ТЕМА 4. ПРЕЗЕНТАЦІЯ. TEMAT 4. PREZENTACJA ТЕОРЕТИЧНІ ВІДОМОСТІ. WIADOMOŚCI TEORETYCZNE ВІДМІНКИ. PRZYPADKI Так само, як і в українській мові, у польській існує система відмінків. За відмінками змінюються іменники, прикметники, займенники та числівники. Є 7 відмінків, кожен з яких (крім кличного) відповідає на властиві йому питання: Називний Mianownik M kto? co? Родовий Dopełniacz D kogo? czego? Давальний Celownik C komu? czemu? Знахідний Biernik В kogo? co? Орудний Narzędnik N kim? czym? Місцевий Miejscownik Msc (o) kim? czym? Кличний Wołacz W ОРУДНИЙ ВІДМІНОК. NARZĘDNIK Орудний відмінок вживається з такими дієсловами, як, наприклад, być бути, interesować się цікавитися, spotykać się (z) зустрічатися, rozmawiać (z) розмовляти. Утворюється додаванням до основи слова наступних закінчень: kim? liczba pojedyncza czym? r.m. r.n. r.ż rzeczownik -em przymiotnik -ym/im -ą Kim jesteś? Jestem studentem. Jestem dobrym studentem. Czym jest fiat? Jest autem. Małym autem. Kim ona jest? Jest Ukrainką. Jest młodą Ukrainką. kim? liczba mnoga czym? r.m. r.n. r.ż rzeczownik -ami przymiotnik -ymi/imi Kim oni są? Oni są dobrymi studentami. Czym one są? One są małymi autami. Kim one są Młodymi Ukrainkami. ДІЄСЛОВО. CZASOWNIK Польське дієслово, так само, як і українське, має три часи: Теперішній час Czas teraźniejszy Минулий час Czas przeszły Майбутній час Czas przyszły А також змінюється за числами та особами. Навчимося відмінювати у теперішньому часі найважливіші дієслова: бути być і мати mieć: być mieć liczba pojedyncza 1. ja jestem mam 2. ty jesteś masz 3. on, ona, jest ma ono liczba mnoga 1. My jesteśmy mamy 2. Wy jesteście macie 3. oni, one są mają Аналогічно до того, як відмінюється дієслово mieć, відмінюємо в теперішньому часі і дієслово nazywać się: Ja nazywam się Olga Bortnicka. On nazywa się Paweł Potocki. МОВНА ПРАКТИКА. KONWERSATORIUM 1. LUDZIE DOOKOŁA MNIE 1. Kto to jest? To jest moja koleżanka. 2. Czy to jest nasza nowa studentka? Tak, to jest nasza nowa studentka. Nie, to nie jest studentka, to jest uczenica. 3. To twoja koleżanka? Nie jestem pewny/pewna, chyba tak. Wydaje mi się, że to jest moja znajoma. Chłopiec student Przyjaciel sąsiad Dziewczyna studentka przyjaciółka sąsiadka
Kobieta uczeń Kolega znajomy mężczyzna uczenica Koleżanka znajoma Kim ona jest? Ona jest studentką i moją nową koleżanką. Kim on jest? On jest studentem i moim nowym sąsiadem. Kim one są? One są studentkami i naszymi nowymi koleżankami. Kim oni są? Oni są studentami i naszymi nowymi sąsiadami. Kim Helena jest z pochodzenia? Chyba Polką... Amerykanin Amerykanka Amerykanie Anglik Angielka Anglicy Chińczyk Chinka Chińczycy Czech Czeszka Czesi Francuz Francuzka Francuzi Japończyk Japonka Japończycy Niemiec Niemka Niemcy Polak Polka Polacy Rosjanin Rosjanka Rosjanie Ukrainiec Ukrainka Ukraińcy Włoch Włoszka Włosi Moja koleżanka ma na imię Agata, ona jest Polką. Ja jestem Ukrainką. Twój sąsiad jest Japończykiem? Nie, on jest Chińczykiem. Uzupełnij zdania. Wzór: Kto to jest? To jest chłopiec. Ten chłopiec to nasz sąsiad. Kto to...? To jest moja koleżanka. Ta... to moja... Kto...? To jest student.... to... brat....? To... mężczyzna. Czy ten... to wasz znajomy? Nie, to jest... kolega. Kto...? To... jej siostra. Czy ta siostra to twoja...? Tak, to jest... Przeczytaj i przetłumacz tekst. To jest mój kolega. On się nazywa Paweł Boczek. On jest lekarzem. Jego żona ma na imię Ewa. Jest też lekarką. A ty kim jesteś? Jestem dziennikarzem. Kim jesteście? Jesteśmy studentami pierwszego roku na uniwersytecie. Kim są te dziewczyny? One są koleżankami z grupy. Kim są ci chłopcy? Oni są studentami naszej uczelni. Kto to jest? Jak on się nazywa? Kim on jest? Jak ma na imię jego żona? Kim ona jest? Kim jesteś? Kim jesteście? Kim są te dziewczyny? Kim są ci chłopcy? Postaw pytanie i odpowiedz na nie według wzoru. Wzór: Kto to jest? To jest Polak. Kim on jest? On jest Polakiem. Kto...?... (student, lektor, lekarz, nauczyciel, przyjaciel, sąsiad) Kim...?... (student, lektor, lekarz, nauczyciel, przyjaciel, sąsiad) Postaw pytanie i odpowiedz na nie według wzoru. Wzór: Kto to jest? To jest Polka. Kim ona jest? Ona jest Polką. - Kto...?... (studentka, lektorka, lekarka, nauczycielka, przyjaciółka, sąsiadka) - Kim...?... (studentka, lektorka, lekarka, nauczycielka, przyjaciółka, sąsiadka) Postaw pytanie i odpowiedz na nie. Wzór: Polak (-)/Ukrainiec (+): Czy Pan jest Polakiem? Nie, nie jestem Polakiem, jestem Ukraińcem. 4. lekarz (-) / nauczyciel (+):... 5. uczenica (-) / studentka (+):... 6. lektor (-) / student (+):... 7. sąsiadka (-) / koleżanka (+):... Wzór: Kim jest twój sąsiad? Mój sąsiad jest Hiszpanem. Kim jesteś?...
Kim jest ten chłopiec?... Kim jest ta pani?... Kim są ci turyści?... Kim jest ta studentka?... Kim są twoi przyjaciele?... Kim jesteście?... Kim są te dziewczyny?... 2. PREZENTACJA Jak masz na imię? Mam na imię Helena. Jak pani ma na imię? Mam na imię Magda. Jak ta pani ma na imię? Ona ma na imię Barbara. Jak się nazywasz? Nazywam się Helena Jakubowska. Jak pan się nazywa? Nazywam się Piotr Barańczak. Jak ten pan się nazywa? On nazywa się Adam Kowalski. imię nazwisko Narodowość kim jest Mieć na imię Nazywać się Być Mam na imię Nazywam się Jestem Jestem Kasia Kasia Kowalczuk Ukrainką studentką Ta dziewczyna Ta pani nazywa Ona jest Jest naszą ma na imię się Katarzyna Ukrainką. sąsiadką. Kasia Kowalczuk - Jak się pani nazywa? Nazywam się Irena Wolska. Bardzo mi miło. - Mam na imię Irena. A ty? Jestem Roman. Miło mi. Mnie również. Uzupełnij zdania. Jak się nazywasz? Nazywam się Katarzyna Zabłocka. Jak się...?. Nazywam... Zabłocka. Jak się pan nazywa? Nazywam się Piotr Grochowski. Jak... pan...?... Piotr Grochowski. Jak się nazywa pani koleżanka? Moja koleżanka nazywa się Oksana Dobrenko.... pani koleżanka? Moja Oksana... Jak się nazywa wasza sąsiadka? Nasza sąsiadka nazywa się Helena Jabłońska. Jak...? Nasza... Jak (ty) się nazywasz? Nazywam się... Jak się nazywa twoja koleżanka? Moja koleżanka nazywa się... Jak pani / pan się nazywa? Nazywam się... Wzór: Jak masz na imię? Mam na imię Barbara. Jak ma na imię ten miły chłopiec?... Czy twoja siostra ma na imię Kasia?... Jak pani ma na imię?... Jak masz na imię?... Jak ma na imię ta miła dziewczyna?... Czy twoja koleżanka ma na imię Irena?... Uzupełnij dialogi według wzoru. - Wzór: Jak się pani nazywa? Nazywam się Bożena Rożek. Bardzo mi miło. Jak się pani nazywa?... - Wzór: Mam na imię Irena. A ty? Jestem Roman. Miło mi. Mnie również. Mam na imię... A ty?... 3. PAŃSTWA I MIASTA Skąd pochodzisz? Pochodzę z Ukrainy Zachodniej. Skąd pani jest? Jestem z Ukrainy. Gdzie pan mieszka? Mieszkam w Warszawie, w Polsce.
8. Gdzie mieszka twoja koleżanka? Ona mieszka w Krzemieńcu, w obwodzie Tarnopolskim. 9. Czy twoja rodzina mieszka w mieście? Nie, moja rodzina mieszka na wsi. 10. Nasi dziadkowie mieszkają we wsi Angeliwka obwodu Tarnopolskiego. Mieszkam wieś miasto obwód kraj we/na wsi w w w kraju mieście obwodzie jestem/pochodzę ze wsi z miasta z obwodu z kraju Z którego kraju pani przyjechała? Przyjechałam z Niemiec. Mieszkam w Berlinie. Gdzie pan obecnie mieszka? Czasowo mieszkam w Krakowie, ale na stale mieszkam w Rosji. z Warszawy/w Polska z Polski/w Polsce Warszawa Warszawie Rosja z Rosji/w Rosji Moskwa z Moskwy/w Moskwie z Ukrainy/w Ukraina Ukrainie Kijów z Kijowa/w Kijowie Francja z Francji/we Francji Paryż z Paryża/w Paryżu z Włoch/ we z Mediolanu/ w Włochy Włoszech Mediolan Mediolanie Niemcy z Niemiec/ w Berlin z Berlinu/w Berlinie Niemczech Chiny z Chin/w Chinach Pekin z Pekinu/w Pekinie USA ze Stanach Stanów/w Waszingto n z Waszingtonu/ w Waszingtonie Węgry z Węgier/ na Budapeszt z Budapesztu/ w Węgrzech Budapeszcie Ułóż zdania wykorzystując informacje podane w tabeli. Wzór: Piotr, Ukraina, Tarnopol, Ukrainiec. Piotr pochodzi z Ukrainy, mieszka w Tarnopolu. Jest Ukraińcem. Kraków w Dorota Polska z Polski Krakowie Polka Moskwa w Tatiana Rosja z Rosji Moskwie Rosjanka Igor Ukraina z Lwów we Lwowie Ukrainiec Ukrainy Adam Polska z Polski Warszawa w Polak Warszawie Francja z Marie Francji Lyon w Lyonie Francuzka Anna Włochy z Mediolan w Włoszka Włoch Berta Niemcy z Niemiec Jak się nazywasz? Nazywam się... Kim jesteś? Jestem... Skąd pochodzisz? Pochodzę z... Gdzie mieszkasz? Mieszkam w/na... Mediolanie Berlin w Berlinie Niemka Ułóż zdania. Wzór: Romek, studentem, jest. Romek jest studentem. ta, nazywa, dziewczyna, Podolska, się, Kasia.... Helena, studentką, jest.... z, Roman, jest, Połtawy.... na, ten, Staś, imię, chłopiec, ma....
jest, sympatyczny, Stanisław... Pani, się, jak, nazywa?... się, Helena, nazywam, Jakiwczak.... jest, Kijowa, Stanisław, z.... imię, masz, na, jak?... sympatyczny, jestem, też, ja.... Ułóż zdania. Wzór: Ja, nazywać się, Stanisław, Zorenko. Ja nazywam się Stanisław Zorenko. Ja, być, studentka.... Ta, dziewczyna, mieć, na, imię, Kasia.... Ten, chłopiec, być, student.... On, być, z, Tarnopol.... To, być, Helena. Ona, też, być, studentka.... Jak, ty, nazywać się?... Jak, on, mieć, na, imię?... Jak, ty, mieć, na, imię?... Słowniczek