Cykl życia łożyska w procesie utrzymania ruchu Seminarium MAINTECH 09, Wrocław Paweł Polubiec 2009-11-19
Cykl życia łożyska Zakup łożyska Demontaż Montaż i smarowanie Podstawowa diagnostyka Osiowanie Dosmarowywanie Paweł Polubiec, slajd 1
Zakup i przechowywanie łożysk Paweł Polubiec, slajd 2
Zakup łożyska Kupować u autoryzowanych dystrybutorów Zachować szczególną ostrożność w przypadku różnych okazji Uważać na stare łożyska Uważać na łożyska podrabiane Sprawdzać wyrywkowo towar w momencie dostawy Utylizować opakowania po zamontowaniu łożyska Zapas kluczowych łożysk z punktu widzenia utrzymania ruchu Paweł Polubiec, slajd 3
Składowanie łożysk tocznych Warunki składowania Suche pomieszczenie > wilgotność względna < 65% (maks. 70%) Temperatura składowania powyżej 5 C (2 C to absolutne minimum) Maksymalna temperatura 40 C (degradacja środka konserwującego) Możliwie małe wahania temperatury, pomieszczenie zamknięte Czas składowania Łożyska otwarte bez smaru 5 lat Łożyska fabrycznie wypełnione smarem 3 lata Starsze łożyska poddawać inspekcji i ponownie zakonserwować Uwaga na łożyska dostarczane w ilościach hurtowych do OEM Inne zalecenia Układać łożyska w położeniu poziomym Przechowywać w oryginalnym opakowaniu Paweł Polubiec, slajd 4
Montaż i smarowanie przed rozpoczęciem pracy Paweł Polubiec, slajd 5
Nieprawidłowy montaż jest przyczyną 16% przedwczesnych uszkodzeń łożysk Paweł Polubiec, slajd 6
Metody montażu łożysk tocznych Mechaniczna (na zimno) Termiczna (na gorąco) Hydrauliczna (na zimno) Paweł Polubiec, slajd 7
Montaż łożysk uwagi ogólne Sprawdzić oznaczenie łożyska Łożysko i inne elementy rozpakowujemy bezpośrednio przed montażem Zapoznać się z technologią montażu łożyska Protokół pomiarowy elementów współpracujących (wał, oprawa) Przygotować potrzebne narzędzia Zachować czystość i porządek Po rozpakowaniu wytrzeć środek konserwujący z powierzchni otworu i powierzchni średnicy zewnętrznej Chronić łożysko przed zanieczyszczeniami na etapie montażu Starać się zamontować łożysko tak, aby oznaczenia były widoczne Lekko przesmarować olejem powierzchnie montażowe Po montażu nasmarować łożysko Paweł Polubiec, slajd 8
Kontrola elementów współpracujących Paweł Polubiec, slajd 9
Łożyska z otworem walcowym montaż na zimno Małe łożyska: Na prasie -maks. d = 80 mm Tuleja z pierścieniami udarowymi -maks. d = 55 mm Pasowania nie ciaśniejsze niż k6, m6 Elementy toczne nie mogą przenosić siły montażowej Paweł Polubiec, slajd 10
Łożyska z otworem walcowym montaż na zimno Paweł Polubiec, slajd 11
Łożyska z otworem walcowym montaż na gorąco Nagrzewnice indukcyjne Szybko, czysto, bezpiecznie, produkcja seryjna i warsztat Płyta grzewcza Raczej pojedyncze łożyska, mały warsztat, nie nadaje się do dużych łożysk Piec do nagrzewania łożysk Czysto, bezpiecznie, długi czas nagrzewania, małe i średnie łożyska Kąpiel olejowa Tylko łożyska odkryte, ryzyko zanieczyszczenia łożyska, znaczne koszty, niebezpieczeństwo pożaru, wypadku, skażenia środowiska Ogrzewanie palnikiem Grozi uszkodzeniem łożyska, tylko do łożysk odkrytych Paweł Polubiec, slajd 12
Uwagi dotyczące nagrzewnic indukcyjnych Eksploatacja: Czujnik temperatury przykładać do pierścienia wewnętrznego Smarować wazeliną techniczną powierzchnie styku zwory zamykającej Uważać na pole magnetyczne Przy doborze sprawdzać: Wymiary zwory (zwór) Wymiary przestrzeni roboczej Wydajność nagrzewnicy Paweł Polubiec, slajd 13
Montaż łożysk z otworem stożkowym Rozwiązania konstrukcyjne: Na czopie stożkowym Na tulei wciąganej Na tulei wciskanej Paweł Polubiec, slajd 14
Montaż łożysk z otworem stożkowym Metody pomiaru stopnia osadzenia łożyska: Pomiar luzu wewnętrznego szczelinomierzem przed i po montażu (pomiar zmniejszenia luzu wewnętrznego) Pomiar kąta dokręcenia nakrętki łożyskowej Pomiar przemieszczenia osiowego łożyska względem powierzchni osadzenia Pomiar rozszerzenia pierścienia wewnętrznego Inne uwagi dotyczące montażu: Pomiar miejsca osadzenia łożyska (sprawdziany stożkowe, specjalistyczne przyrządy pomiarowe) W przypadku stosowania tulei stożkowych zwrócić uwagę błąd walcowości miejsca osadzenia (IT5/2 dla h9 oraz IT7/2 dla h10) Paweł Polubiec, slajd 15
Montaż z kontrolą przemieszczenia osiowego Paweł Polubiec, slajd 16
Metoda z kontrolą przemieszczenia osiowego Pozycja startowa Wykasowane luzy w układzie, pokonany pierwszy opór chropowatości pasowanych powierzchni. Dalszy przesuw związany z redukcją luzu. pozycja zerowa pozycja startowa pozycja końcowa Paweł Polubiec, slajd 17
Znaczenie smarowania Nieprawidłowe smarowanie jest przyczyną 36% przedwczesnych uszkodzeń łożysk Paweł Polubiec, slajd 18
Smarowanie Prawidłowe smarowanie Odpowiedni smar Właściwa ilość smaru Prawidłowa wymiana lub uzupełnianie smaru Czynniki wpływające na dobór smaru Temperatura Prędkość Parametr n*dm Obciążenie Stosunek C/P Wymagania dodatkowe Paweł Polubiec, slajd 19
Smarowanie tabela doboru smaru Paweł Polubiec, slajd 20
Ustawianie współosiowości wałów Paweł Polubiec, slajd 21
Znaczenie osiowania Przeciążenia łożysk spowodowane niewspółosiowością wałów współpracujących maszyn są przyczyną przedwczesnych uszkodzeń łożysk 34% Paweł Polubiec, slajd 22
Na czym polega niewspółosiowość wałów? Przesunięcie równoległe Niewspółosiowość kątowa Paweł Polubiec, slajd 23
Osiowanie wałów Skutki błędów niewspółosiowości wałów: Zwiększenie obciążeń działających na łożyska Zmniejszenie trwałości łożysk Szybsze zużycie uszczelnień i sprzęgieł Wzrost poziomu drgań Wzrost poziomu hałasu Zwiększenie zużycia energii Uszkodzenia wałów Ostateczny efekt: nieplanowane przestoje maszyn Paweł Polubiec, slajd 24
Metody osiowania wałów maszyn Czujniki zegarowe Liniał i szczelinomierz Laserowe przyrządy pomiarowe Paweł Polubiec, slajd 25
Laserowe przyrządy do osiowania Paweł Polubiec, slajd 26
Dosmarowywanie w trakcie eksploatacji Paweł Polubiec, slajd 27
Wymiana smaru czy dosmarowywanie Okres pracy smaru do wymiany > 6 miesięcy Całkowita wymiana zasobu smaru Okres pracy smaru do wymiany < 6 miesięcy Dosmarowywanie, maksymalnie 5 cykli Smarowanie ciągłe (ilość smaru wynikająca z dosmarowywania rozłożona na okres pracy smaru) Paweł Polubiec, slajd 28
Ilość smaru przy dosmarowywaniu Z boku łożyska Gp = 0,005*B*D Przez pierścień zewnętrzny Gp = 0,002*B*D B, D w mm; Gp w g Paweł Polubiec, slajd 29
Dosmarowywanie ręczne Uwagi: Korzystać z licznika smaru Wypełnić smarem kanały (przewody) doprowadzające smar (jeśli nie zostały wypełnione podczas montażu łożyska) Paweł Polubiec, slajd 30
Dosmarowywanie automatyczne Smarownice jednopunktowe Smarownice wielopunktowe Paweł Polubiec, slajd 31
Podstawy diagnostyki łożysk tocznych Paweł Polubiec, slajd 32
Diagnostyka łożysk tocznych Uwagi ogólne Pomiar jednorazowy nie ma większego sensu Trudno określić normalną temperaturę lub poziom drgań Analiza trendu zmian kluczowych parametrów Wymagana cierpliwość, sumienność i doświadczenie Oględziny łożysk, które uległy awarii lub zostały zakwalifikowane do wymiany Możliwość uzyskania znacznych oszczędności w dłuższej perspektywie Paweł Polubiec, slajd 33
Diagnostyka łożysk poziom podstawowy Pomiary temperatury Termometry dotykowe Termometry bezkontaktowe Pomiary drgań Prędkość drgań Obwiednia przyspieszeń drgań Osłuchiwanie łożysk Stetoskop elektroniczny Miernik poziomu hałasu Oględziny łożysk Endoskop Paweł Polubiec, slajd 34
Diagnostyka łożysk poziom zaawansowany Pomiary ciągłe Temperatury Prędkości drgań Obwiedni przyspieszeń Analiza widmowa drgań Ocena widma drgań Częstotliwości charakterystyczne uszkodzeń poszczególnych elementów Termografia Kamery termowizyjne Paweł Polubiec, slajd 35
Demontaż łożyska Paweł Polubiec, slajd 36
Metody demontażu łożysk Mechaniczna Ściągacze mechaniczne Ściągacze ze wspomaganiem hydraulicznym Termiczna (pierścienie wewnętrzne łożysk walcowych) Aluminiowe pierścienie grzewcze Nagrzewnice indukcyjne Hydrauliczna Metoda wtrysku oleju Nakrętki hydrauliczne Paweł Polubiec, slajd 37
Demontaż łożysk metoda termiczna Paweł Polubiec, slajd 38
Metoda wtrysku olejowego wały cylindryczne Zasada pracy Przygotowanie Sposób działania Paweł Polubiec, slajd 39
Metoda wtrysku olejowego wały stożkowe Zasada pracy Przygotowanie Sposób działania Paweł Polubiec, slajd 40 Aalsdjfaldfj
Dziękuję za uwagę! Pytania? Pawel.Polubiec@skf.com Paweł Polubiec, slajd 41