Prawa Konsumenta w Unii Europejskiej "Prawo właściwe dla umów konsumenckich zawieranych przez Internet" Elżbieta Seredyńska Europejskie Centrum Konsumenckie Polska CIE, Warszawa, 13. stycznia 2010 r. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 1
Ramy prawne Rozporządzenie Nr 593/2008/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) Konwencja o prawie właściwym dla zobowiązań umownych, otwarta do podpisu w Rzymie dnia 19 czerwca 1980 roku (Official Journal C 169, 08/07/2005 P. 0010-0022) Dyrektywa Nr 2000/31/WE z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego (dyrektywa o handlu elektronicznym) Dyrektywa Nr 97/7/WE z dnia 20 maja 1997 r. dotycząca ochrony konsumentów w umowach zawieranych na odległość Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 2
Ramy prawne Ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Ustawa z dnia 12 listopada 1965 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. z 1965 r. Nr 46, poz. 290 z późn. zm.) Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 3
Umowy zawierane przez Internet Handel elektroniczny definiowany jako ogół stosunków prawnych polegających na wymianie dóbr i usług drogą elektroniczną. Środki komunikacji elektronicznej - rozwiązania techniczne, w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, umożliwiające indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi, a w szczególności pocztę elektroniczną (art. 2 pkt 5 Ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną). Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 4
Umowy zawierane przez Internet Rodzaje: - Umowy zawierane on-line gdy obie strony mają aktywny dostęp do Internetu. - Umowy zawierane off-line gdy strony nie mają aktywnego dostępu do wszystkich zasobów Internetu, zatem nie mogą dostatecznie szybko reagować. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 5
Miejsce zawarcia umowy miejscem siedziby przedsiębiorstwa świadczącego usługi za pośrednictwem internetowej witryny www nie jest miejsce, gdzie znajdują się środki techniczne obsługujące jego witrynę www ani miejsce, z którego witryna www jest dostępna, lecz miejsce, gdzie wykonuje on swoją działalność gospodarczą; w przypadku gdy usługodawca posiada kilka miejsc siedziby, ważne jest, aby określić, z którego miejsca siedziby dana usługa jest świadczona; w przypadku gdy trudno jest ustalić, które z kilku miejsc siedziby jest miejscem, z którego świadczona jest dana usługa, miejscem siedziby jest to, w którym usługodawca ma centrum swojej działalności w odniesieniu do tej konkretnej usługi pkt 19 Preambuły do Dyrektywy 2000/31/WE Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 6
Miejsce spełnienia świadczenia Miejsce spełnienia świadczenia przy sprzedaży rzeczy ruchomych najważniejszym łącznikiem poszukiwania prawa właściwego. Trudności ze wskazaniem miejsca spełnienia świadczenia przy umowach dostawy produktów cyfrowych drogą elektroniczną. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 7
Definicja miejsca zwykłego pobytu Miejsce zwykłego pobytu spółek i innych podmiotów, posiadających lub nie- osobowość prawną - miejsce siedziby głównego organu zarządzającego. Miejsce zwykłego pobytu osoby fizycznej, działającej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej - miejsce głównego przedsiębiorstwa. Filia, agencja lub oddział - miejsce siedziby tej filii, agencji lub oddziału. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 8
Prawo właściwe dla umów konsumenckich Umowa zawarta przez konsumenta z przedsiębiorcą podlega prawu państwa, w którym konsument ma miejsce zwykłego pobytu, pod warunkiem że przedsiębiorca: a) wykonuje swoją działalność gospodarczą lub zawodową w państwie, w którym konsument ma miejsce zwykłego pobytu; lub b) w jakikolwiek sposób kieruje taką działalność do tego państwa lub do kilku państw z tym państwem włącznie; a umowa wchodzi w zakres tej działalności. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 9
Prawo właściwe dla umów konsumenckich Niezależnie od art. 6 ust. 1, dla umowy, która spełnia warunki wymienione w ust. 1, strony mogą dokonać wyboru prawa właściwego zgodnie z art. 3. Wybór taki nie może jednak prowadzić do pozbawienia konsumenta ochrony przyznanej mu na podstawie przepisów, których nie można wyłączyć w drodze umowy, na mocy prawa, jakie zgodnie z ust. 1 byłoby właściwe w braku wyboru. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 10
Prawo właściwe dla umów konsumenckich swoboda wyboru prawa Umowa podlega prawu wybranemu przez strony. Strony mogą dokonać wyboru prawa właściwego dla całej umowy lub tylko dla jej części. Strony mogą w każdym czasie umówić się, że umowa podlega prawu innemu niż to, które dla tej umowy było uprzednio właściwe na podstawie wcześniejszego wyboru. Jeśli wszystkie inne elementy stanu faktycznego w chwili dokonywania wyboru prawa właściwego są zlokalizowane w państwie innym niż państwo, którego prawo zostało wybrane, dokonany przez strony wybór nie narusza stosowania tych przepisów prawa tego innego państwa, których nie można wyłączyć w drodze umowy. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 11
Prawo właściwe dla umów konsumenckich brak wyboru prawa Prawo właściwe dla umowy ustala się następująco: umowa sprzedaży towarów miejsce zwykłego pobytu sprzedawcy; umowa o świadczenie usług - miejsce zwykłego pobytu usługodawcy; umowa, której przedmiotem jest prawo rzeczowe na nieruchomości lub prawo do korzystania z nieruchomości miejsce położenia nieruchomości; umowa timesharingu miejsce zwykłego pobytu oddającego nieruchomość do korzystania ma miejsce zwykłego pobytu; ( ) umowa sprzedaży towarów w drodze licytacji podlega prawu państwa, w którym odbywa się licytacja, jeżeli miejsce to można ustalić; Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 12
Prawo właściwe dla umów konsumenckich brak wyboru prawa Jeżeli umowa pozostaje w znacznie ściślejszym związku z państwem innym niż państwo wskazane według zasad wymienionych powyżej, stosuje się prawo tego innego państwa. Jeżeli nie można ustalić prawa właściwego, umowa podlega prawu państwa, z którym wykazuje najściślejszy związek. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 13
Przepisy kolizyjne w Ustawie o ochronie niektórych praw konsumentów Art. 17. Nie można w drodze umowy wyłączyć lub ograniczyć praw konsumenta określonych w art. 1-16e Ustawy, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 14
Kontakt z ECK Telefonicznie: +48 22 55 60 118 (infolinia) +48 22 55 60 359 (faks) Elektronicznie: e-mail: www: info@konsument.gov.pl, es@konsument.gov.pl http://www.konsument.gov.pl Listownie oraz osobiste wizyty w Centrum: Europejskie Centrum Konsumenckie Plac Powstańców Warszawy 1 00-950 Warszawa Dziękuję za uwagę! Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 15