PROTOKÓŁ z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w dniach 10-14 oraz 17 grudnia 2012 r. w Domu Pomocy Społecznej w Białogardzie

K.S.1.431.1. 2.2012. IL PROTOKÓŁ z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w dniach 10-14 oraz 17 grudnia 2012 r. w Domu Pomocy Społecznej w Białogardzie Kontrolę przeprowadzono na podstawie art. 22 pkt 9 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.) oraz 4 pkt 1 i 5 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.). Wojewoda w wyniku przeprowadzanych przez zespół inspektorów czynności może wydać jednostce organizacyjnej pomocy społecznej albo jednostce kontrolowanej zalecenia pokontrolne. W przypadku niepodjęcia lub niewykonania czynności wynikających z zaleceń pokontrolnych, mających na celu ograniczenie lub likwidację stwierdzonych, istotnych uchybień lub nieprawidłowości w zakresie działań i usług objętych standardami, świadczonych przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej albo kontrolowane jednostki, wojewoda, zgodnie z art.129 ustawy o pomocy społecznej może orzec o czasowym lub stałym cofnięciu zezwolenia na prowadzenie Domu. Kontrolę, na podstawie Upoważnienia Wojewody Zachodniopomorskiego Nr 12/2012 (K-S.1.0030.12.2012.IL) z dnia 20 listopada 2012 r. przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Delegatura w Koszalinie w składzie: Iwona Lorenc - starszy inspektor wojewódzki, kierująca zespołem, Małgorzata Lewińska - starszy inspektor wojewódzki, Dorota Kowalska - starszy inspektor. Oznaczenie jednostki kontrolowanej: adres: Dom Pomocy Społecznej 78-200 Białogard ul. Świętego Brata Alberta 1, typ Domu: dla osób w podeszłym wieku i przewlekle somatycznie chorych, liczba miejsc : 180, REGON : 33096985000020 NIP 672-17-99-605, Podmiot prowadzący: Stowarzyszenie Pomocy Przytulisko w Białogardzie 78-200 Białogard ul.1 Maja 6. Stowarzyszenie Pomocy Przytulisko w Białogardzie posiada wydaną przez Wojewodę Zachodniopomorskiego decyzję Nr 28 (PS.1.AK-W.9013/1/09) z dnia 30 kwietnia 2009 r. na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej w Białogardzie, na czas nieokreślony. Podmiot prowadzący zawarł z Powiatem Białogardzkim: - Umowę z dnia 19 września 2011r. o wsparcie realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej pod nazwą: prowadzenie Domu Pomocy Społecznej w Białogardzie o zasięgu ponadgminnym przeznaczonego dla 180 mieszkańców osób w podeszłym wieku oraz osób przewlekle somatycznie chorych, 1

- Umowę Użyczenia z dnia 30 września 2011r. zabudowanych budynkami nieruchomości przeznaczonych do prowadzenia domu pomocy społecznej w zakresie oznaczonym umową z dnia 30 września 2011r. Umowy zostały zawarte na okres od 01 października 2011r. do 30 września 2016r. Przedmiot kontroli: przestrzeganie standardu świadczonych usług i zgodność zatrudnienia pracowników z wymaganymi kwalifikacjami w okresie od dnia 01 stycznia 2012r. do dnia kontroli. Kontrolą objęto następujące zagadnienia: 1) poziom świadczonych usług bytowych, 2) poziom świadczonych usług opiekuńczych, 3) poziom świadczonych usług wspomagających, 4) poziom zatrudnienia oraz kwalifikacje pracowników zespołu terapeutycznoopiekuńczego, 5) umożliwienie i organizowanie mieszkańcom pomocy w korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych. Informacji udzielali: 1. Dyrektor DPS w Białogardzie, 2. Psycholog, pracownik socjalny, 3. Administrator ds. Sekretariatu i Kadr, 4. Główna księgowa, 5. Starsi pracownicy socjalni. W protokóle zastosowano następujące skróty i oznaczenia: Wojewoda - Wojewoda Zachodniopomorski, Stowarzyszenie - Stowarzyszenia Pomocy Przytulisko, ustawa o pomocy społecznej - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), rozporządzenie w sprawie domów pomocy społecznej - rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. z dnia 27 sierpnia 2012 r. poz.964), standard - standard obowiązujących podstawowych usług świadczonych przez domy pomocy społecznej określony w w. w. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej, DPS, Dom, jednostka kontrolowana - Dom Pomocy Społecznej w Białogardzie, mieszkaniec - mieszkaniec Domu, Zespół lub zto - zespół terapeutyczno-opiekuńczy, ppk- pracownik pierwszego kontaktu, IPW, Plan - indywidualny plan wsparcia mieszkańca., CIS Centrum Integracji Społecznej w Białogardzie. 2

Ustalenia kontroli Dom funkcjonuje w oparciu o Regulamin Organizacyjny Domu Pomocy Społecznej w Białogardzie przyjęty Uchwałą Nr 4/2006 Walnego Zgromadzenia Członków Stowarzyszenia Pomocy Przytulisko z dnia 01.10.2006r. Uchwałą Zarządu Stowarzyszenia Nr 2/2012 z dnia 27 lutego 2012r. wprowadzono zmianę w załączniku nr 2 poprzez dodanie w strukturze zatrudnienia stanowiska zastępca głównego księgowego. Zgodnie z art. 56a ustawy o pomocy społecznej w przypadku gdy Dom prowadzony jest łącznie dla osób w podeszłym wieku oraz przewlekle somatycznie chorych, dom pomocy społecznej świadczy usługi na poziomie obowiązującego standardu odpowiednio dla każdego typu domu. Kontrolujący zwrócili uwagę, że w Regulaminie Organizacyjnym nie jest wyodrębniona liczba miejsc przeznaczona dla poszczególnych typów Domu tj. dla osób w podeszłym wieku oraz dla osób przewlekle somatycznie chorych. Funkcję dyrektora Domu pełni od 15 czerwca 1999r. Pan Wiesław Czurko. Z przedłożonej dokumentacji wynika, że posiada specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej oraz wymagany na zajmowanym stanowisku staż pracy w pomocy społecznej, wobec powyższego spełnia wymogi określone w art.122 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej. Dane statystyczne dot. mieszkańców: Z pisemnej informacji przedłożonej kontrolującym wynika, że według stanu na 14.12.2012r. w DPS przebywało 180 mieszkańców przyjętych na podstawie decyzji administracyjnych tj. 99 kobiet i 81 mężczyzn. Na podstawie przedłożonej dokumentacji stwierdzono, że w okresie objętym kontrolą nikt z mieszkańców nie przebywał poza Domem, w tym również w zakładzie karnym pisemne oświadczenie dyrektora z dnia 11.12.2012r. Spośród 180 mieszkańców : 57 osób jest przyjętych na podstawie decyzji wydanej przed 01.01.2004r. i finansowanych z budżetu Wojewody; 123 osoby zostały przyjęte na podstawie decyzji wydanej po 01.01.2004r., z których: - 1 osoba opłaca pobyt w pełnej wysokości, - pobyt 98osób jest opłacany przez gminę i 70% świadczenia własnego mieszkańca, - pobyt 18 osób jest opłacany przez gminę, mieszkańca i członków rodziny, - pobyt 6 osób jest opłacany przez mieszkańca i członków rodziny, stan mieszkańców nie opuszczających łóżek 35 osób; stan mieszkańców poruszających się przy pomocy sprzętu ortopedycznego: - wózka inwalidzkiego 32 osoby, - chodzika 14 osób, - balkonika 8 osób, - kuli ortopedycznej 5 osób, - laski 2 osoby, - butów ortopedycznych 5 osób; 148 osób posiada orzeczoną grupę inwalidzką lub stopień niepełnosprawności (z tego 93 osoby znaczny stopień niepełnosprawności); struktura wiekowa mieszkańców: 21-30 lat - 1 osoba, 3

31-40 lat - 6 osób, 41-50 lat - 12 osób, 51-60 lat - 28 osób, 61-70 lat - 34 osoby, 71-80 lat - 36 osób, 81-90 lat - 54 osoby, 91-100 lat - 9 osób; średnia wieku 69,5 lat; stan prawny mieszkańców - całkowicie ubezwłasnowolnieni 14 osób, z tego dla 3 osób funkcję opiekuna prawnego pełnią pracownicy Domu, dla 11 osób członkowie rodziny, - częściowo ubezwłasnowolnieni 13 osób, z tego dla 8 osób funkcję kuratora pełnią pracownicy Domu, dla 5 osób członkowie rodziny, - w trakcie rozstrzygania przez sąd są sprawy dot. sytuacji prawnej 2 osób; ruch mieszkańców w okresie w okresie od 01.01.2012r. do 14.12.2012r. - przyjęto 39 osób, z tego na podstawie orzeczenia Sądu 2 osoby, - odeszło 39 osób, z tego: zgony 36 osób, - powróciły do środowiska - 3 osoby. (Zał. Nr 3: Informacje ogólne dot. mieszkańców stan na 14.12. 2012r; Oświadczenie dyrektora z 11.12.2012r.) 1. Poziom świadczonych usług bytowych. a) W zakresie miejsca zamieszkania i braku barier architektonicznych. Dom Pomocy Społecznej w Białogardzie usytuowany jest w trzech budynkach mieszkalnych: dwa z nich tj. blok w którym zamieszkują kobiety zwany blokiem damskim i blok w którym zamieszkują mężczyźni zwany blokiem męskim znajdują się przy ul. Świętego Brata Alberta 1, jeden budynek zlokalizowany jest przy ul. Mickiewicza 6. Ponadto w skład DPS wchodzą: budynek administracyjny w którym znajdują się biura oraz pokoje gościnne, portiernia, 5 budynków gospodarczych w których odpowiednio znajdują się: pralnia, kotłownia i pomieszczenie do terapii zajęciowej, magazyny techniczny, chemiczny i pomieszczenie konserwatorów, garaże (5 boksów), magazyn sprzętu z garażem (1 boks), warsztat z zapleczem technicznym. Budynki mieszkalne: a) obiekty przy ul. Świętego Brata Alberta 1 Budynek w którym zamieszkują mężczyźni jest trzykondygnacyjny. Na parterze znajduje się 5 pokoi mieszkalnych, pokoje pracowników socjalnych, pomieszczenia rehabilitacyjne oraz jadalnia, rozdzielnia posiłków i zmywalnia. Na I piętrze usytuowanych jest 11 pokoi mieszkalnych, gabinet medycznej pomocy doraźnej, jadalnia, rozdzielnia posiłków i zmywalnia. Na II piętrze usytuowano 13 pokoi mieszkalnych, magazyn odzieży oraz magazyn na środki do sprzątania. 4

Do budynku prowadzą 4 wejścia z tego jedno bezpośrednio do pomieszczeń rehabilitacyjnych i jedno, z podjazdem dla osób niepełnosprawnych. Szerokość drzwi wejściowych wynosi od 0,9 do 1,8 m. Blok damski jest czterokondygnacyjny. Na niskim parterze znajduje się kuchnia wraz z zapleczem, kotłownia, magazyn odzieżowy, pomieszczenia konserwatorów oraz kaplica. Pokoje mieszkalne usytuowane są na parterze oraz I i II piętrze. Na parterze i I piętrze znajduje się jadalnia i rozdzielnia posiłków, ponadto na parterze pokój dziennego pobytu, na I piętrze gabinet medycznej pomocy doraźnej, a na II piętrze pomieszczenie do terapii zajęciowej. Do bloku damskiego prowadzi 5 wejść, w tym jedno bezpośrednio do kuchni i jedno z podjazdem dla osób niepełnosprawnych. Szerokość drzwi wejściowych wynosi od 1,0 do 1,4 m. Budynki wyposażone są w system przyzywowo-alarmowy i alarmowo-przeciwpożarowy. Sygnały są dźwiękowe i świetlne. Przyciski znajdują się w pokojach mieszkalnych i łazienkach. W budynku męskim centrala sygnalizacyjna obydwu systemów znajduje się w gabinecie medycznej pomocy doraźnej, natomiast w budynku damskim tablica sygnalizacyjna systemu przyzywowo - alarmowego jest w gabinecie medycznej pomocy doraźnej a systemu alarmowo-przeciwpożarowego w pokoju dziennego pobytu. Teren wokół w.w. budynków mieszkalnych jest ogrodzony i zagospodarowany. Wokół budynków znajduje się park, w którym mieszkańcy mogą aktywnie i rekreacyjnie spędzać czas (szerokie, utwardzone alejki, ławki, drzewa, krzewy, rabaty). Teren jest zagospodarowany i zadbany, chodniki posiadają utwardzoną nawierzchnię i pozbawione są krawężników. Obydwa budynki zostały ocieplone i odnowiono elewację zewnętrzną. Parking dla osób odwiedzających znajduje się przed bramą wjazdową, za ogrodzeniem. b) Budynek przy ul. Mickiewicza 6. Jest to budynek czterokondygnacyjny, usytuowany w centrum miasta. Prowadzą do niego 4 wejścia, w tym jedno bezpośrednio do windy z podjazdem dla osób niepełnosprawnych o szerokości od 1,2 m. do 1.8 m. W budynku znajduje się monitoring obejmujący teren wokół domu. Ponadto przy wejściu głównym znajduje się domofon. Chodniki prowadzące do budynku posiadają utwardzoną nawierzchnię. Obok budynku znajduje się przychodnia lekarska. Dźwig osobowy prowadzi na wszystkie kondygnacje. Na niskim parterze znajdują się pomieszczenia gospodarcze m.in. pralnia, suszarnia, kotłownia, magazyn odzieżowy oraz ogólnodostępna łazienka i pomieszczenie do terapii zajęciowej. Pokoje mieszkalne usytuowane sa na pozostałych trzech kondygnacjach. Pomieszczenia ogólnodostępne oraz pokój pracownika socjalnego znajdują się na parterze. Budynek wyposażony jest w dźwiękowy i świetlny system przyzywowo-alarmowy, którego tablica sygnalizacyjna znajduje się na portierni oraz system alarmowo-przeciwpożarowy z centralą w gabinecie medycznej pomocy doraźnej. W części pokoi znajdują się również aparaty telefoniczne. Sprzęt przeciwpożarowy we wszystkich budynkach rozmieszczony jest w miejscach ogólnodostępnych. Jego sprawność potwierdza protokół z przeglądu przeprowadzonego 22.10.2012r. przez ( ) 5

Nadzór nad systemami przyzywowo- alarmowymi sprawuje Przedsiębiorstwo ( ). Ostatni przegląd odbył się 23.08.2012r. W każdym z trzech budynków znajduje się dźwig osobowy prowadzący na wszystkie kondygnacje. Windy te przystosowane są do przewozu wózków inwalidzkich, wyposażone w uchwyty, poręcze oraz sygnalizację dźwiękową i świetlną. Wejście z zewnątrz do szybu windy jest z podjazdem i ma szerokość 2 m. Korytarze oraz drzwi prowadzące do pokoi mieszkalnych oraz pomieszczeń ogólnodostępnych są szerokie (1,0m), otwierane na zewnątrz i umożliwiają poruszanie się przy pomocy wózków inwalidzkich. Poziom podłogi przy wejściach jest zrównany, pozbawiony progów. Schody łączące poszczególne kondygnacje są zabezpieczone poręczami. Pomieszczenia dla mieszkańców oraz ciągi komunikacyjne wyłożone są nawierzchnią antypoślizgową. Pozostałe budynki gospodarcze oraz administracyjny są jednokondygnacyjne. Oprócz budynków mieszkalnych podjazdy dla osób niepełnosprawnych zostały doprowadzone do budynku administracyjnego, pralni i wolnostojącego pomieszczenia do imprez ko. Budynek administracyjny (biura i pokoje gościnne) znajduje się przed bramą wjazdową do budynków mieszkalnych przy ul. Świętego Brata Alberta 1. W dniu 13.03.2012r. Powiatowy inspektor Nadzoru Budowlanego w Białogardzie przeprowadził kontrole stanu technicznego obiektów nie stwierdził nieprawidłowości w powyższym zakresie. Pomieszczenia ogólnodostępne. W DPS w Białogardzie znajdują się następujące pomieszczenia ogólnodostępne: a) 5 pokoi dziennego pobytu: po 2 w budynku damskim i w budynku męskim oraz 1 w budynku przy ul. Mickiewicza, dodatkowo na holach znajdują się aneksy wypoczynkowe z kanapą i fotelami, b) 5 jadalni: po 2 w budynku damskim (ogółem 38 miejsc konsumpcyjnych) i męskim (37 miejsc), 1 w budynku przy ul. Mickiewicza (15 miejsc), c) 3 gabinety medycznej pomocy doraźnej, po 1 w każdym budynku, d) 2 pomieszczenia do terapii zajęciowej - 1 w budynku damskim, 1 w budynku przy ul. Mickiewicza, e) pomieszczenie przeznaczone na imprezy ko, wykorzystywane również do terapii zajęciowej, z zapleczem w budynku wolnostojącym, f) 10 pomieszczeń do rehabilitacji ruchowej i fizykoterapii po 5 w budynku męskim i w budynku przy ul. Mickiewicza, g) 5 kuchenek pomocniczych po 2 w budynku damskim i męskim, 1 w budynku przy ul. Mickiewicza, h) 5 pomieszczeń pomocniczych do prania i suszenia po 2 w budynkach damskim i męskim oraz 1 w budynku przy ul. Mickiewicza, i) 4 pokoje gościnne 1 w budynku damskim, 3 w budynku administracyjnym (ogółem 7 miejsc noclegowych) j) 2 kaplice po 1 w budynku damskim i w budynku przy ul. Mickiewicza, k) 5 palarni - 4 w budynku męskim, 1 w budynku przy ul. Mickiewicza. 6

Pokoje mieszkalne. Zgodnie z wymogami standardu usług pokój jednoosobowy powinien mieć powierzchnię nie mniejszą niż 9m², natomiast pokój wieloosobowy 6m² w przeliczeniu na jednego mieszkańca, przy czym odstępstwo poniżej wymaganej normy nie może przekroczyć 5%. Dom dysponuje ogółem 82 pokojami jedno, dwu, trzy i czteroosobowymi (180 miejsc mieszkalnych) o ogólnej powierzchni mieszkalnej 1398,53 m². Średnia powierzchnia przypadająca na jednego mieszkańca wynosi (1398,53 : 180) 7,77m². Budynek Damski 20 pokoi /64 miejsca mieszkalne, - 1 pokój jednoosobowy o pow. 8,58 m², - 3 pokoje dwuosobowe o pow. od 13,20 m² do 17,03 m², średnia powierzchnia mieszkalna 7,57 m², - 7 pokoi trzyosobowych o pow. od 21,97 m² do 30,41 m², średnia powierzchnia mieszkalna 8,50 m², - 9 pokoi czteroosobowych o pow. od 27,68 m² do36,49 m², średnia powierzchnia mieszkalna 7,72 m²; Budynek Męski 29 pokoi /64 miejsca mieszkalne, - 4 pokoje jednoosobowe o pow. od 9,34 m² do 11,28 m², średnia powierzchnia mieszkalna 10,63 m²; - 15 pokoi dwuosobowych o pow. od 11,70 m² do 16,71 m², średnia powierzchnia mieszkalna 6,86 m², - 10 pokoi trzyosobowych o pow. od 18,18 m² do 22,44 m², średnia powierzchnia mieszkalna 6,71m². Budynek przy ul. Mickiewicza 33 pokoje/ 52 miejsca mieszkalne, - 21 pokoi jednoosobowych o pow. od 10,15 m² do 11,53 m², średnia powierzchnia mieszkalna 10,63 m², - 6 pokoi dwuosobowych o pow. od 11,66 m² do 17,48 m², średnia powierzchnia mieszkalna 6,85 m². - 5 pokoi trzyosobowych o pow. od 21,05 m² do 22,20 m² średnia powierzchnia mieszkalna 7,19 m², - 1 pokój czteroosobowy o pow. 24,55 m² średnia powierzchnia mieszkalna 6,14 m², W 10 pokojach (budynek damski 1 pokój jednoosobowy nr 23 ; budynek męski 5 pokoi nr: 11, 35, 36, 40, 43; budynek przy ul. Mickiewicza 4 pokoje nr:17, 21, 22, 23) odstępstwo od normy mieści się w granicach określonych w 6 pkt 3 rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej, zatem mogą być uznane za spełniające standard. Pokoje mieszkańców wyposażone są zgodnie z normami standardu w odpowiedni sprzęt dostosowany do potrzeb mieszkańców. Znajdują się w nich wersalki lub łóżka, stół, krzesła, szafy ubraniowe, sprzęt RTV, a także inne, również prywatne sprzęty mieszkańców. Każdy pokój posiada odpowiednią ilość wyprowadzeń elektrycznych. Pokoje są urządzone estetycznie, zgodnie z upodobaniami mieszkańców. Mieszkańcy, których kondycja psychofizyczna na to pozwala dysponują kluczami do pokoju oraz do szafy w której przechowują własne rzeczy. Szerokość otworów drzwiowych i zrównany poziom podłogi umożliwia wjazd osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich. 7

Pomieszczenia higieniczno-sanitarne. Mieszkańcy korzystają z 65 łazienek : Budynek Damski posiada 16 łazienek, z tego 3 ogólnodostępne i 13 przy pokojach mieszkalnych. Wyposażone są w 16 stanowisk kąpielowych: 3 wanny (tylko w łazienkach ogólnodostępnych) i 13 natrysków. Średnio na jedno urządzenie kąpielowe przypada (64 : 16) 4,0 osoby. Budynek Męski posiada 26 łazienek, z tego 1 ogólnodostępna i 25 przy pokojach mieszkalnych Wyposażone są w 27 stanowisk kąpielowych: 1 wanna (tylko w łazience ogólnodostępnej) i 26 natrysków. Średnio na jedno urządzenie kąpielowe przypada (64 : 27) 2,37 osób. Budynek przy ul. Mickiewicza posiada 27 łazienek, z tego 7 ogólnodostępnych i 20 przy pokojach mieszkalnych, w których znajduje się ogółem 27 stanowisk kąpielowych: 1 wanna (tylko w łazience ogólnodostępnej na II piętrze) i 20 natrysków. Średnio na jedno urządzenie kąpielowe przypada (52 : 27) 1,92 osób. Natryski przy pokojach mieszkalnych są to natryski najazdowe, przy których zamontowano krzesła kąpielowe oraz uchwyty. Brodzik, posiada jeden natrysk zamontowany w ogólnodostępnej łazience, w budynku przy ul. Mickiewicza. Łączna liczba oczek wc będących do dyspozycji mieszkańców wynosi 72, z tego: - w budynku damskim 20, średnio na jedno oczko wc przypada 3,2 osoby, - w budynku męskim 26, średnio na jedno oczko wc przypada 2,46 osoby, - w budynku przy ul. Mickiewicza 26, średnio na jedno oczko wc przypada 2,0 osoby. W pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych dla bezpieczeństwa mieszkańców zamontowano poręcze przyścienne. Ponadto podczas kąpieli stosowane są maty lub materace antypoślizgowe. W łazienkach oprócz urządzeń kąpielowych i oczek wc, znajdują się półki, szafki na przybory toaletowe, wieszaki na ręczniki. Szerokość drzwi i brak progów pozwala na wjazd osoby poruszającej się przy pomocy wózka inwalidzkiego. W związku z powyższym, że liczba łazienek zapewnia korzystanie z każdej przez nie więcej niż 5 osób, a liczba toalet przez nie więcej niż 4 osoby, stwierdza się zgodność z wymaganym standardem usług. Utrzymanie czystości. Zespół kontrolny dokonał wizytacji pomieszczeń znajdujących się w jednostce tj. pokoi mieszkańców, pomieszczeń ogólnodostępnych oraz pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. Zwizytowane pomieszczenia były czyste i wolne od nieprzyjemnych zapachów. Dom zatrudnia 35 pokojowych w pełnym wymiarze czasu pracy oraz 8 osób uczestników CIS, wykonujących zadania pokojowych do zadań których należy sprzątanie pokoi mieszkalnych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, korytarzy oraz pomieszczeń ogólnodostępnych. Bieżące porządki wykonywane są codziennie, natomiast jak wynika z informacji personelu oraz mieszkańców mycie okien, wymiana zasłon i firan odbywa się minimum raz na kwartał. Na dzień kontroli drobne czynności porządkowe w pokojach wykonywało we własnym zakresie 26 mieszkańców. Dom zapewnia im środki czystości w tym zakresie. ( ) 8

b) Wyżywienie i organizacja posiłków. Kuchnia wraz z zapleczem kuchennym usytuowana jest na niskim parterze budynku damskiego. Wyposażona jest w nowoczesny sprzęt. Wysokość średniej stawki żywieniowej w okresie kontrolnym ustalona i pisemnie przekazana dietetykowi przez Dyrektora Domu wynosiła odpowiednio w okresie od 01.02.2011r. do 31.10.2012r. 9,50zł., od 01.11.2012r. uległa podwyższeniu do kwoty 10,00zł. Mieszkańcom zapewnia się posiłki podawane w następujących odstępach czasu: budynki przy ul. Świętego Brata Alberta: budynek przy ul. Mickiewicza: - śniadanie 7.45.-9.45, - śniadanie 8.00-10.00, - obiad 12.30 14.30, - obiad 13.00-15.00, - kolacja 18.00-20.00 - kolacja 18.00-20.00. Posiłki dodatkowe tj. II śniadanie i podwieczorek wydawane są dla osób będących na diecie zgodnie z zaleceniem lekarskim. Godziny wydawania posiłków w poszczególnych budynkach wywieszone są na tablicach informacyjnych w jadalniach. Każdy mieszkaniec, któremu lekarz zalecił korzystanie z odpowiedniej diety otrzymuje posiłki dietetyczne. - dieta lekkostrawna - 29 osób, - dieta cukrzycowa typu I - 17 osób, - dieta cukrzycowa typu II 13 osób, - dieta wysokobiałkowa - 5 osób, - dieta płynna- 4 osoby. Mieszkańcy poza głównymi posiłkami mają w kuchenkach pomocniczych całą dobę dostęp do produktów żywnościowych m.in. takich jak: pieczywo, masło, dżem, wędlina, nabiał itp. oraz napojów jak herbata czy mleko Kuchenki pomocnicze znajdują się po 2 w budynku damskim i męskim oraz 1 w budynku przy ul. Mickiewicza. Wyposażone są w naczynia, czajnik bezprzewodowy, szafki lodówkę i kuchenkę mikrofalową. Jadłospisy są sporządzane dekadowo. Jadłospis wywieszany jest na tablicy znajdującej się w jadalniach. Kontroli poddano wyrywkowo jadłospisy dekadowe z okresu: 14.02.-23.02., 04.04.-13.04., 12.08.-21.08., 10.12.-19.12.2012r. Analiza wykazała, że posiłki są urozmaicone, mieszkańcy otrzymują nabiał, wędliny, mięso, warzywa surowe i gotowane, owoce sezonowe oraz inne desery. a w okresie świątecznym również potrawy tradycyjne. Mieszkańcy nie mają możliwości wyboru zestawu posiłków jednakże pieczywo, zupa i surówki wydawane są bez ograniczeń. Podczas wizytacji nie wniesiono uwag dotyczących organizacji wydawania posiłków oraz stwierdzono że posiłki są podawane estetycznie. Ustalono, że w dniach kontroli 84 osoby spożywały posiłki w swoich pokojach mieszkalnych, a 96 osób w jadalniach. W Domu przebywa 21 mieszkańców wymagających karmienia i 83 wymagających pomocy przy spożywaniu posiłków. Do tej czynności wyznaczonych jest 21 pracowników podczas śniadania i obiadu oraz 18 podczas kolacji. Posiłki przygotowywane w kuchni DPS przewożone są do budynku przy ul. Mickiewicza w podgrzewanych bemarach i tam są rozdzielane przez personel. Bezpośrednio z bemarów rozdzielane są również przez opiekunów i pokojowe na poszczególnych piętrach wszystkich budynków tj. w jadalniach i do pokoi mieszkalnych. Dzienny raport osób żywionych sporządzają pracownicy socjalni, przygotowany na podstawie informacji zebranych od personelu schodzącego z nocnej zmiany. 9

Dyrektor Domu przedstawił kontrolującym protokóły z kontroli pionu żywienia przeprowadzonych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Białogardzie w dniach 08.02, 12.09. i 13.11.2012 r. w których nie stwierdzono nieprawidłowości.. c) Zapewnienie odzieży i obuwia. W DPS obowiązuje Zarządzenie Dyrektora z dnia 01 października 2008r. w sprawie wprowadzenia do użytku procedur postępowania w określonych sytuacjach dotyczących mieszkańców DPS w Białogardzie oraz określenia zasad zaopatrzenia w odzież, obuwie, bieliznę osobistą i środki do utrzymania higieny osobistej mieszkańców domu pomocy społecznej. W okresie objętym kontrolą Dom nie zakupił odzieży ani obuwia dla mieszkańców. W każdym budynku znajduje się magazyn odzieżowy w zasobach którego znajduje się zróżnicowany asortyment odzieży wydawany w razie potrzeby osobom potrzebującym. Kontrolującym przedstawiono protokół z przyjęcia darów odzieżowych od osoby prywatnej z dnia 25.07.2012r. wycenionych przez księgowość na kwotę 224,00zł. W razie potrzeby odzież jest prana, naprawiana i prasowana na terenie DPS. Odzież przechowywana jest w szafach znajdujących się w pokojach mieszkalnych. Miejsce ułożenia odzieży należącej do mieszkańców (wyodrębniona część szafy lub półka) znajdujące się w magazynach oraz w pokojach mieszkalnych jest oznaczone imieniem i nazwiskiem. Odzież osób leżących i pozbawionych kontaktu logicznego oznakowana jest niezmywalnym flamastrem. Rzeczy te były poukładane, czyste i niezniszczone. Za zgodą mieszkańca w dniu jego przybycia dokonywany jest spis rzeczy (w tym odzieży), które zostały przez niego przywiezione. W trakcie kontroli stwierdzono, że mieszkańcy w DPS zaopatrzeni są w odpowiednią ilość bielizny i odzieży całorocznej oraz stosowne obuwie. Byli ubrani czysto, schludnie i stosownie do pory roku i pogody. Pracownicy Domu wspomagają mieszkańców przy dokonywaniu zakupów poprzez pomoc w planowaniu i zapewnienie dowozu i opiekuna. Aktualnie jak poinformowali pracownicy socjalni - zakupy w pełni samodzielnie dokonuje 47 mieszkańców Osobom, które nie są w stanie dokonać ich samodzielnie, a nie mają opiekunów prawnych lub kuratorów zakupów dokonują pracownicy pierwszego kontaktu. Aktualnie z pomocy pracowników korzysta 41 osób. Osoby, które nie są stanie dokonać zakupów samodzielnie składają zamówienie u pracownika pierwszego kontaktu. Zamówienia te są zapisywane przez pracownika socjalnego, który weryfikuje je z saldem konta depozytowego mieszkańca. Rozliczenie następuje na podstawie imiennych faktur wystawianych przez sklep, na których mieszkańcy oraz osoba dyżurująca kwitują odbiór zakupów. Pracownik socjalny dokonuje pomniejszenia salda mieszkańca o wydaną kwotę i przekazuje je do kasy celem dokonania przelewu do sklepu za zakupiony towar. 2. Poziom świadczonych usług opiekuńczych. a) Realizacja indywidualnych planów wsparcia mieszkańca. Zespół Terapeutyczno - Opiekuńczy funkcjonuje na podstawie Zarządzenia Nr 7/2006 Dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Białogardzie z dnia 07 grudnia 2006 r. w sprawie powołania Zespołu Terapeutyczno - Opiekuńczego. Zespół działa w oparciu o Program stanowiący załącznik do Zarządzenia. Na podstawie w. w. Zarządzenia w skład Zespołu 10

wchodzą: psycholog, pracownicy socjalni, pracownik ko, pielęgniarki i opiekunki. Przewodniczącą Zespołu jest psycholog ( ). Ponadto Dyrektor DPS powołał do zto: pielęgniarki zatrudnione w Centrum Pielęgnacyjno-Opiekuńczym Nadzieja - Zarządzeniem Nr 1/2010 z dnia 01 marca 2010r. w sprawie powołania pielęgniarek do zespołu terapeutyczno-opiekuńczego, dwie osoby spoza Działu Bezpośredniej Obsługi Mieszkańców tj. konserwatora-kierowcę oraz kasjerkę - Zarządzeniem Nr 1/2011 z dnia 18 marca 2011r. w sprawie powołania pracowników do zespołu terapeutyczno-opiekuńczego, pielęgniarki zatrudnione na podstawie umów cywilno-prawnych Zarządzeniem Nr 4/2011 z dnia 12.05.2011r. w sprawie powołania pielęgniarek zatrudnionych na podstawie umów cywilno-prawnych do zespołu terapeutyczno-opiekuńczego, osoby zatrudnione na stanowisku: kucharza, administratora do spraw sekretariatu i kadr oraz zastępcę głównego księgowego Zarządzeniem Nr 2/2012 z dnia 9.03.2012r. Spotkania Zespołu odbywają się minimum raz w miesiącu. W okresie kontrolnym odbyły się 24 spotkania na których omawiano działania wobec mieszkańców wymienionych w sprawozdaniach i dokonywano oceny dotychczasowych planów. Kontrolującym przedłożono wszystkie w. w. sprawozdania wraz z listą obecności. Z przedłożonej dokumentacji wynika, iż na jednego pracownika pierwszego kontaktu przypada 1-10 mieszkańców Domu. Funkcję tę wobec 174 mieszkańców pełni 49 pracowników Domu. Z Programu Zespołu Terapeutyczno-Opiekuńczego wynika, że podstawowym zadaniem Zespołu jest opracowywanie Indywidualnego Planu Wsparcia Mieszkańca. Spośród 180 mieszkańców Indywidualne Plany Wsparcia, które stanowią podstawę do działań podejmowanych w zakresie usług opiekuńczych i wspomagających sporządzono dla 162 mieszkańców. Jak stwierdzono w toku kontroli aktualnie trwa obserwacja pozostałych 18 osób przyjętych w okresie od 29.08. do 10.12.2012r. (tj. pobyt ich nie przekracza 6 miesięcy), mająca na celu sprecyzowanie w stosunku do nich zakresu działań i ustalenie indywidualnych potrzeb wynikających ze stanu zdrowia oraz możliwych sfer aktywizacji. Spośród tych osób, 6 nie ma również jeszcze pracownika pierwszego kontaktu. Kontrolą objęto 18 (10%) planów dotyczących losowo wybranych mieszkańców o zróżnicowanym stopniu sprawności psychofizycznej. Indywidualna teczka mieszkańca zawiera między innymi: podstawowe informacje o mieszkańcu, jego zasoby, możliwości i ograniczenia, zaplanowane zadania z wyszczególnieniem rodzaju usług świadczonych mieszkańcowi oraz ocenę efektów realizacji zadań Działania wynikające z indywidualnego planu wsparcia mieszkańca koordynuje pracownik pierwszego kontaktu. Do obowiązków pracownika pierwszego kontaktu należy m.in.: omawianie z mieszkańcem bieżących problemów, prowadzenie dokumentacji dotyczącej mieszkańca. zgłaszanie zmian indywidualnego planu stosownie do potrzeb we współpracy z personelem specjalistycznym. W trakcie kontroli, ustalono, że w przypadku osób przyjętych od 2007r. Plany - jak wynika z daty ich sporządzenia - były przygotowane w terminie 6 miesięcy od dnia przyjęcia mieszkańca do Domu. Kontrolujący nie byli w stanie natomiast ustalić, po jakim okresie obecności mieszkańca przyjętego przed 2007r. zaczęto opracowywać dla niego IPW. 11

W trakcie analizy skontrolowanych, indywidualnych planów wsparcia stwierdzono, że Plany objęte kontrolą zawierały m.in. elementy wynikające z diagnozy socjalnej, oceny kondycji psychicznej, ogólnego stanu zdrowia, z oceny pielęgniarskiej stanu zdrowia oraz wyszczególniono w nich cel do osiągnięcia. Nie uwzględniono w Planach kontaktów mieszkańca z rodziną i ich wpływu na niego oraz osoby odpowiedzialnej za realizację poszczególnych form zadań. Zawarte w Planach informacje umożliwiają wprawdzie określenie potrzeb i możliwości danego mieszkańca, jednakże zastrzeżenia kontrolujących wzbudził brak indywidualizacji planów oraz powtarzalność określonych w nich celów. Oceny, zawierające opis przebiegu wykonania planu oraz zakresu realizacji założonych celów i ewentualna modyfikacja sporządzane są systematycznie dwa razy w roku. Zwrócono uwagę, że pomimo, iż wynikałoby to z opisu przebiegu wykonania planu, plany rzadko są modyfikowane. Spośród 18 skontrolowanych Planów modyfikacja nastąpiła w jednym przypadku Pana M.S. Podpisy osób dokonujących oceny znajdują się na listach obecności sprawozdań ze spotkania ZOT. Zgodnie z wyjaśnieniem Przewodniczącej zto ( ) mieszkańcy, których stan zdrowia i gotowość do uczestnictwa na to pozwala są zapoznani z opracowanymi dla nich planami, co potwierdzają podpisem. Tam gdzie było to możliwe Plany zostały podpisane przez mieszkańca. W Planach brak było natomiast podpisu osoby sporządzającej i odpowiedzialnej za jego realizację. b) Pomoc w podstawowych czynnościach życiowych. Kontrolującym przedłożono dokument Informacja o zapewnieniu pomocy w podstawowych czynnościach życiowych, z którego wynika, że 78,9% mieszkańców wymaga stałej pomocy w podstawowych czynnościach życiowych. Przedstawia się to w sposób następujący: 1) liczba mieszkańców wymagających całkowitej pomocy przy wykonywaniu czynności związanych z utrzymaniem higieny osobistej wynosi: - kąpiele - 104 osoby nie rzadziej niż raz tygodniu, - toaleta poranna i wieczorna - 98 osoby, - podstawowe zabiegi higieniczne w ciągu dnia (mycie rąk, twarzy) - 74 osoby, - zmiana pozycji ułożeniowej - 23 osoby, - karmienie - 21 osób, - poruszanie się - 32 osoby, - wysadzanie na wózek inwalidzki - 21 osób, - zmiana pościeli - 112 osób; 2) liczba mieszkańców wymagających częściowej pomocy przy wykonywaniu czynności związanych z utrzymaniem higieny osobistej wynosi: - kąpiele - 50 osób nie rzadziej niż raz tygodniu, - toaleta poranna i wieczorna - 44 osoby, - podstawowe zabiegi higieniczne w ciągu dnia (mycie rąk, twarzy) - 33 osoby, - pomoc przy spożywaniu posiłków - 83 osoby, - poruszanie się -36 osób, - wysadzanie na wózek inwalidzki - 10 osób, - zmiana pościeli - 43 osoby. Czynności związane z utrzymaniem higieny osobistej wykonuje samodzielnie: - toaleta poranna i wieczorna - 38 osób, - kąpiele - 26 osób, 12

- podstawowe zabiegi higieniczne w ciągu dnia (mycie rąk, twarzy) - 73 osoby. W DPS obowiązuje procedura dot. higieny osobistej mieszkańców wprowadzona cyt. w punkcie 1.c protokółu Zarządzeniem Dyrektora z 01.10.2008r. Z cyt. Zarządzenia wynika, że kąpiele wykonywane są zgodnie z opracowanym harmonogramem, nie rzadziej niż raz w tygodniu, zmiana bielizny pościelowej następuje nie rzadziej niż raz na dwa tygodnie, a ręczników (co najmniej 2 szt.) nie rzadziej niż raz na tydzień. Fakty te potwierdzili mieszkańcy podczas wyrywkowych rozmów z zespołem kontrolnym. W trakcie wizytacji stwierdzono, że pościel była czysta, a mieszkańcy posiadali minimum 2 ręczniki. Czynności związane z utrzymaniem higieny osobistej przez osoby wymagające całkowitej lub częściowej pomocy w tym zakresie tj. kąpiele dla określonej grupy osób oraz toaleta poranna i wieczorna, wykonywane są przez personel codziennie. Czynności te oraz zmianę pościeli i ręczników odnotowuje się w Indywidualnej Karcie Higieny Mieszkańca. Poddana wyrywkowej kontroli dokumentacja potwierdziła, że wymagający tego mieszkańcy są kąpani nie rzadziej niż raz w tygodniu. Dom dysponuje 3 wannami kąpielowymi z hydromasażem oraz podnośnikami, które znajdują się w ogólnodostępnych łazienkach, w każdym z 3 budynków. U osób leżących prowadzona jest toaleta przeciwodleżynowa i zmieniana pozycja ułożeniowa. Osoby leżące były czyste i zadbane, na bieżąco były wykonywane przy nich czynności higieniczne. Dom dysponuje łóżkami szpitalnymi, których część jest sterowana za pomocą pilota. Kontrolującym okazano prowadzoną w systemie miesięcznym przez personel pielęgniarski i opiekuńczy dokumentację tzw. Pielęgnacja mieszkańców leżących w której odnotowywane jest nazwisko mieszkańca, rodzaj zabiegu i częstotliwość jegowykonywania. Całodobowo z pampersów korzystają 103 osoby, a z wkładek anatomicznych 10 osób. Ponadto 6 osób korzysta z pampersów tylko nocą. Dom zapewnia mieszkańcom usługi fryzjerskie, są one wykonywane przez pielęgniarki i opiekunki. Mieszkańcy korzystają również z usług fryzjerskich na terenie miasta Białogardu. Pościel oraz odzież mieszkańców prana jest w pralni znajdującej się na terenie DPS. Odzież oddawana do prania jest oznakowana. 47 osób korzysta z pomieszczeń do prania i suszenia odzieży na terenie Domu, spośród nich 5 osób pierze samodzielnie całość odzieży. Osoby dokonujące samodzielnie przepierek otrzymują proszek do prania. Każde z pomieszczeń przeznaczonych do prania wyposażone jest m.in. w pralkę automatyczną, suszarkę przenośną, żelazko i deskę do prasowania. W każdym budynku znajduje się magazyn czystej pościeli i odzieży dla mieszkańców, a na każdej kondygnacji tzw. podręczne szafy. c) Zapewnienie środków czystości i higienicznych. Mieszkańcy Domu mają zapewnione środki czystości i higieny osobistej na bieżąco. Każdy mieszkaniec otrzymuje raz w miesiącu papier toaletowy, mydło w kostce lub w płynie, gąbkę kąpielową. W łazienkach wykładane są szampony i płyny do kąpieli. Mężczyźni dodatkowo otrzymują wg potrzeby przybory do golenia. Dodatkowo Dom zakupuje osobom potrzebującym m.in. pastę i szczoteczki do zębów, krem do rąk, chusteczki higieniczne, krem Nivea itp. Środki czystości samodzielnie odbiera i kwituje odbiór 87 mieszkańców, dla pozostałych pobierają opiekunowie. Środki czystości osób leżących są umieszczone 13

w imiennie oznakowanych koszyczkach, znajdujących się na stolikach przyłóżkowych lub w pokojach, na regałach znajdujących się przy umywalkach. Z zestawienia Głównej Księgowej dot. kosztów zakupu i asortymentu środków czystości dla mieszkańców w okresie od 01.01. do 30.11.2012 r. wynika, że Dom wydał na zakup środków czystości dla mieszkańców kwotę 24.193,16 zł. W toku kontroli sprawdzono stan bieżącego zaopatrzenia mieszkańców w środki higieny osobistej zgodnie z normą standardu. Nie stwierdzono tym zakresie uchybień. 3. Poziom świadczonych usług wspomagających. a) Świadczenie pracy socjalnej. W DPS zatrudnionych jest czterech pracowników socjalnych w wymiarze 3,5 etatu. Każdy z nich zajmuje odrębne pomieszczenie umożliwiające mieszkańcom swobodny dostęp i indywidualną rozmowę. W okresie objętym kontrolą pracownicy socjalni zajmowali się przyjęciem mieszkańców do DPS i pomagali im w zaadaptowaniu się do nowych warunków poprzez wprowadzanie nowo przyjmowanych osób w życie Domu. Do ich zadań należy również załatwianie spraw formalnych mieszkańców m.in. spraw meldunkowych, zgłoszenie do organów wypłacających świadczenie, uregulowanie sytuacji prawnej osób których stan zdrowia tego wymaga, pomoc w uregulowaniu spraw majątkowych i mieszkaniowych dot. poprzednio zajmowanych lokali i pomoc w uzyskaniu świadczeń z ośrodka pomocy społecznej, przygotowywanie formalności dotyczących kierowania mieszkańców na turnusy rehabilitacyjne, pomoc i stymulowanie kontaktów ze środowiskiem i z rodziną, występowanie do rodzin zmarłych mieszkańców w sprawie odebrania pozostawionych depozytów lub do Centralnego Biura Adresowego celem uzyskania adresu spadkobierców, pomoc mieszkańcom w dokonywaniu zakupów, współpraca z Radą Mieszkańców celem poszukiwania sposobów optymalnych rozwiązań istniejących problemów oraz załatwianie innych, trudnych do jednoznacznego skatalogowania czynności związane z codziennym życiem mieszkańców, wynikających z ich bieżących, różnorodnych potrzeb. W okresie kontrolowanym do DPS przyjęto 39 osób, w tym 1 osobę w dniu kontroli. Na podstawie skontrolowanej dokumentacji stwierdzono, że pracownicy socjalni odwiedzili 36 osób w celu ustalenia ich aktualnej sytuacji w miejscu zamieszkania lub pobytu, która stanowiłaby podstawę indywidualnego planu wsparcia po przyjęciu do Domu, co wynika z 11 rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej. Wizyty odnotowywane były na opracowanym przez pracowników do tego celu druku Aktualna sytuacja osoby skierowanej. Z ustnych wyjaśnień pracowników wynika, iż spośród 3 osób, które nie zostały zwizytowane w środowisku 1 osoba została przyjęta bezpośrednio ze szpitala, 2 osoby nie odwiedzono ze względu na znaczną odległość od miejsca zamieszkania (pow.100 km). 38 osób zostało pisemnie powiadomionych o terminie przyjęcia do Domu. O przybyciu tych osób pisemnie powiadomiono Powiatowe Centrum Pomocy rodzinie w Białogardzie oraz właściwe ośrodki pomocy społecznej. Sprawdzono akta osobowe wszystkich mieszkańców przyjętych od 01.01. do 10.12.2012 r. Z analizy powyższych akt wynika, że w. w. mieszkańcy Domu posiadają decyzje kierujące, decyzje o umieszczeniu i aktualne decyzje o odpłatności - pracownicy socjalni przygotowują wnioski do właściwych organów w sprawie zmiany wysokości opłaty za pobyt w DPS. W aktach osobowych znajdują się również: dowód przyjęcia rzeczy mieszkańca, 14

oświadczenia mieszkańca, że został zapoznany z Regulaminem Domu, możliwością bezpiecznego przechowywania przedmiotów wartościowych i środków finansowych w depozytach Domu oraz m.in. zgoda na regulowanie dopłaty do wysokości ustalonej decyzją opłaty za pobyt w dps, zgoda na zakup pieluchomajtek, pełnopłatnych leków itp. oraz inna dokumentacja np. kserokopia dowodu osobistego, wywiad rodzinny (środowiskowy), Postanowienia Sądu, wypis z treści orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub grupie inwalidzkiej, decyzje o wysokości świadczenia, potwierdzenie zameldowania, pisma wysyłane w indywidualnych sprawach do różnych urzędów i instytucji itp. Każdy pracownik socjalny przechowuje akta w zamykanej na zamek patentowy szafie. Dostęp do nich mają tylko pracownicy socjalni. Kontroli poddano sposób ewidencjonowania nieobecności mieszkańca w DPS celem właściwej realizacji zapisu art. 63 ust.1 ustawy o pomocy społecznej, zwalniającego mieszkańca z ponoszenia opłat za pobyt w dps za okres nieobecności nieprzekraczający 21 dni w roku kalendarzowym. Pracownicy socjalni prowadzą pełną dokumentację związaną z nieobecnością mieszkańca. Odnotowują planowane miejsce i czas pobytu poza DPS. Po powrocie mieszkańca przygotowują wniosek o zwrot należności i przekazują do realizacji pracownikom księgowości. Z przedłożonej dokumentacji prowadzonej odrębnie przez każdego pracownika socjalnego ustalono, że w okresie objętym kontrolą do rodziny wyjeżdżało 39 osób. b) Stymulowanie i pomoc w kontaktach z rodziną Rodziny mogą odwiedzać mieszkańców bez ograniczeń, utrzymują kontakt telefoniczny oraz pisemny. Pracownicy socjalni lub opiekunowie przekazują na bieżąco krewnym informacje o stanie zdrowia ich członka rodziny przebywającego w Domu. Z dokumentu Statystyka rodzaju kontaktów z rodzinami i ich częstotliwość wynika, że na 180 osób kontakt z rodziną utrzymuje 142 mieszkańców (78,9%). Spośród tych osób 81 składa krewnym wizyty we własnym zakresie. Pracownicy socjalni na prośbę mieszkańców pomagają w pisaniu oraz odczytywaniu treści korespondencji. Kontaktują się z rodziną w imieniu mieszkańca lub w jego sprawach. Mieszkańcy przyjmują odwiedziny krewnych w swoich pokojach, w aneksach wypoczynkowych lub w pokoju dziennego pobytu. Dom dysponuje również pokojami gościnnymi z możliwością noclegu. Przy wejściu do obiektów przy ul. Świętego Brata Alberta znajduje się skrzynka pocztowa, mieszkańcy mogą również pozostawiać korespondencję u pracownika socjalnego, który przekazuje ją bezpośrednio listonoszowi Prywatne listy polecone odbierane i potwierdzane są przez pracownika sekretariatu, po czym przekazywane adresatowi. Na zewnątrz budynków zamontowany jest ogólnodostępny aparat telefoniczny na kartę. Część mieszkańców w budynku przy ul. Mickiewicza posiada aparaty telefoniczne w pokojach. Opiekunki udostępniają również bezprzewodowy aparat telefoniczny. Dom zapewnia mieszkańcowi dowóz w przypadku jeżeli rodzina nie jest w stanie zapewnić mu transportu. c) Organizacja terapii zajęciowej oraz podnoszenie sprawności i aktywizowanie mieszkańców. Dom dysponuje dwoma pracowniami terapii zajęciowej w budynku damskim przy ul. Świętego Brata Alberta 1 oraz w budynku przy ul. Mickiewicza. Ponadto zajęcia z terapii 15

odbywają się w wolnostojącym budynku przy ul. Świętego Brata Alberta przystosowanym do imprez ko. Dom zatrudnia jedną osobę na stanowisku terapeuta zajęciowy, którą wspomagają terapeuta oraz instruktor ko. Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach 7.00-15.00. Terapia prowadzona jest w oparciu o roczny plan pracy. Rodzaj i zakres zajęć terapeutycznych opracowany został stosownie do możliwości psychofizycznych i preferencji mieszkańców i ich zainteresowań. Mieszkańcy, których stan zdrowia pozwala na udział w zajęciach mają w tym zakresie dobrowolność i sami podejmują decyzje o uczestnictwie. Prowadzone są m.in. takie formy zajęć jak: arteterapia, biblioterapia, muzykoterapia, papieroplastyka, ergoterapia. W ramach zajęć wykonywane są dekoracje do imprez ko, zajęcia ogrodnicze, dbanie o groby itp. Ww. zajęcia prowadzone są indywidualnie oraz w grupach kilkuosobowych. Liczba uczestniczących w zajęciach grupowych jest zróżnicowana (systematycznie uczestniczy 35-40 osób) przy czym obecność ich na zajęciach warunkuje w znacznej mierze stan zdrowia, a także atrakcyjność tych zajęć. Ponadto część mieszkańców Domu wykonuje prace w swoich pokojach mieszkalnych. Wśród mieszkańców Domu jest 8 osób, którzy odpłatnie podejmują na terenie Domu prace ze wskazań terapeutycznych. Opłata za pobyt tych osób w dps ustalona jest zgodnie z art. 61 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. W ramach usług wspomagających, mieszkańcom oferowane są ćwiczenia ogólnousprawniające. Dom zatrudnia dwóch techników fizjoterapii, którzy prowadzą ćwiczenia grupowe i indywidualne. Do tego celu przeznaczone są 2 sale gimnastyczne znajdujące się 1 na parterze budynku męskiego oraz 1 w budynku przy ul. Mickiewicza. Sale wyposażone są m.in. w drabinki gimnastyczne, UGUL z osprzętem, rower stacjonarny, rotory kkd, rotor kkg, rotor do ćwiczeń stawu barkowego, poręcze i równia pochyła ze schodami nauki chodu, stoliki do ćwiczeń manualnych. Ćwiczenia indywidualne prowadzone są z osobami ze znacznie ograniczoną sprawnością ruchową. Fizjoterapeuci poinformowali, że dziennie z rehabilitacji w salach gimnastycznych korzysta po ok.30 osób. W ramach codziennej rehabilitacji osób leżących, wykonywanej przez pielęgniarki i opiekunki prowadzona jest gimnastyka oddechowa. Ćwiczenia zlecone przez lekarza wykonują fizjoterapeuci. W okresie objętym kontrolą mieszkańcy Domu nie uczestniczyli w turnusach rehabilitacyjnych. Jak wyjaśnili pracownicy socjalni wśród mieszkańców nie było osób chętnych do skorzystania z tej formy wypoczynku. d) Organizacja świąt, uroczystości okazjonalnych i umożliwienie udziału w imprezach kulturalnych i turystycznych. Organizacją świąt, imprez kulturalnych i okolicznościowych zajmuje się specjalista kulturalno - oświatowy przy współudziale terapeutów i opiekunów. W Domu obchodzone są święta kościelne i okolicznościowe. Szczególnie uroczyście przy opłatku i kolacji wigilijnej obchodzi się Święta Bożego Narodzenia oraz Święta Wielkanocne połączone z uroczystym wspólnym śniadaniem. Przy wspólnym stole spotyka się ok.100 mieszkańców. Podczas wigilii mieszkańcy są obdarowywani drobnymi upominkami, a dzieci z pobliskiej szkoły przedstawiają w kaplicy jasełka. Mieszkańcy Domu wraz z pracownikami przygotowują świąteczne dekoracje, 16

Organizowane są również spotkania okolicznościowe połączone z poczęstunkiem z okazji m.in. Dnia Babci i Dziadka, Dnia Kobiet, Andrzejki. Mieszkańcom, którzy wyrażają takie życzenie udzielana jest pomoc podczas organizacji przyjęcia z okazji urodzin lub imienin. W okresie wiosenno-letnim odbywają się spotkania plenerowe tzw. ogniska na terenie obiektów przy ul. Świętego Brata Alberta.. Organizowane są również zabawy taneczne. Obchody świąt oraz zabawy odbywają się w wolno stojącym obiekcie zwanym świetlicą przy ul. Świętego Brata Alberta lub w pomieszczeniu przy ul. Mickiewicza. Nawiązano dobrą współpracę ze środowiskiem lokalnym, w ramach której organizowane są liczne spotkania m.in. z dziećmi i młodzieżą oraz z białogardzkim Klubem Seniora. W 2012r. mieszkańcy wzięli udział w Integracyjnym Turnieju Szachowym O Puchar Starosty Białogardzkiego. Uczestniczą w spotkaniach integracyjnych z mieszkańcami innych Domów w województwie zachodniopomorskim np. Plenerze malarskim w Parsowie czy Spartakiadzie Sportów Adaptowanych w Żydowie oraz w różnorodnych wyjazdach i wycieczkach np. grzybobraniu, wyjazdach nad jezioro. W lipcu zorganizowano dla osób chętnych wycieczkę do Kołobrzegu. Udział mieszkańców w imprezach ko dokumentowany jest w formie zdjęć lub na nośnikach pamięci. e) Możliwość korzystania mieszkańców z biblioteki lub punktu bibliotecznego, codziennej prasy oraz przepisów prawnych dot. domów pomocy społecznej. Mieszkańcy DPS w Białogardzie mają możliwość korzystania z księgozbioru znajdującego się w każdym z trzech budynków mieszkalnych. Książki pochodzą z darowizn od mieszkańców miasta. Księgozbiór liczy ok. 1.500 vol. Tematyka księgozbioru jest urozmaicona - literatura piękna, popularno - naukowa, poezja, książki przygodowe, historyczne, sensacyjne. Aktualnie systematycznych czytelników jest 9-12 osób, pozostali mieszkańcy korzystają z punktu bibliotecznego sporadycznie, są też osoby, które nie czytają i nie udało się ich zainteresować książką. 7 mieszkańców nie posiada umiejętności czytania. W ramach terapii zajęciowej prowadzona jest biblioterapia. Dom zapewnia codziennie "Głos Koszaliński" oraz doraźnie mieszkańcy zakupują prasę z własnych środków, zgodnie ze swoimi zainteresowaniami, a następnie po wykorzystaniu często ją przekazują innym mieszkańcom. Pozostałe czasopisma i gazety dostarczane są prywatnie przez pracowników Domu. Systematycznie prasę czyta ok.20 osób. Dom umożliwia mieszkańcom zapoznanie się i korzystanie z przepisów prawnych dotyczących domów pomocy społecznej oraz z aktami regulującymi wewnętrzne funkcjonowanie Domu. W dniu przybycia do Domu mieszkaniec zostaje zapoznany z Regulaminem Domu zawierającym prawa i obowiązki mieszkańca, co potwierdza stosownym oświadczeniem. Zawarte w Regulaminie prawa gwarantują mieszkańcom wolność, godność, intymność i poczucie bezpieczeństwa, zapewniają dostęp do wszystkich usług świadczonych przez Dom. W trakcie kontroli ustalono, że prawa mieszkańca są przestrzegane. W każdym budynku mieszkalnym oraz budynku administracyjnym znajdują się tablice gdzie wywieszone są akty prawne, regulamin pobytu oraz wybrane zarządzenia wewnętrzne Dyrektora. Przepisy prawne dostępne są także u pracowników socjalnych, którzy udzielają indywidualnych informacji mieszkańcom i członkom ich rodzin i pomagają w ich interpretowaniu. 17

f) Możliwość kontaktu z kapłanem i udziału w praktykach religijnych zgodnie z wyznaniem. Spośród wszystkich mieszkańców przebywających aktualnie w DPS 2 osoby należą do Zboru Świadków Jehowy, są odwiedzani przez współbraci i zabierani na spotkania członków Zboru. Pozostali, którzy zadeklarowali światopogląd są wyznania rzymsko-katolickiego. W Domu jest zatrudniony na 0,5 etatu kapelan, który zapewnia mieszkańcom wszelkie posługi religijne. Zamieszkuje na terenie DPS wobec czego utrzymuje stały kontakt z mieszkańcami. Msze Św. w kaplicach (jedna w budynku damskim, jedna przy ul. Mickiewicza) odprawiane są nie tylko w niedzielę i święta nakazane, ale również w dni powszednie. W Mszach Św. w kaplicach uczestniczą również mieszkańcy miasta. Za wystrój i porządek w kaplicy odpowiadają mieszkańcy. Osobom, których stan zdrowia nie pozwala na uczestnictwo posługi kapłańskie i liturgiczne udzielane są w pokojach mieszkalnych stosownie do potrzeb, niezależnie od pory. Kapelan uczestniczy we wszystkich uroczystościach świątecznych, organizuje rekolekcje wielkopostne, odwiedza w ramach kolędy. W okresie Wielkiego Postu w Domu odbywa się uroczysta Droga Krzyżowa, w której mieszkańcy czynnie uczestniczą oraz odprawiane są nabożeństwa okolicznościowe związane z rokiem liturgicznym. g) Sprawienie pogrzebu zgodnie z wyznaniem. W okresie kontrolnym w DPS zmarło 36 osób. DPS zajmował się organizacją oraz pokrywał koszty pogrzebu 1 osoby nie posiadającej żadnych bliskich krewnych i pobierającej zasiłek stały z MOPS w Białogardzie. Pogrzebem zleconym przez DPS zajmował się Zakład Pogrzebowy ( ) Zespołowi kontrolnemu okazano Faktury VAT z Przedsiębiorstwa ( ) oraz Białogardzkiego Zarządu Nieruchomości zarządzającego cmentarzem z których wynika, że Dom wydatkował na ten cel kwotę ( ) zł. Pogrzeb odbył się w obrządku rzymsko - katolickim zgodnie z wolą zmarłej. W Domu obowiązują procedury na wypadek śmierci i postępowania po zgonie mieszkańca, zgodnie, z którymi sprawami organizacyjnymi: powiadomienie rodziny, załatwienie Aktu Zgonu, ewentualną organizacją pogrzebu itp. zajmuje się pracownik socjalny. W pogrzebach uczestniczy delegacja złożona z mieszkańców i pracownika socjalnego. Groby mieszkańców znajdują się przy wytyczonej alei na cmentarzu w Białogardzie. Dbają o nie mieszkańcy w ramach terapii zajęciowej lub indywidualnych potrzeb.. Akta osobowe osób zmarłych przechowywane są u pracowników socjalnych przez okres czasu wymagany do załatwienia wszelkich formalności (m.in. sprawy odbioru depozytów), po czym oddawane są do archiwum DPS. W skontrolowanych wybiórczo 18 aktach osób zmarłych w okresie kontrolowanym znajdują się skrócone odpisy aktów zgonu oraz sporządzane komisyjnie protokóły ze spisu rzeczy pozostawionych przez zmarłych i pokwitowania odbioru rzeczy przez rodziny zmarłego. h) Zapewnienie regularnego kontaktu z Dyrektorem Domu, sprawność załatwiania skarg i wniosków. Mieszkańcy Domu mają możliwość zgłaszania skarg i wniosków Dyrektorowi Domu zarówno w formie ustnej jak i pisemnej. Zgodnie z informacją wywieszoną na tablicach ogłoszeń, znajdujących się we wszystkich budynkach mieszkalnych oraz w budynku 18

administracyjnym mieszkańcy mają możliwość zgłaszania Dyrektorowi skarg i wniosków dot. funkcjonowania Domu w każdy czwartek w godz.14.00-16.00. W praktyce razie potrzeby przyjmowani są codziennie. Uwagi dotyczące działalności Domu oraz pracy personelu mogą zostać wpisane do jednej z dwu książek skarg i wniosków, które znajdują się w gabinecie medycznej pomocy doraźnej w budynku męskim oraz w budynku przy ul. Mickiewicza.. W okresie objętym kontrolą nie odnotowano wpisów w w.w. książkach. i) Zapewnienie warunków do rozwoju samorządności mieszkańców Domu. Przy Domu Pomocy Społecznej funkcjonuje Rada Mieszkańców, która działa w oparciu o Regulamin Mieszkańców dostępny na tablicach ogłoszeń we wszystkich budynkach mieszkalnych oraz w budynku administracyjnym. Regulamin został zatwierdzony przez Radę Mieszkańców. Rada składa się z 3 osób, przedstawicieli każdego z budynków. Posiada opracowany Regulamin Samorządu Mieszkańców. Kadencja Rady trwa 5 lat. Zgodnie z zapisem w Regulaminie Rada jest organem doradczo-opiniodawczym w stosunku do Dyrektora Domu i rzecznikiem praw mieszkańców. Do zadań Samorządu należy: a) współpraca z personelem w kształtowaniu właściwych relacji i stosunków pomiędzy mieszkańcami, mieszkańcami a personelem, b) zgłaszanie wniosków w sprawach mieszkańców. Spotkania Dyrektora oraz innego personelu (w zależności od tematyki) z Radą Mieszkańców odbywają się na wniosek członków Rady. Ponadto, jak oświadczył Przewodniczący, codziennie stara się informować Dyrektora o aktualnych problemach. Ze spotkań nie są sporządzane zapisy wobec czego nie można ustalić ich częstotliwości oraz tematyki omawianych spraw. Zespół kontrolny spotkał się z członkami Rady Mieszkańców. Członkowie Rady potwierdzili ustalenia kontrolujących i nie zgłosili żadnych skarg i wniosków dotyczących personelu Domu oraz świadczonych usług. j) Kontakt z psychologiem. Dom zatrudnia psychologa w pełnym wymiarze czasu pracy, wobec powyższego każdy mieszkaniec potrzebujący pomocy psychologicznej ma codziennie taką możliwość. Pomoc świadczona jest w zależności od potrzeb mieszkańców w formie m.in. rozmów wspierających, psychoedukacji w zakresie radzenia sobie w trudnych sytuacjach lub różnych umiejętności psychospołecznych, diagnozy psychologicznej oraz pomocy w rozwiązywaniu konkretnych problemów. Średnio, jak poinformowała Pani( ) z pomocy psychologicznej miesięcznie korzysta 15-20 osób. k) Zapewnienie bezpiecznego przechowywania środków pieniężnych i przedmiotów wartościowych. Wszyscy mieszkańcy posiadają własne dochody. Spośród nich 14 posiada opiekuna prawnego, 13 kuratora sądowego, pozostałych 153 samodzielnie gospodaruje środkami finansowymi. Dom zapewnia bezpieczne przechowywanie ich środków pieniężnych i przedmiotów wartościowych o czym są pisemnie informowani przy przyjęciu do Domu. Każdy z mieszkańców ma założone konto depozytowe, spośród nich 51 do odbioru świadczenia upoważniło kasę Domu, dla 11 odbierają opiekunowie prawni, kuratorzy lub 19

upoważnieni członkowie rodziny. Pozostałym osobom świadczenie wpływa w całości na rachunek sum depozytowych. Tryb postępowania z depozytami określa "Instrukcja określająca zasady postępowania ze środkami pieniężnymi mieszkańców Domu Pomocy Społecznej w Białogardzie" oraz "Regulamin w sprawie trybu postępowania z depozytami wartościowymi w Domu Pomocy Społecznej w Białogardzie". Zasady postępowania z depozytami wprowadzone cyt. Regulaminem i Instrukcją nie naruszają praw mieszkańców do swobodnego dysponowania swoimi środkami pieniężnymi. Środki pieniężne mieszkańców deponowane są w PKO BP O/Białogard. Kontrolującym okazano umowę lokaty zawartą na okres 22.08.2012 r. 22.02.2013 r., na której ulokowano część środków mieszkańców w kwocie( ). Depozyty pieniężne są ewidencjonowane imiennie przez księgowość. Kontrolującym okazano dokument Obroty i salda kont analitycznych za 2012 rok 11 m-c dla jednostki DEP z którego wynika, że na koncie zostały zgromadzone środki w wysokości ( ) zł. Na prośbę lub minimum raz w miesiącu przekazywana jest mieszkańcowi imienna informacja o stanie zdeponowanych środków. Z kont depozytowych, za zgodą mieszkańców dokonywane są potrącenia dopłat do wysokości opłaty za pobyt w dps ustalonej decyzją, opłacane przelewem imienne faktury za nierefundowane leki, pieluchomajtki i inne zakupy. Opiekunki po dokonaniu zakupów zgodnie z indywidualnymi potrzebami i zamówieniami mieszkańców przedstawiają im imienne rachunki, na których mieszkańcy kwitują odbiór zakupów, a rozliczenie następuje przez przelew z rachunku sum depozytowych. Wypłata dowolnej kwoty z rachunku (w ramach posiadanych środków) następuje niezwłocznie na podstawie imiennego wniosku o wypłatę składanego u pracownika socjalnego. Na podstawie 14 Regulaminu "Główny Księgowy DPS Białogard z upoważnienia dyrektora Domu co najmniej raz w roku zobowiązany jest do przeprowadzenia kontroli postępowania z depozytami". Depozyt rzeczy wartościowych jest ewidencjonowany przez pracownika socjalnego w księdze depozytów wartościowych, która jest prowadzona i przechowywana zgodnie z obowiązującym ww. Regulaminem. Złożone przez mieszkańców depozyty wartościowe są przechowywane w metalowej szafie w pomieszczeniu kasy. W dniach kontroli w księdze nie było odnotowanych wpisów, nikt z obecnych mieszkańców nie posiadał złożonych do depozytu przedmiotów wartościowych. Osobą odpowiedzialną za depozyty jest zastępca głównego księgowego. Postępowanie z depozytami pozostawionymi przez osoby zmarłe reguluje ustawa z dnia 18 października 2006 r. o likwidacji niepojętych depozytów (Dz. U. Nr 208, poz.1537). Dom przedstawił zespołowi kontrolnemu dokument "Obroty i salda kont analitycznych za 2012 rok 11 m-c dla jednostki DEP dotyczące osób zmarłych z którego wynika, że na rachunku depozytowym pozostały środki po 60 zmarłych mieszkańcach na kwotę ( ) zł. W kontrolowanej jednostce, po śmierci mieszkańca pracownik socjalny powiadamia jego rodzinę o pozostawionym depozycie pieniężnym oraz o procedurze pobrania depozytu i skutkach nie podjęcia go. Po przedstawieniu przez rodzinę postanowienia sądowego uprawniającego do pobrania zgromadzonych środków finansowych są one wypłacane za pokwitowaniem, po sprawdzeniu tożsamości odbiorcy. O pozostawionych środkach depozytowych poinformowano spadkobierców 47 zmarłych mieszkańców. Natomiast działania dotyczące 13 osób zmarłych w latach 2009-2010, które nie pozostawiły informacji o ewentualnych osobach dziedziczących spadek podjęto w dniach kontroli poprzez wysłanie 20