INFORMACJA w sprawie zmian w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy służb mundurowych W dniu 14 czerwca br. została opublikowana ustawa z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r., poz. 664) zwana dalej ustawą zmieniającą, której przepisy wchodzą w życie w dniu 1 stycznia 2013 r., z wyjątkiem art. 18h, który wejdzie w życie od dnia 1 stycznia 2025 r. Informacje ogólne: Ustawa zmieniająca wprowadza od dnia 1 stycznia 2013 r. podział funkcjonariuszy nabywających uprawnienia emerytalne na dwie zasadnicze grupy: I. funkcjonariuszy przyjętych do służby przed dniem 1 stycznia 2013 r. II. funkcjonariuszy, którzy wstąpią do służby po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2012 r. W odniesieniu do funkcjonariuszy o których mowa w pkt. I. Informacji tj. funkcjonariuszy, przyjętych do służby przed 1 stycznia 2013 r. zachowane zostały dotychczasowe przepisy w zakresie ustalania prawa i obliczania wysokości policyjnych emerytur. Natomiast przepisami art. 2 ustawy zmieniającej, do działu II ustawy z dnia 18 lutego 2004 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz.67 z późn. zm.) zwanej ustawą emerytalną, dodano rozdział 1a, w którym wprowadzono nowe regulacje emerytalne obejmujące swym zakresem wyłącznie funkcjonariuszy, o których mowa w pkt. II. Informacji tj. tych, którzy po raz pierwszy wstąpią do służby po dniu 31 grudnia 2012 r..
I. Informacja dla funkcjonariuszy posiadający okresy służby przebyte przed 1 stycznia 2013 r. 1. Funkcjonariusze, którzy obecnie pełnią (lub pełnili) służbę w jednej z formacji wymienionych w tytule ustawy lub wstąpią do tej służby do dnia 31 grudnia 2012 r. zachowują dotychczasowe uprawnienia w zakresie ustalania prawa i obliczania wysokości emerytury. Oznacza to, że nadal będą mieć prawo do emerytury bez względu na wiek, po 15 latach służby (i okresów równorzędnych ze służbą) stosownie do przepisu art. 12 ustawy emerytalnej. Podstawa wymiaru emerytury ustalana będzie zgodnie z art. 5 ustawy emerytalnej (z ostatniego miesiąca służby), a emerytura obliczana na dotychczasowych zasadach określonych przepisami działu II rozdziału 1 (tj. odpowiednio na podstawie art.15, 15a lub 15b). Szczegółowe informacje na temat sposobu ustalania prawa i wysokości emerytur na zasadach określonych przepisami rozdziału 1 zawiera materiał na stronie internetowej Zakładu (www.zer.msw.gov.pl) w zakładce Informacje w dziale Informacje pt. Informacja w sprawie obliczania emerytury policyjnej 2. Jednocześnie znowelizowane przepisy ustawy emerytalnej gwarantują funkcjonariuszowi, który przed 1 stycznia 2013 r. pełnił służbę w jednej z formacji wymienionych w tytule ustawy emerytalnej lub w Urzędzie Ochrony Państwa albo był żołnierzem zawodowej służby wojskowej lub był powołany do służby kandydackiej i po dniu 31 grudnia 2012 r zostanie ponownie przyjęty do służby (np. z powodu zmiany formacji), zachowanie dotychczasowych zasad w zakresie ustalania prawa i wysokości emerytury (art.18a ust. 2 ustawy emerytalnej). Przykład 1 Funkcjonariusz pełnił służbę w Policji w okresie od 01.08.2001 r. do 31.07.2013 r. Od dnia 1.09.2013 r. podejmie służbę w ABW. Przedtem w latach 1997/1998 odbywał zasadniczą służbę wojskową. Ww. nabędzie uprawnienia emerytalne po 15 latach służby, a emerytura będzie obliczona na podstawie przepisów art.15a ustawy emerytalnej, gdyż funkcjonariusz wstąpił do służby (w Policji) po raz pierwszy po dniu 01.01.1999 r., ale przed dniem 01.01.2013 r. Strona 2 z 7
Przykład 2 Funkcjonariusz pełnił służbę w Straży Granicznej w okresie od 01.01.2000 r. - do 31.02.2013 r., a od dnia 1.04.2013 r. podejmie służbę w CBA. Przedtem w okresie od 4.11.1998 do 3.11.1999 r. był powołany do odbycia służby kandydackiej w Straży Granicznej. Ww. nabędzie uprawnienia emerytalne po 15 latach służby, a emerytura będzie obliczona na podstawie przepisów art.15 ustawy emerytalnej, gdyż ww. funkcjonariusz pozostawał w służbie (w służbie kandydackiej w Straży Granicznej) przed dniem 02.01.1999 r. Zaliczanie służby w Straży Granicznej w wymiarze półtorakrotnym (art. 10 ustawy zmieniającej) 3. Od dnia 1 stycznia 2013 r. przepisy art. 4 pkt. 2 ustawy zmieniającej uchylają art. 74 ustawy o Straży Granicznej. W związku z powyższym od tego dnia funkcjonariuszom pełniącym po dniu 31 grudnia 2012 r. służbę, w strażnicach, placówkach Straży Granicznej oraz w składzie etatowych załóg jednostek pływających Straży Granicznej, do wysługi emerytalnej okres tej służby będzie zaliczony w wymiarze pojedynczym. 4. Jednocześnie zgodnie z art. 10 ustawy zmieniającej, funkcjonariuszom Straży Granicznej, w służbie stałej, pełnionej do dnia 31 grudnia 2012 r. w strażnicach, placówkach Straży Granicznej oraz w składzie etatowych załóg jednostek pływających Straży Granicznej, do wysługi emerytalnej okres tej służby, będzie zaliczony do tej daty w zwiększonym wymiarze, tj. za jeden rok służby półtora roku służby. (Okres ww. służby pełnionej do 31.12.2012 r. należy nadal wykazać na druku ZER WU-7a/2011 druk dostępny na stronie internetowej www.zer.msw.gov.pl. w zakładce Formularze) Zmiany wprowadzone do ustaw pragmatycznych poszczególnych służb (art. 3, art. 4, art. 5, art. 7, art. 8, art. 9 ustawy zmieniającej) 5. Ww. przepisami ustawy zmieniającej, do ustaw pragmatycznych poszczególnych służb zostały wprowadzone zmiany o charakterze porządkowym. W szczególności uchylono artykuły odnoszące się do warunków nabywania uprawnień emerytalnych, gdyż regulacje w tym zakresie zawarte są w odrębnej ustawie emerytalnej. Tym samym dostosowano przepisy ustaw pragmatycznych do nowych regulacji wprowadzonych do ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Strona 3 z 7
6. Uchylenie w ustawach pragmatycznych przepisów o nabywaniu uprawnień emerytalnych po 15 latach służby nie pozbawia funkcjonariuszy, o których mowa w pkt. I. niniejszej Informacji, nabycia prawa do emerytury policyjnej po 15 latach służby zgodnie z przepisem art. 12 ustawy emerytalnej. Prawo wyboru emerytury dla funkcjonariuszy o których mowa w pkt. I Informacji (od dnia 1 stycznia 2025 r.) 7. Zgodnie z przepisami dodanego do działu II rozdziału 1b ustawy emerytalnej, po dniu 1 styczniu 2025 r. osoby o których mowa powyżej, pozostające nadal w służbie i jednocześnie spełniające warunki do nabycia uprawnień emerytalnych na nowych zasadach tj. posiadające 25 lat służby i ukończone 55 lat życia, będą mogły wnioskować o ustalenie emerytury na podstawie znowelizowanych przepisów powołanych rozdziale 1a ustawy emerytalnej (art. 18h ust.1 ustawy emerytalnej). 8. Osoby, które zdecydują się na wybór nowej emerytury, oświadczenie o wyborze tej emerytury powinny złożyć do organu emerytalnego najpóźniej w dniu złożenia wniosku o ustalenie prawa do emerytury (art. 18h ust. 4 ustawy emerytalnej). 9. Funkcjonariusz, który wybierze emeryturę ustaloną na nowych zasadach do wysługi emerytalnej będzie miał doliczone okresy równorzędne ze służbą wymienione w art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej (art. 18h ust. 2 ustawy emerytalnej). 10. W odniesieniu do osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa i dokonała wyboru nowej emerytury, okresy służby pełnionej w organach bezpieczeństwa państwa będą zaliczone do emerytury w wymiarze po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok tej służby (art.18h ust. 3 ustawy emerytalnej). II. Informacja dla funkcjonariuszy, którzy wstąpią do służby po raz pierwszy w 2013 roku 1. Zgodnie z art. 18a ust. 1 ustawy emerytalnej w odniesieniu do funkcjonariuszy, którzy po dniu 31 grudnia 2012 r. wstąpią po raz pierwszy do służby w: Policji Strona 4 z 7
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej prawo i wysokość emerytury będzie ustalana na podstawie nowych przepisów wprowadzonych w dodanym do działu II ustawy emerytalnej, rozdziale 1a. 2. Zgodnie z nowymi przepisami dodanego rozdziału 1a (art. 18b ust.1 ustawy emerytalnej) prawo do emerytury nabędzie funkcjonariusz spełniający łącznie dwa warunki: a) ukończył 55 lat życia i b) posiada co najmniej 25 lat służby 3. Przepisy tego rozdziału będą miały zastosowanie także do osób, które wstąpiły do służby w jednej z ww. formacji po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2012 r., a przed tą datą odbywały jedynie zasadniczą służbę wojskową Przykład 3 Funkcjonariusz wstąpił do służby w Policji w dniu 1.04.2013 r. Przedtem w latach 2006/2007 odbywał zasadniczą służbę wojskową. Ww. nabędzie uprawnienia emerytalne na nowych zasadach określonych w rozdziale 1a tj. po spełnieniu dwóch łącznych warunków (wieku i stażu służby) wymaganych przepisami art.18b ustawy emerytalnej, czyli po osiągnięciu 25 lat stażu służby i ukończeniu 55 lat życia, gdyż nie spełnił przesłanek wymienionych w art. 18a ust. 2 ustawy emerytalnej ponieważ do służby w jednej z formacji wymienionych w art. 18a ust. 1 został przyjęty po raz pierwszy po dniu 31.12.2012 r. 4. Funkcjonariusz z 25 letnim stażem służby, który zostanie zwolniony ze służby przed osiągnięciem wieku emerytalnego, nabędzie uprawnienia emerytalne w dniu osiągnięcia 55 lat życia, jeżeli zwolnienie ze służby nastąpiło, z przyczyn wymienionych w art. 18d Strona 5 z 7
ust. 1 pkt.1-8 ustawy emerytalnej. Wymienione w art. 18d ust 1 pkt.1-8 przepisy odnoszą się do ustaw pragmatycznych poszczególnych służb, a przesłanki wymienione w tych przepisach dotyczą przypadków, gdy zwolnienie funkcjonariusza nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych np. z powodu orzeczenia trwałej niezdolności do służby albo likwidacji jednostki organizacyjnej lub jej reorganizacji, jeżeli przeniesienie funkcjonariusza do innej jednostki lub na niższe stanowisko służbowe nie było możliwe. 5. Zgodnie z art. 18b ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej jako równorzędne ze służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i w Służbie Więziennej traktuje się okresy służby wojskowej uwzględnianej przy ustalaniu prawa do emerytury wojskowej. Do wysługi emerytalnej zalicza się także okresy pozbawienia wolności i odbywania kary pozbawienia wolności oraz okresy zawieszenia w czynnościach służbowych, pod warunkiem, że funkcjonariusz został uniewinniony lub postępowanie karne zostało umorzone, albo gdy nie został ukarany karą dyscyplinarną wydalenia ze służby. 6. Przy ustalaniu prawa i wysokości emerytury, do wysługi emerytalnej zalicza się okresy urlopu wychowawczego udzielonego w trakcie służby, jednakże w wymiarze łącznym nie większym niż 3 lata. (art.18 c ustawy emerytalnej). 7. Podstawę wymiaru nowej emerytury będzie stanowiło średnie uposażenie funkcjonariusza należne przez okres kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez funkcjonariusza. Jeżeli funkcjonariusz nie wskaże takiego okresu, to do obliczenia podstawy wymiaru przyjmie się okres kolejnych 10 lat kalendarzowych poprzedzających rok zwolnienia ze służby (art. 18 f ustawy emerytalnej). 8. Zgodnie z art. 18e ustawy emerytalnej, nowa emerytura wynosi: 60 % podstawy wymiaru za 25 lat służby i wzrasta o 3 % podstawy wymiaru - za każdy dalszy rok tej służby Emerytura może ulec podwyższeniu o 0,5% podstawy wymiaru za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny oraz w strefie działań wojennych Strona 6 z 7
9. Kwota emerytury bez uwzględnienia dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych nie może przekroczyć 75% podstawy wymiaru (art. 18g ust. 1 ustawy emerytalnej). 10. Do emerytury nie przysługuje zwiększenie z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą 11. Funkcjonariuszom przyjętym do służby po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2012 r. i pełniącym służbę, w strażnicach, placówkach Straży Granicznej oraz w składzie etatowych załóg jednostek pływających Straży Granicznej, do wysługi emerytalnej okres tej służby będzie zaliczony w wymiarze pojedynczym (pkt. I.3 Informacji). Opracowano w Wydziale Analiz i Współpracy Międzynarodowej ZER MSW Stan prawny na październik 2012 r. Strona 7 z 7