INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ODDZIAŁ WE WROCŁAWIU Analiza przebiegu sytuacji meteorologicznej i hydrologicznej oraz skutków powodzi 2010 w dorzeczu Odry dr inż. Tamara Tokarczyk Warszawa, 20 kwietnia 2011 r.
ANALIZA PRZEBIEGU SYTUACJI METEOROLOGICZNEJ I HYDROLOGICZNEJ ORAZ SKUTKÓW POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Spis treści 1 WPROWADZENIE 2. KLIMATYCZNO-HYDROLOGICZNE TŁO W POLSCE W OKRESIE POWODZI 3. METEOROLOGICZNE PRZYCZYNY POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY 4. PRZEBIEG POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY 5. PRZYCZYNY I SKUTKI POWODZI 2010 W ZLEWNI NYSY ŁUŻYCKIEJ 6. ANALIZA PRACY URZĄDZEŃ HYDROTECHNICZNYCH W CZASIE POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY 7. RZECZOWE I FINANSOWE STRATY POWODZIOWE 8. ZMIANY JAKOŚCI WÓD W OKRESIE POWODZI 9. ORGANIZACJA I PRZEBIEG AKCJI W CZASIE POWODZI 2010 W IMGW
KLIMATYCZNO-HYDROLOGICZNE TŁO W POLSCE W OKRESIE POWODZI Opady w maju i czerwcu Sumy miesięczne opadów w maju 2010 r. Sumy opadów w czerwcu 2010 r. Najwyższe sumy miesięczne: Beskid Mały - stacja Straconka (593.5 mm), Beskid Śląski - stacja Ustroń Równica-Wieś (591 mm). Sumy opadów w czerwcu wahały się od poniżej 50 mm w zachodniej części kraju do ponad 350 mm w Polsce południowej.
METEOROLOGICZNE PRZYCZYNY POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Synoptyczne uwarunkowania powodzi w okresie od 14-19 maja W okresie od 15 do 20 maja Polska była w zasięgu niżu, który przesuwał się znad północnych Włoch przez Nizinę Węgierską nad Ukrainę. Niż ten nad zachodnią Polskę sprowadzał chłodne i wilgotne masy powietrza znad północnego Atlantyku, natomiast nad wschodnią część kraju bardzo ciepłą i wilgotną znad Morza Śródziemnego. a) Mapa synoptyczna obrazująca sytuację baryczną z 16 V 2010, godz. 00 UTC b) Zdjęcie satelitarne w kanale IR a) godz. 19 UTC 15 maja, b) 03 UTC 16 maja 2010
METEOROLOGICZNE PRZYCZYNY POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Synoptyczne uwarunkowania powodzi Mapa synoptyczna (z 17 V 2010, godz. 00 UTC) Mapa synoptyczna (z 18 V 2010, godz. 00 UTC) 17 maja 2010 r. godz. 14:50 UTC a) zbiorcza mapa radarowa b) obraz z systemu detekcji wyładowań atmosferycznych
METEOROLOGICZNE PRZYCZYNY POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Synoptyczne uwarunkowania powodzi W dniach od 21 do 31 maja Polska była w zasięgu zatoki niżowej przemieszczającej się znad Ukrainy w kierunku północno-wschodnim. Tylko zachodnia część kraju znajdowała się w zasięgu klina wyżowego. Napływało chłodne powietrze polarnomorskie, a 25 i 26 V przejściowo powietrze pochodzenia arktycznego. Zachmurzenie było duże z przejaśnieniami i lokalnymi rozpogodzeniami. Okresami występowały opady deszczu i burze, lokalnie z opadem gradu. Miejscami opady były intensywne. 31 maja 2010, godz. 12 UTC a) mapa synoptyczna b) mapa powierzchni izobarycznej 850 hpa
METEOROLOGICZNE PRZYCZYNY POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Synoptyczne uwarunkowania powodzi Po południu 31 maja ośrodek niżowy znad Niziny Węgierskiej zaczął kształtować pogodę w Polsce południowo-wschodniej. 2 czerwca godz. 13:40 UTC a) zbiorcza mapa radarowa b) dane z systemu detekcji burz
METEOROLOGICZNE PRZYCZYNY POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Synoptyczne uwarunkowania powodzi - PODSUMOWANIE Nad Polską obserwowany był znaczny poziomy gradient temperatury, wynikający z zalegania mas powietrza o różnych cechach termicznych, nad Europą środkową. Takie warunki sprzyjają występowaniu silnych opadów atmosferycznych. Silne opady deszczu na południu Polski, w czerwcu 2010 roku były spowodowane wystąpieniem rozległego i rozbudowanego pionowo układu niżowego, w obrębie którego wykształciły się w krótkim czasie kolejno dwa ośrodki. Pierwszy powstał nad Węgrami, przez Ukrainę przemieścił się nad środkową Polskę, gdzie wypełnił się. Związane z nim były opady zarówno jednostajne, jak i konwekcyjne. Drugi ośrodek powstał nad zachodnią Ukrainą, przemieścił się na Polesie i szybko odsunął na północ nad Białoruś. Sprowadził nad Polskę znad Morza Czarnego masę ciepłego, wilgotnego i chwiejnego powietrza, co wywołało bardzo silne opady konwekcyjne. Wyż położony nad północną i północno-wschodnią Europą uniemożliwiał ruch niżu na północ. Wyż Azorski ograniczał i modyfikował ruch niżu na zachód, osłabiając jego oddziaływanie na dorzecze górnej Odry. Quasi-stacjonarność położonego południkowo frontu ciepłego wynikała z blokującego działania układów wyżowych. Czynnik orograficzny, wymuszający ruch wstępujący napływającej z sektora północnego chłodnej masy powietrza, był istotny dla wzrostu natężenia opadów w południowej części kraju. Czynnikiem sprzyjającym wzrostowi natężenia opadów na południu Polski był silny wiatr z kierunków północnych występujący w dolnej troposferze do wysokości około 1700 m npm.
METEOROLOGICZNE PRZYCZYNY POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Struktura czasowo-przestrzenna opadów atmosferycznych w dorzeczu Odry Rozkład przestrzenny sumy opadów w dniach 14-18 maja 2010 roku w dorzeczu Odry Rozkład przestrzenny sumy opadów w dniach 30 maja 3 czerwca 2010 roku w dorzeczu Odry
2010-05-01 2010-05-02 2010-05-03 2010-05-04 2010-05-05 2010-05-06 2010-05-07 2010-05-08 2010-05-09 2010-05-10 2010-05-11 2010-05-12 2010-05-13 2010-05-14 2010-05-15 2010-05-16 2010-05-17 2010-05-18 2010-05-19 2010-05-20 2010-05-21 2010-05-22 2010-05-23 2010-05-24 2010-05-25 2010-05-26 2010-05-27 2010-05-28 2010-05-29 2010-05-30 2010-05-31 2010-06-01 2010-06-02 2010-06-03 2010-06-04 2010-06-05 2010-06-06 średni opad na zlewnie skumulowany [mm] 1951 1954 1957 1960 1963 1966 1969 1972 1975 1978 1981 1984 1987 1990 1993 1996 1999 2002 2004 2007 2010 [mm] METEOROLOGICZNE PRZYCZYNY POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Struktura czasowo-przestrzenna opadów atmosferycznych w dorzeczu Odry 400 350 300 Przebieg wieloletni sum miesięcznych opadów [mm] w maju na stacji Istebna Stecówka w latach 1951-2010 250 200 150 100 50 0 500 450 400 350 300 Przebieg czasowy przyrostu średniej skumulowanej sumy opadów na zlewnie w okresie od 1 maja do 06 czerwca 2010 250 200 150 100 50 0 data Barycz Mała Panew Opawa Olza Ostravica Stobrawa Kłodnica Widawka
Profil podłużny Odry - schemat Łączna objętość polderów 280 mln m 3
01-05 02-05 03-05 04-05 05-05 06-05 07-05 08-05 09-05 10-05 11-05 12-05 13-05 14-05 15-05 16-05 17-05 18-05 19-05 20-05 21-05 22-05 23-05 24-05 25-05 26-05 27-05 28-05 29-05 30-05 31-05 01-06 02-06 03-06 04-06 05-06 06-06 07-06 08-06 09-06 10-06 11-06 12-06 13-06 14-06 15-06 16-06 17-06 18-06 19-06 20-06 21-06 22-06 23-06 24-06 25-06 26-06 27-06 28-06 29-06 30-06 01-07 Stan wody H [cm] 01-05 02-05 03-05 04-05 05-05 06-05 07-05 08-05 09-05 10-05 11-05 12-05 13-05 14-05 15-05 16-05 17-05 18-05 19-05 20-05 21-05 22-05 23-05 24-05 25-05 26-05 27-05 28-05 29-05 30-05 31-05 01-06 02-06 03-06 04-06 05-06 06-06 07-06 08-06 09-06 10-06 11-06 12-06 13-06 14-06 15-06 16-06 17-06 18-06 19-06 20-06 21-06 22-06 23-06 24-06 25-06 26-06 27-06 28-06 29-06 30-06 01-07 Stan wody H [cm] PRZEBIEG POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Maksymalne stany i przepływy wody - Odra 1000 Hydrogramy stanów w ody na Odrze w okresie 01.05.2010-30.06.2010 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Chłupki Olza Krzyżanowice Łaziska na rz.olzie 17 maja od godziny 12:00 dnia zaczął działać przelew stały polderu Buków (poniżej wodowskazu Krzyżanowice), który zredukował przepływ z 2060 na 1870 m 3 /s. Proces napełniania polderu trwał do godziny 7:00 18 maja. 1000 900 800 700 600 Hydrogramy stanów w ody na Odrze w okresie 01.05.2010-30.06.2010 19-05-10 05:10 Hmax=903 19-05-10 18:00 Hmax= 805 20-05-10 08:00 Hmax=826 20-05-10 20:00 Hmax=799 Od Raciborza do Koźla prawostronne dopływy Odry: Ruda, Bierawka i Kłodnica zwiększyły przepływ w Opolu do 2080 m 3 /s 500 400 300 200 100 RACIBÓRZ MIEDONIA KOŹLE KRAPKOWICE OPOLE GROSZOWICE
01-05 02-05 03-05 04-05 05-05 06-05 07-05 08-05 09-05 10-05 11-05 12-05 13-05 14-05 15-05 16-05 17-05 18-05 19-05 20-05 21-05 22-05 23-05 24-05 25-05 26-05 27-05 28-05 29-05 30-05 31-05 01-06 02-06 03-06 04-06 05-06 06-06 07-06 08-06 09-06 10-06 11-06 12-06 13-06 14-06 15-06 16-06 17-06 18-06 19-06 20-06 21-06 22-06 23-06 24-06 25-06 26-06 27-06 28-06 29-06 30-06 01-07 Stan wody H [cm] 01-05 02-05 03-05 04-05 05-05 06-05 07-05 08-05 09-05 10-05 11-05 12-05 13-05 14-05 15-05 16-05 17-05 18-05 19-05 20-05 21-05 22-05 23-05 24-05 25-05 26-05 27-05 28-05 29-05 30-05 31-05 01-06 02-06 03-06 04-06 05-06 06-06 07-06 08-06 09-06 10-06 11-06 12-06 13-06 14-06 15-06 16-06 17-06 18-06 19-06 20-06 21-06 22-06 23-06 24-06 25-06 26-06 27-06 28-06 29-06 30-06 01-07 Stan wody H [cm] PRZEBIEG POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Maksymalne stany i przepływy wody - Odra 900 800 700 600 500 400 300 Hydrogramy stanów w ody na Odrze w okresie 01.05.2010-30.06.2010 21-05-10 02:00 H=724 21-05-10 17:50 H=765 21-05-10 14:00 H=728 22-05-10 14:20 H=658 Od Opola do Trestna - wpływ miały zrzuty z kaskady zbiorników (Kozielno, Otmuchów, Nysa) na Nysie Kłodzkiej. Na Małej Panwi zbiornik Turawa zredukował przepływ z 263 m 3 /s do 111 m 3 /s w Turawie. 200 100 UJŚCIE NYSY KŁODZKIEJ BRZEG OŁAWA/Odra TRESTNO 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 Hydrogramy stanów w ody dla Małej Panw i w okresie 01.05.2010-30.06.2010 18-05-10 18:10 H=457 19-05-10 18:00 H=447 19-05-10 10:00 H=445 23-05-10 00:20 H=372 02-06-10 06:00 H=293 cm 2010-06-03 04:40 H=252 cm 03-06-10 18:00 H=268 cm 03-06-10 19:50 H=264 cm STANISZCZE WIELKIE OZIMEK TURAWA KRUPSKI MŁYN Mała Panew Maksymalny stan na wod. Krupski Młyn wystąpił 18.05.2010r. o godz. 18:50 i wynosił 455 cm (w 1997-400 cm), na wod. Staniszcze Wielkie 19.05.2010 r. o godz. 8:00 i wynosił 445 cm osiągając absolutne maksimum z 1997 r., natomiast na wodowskazie Turawa stan maksymalny wystąpił dnia 22.05.2010r. o godz. 22:20 i wynosił 371 cm (w 1997 358 cm)
01-05 02-05 03-05 04-05 05-05 06-05 07-05 08-05 09-05 10-05 11-05 12-05 13-05 14-05 15-05 16-05 17-05 18-05 19-05 20-05 21-05 22-05 23-05 24-05 25-05 26-05 27-05 28-05 29-05 30-05 31-05 01-06 02-06 03-06 04-06 05-06 06-06 07-06 08-06 09-06 10-06 11-06 12-06 13-06 14-06 15-06 16-06 17-06 18-06 19-06 20-06 21-06 22-06 23-06 24-06 25-06 26-06 27-06 28-06 29-06 30-06 01-07 Stan wody H [cm] 01-05 02-05 03-05 04-05 05-05 06-05 07-05 08-05 09-05 10-05 11-05 12-05 13-05 14-05 15-05 16-05 17-05 18-05 19-05 20-05 21-05 22-05 23-05 24-05 25-05 26-05 27-05 28-05 29-05 30-05 31-05 01-06 02-06 03-06 04-06 05-06 06-06 07-06 08-06 09-06 10-06 11-06 12-06 13-06 14-06 15-06 16-06 17-06 18-06 19-06 20-06 21-06 22-06 23-06 24-06 25-06 26-06 27-06 28-06 29-06 30-06 01-07 Stan wody H [cm] PRZEBIEG POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Maksymalne stany i przepływy wody - Odra 1000 900 800 700 600 500 400 Hydrogramy stanów w ody na Odrze w okresie 01.05.2010-30.06.2010 23-05-10 10:30 H=959 24-05-10 09:00 H=664 23-05-10 23:30 H=805 25-05-10 08:00 H=686 Przebieg wezbrania na Odrze środkowej poniżej Brzegu Dolnego - transformacja fali powodziowej w korycie głównym Odry i na terenach zalewowych. 300 200 100 BRZEG DOLNY MALCZYCE ŚCINAWA GŁOGÓW 800 700 600 Hydrogramy stanów w ody na Odrze w okresie 01.05.2010-30.06.2010 26-05-10 09:00 H=654 26-05-10 19:00 H=649 27-05-10 08:40 H=639 Lewostronne dopływy Odry: Kaczawa, Bóbr i Nysa Łużycka nie miały wpływu na przebieg wezbrania. 500 400 27-05-10 20:40 H=557 300 200 100 NOWA SÓL CIGACICE NIETKÓW POŁĘCKO
System ochrony przed powodzią w dorzeczu Odry
Maksymalne stany i przepływy wody Stacja wodowskazowa Km biegu rzeki Pow. zlewni Abs. max. Data wystąpienia 2010 H max Q max Data wystąpienia H max pom. Q max pom. Data wystąpienia km km 2 cm rrrr.mm.dd cm m 3 /s dd.mm gg:mm cm m 3 /s dd.mm Chałupki 20,7 4666,2 705 1997.07.08 650 1040 17.05 17:00, 23:00 644 1014 18.05 Krzyżanowice 33,6 5874,8 912 1997.07.08 894 1840 17.05 21:10 880 1634 18.05 Racibórz - Miedonia 55,5 6744 1045 1997.07.09 903 2060 19.05 5:10 881 1927 19.05 Koźle 97,2 9173,6 947 1997.07.10 805 1870 19.05 658 18.05 Krapkowice 124,7 10720,5 1032 1997.07.10 826 1720 20.05 8:00 755 1536 19.05 Opole - Groszowice 147,4 10938,5 - - 799 2080 20.05 20:00 713 1477 19.05 Ujście Nysy Kł. 180,6 13454,9 768 1997.07.10 724-21.05 02:00 698 1510 20.05 Brzeg 199,1 19719 730 1997.07.10 728 2130 21.05 12:00, 13:00, 680 1476 20.05 Oława 216,5 19816,4 766 1997.07.11-12 765 1870 21.05 746 1022 20.05 Trestno 242,1 20396 724 1997.07.12-13 658-22.05 14:20 651 2038 22.05 Brzeg Dolny 284,7 26428 1070 1997.07.13-14 959 2070 23.05 08:30 957 1970 23.05 Malczyce 304,8 26812 892 1997.07.14-15 805 1920 23.05 15:40, 23.05 798 1959 23.05 Ścinawa 331,9 29584 732 1997.07.15 664 2070 24.05 664 1987 24.05 Głogów 392,9 36394 712 1997.07.16 686 2090 25.05 06:00-25.05 686 1871 25.05 Nowa Sól 429,8 36780 681 1997.07.16 654 1710 26.05 07:00 645 1683 25.05 Cigacice 471,3 39888 682 1997.07.19 649 1750 26.05 17:00-27.05 642 1670 26.05 Nietków 491,5 40397 667 1997.07.19 639 1750 27.05 638 1786 27.05 Połęcko 530,3 47152 595 1997.07.24 557 1830 27.05 550 1771 27.05 Słubice 584,1 53382 638 1997.07.27 576 1857 28.05 574 1834 29.05 Gozdowice 645,3 109729 659 1997.07.31-1997.08.01 617 2206 31.05 610 2049 30.05
Przepływy w profilu Odry dla wybranych powodzi
Przebieg powodzi- PODSUMOWANIE Źródłem zagrożenia powodziowego, jakie wystąpiło w maju i czerwcu w dorzeczu Odry były prawostronne dopływy Odry, a w szczególności Olza, Ostrawica, Sumina, Bierawka, Kłodnica, mała Panew, Stobrawa. W przebiegu wezbrania dużą rolę odegrały istniejący w dorzeczu Odry system ochrony przed powodzią składający się ze zbiorników, polderów i kanałów ulgi. Opady jakie wystąpiły w ostatnich dniach maja i na początku czerwca na górnej Odrze spowodowały ponowną kulminację. Opady były znacznie niższe niż w połowie maja, jednak miały bardzo podobny zasieg przestrzenny. Stany maksymalne w czasie drugiej kulminacji układały się znacznie poniżej stanów maksymalnych, jakie były rejestrowane w czasie pierwszej kulminacji. Na górnej Odrze i Olzie stany wody drugiej kulminacji były o około 200 cm niższe w stosunku do pierwszej. Główną przyczyną zagrożenia powodziowego było uszkodenie lub naruszenie w wielu miejscach wałów przeciwpowodziowych.
2010-05-01 2010-05-03 2010-05-05 2010-05-07 2010-05-09 2010-05-11 2010-05-13 2010-05-15 2010-05-17 2010-05-19 2010-05-21 2010-05-23 2010-05-25 2010-05-27 2010-05-29 2010-05-31 2010-06-02 2010-06-04 2010-06-06 2010-06-08 2010-06-10 2010-06-12 2010-06-14 2010-06-16 2010-06-18 2010-06-20 2010-06-22 2010-06-24 2010-06-26 2010-06-28 2010-06-30 2010-07-02 2010-07-04 2010-07-06 2010-07-08 2010-07-10 2010-05-01 2010-05-04 2010-05-07 2010-05-10 2010-05-13 2010-05-16 2010-05-19 2010-05-22 2010-05-25 2010-05-28 2010-05-31 2010-06-03 2010-06-06 2010-06-09 2010-06-12 2010-06-15 2010-06-18 2010-06-21 2010-06-24 2010-06-27 2010-06-30 2010-07-03 2010-07-06 2010-07-09 PRZEBIEG POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Maksymalne stany i przepływy wody - Warta Q w m 3 /s 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 hydrogramy fal Warty przed Zbiornikiem Jeziorsko maj-czerwiec 2010 Wezbranie z maja 2010 r. było największym wezbraniem opadowym od 1947, ale trzecim wezbraniem pod względem zarejestrowanych wysokości stanów wody z tego okresu. data DZIAŁOSZYN BURZENIN SIERADZ Q w m 3 /s 700 600 500 400 300 200 100 0 Hydrogramy fal powodziowych na Warcie poniżei Zbiornika Jeziorsko maj-czerwiec 2010 data UNIEJÓW SŁAWSK NWP POZNAŃ GORZÓW WLKP.
2010-05-10 2010-05-12 2010-05-14 2010-05-16 2010-05-18 2010-05-20 2010-05-22 2010-05-24 2010-05-26 2010-05-28 2010-05-30 2010-06-01 2010-06-03 2010-06-05 2010-06-07 2010-06-09 2010-06-11 2010-06-13 2010-06-15 2010-06-17 2010-06-19 2010-06-21 2010-06-23 2010-06-25 2010-06-27 2010-06-29 2010-07-01 2010-07-03 2010-07-05 2010-07-07 2010-07-09 2010-05-10 2010-05-12 2010-05-14 2010-05-16 2010-05-18 2010-05-20 2010-05-22 2010-05-24 2010-05-26 2010-05-28 2010-05-30 2010-06-01 2010-06-03 2010-06-05 2010-06-07 2010-06-09 2010-06-11 2010-06-13 2010-06-15 2010-06-17 2010-06-19 2010-06-21 2010-06-23 2010-06-25 2010-06-27 2010-06-29 2010-07-01 2010-07-03 2010-07-05 2010-07-07 2010-07-09 2010-07-11 PRZEBIEG POWODZI 2010 W DORZECZU ODRY Analiza maksymalnych stanów i przepływów wody Warta Q w m 3 /s 2500 Hydrogram fali powodziowej na Odrze maj-czewiec 2010 2000 1500 1000 500 0 Stacja wodowskazowa SWW 1951-2000 [cm] WWW 2010 Data wystąpienia Stan alarm. [cm] Słubice2010 Gozdowice2010 daty wezbrania Słubice 423 574 29.05.2010 370 H w cm 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Przebieg stanów wody wezbrania maj-czerwiec 2010 Gozdowie 487 617 31.05.2010 410 Bielinek 532 676 2.06.2010 460 Widuchowa 653 731 2.06.2010 620 Gryfino 600 640 2.06.2010 570 daty wezbrania Słubice Gozdowice Bielinek Widuchowa Gryfino
Analiza maksymalnych stanów i przepływów wody - PODSUMOWANIE Wezbranie w 1997 r. wypełniało starorzecza w dolinie Warty poniżej zbiornika Jeziorsko, natomiast w 2010 wody zalały tereny, które w marcu w wyniku wezbrania roztopowego zostały podtopione, a opady majowe niemal w całości odprowadzone zostały do rzeki. Na prędkość przemieszczania się majowej fali powodziowej oraz jej wielkość znaczący wpływ miał niemal jednoczesny termin wystąpienia kulminacji na dopływach. W porównaniu do 1997 r. sumaryczny przepływ z dopływów był większy o 118 m 3 /s. Zarówno przepływy maksymalne z 1997 jak i 2010 r., na odcinku Warty, od stacji wodowskazowej Kręciwilk do przekroju w Sieradzu, zbliżone były do przepływów o prawdopodobieństwie przewyższenia na poziomie Q 1%. Od stacji wodowskazowej Uniejów zaznacza się redukujący wpływ zbiornika Jeziorsko
Maksymalne stany i przepływy wody Zalew Szczeciński Od 25.05.2010 r., Bałtyk znajdował się pod wpływem pogłębiającej się zatoki niżowej znad Bałtyku Centralnego i północnej Rosji przemieszczającej się w kierunku północno wschodnim. Na przełomie maja i czerwca wystąpiły silne wiatry dolądowe z kierunku północno-wschodniego do północnego. Prędkość wiatru w kolejnych dniach: z 30 na 31.05 - od 13 do 19 m/s (6 do 8 w skali B), 31.05.2010 - od 18 do 24 m/s (8 do 9 w skali B). 02.06.2010 - od 10 do 13 m/s (5 do 6 w skali B), 03.06.2010 - od 5 do 11 m/s (3 do 6 w skali B.)
Analiza maksymalnych stanów i przepływów wody Zalew Szczeciński I kulminacja II kulminacja Wezbranie sztormowe utrudniło odpływ wody z Odry do morza przez Zalew Szczeciński i spowodowało, że w Szczecinie przekroczenie stanu alarmowego utrzymywało się 17 godzin, a w Trzebieży 15 godzin. Maksymalny poziom wody w Świnoujściu zanotowano około 40 godzin przed kulminacją fali powodziowej w Gryfinie. stan alarmowy absolutne maximum Stacja poziom data poziom data max 1997 maksymalny wystąpienia maksymalny wystąpienia Gryfino 641 2.06.2010 602 16.06.2010 570 649 737 Podjuchy 619 2.06.2010 572 16.06.2010 - - - Trzebież 565 1.06.2010 528 16.06.2010 560 558 607 Szczecin 585 1.06.2010 551 16.06.2010 580 559 622 Wolin 560 1.06.2010 517 16.06.2010 580-600 Dziwnów 554 31.05.2010 523 16.06.2010 580-608 Świnoujście 577 31.05.2010 532 16.06.2010 580-669
Analiza maksymalnych stanów i przepływów wody PODSUMOWANIE Po osiągnięciu stanów maksymalnych w Szczecinie w ciągu pierwszej doby stan wody obniżył się 5 cm, a w ciągu następnej 12 cm. 4 czerwca po południu poziom wody w Szczecinie spadł poniżej stanu ostrzegawczego. W Trzebieży spadek poniżej stanu ostrzegawczego zanotowano 3 czerwca. Na Odrze stany wody również opadały bardzo powoli, średnio niecałe 8 cm na dobę Gryfinie i 12 cm na dobę w Szczecinie Podjuchach (w okresie od 3 do 7 czerwca). 14 czerwca zaczęto obserwować nieznaczny wzrost stanów wody na Odrze, rzędu kilku centymetrów. Nieco większy wzrost zanotowano na Zalewie Szczecińskim i na morzu (Świnoujście). Było to spowodowane umiarkowanym wiatrem z sektora północnego na stacji pomiarowej w Świnoujściu w nocy 15/16.06.2010, gdzie zanotowano wiatr północny o średniej prędkości 7 m/s. W ujściowym odcinku Odry druga kulminacja fali powodziowej była bardzo spłaszczona i znacznie niższa od pierwszej
Nysa Łużycka W zlewni Nysy Łużyckiej znajduje się 9 stacji opadowych czeskich, 3 polskie i 1 niemiecka. W zlewni Nysy Łużyckiej znajduje się 16 wodowskazów na terenie Czech, 9 wodowskazów na terenie Polski i 12 wodowskazów na terenie Niemiec. Zlewnia Nysy Łużyckiej o powierzchni 4395 km² leży w 16 % na terytorium Republiki Czeskiej, w 51 % na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i w 33 % Republiki Federalnej Niemiec. Część zlewni Nysy Łużyckiej leżąca w Saksonii obejmuje 840 km². Długość Nysy Łużyckiej wynosi 251 km.
Analiza sytuacji synoptycznej w dniach 6 8.08.2010 r. Od początku sierpnia 2010 r. pogodę w Europie Środkowej kształtowały niże znad Skandynawii i rejonu Morza Czarnego oraz wyż znad Rosji. Z niżami związane były strefy frontów atmosferycznych, które nasuwały się nad Europę środkową z południowego wschodu oraz z zachodu kontynentu. Blokujące działanie wyżu znad Rosji stwarzało korzystne warunki do falowania frontów i powstawania w ich strefie ośrodków niżowych. 7.08.2010 a) zbiorcza mapa radarowa z godz. 07:40UTC b) zdjęcie satelitarne IR z godz. 07:45 UTC
Maksymalne stany i przepływy wody Nysa Łużycka Opady dobowe na całym obszarze wynosiły 13-175 mm. Najwyższe dobowe sumy opadów: w zlewni Nysy Łużyckiej -na stacji Olivetská Góra w dniu 6 sierpnia - 172,5 mm, W zlewni Smědy - opad na stacji Hejnice w dniu 7 sierpniu osiągnął 179,0 mm, w zlewni Mandau - 7 sierpnia na stacji Varnsdorf - 89,4 mm i na stacji Bertsdorf Hörnitz - 102 mm, w zlewni Miedzianki -7 sierpnia w Bogatyni - 143,6 mm. Najwyższe dwudobowe sumy opadów (od 6 do 7 sierpnia) wystąpiły na stacjach: Olivetská Góra - 310,3 mm, VD Fojtka (zbiornik) - 288,5 mm, Hejnice - 252,4 mm Mlýnice - 250,2 mm.
Maksymalne stany i przepływy wody Nysa Łużycka Rzeka Nysa Łużycka Stacja wodowskaz owa Km biegu rzeki Pow. zlewni Absolutne max. Data wystąpienia Rok 2010 Hmax Qmax Data wystąpienia km km2 cm rrrr.mm.dd cm m3/s dd.mm gg:mm Porajów 195,7 386,40 286 1981.07.21 494 390 07.08 15:20 Sieniawka 194,2 687,20 400 1981.07.20 485 598 07.08 18:00 Zgorzelec 151,4 1609,20 678 1981.07.21 733 999 08.08 04:40 Przewóz 100,8 2046,00 719 1981.07.21 721 1040 08.08 22:20-08.08 22:30, 08.08 22:50 Gubin 13,4 3974,00 620 1958.07.08 589 640 10.08 07:30 Witka Ostróżno 10,2 268,00 311 2001.09.10 365 615 07.08 14:20-14:40 Ręczyn 1,6 317,74 447 2002.08.14 572-07.08 15:30 Miedzianka Turoszów 1,8 80,60 385 2006.03.27 590 83,0 07.08 15:30 Czerwona Woda Zgorzelec 2,0 127,60 342 1971.07.02 325 47,5 07.08 23:50, 08.08 00:40
Gospodarka wodna na zbiorniku Niedów Gospodarka wodna na zbiorniku Niedów wg informacji kierownictwa zbiornika: dn. 7.08. godz. 6:00 odpływ 6,6 m 3 /s rzędna piętrzenia 209,79 m npm, godz. 9:00 odpływ 11,45 m 3 /s rzędna piętrzenia ( brak danych), godz. 12:00 odpływ 18,65 m 3 /s rzędna piętrzenia 209,85 m npm, godz. 14:00 odpływ 21,00 m 3 /s rzędna piętrzenia 209,85 m npm, godz. 14:15 odpływ 30,35 m 3 /s rzędna piętrzenia 209,88 m npm, godz. 15:00 odpływ 243,0 m 3 /s rzędna piętrzenia 210,00 m npm, godz. 15:50 odpływ 500 m 3 /s rzędna piętrzenia 210,21 m npm, godz. 16:00 gwałtowny wzrost poziomu wody w zbiorniku, godz. 17:00 początek przelewania się wody przez koronę zapory, godz. 18:00 przerwanie zapory zbiornika Niedów.
Gospodarka wodna na zbiorniku Niedów Widok zapory Witka po katastrofie Zapora Witka. Widok od strony wody dolnej. Zapora Witka. Widok od strony wody górnej
Rzeczowe i finansowe straty powodziowe Wielkość strat powodziowych, w poszczególnych rodzajach infrastruktury w woj. dolnośląskim, maj-czerwiec Rodzaj infrastruktury Wielkość strat w zł samorządowej Drogi 237 319 542 Mosty i kładki 38 011 352 Budynki komunalne 19 107 881 Obiekty oświatowe 10 430 801 Obiekty służby zdrowia 195 936 Sieć wodociągowa 5 024 971 Stacje uzdatniania wody i ujęcia wody 7 501 945 pitnej Sieć kanalizacyjna 17 727 608 Oczyszczalnie ścieków 10 001 949 Obiekty sportowe 2 298 540 Inne: rowy odwadniające, mury 72 320 812 oporowe, potoki RAZEM 420 379 643 17% 2% 1% 4% 2% 1% 0% 3% 5% 9% Drogi Budynki komunalne Obiekty służby zdrow ia Stacje uzdatniania w ody i ujęcia w ody pitnej Oczyszczalnie ścieków Inne: row y odw adniające, mury oporow e, potoki Mosty i kładki Obiekty ośw iatow e Sieć w odociągow a Sieć kanalizacyjna Obiekty sportow e 56%
Rzeczowe i finansowe straty powodziowe, woj. dolnośląskie Wielkość strat powodziowych, w poszczególnych rodzajach infrastruktury w podziale na gminy i powiaty Rodzaj infrastruktury samorządowej Ogółem km/szt Gminy Powiaty Wielkość strat km/szt Wartość w zł km/szt Wartość w zł w zł Drogi 517,7 335 133 350 417 182,7 103 869 125 237 219 542 Mosty i kładki 208 171 29 981 759 37 8 029 593 38 011 352 Budynki komunalne 245 240 18 538 025 5 569 856 19 107 881 Obiekty oświatowe 35 27 8 974 947 8 1 915 854 10 890 801 Obiekty służby zdrowia 5 5 195 936 - - 195 936 Sieć wodociągowa 12,33 12,33 5 024 971 - - 5 024 971 Stacje uzdatniania wody i ujęcia wody pitnej 10 10 7 501 945 7 501 945 Sieć kanalizacyjna 30,35 29,65 16 927 994 0,7 799 614 17 727 608 Oczyszczalnie ścieków 22 22 10 001 949 - - 10 001 949 Obiekty sportowe 11 11 2 298 540 - - 2 298 540 Inne: rowy odwadniające, mury oporowe, potoki - - 68 281 881-4 117 237 72 399 118 RAZEM 301 078 364 119 301 279 420 379 643
Rzeczowe i finansowe straty powodziowe Szkody powodziowe w zlewni Warty i dolnej Odry wg województw Zlewnia/ województwo Liczba powiatów objętych powodzią Straty % tys. zł Grunty orne Szkody Mosty na Użytki Obwałowa Brzegi Drogi drogach zielone nia rzek krajowe wojew. kraj. wojew. ha km szt. szt. WARTA wielkopolskie 25 36,1 66 866 21 616 42 324 373,9 1 296,4 3322 lubuskie 3 3,3 6 190 3 260 6 536 66,2 392,5 11,3 180 opolskie 1 0,1 200 80 120 9,6 0,4 kujawsko - pomorskie 3 0,6 1 081 420 558 Budynki łódzkie 9 30,4 56 474 48 500 83 667 115 327,5 523,5 p 59 5802 śląskie 5 20,7 38 373 7,6 100,1 217 22 85 zachodniopomorskie Razem 50 100 DOLNA ODRA 4 8,8 16 275 214 2 763 3,2 9,6 12,9 1 113 185 459 74 090 135 968 565,9 2 135,7 9502
Rzeczowe i finansowe straty powodziowe Straty poniesione przez samorządy w czasie powodzi w sierpniu 2010 roku Rodzaj infrastruktury samorządowej Ogółem km/szt Gminy Powiaty km/szt Wartość w zł km/szt Wartość w zł Wielkość strat w zł Drogi 395,4 247,7 101 218 027 147,7 81 918 806 183 136 833 Mosty i kładki 193 163 28 632 209 30 6 835 866 35 468 075 Budynki komunalne 233 228 16 260 588 5 569 856 16 830 444 Obiekty oświatowe 30 22 7 721 146 8 1 915 854 9 637 000 Obiekty służby zdrowia 3 3 114 600 114 600 Sieć wodociągowa 12,33 12,33 5 024 971 5 024 971 Stacje uzdatniania wody i ujęcia wody pitnej 9 9 5 501 945 5 501 945 Sieć kanalizacyjna 27,65 27,35 16 318 295 0,3 340 000 16 658 295 Oczyszczalnie ścieków 15 15 8 876 970 8 876 970 Obiekty sportowe 8 8 1 908 911 1 908 911 Inne: rowy odwadniające, mury oporowe, potoki 66 580 397 2 415 617 68 996 014 RAZEM 258 158 059 93 995 999 352 154 058
Pomiary w czasie wezbrań W dniach od 14 maja 2010 r. do 02 lipca 2010 r. w dorzeczu Odry służby pomiarowe IMGW (Działy Służby Pomiarowo-Obserwacyjnej w Katowicach, Wrocławiu i Poznaniu) wykonały 424 pomiary hydrometryczne natężenia przepływu wody na 81 rzekach w 176 profilach hydrometrycznych.
Dziękuję za uwagę Kontakt: Tamara Tokarczyk Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy Oddział we Wrocławiu tel.: 071 32 00 220 tamara.tokarczyk@imgw.pl www.imgw.pl www.pogodynka.pl