Wykrywanie czynników zakaźnych przy pomocy PCR Metoda PCR wykorzystywana do wykrywania patogenów cechuje się bardzo wysoką czułością połączoną ze stosunkowo krótkim czasem potrzebnym do wykonania badania oraz niskimi wymaganiami odnośnie transportu próbek, gdyż metoda nie wymaga zdolności namnażania się czynnika infekcyjnego. Z tych powodów metoda PCR coraz częściej zastępuje klasyczne metody wykrywania drobnoustrojów. W niniejszym opracowaniu znajdą Państwo informacje na temat aktualnego zakresu rutynowego wykorzystywania metody PCR w diagnostyce chorób zakaźnych. Psy Babesia canis oraz Babesia gibsoni Babeszjoza u psów należy do najważniejszych chorób przenoszonych przez kleszcze. Klinicznie istotne są tu dwa pasożyty: Babesia canis i Babesia gibsoni. PCR umożliwia czułą i szybką diagnostykę tych patogenów. Rodzaj materiału do badania: 1,0 ml krwi EDTA. Borrelia burgdorferi Dzięki szybkiemu wykryciu przenoszonej przez kleszcze drobnoustroju możliwe jest uniknięcie ciężkich komplikacji tej infekcji. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA (tylko bezpośrednio po infekcji względnie przy kardiomiopatii), kleszcz, 0,5 ml płynu stawowego, biopsja skóry, 0,5 ml płynu mózgowo rdzeniowego Campylobacter jejuni, Salmonella spp., Yersinia enterocolitica Opracowana na nowo w naszym laboratorium metoda multiplex real-time PCR do wykrywania jelitowych patogenów indukujących biegunki u psów, w szczególności Salmonella spp., Yerisnia enterocolitica i Campylobacter jejuni, umożliwia już na drugi dzień po nadejściu próbki powtwierdzenie względnie wykluczenie obecności w/w patogenów w kale psów z biegunką. Test ten w porównaniu z tradycyjną bakteriolgią cechuje wiele zalet, w tym przede wszystkim znacznie krótszy czas oczekiwania na wyniki badania. Należy wysyłać swieżą próbkę kału. Po potwierdzeniu obecności patogenów należy wykonać antybiogram. Materiał do badania: kał (1g) Coronawirus psów (CCV) CCV oraz CPV są głównymi czynnikami etiologicznymi wirusowego zapalenie jelit u psów. PCR umożliwia ich bardzo czułą i swoistą metodę wykrywania. Materiał do badania: kał (1g) Herpeswirus psów (CHV) PCR umożliwia szybką i jednoznaczną diagnostykę, dzięki czemu możliwa jest szybka izolacja zainfekowanych psów. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA lub 0,5 ml surowicy do 4 tygodni po infekcji, wymaz z narządów płciowych lub migdałków, wątroba lub nerka martwych szczeniąt. 1
Parvowirus psów (CPV) CPV należy do najważniejszych patogenów odpowiedzialnych za wirusowe zapalenie jelit psów. Zakażenie prowadzi do biegunek, a sam wirus bardzo szybko przenoszony jest na inne psy. PCR umożliwia swoistą i czułą metodę wykrywania wirusa. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA z fazy wiremicznej (1-5 dzień), kał. Ehrlichia canis / Ehrlichia phagozytophila Infekcje wywołane przez Ehrlichia spp. notowane są na całym świecie. Drobnoustroje te należą do riketsji i są przenoszone przez kleszcze. W zależności od regionu gatunki kleszczy są różne a wraz z tym rodzaj ehrlichiozy. Zakażenie Ehrlichia canis jest klasycznym przykładem chorób podróżniczych, które pojawia się jako najczęstsze przy sprowadzeniu zwierzęcia z zagranicy. Wykrywanie przy pomocy PCR obejmuje oba typy, różnicowanie następuje w przypadku pozytywnego wyniku. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA, punktat szpiku kostnego, kleszcze. Haemobartonella canis Również u psów możliwe jest wykorzystanie metody PCR do czułego i swoistego wykrywania tego patogenu. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA. Leptospira spp. Leptospiroza jest szeroko rozpowszechnioną bakteryjną chorobą zakaźną. Oprócz ostrej i podostrej postaci notuje się często również postać przewlekłą, która zazwyczaj przebiega bezobjawowo. Ponieważ leptospiry są dość wrażliwe metoda PCR bardzo dobrze nadaje się do ich diagnostyki. PCR umożliwia szybką, czułą i swoistą diagnostykę siedmiu patogennych serowarów. Materiał do badania: nerka (0,2 g), mocz (ok. 5 ml). Leishmania spp. Wykrywanie pierwotniaków z rodzaju Leishmania z punktatu szpiku kostnego lub węzłów chłonnych jest obecnie jedynym sensownym rodzajem kontroli terapii. Materiał do badania: punktat szpiku kostnego lub węzłów chłonnych, biopsja skóry, wymaz spojówkowy. Krew nie nadaje się do badania. Neospora caninum Wydalanie N. caninum w kale psa można bardzo czule i swoiście potwierdzić przy pomocy PCR. Materiał do badania: kał (1g) Wirus nosówki Wykrywanie wirusa przy pomocy PCR umożliwia postawienie jednoznacznej diagnozy jeszcze przed serokonwersją. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA, 0,5 ml surowicy do 4 tygodni po infekcji, wymaz (oko, gardło, nos), 0,5 ml płynu mózgowo rdzeniowego w nerwowej postaci nosówki. Wirus szczepionkowy może być wykrywany we krwi przez 2 3 tygodnie od szczepienia. Koszt badania multiplex PCR u psów: 38,- (netto). 2
Konie Borrelia burgdorferi Również u koni możliwe jest wykrywanie borelii przy pomocy PCR. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA (tylko bezpośrednio po infekcji), kleszcze, 0,5 ml płynu stawowego, 0,5 ml płynu mózgowo rdzeniowego, biopsja skóry. EHV 1 + 4 Jeśli występują ronienia lub schorzenia układu oddechowego, można przy pomocy PCR jednoznacznie określić rolę herpeswirusów w tych procesach. Bezpośrednio po szczepieniu z krwi izolowany jest również wirus szczepionkowy. Materiał do badania: 0,5 ml krwi EDTA, wymaz z nosa lub dróg rodnych, poroniony płód. Koty Babesia spp. B. canis i B. gibsoni mogą również zarażać koty. Przy pomocy PCR możliwe jest ich czułe i swoiste wykrywanie. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA. Bartonella henselae Bartonella henselae jest najważniejszym czynnikiem etiologicznym choroby kociego pazura(cat scratch disease, CSD). Choroba przenoszona jest przez ugryzienie lub podrapanie zakażonego kota na człowieka. Możliwe wydaje się również przenoszenie riketsji przez ślinę. U pacjentów z immunosupresją choroba może mieć przebieg z różnie nasilonymi objawami. PCR jest czułą i swoistą metodą w diagnostyce Bartonella henselae. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA Chlamydia spp. Bardzo ważną diagnozą różnicową w zapaleniu spojówek u kotów jest infekcja chlamydiami. W badaniach własnych 19 % podejrzanych próbek w badaniu antygenu były pozytywne. Chlamydie są bezwzlędnymi pasożytami komórkowymi. Przy wymazach spojówkowych należy wpierw usunąć wydzielinę, a następnie pobrać wymaz. Materiał do badania: wymazówka (wymazówki nie wkładać do probówki z podłożem transportowym dla chlamydii). Coronawirus kotów jako czynnik etiologiczny zakaźnego zapalenia otrzewnej (FIP). Stwierdzenie obecności wirusa w płynie jamy brzusznej pomaga w postawieniu diagnozy. Zwierzęta bez zamanifestowanych zmian klinicznych mogą zostać zidentyfikowane przez wykrycie wirusa w kale. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA, 0,5 ml surowicy lub punktatu jamy brzusznej, kał. 3
Herpeswirus kotów typu 1 / Caliciwirus kotów Metoda PCR umożliwia szybką i jednoznaczną informacje odnośnie tego, czy zapalenie spojówek w ramach kataru kociego jest wywołane przez herpeswirus lub caliciwirus. PCR umożliwia również potwierdzenie obecności FHV-1 jako czynnika etiologicznego keratitis. Materiał do badania: wymaz (oko, nos), krew EDTA (1 ml). Parvowirus kotów (FPV) Panleukopenia kotów wywoływana jest przez mały, serologicznie jednorodny parvowirus, który jest blisko spokrewniony z CPV. Wirus jest bardzo rozpowszechniony na świecie i wszystkie wrażliwe koty zostają w pierwszym roku życia zainfekowane. PCR umożliwia czułą i swoistą diagnostykę FPV. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA, kał, płyn mózgowo rdzeniowy. Haemobartonella felis Infekcje Haemobartonella felis u kotów występują na całym świecie. Haemobartonella felis należy do rodziny Mycoplasmatacea, bakterii, które przyłączają się do powierzchni erytrocytów. PCR umożliwia ich czułe i swoiste wykrywanie. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA. Wirus białaczki kotów (FeLV) Zakażenie wirusem białaczki kotów z jednej strony prowadzi do schorzeń, które są wywoływane przez samego wirusa, z drugiej do wielu innych chorób towarzyszących, które są skutkiem immunosupresji lub procesów immunopatologicznych. Rodzaj możliwych konsekwencji infekcji FeLV to przede wszystkim zmiany nowotworowe. W zależności od rodzaju zaatakowanych komórek wyróżniamy białaczkę limfatyczną oraz szpikową. W 80 % przypadków białaczek limfatycznych może dojść z jednej strony do powstania guza, z drugiej zaś do białaczki leukemicznej. W większości wypadków po przejściowej infekcji dochodzi do eliminacji wirusa. W 10 15 % przypadków zakażeniu ulegają komórki szpiku kostnego i w konsekwencji dochodzi do infekcji utajonej. U tych zwierząt nie występuje już wiremia i w związku z tym wyniki badania krwi wychodzą negatywne. PCR umożliwia czułe i swoiste wykrywanie przez badanie szpiku kostnego latentnie zakażonych zwierząt. Do potwierdzenia pozytywnego wyniku serologicznego z krwi można również wykonać badanie PCR. Materiał do badania: 1,0 ml krwi EDTA, punktat szpiku kostnego. 4
świnie Actinobacillus pleuropneumoniae (APP) Actinobacillus pleuropneumoniae jest czynnikiem etiologicznym pleuropneumoni świń. Przy pomocy metody PCR można teraz bezpośrednio wykryć również i ten drobnoustrój. Metoda ta cechuje się wysoką czułością i swoistością. Materiał do badania: tkanki (płuca, migdałki), wymaz z nosa. Brachyspira spp. Dyzynteria świń jest wysoko zakaźną chorobą biegunkową świń, która powoduje wysokie straty ekonomiczne w produkcji świń. PCR umożliwia pewną i czułą metodę wykrywania drobnoustroju. W związku z bardzo długim czasem potrzebnym do badania hodowlanego PCR jest metodą z wyboru. Materiał do badania: kał. Chlamydia spp. Dla świń spośród rodzaju Chlamydiacea istotne znaczenie mają gatunki: Chlamydia suis, Chlamydophila abortus i Chlamydophila pecorum. Chlamydie u świń wywołują zmiany w układzie oddechowym i rozrodczym. PCR umożliwia szybkie i pewne wykrycie chlamydii. Materiał do badania: tkanki (płuca, jelita), w postaci rozrodczej wymaz z szyjki macicy. Lawsonia intracellularis Rozrostowe zapalenie jelit świń (PPE) jest wywołane przez wewnątrzkomórkową bakterię - Lawsonia intracellularis. Infekcja ta występuje bardzo powszechnie w stadach świń. U zwierząt stwierdza się biegunki oraz zahamowanie wzrostu. Przyżyciowa diagnostyka mozliwa jest tylko przy pomocy PCR. Materiał do badania: kał. Mycoplasma hyopneumoniae Mycoplasma hyopneumoniae jest głównym czynnikiem etiologicznym enzootycznego zapalenia płuc świń (EPP). Choroba ta jest bardzo szeroko rozpowszechniona i powoduje znaczne straty ekonomiczne w produkcji świń. PCR umożliwia czułą i swoista diagnostykę. Materiał do badania: tkanki (płuca), wypłuczyny z oskrzeli. PCV Circowirus świń typu II (PCV II) jest identyfikowany z tzw. poodsadzeniowym zespołem wyniszczającym (PMWS). PMWS obserwuje się najczęściej u prosiąt odsadzonych, rzadziej przed odsadzeniem. PCR umożliwia wykrycie wirusa w tkankach chorych prosiąt. Materiał do badania: płuca, wątroba, wszystkie tkanki limfatyczne, nerki, trzustka. PPV Infekcja PPV (parvowirus świń) powoduje zespół SMEDI, który odpowiedzialny jest za obniżenie plenności loch. Metoda PCR charakteryzuje się wysoką czułością i swoistością. Materiał do badania: tkanki (płuca, wątroba, nerki). PRRSV z różnicowaniem na podtypy US / EU Infekcja wirusem zespołu rozrodczo oddechowego świń może powodować ronienia w ostatnich dniach ciąży, rodzenie się prosiąt martwych lub słabych jak również choroby układu oddechowego. Przy pomocy PCR wirus może być szybko i pewnie wykryty. W szczepieniach jest wykorzystywany typ amerykański PRRSV, dzięki czemu w badaniu można wykryć europejski szczep terenowy. Materiał do badania: narządy (płuca, wątroba, nerki), krew, surowica. 5
Salmonella spp. Salmonelloza należe do najczęstszych chorób zakaźnych ludzi i zwierząt. PCR umożliwia szybkie i pewne wykrycie bakterii, również u zwierząt będących bezobjawowymi nosicielami. Materiał do badania: kał. od 5 próbek 17,90 (netto) od 10 próbek 14,30 (netto) ptaki Chlamydia spp. Chlamydia psittaci po przeniesieniu na człowieka może powodować zapalenie spojówek, choroby dróg oddechowych. Zakażenie następuje przez wdychanie cząstek wyschniętego kału zakażonych papug. Badanie PCR umożliwia również wykrycie i zróżnicowanie Chlamydia trachomatis i Chlamydia pneumoniae. Materiał do badania: kał lub wymaz z kloaki. PBFD = Psittacine Beak and Feather Disease Również ptaki z postacią bezobjawową choroby mogą być szybko i pewnie wykryte przy pomocy PCR. Materiał do badania: 1-2 krople krwi EDTA lub pióra z miazgą. Polyomavirus u ptaków U piskląt ma przebieg częściowo śmiertelny, zaś u ptaków dorosłych z objawami posocznicy i zapalenia wątroby przebiegająca. PCR umożliwia jednoznaczną diagnostykę infekcji. Materiał do badania: 1-2 krople krwi EDTA lub pióra z miazgą. Oferta pakietowa (obejmuje PBFD, Polyomavirus oraz oznaczanie płci): 51,10 (netto) LABOKLIN Polska Sp. z o.o. ul. Powstanców Slaskich 101 PL 01-495 Warszawa tel/fax::+ 48 22 691 93 10 www.laboklin.pl E-Mail: lab.warszawa@laboklin.pl 6