medium Nie oczekuje się ryzyka zapłonu spowodowanego zgromadzeniem elektryczności statycznej, na skutek przepływu nie zanieczyszczonych gazów lub cieczy, zakładając jednak, że rzeczywiste natężenie przypływu nie przekroczy 10-krotności nominalnego natężenia przepływu. Pod żadnym warunkiem nie wolno dopuścić, by rzeczywiste ciśnienie przekroczyło dopuszczalną, roboczą wartość ciśnienia (PS) podaną na tabliczce znamionowej. Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji ATEX DK32/DK34, DK37M, H250/M37... 8
4.3 VA 40 4.3.1.1 Połączenie uziemiające pokazaną po prawej śrubę uziemiającą 4.3.1.2 Powierzchnie zewnętrzne nie przewodzące W przypadku, gdy okienko wykonano z poliwęglanu, patrz szczegóły na tabliczce informacyjnej. (Uwaga! Niebezpieczeństwo wyładowania elektrostatycznego! Nie pocierać!): Achtung! Gefahr elektrostatischer Aufladung! Nicht reiben! Caution! Danger of elektrostatic charge! Do not rub! 4.3.1.3 Zgromadzenie ładunku elektrostatycznego na skutek przepływu medium Nie oczekuje się ryzyka zapłonu spowodowanego zgromadzeniem elektryczności statycznej, na skutek przepływu nie zanieczyszczonych gazów lub cieczy, zakładając jednak, że przewodność cieczy nie spadnie poniżej 1000 ps/m oraz rzeczywiste natężenie przypływu nie przekroczy 10-krotności nominalnego natężenia przepływu. Pod żadnym warunkiem nie wolno dopuścić, by rzeczywiste ciśnienie przekroczyło dopuszczalną, roboczą wartość ciśnienia (PS) podaną na tabliczce znamionowej. Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji ATEX DK32/DK34, DK37M, H250/M37... 9
5. Testy mechaniczne Przepływomierze podlegają testom uderzeniowym wg EN 13463-1 Grupa urządzeń: II Poziom ryzyka mechanicznego: niski Dodatkowe oznaczenie: X W przypadku występowania wyższego poziomu ryzyka mechanicznego (ryzyka mechanicznych uszkodzeń) zaleca się podjęcie dodatkowych środków zabezpieczających. Energia uderzenia (dżule) Urządzenie Sekcje pomiarowe, zawory, sterowniki Okienko, półprzezroczysta pokrywa DK32 / DK34 4 Nie stosuje się DK37M 4 Nie stosuje się H54/M4 4 Nie stosuje się H250/M9 4 Nie stosuje się H250/M37 4 Nie stosuje się DK46, DK47, DK48, DK800 4 2 GA24 4 2 VA40 4 2 6. Oznaczenia Urządzenia oznaczane są przez następujące tabliczki znamionowe: (przykłady nie pokazane w skali) DK32 / DK34 H250/M9 H54/M4 DK37M H250/M37 Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji ATEX DK32/DK34, DK37M, H250/M37... 10
Uwaga: Wartości (tutaj oznaczone jako xxx) podlegają indywidualnej wersji urządzenia i określone są na odpowiedniej tabliczce znamionowej oraz w Instrukcji montażu i eksploatacji urządzenia 0044: Numer identyfikacyjny osoby nadzorującej zgodnie z Dyrektywą Osprzętu Ciśnieniowego EC 97/23/EC SN: Numer seryjny MD: Rok produkcji PS: Dopuszczalne ciśnienie robocze (wartość ciśnienia) PTmax: Maksymalne ciśnienie testowe (wartość ciśnienia) TS: Dopuszczalna temperatura robocza PED: Kod Dyrektywy Osprzętu Ciśnieniowego (patrz również Instrukcja montażu i eksploatacji) Tag No: Identyfikator punktu pomiarowego Reg No: Numer rejestracyjny PTB Tamb: Dopuszczalna temperatura otoczenia Urządzenia oznaczane są przez następujące tabliczki znamionowe ciąg dalszy: (przykłady nie pokazane w skali) VA 40 GA 24 DK46 DK47 DK48 DK800 7. Montaż i instalacja Zgodnie ze standardami instalacyjnymi obowiązującymi w obszarach zagrożonych wybuchem, montaż i inne prace instalacyjne może wykonywać wyłącznie odpowiednio przeszkolony i dopuszczony personel. Wskazówki i wytyczne zamieszone w standardowej Instrukcji montażu i eksploatacji, jak również w niniejszej dokumentacji muszą być przestrzegane dokładnie w ujęciu, w jakim zostały podane. W każdym przypadku należy upewnić się, co do poprawności doboru do określonej aplikacji - stosowanej wersji urządzenia, w oparciu o dane z tabliczki znamionowej. Należy również skontrolować zgodność rodzaju mierzonego produktu z rodzajami użytych materiałów, podanych w zamówieniu. 8. Początkowe uruchomienie Przed początkowym uruchomieniem, należy skontrolować materiały stosowane w sekcji pomiarowej, jak również rodzaj materiału uszczelnień na okoliczność właściwej odporności korozyjnej, w odniesieniu do mierzonego produktu. Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji ATEX DK32/DK34, DK37M, H250/M37... 11
9. Obsługa prewencyjna 9.1 Wskaźnik Sekcja pomiarowa i sekcja wskaźnika w normalnych warunkach eksploatacyjnych są bezobsługowe. W zakresie koniecznych kontroli urządzenia pracującego w obszarze zagrożonym wybuchem, należy wyróżnić konieczność przeprowadzania w określonych przedziałach czasowych - wizualnych kontroli: Na wypadek przecieku w sekcji pomiarowej Dotyczących okresowych testów przyrządu w ramach testów ciśnieniowych całego rurociągu 9.2 Sekcja pomiarowa Sekcja pomiarowa w normalnych warunkach eksploatacyjnych jest bezobsługowa. Zależnie jednak od aplikacji, w niekorzystnych warunkach, pomiar może ulec pogorszeniu, na skutek zanieczyszczenia stożka pomiarowego lub pływaka. Sekcja pomiarowa powinna podlegać okresowemu czyszczeniu tak, jak opisano to w standardowej Instrukcji montażu i eksploatacji. Przed czyszczeniem sekcja pomiarowa musi zostać rozmontowana. W związku z tym, należy odnieść się do informacji podanych w rozdziale Wymiana całego przepływomierza. 10. Demontaż 10.1 Wymiana sekcji wskaźnika Dzięki modułowej konstrukcji przepływomierzy rotametrycznych, wskaźnik, oraz w niektórych przypadkach wyposażenie elektryczne zabudowane we wskaźniku, może zostać wymienione na identyczne. Rura pomiarowa nie musi być usuwana może pozostać w rurociągu. Powyższe odnosi się również do rurociągów ciśnieniowych. Usuwanie i wymiana podzespołów powinna być w miarę możliwości przeprowadzana w sytuacji braku zasilania przyrządu. Jeśli nie jest to możliwe, należy bezwzględnie przestrzegać podczas demontażu warunków granicznych, określonych dla warunków iskrobezpiecznych (np. nie uziemiać i nie łączyć wspólnie różnych obwodów iskrobezpiecznych). 10.2 Wymiana całego przepływomierza Należy stosować się do wymagań podanych w rozdziale 9.1 UWAGA! Przed usunięciem sekcji pomiarowej rozhermetyzować rurociąg ciśnieniowy! Unikać niekontrolowanego rozlewania cieczy pozostałej w sekcji pomiarowej. W przypadku substancji niekorzystnych dla środowiska, zaraz po rozmontowaniu zneutralizować elementy urządzenia mające z nimi styczność. Za demontaż, usuwanie i instalację odpowiedzialny jest operator. 11. Obsługa Prace obsługowe mające wpływ na charakterystyki dotyczące bezpieczeństwa, w odniesieniu do ochrony przeciwwybuchowej, mogą być przeprowadzane jedynie przez producenta, jego autoryzowanego przedstawiciela lub pod nadzorem autoryzowanego inspektora. Uzupełniająca instrukcja montażu i eksploatacji ATEX DK32/DK34, DK37M, H250/M37... 12