ZMNIEJSZAJĄC DYSTANS Telekomunikacja jest uznawana na świecie za jeden z głównych czynników rozwoju gospodarczego. Zdaniem wielu ekspertów, bez szerokopasmowego dostępu do internetu nie można myśleć o gospodarce XXI wieku. Polska ma w tej dziedzinie jeszcze wiele do zrobienia, choć w ostatnich latach widoczny jest szybki postęp. W ciągu 3-5 lat Polska osiągnie poziom rozwoju technologii informatycznych, jaki jest obecnie w Unii Europejskiej - zapewniali przedstawiciele polskiego rządu podczas negocjacji w Brukseli. Państwa Unii, 80 70 60 50 40 30 20 10 0 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Liczba stacjonarnych linii telefonicznych na 100 mieszkańców w końcu 2001 r. 28,2 37 77 Liczba telefonów komórkowych na 100 mieszkańców w końcu 2001 r. 27 39 77 Polska Państwa kandydujące Państwa UE której granica już niedługo ma się oprzeć na Bugu, są zgodne co do tego, że telekomunikacja i rozwój społeczeństwa informacyjnego to klucz do zdynamizowania wzrostu Newsletter Źródło: URTIP, Progress Report, Eurobarometr 2001 gospodarczego. Polska ma jednak trzy pięty Achillesa, które powodują, że daleko jej do telekomunikacyjnych liderów, którymi w Europie są kraje skandynawskie. Są to słaby rozwój infrastruktury telefonicznej, brak powszechnej edukacji w korzystaniu z technik informacyjnych oraz bariera, jaką jest wysoka cena sprzętu i usług opartych na nowych technologiach. Chociaż od 1996 r. liczba linii telefonicznych w Polsce podwoiła się z 169 do ponad 300 na tysiąc mieszkańców, to opóźnienia odziedziczone po okresie tzw. gospodarki planowej wciąż dają o sobie znać. Polska wypada jednak mizernie nawet na tle pozostałych krajów byłego bloku wschodniego: w Czechach i na Węgrzech na tysiąc mieszkańców przypada ponad 400 linii. To samo dotyczy telefonii komórkowej: mimo szybkiego rozwoju tej branży - liczba jej abonentów zrównała się w ubiegłym roku z liczbą łączy stacjonarnych - w Polsce na tysiąc mieszkańców przypada około dwa razy mniej komórek niż u jej południowych sąsiadów. W konsekwencji braków w infrastrukturze telekomunikacyjnej z internetu korzysta mniej niż 1/5 dorosłych mieszkańców Polski - blisko trzy razy mniej niż w przypadku Amerykanów i dwa razy mniej niż średnio w krajach Unii Europejskiej. Polska nie wykorzystuje też w wystarczającym stopniu potencjału szybko rozwijającej się na świecie branży handlu internetowego. A przecież powszechny, szybki i tani dostęp do usług informacyjnych i komunikacyjnych, w tym do informacyjnych zasobów internetu, to podstawowy warunek budowy społeczeństwa informacyjnego. e-polska Z rządowego dokumentu zatytułowanego e-polska 2006. Plan działań na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce, możemy się dowiedzieć, że technologicznym fundamentem tego rozwoju jest proces konwergencji trzech dziedzin: telekomunikacji, informatyki i mediów. Rząd chciałby, aby technologie tradycyjne ustąpiły w przyszłości miejsca uniwersalnym, cyfrowym systemom transmisji obrazu, dźwięku i danych kompu- Nr 6, luty 2003 terowych, zbudowanym z wykorzystaniem satelitów, łączy optycznych i radiowych. Jednak szybka rozbudowa i modernizacja infrastruktury telekomunikacyjnej, bez której realizacja planu e- Polska 2006 wydaje się niemożliwa, to przedsięwzięcie niezwykle kosztowne. Żaden z działających na polskim rynku operatorów, włącznie z dominującą Telekomunikacją Polską, nie jest w stanie podołać koniecznym nakładom finansowym na inwestycje w tym zakresie. Z tego względu - zdaniem Ministerstwa Infrastruktury - warunkiem powodzenia jest aktywne włączenie się państwa w ponoszenie ryzyka towarzyszącego tak dużym inwestycjom. Działanie to ma być stymulowane poprzez pomoc finansową płynącą z funduszy Unii Europejskiej oraz mobilizację kapitałów prywatnych. Ministerstwo pracuje nad stworzeniem mieszanego systemu współ- Krzysztof Heller, podsekretarz stanu ds. łączności w Ministerstwie Infrastruktury Technologie teleinformatyczne mają duże znaczenie w rozwoju telekomunikacji. Mam tu na myśli przede wszystkim tworzenie nowych usług, których teleinformatyka jest podstawą. Jednak to, co stanowi największy dystans pomiędzy Polską a krajami UE, to dostępność i cena usług szerokopasmowych. Bez wątpienia najszybszy rozwój telekomunikacji w Polsce wiąże się z telefonią komórkową, najwięcej nadziei na rozwój dają również systemy dostępowe wykorzystujące technologie radiowe. Newsletter str. 1
ZMNIEJSZAJĄC DYSTANS pracy, zasilanego zarówno z budżetu państwa, środków zagranicznych oraz rodzimego kapitału prywatnego. Powstanie takiego systemu powinno wydatnie zwiększyć szanse na przełamanie inwestycyjnej bariery, która utrudnia rozwój polskiej telekomunikacji. Póki co, do modelu społeczeństwa informacyjnego w III Rzeczypospolitej jeszcze daleko: dostęp do internetu w 2002 r. miało zaledwie 8% gospodarstw domowych. Z drugiej strony, mimo braków w telekomunikacyjnej infrastrukturze, dziedzina ta przeżywa gwałtowny rozwój: tylko w ciągu 2001 r. liczba Jerzy Kalinowski, wiceprezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, prezes firmy AMG.net S.A. Powszechne korzystanie z alternatywnych kanałów dostępu do Internetu to tylko kwestia czasu. Przykładem może być wdrożenie wyrafinowanego, wielokanałowego portalu idea.pl, wykonane przez AMG.net dla PTK Centertel, w którym dostęp do zasobów informacyjnych jest możliwy poprzez komputery jak również narzędzia bezprzewodowe typu telefon komórkowy czy PDA, wykorzystujące protokoły WAP lub GPRS. Co więcej, niezależnie od rodzaju narzędzia dostępowego, użytkownik jest obsługiwany w taki sam sposób zgodny z jego profilem - oferowana funkcjonalność to już de facto system on-line CRM. Firmy telefonii komórkowej najlepiej rozumieją, że ludzie chcą korzystać z Internetu nie tylko kiedy siedzą za biurkiem w pracy lub przy komputerze w domu; spędzamy coraz więcej czasu przemieszczając się, skąd wynika konieczność bezprzewodowego dostępu. Jeśli chodzi o kierunek rozwoju technologii teleinformatycznych, rynek polski nie różni się specjalnie od reszty Europy; w tej chwili decydujące znaczenie mają potrzeby klientów. Nadal będą się rozwijać - wbrew pogłoskom o ich śmierci - technologie i aplikacje pro-internetowe ułatwiające realizację procesów biznesowych w środowisku rozproszonym. Do nich należy zaliczyć też systemy ochrony i bezpieczeństwa danych. W tej chwili klienci komercyjni potrzebują rozwiązań, które pozwolą im obniżyć koszty w realizacji procesów biznesowych w łańcuchu dostaw jak również w zarządzaniu klientem. Należy się też spodziewać, że bliskie wejście Polski do Unii Europejskiej i wynikająca stąd konieczność szybkiego wdrożenia rozwiązań typu egovernment, spowoduje duże zapotrzebowanie na technologie teleinformatyczne. użytkowników sieci w Polsce zwiększyła się o połowę, dochodząc w ubiegłym roku do 7,6 mln. Większość połączeń z siecią realizowana jest z wykorzystaniem modemu przez publiczną sieć telefoniczną lub przez sieci telewizji kablowej. Kolejną barierą 50 dla dynamicznego wzrostu liczby podłączeń do sieci 40 są jednak wysokie ceny usług telekomunikacyjnych. 30 Ich koszt, system naliczania opłat, a także niska przepustowość połą- 20 czeń modemowych to poważne ograniczenia w po- 10 wszechnym dostępie do informacji 0 elektronicznej, z powodu których cierpi także rozwój handlu i usług świadczonych drogą elektroniczną. Technologia dostępu Konkurencja na zliberalizowanym rynku telekomunikacyjnym przyczynia się do szybszego postępu technologicznego. Jeszcze niedawno w raporcie Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju na temat zastosowania szerokopasmowych połączeń internetowych Polska była wymieniana jako jeden z sześciu krajów członkowskich OECD, w których pod koniec 2000 r. nie było dostępu do tego rodzaju usługi. Dziś wszyscy liczący się na polskim rynku operatorzy wprowadzili już do swojej oferty dostęp do technologii ISDN (Integrated Services Digital Network), 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Procent gospodarstw domowych z dostępem do sieci Internet w 2001 r. która umożliwia szybki przesył sygnału cyfrowego przy wykorzystaniu istniejącej infrastruktury. Dostęp szerokopasmowy to według większości specjalistycznych prognoz niezbędny element współtwo- Procent ludności regularnie korzystającej z Internetu (powyżej 15 roku życia, przynajmniej raz w tygodniu) w 2001 r. 20% 16% 48% 8% 10% 37,7% Polska Państwa kandydujące Państwa UE Źródło: TP Internet, Progress Report, Eurobarometr 2001 Polska Państwa kandydujące Państwa UE Źródło: Progress Report, Eurobarometr 2001 rzący zręby przyszłego systemu gospodarczego państw rozwiniętych, w którym wielką rolę odgrywać będzie wymiana informacji. Technologia ISDN ma już poważną konkurencję w postaci modemów 56k i technologii ADSL (Asymetric Digital Subscriber Line), która pozwala na wielokrotnie szybszy transfer danych. Nowoczesne modemy z rodziny xdsl, wykorzystujące tradycyjne miedziane łącza, pozwalają na przesyłanie w ciągu sekundy nawet 9 Mb informacji. Chociaż polska branża telefoniczna oferuje coraz więcej technologicznych nowości, ich dostępność jest nadal ograniczona, przede wszystkim ze względu na wysokie ceny usług. Przeciętny miesięczny koszt szybkiego dostępu do internetu z wykorzystaniem technologii ADSL to dziś ok. 200 zł (równowartość ok. 48 euro) w najtańszej opcji. Dla porównania, w Niemczech podobna usługa dostępna jest za połowę tej ceny, dzięki czemu ma ona znacznie bardziej powszechny charakter: w 2002 r. z łączy ADSL korzystało ponad 2,2 mln abonentów niemieckiego operatora narodowego. Największy polski operator, TP, zakłada, że w 2004 r. liczba użytkowników jej łączy korzystających z technologii szybkiego transferu danych przekroczy pół miliona. Jedno łącze Newsletter str. 2
ZMNIEJSZAJĄC DYSTANS ADSL będzie wówczas przypadać na ok. 30 linii stacjonarnych tej firmy, w porównaniu do dzisiejszego stosunku 1 do ponad 6 tysięcy. Dodatkowym ograniczeniem w wykorzystaniu w Polsce technologii dostępu szerokopasmowego, traktowanej już w państwach rozwiniętych jako standardowa usługa, jest brak w niektórych regionach nowoczesnych cyfrowych central telefonicznych. Alternatywne łącza Bariery związane z przestarzałą infrastrukturą telefoniczną nie mają natomiast znaczenia w przypadku technologii Powerline Communications (PLC), której dynamiczny rozwój przepowiada wielu ekspertów. Ta alternatywna metoda umożliwia dostęp zarówno do internetu, jak i do telefonu, przy wykorzystaniu istniejącej sieci energetycznej. Przepustowość łączy typu PLC jest bardzo wysoka, dochodząc do 3 Mb/s, co oznacza, że dane płyną około trzydziestu razy szybciej niż w przypadku transferu przez tradycyjną linię telefoniczną w najbardziej dziś popularnym systemie ISDN. Z usługi Internet z gniazdka elektrycznego, opartej na izraelskim systemie Main.net, korzysta już kilka tysięcy abonentów polsko-amerykańskiej firmy Pattern Communications w Krakowie. Biorąc pod uwagę atuty, jakimi są konkurencyjna w stosunku do łączy tradycyjnych cena i szybki transfer, można się spodziewać, że liczba użytkowników PLC w Polsce będzie szybko rosła. Z kolei inny niezależny operator - - Ascom Poland - pracuje nad wprowadzeniem kompleksowej oferty alternatywnego dostępu do internetu, w której oprócz technologii PLC wykorzystywana jest także łączność radiowa, a nawet satelitarna. Według niektórych specjalistów, podobna kompleksowa integracja różnych systemów - telewizji kablowych, telekomunikacji stacjonarnej oraz multimedialnych systemów radiokomunikacyjnych - może już niedługo stać się niezbędna, aby sprostać zapotrzebowaniu na bardziej zaawansowane multimedialne usługi elektroniczne. Dostęp przez PLC proponuje również warszawska firma STOEN. Połączenie z sieciami teleinformatycznymi można uzyskać również poprzez inne alternatywne łącza, takie jak dostęp wykorzystujący promienie podczerwone, szerokopasmowy dostęp radiowy czy wreszcie bezprzewodowy dostęp z wykorzystaniem telefonii komórkowej. Komórka przyszłości Chociaż wciąż jeszcze podstawowymi usługami świadczonymi przez operatorów sieci komórkowych są usługi związane z przesyłaniem głosu, to należy się spodziewać, że także w tej dziedzinie telekomunikacji przesył danych będzie nabierać coraz większego znaczenia. Pierwszym tego przykładem może być ogromna popularność - szczególnie w Europie - usługi SMS (krótka wiadomość tekstowa). Przyszłość branży telefonii ruchomej, zdaniem większości specjalistów, wiąże się Najwięksi operatorzy telekomunikacji w Polsce Liczba linii głównych w 2001 r. (w tysiącach) Telekomunikacja Polska 10452 Grupa Netia 344 Telefonia Dialog 292 El-Net 65 Inni 301 Źródło: URT, URTiP, operatorzy z dużo bardziej zaawansowaną technologicznie komunikacją multimedialną. Łączność z sieciami teleinformatycznymi oferują już telefony komórkowe powszechnie dziś stosowanego systemu GSM, jednak o wiele większe możliwości ma tu zaoferować telefonia ruchoma 3. generacji (3G) i standard UMTS. Do najważniejszych zastosowań mobilnych łączy nowej generacji będą należeć takie usługi, jak przesyłanie wiadomości multimedialnych (Multimedia Message Services), usługi strumieniowej transmisji wideo (Videostreaming Services), tzw. usługi zależne od lokalizacji (Location Dependent Services) oraz wszelkie usługi wiążące się z płatnościami, takie jak mobilny handel elektroniczny, mobilny biznes, zakupy i bankowość. Szansą na ożywienie rynku telekomunikacji komórkowej jest szersze zastosowanie technologii GPRS, która może zastąpić standard GSM jeszcze przed wprowadzeniem do powszechnego użycia droższego UMTS. Technologia UMTS da w przyszłości możliwość poprawy szybkości działania aplikacji oraz uzupełnienie ich o dodatkową jakość, jaką jest forma odbioru. Standard GPRS może uzupełniać UMTS na obszarach mniej zaludnionych i w przypadku aplikacji nie wymagających szybkiej transmisji danych. Dogonić Europę Rząd Leszka Millera zapowiada, że w następnych wyborach parlamentarnych w 2005 roku wyborcy będą mieli możliwość oddania głosu przez internet. To z pewnością jedna z bardziej spektakularnych zapowiedzi dotyczących wykorzystania tej nowej technologii w Polsce. Wydaje się jednak, że dla rozwoju telekomunikacji i teleinformatyki ważniejsze będą efekty wprowadzonej w tym roku pełnej liberalizacji rynku usług telefonicznych. Ostateczne zniesienie monopolu TP powinno doprowadzić do spadku cen usług, a w konsekwencji zdynamizować rozwój branży, tak jak to się stało w ostatnich latach w Unii Europejskiej. Newsletter str. 3
TELEFONY KOMÓRKOWE TELEFON DO ZADAŃ SPECJALNYCH Kolorowe wyświetlacze, wbudowane aparaty fotograficzne i odtwarzacze muzyczne - to niektóre z rozwiązań technicznych, w które wyposażane są najnowsze modele telefonów komórkowych. Wprowadzane ulepszenia nie tylko pozwalają na przekazywanie wiadomości multimedialnych, ale także dają coraz większe możliwości korzystania z internetu. Umożliwienie użytkownikom ruchomej telefonii błyskawicznego rejestrowania i przekazywania nie tylko informacji, ale także obrazu - to jedna z idei przyświecających wprowadzaniu nowych rozwiązań. Pozwala na to usługa MMS (Multimedia Messaging Service), nowość na polskim rynku, która ma szanse stać się konkurencją dla popularnych SMSów. Przekazywanie komunikatów multimedialnych jest możliwe przy zastosowaniu w aparatach nowej generacji kolorowego wyświetlacza o zwiększonej rozdzielczości, a możliwości korzystania z MMS są dużo większe w przypadku modeli wyposażonych dodatkowo we wbudowany albo dołączany aparat fotograficzny. Cyfrowy aparat fotograficzny QuickPic Camera IQP-500 z wbudowaną lampą błyskową, w który wyposażono telefon Siemens S55, umożliwia robienie zdjęć w dzień i w nocy. Fotografie można z łatwością obejrzeć na kolorowym wyświetlaczu, a następnie wysłać za pomocą usługi MMS do innego telefonu komórkowego. System szybkiego przesyłu danych (GPRS) oraz wbudowanie funkcji synchronizacji poczty elektronicznej pozwala również przesłać zdjęcia do komputera lub wyświetlić je w osobistym internetowym albumie fotograficznym. S55 - najnowszy z dostępnych na polskim rynku telefonów komórkowych Siemensa - pracuje w trzech zakresach, dzięki czemu można to zrobić znajdując się w niemal każdym miejscu na świecie. Aplikacje MMS są jak na razie dostępne tylko w najbardziej zaawansowanych technologicznie aparatach. Coraz powszechniej natomiast stosowana jest formuła wiadomości EMS (Enhanced Messaging System), która - w takich modelach jak Siemens A50, C55, M50, czy MT50 - umożliwia przesyłanie nie tylko tekstów, ale również animacji i obrazków. Dzięki Color displays, in-built cameras and mp3 players are just a few of the technical solutions that are included in the latest cellular phones. These models can not only send multimedia messages but also provide more opportunities to use the Internet. The idea behind these new functions is to enable mobile telephone users to immediately record and send not only information but also images. This is possible using the Multimedia Messaging Service (MMS), a novelty on the Polish market that may become a competitor for the popular SMS (Short Messaging Service). Multimedia messages may be sent thanks to higher-resolution color displays in new generation phones. MMS is also supported in some models by an in-built or additional digital camera. The Enhanced Messaging System is more and more popular. It allows users to send not only text but animation and images. Thanks to a recognition melody and animation function, the telephone user can identify the caller immediately. Functions connected with the Internet have increasing significance in new cell phones. A web browser and WAP protocol are now standard. In models like ME45 and S45, access to the Net is further facilitated by the application of GPRS technology that allows for more rapid downloading of files and data. Another novelty is an mp3 music player and headphones. funkcji melodii i obrazków rozpoznawczych, użytkownik tych aparatów może natychmiast usłyszeć i zobaczyć, kto do niego dzwoni. W nowych aparatach komórkowych coraz większe znaczenie mają funkcje związane z internetem. Do standardu zaliczyć już można przeglądarkę i WAP. W takich modelach jak ME45 i S45 dostęp do sieci jest dodatkowo ułatwiony przez zastosowanie technologii GPRS, pozwalającej na szybsze ściąganie plików i danych. Najbardziej zaawansowany pod tym względem jest model, S55 wyposażony w GPRS klasy 10. Inną nowością jest wyposażenie aparatu SL45i w odtwarzacz plików muzycznych MP3 i zestaw słuchawkowy. Telefon ma wbudowany czytnik MultiMediaCard, który umożliwia korzystanie z co najmniej 32 MB zakodowanej cyfrowo muzyki. W praktyce jest to około 45 minut nagrania o jakości porównywalnej z płytą kompaktową. Rozbudowany organizer oraz możliwość elastycznego zarządzania pamięcią, to kolejne funkcje, z których korzystać mogą użytkownicy najnowszych modeli. Oparte na technologiach Bluetooth(tm) i Java(tm) rozwiązania ułatwiają zarządzanie czasem, co jest szczególnie przydatne w przypadku użytkowników biznesowych. Niezależnie od tego, jak bardzo napięty jest ich rozkład dnia, system bezprzewodowo synchronizuje terminarze spotkań z odległymi komputerami czy tzw. cyfrowymi asystentami (PDA). Opcja elastycznego zarządzania pamięcią telefonu pozwala przydzielić pamięć do tych funkcji, których użytkownik najbardziej potrzebuje. Nowości można znaleźć również w dziedzinie wyposażenia aparatów komórkowych. Wśród akcesoriów dostępnych dla modelu S55 znajduje się m.in. zestaw słuchawkowy Bluetooth(tm), który zapewnia swobodną, bezprzewodową komunikację z telefonem. Słuchawki ważące zaledwie 25 g mają przycisk umożliwiający przejście na wybieranie głosowe, a także klawisze do odbierania połączeń i regulacji głośności, a zestaw funkcjonuje bezprzewodowo w promieniu do 10 metrów od aparatu. Z innych akcesoriów coraz większym zainteresowaniem cieszą się zestawy umożliwiające połączenie telefonu z komputerem. Płaski i lekki, maksymalnie poręczny aparat jest dzisiaj standardem telefonii komórkowej. Kolejne wprowadzane na rynek modele telefonów odróżnia ich rosnąca funkcjonalność. Dzięki postępowi technologicznemu nowe komórki przestają być tylko przenośnymi telefonami. Wszystko wskazuje na to, że liczba funkcji niezwiązanych z przesyłaniem głosu będzie w tych urządzeniach coraz większa. Newsletter str. 4
REDUCING THE DISTANCE Polish government assures that in three-five years Poland would reach an information technology level comparable to that of the European Union. To catch up with European telecommunications leaders, Poland must first overcome three weak points: the slow development in telephone infrastructure; lack of education in utilizing IT; and the barrier of high prices for equipment and services based on new technologies. Although since 1996 the number of telephone lines in Poland has doubled, to over 300 telephones per 1,000 people, the backwardness can still be felt. Poland s results in this respect are even worse than in other former Central European countries. The same situation prevails in the case of cell phones. Despite rapid development in this sector last year the number of subscribers caught up with the number of land line telephones there are half as many cell phones in Poland per 1,000 people than in Poland s southern neighbors. Less than 20 percent of adult Poles use the Internet nearly three times less than in the United States and half the average in EU states. Poland has not fully exploited the potential of e-commerce, a sector which is rapidly developing worldwide. Rapid modernization of the telecommunications infrastructure is an extremely costly enterprise. None of the telephone operators on the Polish market can make financial outlays on this scale. The active participation of the state in the risks accompanying such huge investments is a necessary condition for success. Financial assistance from EU funds as well as the mobilization of private capital would also be of help. Poland is still far from the model of an information society in 2002 only 8 percent of households had Internet access. On the other hand, the telecommunications sector is now experiencing rapid development over 2001 the number of Internet users in Poland increased by half to reach 7.6 million people last year. The majority of connections use a modem through a public telephone network or through cable. Another obstacle to growth in the number of Internet connections are the high costs of telecommunications services. A fee-charging system and a low modem capacity are serious limits on common access to electronic information. Competition in the liberal telecommunications market brings about faster technological progress. In a recent report on the use of broadband Internet connections by the Organization for Economic Cooperation and Development, Poland ranked among the six OECD member states which at the end of 2000 did not have access to such a service. Today, every major operator in the Polish market has already enlarged its services with access to ISDN technology, enabling the quick transfer of digital signals through the existing infrastructure. ISDN technology already has to face competition from 56k modems and ADSL technology. The latter solution offers several times more effective and quicker transfer of data. Modern modems of the xdsl series, which use traditional copper lines, make it possible to transfer even 9 Mb of information per second. An average monthly Internet connection with the use of ADSL technology is now around zl.200 (or about 48 euro). In Germany, a similar service costs half the price. The biggest Polish operator, TP SA, assumes that the number of people using its quick data-transfer technology will exceed 500,000 in 2004. That means there will be one ADSL line per about 30 ground lines, in comparison with one per 6,000 lines today. Problems related to the outdated telephone infrastructure do not matter in the case of Powerline Communications technology (PLC). Many experts predict rapid development in PLC. This alternative method gives access both to the Internet and telephone with the use of an existing power network. The throughput of PLC is very high and reaches 3 Mb/s, which means data is transferred around 30 times faster than through a traditional telephone line using the ISDN system. The Internet-through-electrical-socket service is already used by several thousand subscribers. Conside-ring the attractive price in comparison to traditional lines, a growing number of PLC subscribers can be expected. Connection to networks is already offered by cell phones using the commonly applied GSM system, but many more opportunities are offered by third generation mobile telephones (3G) and the UMTS standard. The most important services guaranteed by new generation mobile connections will include multimedia messaging services, videostreaming services, location dependent services and all services connected with payments, such as mobile e-commerce, mobile business, shopping and banking. Wider application of GPRS technology lends the hope of revival in the mobile-phone market. GPRS is likely to replace GSM standard before the introduction to everyday use of the more expensive UMTS technology. UMTS will make it possible to improve the effectiveness of applications as well as complementing them with better voice transmission. The GPRS standard may complement UMTS in less populated areas and in applications which do not require fast data transmission. Zmiany w grupie Siemensa w Polsce Na przełomie roku nastąpiły w grupie firm Siemensa w Polsce zmiany. Firma Alarmcom Bielski Sp. z o.o., zajmująca się dystrybucją produktów do systemów alarmowych, od dnia 1 stycznia występuje na rynku pod nazwą Siemens Fire & Security Products Sp. z o.o. Zespół firmy i jej profil działalności, a także adres i telefony pozostają bez zmian. Natomiast firma Siemens Metering Sp. z o.o. zmieniła nazwę, a także właściciela i nie wchodzi już w skład grupy Siemensa. Podobnie firma SFI Fabryka Izolatorów Jedlinie w wyniku zmian własnościowych także działa jako podmiot niezależny od Siemensa. At the beginning of the year, changes took place in the Siemens group in Poland. The company Alarmcom Bielski Sp. z o.o. that handles the distribution of products for alarm systems changed their name Jan. 1 to Siemens Fire & Security Products Sp. z o.o. The staff, profile of activities, address and telephone numbers remain unchanged. Siemens Metering Sp. z o.o. has changed their name and owner, and is no longer part of the Siemens group. Similarly, SFI Fabryka Izolatorów in Jedlin have also undergone ownership changes and is now independent from Siemens. Newsletter str. 5
INFO SURPASS dla Telekomunikacji Polskiej S.A. Siemens has signed a contract worth 20 million euros with Telekomunikacja Polska, Poland s largest fixed-line telephony operator, to build a next generation network with the use of Surpass technology. The order involves the construction of a signaling network on the basis of Surpass his 700 equipment and delivery of the NetManager management system for the EWSD switches used by TP. The implementation of the Surpass his 700 solution will allow operators to expand their services easily and with low outlays, for example, in introducing number transferability and an SMS service. The NetManager management system allows for higher efficiency and network control flexibility. Surpass, created by Siemens, is a structure of carrier-class convergent IP systems. It enables a conversion from the traditional TDM (time division multiplexing) networks to the IP network. Thanks to Surpass, Siemens can combine two network platforms: telephone and the Internet. Siemens podpisał z Telekomunikacją Polską, największym w Polsce operatorem telefonii stacjonarnej obsługującym ponad 10 milionów klientów, kontrakt o wartości 20 mln EUR na budowę sieci następnej generacji z wykorzystaniem urządzeń SURPASS. Zamówienie obejmuje budowę sieci sygnalizacyjnej w oparciu o urządzenia Surpass UMOWA PODPISANA Telekomunikacja Polska (TP), największy operator telekomunikacyjny w Polsce a jednocześnie najważniejszy zagraniczny operator telefonii stacjonarnej należący do Telekomunikacja Polska (TP), Poland s biggest telecommunications carrier, and also the most important foreign fixed network subsidiary of France Télécom, has concluded a framework contract with Siemens IC Networks to supply Polish network operator with state-of-the-art technology from the fields of broadband access, optical transport networks, switching for voice and data. The framework contract covers Siemens entire product and solution portfolio for carriers. Polish carrier is using Siemens technology to implement its modernization concept for expanding the network and preparing for the imminent deregulation of the market following Poland s entry into the EU. The framework contract allows the carrier to continue the extensive modernization of its voice and data network in Poland. his 700 i dostarczenie systemu zarządzania NetManager dla eksploatowanych przez TP central EWSD. Wdrożenie rozwiązania Surpass his 700 umożliwi operatorowi łatwe i wymagające niskich nakładów rozszerzenie oferty. System zarządzania NetManager umożliwia podniesienie wydajności i elastyczności kontrolowania sieci. Surpass to opracowana przez Siemensa architektura konwergentnych systemów IP klasy operatorskiej. Umożliwia ona przejście od tradycyjnych sieci TDM (ze zwielokrotnieniem z podziałem czasowym) do sieci IP. Dzięki tej architekturze Siemens łączy ze sobą dwie platformy sieciowe - telefoniczną oraz Internet. Rozwiązania Surpass, takie jak sygnalizacyjna sieć nakładkowa (Signalling Overlay Network) wirtualny trunking (Virtual Trunking) czy centrala lokalna następnej generacji (Next Generation Local Switch), umożliwiają znaczne ograniczenie kosztów eksploatacji oraz nakładów inwestycyjnych. Projekt budowy nakładkowej sieci sygnalizacyjnej w Telekomunikacji Polskiej przewiduje budowę sześciu punktów wymiany sygnalizacji, z czego cztery będą obsługiwać ruch krajowy, a dwa ruch międzynarodowy i operatorów niezależnych. France Telecom, podpisała umowę ramową z Siemens Sp z o.o. Information and Communication Networks na dostawę najbardziej zaawansowanych rozwiązań technologicznych z zakresu dostępu szerokopasmowego, optycznych sieci teletransmisyjnych oraz komutacji dla łączności głosowej i przesyłu danych. Umowa obejmuje portfolio produktów i rozwiązań oferowanych operatorom przez Siemensa. Na sprzęt o wartości przekraczającej połowę wartości kontraktu podpisano już zamówienia i rozpoczęto ich realizację. Polski operator wykorzystując rozwiązania Siemensa wprowadza koncepcję unowocześnienia i rozbudowy sieci oraz przygotowuje się do liberalizacji rynku związanej ze wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Rozwiązania objęte umową pozwolą operatorowi na kontynuację intensywnej modernizacji własnej sieci transmisji głosu i danych. COMBINO POD OPIEKĄ Starting in November Siemens Transportation Systems will provide technical maintenance for Combino type trams in Poznań. This is the first contract Siemens TS has signed in Central Europe on the basis of the Charter Rail conception. The concept includes general planning and realization of all maintenance works. The contract has been signed for 12 years and can be prolonged for another five. The value of the contract is about 10 million euros. The contract concerns 14 Combino trams which TS will gradually supply from November 2003. TS will ensure the availability of trams at a level of above 98 percent. Siemens will create a store of spare parts and will provide all the special tools needed for maintenance purposes. Work connected with the technical maintenance of trams will be carried out by a customer staff trained by Siemens TS. Od listopada 2003 roku Siemens Transportation Systems prowadzić będzie w Miejskim Przedsiębiorstwie Komunikacyjnym w Poznaniu obsługę techniczną tramwajów Combino. Jest to pierwszy kontrakt zawarty przez Siemens TS w Europie Środkowej i Wschodniej na bazie koncepcji Charter Rail. Polega ona m.in. na całościowym planowaniu i wykonywaniu wszystkich prac serwisowych. Umowa obowiązywać będzie przez 12 lat, przy czym uzgodniono opcję przedłużenia jej ważności o kolejne pięć lat, zaś jej wartość wynosi około 10 milionów Euro. Umową objęto 14 tramwajów Combino, które TS dostarczać będzie sukcesywnie od listopada 2003 roku do Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego. TS zapewni dyspozycyjność pojazdów na poziomie co najmniej 98 procent. Siemens stworzy magazyn części zamiennych i przekaże na potrzeby serwisu niezbędne specjalistyczne narzędzia. Prace związane z obsługą techniczną tramwajów prowadzić będzie personel klienta, odpowiednio przeszkolony przez Siemens TS. Zryczałtowana opłata za wszystkie określone w kontrakcie prace odniesiona jest do kilometra przebiegu i umożliwia klientowi planowanie na stałym poziomie wydatków przeznaczonych na utrzymanie techniczne pojazdów. Newsletter str. 6
INFO mysap.com w ZE PAK The mysap.com enterprise resource management system began operating Jan. 6 at Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. (ZE PAK) power plant complex. The implementation took nine months an exceptionally short time, taking into account the functional scope of the 1 st stage. Siemens Business Services was the implementation partner and the main project contractor. It also supplied the Fujitsu Siemens Computer equipment infrasctructure. An innovative method was used in the implementation process. This was made possible due to the fact that ZE PAK possessed a map of processes created before implementation began. About 400 final users in the whole capital group, employing 4,000 workers, will work with the SAP system in ZE PAK. Work on the second stage is now proceeding, connected with the implementation of Strategic Enterprise Management of an organization (SAP SEM), Business Information Warehouse (SAP BW), Human Resources (SAP HR) and Enterprise Portal (mysap Enterprise Portal) management. The initiation of these solutions has been planned for July 2003. At that time ZE PAK will become the owner of what is functionally the most feature-rich installation of mysap.com in Poland. 6 stycznia nastąpił start produktywny systemu zarządzania przedsiębiorstwem mysap.com w Zespole Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. Rozwiązanie mysap.com zostało wdrożone w rekordowym, biorąc pod uwagę zakres funkcjonalny I etapu, czasie 9 miesięcy. Partnerem wdrożeniowym i generalnym wykonawcą prac projektowych był Siemens Business Services. Dostarczył on również opartą o rozwiązanie korporacyjne platformę sprzętową firmy Fujitsu Siemens Computer. Podczas wdrożenia wykorzystano nowatorską, procesową metodologię prowadzenia projektu, której zastosowanie było możliwe dzięki posiadaniu przez ZE PAK S.A. opracowanej przed startem wdrożenia mapy realizowanych procesów. Docelowo z systemem SAP w ZE PAK pracować będzie około 400 użytkowników końcowych w całej grupie kapitałowej, zatrudniającej 4.000 pracowników. Obecnie trwają prace II etapu związane z wdrożeniem funkcjonalności strategicznego zarządzania organizacją (SAP SEM), hurtownią danych (SAP BW), zarządzania zasobami ludzkimi (SAP HR) i portali korporacyjnych (mysap Enterprise Portal). Start produktywny tych rozwiązań zaplanowano na początek lipca 2003 r. Wtedy ZE PAK S.A. zostanie posiadaczem najbogatszej funkcjonalnie instalacji mysap.com w Polsce. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A. jest jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się przedsiębiorstw wytwórczych krajowego sektora elektroenergetycznego. Jest drugim co do wielkości w kraju producentem energii elektrycznej, otrzymywanej z węgla brunatnego. Zlokalizowane w centrum Polski elektrownie dostarczają na rynek około 11 procent wytwarzanej w Polsce energii elektrycznej. Moc zainstalowana w ZE PAK S.A. wynosi obecnie 2338 MW. xdsl w Telbanku Siemens builds a broadband access network for BPT TELBANK SA, using the XpressLink solution and the AcessIntegrator management system. In addition to ADSL network, the project involves implementing Poland s first SDSL network. Deployment of the xdsl networks will enable TELBANK to deliver services in an advanced way and broaden its portfolio (VPNs, secure data services based on IP Sec - IP packet encryption). XpressLink is a Digital Subscriber Line Access Multiplexer (DSLAM) that enables a large number of subscribers to access xdsl services. XpressLink provides operators with flexibility needed to quickly offer innovative services, while simultaneously protecting their investment in existing infrastructure. XpressLink is an access platform that enables quick and cost-effective upgrade of the last mile of a network. Implementing XpressLink makes it possible to offer new, attractive services, such as: high-speed Internet access, LAN-to-LAN connectivity, VoDSL (Voice over DSL) and VoD (Video on Demand) through the existing copper wire infrastructure, without disruption to the existing voice services. W ramach długoletniej współpracy z BPT TELBANK S.A. Siemens realizuje budowę dostępowej sieci szerokopasmowej z wykorzystaniem systemu XpressLink oraz systemu zarządzania AccessIntegrator. W ramach tego projektu obok sieci ADSL, zostanie zaimplementowana pierwsza w Polsce sieć SDSL. Dzięki wdrożeniu sieci xdsl TEL- BANK będzie mógł lepiej świadczyć dotychczasowe usługi, jak również poszerzyć swoją ofertę (np. sieć VPN, bezpieczna transmisja danych w oparciu o IP Sec - szyfrowanie pakietów IP). XpressLink jest multiplekserem DSLAM (Digital Subscriber Line Access Multiplexer), który udostępnia usługi xdsl dużej liczbie abonentów. XpressLink zapewnia operatorom elastyczność niezbędną do szybkiego udostępniania nowatorskich usług. Jednocześnie zabezpiecza ich dotychczasowe inwestycje w istniejącą infrastrukturę. XpressLink jest platformą dostępową umożliwiającą szybkie i ekonomiczne unowocześnienie tzw. odcinka ostatniej mili. Dzięki wdrożeniu rozwiązania XpressLink nowe, atrakcyjne usługi, takie jak: szybki dostęp do Internetu, połączenia pomiędzy sieciami lokalnymi (LAN-to-LAN), przesyłanie głosu z wykorzystaniem technologii DSL (Voice over DSL -VoDSL) oraz wideo na żądanie (video on demand) -mogą być udostępniane poprzez istniejącą infrastrukturę kabli miedzianych, nie wprowadzając zakłóceń do istniejącej infrastruktury przesyłania głosu. AccessIntegrator jest kluczowym elementem XpressLink. Ten system zarządzania gwałtownie zmniejsza koszty utrzymania i pracy sieci dostępowej. TELBANK realizuje połączenia dysponując własną siecią światłowodową o długości blisko 2,5 tys. km, łączącą główne aglomeracje miejskie w Polsce. Od 4 lat posiada certyfikat systemu jakości zgodny z normą ISO 9001, a abonentom gwarantuje poziom parametrów jakościowych w umowach typu SLA (Service Level Agreement). Newsletter str. 7
INFO DCS 3000: ŚREDNIE NAPIĘCIE, WYSOKIE WYMAGANIA Internet z gniazdka elektrycznego - pod tym lub podobnie brzmiącymi tytułami ukazują się co pewien czas w prasie informacje o próbach przesyłania danych, głosu za pośrednictwem sieci energetycznej w systemie PLC (Power Line Carrier). Prace prowadzone w różnych krajach, m.in. w Polsce, nie wyszły poza fazę eksperymentów i instalacji pilotażowych. Sieć średniego (15-20kV) i niskiego napięcia (230V) doprowadzająca prąd do mieszkań, jako medium transmisji ma liczne wady, jak mała przepływność czy niska odporność na zakłócenia. Specjaliści z Siemensa stwierdzili jednak, że doskonale nadaje się do przesyłania informacji, kiedy nie wymagana jest duża szybkość transmisji. W laboratoriach Siemensa powstało oryginalne urządzenie o nazwie DCS 3000. Od dwóch lat znajduje się w rynkowej sprzedaży. Umożliwia przesyłanie danych po sieciach średniego i niskiego napięcia z prędkością 32 kbitów na sekundę. Ta niewielka - wydawałoby się - przepływność jest aż nadto wystarczająca w przypadku transmisji danych informujących na bieżąco (on line) o technicznych parametrach monitorowanego obiektu. Może nim być na przykład transformator stojący w szczerym polu kilkanaście kilometrów od stacji centralnej, lub średniej wielkości elektrownia wodna lub wiatrowa. DCS 3000 może pracować nie tylko na sieciach energetycznych. Równie Siemens s laboratories developed a device called DCS 3000. It has been available for two years and it enables data transmission through medium- and low-voltage power grids at a speed of 32 kbps. This seemingly low capacity is more than sufficient for the transmission of on-line information on technical parameters of a monitored structure. For example, it can be a transformer standing in an open field several kilometers away from the central power station, or a medium-sized water or wind power plant. DCS 3000 can work on power supply networks as well. An equally good media for sending data can be an ordinary gas or water pipe, so long as it is shielded against the ground. The Siemens system monitors on-line a number of parameters of a supervised building or appliance, such as the flow of power or gas, voltage, pressure, the state of switches and all other functional elements of a given structure, and security conditions. DCS 3000 also enables an operator in the control center to disconnect and activate network sections, and increase and decrease power and gas supplies. Without any amplifiers, the direct range of transmission through medium-voltage lines is 15-20 km, and 10-15 km through gas pipelines. A great asset of DCS 3000 is its functional flexibility, which through the RS 232 interface enables connections with other systems. dobrym nośnikiem, po którym przesyła się sygnał, może być zwykła rura gazowa lub wodociągowa pod warunkiem, że jest izolowana od ziemi. System Siemensa pozwala monitorować on line wiele parametrów kontrolowanego obiektu lub urządzenia: ilość przepływającej energii elektrycznej lub gazu, napięcie, ciśnienie, stan wyłączników i wszystkich innych elementów funkcjonalnych obiektu, stan bezpieczeństwa itp. W tym samym czasie DCS 3000 umożliwia operatorowi znajdującemu się w centrum decyzyjnym sterowanie poszczególnymi elementami; odłączać lub aktywizować odcinki sieci, zmniejszać lub zwiększać dostawy prądu czy gazu w zależności od sygnalizowanego zapotrzebowania. Bezpośredni zasięg transmisji bez użycia wzmacniaczy wynosi na liniach średniego napięcia od 15 do 20 km, a w przypadku gazociągów 10-15 km. Zaletą DCS 3000 jest jego funkcjonalna elastyczność, pozwalająca dzięki wbudowanym interfejsom dołączać do niego kolejne systemy. Siemens zwraca także uwagę na oszczędności, jakie użytkownikowi zapewnia DCS. Wydatek jest jednorazowy, system działa bezobsługowo, odpadają comiesięczne opłaty za użytkowanie (dzierżawa) stałych linii telefonicznych lub GSM, po których dostarczane są te same dane. DCS 3000 pracują już w wielu krajach świata, od Europy po Filipiny. Polska Spółka Siemens z o.o. zapewnia, że jest w stanie zainstalować system DCS każdemu najbardziej wybrednemu klientowi w ciągu 3 do 5 miesięcy. EUROPEJSKA NAGRODA DLA S55 Najnowsza technologia połączona z najwyższej jakości wzornictwem przyniosły nowemu telefonowi komórkowemu Siemensa klasy S nagrodę Industrie Forum (if) Design Award 2003. Został on wybrany spośród 1 500 produktów z 30 krajów. Jury szczególnie chwaliło nowatorską i ergonomiczną klawiaturę telefonu. Nowością jest zlikwidowanie odstępów między klawiszami. Umieszczony centralnie okrągły Cutting-edge technology allied with top-class design - from now on, the new S-Class mobile phone can proudly wear its laurels, in the shape of the Industrie Forum (if) Design Award 2003. The Siemens S55 was picked out of more than 1500 products submitted from 30 countries. The jury had special praise for the innovative and ergonomically sensible design of the S55 s keypad. The novel feature here is that the keypad is designed without gaps. The round, centrally-located navigation key makes for rapid control of the phone. The side keys, enabling simple volume control, even during a call, and activation of the dictating machine, are chromed. Thanks to Triband technology, it is the mobile for all situations and all the customary networks. klawisz nawigacyjny umożliwia szybkie korzystanie z telefonu. Siemens S55 jest niezwykle poręczny - ma tylko 10,1 cm długości i waży tylko 85 gramów. Chromowane przyciski umieszczone z boku pozwalają na łatwe regulowanie głośności, nawet w czasie rozmowy, a także na włączenie dyktafonu. Dzięki zastosowaniu technologii Triband telefonem można posługiwać się we wszystkich sytuacjach i typowych sieciach niemal w każdym zakątku świata. S55 umożliwia świetną organizację czasu. Rozbudowany organizer, elastyczne zarządzanie pamięcią, kolorowy wyświetlacz i technologia Java wprowadzają harmonię w niełatwą relację między pracą a wypoczynkiem. To małe i eleganckie urządzenie jest doskonałym towarzyszem dla zajętych ludzi przywiązujących wagę do dobrego stylu. Wydane przez WV Marketing sp. z o.o. Redaktor wydania: Witold Żygulski, tel. (48-22) 3359700, fax 3359710