Gdy dziecko staje się nastolatkiem... Jak mu pomóc? Jak z nim wytrzymać? Jak go zrozumieć? Jak go wychowywać? Opracowanie: Joanna Kiedrowicz psycholog
NASTOLATEK DZIECKO Inny wygląd Inna emocjonalność Inne potrzeby Inne zadania rozwojowe
NASTOLATEK DOROSŁY Nawet jeśli ma taki sam/zbliżony wygląd! Inna emocjonalność Inne potrzeby Inne zadania rozwojowe Inne możliwości fizyczne i psychiczne
DORASTANIE PRZEJŚCIE OD DZIECIŃSTWA DO DOROSŁOŚCI Czy musi być trudne? NORMALNE SZALEŃSTWO liczne zmiany fizyczne, emocjonalne, w sposobie myślenia i zachowania huśtawka stała zmienność
Do czego ma dojrzeć nastolatek? do odpowiedzi na pytania: Kim jestem?, Co chcę robić w życiu?, Co jest dla mnie ważne? do odejścia z domu, odseparowania się od rodziców Dlatego tak często pojawia się BUNT i TESTOWANIE ZASAD wyznaczonych w domu i w szkole.
Czego potrzebuje nastolatek? WOLNOŚCI w ramach ustalonych GRANIC! kształtowania umiejętności odpowiedzialności KONSEKWENCJI BLISKOŚCI RODZICÓW!!!
Ciągle pilnować? Nie blokuj łazienki Sprzątnij pokój Idź do szkoły Odrób lekcje Nie przesiaduj cały dzień przed komputerem Nie mów do mnie takim tonem
TO NIE DZIAŁA... OBWINIANIE Znowu to samo, zostawiasz wszystko na ostatnią chwilę. Jak możesz być tak nieodpowiedzialny? PRZEZYWANIE Siedzisz w łazience już godzinę. Ale z ciebie laluś! GROŹBY Jeśli ty mnie nie słuchasz, ja też nie będę cię słuchał. Ty jeszcze przyjdziesz, zobaczysz! ROZKAZY Natychmiast wyłącz ten telewizor i do lekcji!
TO NIE DZIAŁA... KAZANIA Możesz wreszcie wyprowadzić psa? Tyle razy cię prosiłam. Chciałaś mieć psa, a teraz ja muszę się nim zajmować. Powinnaś już być mądrzejsza. OSTRZEŻENIA Jeśli będziesz takim brudasem, jak ty znajdziesz żonę? MĘCZEŃSTWO Proszę cię tylko, żebyś obrała ziemniaki i nawet to jest za dużo? Tyram jak wół, żeby ci niczego nie brakowało, ale ty mi tak dziękujesz. PORÓWNYWANIE Nic dziwnego, że masz same dwóje. Marcin się uczył jak trzeba i teraz jest w technikum!
TO MOŻE ZADZIAŁAĆ... OPIS PROBLEMU Nie ma ziemniaków na frytki. OPIS UCZUĆ Jestem rozczarowana. Obiecałeś mi, że wrócisz od razu po szkole. INFORMACJA Jedzenie brudnymi rękami może skończyć się zapaleniem jamy ustnej. Nieładnie wtedy pachnie oddech, a leczy się długo. WYBÓR Możesz pozmywać teraz lub za jakiś czas. Ale do 17 musisz skończyć, inaczej nici z dyskoteki.
TO MOŻE ZADZIAŁAĆ... JEDNO SŁOWO Buty. WARTOŚCI/OCZEKIWANIA Kiedy wracam z pracy potrzebuję odpocząć. Oczekuję, że nie będziesz głośno słuchał muzyki. INNA FORMA (LIST, SMS, KARTKA PRZY LUSTRZE) Jeśli mnie nie wyprowadzisz, narobię w domu. Twój pies.
UCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI 1. OPISZ, CO CZUJESZ Złości mnie, gdy mimo naszej umowy nie sprzątasz pokoju w sobotę. 2. OKREŚL, CZEGO OCZEKUJESZ Oczekuję, że poukładasz rzeczy na miejsce, zetrzesz kurze i odkurzysz podłogę. 3. ZAPROPONUJ WYBÓR Możesz posprzątać po śniadaniu lub po obiedzie, ale przed 16. 4. POKAŻ, JAK MOŻNA NAPRAWIĆ POSTĘPOWANIE Skoro nie zrobiłeś tego w sobotę, posprzątaj w poniedziałek. Jeśli tego nie zrobisz, nie dostaniesz kieszonkowego. 5. PRZEJDŹ DO DZIAŁANIA Już wtorek. Nie posprzątałeś. W tym tygodniu nie dostaniesz pieniędzy.
Co utrudnia dojrzewanie? problemy w relacji małżeńskiej rodziców nadmierne przywiązywanie dziecka do siebie nadmierna kontrola zbyt duże oczekiwanie samodzielności
RODZIC NASTOLATKA ma prawo popełniać błędy ma prawo być rozzłoszczony/smutny ma prawo być zmęczony ma prawo mieć czas/pieniądze/przestrzeń dla siebie ma prawo pytać o radę nauczycieli i specjalistów i uzyskać pomoc TEŻ JEST CZŁOWIEKIEM!
Nie wystarczy, dziecko kochać. Ono musi wiedzieć, że jest kochane! św. Jan Bosko
Bibligrafia warto przeczytać: A.Faber, E. Mazlish, Jak mówić do nastolatków, żeby nas słuchały, jak słuchać, żeby z nami rozmawiały, Poznań 2006. R. MacKenzie, Kiedy pozwolić?kiedy zabronić?. Jasne reguły pomagają wychowywać, Gdańsk 2003.
Warto wziąć udział w: Szkole dla Rodziców Szkole dla Rodziców Nastolatków Szkolenia organizują poradnie psychologicznopedagogiczne, także (nieodpłatnie dla uczestników) Pierwsza Niepubliczna Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Żukowie