Ad-1078/2001 Warszawa, dnia 7 sierpnia 2001 r.

1 Ad-1078/2001 Warszawa, dnia 7 sierpnia 2001 r. Komendant Wojewódzki Policji (wszyscy) Komendant Stołeczny Policji Dyrektor Biura KGP (wszyscy) Komendant Wyższej Szkoły Policji Komendant Szkoły Policyjnej (wszyscy) Komendant Ośrodka Szkolenia Policji (wszyscy) Komendant Powiatowy (Miejski) Policji (wszyscy) Komendant Komisariatu Policji (wszyscy) Dążąc do poprawy skuteczności działań Policji w sferze reagowania na przestępstwo, w szczególności przeprowadzania czynności w dochodzeniu w niezbędnym zakresie, w Komendzie Głównej Policji dokonano szczegółowej analizy i oceny dotychczas podejmowanych działań policyjnych podczas organizowania i przeprowadzania oględzin w ramach nie cierpiących zwłoki przedsięwzięć po ujawnieniu przestępstwa. Przyjęte wnioski, po akceptacji przez Kierownictwo Komendy Głównej Policji, stały się podstawą pracy zespołu tematycznego. W ramach prac zespołu odbyło się kilka spotkań roboczych, w trakcie, których dokonano oceny unormowań prawnych regulujących prowadzenie oględzin, przeanalizowano sposoby faktycznego realizowania zadań na miejscach przestępstw, określono zakres niezbędnych prac oraz, w drodze wielu uzgodnień i konsultacji, wypracowano optymalne rozwiązania odnoszące się do taktyki działań policyjnych podczas oględzin. Efektem prac są przedstawione Procedury postępowania Policji podczas organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca przestępstwa. Przyjęte rozwiązania poprzez kompleksowe traktowanie problematyki oględzin, w ramach działania grupy operacyjno-procesowej, są podstawą do przeorientowania pracy wszystkich służb Policji. Celem głównym Procedur jest określenie optymalnych, jednorodnych dla wszystkich jednostek Policji zasad organizacji działania na miejscu poważnego przestępstwa. Mają one także pomóc policjantom wszystkich służb Policji w prawidłowym organizowaniu i przeprowadzaniu oględzin miejsc przestępstw, a w szczególności skutkować zdecydowaną poprawą organizacji współdziałania zaangażowanych do wyjaśnienia przestępstwa służb policyjnych od chwili

2 uzyskania wiadomości o przestępstwie i przejęcia nadzoru nad obszarem, na którym ujawniono przestępstwo przez policjantów, aż do momentu zakończenia gromadzenia i zabezpieczania wszelkich informacji i dowodów przestępstwa w ramach oględzin miejsca zdarzenia. Procedury w wyraźny sposób identyfikują poszczególne obszary działania, których dotyczą i wyznaczają czynności, których wykonaniem kompetentny policjant musi się wykazać w ramach danego obszaru działania. Nadto adaptują one, przy uwzględnieniu polskich wymagań prawnych i implikacji wynikających z ograniczeń organizacyjnych, te elementy Europejskich wytycznych do organizacji badania miejsca zdarzenia i Standardów postępowania dla kierujących oględzinami miejsca przestępstwa, które pozwalają na ocenę zewnętrzną pracy osób odpowiedzialnych za wykonanie określonego zadania, w kontekście obszarów działania objętych Standardami. Stosowanie procedur winno przyczynić się do wyraźnego zwiększenia sprawności organizacyjnej i skuteczności działań Policji podejmowanych w celu wyjaśniania okoliczności poważnych przestępstw oraz stworzyć realne przesłanki dla prawidłowego i efektywnego wykorzystania możliwości dowodowych miejsca przestępstwa. Wdrożenie przyjętych rozwiązań do praktyki będzie podstawowym zadaniem służby kryminalnej Policji w najbliższych latach. W związku z powyższym polecam: 1. Podjąć proces wdrażania i stosowania procedur postępowania Policji stosownie do kompetencji we wszystkich komórkach organizacyjnych Policji poprzez: - analizę i weryfikację obowiązujących w jednostkach Policji aktów prawnych wydanych przez kierowników tych jednostek odnoszących się do organizacji i przeprowadzania oględzin miejsca przestępstwa oraz materiałów o charakterze metodycznym i instrukcyjnym w kontekście ich zgodności z procedurami, - dokonanie pełnego rozpoznania przygotowania jednostek Policji na wszystkich poziomach organizacyjnych Policji do organizowania i przeprowadzania oględzin w ramach poszczególnych modeli organizacyjnych, w szczególności w przypadku ujawnienia przestępstwa dla wyjaśnienia, którego powołuje się grupę operacyjno-procesową, - dostosowywanie sposobu faktycznego realizowania zadań na miejscach przestępstw w obszarach: procesowym, operacyjno-rozpoznawczym, technicznokryminalistycznym, zabezpieczającym i logistycznym do standardów określonych w procedurach, - prowadzenie stałego procesu oceny kompetencji poszczególnych uczestników oględzin, - pełne egzekwowanie, określonych w przepisach policyjnych, zadań komórek organizacyjnych służby prewencyjnej oraz obowiązków policjantów, którzy jako pierwsi przybywają na miejsce zdarzenia w zakresie zabezpieczania miejsca przestępstwa, - kontynuowanie procesu wyposażania komórek organizacyjnych służb policyjnych w środki niezbędne dla prawidłowego prowadzenia działań związanych z ujawnieniem przestępstwa. 2. Włączyć w/wym. regulacje do programów szkolenia i doskonalenia zawodowego w Centralnym Biurze Śledczym, komendach wojewódzkich (Stołecznej) Policji i jednostkach terenowych im podległych oraz Szkołach i Ośrodkach Szkolenia Policji, w szczególności: - Dyrektorzy Biur Koordynacji Służby Kryminalnej, Koordynacji Służby Prewencyjnej i Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego KGP, we współdziałaniu z Komendantami Szkół i Ośrodków Szkolenia Policji przygotują i przeprowadzą pilotażowe szkolenie dla policjantów służby kryminalnej, służby

3 prewencyjne i służby wspomagającej w zakresie organizowania i przeprowadzania oględzin miejsca przestępstwa, uwzględniające istotne zagadnienia związane z tą czynnością, - Komendanci Wojewódzcy i Stołeczny Policji zorganizują i przeprowadzą szkolenia dla podległych im policjantów, uwzględniające odpowiednio zagadnienia objęte szkoleniem pilotażowym, - Komendanci Szkół i Ośrodków Szkolenia Policji dokonają odpowiedniej weryfikacji i adaptacji do obowiązujących programów szkolenia treści procedur, w szczególności z zakresu zabezpieczania miejsca przestępstwa. 3. Dyrektorom Biur Koordynacji Służby Kryminalnej, Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego, Koordynacji Służby Prewencyjnej, Centralny Sztab Policji i Logistyki Policji sprawować bieżący nadzór nad wdrażaniem w/wym. uregulowań w życie poprzez przedstawianie mi, informacji o stopniu realizacji w tym zakresie zadań. Komendant Główny Policji Gen. insp. Jan Michna

4 1 Postanowienia ogólne 1.1 Procedury służą uporządkowaniu zasad organizowania i metod działania jednostek Policji i policjantów podczas przeprowadzania czynności nie cierpiących zwłoki w ramach dochodzenia w niezbędnym zakresie, o którym mowa w art. 308 kodeksu postępowania karnego. 1.2 Procedury określają zasady organizowania i przeprowadzania przez Policję działań od chwili uzyskania wiadomości o przestępstwie i przejęcia nadzoru nad obszarem albo obiektem, na lub, w którym ujawniono przestępstwo do zakończenia czynności procesowych w niezbędnym zakresie oraz zakres kompetencji i odpowiedzialności, a także sposób postępowania zespołów albo poszczególnych policjantów w związku z ujawnianiem, zabezpieczaniem, utrwalaniem i gromadzeniem śladów oraz dowodów dla potrzeb postępowania karnego. 1.3 Procedury stosuje się odpowiednio w przypadku uzyskania przez Policję wiadomości o zdarzeniu, które może wyczerpywać znamiona czynu zabronionego, którego wyjaśnienie wymaga podjęcia określonych działań z wykorzystaniem sił i środków pozostających w dyspozycji Policji (katastrofa, wypadek, działanie sił przyrody) a także w razie potrzeby dokonywania oględzin miejsca, osoby lub rzeczy w postępowaniu karnym. 1.4 W przypadku ujawnienia przestępstwa o skomplikowanym charakterze procesowym, kryminalistycznym i taktycznym działania Policji należy zorganizować w formie grupy operacyjno-procesowej. 1.5 Grupa operacyjno procesowa to powołana przez kierownika jednostki Policji lub uprawnionego przez niego policjanta doraźna struktura organizacyjna Policji składająca się z policjantów lub pracowników służb: kryminalnej, prewencyjnej i wspomagającej, których zadaniem po ujawnieniu przestępstwa jest zorganizowanie, przeprowadzenie i udokumentowanie wszelkich czynności zmierzających do ustalenia i wyjaśnienia okoliczności popełnienia przestępstwa, wykrycia i zatrzymania jego sprawcy lub sprawców oraz ujawnienia, zebrania, zabezpieczenia i utrwalenia dowodów osobowych, rzeczowych i z dokumentów. 1.6 Skład grupy operacyjno-procesowej, w tym jej zespołów, w każdym przypadku należy dostosować do rodzaju przestępstwa, obszaru albo obiektu na lub, w którym ujawniono przestępstwo, zakresu i rodzaju przewidywanych do wykonania czynności dochodzeniowo-śledczych, operacyjno-rozpoznawczych, techniczno-kryminalistycznych, analitycznych, logistycznych i administracyjno-porządkowych oraz do innych specyficznych dla danego przestępstwa okoliczności. 1.7 W ramach grupy operacyjno procesowej można wyodrębnić następujące zespoły: zabezpieczający, prewencyjny, ogledzinowy, operacyjny, procesowy, analityczny, logistyczny i do spraw kontaktów z dziennikarzami. 1.7.1 Zespół zabezpieczający miejsce przestępstwa to wyodrębniona w ramach grupy operacyjno-procesowej podgrupa policjantów służby prewencyjnej lub policjantów innych służb, której zadaniem jest ograniczenie skutków przestępstwa i ochranianie miejsca przestępstwa przed zmianami oraz dostępem osób nieuprawnionych. 1.7.2 Zespół prewencyjny to wyodrębniona w ramach grupy operacyjno-procesowej podgrupa policjantów służby prewencyjnej, wspieranych, w miarę potrzeby przez policjantów służby kryminalnej, zadaniem, której jest organizowanie i wykonywanie pościgów, działań blokadowych i innych w ramach interwencji, akcji i operacji policyjnych. 1.7.3 Zespół oględzinowy to wyodrębniona w ramach grupy operacyjno-procesowej Policji podgrupa lub podgrupy policjantów z komórek dochodzeniowo-śledczych, laboratorium kryminalistycznego albo techniki kryminalistycznej, wspomaganych w miarę potrzeby przez biegłych, zadaniem, której jest zorganizowanie i dokonanie czynności procesowej oględzin miejsca lub miejsc przestępstwa. 1.7.4 Zespół operacyjny to wyodrębniona w ramach grupy operacyjno procesowej Policji podgrupa policjantów z komórek kryminalnych, do walki z przestępczością

5 gospodarczą lub z innych komórek służby kryminalnej uprawnionych do prowadzenia czynności operacyjno- rozpoznawczych oraz z komórek dzielnicowych lub nieletnich służby prewencyjnej, zadaniem, której jest samodzielne zorganizowanie, przeprowadzenie i udokumentowanie czynności operacyjno rozpoznawczych oraz samodzielnie albo we współdziałaniu z policjantami zespołu procesowego czynności procesowych. 1.7.5 Zespół procesowy to wyodrębniona w ramach grupy operacyjno procesowej Policji podgrupa policjantów z komórek dochodzeniowo śledczych, zadaniem, której jest zorganizowanie i dokonanie czynności procesowych w niezbędnym zakresie po ujawnieniu przestępstwa, z wyłączeniem oględzin miejsca ujawnienia przestępstwa. 1.7.6 Zespół analityczny to wyodrębniona w ramach grupy operacyjno procesowej Policji podgrupa policjantów służby kryminalnej Policji, w szczególności z jej komórek analizy kryminalnej, nadzorowanych bezpośrednio przez kierownika grupy operacyjno procesowej, zadaniem, której jest gromadzenie i przetwarzanie informacji z poszczególnych zespołów grupy operacyjno procesowej oraz przekazywanie informacji przetworzonej kierownikowi grupy operacyjno procesowej w celu podejmowania decyzji. 1.7.7 Zespół logistyczny to grupa policjantów lub pracowników z komórek organizacyjnych służby wspomagającej podlegających kierownikowi jednostki Policji zadaniem, której jest zapewnienie policjantom wykonującym czynności w ramach grupy operacyjnoprocesowej odpowiednich warunków materiałowych i socjalnych wykonywania tych czynności. 1.7.8 Zespół do spraw kontaktów z dziennikarzami to policjant lub grupa policjantów odpowiednio przygotowanych i upoważnionych do udzielania informacji dziennikarzom zadaniem, której jest gromadzenie informacji przekazywanych przez kierujących poszczególnymi zespołami grupy operacyjno-procesowej i bieżące przekazywanie informacji przetworzonej przedstawicielom środków masowego przekazu, z zastrzeżeniem, że rodzaj i zakres informacji nie może utrudniać osiągania celów postępowania karnego 1.8 W jednostkach Policji mogą być powoływane stałe grupy policjantów służby kryminalnej, tworzących, w przypadku potrzeby działania po ujawnieniu przestępstwa w ramach grupy operacyjno procesowej zespoły oględzinowy lub operacyjny i kierujących tymi zespołami. 1.9 W przypadku ujawnienia przestępstwa o nieskomplikowanym charakterze zadania przewidziane dla grupy operacyjno procesowej lub poszczególnych jej zespołów mogą wykonywać pojedynczy policjanci lub jeden policjant. 1.10 Formy i metody wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz procedury postępowania policjantów komórek operacyjno-rozpoznawczych służby kryminalnej tworzących zespół operacyjny oraz formy organizacyjne działań policyjnych stosowane w zależności od rodzaju i okoliczności zdarzenia zagrażającego życiu i zdrowiu ludzi lub ich mieniu albo bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu policjantów służby prewencyjnej tworzących zespół prewencyjny, wykonujących czynności w ramach grupy operacyjno procesowej określają przepisy o metodach i formach wykonywania zadań Policji w przypadkach zagrożenia życia i zdrowia ludzi lub ich mienia albo bezpieczeństwa i porządku publicznego. 1.11 Kierownik jednostki Policji, zwłaszcza w przypadku przewidywania działań przedłużających się w czasie, poprzez policjantów lub pracowników z podległych komórek organizacyjnych służby wspomagającej. zapewnia policjantom wykonującym czynności w ramach grupy operacyjno-procesowej, odpowiednie warunki wykonywania tych czynności, w szczególności organizuje ich zabezpieczenie materiałowe i socjalne, a także, w uzasadnionych przypadkach, zapewnia im opiekę psychologiczną w trybie określonym w przepisach o metodach i formach wykonywania zadań Policji w przypadkach zagrożenia życia i zdrowia ludzi lub ich mienia albo bezpieczeństwa i porządku publicznego.

6 2 Współdziałanie Policji z prokuratorem 2.1 Policja niezwłocznie powiadamia właściwego miejscowo prokuratora rejonowego o podjętych w niezbędnym zakresie czynnościach procesowych, a zwłaszcza po ujawnieniu: zdarzenia, którego okoliczności uzasadniają podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci, przestępstwa z użyciem broni palnej, materiałów lub urządzeń wybuchowych, katastrofy, poważnego wypadku w komunikacji lub przy pracy, groźnego pożaru, awarii. 2.2 Policjanci są obowiązani wykonywać polecenia prokuratora w zakresie podejmowanych na miejscu przestępstwa przedsięwzięć zabezpieczających miejsce przestępstwa, czynności procesowych i związanych z nimi czynności techniczno-kryminalistycznych. 2.3 Kierujący zespołem zabezpieczającym lub oględzinowym przedstawia prokuratorowi, który przybył na miejsce przestępstwa okoliczności zdarzenia oraz informuje go o podjętych działaniach zmierzających do ratowania życia i zdrowia zagrożonych osób oraz mienia a także o ustaleniach w dokonanych czynnościach. 2.4 W przypadku, gdy prokurator podjął decyzję o osobistym dokonaniu oględzin lub innych czynności procesowych, kierownik grupy operacyjno-procesowej, kierujący zespołami oględzinowym lub procesowym- współdziałają z prokuratorem podczas dokonywania tych czynności. 3 Odpowiedzialność za przeprowadzenie czynności w dochodzeniu w niezbędnym zakresie 3.1 Komendant wojewódzki (Stołeczny) Policji, w porozumieniu z właściwymi prokuratorami okręgowymi, określa zasady współdziałania odpowiednich służb komendy wojewódzkiej (Stołecznej) Policji i komend powiatowych (miejskich) Policji, zwłaszcza policjantów z komórek: dochodzeniowo-śledczej, kryminalnej, do walki z przestępczością gospodarczą i laboratorium kryminalistycznego w przypadku potrzeby działania w ramach grupy operacyjno-procesowej. 3.2 Właściwy miejscowo komendant powiatowy (miejski) Policji w porozumieniu z prokuratorem rejonowym, uwzględniając w szczególności stopień skomplikowania przestępstwa określa katalog przestępstw, a także może wskazać przestępstwa po ujawnieniu, których przeprowadza się zorganizowane w ramach grupy operacyjno procesowej działania policjantów służby kryminalnej, służby prewencyjnej oraz służby wspomagającej Policji. 3.3 Kierownika grupy operacyjno-procesowej wyznacza spośród kierowników, ich zastępców lub policjantów komórek służby kryminalnej: dochodzeniowo-śledczej, albo operacyjno-rozpoznawczej policjant, który powołał grupę operacyjno procesową. 3.4 Kierownik grupy operacyjno-procesowej odpowiedzialny jest za zorganizowanie, przeprowadzenie i udokumentowanie czynności w niezbędnym zakresie, podjętych przez Policję po ujawnieniu przestępstwa oraz za rodzaj i zakres informacji o prowadzonych czynnościach, przekazywanych osobie odpowiedzialnej za kontakty z dziennikarzami. 3.5 Jeżeli w działaniach policyjnych uczestniczą policjanci komórek: dochodzeniowo śledczej, kryminalnej, do walki z przestępczością gospodarczą lub innej, w której prowadzone są czynności operacyjno-rozpoznawcze komendy wojewódzkiej (Stołecznej) Policji, kierownika grupy operacyjno procesowej albo kierujących poszczególnymi zespołami można wyznaczyć spośród policjantów komendy wojewódzkiej (Stołecznej) Policji. 3.6 Kierownik grupy operacyjno - procesowej w porozumieniu z kierownikiem jednostki Policji lub innym upoważnionym przez kierownika jednostki policjantem wyznacza

7 kierujących pracą poszczególnych zespołów, w skład których wchodzą policjanci służby kryminalnej. 3.7 W miarę potrzeby dozwolone jest łączenie funkcji kierownika grupy operacyjno procesowej tylko z funkcjami kierującego zespołem: oględzinowym, procesowym albo operacyjnym. 3.8 W przypadku działania w ramach grupy operacyjno-procesowej zakres obowiązków kierownika grupy może być odpowiednio rozdzielony na: a) czynności zabezpieczające wykonywane od chwili uzyskania wiadomości o popełnieniu przestępstwa przez dyżurnego jednostki Policji i policjantów służby prewencyjnej, b) czynności procesowe wykonywane przez kierownika grupy, zespól policjantów komórek dochodzeniowo-śledczych albo pojedynczego policjanta tej komórki, c) czynności oględzinowe wykonywane przez kierownika grupy samodzielnie lub z udziałem policjantów komórek techniki kryminalistycznej albo przez zespół oględzinowy, d) czynności operacyjno-rozpoznawcze wykonywane przez zespól policjantów lub pojedynczego policjanta komórki kryminalnej, do walki z przestępczością gospodarczą, albo innej, w której wykonywane są czynności operacyjnorozpoznawcze, e) czynności analityczne wykonywane bezpośrednio przez kierownika grupy, zespół policjantów służby kryminalnej albo pojedynczego policjanta, f) czynności prewencyjne wykonywane w formach interwencji, akcji lub operacji przez policjantów służby prewencyjnej na polecenie kierownika jednostki Policji albo sztabu, g) zabezpieczenie logistyczne działań wykonywane przez policjantów lub pracowników komórek służby wspomagającej na polecenie kierownika jednostki Policji lub innego upoważnionego policjanta. 3.9 Kierujący zespołami lub wykonujący czynności z zakresu poszczególnych zespołów, z zastrzeżeniem postanowień pkt. 1.1.7 i 3.8.f, w każdym przypadku podlegają kierownikowi grupy operacyjno-procesowej. 3.10 Policjant, który podjął decyzję o powołaniu grupy operacyjno-procesowej obowiązany jest do oceny podjętych działań zabezpieczających i wskazania niezbędnych dodatkowych czynności, a w szczególności w zakresie formy organizacyjnej działań policyjnych w trybie określonym w przepisach o formach i metodach wykonywania zadań przez Policję w przypadkach zagrożenia życia i zdrowia ludzi lub ich mienia albo bezpieczeństwa i porządku publicznego. 3.11 Kierownik grupy operacyjno-procesowej lub kierujący zespołem oględzinowym może wyrazić zgodę na dostęp przedstawicieli środków masowego przekazu w pełnym lub określonym zakresie do miejsca albo obiektu, na lub, w którym wykonywane są czynności policyjne, z zastrzeżeniem, że zgoda nie jest wymagana w przypadku, gdy dziennikarze gromadzą informacje, w tym przy wykorzystaniu urządzeń rejestrujących obraz lub dźwięk, z miejsc ogólnie dostępnych znajdujących się poza obszarem wyznaczonym, ochranianym przez zespół zabezpieczający. 4 Zadania dyżurnego jednostki Policji i czynności zabezpieczające miejsce przestępstwa 4.1 Dyżurny jednostki Policji, niezależnie od sposobu uzyskania przez Policję wiadomości o popełnieniu przestępstwa, w związku, z którym zachodzi potrzeba zorganizowania i skierowania na miejsce jego popełnienia policjantów w celu dokonania czynności w niezbędnym zakresie, podejmuje działania określone w przepisach o metodach i formach wykonywania zadań przez dyżurnego jednostki organizacyjnej Policji. O zdarzeniach, którymi mogą być zainteresowani przedstawiciele środków masowego

8 przekazu, dyżurny niezwłocznie zawiadamia właściwego rzecznika albo oficera prasowego, lub inną osobę upoważnioną do kontaktów z dziennikarzami. 4.2 Dyżurny jednostki Policji kierowanym na miejsce przestępstwa policjantom komórek patrolowych lub interwencyjnych służby prewencyjnej Policji albo innym policjantom, określa i poleca wykonanie w szczególności następujących zadań: a) ocenienie sytuacji na miejscu przestępstwa poprzez ustalenie jego rodzaju i przewidywanego jej rozwoju, b) zabezpieczenie miejsca przestępstwa poprzez: usunięcie z miejsca przestępstwa niepożądanych osób i niedopuszczanie nikogo na zabezpieczany obszar lub do obiektu, wyraźne oznaczanie drogi poruszania się po miejscu przestępstwa, z zastrzeżeniem, że jedynym odstępstwem od tej zasady jest konieczność ratowania życia, zdrowia lub mienia, c) niezwłoczne przekazywanie do jednostki Policji informacji o sytuacji na miejscu przestępstwa, zwłaszcza o potrzebie skierowania na to miejsce dalszych policjantów z zadaniem zabezpieczania miejsca przed wejściem osób postronnych oraz o potrzebie wykorzystania środków technicznych przeznaczonych do ochrony dowodów rzeczowych i śladów kryminalistycznych przed negatywnym wpływem warunków atmosferycznych, d) bieżące dokumentowanie w notatniku służbowym danych personalnych, adresowych i osobistych wszystkich osób znajdujących się w rejonie miejsca przestępstwa lub przybywających w ten rejon. 4.3 Zadaniami policjantów komórek patrolowych lub interwencyjnych służby prewencyjnej Policji albo policjantów innych służb, którzy jako pierwsi przybyli na miejsce przestępstwa, niezależnie od wykonywania czynności zmierzających do zatrzymania sprawcy przestępstwa, w przypadkach, gdy zatrzymanie sprawcy lub sprawców jest możliwe w ramach działań pościgowych, są: a) ograniczenie skutków przestępstwa poprzez: udzielanie lub zorganizowanie pomocy medycznej uczestnikom przestępstwa, ewakuowanie osób z miejsca zagrożonego, zabezpieczanie mienia narażonego na zniszczenie lub utratę, organizowanie oraz kierowanie akcją ratowniczą do chwili przybycia właściwych służb ratowniczych, ostrzeganie osób znajdujących się w rejonie miejsca przestępstwa o zagrożeniach oraz o konieczności podporządkowania się wydawanym poleceniom; b) ochranianie miejsca przestępstwa przed zmianami przy pomocy środków będących na ich wyposażeniu osobistym i pojazdów, przy pomocy których pełnią służbę poprzez: wstępne określenie obszaru, na którym mogą znajdować się ślady kryminalistyczne i dowody przestępstwa i otoczenie tego obszaru taśmą zabezpieczającą, linami, barierkami itp.(wykorzystanie innych policjantów, postronnych osób), usunięcie z wytyczonego obszaru wszystkich osób i wyraźne zakazanie wstępu na wyznaczony obszar jakimkolwiek osobom, także osobom, które z tytułu opieki lub nadzoru mają obowiązek interesowania się miejscem, egzekwowanie zakazu wstępu na wyznaczony obszar przed ustaleniem i oznakowaniem przez nich drogi poruszania się po miejscu przestępstwa, z zastrzeżeniem, że jedynym odstępstwem od tej zasady jest konieczność ratowania życia, zdrowia lub mienia, zastosowanie specjalnych zabezpieczeń zwłok, śladów kryminalistycznych i dowodów przestępstwa przed negatywnym wpływem warunków atmosferycznych lub przed szkodliwym działaniem środowiska, z zastrzeżeniem, że zakazane jest wykorzystywanie dla tego celu przedmiotów znajdujących się na lub bezpośrednio w pobliżu miejsca przestępstwa,

9 dbanie, by ślady kryminalistyczne i dowody przestępstwa nie uległy utracie, zniekształceniu (zatarciu) albo przemieszczeniu lub zniszczeniu przez osoby lub zwierzęta; c) przekazywanie dyżurnemu jednostki organizacyjnej Policji bieżącej informacji o sytuacji na miejscu przestępstwa, a w szczególności o: podjętych samodzielnie działaniach ratowniczych i zabezpieczających oraz o ich rezultatach, niezbędnym zakresie dalszych działań, potrzebie skierowania na miejsce przestępstwa dalszych policjantów lub wykorzystania innych środków technicznych dla zabezpieczania miejsca przestępstwa albo ochrony śladów kryminalistycznych i dowodów przestępstwa; d) dokumentowanie w notatniku służbowym oraz w notatkach urzędowych przebiegu i wyników czynności dokonanych na miejscu przestępstwa, a w szczególności: ustalonych danych personalnych, adresowych i osobistych osób związanych z przestępstwem lub mogących mieć z nim związek (pokrzywdzony, świadkowie, sprawca itp.), ustalonych okoliczności przestępstwa, ustalonych zmian, jakie zaistniały na miejscu przestępstwa po jego popełnieniu, wykonanych własnych czynności i działań mających na celu ochronę lub zabezpieczenie materiału dowodowego (zwłok, śladów kryminalistycznych i dowodów przestępstwa) znajdującego się na miejscu przestępstwa przed utratą, zniekształceniem (zatarciem), zniszczeniem lub przemieszczeniem, a także dokładne odnotowywanie: wszystkich uprawnionych osób, zarówno funkcjonariuszy Policji, jak i przedstawicieli innych organów, służb lub inspekcji wchodzących na wyznaczony obszar miejsca przestępstwa, pojazdów przekraczających jego granice, z uwzględnieniem daty i dokładnej godziny ich przybycia, przyczyny i celu wejścia lub wjazdu pojazdu na obszar chroniony oraz daty i godziny jego opuszczenia (wprowadzenie specjalnej karty obecności na miejscu przestępstwa). 4.4 Kierujący zespołem zabezpieczającym lub policjant samodzielnie zabezpieczający miejsce zdarzenia, do czasu przybycia właściwego rzecznika albo oficera prasowego, lub innej osoby upoważnionej do kontaktów z dziennikarzami, może udzielić przedstawicielom środków masowego przekazu informacji wyłącznie w granicach własnych kompetencji i tylko na ich wyraźne żądanie oraz po okazaniu legitymacji prasowej. Udzielane informacje mogą dotyczyć jedynie ogólnego opisu zdarzenia i nie mogą zawierać danych mogących posłużyć do identyfikacji jego uczestników lub formułowania sądów o winie. 4.5 Po przybyciu na miejsce przestępstwa zespołu oględzinowego kierujący zespołem zabezpieczającym lub policjant zabezpieczający miejsce informuje kierującego tym zespołem o przebiegu i wynikach czynności przeprowadzonych przed przybyciem zespołu, uzyskanych informacjach i poczynionych spostrzeżeniach. 4.6 Kierujący zespołem oględzinowym może powierzyć wykonanie innych zadań wynikających z bieżącego rozwoju sytuacji policjantom zabezpieczającym miejsce przestępstwa. 5 Czynności prewencyjne 5.1 Szczegółowe zasady postępowania Policji i policjantów podczas prowadzenia działań pościgowych, blokadowych i innych w ramach interwencji, akcji i operacji określają odrębne przepisy.

10 6 Czynności oględzinowe 6.1 Zadaniem zespołu oględzinowego jest dokonanie czynności procesowych oględzin miejsca lub miejsc przestępstwa, a w szczególności: ujawnienie i zabezpieczenie przy użyciu metod i środków techniki kryminalistycznej śladów i dowodów przestępstwa, prawidłowe udokumentowanie przebiegu oględzin oraz ich wyników w protokole z tej czynności oraz na środkach technicznych przeznaczonych do utrwalania obrazu lub dźwięku przy wykorzystaniu urządzeń rejestrujących obraz lub dźwięk oraz na szkicach albo planach miejsca przestępstwa. 6.2 Zespołem oględzinowym kieruje oraz pracę podległych policjantów organizuje policjant wyznaczony spośród kierownika, zastępcy kierownika, albo policjanta komórki dochodzeniowo-śledczej, techniki kryminalistycznej albo laboratorium kryminalistycznego, zwany dalej kierującym oględzinami. 6.3 Kierownik jednostki Policji lub uprawniony przez niego policjant, albo kierownik grupy operacyjno procesowej o wyznaczeniu kierującego oględzinami informuje prokuratora, a także dyżurnego jednostki Policji. Dyżurny jednostki Policji przekazuje kierującemu zespołem zabezpieczającym dane kierownika grupy operacyjnoprocesowej, a także dane kierującego zespołem oględzinowym, jako osoby przejmującej, po przybyciu na miejsce przestępstwa, kierowanie czynnościami policyjnymi na miejscu przestępstwa. 6.4 W skład zespołu oględzinowego, w zależności od rodzaju przestępstwa, mogą wchodzić: a) kierujący zespołem oględzinowym, b) policjant lub policjanci komórki dochodzeniowo-śledczej prowadzący czynność procesową oględzin miejsca przestępstwa albo wydzielonych sektorów tego miejsca, c) kierownik lub zastępca kierownika laboratorium kryminalistycznego lub komórki techniki kryminalistycznej albo policjant laboratorium kryminalistycznego lub komórki techniki kryminalistycznej - koordynator czynności techniczno - kryminalistycznych wykonywanych przez policjantów laboratorium kryminalistycznego i komórki techniki kryminalistycznej, d) policjant lub policjanci laboratorium kryminalistycznego lub komórki techniki kryminalistycznej ujawniający i zabezpieczający ślady kryminalistyczne i dowody przestępstwa przy użyciu odpowiednich metod i środków techniki kryminalistycznej oraz dokumentujący stan miejsca przestępstwa, przebieg oględzin oraz ich wyniki między innymi poprzez sporządzanie planów, szkiców oraz w miarę potrzeby za pomocą urządzeń i środków technicznych służących do utrwalania obrazu lub dźwięku, e) lekarz, lekarz z zakładu medycyny sądowej, f) biegli odpowiednich specjalności, będący policjantami albo pochodzący spoza organów ścigania. g) przewodnik psa specjalistycznego. 6.5 Skład osobowy zespołu oględzinowego w każdej sytuacji należy dostosować do rodzaju przestępstwa, obszaru lub obiektu na lub, w którym popełniono przestępstwo, przewidywanego zakresu czynności do wykonania oraz innych specyficznych dla danego rodzaju miejsca przestępstwa okoliczności. 6.6 Kierujący zespołem oględzinowym odpowiada bezpośrednio za organizację czynności na miejscu przestępstwa a także, jeżeli w danym przypadku nie wyznaczono koordynatora czynności techniczno kryminalistycznych, wykonuje również jego zadania. W szczególności odpowiedzialny jest za: a) ustalenie samodzielnie albo w porozumieniu z koordynatorem czynności techniczno-kryminalistycznych, (jeżeli został wyznaczony) priorytetów

11 poszczególnych zadań i bieżącą ocenę ich realizacji oraz znaczenia dla procesu wykrywczego, b) zapewnienie prawidłowego obiegu informacji o wynikach czynności procesowych i techniczno-kryminalistycznych na obszarze objętym oględzinami, szczególnie między podzespołami oględzinowymi oraz zapewnienie ochrony poufności wyników czynności procesowych i techniczno-kryminalistycznych, c) nadzorowanie przestrzegania zasad dotyczących: odpowiedniego ubioru wszystkich osób wchodzących na obszar oględzin (odzież ochronna - ochrona na obuwie, rękawiczki, kombinezony, maski itp.), zabezpieczania, do ewentualnych badań eliminacyjnych, wykorzystanych elementów odzieży ochronnej w sposób podobny jak materiału dowodowego, d) zapewnienie niezbędnego wsparcia technicznego i specjalistycznego prowadzenia oględzin i wykorzystanie w ich toku wyników wykonywanych równolegle badań kryminalistycznych, e) udzielanie informacji o wynikach oględzin kierownikowi grupy operacyjnoprocesowej, f) nadzorowanie przestrzegania podczas oględzin zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, g) współdziałanie z kierującym zespołem logistycznym w zabezpieczaniu potrzeb materiałowych, socjalnych i bytowych policjantów i innych osób uczestniczących w oględzinach, h) gromadzenie, analizowanie i porządkowanie dokumentów z czynności wykonanych przez poszczególnych uczestników oględzin (protokołów, notatek służbowych, szkiców, planów, nośników informacji itp.). 6.7 Koordynator wspomagania techniczno-kryminalistycznego podlega kierownikowi grupy operacyjno-procesowej i odpowiedzialny jest za: a) nadzorowanie czynności wszystkich policjantów laboratorium kryminalistycznego i komórki techniki kryminalistycznej na miejscu oględzin oraz rozliczenie ich przed zakończeniem czynności z wykonanych czynności techniczno-kryminalistycznych, b) zapewnianie zespołowi oględzinowemu dostępu do wszelkich metod i środków techniki kryminalistycznej, których zastosowanie podczas oględzin może być niezbędne, c) zagwarantowanie sprawnego przepływu informacji pomiędzy technikami kryminalistyki lub ekspertami policyjnych laboratoriów kryminalistycznych wykonującymi czynności techniczno-kryminalistyczne, a kierownikiem grupy operacyjno-procesowej, d) zapewnienie optymalnego wykorzystywania uzyskanego podczas oględzin materiału dowodowego, e) udzielanie dokładnej informacji o bieżących wynikach oględzin miejsca przestępstwa oraz wstępnych badaniach zebranych śladów kryminalistycznych i dowodów przestępstwa kierownikowi grupy operacyjno-procesowej oraz udzielanie konsultacji w zakresie budowy wersji śledczych, f) współdziałanie z kierującym oględzinami w zapewnieniu ochrony życia i zdrowia osobom wykonującym czynności na miejscu oględzin, g) kontrolowanie jakości pracy na miejscu oględzin oraz właściwego zabezpieczania technicznego materiału dowodowego przeznaczonego do dalszych badań kryminalistycznych, h) kontrolowanie (przez urządzenia łączności lub łączników) przebiegu wykonywanych badań kryminalistycznych materiału dowodowego zabezpieczonego w toku dochodzenia w niezbędnym zakresie.

12 6.8 Zadaniami policjanta laboratorium kryminalistycznego lub komórki techniki kryminalistycznej - specjalisty w rozumieniu k.p.k. - (technik kryminalistyki lub ekspert laboratorium kryminalistycznego) są: a) przeprowadzenie wstępnej oceny miejsca zdarzenia - ogólne zapoznanie się ze specyfiką danego miejsca - i przekazanie swoich spostrzeżeń kierującemu oględzinami, b) skontrolowanie prawidłowości zabezpieczenia technicznego obszaru oględzin, c) prowadzenie dokumentacji czynności techniczno-kryminalistycznych związanych ze zbieraniem materiału dowodowego, d) ustalenie zakresu i przebiegu wykonanych na etapie zabezpieczania miejsca czynności na miejscu zdarzenia, e) wyznaczenie, dokładne zbadanie, zabezpieczenie i wyraźne oznakowanie drogi poruszania się po miejscu przestępstwa ( ścieżki powszechnego dostępu na miejscu zdarzenia") prowadzącej do centralnego punktu tego obszaru, f) utrwalenie na zdjęciach fotograficznych lub elektronicznych nośnikach (taśma wideo) ogólnego widoku miejsca zdarzenia (sporządzenie dokumentacji przy wykorzystaniu urządzeń lub środków technicznych służących do utrwalania obrazu lub dźwięku), g) podejmowanie wszelkich koniecznych czynności mających na celu szczegółowe zbadanie miejsca, na którym znajdują się zwłoki, aby umożliwić podjęcie badań samych zwłok i następnie zabranie ich z miejsca oględzin, h) udokumentowanie i utrwalenie pozycji zwłok, i) dokładne przeszukanie całego obszaru oględzin celem ujawnienia i zabezpieczenia wszelkiego rodzaju śladów kontaktowych, j) zapewnienie specjalistycznego wsparcia w postaci dostępnych metod i środków techniki kryminalistycznej wszystkim biegłym wykonującym czynności na miejscu oględzin podczas ujawniania i zabezpieczania śladów i ich dokumentowania technicznego, k) prawidłowe zabezpieczenie techniczne materiału dowodowego zbieranego podczas oględzin, l) bieżące informowanie kierującego zespołem oględzinowym i koordynatora czynności techniczno - kryminalistycznych o wynikach wykonywanych czynności oraz przekazywanie dokumentacji z tych czynności kierującemu zespołem oględzinowym, m) sporządzenie szczegółowego opisu wszystkich wykonanych zdjęć fotograficznych (materiału poglądowego) i przekazanie go kierującemu oględzinami, n) sporządzenie wszystkich niezbędnych szkiców i planów obejmujących cały obszar oględzin, o) po utrwaleniu ogólnej sytuacji zastanej na miejscu oględzin, w miarę prowadzenia oględzin dokumentowanie położenia poszczególnych zabezpieczanych dowodów rzeczowych i śladów kryminalistycznych, p) w przypadku oględzin znacznych obszarów terenu lub obiektu, gdzie zastosowano technikę podziału obszaru lub obiektu na poszczególne sektory oględzin, sporządzenie planu ukazującego rozmieszczenie tych sektorów. q) współpracowanie z organem procesowym przy typowaniu materiału do badań kryminalistycznych. 6.9 Zakres czynności wykonywanych przez technika kryminalistyki lub eksperta laboratorium kryminalistycznego określa kierujący oględzinami, w porozumieniu z koordynatorem czynności techniczno-kryminalistycznych.

13 6.10 W przypadku udziału technika kryminalistyki lub eksperta laboratorium kryminalistycznego w oględzinach zwłok na miejscu ich znalezienia, do ich zadań należy: a) sfotografowanie pozycji zwłok oraz dla potrzeb ich identyfikacji, b) udokumentowanie widocznych śladów obrażeń, w miarę potrzeby z zastosowaniem skalówek i innych wskaźników, c) zgodnie z potrzebami i wymaganiami pobranie próbek kryminalistycznych z powierzchni ciała denata (z zastrzeżeniem kompetencji lekarza), d) we współpracy z policjantem odpowiedzialnym za ewidencję dowodów rzeczowych zapakowanie i odpowiednie oznaczenie poszczególnych części odzieży denata, e) pobranie, po wcześniejszym zabezpieczeniu zawartości spod paznokci i innych śladów kryminalistycznych z powierzchni dłoni i rąk, odcisków palców i dłoni denata (zawsze należy rozważyć potrzebę zabezpieczenia innego materiału niezbędnego do identyfikacji zwłok np. próbka do określenia kodu genetycznego), f) w przypadku domniemanego narzędzia zabójstwa (np. broń palna, nóż), zapewnienie odpowiedniego jego zabezpieczenia technicznego tak, aby umożliwić zapoznanie się z nim lekarzowi badającemu zwłoki, bez obawy zatarcia śladów lub naniesienia nowych. 6.11 Zadania eksperta o odpowiedniej specjalności zatrudnionego w laboratorium kryminalistycznym Policji, wezwanego do udziału w oględzinach miejsca przestępstwa, są następujące: a) wstępne ustalenie kolejności zdarzeń w trakcie popełniania przestępstwa po osobistym zapoznaniu się z miejscem oględzin, b) udzielanie pomocy w ocenie wiarygodności informacji uzyskanych od świadków (ustalenie, czy są one zgodne z naukową interpretacją ujawnionego materiału dowodowego), c) wykorzystanie zaawansowanych metod i technik ujawniania i zabezpieczania śladów kryminalistycznych, niedostępnych policjantom komórek techniki kryminalistycznej (technikom kryminalistyki), d) udokumentowanie w protokole oględzin zakresu udziału w czynności oraz po zakończeniu czynności zdanie szczegółowej relacji kierownikowi grupy operacyjnoprocesowej z dokonanych ustaleń i przedstawienie jej w formie pisemnej (do protokołu), e) doradzanie kierującemu oględzinami trybu postępowania dotyczącego dalszego wykorzystania ujawnionych śladów kryminalistycznych i dowodów rzeczowych w badaniach kryminalistycznych i doboru odpowiedniego materiału do tych badań oraz jego zabezpieczenia technicznego. 6.12 Do oględzin miejsc przestępstw popełnionych przy użyciu broni palnej, materiału lub urządzenia wybuchowego albo oględzin miejsc pożaru należy wezwać eksperta laboratorium kryminalistycznego o właściwej specjalności. Zakres jego zadań obejmuje kierowanie ujawnianiem i zabezpieczaniem dowodów i śladów użycia broni palnej lub materiałów albo urządzeń wybuchowych albo innych śladów, dla których ujawnienia lub dla ustalenia przyczyny zjawiska niezbędne są wiadomości specjalne. 6.13 Do zadań lekarza lub lekarza medycyny sądowej wezwanego w charakterze biegłego do udziału w oględzinach zwłok na miejscu ich znalezienia należy: a) ustalenie, w określonych przypadkach, czy są to szczątki ludzkie, b) określenie płci zwłok, c) określenie przybliżonego wieku, d) określenie przybliżonego czasu zgonu, e) udzielenie pomocy organowi procesowemu przy ustaleniu tożsamości zwłok,

14 f) udzielenie pomocy organowi procesowemu przy poszukiwaniu, zabezpieczaniu i przygotowaniu do badań specjalistycznych śladów biologicznych (wydzieliny, wydaliny, krew, włosy lub fizykochemiczne), g) ustalenie prawdopodobnej (przypuszczalnej) przyczyny zgonu, h) podyktowanie do protokołu oględzin zapisów dotyczących opisu ściśle lekarskich czynności i spostrzeżeń a także treści zapisów dotyczących szczegółów i okoliczności, które mogą mieć związek ze zgonem osoby, i) udzielenie pomocy organowi procesowemu w zakresie interpretacji związków między ogólnym stanem zwłok a ich otoczeniem dla potrzeb budowy wstępnych wersji przebiegu zdarzenia. 6.14 O udziale w oględzinach miejsca przestępstwa biegłych z różnych dziedzin wiedzy decyduje prokurator, kierujący zespołem oględzinowym lub koordynator czynności techniczno-kryminalistycznych, ustalają oni w szczególności, jakich specjalności biegli będą konieczni na miejscu oględzin dla pełnego ujawnienia, zabezpieczenia i prawidłowego zinterpretowania dostępnego materiału dowodowego. 6.15 Zadaniami policjanta wyznaczonego przez kierującego zespołem oględzinowym jako odpowiedzialnego za dowody rzeczowe są: a) utrzymywanie stałego kontaktu z kierującym zespołem oględzinowym w celu sprawnego przyjmowania dowodów rzeczowych i zapewnienia właściwego ich zabezpieczenia technicznego i formalno-procesowego, b) gromadzenie wszystkich dowodów rzeczowych przyjętych podczas oględzin, c) kontrolowanie zabezpieczenia technicznego i formalno-procesowego wszystkich napływających dowodów i zapewnienie kierującemu zespołem oględzinowym bieżącej informacji o zgromadzonych już dowodach; w przypadku dowodów istotnych dla prowadzonego postępowania bezzwłoczne przedstawienie ich na polecenie kierującego zespołem oględzinowym kierownikowi grupy operacyjno - procesowej, d) prowadzenie w toku oględzin, w miarę potrzeby szczegółowego rejestru wszystkich dowodów rzeczowych oraz dokumentowanie ich obiegu, pozwalającego na dokładne ustalenie, gdzie w danej chwili znajdują się poszczególne dowody rzeczowe oraz kto i w jakim celu miał z nimi kontakt. 7 Czynności operacyjno-rozpoznawcze 7.1 Zadaniami zespołu operacyjnego są w szczególności: a) zabezpieczanie czynności dokonywanych przez przewodnika z psa specjalistycznego, w tym procesowe zabezpieczenie dowodów ujawnionych na ścieżce tropienia (rzeczy, przedmiotów lub dokumentów), b) przeprowadzanie we współdziałaniu z kierownikiem rewiru dzielnicowych lub dzielnicowym rozpoznania posesyjnego i terenowego wokół miejsca przestępstwa oraz po trasie dojścia i odejścia sprawcy lub sprawców przestępstwa celem ustalenia świadków oraz miejsc, które dodatkowo należy objąć oględzinami, c) nawiązanie kontaktów z osobowymi źródłami informacji i wyznaczenie im odpowiednich zadań, d) ustalanie osób podejrzanych w oparciu o policyjne zbiory danych osobowych, kartoteki, materiały form pracy operacyjnej, informacje własne lub innych policjantów i przeprowadzanie o nich wywiadów, e) zatrzymywanie osób podejrzanych i przekazywanie ich wraz z dokumentacją z tej czynności procesowej zespołowi procesowemu celem przesłuchania, f) udzielanie operacyjnej pomocy przy sprawdzaniu alibi osób podejrzanych,

15 g) dokonywanie przeszukań pomieszczeń, innych miejsc lub osób i procesowe dokumentowanie ich przebiegu oraz wyników, h) organizowanie we współdziałaniu z policjantami komórek służby prewencyjnej bezpośrednich pościgów, działań blokadowych i innych w ramach interwencji, akcji i operacji policyjnych, i) uczestniczenie w opracowywaniu planu czynności wykrywczych. j) dokonywanie innych czynności wynikających z okoliczności wyjaśnianego przestępstwa zlecanych przez kierownika grupy operacyjno procesowej. 8 Czynności procesowe 8.1 Zadaniami zespołu procesowego są w szczególności: a) przyjęcie zawiadomienia o przestępstwie, a także wniosku o ściganie, b) przesłuchanie pokrzywdzonego w charakterze świadka, c) zorganizowanie pomocy medycznej i psychologicznej dla ofiar przestępstwa i członków ich rodzin, d) przesłuchiwanie świadków przestępstwa, w tym świadków ustalanych podczas przesłuchań, oględzin lub czynności operacyjno-rozpoznawczych, e) przeprowadzanie innych koniecznych czynności procesowych (zatrzymanie osoby, oględziny osoby, oględziny rzeczy, okazanie osoby lub rzeczy, eksperyment procesowy przeszukanie osoby, przeszukanie pomieszczenia lub innego miejsca, zatrzymanie rzeczy), f) w razie konieczności przesłuchanie osoby podejrzanej w charakterze podejrzanego i procesowe sprawdzenie jej alibi. 9 Zespół do spraw kontaktów z dziennikarzami 9.1 Jeżeli w czynnościach po ujawnieniu przestępstwa uczestniczą: a) policjanci komendy wojewódzkiej (Stołecznej) Policji, kierującym zespołem i udzielającym informacji jest rzecznik prasowy komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji, b) tylko policjanci komendy powiatowej (miejskiej) Policji, kierującym zespołem i udzielającym informacji jest oficer prasowy komendanta powiatowego (miejskiego) Policji, c) tylko policjanci komisariatu Policji, informacji udziela przeszkolony i upoważniony przez komendanta komisariatu Policji policjant, chyba, że rodzaj zdarzenia wymaga obecności właściwego rzecznika lub oficera prasowego. 10 Zapewnienie policjantom warunków materiałowych i socjalnych prowadzenia oględzin 10.1 Zadaniem zespołu logistycznego jest zapewnienie zabezpieczenia materiałowego i socjalnego działań grupy operacyjno-procesowej, w szczególności zorganizowanie: a) zaopatrzenia w środki i materiały zużywające się podczas prowadzonych czynności, b) dostaw sprzętu specjalistycznego lub narzędzi niezbędnych do zabezpieczenia miejsca przestępstwa i do dokonania czynności procesowych, c) miejsc wypoczynku,

16 d) dostaw środków do mycia, e) dostaw napojów i wyżywienia, f) zabezpieczenia medycznego, g) możliwości wymiany umundurowania lub ubrań nie nadających się do dalszego użytkowania. 10.2. Do zabezpieczenia materiałowego i socjalnego dokonywania oględzin należy wykorzystywać infrastrukturę i środki znajdujące się bezpośrednio w dyspozycji właściwej miejscowo jednostki Policji. W wypadku ich braku lub niewystarczających możliwości wsparcia udziela nadrzędna jednostka Policji. 10.3. W celu organizowania i nadzorowania przedsięwzięć zabezpieczenia materiałowego i socjalnego wskazane jest skierowanie uprawnionego policjanta lub pracownika służby wspomagającej bezpośrednio w rejon dokonywania oględzin, w szczególności w przypadku przewidywania, że dokonywanie czynności przez zespół oględzinowy będzie trwało dłużej niż 6 godzin. 10.4 Kierujący zespołem oględzinowym powinien tak organizować dokonywanie czynności, aby członkowie zespołu mieli możliwość przerw regenerujących siły oraz spożycia posiłków. 10.5 W przypadku działań przedłużających się w czasie, w szczególności na miejscach przestępstw, których skutkiem jest śmierć człowieka, na miejscu dokonywania oględzin może przebywać psycholog, którego zadaniem jest udzielanie wsparcia policjantom przechodzącym kryzys oraz kierującemu zespołem oględzinowym w podejmowaniu przedsięwzięć ograniczających stres. 11 Organizowanie i prowadzenie czynności oględzinowych na miejscu przestępstwa 11.1 Organizowanie pracy na miejscu przestępstwa to zespół czynności kierującego zespołem oględzinowym polegających na podziale zadań i jednoznacznym określeniu indywidualnej odpowiedzialności za jakość ich wykonania, określeniu zasad koordynacji czynności i wymiany informacji oraz zasad analizowania i określania na jej podstawie nowych przedsięwzięć. 11.2 W zależności od właściwości miejsca przestępstwa oraz od rodzaju przestępstwa, rozległości miejsca oględzin, rodzaju śladów kryminalistycznych i dowodów rzeczowych mogących wystąpić na miejscu przestępstwa itp., w jednostkach Policji mogą funkcjonować następujące modele organizacyjne oględzin miejsca ujawnionego przestępstwa: a) oględziny dokonywane samodzielnie przez policjanta komórki dochodzeniowośledczej lub techniki kryminalistycznej służby kryminalnej, b) oględziny dokonywane przez policjanta komórki dochodzeniowo-śledczej i policjanta komórki techniki kryminalistycznej służby kryminalnej, c) oględziny dokonywane przez stały lub doraźnie powoływany zespół oględzinowy złożony z policjantów komórek dochodzeniowo-śledczej i laboratorium kryminalistycznego lub techniki kryminalistycznej służby kryminalnej 11.3 Zespół oględzinowy może być skierowany na miejsce każdego przestępstwa. 11.4 Policjant komórki dochodzeniowo-śledczej lub techniki kryminalistycznej wyznaczony do samodzielnego przeprowadzenia oględzin miejsca przestępstwa albo do kierowania zespołem oględzinowym powinien zapoznać się z uzyskanymi informacjami o przestępstwie, wstępnie określić cele i zadania własne lub zespołu oraz niezbędne dla ich wykonania siły i środki.

17 11.5 Policjant komórki dochodzeniowo-śledczej może samodzielnie przeprowadzić oględziny miejsca przestępstwa, jeżeli niezbędne podczas ich dokonywania czynności technicznokryminalistyczne mają polegać tylko na: a) wykonaniu zdjęć fotograficznych, z wyłączeniem zdjęć makroskopowych, b) wykonaniu szkicu ogólnego, nie wymagającego ścisłego zachowania skali, c) ujawnianiu wzrokowym śladów kryminalistycznych i dowodów rzeczowych oraz ich zabezpieczaniu, jeżeli wymaga ono zastosowania jedynie podstawowych środków i materiałów kryminalistycznych, d) ujawnianiu i zabezpieczaniu śladów za pomocą klasycznych proszków i typowej folii daktyloskopijnej. 11.6 Jeżeli podczas oględzin konieczne jest wykonanie czynności technicznokryminalistycznych wymagających wiedzy i umiejętności przekraczających kompetencje policjanta komórki dochodzeniowo-śledczej, może on wezwać do pomocy w ich przeprowadzeniu policjanta komórki techniki kryminalistycznej lub laboratorium kryminalistycznego. 11.7 Decyzję o wezwaniu policjanta laboratorium kryminalistycznego lub komórki techniki kryminalistycznej podejmuje skierowany na miejsce przestępstwa z poleceniem przeprowadzenia oględzin policjant komórki dochodzeniowo-śledczej, po dokonaniu oceny jego stanu i określeniu zakresu koniecznych do wykonania w ramach oględzin miejsca przestępstwa czynności techniczno - kryminalistycznych. 11.8 Do oględzin miejsc poważnych przestępstw kieruje się zespół oględzinowy, złożony z policjantów komórek: dochodzeniowo-śledczej, laboratorium kryminalistycznego i techniki kryminalistycznej, zadaniem, którego jest: a) dokonanie czynności procesowej oględzin, b) wykonanie wszystkich niezbędnych czynności techniczno-kryminalistycznych skutkujących ujawnieniem, zabezpieczeniem i wstępną oceną wszelkich śladów kryminalistycznych związanych z danym przestępstwem i jego uczestnikami, c) niezwłoczne wykonanie wszystkich koniecznych czynności technicznokryminalistycznych nie wymagających wydania postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego lub instytucji specjalistycznej. 11.9 Jeżeli w oględzinach uczestniczy policjant laboratorium kryminalistycznego lub komórki techniki kryminalistycznej, za zgodą policjanta przeprowadzającego oględziny lub kierującego zespołem oględzinowym jest on uprawniony do: a) zabrania śladów kryminalistycznych i dowodów rzeczowych do jednostki Policji celem ich zabezpieczenia technicznego i przygotowania do dalszych badań kryminalistycznych, b) zabrania ujawnionych dowodów rzeczowych do jednostki Policji celem podjęcia w warunkach laboratoryjnych prób ujawnienia na nich śladów kryminalistycznych działania sprawcy, c) przekazania ujawnionych śladów lub dowodów rzeczowych do laboratorium kryminalistycznego lub komórki techniki kryminalistycznej prowadzących zbiory śladów kryminalistycznych lub dowodów rzeczowych celem ich sprawdzenia, a następnie wnioskowania o ich włączenie do zbiorów. 11.10 Zabranie albo przekazanie dowodu rzeczowego lub śladu kryminalistycznego do laboratorium kryminalistycznego albo komórki techniki kryminalistycznej należy odpowiednio udokumentować w protokole oględzin. 11.11 Kierujący zespołem oględzinowym po przybyciu na miejsce przestępstwa dokonuje, wspólnie z prokuratorem, jeżeli w tym czasie jest on obecny na miejscu przestępstwa i policjantem laboratorium kryminalistycznego lub komórki techniki kryminalistycznej, sprawdzenia prawidłowości wykonanych przed jego przybyciem czynności, koryguje sposób ich wykonania i obejmuje nadzór nad dokonywaniem dalszych czynności, a w szczególności: