RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2040553 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 05.06.2007 07725831.7 (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: 28.10.2015 Europejski Biuletyn Patentowy 2015/44 EP 2040553 B1 (13) (51) T3 Int.Cl. A01N 63/00 (2006.01) A01N 47/06 (2006.01) A01N 43/90 (2006.01) A01N 43/38 (2006.01) A01P 7/00 (2006.01) (54) Tytuł wynalazku: Kombinacje substancji czynnej o właściwościach owadobójczych i roztoczobójczych (30) Pierwszeństwo: 16.06.2006 DE 102006027731 (43) Zgłoszenie ogłoszono: 01.04.2009 w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2009/14 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 31.03.2016 Wiadomości Urzędu Patentowego 2016/03 (73) Uprawniony z patentu: Bayer Intellectual Property GmbH, Monheim am Rhein, DE (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP 2040553 T3 REINER FISCHER, Monheim, DE HEIKE HUNGENBERG, Langenfeld, DE RALF NAUEN, Langenfeld, DE HANS-JÜRGEN SCHNORBACH, Monheim, DE WOLFGANG THIELERT, Odenthal, DE (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Mirosława Ważyńska JWP RZECZNICY PATENTOWI DOROTA RZĄŻEWSKA SP. J. ul. Żelazna 28/30 Sienna Center 00-833 Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
24594/15/ZWA/MW EP 2 040 553 Opis Kombinacje substancji czynnej o właściwościach owadobójczych i roztoczobójczych [0001] Wynalazek dotyczy nowych kombinacji substancji czynnych, które składają się po pierwsze ze znanych cyklicznych ketoenoli, a po drugie z pożytecznych owadów (naturalnych wrogów) i nadają się bardzo dobrze do zwalczania szkodników zwierzęcych, takich jak owady i/lub niepożądane roztocza. [0002] Wiadomo już, że określone cykliczne ketoenole mają właściwości chwastobójcze, owadobójcze i roztoczobójcze. Skuteczność tych substancji jest dobra, jednakże przy niewielkich stosowanych ilościach w niektórych przypadkach pozostawia wiele do życzenia. [0003] Znane są niepodstawione, bicykliczne pochodne 3-arylo-pirolidyn-2,4-dionu (EP-A- 355 599 i EP-A_415 211) jak i podstawione monocykliczne pochodne 3-arylo-pirolidyn-2,4- dionu (EP_A-377 893 i EP-A_442 077). [0004] Ponadto są znane policykliczne pochodne 3-arylo-pirolidyn-2,4-dionu (EP-A_442 073) jak i pochodne kwasu tetramowego z EP-A-456 063, EP-A-521 334, EP-A-596 298, EP- A-613 884, WO 95/01 997, WO 95/26 954, WO 95/20 572, EP-A-0 668 267, WO 96/25 395, WO 96/35 664, WO 97/01 535, WO 97/02 243, WO 97/36 868, WO 97/ 43 275, WO 98/05 638, WO 98/06 721, WO 98/25 928, WO 99/16 748, WO 99/24 437, WO 99/43 649, WO 99/48 869, WO 99/55 673, WO 01/09 092, WO 91/17 972, WO 01/23 354, WO 01/74 770, WO 03/013 249, WO 2004/007 448, WO 2004/024 688, WO 04/065 366, WO 04/080 962, WO 04/111 042, WO 05/044 791, WO 05/044 796, WO 05/048 710, WO 05/049 596, WO 05/066 125, WO 05/092 897, WO 06/000 355, WO 06/029799, WO 06/056281, WO 06/056282, WO 06/089633 i DE-A-05 05 1325. [0005] Ponadto wiadomo już, że liczne pożyteczne owady są stosowane do zwalczania owadów i przędziorków Knowing and recognizing; M.H. Malais, W.J. Ravensberg opublikowane przez Koppert B.V., Reed Business Information (2003). Jednakże zastosowanie samych pożytecznych owadów nie zawsze jest zadowalające. [0006] Zastosowanie spirodiklofenu w tak zwanej zintegrowanej ochronie roślin jest opisane w Pflanzenschutznachrichten Bayer, tom 55, nr 2-3, 2002, strony 211-236. [0007] W Pflanzenschutznachrichten Bayer, tom 55, nr 2-3, 2002, strony 255-266 opisano zastosowanie spirodiklofenu w kombinacji z Rodolia cardinalis i żukowcami Euseius stipulatus i Amblyseius californicus. [0008] W Pflanzenschutznachrichten Bayer, tom 58, nr 3, 2005, strony 441-468 opisano zastosowanie spiromezyfenu w kombinacji z Encarsia formosa, Aphidius rhopalosiphi, Coccinella spp., Maccrolophus caliginosus, Nesidiocoris tenuis, Orius spp. i Phytoseiulus spp.. [0009] Zastosowanie spirodiklofenu w kombinacji z żukowcami Typhlodromus pyri lub Zetzellia mali opisano w Pest Management Science, tom 59, 203, strony 1321-1332.
-2- [0010] J. Biol. Control, tom 20, nr 2, 2006, strony 141-146 ujawnia zastosowanie spiromezyfenu w kombinacji z pożytecznymi owadami Cyrtorhinus lividipennis, Tytthus parviceps i Microvelia douglassi. [0011] Horticultural Sciences, (2006-06-01), strony 707-710 ujawnia, że spiromezyfen jest kompatybilny z Neoseiulus californicus, chociaż ma toksyczne działanie wobec Phytoseiulus persimilis. [0012] Experimental and Applied Acarology, Kluwer Academic Publishers, DO, tom 38, nr 4, (2006-04-01), strony 299-305 ujawnia kombinację spiromezyfenu z pożytecznym owadem Galendromus occidentalis. [0013] Stwierdzono zatem, że związki o wzorze (1-4) mają bardzo dobre właściwości owadobójcze i/lub roztoczobójcze w kombinacji z pożytecznymi owadami z rodziny tasznikowatych (Miridae). [0014] Zaskakująco skuteczność owadobójcza i/lub roztoczobójcza kombinacji substancji czynnej i pożytecznych owadów według wynalazku jest lepsza niż skuteczność pojedynczych substancji czynnych i samych pożytecznych owadów. Występuje nieprzewidziane zwiększenie skuteczności. [0015] Ponadto stwierdzono, że dzięki zastosowaniu kombinacji substancji czynnej i pożytecznych owadów można zastąpić stare i budzące obawy toksykologiczne i/lub ekologiczne substancje czynne przy otrzymaniu porównywalnej skuteczności, która jest dobra przede wszystkim dla bezpieczeństwa użytkownika i/lub środowiska. Poza tym stwierdzono, że można zaoszczędzić na opryskach następczych. [0016] Kombinacje substancji czynnych i pożytecznych owadów według wynalazku zawierają poza tym co najmniej jedną substancję czynną o wzorze (I-4) i co najmniej jednego pożytecznego owada z rodziny tasznikowatych (Miridae). [0017] Na szczególną uwagę zasługują kombinacje z pożytecznymi owadami z rodziny tasznikowatych (Miridae) i izomeru cis o wzorze (I4')
-3- [0018] Kombinacje substancji czynnej i pożytecznych owadów mogą ponadto zawierać również inne dalsze skuteczne grzybobójczo, roztoczobójczo lub owadobójczo komponenty domieszki. [0019] Związki według wzoru (1-4) są już znanymi związkami, których wytwarzanie zostało opisane w patentach/zgłoszeniach patentowych (patrz przede wszystkim WO 97/01 535, WO 97/36 868, WO 98/05 638, WO 04/007 448). [0020] Korzystnie pożyteczne owady z rodziny Miridae można stosować ę w uprawach jednorocznych jak np. warzywa, melony, rośliny ozdobne, ale również w uprawach roślin wieloletnich, jak np. cytrusy, owoce ziarnkowe i pestkowe, przyprawy, iglaki i inne rośliny ozdobne i jak i w leśnictwie. [0021] Jedynie ogólnie opisane chronione uprawy zostały bardziej zróżnicowane i bliżej określone poniżej. W odniesieniu zatem do zastosowania przez warzywa rozumie się np. warzywa owocowe i kwiatostany jako warzywa, przykładowo paprykę, paprykę pepperoni, pomidory, bakłażany, ogórki, dynie, cukinie, bób, fasolę zwyczajną, fasolę szparagową, groch, karczochy; ale również warzywa liściaste, przykładowo sałatę, cykorię, cykorię endywię, rzeżuchę, stuliusz, roszpunkę, sałatę lodową, por, szpinak, boćwinę; ponadto warzywa bulwiaste, warzywa korzeniowe i warzywa łodygowe, przykładowo selery, buraki czerwone, marchew, rzodkiewki, chrzan, wężymord, szparagi, rzepę, pędy palmy, pędy bambusa, ponadto warzywa cebulowe, przykładowo cebula, por, koper, czosnek; ponadto warzywa kapustne, jak kalafior, brokuły, kalarepa, kapusta czerwona, kapusta biała, jarmuż, kapusta warzywna włoska, brukselka, kapusta pekińska. [0022] Odnośnie do zastosowania przez uprawy wieloletnie rozumie się cytrusy, jak przykładowo pomarańcze, grejpfruty, mandarynki, cytryny, limonki, gorzkie pomarańcze, kumkwaty, satsumy; ale również owoce ziarnkowe, jak przykładowo jabłka, gruszki i pigwy i owoce pestkowe, jak przykładowo brzoskwinie, nektarynki, wiśnie, śliwki, śliwy domowe, morele; ponadto winorośl, chmiel, oliwki, herbatę i uprawy tropikalne, jak przykładowo mango, papaje, figi, ananasy, daktyle, banany, duriany (zybuczkowce), kaki, orzechy kokosowe, kakao, kawę, awokado, liczi, owoce męczennicy, guawy, ponadto migdały i orzechy, jak przykładowo orzechy laskowe, orzechy włoskie, pistacje, orzechy nerkowca, orzechy brazylijskie, orzechy pekana, orzechy szary, kasztany, orzechy hikory, orzechy makadamii, orzeszki ziemne, ponadto również owoców również jak owoce jagodowe, jak przykładowo porzeczki, agrest, maliny, jeżyny, borówki czarne, truskawki, borówki brusznice, kiwi, żurawinę.
-4- [0023] Odnośnie zastosowania przez rośliny ozdobne rozumie się rośliny jednoroczne i wieloletnie, np. kwiaty cięte, jak przykładowo róże, goździki, gerbery, lilie, stokrotki, chryzantemy, tulipany, narcyzy, zawilce, mak, amarylis, dalie, azalie, malwy, ale również np. sadzonki, rośliny doniczkowe i krzewy, jak przykładowo róże, aksamitki, bratki, pelargonie, fuksje, hibiskus, chryzantemy, niecierpki, fiołki alpejskie, fiołki afrykańskie, słoneczniki, begonie, ponadto np. krzewy i iglaki, jak przykładowo fikus, rododendron, świerk, jodła, sosny, cisy, jałowce, pinie, oleander. [0024] Odnośnie zastosowania przez przyprawy rozumie się rośliny jednoroczne i wieloletnie, jak przykładowo anyż, chili, papryka, pieprz, wanilia, majeranek, tymianek, goździki, jagody jałowca, cynamon, estragon, kolendra, szafran, imbir. [0025] Z rodziny tasznikowatych (Miridae) szczególnie korzystne są Atractotomus spp., np. Atractotomus mali, Blepharidopterus spp., np. Blepharidopterus angulatus, Camylomma spp., np. Camylomma verbasci, Deraeocoris spp., Macrolophus spp., np. Macrolophus caliginosus, w uprawach jak np. owoce ziarnkowe, owoce pestkowe, warzywa, rośliny ozdobne, iglaki i przyprawy. [0026] Kombinacje substancji czynnej i pożytecznych owadów według wynalazku nadają się do zwalczania szkodników zwierzęcych, korzystnie stawonogów i nicieni, zwłaszcza owadów i/lub pajęczaków, które występują w uprawie winorośli i owoców, rolnictwie i ogrodnictwie jak i w lasach. Są one skuteczne wobec wrażliwych i opornych gatunków jak i wobec wszystkich lub poszczególnych stadiów rozwoju. Do wymienionych wyżej szkodników należą: Z rzędu Isopoda np. Oniscus asellus, Armadillidium vulgare, Porcellio scaber. [0027] Z rzędu Diplopoda np. Blaniulus guttulatus. [0028] Z rzędu Chilopoda np. Geophilus carpophagus, Scutigera spp.. [0029] Z rzędu Symphyla np. Scutigerella immaculata. [0030] Z rzędu Thysanura np. Lepisma saccharina. [0031] Z rzędu Collembola np. Onychiurus armatus. [0032] Z rzędu Orthoptera np. Acheta domesticus, Gryllotalpa spp., Locusta migratoria migratorioides, Melanoplus spp., Schistocerca gregaria. [0033] Z rzędu Blattaria np. Blatta orientalis, Periplaneta americana, Leucophaea maderae, Blattella germanica. [0034] Z rzędu Dermaptera np. Forficula auricularia. [0035] Z rzędu Isoptera np. Reticulitermes spp.. [0036] Z rzędu Phthiraptera np. Pediculus humanus corporis, Haematopinus spp., Linognathus spp., Trichodectes spp., Damalinia spp.
-5- [0037] Z rzędu Thysanoptera np. Hercinothrips femoralis, Thrips tabaci, Thrips palmi, Frankliniella accidentalis. [0038] Z rzędu Heteroptera np. Eurygaster spp., Dysdercus intermedius, Piesma quadrata, Cimex lectularius, Rhodnius prolixus, Triatoma spp. [0039] Z rzędu Homoptera np. Aleurodes brassicae, Bemisia tabaci, Trialeurodes vaporariorum, Aphis gossypii, Brevicoryne brassicae, Cryptomyzus ribis, Aphis fabae, Aphis pomi, Eriosoma lanigerum, Hyalopterus arundinis, Phylloxera vastatrix, Pemphigus spp., Macrosiphum avenae, Myzus spp., Phorodon humuli, Rhopalosiphum padi, Empoasca spp., Euscelis bilobatus, Nephotettix cincticeps, Lecanium corni, Saissetia oleae, Laodelphax striatellus, Nilaparvata lugens, Aonidiella aurantii, Aspidiotus hederae, Pseudococcus spp., Psylla spp. [0040] Z rzędu Lepidoptera np. Pectinophora gossypiella, Bupalus piniarius, Cheimatobia brumata, Lithocolletis blancardella, Hyponomeuta padella, Plutella xylostella, Malacosoma neustria, Euproctis chrysorrhoea, Lymantria spp., Bucculatrix thurberiella, Phyllocnistis citrella, Agrotis spp., Euxoa spp., Feltia spp., Earias insulana, Heliothis spp., Mamestra brassicae, Panolis flammea, Spodoptera spp., Trichoplusia ni, Carpocapsa pomonella, Pieris spp., Chilo spp., Pyrausta nubilalis, Ephestia kuehniella, Galleria mellonella, Tineola bisselliella, Tinea pellionella, Hofmannophila pseudospretella, Cacoecia podana, Capua reticulana, Choristoneura fumiferana, Clysia ambiguella, Homona magnanima, Tortrix viridana, Cnaphalocerus spp., Oulema oryzae. [0041] Z rzędu Coleoptera np. Anobium punctatum, Rhizopertha dominica, Bruchidius obtectus, Acanthoscelides obtectus, Hylotrupes bajulus, Agelastica alni, Leptinotarsa decemlineata, Phaedon cochleariae, Diabrotica spp., Psylliodes chrysocephala, Epilachna varivestis, Atomaria spp., Oryzaephilus surinamensis, Anthonomus spp., Sitophilus spp., Otiorrhynchus sulcatus, Cosmopolites sordidus, Ceuthorrhynchus assimilis, Hypera postica, Dermestes spp., Trogoderma spp., Anthrenus spp., Attagenus spp., Lyctus spp., Meligethes aeneus, Ptinus spp., Niptus hololeucus, Gibbium psylloides, Tribolium spp., Tenebrio molitor, Agriotes spp., Conoderus spp., Melolontha melolontha, Amphimallon solstitialis, Costelytra zealandica, Lissorhoptrus oryzophilus. [0042] Z rzędu Hymenoptera np. Diprion spp., Hoplocampa spp., Lasius spp., Monomoriuin pharaonis, Vespa spp.. [0043] Z rzędu Diptera np. Aedes spp., Anopheles spp., Culex spp., Drosophila melanogaster, Musca spp., Fannia spp., Calliphora erythrocephala, Lucilia spp., Chrysomyia spp., Cuterebra spp., Gastrophilus spp., Hyppobosca spp., Stomoxys spp., Oestrus spp., Hypoderma spp., Tabanus spp., Tannia spp., Bibio hortulanus, Oscinella frit, Phorbia spp., Pegomyia hyoscyami, Ceratitis capitata, Dacus oleae, Tipula paludosa, Hylemyia spp., Liriomyza spp. [0044] Z rzędu Siphonaptera np. Xenopsylla cheopis, Ceratophyllus spp.
-6- [0045] Z klasy Arachnida np. Scorpio maurus, Latrodectus mactans, Acarus siro, Argas spp., Ornithodoros spp., Dermanyssus gallinae, Eriophyes ribis, Phyllocoptruta oleivora, Boophilus spp., Rhipicephalus spp., Amblyomma spp., Hyalomma spp., Ixodes spp., Psoroptes spp., Chorioptes spp., Sarcoptes spp., Tarsonemus spp., Bryobia praetiosa, Panonychus spp., Tetranychus spp., Hemitarsonemus spp., Brevipalpus spp. [0046] Do pasożytniczych nicieni roślin należą np. Pratylenchus spp., Radopholus similis, Ditylenchus dipsaci, Tylenchulus semipenetrans, Heterodera spp., Globodera spp., Meloidogyne spp., Aphelenchoides spp., Longidorus spp., Xiphinema spp., Trichodorus spp., Bursaphelenchus spp. [0047] Substancje czynne mogą zostać przeprowadzone w ogólnie przyjęte preparaty, jak roztwory, emulsje, proszki do oprysków, zawiesiny, środki do rozpylania, pasty, rozpuszczalne proszki, granulaty, aerozole, koncentraty zawiesinowo - emulsyjne, impregnowane substancją czynną materiały naturalne i syntetyczne jak i mikrokapsułki w substancjach polimerowych. [0048] Te formulacje wytwarzane są w znany sposób, np. poprzez zmieszanie substancji czynnych ze środkami rozcieńczającymi, a więc ciekłymi rozpuszczalnikami i/albo stałymi substancjami nośnikowymi, ewentualnie przy użyciu środków aktywnych powierzchniowo, a więc środków emulgujących i/albo środków dyspergujących i/albo środków pianotwórczych. [0049] W przypadku użycia wody jako rozcieńczalnika mogą zostać zastosowane np. również organiczne rozpuszczalniki jako rozpuszczalniki pomocnicze. Jako ciekłe rozpuszczalniki pod uwagę brane są zasadniczo: aromaty, jak ksylol, toluol lub alkilonaftaleny, chlorowane aromaty lub chlorowane węglowodory alifatyczne, jak chlorobenzole, chloroetyleny lub chlorek metylenu, węglowodory alifatyczne, jak cykloheksan lub parafiny, np. frakcje ropy naftowej, oleje mineralne i roślinne, alkohole jak butanol lub glikol jak i ich etery i estry, ketony, jak aceton, metyloetyloketon, metyloizobutyloketon lub cykloheksanon, silnie polarne rozpuszczalniki, jak dimetyloformamid i dimetylosulfotlenek, jak i woda. [0050] Jako stałe materiały nośnikowe brane są pod uwagę: np. sole amoniowe i naturalne mączki skalne, jak kaoliny, ziemie ilaste, talk, kreda, kwarc, attapulgit, montmorylonit albo ziemia okrzemkowa i syntetyczne mączki skalne, jak wysoko zdyspergowana krzemionka, tlenek glinu i krzemiany, jako stałe substancje nośnikowe dla granulatów brane są pod uwagę: np. łamane i frakcjonowane skały naturalne, jak kalcyt, marmur, pumeks, sepiolit, dolomit jak i granulaty syntetyczne z nieorganicznych i organicznych mączek jak i granulaty z organicznych materiałów jak trociny, łupiny orzecha kokosowego, kolby kukurydzy i łodygi tytoniu; jako środki emulgujące i/lub pianotwórcze brane są pod uwagę: np. niejonogenne i anionowe emulgatory, jak polioksyetylowe estry kwasu tłuszczowego, polioksyetylowe etery alkoholi tłuszczowych, np. alkiloarylowy eter poliglikolowy, sulfoniany alkilu, siarczany alkilu, sulfoniany arylu jak i hydrolizaty białka; jako
-7- środki dyspergujące brane są pod uwagę: np. ługi ligninowo-siarczkowe i metyloceluloza. [0051] W formulacjach mogą być stosowane kleje jak karboksymetyloceluloza, naturalne i syntetyczne proszkowe, granulowane lub lateksopodobne polimery, jak guma arabska, alkohol poliwinylowy, octan poliwinylu, jak i naturalne fosfolipidy, jak kefaliny i lecytyny i fosfolipidy syntetyczne. Dalszymi dodatkami mogą być oleje mineralne i roślinne. [0052] Mogą być stosowane barwniki, jak nieorganiczne pigmenty, np. tlenek żelaza, tlenek tytanu, błękit żelazowo-cyjanowy i barwniki organiczne, jak barwniki alizarynowe, azowe i metaloftalocyjaninowe i śladowe substancje odżywcze, jak sole żelaza, manganu, boru, miedzi, kobaltu, molibdenu i cynku. [0053] Formulacje zawierają zazwyczaj pomiędzy 0,1 a 95% wagowych substancji czynnej, korzystnie pomiędzy 0,5 a 90%. [0054] Kombinacje substancji czynnych według wynalazku mogą występować w przyjętych w sprzedaży formulacjach jak i w przygotowanych z tych formulacji postaciach stosowanych w mieszaninie z innymi substancjami czynnymi, jak insektycydy, substancje wabiące, preparaty do sterylizacji, bakteriocydy, akarycydy, nematocydy, fungicydy, substancje regulujące wzrost lub herbicydy. Do insektycydów zaliczają się przykładowo m.in. estry kwasu fosforowego, karbaminiany, estry kwasu karboksylowego, chlorowane węglowodory, fenylomoczniki, substancji wytwarzanych przez drobnoustroje. [0055] Możliwa jest również mieszanina z innymi znanymi substancjami czynnymi, jak herbicydy lub ze środkami nawożącymi i regulatorami wzrostu. [0056] Kombinacje substancji czynnych mogą występować ponadto przy zastosowaniu jako insektycydy w ich konwencjonalnych w sprzedaży formulacjach jak i w przygotowanych z tych formulacji postaciach stosowanych w mieszaninie z synergistami. Synergistami są związki, przez które zwiększa się skuteczność substancji czynnej, mimo że dodany synergista nie musi być sam aktywnie działający. [0057] Zawartość substancji czynnej postaci stosowanej przygotowanej z przyjętych w sprzedaży formuł może zmieniać się w szerokich zakresach. Stężenie substancji czynnej postaci stosowanych może wynosić od 0,0000001 aż do 95% wagowych substancji czynnej, korzystnie pomiędzy 0,0001 a 1% wagowym. [0058] Zastosowanie odbywa się w postaci dopasowanej do przyjętego sposobu. [0059] Kombinacje substancji czynnych mogą być stosowane jako takie, w postaci koncentratów lub ogólnie przyjętych preparatów jak proszki, granulaty, roztwory, zawiesiny, emulsje lub pasty. [0060] Podana formulacja może być wytwarzana w znany sobie sposób, np. poprzez zmieszanie substancji czynnych z przynajmniej jednym rozpuszczalnikiem ewentualnie rozcieńczalnikiem, emulgatorem, środkami dyspergującymi i/lub wiążącymi lub
-8- utrwalającymi, wodoodpornymi, ewentualnie suszącymi lub stabilizatorami UV i ewentualnie barwnikami i pigmentami jak i dalszymi środkami pomocniczymi wspomagającymi obróbkę. [0061] Według wynalazku mogą być zaprawiane wszystkie rośliny i części roślin. Przez rośliny rozumiane są tutaj wszystkie rośliny i populacje roślin, jak pożądane i niepożądane gatunki dzikich roślin lub roślin uprawnych (w tym naturalnie występujące rośliny uprawne). Roślinami uprawnymi mogą być rośliny, które mogą być otrzymane konwencjonalnymi sposobami uprawy i optymalizacji lub poprzez sposoby biotechnologiczne i inżynierii genetycznej lub kombinacje tych sposobów, w tym rośliny transgeniczne i w tym objęte prawami ochrony gatunkowej chronione i niechronione odmiany roślin. Przez części roślin powinny być rozumiane wszystkie nadziemne i podziemne części i narządy roślin, jak pęd, liść, kwiat i korzeń, przy czym wymienione zostają przykładowo liście, igły, łodygi, pnie, kwiaty, owocniki, owoce i nasiona jak i korzenie, bulwy i kłącza. Do części roślin należą także plony jak i wegetatywny i generatywny materiał siewny, przykładowo sadzonki, bulwy, kłącza, rozłogi i nasiona. [0062] Zaprawianie roślin i części roślin według wynalazku substancjami czynnymi następuje bezpośrednio lub poprzez oddziaływanie na ich otoczenie, środowisko lub miejsce składowania według ogólnie przyjętych sposobów zaprawiania, np. poprzez zanurzanie, natryskiwanie, opryskiwanie, zamgławianie, posypywanie, wcieranie a przy materiale siewnym, zwłaszcza przy nasionach, ponadto przez powlekanie jedno- lub wielowarstwowe. [0063] Jak już wspomniano wyżej, według wynalazku mogą być zaprawiane wszystkie rośliny i ich części. W korzystnym przykładzie wykonania zostają zaprawione rodzaje roślin i odmiany roślin jak i ich części występujące dziko lub otrzymane poprzez konwencjonalne biologiczne sposoby hodowli, jak krzyżowanie lub fuzja protoplastów. W innym korzystnym przykładzie wykonania zostają zaprawione transgeniczne rośliny i odmiany roślin, które zostały otrzymane poprzez sposoby inżynierii genetycznej ewentualnie w kombinacji ze sposobami konwencjonalnymi (Genetically Modified Organisms) i ich części. Termin części ewentualnie części roślin lub części roślinne został wyjaśniony powyżej. [0064] Szczególnie korzystnie zaprawione zostają według wynalazku rośliny każdorazowo przyjętych w sprzedaży lub będących w użytku odmian roślin. [0065] W zależności od rodzaju roślin, ewentualnie odmian roślin, ich umiejscowienia i warunków wzrostu (podłoży, klimatu, okresu wegetacyjnego, odżywiania) mogą występować poprzez zaprawianie według wynalazku również nadaddytywne ( synergistyczne ) działania. Możliwe są więc przykładowo zmniejszone ilości stosowane i/lub poszerzanie spektrum działania i/lub wzmacnianie działania stosowanych według wynalazku surowców i środków, lepszy wzrost roślin, polepszona tolerancja na wysokie lub niskie temperatury, podwyższona tolerancja na susze lub zawartość soli w wodzie i w glebie, lepsze kwitnienie, łatwiejsze pozyskiwanie plonów, przyspieszone dojrzewanie, wyższe wydajności zbiorów, wyższa jakość i/lub wyższa wartość odżywcza zebranych plonów,
-9- wyższa trwałość przy przechowywaniu i/lub polepszenie charakterystyki przetwórstwa zebranych plonów, które wykraczają właściwie powyżej oczekiwanych efektów. [0066] Do korzystnych zaprawianych według wynalazku roślin lub odmian roślin transgenicznych (otrzymanych dzięki inżynierii genetycznej) należą wszystkie rośliny, które otrzymano dzięki inżynierii genowej materiału genetycznego, czemu rośliny te zawdzięczają szczególnie korzystnie wartościowe właściwości ( cechy ). Przykładami takich właściwości są lepszy wzrost roślin, polepszona tolerancja na wysokie lub niskie temperatury, podwyższona tolerancja na suszę lub zawartość soli w wodzie i w glebie, lepsze kwitnienie, łatwiejsze pozyskiwanie plonów, przyspieszone dojrzewanie, wyższe wydajności zbiorów, wyższa jakość i/lub wyższa wartość odżywcza zebranych plonów, wyższa trwałość przy przechowywaniu i/lub polepszenie charakterystyki przetwórstwa zebranych plonów. Dalszymi i szczególnie wyróżniającymi się przykładami tych właściwości jest lepsza obrona roślin przeciw szkodnikom zwierzęcym i mikrobowym, takim jak owady, roztocze, fitopatogenne grzyby, bakterie i/lub wirusy, jak również zwiększona tolerancja roślin przeciw określonym chwastobójczym substancjom czynnym. Jako przykłady roślin transgenicznych można wymienić ważne rośliny użytkowe, takie jak zboża (pszenica, ryż), kukurydza, soja, ziemniak, bawełna, rzepak jak i rośliny owocowe (z takimi owocami jak jabłka, gruszki, owoce cytrusowe i winogrona), przy czym na szczególną uwagę zasługują kukurydza, soja, ziemniak, bawełna i rzepak. Jako właściwości ( cechy ) na szczególne podkreślenie zasługuje ulepszona obrona roślin przeciw owadom dzięki powstającej w roślinach toksynie, zwłaszcza tym powstającym w roślinach pod wpływem materiału genetycznego z Bacillus thuringiensis (np. przez geny CryIA(a), CryIA(b), CryIA(c), CryIIA, CryIIIA, CryIIIB2, Cry9c Cry2Ab, Cry3Bb i CryIF jak i ich kombinacje) (zwanych dalej roślinami Bt ). Właściwościami ( cechami ) wartymi szczególnego podkreślenia są polepszona tolerancja roślin na określone substancje chwastobójcze, przykładowo imidazolinony, sulfonylomoczniki, glifosat lub fosfinotrycynę (np. gen PAT ). W danym przypadku geny nadające pożądane właściwości ( cechy ) mogą być obecne w kombinacjach ze sobą w roślinach transgenicznych.. Jako przykłady roślin Bt można wymienić odmiany kukurydzy, odmiany bawełny, odmiany soi i odmiany ziemniaka, które sprzedaje się pod nazwami handlowymi YIELD GARD (np. kukurydza, bawełna, soja), KnockOut (np. kukurydza), StarLink (np. kukurydza), Bollgard (bawełna), Nucotn (bawełna) i NewLeaf (ziemniak). Jako przykłady roślin tolerujących herbicydy można wymienić odmiany kukurydzy, odmiany bawełny i odmiany soi, które sprzedaje się pod nazwami handlowymi Roundup Ready (tolerancja na glifosat np. kukurydza, bawełna, soja), Liberty Link (tolerancja na fosfinotrycynę np. rzepak), IMI (tolerancja na imidazolinony) i STS (tolerancja na sulfonylomoczniki np. kukurydza). Jako rośliny oporne na herbicydy (rośliny hodowane konwencjonalnie dla nadania odporności na herbicydy) można również wymienić odmiany sprzedawane pod nazwą Clearfield (np. kukurydzę). Te stwierdzenia odnoszą się oczywiście także do odmian, które maja takie względnie wymagające jeszcze rozwinięcia właściwości genetyczne ( cechy ) i które zostaną opracowane i/lub będą dostępne na rynku w przyszłości.
-10- [0067] Wymienione rośliny mogą być szczególnie korzystnie zaprawiane według wynalazku kombinacją substancji czynnej i pożytecznych owadów według wynalazku. Podane wyżej przy kombinacjach korzystne dziedziny obowiązują również dla zaprawiania tych roślin. Szczególnie wyróżniane jest zaprawianie roślin wymienionymi specjalnie w tym tekście kombinacjami substancji czynnej i pożytecznych owadów. [0068] Dobra skuteczność owadobójcza i roztoczobójcza kombinacji substancji czynnej i pożytecznych owadów według wynalazku wynika z następujących przykładów. Podczas gdy poszczególne substancje czynne wykazują wady w skuteczności, kombinacje substancji czynnej i pożytecznych owadów mają działanie, które wykracza poza proste działanie substancji czynnej. Wzór obliczania stopnia unicestwiania kombinacji z dwóch substancji czynnych [0069] Oczekiwane działanie dla podanej kombinacji dwóch substancji czynnych można wyliczyć (por. COLBY, S.R.; Calculating Synergistic and Antagonistic Responses of Herbicide Combinations, Weeds 15, strony 20-22, 1967); Jeżeli X = oznacza stopień unicestwiania, wyrażony w % niezaprawionej kontroli, przy zastosowaniu substancji czynnej A w ilości stosowanej wynoszącej m ppm lub g/ha Y = oznacza stopień unicestwiania, wyrażony w % niezaprawionej kontroli, przy zastosowaniu substancji czynnej B w ilości stosowanej wynoszącej n ppm lub g/ha E = oznacza stopień unicestwiania, wyrażony w % niezaprawionej kontroli, przy zastosowaniu substancji czynnej A i B w ilościach stosowanych wynoszących m i n ppm lub g/ha, to wówczas oznacza [0070] Jeżeli faktyczny stopień śmiertelności owadobójczej jest większy niż obliczono, to kombinacja jest nadaddytywna w swoim unicestwianiu, tzn. występuje działanie synergiczne. W tym przypadku faktycznie obserwowany stopień unicestwiania musi być większy niż obliczony z wyżej podanego wzoru oczekiwany stopień unicestwiania (E). Przykłady wykonania Przykład A Badanie Bemisia tabaci
-11- [0071] Rozpuszczalnik: Emulgator: 7 części wagowych dimetyloformamidu 2 części wagowe eteru alkiloarylopoliglikolowego [0072] W celu wytworzenia odpowiedniego do celu preparatu substancji czynnej miesza się 1 jedną część wagową substancji czynnej z podanymi ilościami rozpuszczalnika i emulgatora i rozcieńcza koncentrat zawierającą emulgator wodą do żądanego stężenia. [0073] Liście bawełny (Gossypium hirsutum), które były zainfestowane larwami białej muchy (Bemisia tabaci) zostają zaprawione preparatem substancji czynnej o pożądanym stężeniu przez spryskanie. [0074] Dziubałeczki mączlikowe (Macrolophus caliginosus) dodaje się po pożądanym czasie w określonej ilości. [0075] Po pożądanym czasie określono unicestwienie szkodników w %. Przy tym 100% oznacza, że wszystkie białe muchy zostały zabite; 0% oznacza, że nie zostały zabite żadne białe muchy. Uzyskane wartości unicestwiania oblicza się według wzoru Colbiego. [0076] W tym badaniu np. następująca kombinacja substancji czynnej i dziubałeczków mączlikowych według zgłoszenia wykazała synergistycznie wzmocnioną skuteczność w porównaniu do stosowanych pojedynczo komponentów: Tabela A Szkodliwe dla roślin owady Badanie Bemisia tabaci Substancja czynna (Przykład 1-4') Stężenie w ppm względnie liczba zwierząt Unicestwienie w % po 14 d 0,16 0 Macrolophus caliginosus 5 18,2 Przykład 1-4' + Macrolophus caliginosus 0,16 + 5 zwierząt Stw..* 72,7 obl.** 18,2
-12- *stw. = stwierdzona skuteczność ** obl. = obliczone działanie według wzoru Colbiego Przykład B (przykład porównawczy) Badanie Myzus persicae [0077] Rozpuszczalnik: Emulgator: 7 części wagowych dimetyloformamidu 2 części wagowe eteru alkiloarylopoliglikolowego [0078] W celu wytworzenia stosownego preparatu substancji czynnej miesza się 1 część wagową substancji czynnej z podanymi ilościami rozpuszczalnika i emulgatora i rozcieńcza się koncentrat wodą zawierającą emulgator do pożądanego stężenia. [0079] Liście kapusty (Brassica oleracea), które uległy inwazji zieloną mszycą brzoskwiniową (Myzus persicae) zaprawia się przez opryskanie preparatem substancji czynnej w pożądanym stężeniu. [0080] Larwy biedronki siedmiokropki (Coccinella septempunctata) dodaje się po pożądanym czasie w określonej ilości. [0081] Po pożądanym czasie określane jest unicestwianie szkodników w %. Przy tym 100% oznacza, że wszystkie mszyce zostały zabite; 0% oznacza, że nie zostały zabite żadne mszyce. Uzyskane wartości unicestwiania oblicza się według wzoru Colbiego. [0082] W tym teście np. następująca kombinacja substancji czynnej i pożytecznego owada według przedłożonego zgłoszenia ma zwiększoną skuteczność wobec komponentów zastosowanych pojedynczo:
-13- Tabela B Fitopatogenne owady Badanie Myzus persicae Substancja czynna Przykład 1-4' Stężenie w ppm wzgl. liczba zwierząt Unicestwienie w % po 7 d 4 10 Coccinella septempunctata 1 10 Przykład I-4' + Coccinella septempunctata 4 + 1 zwierzę stw.* obl.** 70 19 *stw. = stwierdzona skuteczność ** obl. = obliczone działanie według wzoru Colbiego Przykład C (przykład porównawczy) [0083] Każde trzy około 25-letnie jabłonie (wysokość koron ok. 2m) odmiany "Elan" zostały zaprawione w 3 powtórzeniach przeciwko mszycy, Eriosoma lanigerum. Przy tym badano porównawczo substancję czynną (1-4') (150OD) i komercyjny standard klotianidynę (WG 50) w podanych stosowanych ilościach w obecności ośca korówkowego (pożytecznego owada) Aphelinus mali. Zastosowanie następuje za pomocą urządzenia do opylania (atomizera) ze stosowaną ilością wody wynoszącą 500 l/ha. Przeprowadzono zarówno jedynie jedno, jak i dwa zastosowania w odstępie wynoszącym 34 dni. [0084] Ocena następuje 7, 30, 44, 52, 59, 66 i 73 dni po 1. zaprawieniu przez oszacowanie uśmiercenia dorosłych szkodników i liczby pasożytujących szkodników na każdych 10 koloniach według Abbotta. Przy tym substancja czynna (1-4') jest porównywana jedynie po jednym zaprawieniu ze standardem po dwóch zaprawieniach, ponieważ substancja czynna(1-4') po dwóch zaprawieniach ma 100 % działania, a zatem nie występowałoby pożywienie (zdobycz) dla pożytecznego owada.
-14- Skuteczność (% według Abbotta) Stosowana ilość g/ha/m wysokości korony Eriosoma lanigerum 7 d 30 d 44 d 52 d 59 d 66 d 73 d klotianidyna 37,5 71 76 85 81,8 81,8 80 80 (I-4') 75 48 95 99 99,4 98,2 98 98 Grupa kontrolna z wodą 0 0 0 0 0 0 0 Stosowana ilość g/ha/m wysokości korony Pasożytowanie przez pożyteczne owady (%) Aphelinus mali 7d 30 d 44 d 52 d 59 d 66 d 73 d klotianidyna 37,5 0 0 0 1 10 24 50 (I-4') 75 0 0 0-35 54 90 Grupa kontrolna z wodą 0 0 1 3 51 75 97 [0085] Śliwy o wysokości ok. 3m odmiany "Conference" zaprawia się w 4 powtórzeniach przeciwko Birnensauger, Psylla piri. Przy tym stosuje się substancję czynną (1-4') (100OD) i komercyjny standard Amitraz (UL 400) w podanych stosowanych ilościach. Zastosowanie następuje za pomocą urządzenia do oprysków noszonego na plecach, przy czym nanosi się 1000 l/ha wody. Pożyteczny owad Anthocoris nemoralis występuje 14 dni po zaprawieniu. [0086] Ocena następuje 4,8 i 14 dni po zaprawieniu przez oszacowanie unicestwienia nimf L- 1 i nimf L-4 na gałęziach. Stosowana ilość g/ha/m wysokości korony Skuteczność (% według Abbotta) Psylla piri L-1 L-4 L-1 L-4 L-1 L-4 Liczba Anthocoris nemoralis 4d 4d 8d 8d 14 d 14 d 4d 8d 14d Amitraz 400 23,6 0,0 41,0 44,6 41,8 44,4 5 (I-4') 75 62,7 91,4 69,5 98,4 76,6 99,3 12 Grupa kontrolna 0 0 15 Przykład D (Przykład porównawczy)
-15- Badanie stężenie granicznego/ owady glebowe - zaprawianie roślin transgenicznych [0087] Badany owad: Diabrotica balteata - larwy w glebie Rozpuszczalnik: 7 części wagowych acetonu Emulgator: 1 część wagowa eteru alkiloarylopoliglikolowego [0088] W celu wytworzenia odpowiedniego do celu preparatu substancji czynnej miesza się 1 jedną część wagową substancji czynnej z podaną ilością rozpuszczalnika, dodaje się podaną ilość emulgatora i rozcieńcza się koncentrat wodą do żądanego stężenia. [0089] Preparat substancji wylewa się na glebę. Przy tym stężenie substancji czynnej w preparacie nie odgrywa praktycznie żadnej roli, decydująca jest jedynie ilość masowa substancji czynnej na jednostkę objętościową gleby, która jest podana w ppm (mg/l). Doniczki o pojemności 0,25 l wypełnia się glebą i odstawia w temperaturze 20 C. [0090] Natychmiast po zmieszaniu w każdej doniczce umieszczono 5 wstępnie skiełkowanych ziaren kukurydzy gatunku YIELD GUARD (Znak towarowy firmy Monsanto Comp., USA). Po 2 dniach w zaprawionej glebie umieszczono odpowiednie badane owady. Po kolejnych 7 dniach określono stopień skuteczności substancji czynnej przez obliczenie wschodzących roślin kukurydzy (1 roślina = 20% skuteczności). Przykład E (Przykład porównawczy) Badanie Heliothis virescens - zaprawianie roślin transgenicznych [0091] Rozpuszczalnik: Emulgator: 7 części wagowych acetonu 1 część wagowa eteru alkiloarylopoliglikolowego [0092] W celu wytworzenia odpowiedniego do celu preparatu substancji czynnej miesza się 1 jedną część wagową substancji czynnej z podaną ilością rozpuszczalnika, dodaje się podaną ilość emulgatora i rozcieńcza się koncentrat wodą do żądanego stężenia. [0093] Pędy soi (Glycine max) odmiany Roundup Ready (znak towarowy firmy Monsanto Comp. USA) zostają zaprawione przez zanurzanie w preparacie substancji czynnej o pożądanym stężeniu i zasiedlone gąsienicami sówki tytoniowej Heliothis virescens, gdy liście są jeszcze wilgotne. Po pożądanym czasie określane jest unicestwianie owadów. Mirosława Ważyńska Rzecznik patentowy
-16-1. Zastosowanie związku o wzorze (1-4) Zastrzeżenia patentowe w kombinacji z pożytecznymi owadami z rodziny tasznikowatych (Miridae) do zwalczania szkodników zwierzęcych. 2. Zastosowanie według zastrzeżenia 1, przy czym związek ma następującą strukturę 3. Zastosowanie według zastrzeżenia 1 albo 2 w kombinacji z Macrolophus caliginosus. 4. Sposób zwalczania szkodników zwierzęcych, znamienny tym, że pozwala się oddziaływać związkowi o wzorze (1-4) według zastrzeżenia 1 lub związkowi o wzorze (1-4') według zastrzeżenia 2 i pożytecznym owadom, jak zdefiniowano w zastrzeżeniu 1, na szkodniki zwierzęce i/lub na ich środowisko. 5. Sposób zmniejszania oprysków następczych (liczby aplikacji na sezon) przez zastosowanie związku o wzorze (1-4) według zastrzeżenia 1 lub związku o wzorze (1-4') według zastrzeżenia 2 i pożytecznych owadów według zastrzeżenia 1. 6. Sposób zmniejszania całkowitych pozostałości insektycydów i/lub akarycydów na zebranym plonie i w środowisku przez zastosowanie związku o wzorze (1-4) według zastrzeżenia 1 lub związku o wzorze (1-4') według zastrzeżenia 2 i pożytecznych owadów według zastrzeżenia 1. Mirosława Ważyńska Rzecznik patentowy