Poznań, 2013 06-27 PS-Ka.431.7.2013.4 Pani Małgorzata Woldańska Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Choczu ul. Żeromskiego 2 63 313 Chocz Na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.) zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu, Delegatura w Kaliszu w dniach 14, 15, 16 i 20 maja 2013 r. przeprowadził kontrolę kompleksową w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Choczu, zlokalizowanym pod adresem: 63 313 Chocz, ul. Żeromskiego 2, określanym w dalszej części skrótem GOPS. Zakres kontroli obejmował zasadność przyznawania świadczeń, legalność wydawanych decyzji oraz kwalifikacje kadry realizującej zadania pomocy społecznej. Kontrola obejmowała okres od 1 stycznia 2012 r. do dnia kontroli. Ustalenia kontroli zostały szczegółowo opisane w protokole kontroli, który został podpisany przez Panią bez zastrzeżeń w dniu 20 czerwca 2013 r. W wyniku kontroli, w zakresie: 1. kwalifikacji kadry realizującej zadania pomocy społecznej stwierdzono, że: Kierownik GOPS, jako osoba kierująca jednostką organizacyjną pomocy społecznej - spełnia ustawowo określone wymogi, w zakresie stażu pracy w pomocy społecznej oraz posiadanej specjalizacji z zakresu organizacji pomocy społecznej zgodnie z przepisem art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.), pracownik socjalny zatrudniony w GOPS w wymiarze ½ etatu, szczegółowo opisany w protokole kontroli, który ukończył: Wyższą Szkołę Informatyki w Łodzi, Wydział Zamiejscowy w Opatówku, kierunek: pedagogika, specjalność: pedagogika w zakresie pracy socjalnej, uzyskując w 2007 r. tytuł licencjata oraz Akademię Humanistyczno Ekonomiczną w Łodzi, kierunek: pedagogika, specjalność: pedagogika resocjalizacyjna, uzyskując w 2009 r. tytuł magistra nie posiada kwalifikacji zawodowych, wymaganych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku - określonych w art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.), pozostali pracownicy GOPS realizujący zadania pomocy społecznej - posiadają wymagane kwalifikacje zawodowe, uregulowane przepisami ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. Nr 50, poz. 398 ze zm.). al. Niepodległości 16/ 18, 61-713 Poznań, tel. 61-851-55-66, fax 61-854-11-50 www.poznan.uw.gov.pl, e-mail: wojewoda.wielkopolski@poznan.uw.gov.pl
2. sprawdzonej dokumentacji losowo wybranych 33 osób (rodzin) ubiegających się i korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, w tym w 129 sprawach, zakończonych 133 decyzjami administracyjnymi, w zakresach szczegółowo opisanych w protokole kontroli, stwierdzono, że: 1) decyzje opisane w protokole kontroli, ze wskazaniem numeru i daty ich wydania - nie spełniały wymogów art. 107 1 i 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267) w zakresie: * podstawy prawnej, gdyż: a) w 126 decyzjach - nie wskazano konkretnego ustępu, punktu przytoczonego przepisu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.), b) w 95 decyzjach - wskazano niewłaściwy w odniesieniu do przyznanej formy pomocy art. 18 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.), c) w 22 decyzjach w pouczeniu przytoczono niewłaściwy w odniesieniu do przyznanej niepieniężnej formy pomocy art. 98 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.), d) w 45 decyzjach - wskazano niewłaściwe (nieaktualne) w dniu wydania decyzji miejsce publikacji ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.), e) w 46 decyzjach - nie wskazano konkretnej litery przytoczonego art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. Nr 267, poz. 2259 ze zm.), f) w jednej decyzji - nie wskazano konkretnego ustępu przytoczonego art. 5 ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. Nr 267, poz. 2259 ze zm.), g) w jednej decyzji - przytoczono niewłaściwy w odniesieniu do danej sprawy art. 3 pkt 1 lit. a i b ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. Nr 267, poz. 2259 ze zm.), h) w 45 decyzjach - wskazano niewłaściwy w danej sprawie przepis ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. Nr 267, poz. 2259 ze zm.), i) w 108 decyzjach - nie wskazano obowiązującego w dniu wydania decyzji źródła publikacji ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267), j) w 6 decyzjach - wskazano niewłaściwy art. 163 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania w odniesieniu do trybu, w którym decyzja została wydana, k) w 3 decyzjach - przytoczono niewłaściwy w odniesieniu do danej sprawy art. 130 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267), l) w 13 decyzjach - przytoczono nieaktualne w dniu wydania decyzji rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2006 r. Nr 135, poz. 950), które obowiązywało do 30 września 2009 r., ł) w jednej decyzji - nie wskazano konkretnego paragrafu, punktu przytoczonego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2006 r. w sprawie realizacji programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. z 2006 r., Nr 25, poz. 186 ze zm.) oraz nie podano jego pełnej nazwy, m) w 19 decyzjach - wskazano niewłaściwą w odniesieniu do sytuacji świadczeniobiorcy literę b przytoczonego 1 pkt 1 i literę e przytoczonego 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2009 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 127, poz. 1055), n) w 44 decyzjach - wskazano niewłaściwą w odniesieniu do sytuacji świadczeniobiorcy literę b przytoczonego 1 pkt 1 i literę d przytoczonego 1 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
17 lipca 2012 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2012, poz. 823), o) w jednej decyzji - przytoczono niewłaściwie przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 ze zm.) wobec nieobejmowania świadczeniobiorcy pomocą w formie opłacenia składek zdrowotnych, p) w 33 decyzjach - nie wskazano konkretnego paragrafu, punktu przytoczonego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2012 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2012, poz. 823), r) w 12 decyzjach - nie wskazano konkretnego paragrafu, punktu przytoczonej Uchwały Nr XI/53/ 2011 Rady Gminy Chocz z dnia 29 listopada 2011 r. w sprawie określenia szczegółowych warunków przyznawania, odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat, jak również trybu ich pobierania, * uzasadnienia faktycznego decyzji, gdyż w 6 decyzjach przytoczono fakty nieadekwatne do sytuacji życiowej świadczeniobiorcy. 2) w zakresie przeprowadzania rodzinnego wywiadu środowiskowego: a) w 3 sprawach, szczegółowo opisanych w protokole kontroli stwierdzono brak aktualizacji wywiadu środowiskowego, która winna być sporządzana nie rzadziej niż co 6 miesięcy, b) w jednej sprawie, szczegółowo opisanej w protokole kontroli - wywiad środowiskowy przeprowadzony został z uchybieniem ustawowo wymaganego terminu do jego przeprowadzenia, c) w 14 sprawach, szczegółowo opisanych w protokole kontroli, w związku ze złożeniem nowego wniosku o pomoc, dane dotyczące przyznanej formy pomocy wpisane zostały w kwestionariusz wywiadu środowiskowego, przeprowadzanego wcześniej, na okoliczność wniesienia poprzedniego wniosku o pomoc, - powyższe niezgodne jest z przepisem art. 107 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.). 3) w 4 sprawach, szczegółowo opisanych w protokole kontroli, niewłaściwie został obliczony dochód osoby/rodziny - niezgodnie z przepisem art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. Należy dodać, że nieprawidłowość powyższa: w przypadku 2 spraw miała wpływ na wysokość przyznanego świadczenia, tj. w jednej sprawie przyznane zostało świadczenie w kwocie wyższej niż przysługiwała, w drugiej zaś w kwocie niższej niż przysługiwała, w pozostałych 2 przypadkach nie miała wpływu na kwotę przyznanego świadczenia. 4) W jednej sprawie decyzja wydana została z uchybieniem terminu przewidzianego do jej wydania co narusza przepis art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania 5) W 4 sprawach wskazanych w protokole kontroli, zbędne było nadanie decyzjom rygoru natychmiastowej wykonalności co skutkuje naruszeniem przepisu art. 108 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania 6) W jednej sprawie, szczegółowo opisanej w protokole kontroli, pomoc w formie niepieniężnej przyznana została na okres przed dniem wydania decyzji - co niezgodne jest z przepisem art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. 7) W jednej sprawie, szczegółowo opisanej w protokole kontroli, w związku z opuszczeniem placówki przez świadczeniobiorcę i skreśleniem go z listy jej mieszkańców, decyzja z dnia 19 marca 2012 r., Nr GOPS.4622-1/2012, wydana została w niewłaściwym trybie co niezgodne jest z przepisem art. 162 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267).
8) W jednej sprawie, szczegółowo opisanej w protokole kontroli, w związku z niezastosowaniem się do przepisu art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.) świadczeniobiorcy przyznano pomoc w niewłaściwej kwocie, tj. w kwocie wyższej niż przysługiwała co niezgodne jest z przepisem art. 106 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. 9) w 2 decyzjach, tj. w decyzji z dnia 8 sierpnia 2012 r., Nr GOPS.4625.21.2012 i w decyzji z dnia 31 grudnia 2012 r., Nr GOPS 4625.22.2012 - przyznających pomoc w formie usług opiekuńczych nie określono, czy usługi te świadczone będą codziennie, czy też, jak ustalono podczas kontroli na podstawie kart świadczeń - tylko w dni robocze powyższe narusza przepis art. 50 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). 10) ogółem w 4 sprawach, szczegółowo opisanych w protokole kontroli, wydane decyzje rozstrzygają w sprawach już rozstrzygniętych inną decyzją ostateczną. Powyższa nieprawidłowość dotyczy decyzji: 1) z dnia 30 października 2012 r., Nr GOPS.4625.21.2012, 2) z dnia 24 kwietnia 2013 r., Nr GOPS 4625.16.2013, 3) z dnia 24 kwietnia 2013 r., Nr GOPS 4625.1.2013, 4) z dnia 24 kwietnia 2013 r., Nr GOPS 4625.15.2013, i wyczerpuje znamiona art. 156 1 pkt 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania 11) w 2 sprawach, szczegółowo opisanych w protokole kontroli, z uwagi na fakt, iż kwota zmiany dochodu w okresie ponoszenia odpłatności za świadczenie niepieniężne (pobyt w domu pomocy społecznej) nie przekroczyła 10% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej - nie było podstaw do wydania decyzji w sprawie zmiany odpłatności. W związku z powyższym w sprawach tych naruszono przepis art. 106 ust. 3b ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.) 12) W jednym przypadku, szczegółowo opisanym w protokole kontroli, zmiana odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej została dokonana od miesiąca, w którym został ogłoszony średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w domu pomocy społecznej - co niezgodne jest z przepisem art. 60 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). Ponadto ustalono, że w okresie objętym kontrolą GOPS przekazał do Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu w formie elektronicznej wszystkie sprawozdania w wymaganych terminach, natomiast w formie papierowej 2 sprawozdania wskazane w protokole kontroli przesłane zostały do WUW w Poznaniu z uchybieniem wymaganego terminu. Wobec powyższego działając na podstawie art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.) wnoszę o wykonanie poniższych zaleceń pokontrolnych: 1. Uregulowanie spraw z zakresu prawa pracy, w stosunku do pracownika GOPS, zatrudnionego na stanowisku pracownika socjalnego, który nie posiada kwalifikacji na zajmowanym stanowisku - zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U z 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zm.), w związku z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.), ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458 ze zm.) oraz wydanym na jej podstawie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. Nr 50, poz. 398 ze zm.). 2. Wydawanie decyzji administracyjnych spełniających wymogi określone w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego zgodnie z przepisem art. 107 1 i 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267), tj.:
powoływanie w podstawie prawnej decyzji właściwych przepisów prawa materialnego, stanowiących podstawę wydania decyzji - zgodnie z art. 107 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267), w uzasadnieniu faktycznym decyzji wskazywanie na udowodnione podczas prowadzonego postępowania administracyjnego fakty, dowody, na których oparł się organ podejmując decyzję w danej sprawie - zgodnie z art. 107 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania 3. Przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych, zarówno w przypadku ubiegania się o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej po raz kolejny, a także w przypadku korzystania ze stałych form pomocy w ustawowo wymaganym terminie, tj. nie rzadziej niż co 6 miesięcy, nawet mimo braku zmiany danych zgodnie z przepisem art. 107 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. 4. Właściwe obliczanie dochodu osób/rodzin ubiegających się o świadczenia pomocy społecznej zgodnie z przepisem art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.). W związku z powyższym w przypadku świadczeniobiorcy, odnotowanego w protokole kontroli pod poz. 2, tj. w sprawie zakończonej decyzją z dnia 25 stycznia 2012 r., Nr GOPS.4610.3.2012 - wyrównać w drodze decyzji administracyjnej zasiłek stały za miesiąc styczeń 2012 r. o należną kwotę. 5. Wydawanie decyzji administracyjnych w ustawowo określonych terminach - zgodnie z przepisem art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267). 6. Nadawanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności tylko w sytuacjach określonych w przepisie art. 108 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267). 7. Przyznawanie świadczeń niepieniężnych z pomocy społecznej nie wcześniej niż od daty wydania decyzji administracyjnej - zgodnie z przepisem art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. 8. Stwierdzanie wygaśnięcia decyzji, w przypadku gdy wydana decyzja stała się bezprzedmiotowa - zgodnie z przepisem art. 162 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania 9. W przypadku osób, którym orzeczono karę pozbawienia wolności przyznawanie i wypłacanie świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej zgodnie z przepisem art. 106 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.), z uwzględnieniem przepisu art. 13 ww. ustawy. 10. Określanie w decyzji przyznającej pomoc w formie usług opiekuńczych dokładnego okresu ich świadczenia, tj. określanie czy pomoc ta będzie realizowana dla świadczeniobiorcy codziennie czy też w określone dni tygodnia - zgodnie z przepisem art. 50 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). 11. W przypadku zaistnienia okoliczności wskazanych w art. 106 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.) wydawanie decyzji zmieniających/ uchylających właściwe decyzje w zakresach wymagających zmiany/uchylenia zgodnie z przepisem art. 163 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267), w związku z przepisem art. 106 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. W związku z powyższym, w opisanych w protokole sprawach, należy podjąć działania w kierunku uregulowania ich stanu prawnego, w tym polegające na skierowaniu spraw do właściwego Samorządowego Kolegium Odwoławczego, w celu stwierdzenia nieważności decyzji.
12. Nie dokonywanie zmian odpłatności za świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej, w sytuacji gdy zmiana dochodu osoby samotnie gospodarującej lub rodziny w okresie ponoszenia odpłatności za te świadczenie nie przekroczyła 10% odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie stosownie do przepisu art. 106 ust. 3b ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.). 13. Ustalenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej od następnego miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zostało opublikowane ogłoszenie o średnim miesięcznym koszcie utrzymania mieszkańca w domu pomocy społecznej zgodnie z przepisem art. 60 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz.182 ze zm.). 14. Przekazywanie do Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu wszystkich sprawozdań w wymaganych terminach, a w formie papierowej, jeśli wymagają tego przepisy prawa. Na podstawie art. 128 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, oczekuję przedstawienia przez Panią, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych, informacji o ich realizacji. Zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych, przysługuje Pani prawo zgłoszenia zastrzeżeń. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń, zgodnie z art. 128 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej w terminie 30 dni, jest Pani obowiązana do powiadomienia o realizacji zaleceń, mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeżeń. Jednocześnie pragnę przypomnieć, że zgodnie z art. 130 ust. 1 cytowanej ustawy, kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 6.000 zł. Wz. Wojewody Wielkopolskiego Przemysław Pacia Wicewojewoda Wielkopolski Do wiadomości: Rada Gminy Chocz 63 313 Chocz, ul. Rynek 17