Warszawa, dnia 16 września 2015 r. RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTER ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI BM-WP.072.316.2015 Pani Małgorzata Kidawa-Błońska Marszałek Sejmu RP Szanowna Pani Marszałek, w nawiązaniu do pisma z dnia 26 sierpnia 2015 r. przekazującego interpelację Posła na Sejm RP Pana Przemysława Czarneckiego w sprawie budowy szerokopasmowego Internetu (nr 34286), uprzejmie przedstawiam poniższe odpowiedzi. Ad. 1 Minister Administracji i Cyfryzacji pełni rolę Instytucji Pośredniczącej (IP) jedynie wobec działania 8.4 Zapewnienie dostępu do Internetu na etapie ostatniej mili Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007 2013 (działanie 8.4 PO IG). Natomiast za określenie i realizację kierunków wsparcia, w tym zakresu inwestycji oraz za przygotowanie harmonogramu najważniejszych działań dotyczących budowy infrastruktury szerokopasmowej w Polsce ze środków Unii Europejskiej odpowiadają poszczególne instytucje zarządzające/instytucje pośredniczące. W Regionalnych Programach Operacyjnych (RPO) są to zarządy województw, a informacje na temat danego programu i efektów jego wdrażania publikowane są na stronach urzędów marszałkowskich. Z kolei informacjami na temat Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW) dysponują Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (MIR) oraz Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Budowane w ramach RPO i PO RPW sieci szerokopasmowe to wielkie magistrale szkieletowe, łączące poszczególne węzły rozprowadzające sygnał do sieci dystrybucyjnych. Ostatnia mila to ostatni fragment infrastruktury, doprowadzający Internet bezpośrednio do odbiorcy. Celem działania 8.4 PO IG jest jednakże nie sama budowa sieci szerokopasmowych, lecz umożliwienie dostępu do Internetu na terenach tzw. białych plam, na których budowa infrastruktury jest nieopłacalna ekonomicznie. Oznacza to, że wyznacznikiem sukcesu działania 8.4 PO IG nie jest długość wybudowanej sieci światłowodowej (zwłaszcza, że na wielu terenach znacznie bardziej efektywne jest doprowadzenie Internetu przy pomocy technologii bezprzewodowych radiowych lub satelitarnych), lecz liczba osób korzystających z Internetu. Wskaźniki przewidziane dla PO IG zostaną wykonane w znaczący sposób przekraczający założone w Programie wartości (32 000). Liczba abonentów usługi 1/13
Internetowej realizowanej za pomocą wybudowanej sieci wyniesie 246 977, z czego do lipca br. wykonano już 140 630. Z informacji MAC wynika, że obecnie długość wybudowanej sieci dla 370 projektów już zakończonych (zrealizowanych - stan na 31.08.2015 r.) wynosi 8 112,02 km (na podstawie wniosków o dofinansowanie), przy zakładanej długości budowanej sieci dla 540 realizowanych projektów z działania 8.4-16 596,45 km (na podstawie wniosków o dofinansowanie). Daje to 49% wybudowanej faktycznie sieci do planowanej, podczas gdy poziom faktycznego wykonania alokacji osiągnął 89%. Do końca roku zakończonych zostanie 170 projektów, których wykonanie jest pod ścisłym nadzorem MAC i Centrum Projektów Polska Cyfrowa. Nie przewiduje się zatem ryzyka znaczącego niewykonania wskaźników. Ad. 2 Zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 państwa członkowskie, w tym Polska, utworzyły własne systemy zarządzania i kontroli, w ramach których sprawdzają prawidłowość funkcjonowania całego systemu oraz poszczególnych projektów. Niemniej jednak Komisja Europejska posiada odpowiednie organy uprawnione do przeprowadzania kontroli, które przeprowadzają zarówno audyty instytucji uczestniczących w procesie wdrażania PO IG, jak i kontrole projektów realizowanych w ramach poszczególnych działań. Zakres przeprowadzanych kontroli projektów w trakcie ich wdrażania przez IP oraz IW obejmuje: ustalenie rzeczowego i finansowego stanu zaawansowania projektu oraz porównanie ustaleń z danymi przedstawianymi przez beneficjenta we wnioskach o płatność (bądź innych dokumentach), ustalenie, czy projekt jest realizowany zgodnie z przyjętym harmonogramem, określenie realnych możliwości zakończenia realizacji projektu w wymaganym terminie, kontrolę dokumentacji finansowej obejmującej m.in. prawidłowość wystawiania dokumentów finansowych (np. faktur, przejściowych świadectw płatności, przelewów), a także prawidłowość zaliczenia poniesionych wydatków do wydatków kwalifikowanych, kontrolę systemu księgowania wydatków kwalifikowalnych przez Beneficjenta, sposób archiwizowania danych finansowo księgowych, sprawdzenie dokumentów formalno-prawnych związanych z projektem i kontraktami (tj. m.in. dokumentacji technicznej, pozwoleń na budowę, podpisanych kontraktów, protokołów konieczności, protokołów negocjacji, poleceń wprowadzenia zmian, zgłoszenia do odbioru, protokołu odbioru końcowego), weryfikację ewentualnych prac dodatkowych pod kątem zgodności z zakresem projektu określonym w umowie o dofinansowanie, zasadami dotyczącymi 2/13
kwalifikowania wydatków oraz, czy zostały zlecone zgodnie z prawem i warunkami umowy podstawowej, prowadzenie przez Beneficjenta działań informacyjnych i promocyjnych, zachowanie przez Beneficjenta zasad dotyczących archiwizacji dokumentów, zapewnienie przez Beneficjenta odpowiedniego nadzoru nad prowadzonymi pracami budowlanymi, weryfikację, czy majątek wytworzony lub zakupiony w celu realizacji projektu jest wykorzystywany zgodnie z celami projektu. Instytucje uczestniczące w procesie wdrażania PO IG przeprowadzają również kontrole innego typu tj.: a) kontrolę doraźną na miejscu realizacji projektu, zakres kontroli jest ustalany indywidualnie dla każdej kontroli w ramach procesu rozpatrywania zasadności przeprowadzenia kontroli doraźnej. Podstawą do przeprowadzenia kontroli doraźnych może być skarga, wniosek opiekuna projektu, informacja o podejrzeniu nieprawidłowości uzyskana od instytucji, podejrzenie niepełnego wykonania zaleceń pokontrolnych z poprzedniej kontroli. W szczególnie skomplikowanych przypadkach kontrole doraźne przeprowadzane są z udziałem biegłego sądowego, który wypowiada się m.in. na temat jakości oraz wyceny infrastruktury; b) kontrolę trwałości - celem kontroli jest potwierdzenie, że Beneficjent nie wprowadził zasadniczych zmian do zrealizowanego projektu przez trwający 3 lata okres trwałości. Weryfikacji podlega: utrzymanie celów projektu; utrzymanie wskaźników na poziomie zadeklarowanym we wniosku o dofinansowanie; posiadanie i używanie zgodnie z przeznaczeniem środków trwałych zakupionych w ramach realizacji projektu, bądź środków trwałych którymi Beneficjent zastąpił środki projektowe i przypisał je do projektu w zastępstwie pierwotnie zakupionych; c) kontrolę na zakończenie celem kontroli jest potwierdzenie posiadania przez Instytucję Wdrażających oryginałów wszystkich dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia ścieżki audytu dla danego projektu; d) kontrolę zamówień - kontrola zapytań ofertowych jakie są udzielane w ramach Działania 8.4 polega na weryfikacji procesu wyboru wykonawcy w ramach przedmiotowych zapytań w zakresie zgodności tej czynności z procedurą określoną w umowie o dofinansowanie oraz wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków. Ponadto w projektach działania 8.4 uzupełnieniem czynności kontrolnych wykonywanych przez pracowników Instytucji Wdrażającej (CPPC IW) są czynności techniczne wykonywane przez pracowników UKE. Pracownicy delegatur regionalnych UKE jadą na miejsce budowy infrastruktury i weryfikują parametry techniczne oraz jej zgodność z wnioskiem o dofinansowanie. Czynności techniczne przeprowadzane są na potrzeby kontroli planowych, kontroli doraźnych, kontroli na zakończenie realizacji projektu oraz 3/13
kontroli trwałości. Zgodnie z przyjętym wskaźnikiem w latach 2014-2015 pracownicy UKE wykonali 432 czynności technicznych. Każda potencjalna nieprawidłowość w realizacji projektu, o której została powiadomiona IP, jest zgłaszana do sprawdzenia przez IW. W wyniku takich sygnałów (np. dotyczących niezgodności budowy z otrzymanymi pozwoleniami, lub w przypadku budowy bez wymaganych zezwoleń), potwierdzonych przez kontrolę lub decyzje administracyjne właściwych organów lub wyroki sądu, możliwe jest rozwiązanie nieprawidłowo realizowanych umów i cofnięcie dofinansowania z obowiązkiem zwrotu dofinansowania wraz z odsetkami. IW korzystało już z takiej możliwości. Warto podkreślić, że ww. inwestycje mogą również podlegać kontroli ze strony Urzędu Skarbowego, który ma szersze uprawnienia kontrolne i dyscyplinujące, niż instytucje zaangażowane w proces wdrażania PO IG (Instytucja Zarządzająca, którą jest Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, IP, czy IW). Ad. 3 MAC wespół z CPPC prowadzi ścisły monitoring realizowanych projektów. Wprowadzono raportowanie do Systemu Informacyjnego o Regionalnych Sieciach Szerokopasmowych (SIRS) w ramach Projektu SIPS, na podstawie którego można określić stan zaawansowania poszczególnych projektów. Przewidziano także szereg ułatwień dla przedsiębiorców, instytucje zaangażowane w proces wdrażania Działania 8.4 PO IG starają się rozwiązywać na bieżąco problemy związane z realizacją projektów, jednocześnie dyscyplinując ich do terminowego wykonywania zaplanowanych zadań w pełnym zakresie. Jednym z takich sposobów dyscyplinowania jest pomniejszanie dofinansowania w przypadku, gdy beneficjent zrealizował zakres rzeczowy projektu i w 100% osiągnął wskaźniki produktu, natomiast nie osiągnął obligatoryjnego wskaźnika rezultatu w wysokości deklarowanej we wniosku o dofinansowanie. Przy pomocy tej metodologii obliczane jest obniżenie dofinansowania w zależności od osiągniętego poziomu wskaźnika, co ma na celu zmobilizowanie beneficjentów do zintensyfikowania wysiłków na rzecz osiągnięcia jak najwyższych poziomów wskaźnika. Metodologię dopracowano w następujący sposób: 1. W przypadku beneficjentów którzy zrealizowali zakres rzeczowy w 100%, a wskaźniki rezultatu zostały osiągnięte na poziomie 80% i więcej wskazanych w umowie o dofinansowanie - proporcjonalne pomniejszenie wyłącznie kategorii bezpośrednio dotyczącej/dotyczących niewykonania wskaźnika (np. zakupu urządzeń abonenckich lub kosztów ich instalacji). 2. W przypadku beneficjentów którzy zrealizowali zakres rzeczowy projektu w 100%, a wskaźniki rezultatu zostały osiągnięte na poziomie od 60% do 80% - korekta wysokości dofinansowania obliczana jest zgodnie z przyjętym algorytmem. Motywuje to przedsiębiorców do efektywniejszych prób realizacji wskaźnika podłączeń. 4/13
Jednocześnie informuję, że Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji prowadzi szereg działań koordynujących i wspierających realizację projektów szerokopasmowych współfinansowanych ze środków europejskich. Wśród nich należy wskazać: 1. Realizacja Projektu systemowego działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do Internetu. Projekt systemowy polega na zapewnieniu koordynacji działań, na poziomie strategicznym, mających na celu ograniczenie barier w dostępie do szerokopasmowego Internetu poprzez ich skierowanie do: podmiotów publicznych realizujących inwestycje na rzecz rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej w ramach 8 osi priorytetowej Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (dalej jako POIG), 16 Regionalnych Programów Operacyjnych (dalej jako RPO) oraz Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej (dalej jako PORPW), podmiotów publicznych i prywatnych, zaangażowanych w budowę infrastruktury telekomunikacyjnej, zapewniającej szerokopasmowy dostęp do Internetu, a także rozwój społeczeństwa informacyjnego, przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu i rozwój innowacyjnej gospodarki, podmiotów publicznych i prywatnych w celu upowszechnienia dobrych praktyk i optymalnych rozwiązań w zakresie procesu inwestycyjnego, osób objętych lub zagrożonych zjawiskiem wykluczenia cyfrowego. Projekt koncentruje się głównie na wsparciu beneficjentów w procesach budowy infrastruktury telekomunikacyjnej oraz przeciwdziałaniu zjawisku wykluczenia cyfrowego poprzez budowanie prawnych mechanizmów koordynacji i doradztwa oraz przeprowadzeniu skutecznych kampanii informacyjnych na temat użyteczności szerokopasmowego dostępu do Internetu. Na bieżąco, według zapotrzebowania beneficjentów, sporządzane są ekspertyzy, opinie, modele współpracy, standardy techniczne, dokumentacje wzorcowe, podręczniki, poradniki, szczegółowe rekomendacje modeli współpracy pomiędzy samorządami, a podmiotami prywatnymi niezbędne do prawidłowej i efektywnej realizacji projektów. Dodatkowo pomoc ekspercka (świadczona przez wyłonione firmy w ramach umowy ramowej) jest kierowana indywidualnie do każdego regionu (samorządu województwa lub podmiotu, któremu powierzono realizację projektu), w którym budowana jest regionalna sieć szerokopasmowa. 2. Powołanie zespołu Zadaniowego ds. Sieci Szerokopasmowych finansowanych ze środków UE. Z inicjatywy Ministra Administracji i Cyfryzacji 18 grudnia 2012 r. Konwent Marszałków Województw Rzeczypospolitej powołał Zespół Zadaniowy ds. Sieci Szerokopasmowych finansowanych ze środków UE. Marszałkowie dostrzegli, że niezbędnym warunkiem realizacji projektów dotyczących budowy sieci szerokopasmowych oraz zapewnienia powszechnego dostępu do Internetu jest stała i efektywna współpraca samorządów. Zadaniem Zespołu jest 5/13
identyfikacja barier związanych z budową sieci szerokopasmowych w regionach, a w szczególności: a) monitoring stanu zaawansowania projektów szerokopasmowych; a) usprawnienie wymiany informacji pomiędzy przedstawicielami województw; b) wskazywanie zagrożeń procesu inwestycyjnego realizacji projektów; c) wymiana dobrych i złych praktyk w zakresie realizacji projektów szerokopasmowych, a także wypracowanie rozwiązań pojawiających się problemów. W ramach Zespołu Zadaniowego co miesiąc odbywają się wideokonferencje. 3. Zawarcie i realizacja Memorandum w sprawie współpracy na rzecz budowy i rozwoju pasywnej infrastruktury sieci szerokopasmowych. W dniu 21 grudnia 2011 r. podpisano zainicjowane przez Ministra Administracji i Cyfryzacji Memorandum w sprawie współpracy na rzecz budowy i rozwoju pasywnej infrastruktury sieci szerokopasmowych, dalej Memorandum. Memorandum jest otwartym porozumieniem pomiędzy administracją rządową, samorządową i przedstawicielami rynku telekomunikacyjnego, którego celem jest współdziałanie w zakresie wypracowania właściwego i przyjaznego otoczenia prawnego i administracyjnego, a także stworzenia platformy współpracy i konsultacji w zakresie inicjatyw związanych z budową infrastruktury telekomunikacyjnej oraz społeczeństwa informacyjnego. Memorandum zrzesza 69 podmiotów, w tym samorządy wojewódzkie, przedsiębiorców i operatorów telekomunikacyjnych oraz ich organizacje i izby oraz 10 obserwatorów. W ramach memorandum powołane zostały grupy robocze, tj. ds. finansowania projektów szerokopasmowych, ds. popytu na szerokopasmowy dostęp do Internetu, ds. inwestycji i zapewnienia dostępu do szerokopasmowych usług telekomunikacyjnych, w tym na obszarach słabo zaludnionych, ds. procesów i barier inwestycyjnych, ds. określenia zasad dostępu do sieci i infrastruktury finansowanych ze środków publicznych, w ramach których prowadzone są prace nad konkretnymi rozwiązaniami. W dniu 26 września 2012 r., podczas trzeciego posiedzenia, Komitet Sterujący Memorandum przekazał Ministrowi Administracji i Cyfryzacji rekomendacje dotyczące budowy sieci szerokopasmowych. Wypracowane w ramach grupy roboczej ds. procesów i barier inwestycyjnych rekomendacje dotyczą usprawnień i ułatwień w procesach inwestycyjnych w zakresie telekomunikacji (m.in. zmiany w ustawie - Prawo budowlane, w ustawie o drogach publicznych, w ustawie o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych). MAC pracuje w trybie ciągłym nad wdrażaniem wypracowanych rekomendacji oraz tematów grup roboczych. Większość rekomendacji znalazła swoje odzwierciedlenie w przygotowywanym Projekcie założeń ustawy o zmianie ustawy o wpieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, oraz niektórych innych ustaw w związku z implementacją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2014/61/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej (obecny etap legislacyjny w trakcie uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji publicznych). 6/13
4. Realizacja projektu System informacyjny o infrastrukturze szerokopasmowej i portal Polska Szerokopasmowa (dalej jako SIPS). W ramach projektu SIPS 1 realizowanego przez Instytut Łączności - Państwowy Instytut Badawczy wspólnie z Urzędem Komunikacji Elektronicznej oraz Ministerstwem Administracji i Cyfryzacji, opracowane zostały bazy: o infrastrukturze szerokopasmowej w regionach (System Informacyjny o Regionalnych Sieciach Szerokopasmowych) oraz zawierająca informacje o rynku usług szerokopasmowych (System Informacyjny o Infrastrukturze Szerokopasmowej): System Informacyjny o Infrastrukturze Szerokopasmowej (SIIS) - to system teleinformatyczny służący do gromadzenia, przetwarzania, prezentowania i udostępniania informacji o infrastrukturze telekomunikacyjnej, publicznych sieciach telekomunikacyjnych oraz budynkach umożliwiających kolokację. System SIIS jest realizowany w ramach Projektu System Informacyjny o infrastrukturze szerokopasmowej i portal Polska Szerokopasmowa. Projekt jest realizowany ze środków 7. osi priorytetowej Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007 2013. Celem Projektu jest utworzenie systemu teleinformacyjnego, zapewniającego wsparcie administracji rządowej i samorządowej w zarządzaniu oraz koordynacji projektów dotyczących budowy infrastruktury szerokopasmowej na obszarach wymagających interwencji. System SIRS to system teleinformacyjny o sieciach szerokopasmowych w Polsce, zbierający dane zarówno o infrastrukturze telekomunikacyjnej, technologiach, parametrach sieci telekomunikacyjnych i budynkach umożliwiających kolokację, jak i dotyczące aspektów ekonomicznych i formalno-prawnych realizowanych projektów. SIRS udostępnia Beneficjentom projektów interfejs użytkownika w formie formularzy elektronicznych przeznaczonych do przekazywania i edycji niezbędnych informacji, wykorzystując jednocześnie informacje wprowadzone już wcześniej do powiązanych tematycznie dziedzinowych systemów teleinformatycznych. System SIRS jest realizowany w ramach projektu System Informacyjny o infrastrukturze szerokopasmowej i portal Polska Szerokopasmowa (SIPS), Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007 2013. Zasoby informacyjne zgromadzone w ramach tego projektu pomagają już przedsiębiorcom, szczególnie z sektora MŚP, w projektowaniu i budowie optymalnych rozwiązań sieci dostępowych oraz systemów węzłowych i transmisyjnych, a także tworzenia właściwych e-usług. 5. Opodatkowanie kabli telekomunikacyjnych podatkiem od budowli. Ustawą o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych w 2010 r. wyłączono z podatku od nieruchomości kable telekomunikacyjne umieszczane w kanalizacji kablowej. W 2013 r., w związku z nowelizacją ustawy o samorządzie gminnym i innych ustaw, 1 7 oś priorytetowa PO IG 7/13
samorządy chciały powrócić do opodatkowania tej infrastruktury. W 2014 r., na potrzeby dyskusji za wyłączeniem z opodatkowania kabli telekomunikacyjnych w kanalizacji kablowej z podatku od nieruchomości sporządzono Analizę korzyści JST ze wspierania inwestycji w infrastrukturę szerokopasmową. Dzięki działaniom MAC, wspartym jednolitym stanowiskiem branży telekomunikacyjnej, a w szczególności sygnatariuszy Memorandum w sprawie współpracy na rzecz budowy i rozwoju pasywnej infrastruktury sieci szerokopasmowych uniknięto wprowadzenia negatywnych w skutkach rozwiązań prawnych, które w znaczący sposób ograniczyłyby inwestycje. W opracowaniu wykazano, że związek pomiędzy cyfryzacją, a gospodarką istnieje także na poziomie pojedynczej gminy oraz, że bezpośredni wpływ na wzrost gospodarczy regionu może mieć polityka podatkowa danej JST w zakresie opodatkowania światłowodów i ustalania opłaty za umieszczenie kanalizacji technicznej w pasie drogowym. Ewentualne przywrócenie podatku spowodowało by wzrost kosztów eksploatacyjnych regionalnych sieci szerokopasmowych np. w ramach projektu Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej woj. podlaskie z ok. 0,7 mln zł do nawet 3 mln zł. 6. Działania zapobiegające występowaniu barier i ryzyk w inwestycjach szerokopasmowych. 1) Nowelizacja ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych. W dniu 16 grudnia 2012 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych. Dwa lata funkcjonowania ustawy pozwoliły zweryfikować przyjęte regulacje i zidentyfikować dodatkowe obszary legislacyjne, których nowelizacja w znaczący sposób może przyczynić się do usprawnienia procesu inwestycyjnego. Znowelizowane przepisy usprawniają proces realizacji regionalnej sieci szerokopasmowej. Nowelizacja wprowadziła także zmiany w ustawie o drogach publicznych, prawie budowlanym i prawie telekomunikacyjnym. 2) Zmiany legislacyjne w zakresie geodezji. W dniu 12 lipca 2014 r. weszła w życie nowelizacja ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, która wprowadza m.in. instytucję narad koordynacyjnych w zakresie uzgadniania projektowanych sieci uzbrojenia terenu dla podmiotów, które zarządzają sieciami. Narady koordynacyjne mogą być prowadzone w formie elektronicznej. Wprowadzenie takiej możliwości było jednym z najważniejszych postulatów zgłaszanych przez podmioty realizujące inwestycje polegające na budowie sieci szerokopasmowych. Dalsze zmiany legislacyjne w zakresie geodezji i kartografii mające usprawnić proces inwestycyjny dla sieci szerokopasmowych znajdzie odzwierciedlenie w rozporządzeniach dot. geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu i krajowej geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz w ewidencji gruntów i budynków (obecny stan procesu legislacyjnego - oba projekty we wrześniu 2015 r. skierowane zostaną na Komitet Rady Ministrów ds. Cyfryzacji). 3) Rozporządzenie w sprawie instalacji telekomunikacyjnych w budynkach wielorodzinnych. 8/13
W dniu 6 listopada 2012 r. Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej podpisał nowelizację rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Rozporządzenie wprowadza m.in. obowiązek: montażu światłowodowej instalacji telekomunikacyjnej w nowo budowanych mieszkalnych budynkach wielorodzinnych, a także budynkach użyteczności publicznej służących celom związanym z oświatą i wychowaniem zapewniającej w szczególności dostęp do szerokopasmowego Internetu; zapewnienia w tych budynkach pomieszczeń (lub miejsc) na osprzęt i urządzenia instalacyjne do montażu instalacji telekomunikacyjnej, dodatkowo wyposażonych w zasilanie elektryczne; budowania instalacji telekomunikacyjnych umożliwiającej świadczenie usług przez różnych przedsiębiorców telekomunikacyjnych niezależnie od techniki dostępowej. Powyższe rozporządzenie weszło w życie z inicjatywy Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji (wcześniej jeszcze jako Ministerstwo Infrastruktury) przy współpracy z Ministerstwem Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (obecnie Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju). Zmiana jest także efektem rekomendacji podmiotów zrzeszonych w Memorandum w sprawie współpracy na rzecz budowy i rozwoju usług i sieci szerokopasmowych. Zmiana w przepisach umożliwia szybsze i tańsze inwestowanie w sieci dostępowe z uwagi na fakt, iż przedsiębiorcy telekomunikacyjni nie będą już musieli instalować infrastruktury wewnątrz budynku, a więc ponosić kosztów związanych z doprowadzeniem sieci od przyłącza telekomunikacyjnego do mieszkania (gniazdka abonenta), co przekładać się będzie na większą dostępność i lepsze parametry usług telekomunikacyjnych dla mieszkańców. 4) Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych dla kanałów technologicznych. W dniu 16 sierpnia 2015 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 1 kwietnia 2015 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać kanały technologiczne. Konieczność wydania warunków technicznych jest związana z postanowieniami ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, która wprowadziła zmianę ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Nowelizacja ustawy o drogach publicznych nałożyła na zarządców dróg obowiązek lokalizowania w pasie drogowym kanału technologicznego w trakcie budowy lub przebudowy drogi. Obowiązek ten dotyczy wszystkich dróg publicznych. Przedmiotowe rozporządzenie zawiera wymagania techniczne dla kanałów technologicznych rozumianych jako ciąg osłonowych elementów obudowy, studni i zasobników służących umieszczeniu lub eksploatacji: a) urządzeń infrastruktury technicznej związanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, b) linii telekomunikacyjnych wraz z zasilaniem oraz linii elektroenergetycznych, niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. 9/13
Kompleksowe uregulowanie zasad projektowania i budowy kanałów technologicznych oraz stworzenia przejrzystego otoczenia prawnego, ułatwi prowadzenie działalności gospodarczej przez podmioty obecnie funkcjonujące na rynku, w szczególności przedsiębiorców. Dzięki określeniu warunków technicznych dla wykonywania obowiązku budowy kanałów technologicznych, stanowiących wytyczne dla zarządców dróg, nie posiadających profesjonalnej wiedzy na temat specyfiki budowy infrastruktury telekomunikacyjnej czy elektroenergetycznej pozwoli na: a) uniknięcie nieefektywnego wykorzystania środków na budowę kanałów technologicznych; b) wprowadzenie jednolitych standardów budowy kanałów technologicznych. 5) Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Dzięki działaniom MAC w lutym 2014 r. weszły w życie zmiany w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, dzięki czemu dopuszczono do lokalizowania telekomunikacyjnych linii kablowych oraz kanalizacji kablowej bez obowiązku uzyskania odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych poza terenem zabudowy. Był to jeden z kluczowych kierunków likwidacji barier inwestycyjnych związanych z budową sieci szerokopasmowych i realizacją rekomendacji Memorandum w sprawie współpracy na rzecz budowy i rozwoju pasywnej infrastruktury sieci szerokopasmowych. 6) Rozporządzenie w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg krajowych, dla których zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. W dniu 3 stycznia 2014 r. zostało opublikowane rozporządzenie, które pozwala na stosowanie dla obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej umieszczonych w pasie drogowym dróg krajowych obniżonych stawek opłat. Obniżenie stawek opłat za zajęcie pasa drogowego w odniesieniu do obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej wychodzi naprzeciw postulatom przedsiębiorców telekomunikacyjnych i przyczyni się do zwiększenia liczby inwestycji, poprzez realne obniżenie ich kosztów. 7) Krajowy program szkoleń z zakresu procesu inwestycyjnego sieci szerokopasmowych edycja 2015 (Akademia Sieci Szerokopasmowych) Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji od maja do końca września 2015 r. organizuje 150 bezpłatnych warsztatów tematycznych związanych z obsługą inwestycyjną projektów szerokopasmowych. Warsztaty są współfinansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Projektu Systemowego działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do Internetu PO IG 2007-2013 oraz z budżetu państwa. Warsztaty realizowane są w ramach podpisanej umowy z firmą Audytel S.A. Program warsztatów ma na celu uświadomienie uczestnikom wpływu inwestycji w sieci szerokopasmowe na rozwój społeczności lokalnych oraz pobudzanie wzrostu gospodarczego, 10/13
a także poszerzenie i aktualizację wiedzy w zakresie procesów związanych z wydawaniem decyzji, pozwoleń, opinii, uzgodnień i innych działań towarzyszących realizacji inwestycji w sieci szerokopasmowe. Szkolenia obejmują 4 bloki tematyczne, z których każdy omawiany jest w trakcie jednego dnia: Zajęcie pasa drogowego i budowa kanałów technologicznych, Obsługa procesu inwestycyjnego, Geodezyjna obsługa procesu inwestycyjnego w zakresie telekomunikacji w świetle przepisów nowelizacji ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, Budowa sieci telekomunikacyjnych kwestie techniczne. Inicjatywa skierowana jest do przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego (JST), przedsiębiorców oraz organizacji zrzeszających tychże przedsiębiorców. Od 11 maja br. do 9 września br. MAC zleciło Wykonawcy (Audytel S.A.) organizację 49 szkoleń, obejmujących łącznie 130 dni szkoleniowych. W ich wyniku przeszkolono już ponad 2500 osób. Akademia Sieci Szerokopasmowych jest kontynuacją zorganizowanych przez MAC w 2013 r. dla przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego i administracji rządowej regionalnych warsztatów (szkoleń tematycznych) związanych z prowadzeniem postępowań administracyjnych dotyczących realizacji inwestycji telekomunikacyjnych z zakresu zajęcia pasa drogowego, lokalizowania sieci szerokopasmowych oraz oceny oddziaływania na środowisko w ramach Projektu Systemowego - działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do Internetu. Podczas tych warsztatów w praktyczny sposób pokazane zostały zagadnienia związane z zajęciem pasa drogowego i wykorzystania pasa drogowego na cele inwestycji telekomunikacyjnych (1. dzień warsztatów), a także zagadnienia związane z lokalizacją sieci szerokopasmowych, w tym z problematyką oddziaływania na środowisko (2. dzień warsztatów). Zaprezentowane zostały także najczęściej popełniane w tym zakresie błędy i sposoby ich uniknięcia. Dodatkowo w ramach tej edycji szkoleń zorganizowano w Warszawie, Katowicach i Poznaniu warsztaty pn. Inwestycje szerokopasmowe: doświadczenia praktyczne, podczas których, przechodząc przez proces inwestycyjny dla sieci szerokopasmowych krok po kroku, każdy z uczestników mógł dowiedzieć się, jak będzie się zmieniało prawo geodezyjne i kartograficzne i inne regulacje związane z procesem inwestycyjnym. W edycji 2013 krajowego programu szkoleń z zakresu procesu inwestycyjnego sieci szerokopasmowych wzięło udział łącznie 1601 uczestników. 8) Dostępność zasobów geodezyjnych i kartograficznych. W ramach prac Memorandum w sprawie współpracy na rzecz budowy i rozwoju pasywnej infrastruktury sieci szerokopasmowych dostrzeżono możliwość opóźnień w realizacji projektów szerokopasmowych z uwagi na ograniczoną dostępność map cyfrowych w Powiatowych Ośrodkach Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej oraz 11/13
konieczność aktualizacji zasobów analogowych do wersji cyfrowej. Podjęta współpraca z Głównym Urzędem Geodezji i Kartografii spowodowała, że na dzień dzisiejszy żaden z beneficjentów realizujących projekty szerokopasmowe nie zgłasza problemów w zakresie geodezji i kartografii. Dodatkowo wytyczne Głównego Geodety Kraju skierowane w sierpniu 2014 r. do Wojewódzkich Inspektorów Nadzoru Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej pozwoliły nadzorować proces pozyskiwania przez wykonawców sieci szerokopasmowych zasobów z Powiatowych Ośrodków Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej oraz priorytetowe traktowanie spraw dotyczących budowy regionalnych sieci szerokopasmowych. MAC we współpracy z Głównym Urzędem Geodezji i Kartografii w październiku i listopadzie 2013 r. zorganizowało warsztaty (w Warszawie, Poznaniu i Katowicach) dot. doświadczeń praktycznych w inwestycjach szerokopasmowych. Warsztaty skierowane były do samorządów realizujących projekty szerokopasmowe, przedstawicieli administracji zaangażowanych w proces inwestycyjny (szczególny nacisk położony został na Powiatowe Ośrodki Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, Urzędy Wojewódzkie oraz Inspektoraty Nadzoru Budowlanego), a także przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Wzięło w nich udział ponad 400 osób. Warsztaty odbyły się pod patronatem Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii oraz Instytutu Łączności Państwowego Instytutu Badawczego. W sierpniu 2015 r. Główny Geodeta Kraju, na wniosek Ministra Administracji i Cyfryzacji, wystąpił do Wojewódzkich Inspektorów Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z prośbą o koordynację oraz wzmocnienie nadzoru nad realizacją działań w powiatach, w celu sprawnej i terminowej obsługi procesu inwestycyjnego związanego z realizacją inwestycji na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do Internetu. 9) Kodeks Dobrych Praktyk na rzecz wsparcia inwestycji szerokopasmowych przez JST. MAC opracowało Kodeks Dobrych Praktyk na rzecz wsparcia inwestycji szerokopasmowych przez JST, który został w kwietniu 2015 r. przesłany do wszystkich samorządów w kraju. Kodeks opisuje korzyści z szerokopasmowego dostępu do Internetu oraz wskazuje dobre praktyki stosowane przez niektóre samorządy na rzecz wspierania inwestycji telekomunikacyjnych. Wraz z Kodeksem wystosowany został List intencyjny do samorządów zwracający uwagę na problem opłat za zajęcie pasa drogowego dla inwestycji szerokopasmowych. Informacje w tej sprawie można znaleźć na stronie MAC https://mac.gov.pl/aktualnosci/kodeks-dobrych-praktyk-na-rzecz-wsparcia-inwestycjiszerokopasmowych-przez-jst 10) Poradnik dla zarządców dróg Budowa infrastruktury telekomunikacyjnej w pasie drogowym. MAC opracowało Poradnik dla zarządców dróg Budowa infrastruktury telekomunikacyjnej w pasie drogowym, który został w sierpniu 2015 r. przesłany do wszystkich samorządów w kraju. Poradnik przybliża problematykę lokalizacji sieci telekomunikacyjnych w pasie drogowym, w szczególności uwarunkowań prawnych lokalizacji 12/13
telekomunikacyjnej linii kablowej, kanalizacji kablowej i kanałów technologicznych zarówno w terenie zabudowy jak i poza terenem zabudowy. W poradniku przedstawiono również rekomendację dobrych praktyk obliczania opłat za udostępnianie kanałów technologicznych. Poradnik został objęty honorowym patronatem Ministra Infrastruktury i Rozwoju. Informacje w tej sprawie można znaleźć na stronie MAC https://mac.gov.pl/aktualnosci/poradnik-dlazarzadcow-drog-budowa-infrastruktury-w-pasie-drogowym Z poważaniem, z up. Ministra Administracji i Cyfryzacji Bogdan Dombrowski Podsekretarz Stanu /podpisano elektronicznie/ Do wiadomości: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów 13/13