Wypadki uczniów w województwie wielkopolskim w latach 1999/2009 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 1999/2000 2000/2001 2001/2002 2002/2003 2003/2004 2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008 2008/2009 Rok szk. Rok szk. Rok szk. Rok szk. Rok szk. Rok szk. Rok szk. Rok szk. Rok szk. Rok szk. Przedstawione dane dotyczą wypadków jakie wydarzyły się w latach 1999/2009. Są to wypadki, zgodnie z definicją wypadku ucznia, które miały miejsce na terenie szkół lub poza ich terenem, w czasie gdy uczniowie byli lub mieli znajdować się pod opieką nauczycieli, opiekunów z jednoczesnym spełnieniem warunków, że było to nagłe zdarzenie spowodowane przyczyną zewnętrzną, które spowodowało uraz lub śmierć. Na podstawie przekazanych danych do Systemu Informacji Oświatowej, w roku szkolnym 2008/2009 wypadkom uległo 6043 uczniów wychowanków. Stanowi to spadek liczby wypadków w stosunku do poprzedniego roku szkolnego o 1901, co stanowi ponad 24% i świadczy o dobrej realizacji ustalonych przez Wielkopolskiego Kuratora Oświaty wniosków i zaleceń z lat poprzednich zmierzających do poprawy niekorzystnej sytuacji. Trafność ich wymaga kontynuowania przyjętych kierunków w kolejnym roku szkolnym, zawartych poniżej. W wymienionym okresie sprawozdawczym nie odnotowano wypadków śmiertelnych. Wypadkom ciężkiego uszkodzenia ciała, według zakwalifikowania ich przez zespoły ustalające w szkołach okoliczności i przyczyny uległo 33 uczniów. Szczegółowy podział przedstawiony jest w załączonych poniżej wykresach: 1
Wykres 1 Wypadki uczniów w województwie wielkopolskim w roku szkolnym 2008/2009 Liczba wypadków z podziałem na typ szkoły-placówki Przedszkola; 181, 3% Szkoły muzyczne; 14, 0% Licea ogólnokształcące i profilowane; 554, 9% Inne; 17, 0% Szkolnictwo zawodowe; 446, 7% Spec. ośrodki szkol.-wych. i szk.spec.;18, 0% Szkoły podstawowe; 2392, 40% Gimnazja; 2421, 41% Wykres 2 Rodzaje wypadków ciężkie uszkodzenia ciała; 33; 1% śmiertelne; 0; 0% inne urazy; 6010; 99% 2
Wykres 3 Miejs c e us z kodz enia c iała oc z y; 54; 0,89% tułów; 163; 2,70% głowa; 946; 15,65% inne; 304; 5,03% kończ yny; 4576; 75,72% Wykres 4 zwichnięcia i s kręcenia; 1648; 27,27% R odz aj us z kodz enia c iała inne; 747; 12,36% oparzenia; 19; 0,31% rany zewnęrzne, rozerwania; 586; 9,70% s tłuczenia, zm iażdżenia; 1027; 16,99% złam ania; 1761; 29,14% urazy wewnętrzne; 240; 3,97% zatrucia; 6; 0,10% utraty częś ci ciałą; 9; 0,15% 3
Wykres 5 Miejs c e wypadku ulic a, droga; 126; s ala lekcyjna, 2,09% pracownia s zkolna; 288; 4,77% wars z tay s z kolne, pracownia z ajęć praktycz nych; 19; 0,31% bois ko, plac gier i z abaw; 1373; 22,72% inne; 475; 7,86% s ala gimnas tyc z na; 2766; 45,77% korytarz, s chody; 996; 16,48% Wykres 6 R odz aj z ajęć wyc iec z ki i inne formy wypoc z ynku; 127; 2,10% z ajęcia praktycz notechnicz ne; 16; 0,26% inne z ajęc ia; 773; 12,79% inne z ajęc ia edukac yjne; 251; 4,15% praktyc z na nauka z awodu; 12; 0,20% wyc howanie fiz yc z ne; 3292; 54,48% prz erwy międz ylekc yjne; 1572; 26,01% 4
Wykres 7 P rz yc z yny wypadków nieuwaga; 3616; 59,84% niewłaś ciwe pos ługiwanie s ię m as zynam i i urządzeniam i; 1; 0,02% inna przyczyna; 1260; 20,85% zły s tan zdrowia lub niepełna zdolnoś ć do zajęć; 16; 0,26% brak lub niedos tateczny nadzór nad uczniem ; 10; 0,17% zły s tan techniczny wypos ażenia, s przętów; 3; 0,05% uderzenie nieum yś lne; 994; 16,45% zły s tan techniczny obiektów; 3; 0,05% nieznajom oś ć lub nieprzes trzeganie przepis ów B H P ; 20; 0,33% pobicie, um yś lne uderzenie; 118; 1,95% prowadzenie zajęć niezgodne z program em ; 2; 0,03% Wnioski do realizacji: 1. Prowadzenie szkoleń okresowych w zakresie bhp nauczycieli i instruktaży w zakresie postępowania na okoliczność wypadku oraz umiejętności rozpoznawania zagrożeń. 2. Wykorzystanie przez wszystkich nauczycieli treści programowych poszczególnych przedmiotów i sytuacji wychowawczych do nauczania bezpiecznych zachowań i postaw uczniów, w tym bezpiecznego poruszania się po drogach publicznych. 3. Wzmożenie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów i zasad bhp oraz higieny procesu nauczania. 4. Wzmożenie nadzoru i opieki nad dziećmi w czasie i w miejscach, gdzie wypadki zdarzają się najczęściej między innymi: na lekcjach wychowania fizycznego, podczas przerw międzylekcyjnych, a także na korytarzach, klatkach schodowych, szatniach oraz w blokach sanitarnych. 5. Zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom na lekcjach wychowania fizycznego, w salach gimnastycznych oraz na boiskach, placach gier i zabaw, a także na innych zajęciach rekreacyjno sportowych. Przestrzeganie zasady, iż zajęcia muszą być dostosowane do zainteresowań, wieku, stanu zdrowia i sprawności fizycznej uczniów oraz umiejętności posługiwania się sprzętem specjalistycznym. 5
6. Przestrzeganie zasady systematycznej eliminacji zagrożeń w szkołach i placówkach między innymi w poprzez stałe dążenie do poprawy warunków technicznych i wyposażenia szkół, a także poprzez korzystniejsze rozwiązania organizacyjne, które niejednokrotnie nie wymagają nakładów finansowych. 7. Wprowadzanie do SIS wypadków zgodnie z definicją wypadku ucznia, wychowanka. W związku ze zdarzającymi się jeszcze błędnymi kwalifikacjami wypadków przypomina się, że Wypadki uczniowskie należy rozpatrywać w oparciu o następujące podstawy prawne: - rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu dnia 31 grudnia 2002 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 6, poz. 69 z 2003 r. 40 52 ze zmianami), - definicja wypadku uczniowskiego wynika z zapisu 52 ww. rozporządzenia, co oznacza, że w sprawach nieuregulowanych stosuje się zapis art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. 199 poz. 1673 z 2002 r.) Uwzględniając powyższe, za wypadek uczniowski uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w czasie pobytu ucznia pod opieką szkoły. Opracował: Franciszek Kaniewski 6