Wojewoda Mazowiecki, Pl. Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa;

Uczestnik: Wojewoda Mazowiecki, Pl. Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa; Dotyczy: Rozporządzenia nr 39 Wojewody Mazowieckiego z dnia 19 lipca 2003 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania wokół Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie im. Fryderyka Chopina; SKARGA na Rozporządzenie nr 39 Wojewody Mazowieckiego z dnia 19 lipca 2003 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania wokół Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie im. Fryderyka Chopina I. Działając w imieniu Skarżących, których pełnomocnictwa załączam, na podstawie art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 1995r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 z późn. zmianami) oraz art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 91 poz. 577), zaskarżam niniejszym Rozporządzenie nr 39 Wojewody Mazowieckiego z dnia 19 lipca 2003 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania wokół Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie im. Fryderyka Chopina, opublikowanego dnia 21 lipca 2003 roku w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego nr 196. II. Na podstawie art. 37 pkt. 4 w zw. z art. 59 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym zaskarżonemu Rozporządzeniu zarzucam: 1/ rażące naruszenie art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. nr 62 poz. 627 z późn. zm.) poprzez: a/ błędne przyjęcie, iż Kompleksowa ocena oddziaływania Lotniska Warszawa - Okęcie na środowisko sporządzona w 2000 roku stanowi przegląd ekologiczny w rozumieniu w/w ustawy i może stanowić podstawę ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania; b/ nieuzasadnione zaniechanie przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania planowanego przedsięwzięcia, tj. rozbudowy Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie, na środowisko, skutkującego brakiem raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko mogącego stanowić podstawę ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania; c/ błędne przyjęcie, iż zostały zastosowane wszystkie dostępne rozwiązania techniczne, technologiczne i organizacyjne w celu dotrzymania standardów jakości środowiska poza terenem Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie; 2/ rażące naruszenie art. 135 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska poprzez dowolne ustalenie granic obszaru ograniczonego użytkowania, tj. bez dokumentów wymaganych przez w/w ustawę jako podstawy ich wytyczenia; 3

3/ rażące naruszenie 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku poprzez przyjęcie w zaskarżonym Rozporządzeniu, przy ustalaniu podobszarów obszaru ograniczonego użytkowania, ekspozycyjnego poziomu dźwięku jako kryterium dodatkowego, a nie równorzędnego z odpowiednimi poziomami długotrwałego średniego poziomu dźwięku; 4/ rażące naruszenie art. 136 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska poprzez nie wskazanie podmiotu zobowiązanego do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości; 5/ rażące naruszenie art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku w ten sposób, że przepisy Rozporządzenia określające granice obszaru ograniczonego użytkowania różnicują prawa i obowiązki osób znajdujących się w identycznej sytuacji faktycznej, tym samym naruszają prawo do równego traktowania przez władze publiczne; 6/ rażące naruszenie Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, sporządzonej w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 78/2003 poz. 706 (K)), w szczególności art. 8 poprzez ograniczenie udziału społeczeństwa przy wydawaniu zaskarżonego Rozporządzenia; III. Na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym wnoszę o stwierdzenie nieważności zaskarżonego Rozporządzenia nr 39 Wojewody Mazowieckiego z dnia 19 lipca 2003 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania wokół Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie im. Fryderyka Chopina w całości. IV. Na podstawie art. 40 ust. 1 wnoszę o wstrzymanie wykonania Rozporządzenia nr 39 Wojewody Mazowieckiego z dnia 19 lipca 2003 roku w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania wokół Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie im. Fryderyka Chopina. V. Nadto wnoszę na podstawie art. 55 Ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym - o zasądzenie od Wojewody Mazowieckiego na rzecz Skarżących kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przewidzianych. UZASADNIENIE W dniu 19 lipca 2003 roku Wojewoda Mazowiecki wydał Rozporządzenie nr 39 w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania wokół Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie im. Fryderyka Chopina [dalej Rozporządzenie ]. Rozporządzenie zostało opublikowane dnia 21 lipca 2003 roku w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego Nr 196, a weszło w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj. 4 sierpnia 2003 roku. Zdaniem Skarżących, Rozporządzenie to w sposób rażący narusza prawo. Zdaniem Skarżących, brak jest obecnie podstaw i przesłanek do ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, a w Rozporządzeniu granice tego obszaru ustalono dowolnie, zabrakło też podstaw do wyznaczenia podobszarów. Nadto, Rozporządzenie narusza art. 32 ust. 4

1 Konstytucji RP oraz interes prawny i faktyczny Skarżących. Udział społeczności w pracach nad Rozporządzeniem był tylko pozorny, a nie faktyczny. Skarżący podnoszą w szczególności, co następuje: I. Brak jest obecnie podstaw do ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania. Zgodnie z art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska [dalej POŚ ], jeżeli z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, z analizy porealizacyjnej albo z przeglądu ekologicznego wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu, tworzy się obszar ograniczonego użytkowania. Obowiązek utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania może wynikać: A/ z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, które stanowi część postępowania zmierzającego do wydania decyzji określonych w art. 46 ust. 4 POŚ, w tym decyzji o pozwoleniu na budowę. W tym zakresie obowiązek utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania może wynikać: - z raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko; - z informacji, uzyskanych wskutek udziału społeczeństwa w postępowaniu; - z uzgodnień (art. 48 ust. 2 POŚ). B/ z analizy porealizacyjnej; C/ z przeglądu ekologicznego (art. 237 i następne PÓŚ) [vide: Ustawa Prawo Ochrony Środowiska Komentarz pod red. Jerzego Jendrośki, Wrocław 2001, s.465-466] Z uzasadnienia do projektu Rozporządzenia wynika, iż ustanowienie przez Wojewodę Mazowieckiego obszaru ograniczonego użytkowania wokół Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie wynika z przeglądu ekologicznego w rozumieniu POŚ pt. Kompleksowa ocena oddziaływania Lotniska Warszawa - Okęcie na środowisko sporządzonego w 2000 roku przez PROEKO Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie [dalej Kompleksowa Ocena ]. Dowód: kopia uzasadnienia do projektu Rozporządzenia załącznik nr 2; kopia Kompleksowej Oceny załącznik nr 3; Zdaniem Skarżących Kompleksowa Ocena nie może być uznana za przegląd ekologiczny w rozumieniu art. 237 POŚ i nie może być podstawą dla ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania wokół Lotniska Warszawa - Okęcie. Wynika to z następujących przyczyn: 1/ Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze zostało zobowiązane do wykonania Kompleksowej Oceny oddziaływania na środowisko w kwietniu 1997 roku. Kompleksowa Ocena została sporządzona we wrześniu 2000 roku na podstawie danych 5

z roku 1999 i lat wcześniejszych. Z uwagi na istotne zmiany, jakie po tym czasie nastąpiły w ruchu lotniczym, wyniki zawarte w tym dokumencie należy uznać za nieaktualne, a wobec tego nie mogą one stanowić podstawy ustalenia choćby granic obszaru ograniczonego użytkowania w roku 2003. Zgodnie z Koncepcją Obszaru Ograniczonego Użytkowania dla Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie sporządzoną w sierpniu 2002 roku przez Biuro Planowania Rozwoju Warszawy S.A. na zlecenie Przedsiębiorstwa Państwowego Porty Lotnicze [dalej Koncepcja OOU ], po roku 2000 zmienił się znacznie zakres oddziaływania Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie na środowisko z uwagi na stały wzrost ruchu lotniczego. Zwiększyła się liczba operacji lotniczych, zmieniły się typy najczęściej używanych samolotów: spadła ilość operacji samolotów starszych generacji oraz dużych, a wzrosła ilość operacji samolotów małych. Wzrosła liczba startów i lądowań, zmieniła się również dystrybucja operacji lotniczych na poszczególnych kierunkach, zwłaszcza w porze nocnej. Wszystkie te zmiany zmierzają w kierunku rozwoju lotniska, a tym samym jego coraz większej uciążliwości dla środowiska. Zgodnie z prognozami, ilość operacji lotniczych na lata 2011, 2016 i 2020 w stosunku do roku 2001 wzrośnie odpowiednio o 36%, 56% i 76%. Dowód: kopia Koncepcji OOU załącznik nr 4; Wobec powyższego Kompleksowa Ocena z roku 2000 nie może stanowić podstawy ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania w roku 2003, albowiem dane w niej zawarte straciły aktualność i stoją w sprzeczności z obecnym stanem faktycznym AD 2003, w szczególności nie mogą stanowić rzetelnej podstawy ustalenia granic obszaru [pkt. III poniżej]. Zdaniem Skarżących, dodatkowe pomiary, wykonane przez Instytut Ochrony Środowiska wiosną 2003 roku, a zawarte w Opinii do Koncepcji OOU, na które powołuje się Wojewoda Mazowiecki w uzasadnieniu do projektu Rozporządzenia, nie wystarczają do tego, aby prawidłowo skorygować i uaktualnić dane, stanowiące podstawę ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania [vide: s. 4 i 5 uzasadnienia do projektu Rozporządzenia]. Dowód: kopia Opinii do Koncepcji OOU załącznik nr 5; 2/ Gdyby nawet przyjąć, iż Kompleksowa Ocena spełnia kryteria przeglądu ekologicznego, co zdaniem Skarżących nie ma miejsca, to postępowanie w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania powinno zostać wszczęte natychmiast po wejściu w życie POŚ, tj. w październiku 2001 roku, a nie dopiero w grudniu 2002 roku. W świetle art. 135 ust. 1 POŚ obszar ograniczonego użytkowania może być ustanowiony bowiem zarówno na etapie planowania, odbioru, jak i w czasie funkcjonowania instalacji lub obiektu. Czy obszar ograniczonego użytkowania może być utworzony także wokół instalacji i obiektów oddanych do użytku jeszcze przed wejściem w życie POŚ? Zdaniem Skarżących tak, ale może to nastąpić tylko niezwłocznie po wejściu w życie POŚ [vide: tak Ustawa Prawo Ochrony Środowiska Komentarz pod red. Jerzego Jendrośki, Wrocław 2001, s.466-467]. 6

Skoro Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze funkcjonowało w dniu wejścia w życie POŚ i w świetle Kompleksowej Oceny z roku 2000 istniały przesłanki utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania, należało taki obszar ustanowić natychmiast, a nie czekać z rozpoczęciem postępowania w tej sprawie do grudnia 2002 roku. 3/ W ocenie Skarżących rzeczywistym powodem ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania jest potrzeba rozbudowy Lotniska-Okęcie, na co Skarżący, jak i cała społeczność obszaru, nie wyrażają zgody. W Rozporządzeniu nie określono, czy jest ono wydane na stan przepustowości Lotniska Warszawa - Okęcie w chwili obecnej (niespełna 5 milionów pasażerów rocznie), na stan przepustowości zgodny z pozwoleniem na użytkowanie (do 3 milionów pasażerów rocznie), czy też na stan docelowy (po wybudowaniu Terminalu 2 i zwiększeniu przepustowości lotniska do 12 milionów pasażerów rocznie). Zgodnie z zapisami Kompleksowej Oceny kwestia ta ma istotne znaczenie dla określenia granic obszaru narażonego na ponadnormatywny hałas. Zdaniem Skarżących wydanie przez Wojewodę Mazowieckiego Rozporządzenia jest związane nie z obiektem już funkcjonującym, jakim jest Port Lotniczy Warszawa - Okęcie, ale z dopiero planowaną inwestycją, jaką jest rozbudowa Lotniska, tj. modernizacją Terminalu 1 i budową Terminalu 2, wymagającą uzyskania pozwolenia na budowę. Skoro obszar ograniczonego użytkowania został ustanowiony na etapie planowania inwestycji, to podstawą ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania powinien być raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko sporządzony w toku postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanej inwestycji zgodnie z procedurami określonymi w POŚ. Art. 52 POŚ określa zakres raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Raport taki powinien zawierać m.in. opis planowanego przedsięwzięcia, opis analizowanych wariantów, w tym wariantu polegającego na niepodejmowaniu przedsięwzięcia oraz najkorzystniejszego dla środowiska wraz z uzasadnieniem ich wyboru. Takiego raportu nie ma, zaś Kompleksowa Ocena tych elementów nie zawiera. Raport taki powinien również wskazywać, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowana oraz określać granice takiego obszaru, ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne dotyczące obiektów budowlanych i sposoby korzystania z nich. Biorąc pod uwagę, iż Kompleksowa Ocena nie została sporządzona w toku postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko rozbudowy Lotniska Okęcie, nie określa ona granic tego obszaru z uwzględnieniem potrzeb inwestycji. Wydanie Rozporządzenia powinno być poprzedzone postępowaniem w sprawie oceny oddziaływania planowanej rozbudowy Lotniska na środowisko oraz sporządzeniem odpowiedniego raportu, który uwzględniałby zakres inwestycji przy określaniu granic obszaru ograniczonego użytkowania, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca. Rozporządzenie faktycznie otwiera drogę do rozbudowy Lotniska Okęcie z pominięciem niezbędnych procedur przewidzianych przez POŚ. 4/ Na marginesie należy również zaznaczyć, iż zdaniem Skarżących źródłem ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, o którym mowa w art. 135 ust. 1 POŚ, nie może być również Koncepcja Obszaru Ograniczonego Użytkowania, albowiem dokument ten stanowi jedynie aktualizację zasięgu stref hałasu lotniczego i 7

nie został on sporządzony zgodnie z procedurami przewidzianymi przez POŚ dla przygotowania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko czy też przeglądu ekologicznego. II. Brak jest obecnie przesłanek ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania. Zgodnie z art. 135 ust. 1 POŚ obszar ograniczonego użytkowania tworzy się, jeżeli mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska. Zdaniem Skarżących warunek ten nie został spełniony. Wojewoda Mazowiecki decyzją z dnia 3 kwietnia 2001 roku Nr WOŚ-I- 7632/398/99/00/01 nałożył na Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze szereg obowiązków mających na celu zminimalizowanie negatywnego oddziaływania lotniska Warszawa - Okęcie na środowisko. Do obowiązków tych należało: 1/ wykonanie badań analitycznych efektu pracy wszystkich zlokalizowanych na terenie lotniska urządzeń podczyszczających ścieki technologiczne; 2/ uporządkowanie gospodarki odpadami na terenie lotniska zgodnie z zaleceniami kompleksowej oceny oddziaływania na środowisko; 3/ wykonanie szczegółowych badań gruntowo-wodnych z określeniem zasięgu stwierdzonych zanieczyszczeń i ustalenie sposobu likwidacji i rekultywacji terenu; 4/ przedłożenie harmonogramów działań w zakresie możliwości wymiany helikopterów MI-8 na helikoptery o nowoczesnej konstrukcji; 5/ prowadzenie w punktach pomiarowych rejestracji zdarzeń akustycznych powodowanych przez ruch lotniczy; 6/ prowadzenie dalszych prac w zakresie optymalizacji tras i procedur dolotowych i odlotowych z lotniska, celem ograniczenia emisji hałasu do środowiska; 7/ opracowanie zasad wykonywania operacji lotniczych na lotnisku w porze nocnej. Zdaniem Wojewody, mimo zrealizowanych w/w obowiązków oraz działań organizacyjnych i technicznych, oddziaływanie akustyczne lotniska Warszawa - Okęcie na środowisko nadal znacznie wykracza poza teren PP Porty Lotnicze [vide: s. 2 uzasadnienia do projektu Rozporządzenia]. Zdaniem Skarżących nie podjęto wszystkich możliwych działań, aby dotrzymać standardy jakości środowiska na terenie wokół Lotniska Warszawa - Okęcie. Działania wymienione w uzasadnieniu do projektu Rozporządzenia nie wyczerpują, zdaniem Skarżących, wszystkich dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych. Są to jedynie typowe działania dokonywane we wstępnej fazie przedrealizacyjnej, tj. badania, pomiary, studia, harmonogramy, plany, projekty i ich realizacja nie może stanowić spełnienia 8

warunków, o których mowa w art. 135 POŚ. W szczególności nie mogą one stanowić dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych dla zminimalizowania szkodliwego oddziaływania Lotniska Warszawa - Okęcie na środowisko. Zdaniem Skarżących, należało najpierw zastosować wszystkie dostępne środki w celu zachowania standardów jakości środowiska, a dopiero potem dokonać oceny czy mimo ich zastosowania ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania jest niezbędne. Wojewoda Mazowiecki nie powołał się w uzasadnieniu do projektu Rozporządzenia na żadne ekspertyzy, które wskazywałyby, że wszystkie dostępne rozwiązania techniczne, technologiczne i organizacyjne zostały zastosowane, oraz że mimo ich zastosowania standardy jakości środowiska nie są zachowane. Ocena konieczności ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania bez podjęcia tych wszystkich kroków nie może być prawidłowa. Reasumując w tym zakresie, należy podkreślić, iż zdaniem Skarżących nie dopełniono wymaganych prawem procedur, które wykazałyby, że istnieją przesłanki utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania. III. Granice obszaru ograniczonego użytkowania ustalono dowolnie. Zgodnie z art. 136 ust. 2 POŚ, obszar ograniczonego użytkowania tworzy wojewoda w drodze rozporządzenia, określając granice obszaru, ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne dotyczące budynków oraz sposób korzystania z terenu wynikający z postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko lub analizy porealizacyjnej albo przeglądu ekologicznego. Z powołanego powyżej przepisu wynika, iż granice obszaru ograniczonego użytkowania powinny wynikać wprost z raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko albo z przeglądu ekologicznego. Zdaniem Skarżących takie dokumenty nie zostały sporządzone. Wobec tego brak jest podstawy prawnej dla określenia granic obszaru ograniczonego użytkowania. Nawet gdyby przyjąć, iż Kompleksowa Ocena spełnia kryteria przeglądu ekologicznego, jak zdaniem Skarżących nietrafnie podaje Wojewoda Mazowiecki w uzasadnieniu do projektu Rozporządzenia, to granice obszaru określone w Rozporządzeniu zdecydowanie odbiegają od granic określonych w Kompleksowej Ocenie. Zdaniem Skarżących, granice obszaru określone zatem zostały w sposób całkowicie dowolny. Według Kompleksowej Oceny z 2000 roku, zasięg ponadnormatywnego oddziaływania akustycznego naziemnych źródeł hałasu obejmuje obszar o powierzchni ok. 140 km. kw. a rozwój lotniska spowoduje wzrost zagrożonej powierzchni do ok. 160 km. kw. [vide: s. 296 Kompleksowej Oceny]. Na podstawie Rozporządzenia z 2003 roku został natomiast ustanowiony obszar ograniczonego użytkowania o powierzchni około 52 km. kw. [vide: s. 4 uzasadnienia do projektu Rozporządzenia], a więc obszar znacznie mniejszy, przy stale zwiększającej się uciążliwości Lotniska. Już z powyższego wynika, iż granice obszaru ograniczonego użytkowania zostały wytyczone w sposób nieprawidłowy powodując, że poza obszarem ograniczonego użytkowania znalazły się tereny, na których nie są dotrzymane standardy jakości, w tym są przekraczane normy hałasu, co stoi w sprzeczności z ideą obszaru ograniczonego użytkowania w świetle POŚ. 9

Na dowód całkowitej dowolności przy ustalaniu granic obszaru ograniczonego użytkowania Skarżący wskazują, iż: 1/ według Kompleksowej Oceny okolice Raszyna, z uwagi na brak możliwości dotrzymania norm hałasu powinny znaleźć się w granicach obszaru ograniczonego użytkowania, natomiast w Rozporządzeniu teren ten znalazł się poza tym obszarem (Skarżący podkreślają, iż w pierwotnym, poddanym pod konsultacje społeczne projekcie Rozporządzenia, zamieszczonym w tekście Koncepcji OOU, znaczna część Raszyna objęta była obszarem ograniczonego użytkowania). Zdaniem Skarżących, na terenie tym nie przeprowadzano dodatkowych badań hałasu na potrzeby ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, które mogłyby uzasadniać wyłączenie okolic Raszyna z przedmiotowego obszaru. Dowód: kopia wyników pomiarów WIOŚ załącznik nr 6; 2/ Janki koło Warszawy nie zostały objęte obszarem mimo, iż zgodnie z wynikami ciągłych pomiarów hałasu lotniczego przeprowadzanych przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Warszawie w latach 2002-2003 są przekroczone wartości dopuszczalnych średnich długotrwałych poziomów dźwięku dla pory nocy; Dowód: kopia wyników pomiarów WIOŚ załącznik nr 6; 3/ okolice ul. 17go Stycznia w Warszawie znalazły się poza obszarem ograniczonego użytkowania mimo, iż zgodnie z wynikami ciągłych pomiarów hałasu lotniczego przeprowadzanych przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Warszawie w latach 2002-2003 są przekroczone wartości dopuszczalnych średnich długotrwałych poziomów dźwięku zarówno dla pory dnia jak i nocy. Dowód: kopia wyników pomiarów WIOŚ załącznik nr 6; Wobec powyższego należy stwierdzić, iż granice obszaru ograniczonego użytkowania nie mają podstaw w dokumentach wymaganych przez POŚ, tj. przeglądzie ekologicznym lub raporcie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, nadto nie zostały ustalone w oparciu o jakiekolwiek wyniki badań jakości środowiska. Wojewoda Mazowiecki nie wskazał żadnych podstaw Rozporządzenia w tym zakresie. Stąd też zarzut Skarżących dotyczący dowolności ustalenia granic obszaru ograniczonego użytkowania jest uzasadniony. IV. Brak jest podstaw do wyznaczenia obszaru ograniczonego użytkowania i podobszarów. Zgodnie z 3 Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku [dalej Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska ] dopuszczalny poziom hałasu w środowisku dla startów, lądowań i przelotów statków powietrznych określa się wartością długotrwałego, średniego poziomu dźwięku A, określonego dla długotrwałego przedziału czasu trwającego sześć kolejnych miesięcy najmniej korzystnych po względem akustycznym. Natomiast w świetle 4 w/w rozporządzenia dla pojedynczej operacji lotniczej dopuszczalny poziom hałasu w środowisku określa się wartością ekspozycyjnego poziomu 10

dźwięku A. Wobec tego, zdaniem Skarżących, przy ustalaniu granic obszaru ograniczonego użytkowania należało wziąć pod uwagę dwa równorzędne kryteria, tj. długotrwały średni oraz ekspozycyjny poziom dźwięku. W Rozporządzeniu przy ustalaniu granic obszaru ograniczonego użytkowania oraz podobszarów nie został uwzględniony ekspozycyjny poziom dźwięku jako równoważny długotrwałemu średniemu poziomowi dźwięku. 1/ W Rozporządzeniu podobszar Z1 został wyznaczony na podstawie długotrwałego, średniego dźwięku o poziomie 65 decybeli dla pory dnia i 55 decybeli dla pory nocy w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998r w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 66, poz.436). Taki poziom hałasu, wyrażony długotrwałym, średnim dźwiękiem o poziomie 65 decybeli dla pory dnia i 55 decybeli dla pory nocy nie występuje w Rozporządzeniu Ministra Ochrony Środowiska. Jest on natomiast równy poziomowi progowemu dźwięku w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002 roku w sprawie wartości progowych poziomów hałasu (Dz.U. nr 8 poz. 81) dla terenów obszaru A ochrony uzdrowiskowej oraz terenów zabudowy szpitalnej, domów opieki społecznej oraz zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży. Zdaniem Skarżących takie obszary nie występowały w przeszłości, nie występują obecnie i nie są przewidziane w planach zabudowy na podobszarze Z1. Nadto, Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002 r. ustala poziomy progowe (alarmowe) pozwalające wyznaczyć tereny ekstremalnie zagrożone hałasem oraz ustalić priorytety dla programów ochrony środowiska przed hałasem. Zdaniem Skarżących poziomy progowe nie stanowią kryteriów do wyznaczenia obszaru ograniczonego użytkowania w zrozumieniu art. 135 ust. 2 POŚ. Brak jest zatem podstaw prawnych i faktycznych do wyznaczenia granicy wewnętrznej podobszaru Z1. 2/ W Rozporządzeniu podobszar Z2 został wyznaczony na podstawie długotrwałego, średniego dźwięku o poziomie 60 decybeli dla pory dnia i 50 decybeli dla pory nocy w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 66, poz.436). Z Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska wynika, że podany w Rozporządzeniu w/w poziom hałasu wyrażony długotrwałym, średnim dźwiękiem o poziomie 60 decybeli dla pory dnia i 50 decybeli dla pory nocy odpowiada przeznaczeniu terenu pod zabudowę jedno- i wielorodzinną, zabudowę zagrodową oraz terenom wypoczynkowo- rekreacyjnym poza miastem. 3/ Podobszar Z3 został wyznaczony w Rozporządzeniu na podstawie długotrwałego, średniego dźwięku o poziomie 55 decybeli dla pory dnia i 45 decybeli dla pory nocy w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja 1998 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 66, poz.436). Z Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska wynika, że podany w Rozporządzeniu w/w poziom hałasu wyrażony długotrwałym, średnim dźwiękiem o poziomie 55 decybeli dla pory dnia i 45 decybeli dla pory nocy odpowiada przeznaczeniu terenu pod obszary ochrony uzdrowiskowej, tereny szpitali, domów opieki, zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży. Zdaniem Skarżących 11

taka zabudowa obszaru wyznaczonego przez podobszar Z3 nie istnieje oraz nie jest przewidziana w planach zagospodarowania przestrzennego. Wobec powyższego, zdaniem Skarżących brak jest podstaw prawnych do wyznaczania podobszarów Z1, Z2 oraz Z3. Wojewoda w sposób wykraczający poza obowiązujące prawo i delegacje ustawowe określił granice tych podobszarów. V. Nie wskazano w Rozporządzeniu podmiotu zobowiązanego wypłaty odszkodowań / wykupu nieruchomości. Zgodnie z art. 136 ust. 2 POŚ obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania. Z powyższego zapisu wynika, iż w Rozporządzeniu powinien być wskazany podmiot, którego działalność spowodowała ustanowienie ograniczonego użytkowania, a tym samym jest zobowiązany do wypłaty odszkodowań. W Rozporządzeniu taki podmiot nie został wskazany. Przepisy Rozporządzenia wskazują jedynie, iż obszar tworzy się wokół Portu Lotniczego Warszawa Okęcie, który nie jest podmiotem prawa i nie może być adresatem roszczeń. Jako zobowiązany nie został natomiast wskazany podmiot zarządzający Portem Lotniczym, tj. Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze. Nadto, należy podnieść, iż na terenie Portu Lotniczego działa kilkadziesiąt podmiotów i każdy z nich mógłby być adresatem roszczeń o odszkodowanie. Brak wyraźnego określenia w Rozporządzeniu podmiotu zobowiązanego do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości stanowi rażące uchybienie prawa oraz istotne naruszenie interesu prawnego Skarżących. VI. Rozporządzenie narusza podstawowe zasady konstytucyjne. Zgodnie z art. 32 ust. 1 Konstytucji wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo równego traktowania przez władze publiczne. Przyjmuje się, że równość polega na przyznaniu jednakowych praw i obowiązków osobom należącym do tych samych kategorii, przy czym wyróżnienie tych kategorii nie może być arbitralne, lecz oparte na usprawiedliwionych kryteriach [vide: Piotr Winczorek: Komentarz do Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Liber, Warszawa 2000, str. 50]. Zaskarżone Rozporządzenie w sposób oczywisty narusza tą zasadę. Rozporządzenie ustala granice obszaru ograniczonego użytkowania w sposób dowolny, pozostawiając poza obszarem osoby będące właścicielami nieruchomości położonych na terenie, na którym nie są dotrzymane standardy jakości środowiska. Wyznaczenie obszaru ograniczonego użytkowania w takim a nie innym kształcie ma zasadnicze znaczenie dla określenia praw i obowiązków osób mieszkających na tym obszarze. Osobom tym bowiem, Rozporządzenie przyznaje specjalny status uprawniając ich do uzyskania odszkodowania lub żądania wykupu nieruchomości. 12

Mając na względzie powyższe, określenie granic obszaru ograniczonego użytkowania nie może być dowolne. Podstawą utworzenia tego obszaru powinny być wyniki postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko lub przegląd ekologiczny zgodnie z art. 135 POŚ. Nadto, granice powinny być wytyczone w taki sposób, aby poza przedmiotowym obszarem standardy środowiska (w tym przede wszystkim poziom natężenia hałasu) były dotrzymane. W niniejszej sprawie obszar ograniczonego użytkowania został ustalony w sposób dowolny, na podstawie nieaktualnych badań i niezgodnie z przepisami prawa. Poza obszarem znalazły się bowiem tereny, na których poziom hałasu jest porównywalny z jego poziomem na terenie wchodzącym w jego skład. W konsekwencji przepisy Rozporządzenia prowadzą do nierównego traktowania osób, które w jednakowy sposób ponoszą takie same negatywne konsekwencje związane z działaniem i rozbudową Portu Lotniczego Warszawa - Okęcie. Zasada demokratycznego państwa prawa pozwala na przyznanie szczególnych, w porównaniu z innymi osobami, uprawnień, jednakże prawo musi zagwarantować wszystkim takim osobom, że będą mogły z tych uprawnień korzystać na równych zasadach [vide: Piotr Winczorek: Komentarz do Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r., Liber, Warszawa 2000, str. 50]. Zaskarżone Rozporządzenie, z przyczyn wskazanych powyżej, zasadę tą narusza. VII. Udział społeczeństwa przy wydawaniu Rozporządzenia był pozorny, a nie faktyczny. Celem Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, sporządzonej w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r. [dalej Konwencja ] obwiązującej w stosunku do Polski od dnia 16 maja 2002 roku, jest zagwarantowanie przez Umawiającą się Stronę, w tym Polskę, w sprawach dotyczących środowiska, uprawnienia do dostępu do informacji, udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępu do wymiaru sprawiedliwości (art. 1 Konwencji). W świetle art. 8 Konwencji, każda ze Stron ma starać się promować rzeczywisty udział społeczeństwa, na odpowiednim etapie i gdy wszystkie warianty są jeszcze możliwe, w przygotowaniu przez władze publiczne przepisów wykonawczych i innych powszechnie obowiązujących aktów normatywnych, które mogą mieć znaczące oddziaływanie na środowisko. W tym celu podjęte być powinny następujące kroki: a) ramy czasowe umożliwiające rzeczywiste uczestnictwo powinny być ustalone; b) projekty aktów powinny być opublikowane lub w inny sposób dostępne publicznie, oraz c) społeczeństwo powinno mieć możliwość zgłaszania uwag, bezpośrednio lub poprzez reprezentatywne ciała opiniodawcze. Rezultaty udziału społeczeństwa brane będą pod uwagę tak dalece, jak to jest możliwe. Zdaniem Skarżących, przy pracach nad Rozporządzeniem, które jest aktem prawnym mającym niewątpliwe znaczące oddziaływanie na środowisko, nie przeprowadzono konstruktywnych konsultacji społecznych. W toku prac nad Rozporządzeniem nie prowadzono z mieszkańcami konsultacji merytorycznych, nie udzielano pisemnych odpowiedzi na zarzuty stawiane przez Skarżących względem projektu Rozporządzenia. Skarżący podkreślają, iż Wojewoda Mazowiecki nie odpowiedział na wielokrotne pisemne wnioski o zorganizowanie 13

spotkania w celu przeprowadzenia konsultacji z przedstawicielami społeczności lokalnej. Nadto, uwagi i zarzuty Skarżących zgłaszane do projektu Rozporządzenia, a w szczególności dotyczące granic obszaru ograniczonego użytkowania, nie zostały uwzględnione. W ocenie Skarżących udział społeczeństwa przy pracach na Rozporządzeniem miał charakter iluzoryczny i wobec tego zaskarżone Rozporządzenie rażąco narusza postanowienia w/w Konwencji. Nadto, Skarżący podkreślają, iż pismem z dnia 16 grudnia 2002 roku Mazowiecki Urząd Wojewódzki zawiadomił urzędy oraz niektóre organizacje społeczne, w tym niektóre skarżące stowarzyszenia, o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania oraz poinformował, iż zainteresowani mogą składać ewentualne uwagi i wnioski. Mieszkańcy przedmiotowego obszaru składali wnioski i uwagi do projektu Rozporządzenia. Na pisma te nie udzielono odpowiedzi, a postulatów mieszkańców nie uwzględniono w treści Rozporządzenia. Dowód: kopia zawiadomienia o wszczęciu postępowania załącznik nr 7; kopie 3 przykładowych wniosków mieszkańców załącznik nr 8; Brak reakcji Wojewody Mazowieckiego na wnioski i uwagi mieszkańców projektowanego obszaru ograniczonego użytkowania stanowi kolejny dowód, iż udział społeczeństwa w postępowaniu był pozorny. VIII. Interes prawny Skarżących został naruszony. Zgodnie z art. 44 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie, każdy czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu organu, który wydał przepis, lub organu upoważnionego do uchylenia przepisu w trybie nadzoru, do usunięcia naruszenia zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego. Interes prawny Skarżących został naruszony postanowieniami zaskarżonego Rozporządzenia. Wszyscy Skarżący osoby fizyczne - są właścicielami i/lub mieszkańcami nieruchomości położonych na terenie, na którym został utworzony w drodze zaskarżonego Rozporządzenia obszar ograniczonego użytkowania lub na terenie nim nie objętym, pomimo występowania przesłanek uzasadniających utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania na tym terenie (na co mogłoby wskazywać przeprowadzone zgodnie z przepisami prawa postępowanie w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania vide: pkt I powyżej). Zdaniem Skarżących utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania narusza ich podstawowe prawa, jakim jest prawo własności, prawo do bezpieczeństwa ekologicznego, oraz prawo do ochrony dóbr osobistych, np. zdrowia. Utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania prowadzi do usankcjonowania istniejącego stanu, niezgodnego z prawem, w którym są przekraczane standardy jakości środowiska, w szczególności dopuszczalne normy hałasu. Utworzenie obszaru oznacza bowiem, iż standardy te i normy mogą być i będą przekraczane. W konsekwencji zwalnia to zarządcę Portów Lotniczych od podejmowania 14

działań mających na celu ograniczenie szkodliwości obiektu. Umożliwia to jednocześnie Przedsiębiorstwu Państwowemu Porty Lotnicze rozbudowę lotniska, co niewątpliwe będzie miało swój dalszy negatywny wpływ na środowisko, życie i zdrowie Skarżących oraz ich rodzin. Utworzenie obszaru ograniczonego użytkowania wpłynie również na wartość rynkową ich nieruchomości, która znacznie zmaleje. Wydane Rozporządzenia narusza interes prawny Skarżących choćby przez fakt, że nie wskazuje podmiotu zobowiązanego do wypłaty odszkodowań lub wykupu nieruchomości, co w rezultacie może pozbawić Skarżących możliwości dochodzenia swoich uzasadnionych praw i roszczeń przysługujących z mocy ustawy. Natomiast Skarżących, których nieruchomości nie zostały objęte obszarem ograniczonego użytkowania, przepisy zaskarżonego Rozporządzenia pozbawiają jakichkolwiek roszczeń, mimo że mieszkają oni na terenach, które powinny być objęte obszarem ograniczonego użytkowania. Występowanie stowarzyszeń w roli Skarżących jest uzasadnione celami statutowymi tych organizacji (cele ekologiczne), a dodatkowo przemawia za tym interes społeczny. Stowarzyszenia te działają na terenie zagrożonym działaniem Portów Lotniczych Warszawa - Okęcie, oraz reprezentują interesy swoich członków mieszkańców terenów objętych obszarem ograniczonego użytkowania zgodnie z Rozporządzeniem. Dowód: kopie statutów Skarżących stowarzyszeń załącznik nr 9; IX. Wstrzymanie wykonania Rozporządzenia to jedyny sposób przerwania stanu bezprawia i zapobieżenia nieodwracalnym skutkom. Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, Sąd może na wniosek strony wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania aktu lub zawieszeniu czynności, zwłaszcza jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Wstrzymanie wykonania Rozporządzenia w niniejszej sprawie jest uzasadnione. Brak wydania bowiem odpowiedniego postanowienia w niniejszej sprawie może spowodować trudne do odwrócenia skutki, w szczególności doprowadzić do uzyskania przez Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze zezwolenia na budowę, tj. rozbudowę Terminalu 1 i budowę Terminalu 2, co w konsekwencji może wyrządzić znaczną szkodę Skarżącym jak i środowisku. Skarżący znają treść Uchwały Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2000 r. (OPS 1/2000, ONSA 2000/4 poz. 134), w świetle której przepis art. 40 ust. 1 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym nie stanowi podstawy do wstrzymania wykonania obowiązującego aktu normatywnego. Jednakże mając na uwadze potencjalne negatywne skutki nie wstrzymania wykonania zaskarżonego Rozporządzenia oraz czas jaki upłynął od wydania w/w uchwały, a także okoliczność, iż uchwała ta dotyczyła innego aktu normatywnego, tj. uchwały rady gminy, Skarżący wnoszą jak w pkt. IV petitum. X. Skarżący, w trybie z art. 44 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie, pismami składanymi w terminach od 30 lipca do 27 sierpnia 2003 roku wezwali Wojewodę Mazowieckiego do zmiany Rozporządzenia z dnia 19 lipca 2003 roku 15

bądź do jego uchylenia. Pismem z dnia 11 sierpnia 2003 roku jeden ze Skarżących Stowarzyszenie Sąsiedzkie Włochy wezwał Prezesa Rady Ministrów do uchylenia Rozporządzenia. Wezwania, na które Wojewoda Mazowiecki udzielił odpowiedzi, zostały załatwione odmownie. W swoich pismach Wojewoda Mazowiecki w sposób lakoniczny ustosunkował się do zarzutów Skarżących. (Z uwagi na fakt, że treść wezwań jest taka sama lub bardzo zbliżona, do niniejszej skargi została załączona jedna kopia wezwania oraz dowody doręczenia Wojewodzie Mazowieckiemu pozostałych wezwań Skarżących). Dowód: kopie wezwań załącznik nr 10; kopia odpowiedzi Wojewody Mazowieckiego załącznik nr 11; Wobec powyższego wnoszę jak na wstępie. Andrzej Tomaszek adwokat Załączniki: 1. odpisy 77 pełnomocnictw; 2. kopia uzasadnienia do projektu Rozporządzenia; 3. kopia Kompleksowej Oceny; 4. kopia Koncepcji OOU; 5. kopia Opinii do Koncepcji OOU; 6. kopia wyników pomiarów WIOŚ; 7. kopia zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego; 8. kopie wniosków mieszkańców; 9. kopie statutów 3 Skarżących stowarzyszeń; 10. kopie wezwań; 11. kopia odpowiedzi Wojewody Mazowieckiego; 12. dowód uiszczenia wpisu sądowego w znakach opłaty sądowej w wysokości 100 zł; 13. odpis skargi dla Wojewody Mazowieckiego (dokumenty, których kopie załączono do niniejszej skargi są w posiadaniu Wojewody). 16