Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Doświadczenia IGSMiE PAN w realizacji projektów z programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej Dr hab. Joanna Kulczycka, prof. AGH
INTERREG IVC http://i4c.eu/ Program INTERREG IVC był realizowany w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT), który stanowił cel 3 polityki regionalnej Unii Europejskiej na lata 2007-2013. Jego realizacja wspierana była ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Celem Programu INTERREG IVC było zwiększenie efektywności polityki rozwoju regionalnego wraz z unowocześnianiem gospodarki oraz wzrost konkurencyjności Europy poprzez współpracę międzynarodową. Cel ten był realizowany dzięki: wymianie doświadczeń, wiedzy oraz technologii pomiędzy lokalnymi oraz regionalnym podmiotami w Europie; wyrównywaniu poziomu pomiędzy regionami mniej doświadczonymi a regionami bardziej zaawansowanymi w różnych obszarach polityki regionalnej: zapewnieniu transferu dobrych praktyk wypracowanych w projektach do programów krajowych.
Project POWER http://www.powerprogramme.eu Regionalna Inicjatywa POWER to projekt o budżecie 5,8 mln (2007-2013), realizowany w ramach Programu INTERREG IVC pomiędzy 7 europejskimi regionami: Andaluzja (Hiszpania), Emilia-Romagna (Włochy), Małopolska, Północna Brabancja (Holandia), Region Południowo-Wschodniej Anglii, Sztokholm (Szwecja), oraz Tallin (Estonia). W ramach POWER przewiduje się wdrożenie 12 międzynarodowych podprojektów wyłonionych w trakcie 2 naborów skierowanych do lokalnych oraz regionalnych podmiotów w 5 następujących obszarach tematycznych: Wydajność energetyczna, Energie odnawialne, Eko-innowacje oraz technologie środowiskowe Zrównoważony transport, Zmiana postaw społecznych. Główny cel: Gospodarka niskoemisyjna. Realizowane projekty z programu POWER przez IGSMiE PAN: TIMBER i E-MOB.
TOOLS FOR INTEGRATED MANAGEMENT OF BIOMASS ENERGY RESOURCES
Budżet i okres realizacji projektu Tytuł: Narzędzia dla Zintegrowanego Zarządzania Zasobami Energetycznymi Biomasy Budżet: Całkowity: 313 658,00 IGSMiE PAN: 77 742,00 Okres realizacji projektu: 01.04.2010 30.09.2011 Projekt jest zgodny z działaniem 8.4 Odnawialne źródła energii Krajowego Programu Ramowego.
Przesłanki i cel Biomasa jest jednym z najbardziej obiecujących źródeł energii, jednakże UE zaspokajała biomasą zaledwie 4% swego zapotrzebowania na energię. Plan działania w sprawie biomasy (KOM 628/2005) podkreśla, iż energia z biomasy musi być stymulowana. Głównym celem TIMBER jest opracowanie praktycznego modelu, w którym wykorzystanie biomasy w celach energetycznych będzie stymulowane i propagowane. Ponadto projekt dąży do opracowania regionalnego planu biomasy na podstawie opracowywanych koncepcji (wraz z praktycznymi przykładami) efektywnego wykorzystania energii pozyskiwanej z biomasy oraz odpadów miejskich, rolnych i leśnych. Projekt m.in. przyczyni się to do oszczędzania deficytowych paliw kopalnych oraz do ochrony środowiska.
Zadania Zadania wykonywane w regionie Małopolski w ramach projektu: Opracowanie praktycznego planu wykorzystania biomasy do celów energetycznych w regionie Małopolski, Badanie rentowności inwestycji wykorzystującej biomasę do celów energetycznych, w zależności od rodzaju stosowanego paliwa; Ocena potencjalnego wpływ na środowisko produkcji energii z biomasy oraz z tradycyjnych nośników (węgiel kamienny, gaz ziemny) z zastosowaniem metod oceny cyklu życia LCA (Life Cycle Assessment); Opracowanie informacji na temat najlepszych praktyk wykorzystania biomasy do celów energetycznych w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej w regionie Małopolski;
Zadania Analiza obecnych zasobów biomasy oraz ich przyszłego potencjału w województwie Małopolskim; Określenie działań oddolnych stymulujących współpracę z gospodarstwami rolnymi, będącymi potencjalnymi dostawcami biomasy; Analiza systemów logistycznych dostaw biomasy na poziomie regionalnym; Analiza możliwości techniczny i opłacalności zaimplementowania instalacji wykorzystującej biomasę do celów energetycznych w obiekcie gospodarstwa domowego oraz budynkach użyteczności publicznej Case Study.
Partnerzy Partnerzy projektu: Gmina Boxtel, Holandia, APEC (The Energy Agency of Cadiz in Andalucía), Hiszpania, Region Sztokholm, Szwecja, Ngage Solution, Wielka Brytania, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energia PAN, Kraków, Polska.
Korzyści dla nauki i przemysłu Powstał model umożliwiający wdrożenie technologii wykorzystania biomasy, którego zastosowanie prowadzić będzie do znacznego zwiększenia ilości produkcji zielonej energii. Stymulowanie innowacyjnych rozwiązań w przemyśle stworzony model pozwala na dopasowanie do zapotrzebowania odbiorcy tj. indywidualnych instytucji (np. z Andaluzji). Promowanie niskoemisyjnych rozwiązań technologicznych i ich wdrażanie, co zaowocowało zwiększeniem zapotrzebowania (popyt) na energie z biomasy, a przez to na rozwój przemysłu leśnego, rolniczego. Zostały także pozyskane dobre wzorce technologiczne z zagranicy dla polskiego przemysłu. Katalog dobrych praktyk.
E-MOB E-Mobility Accelerator
Budżet i okres realizacji projektu Tytuł: Akcelerator E-Mobilności Budżet: Całkowity: 462 384,98 IGSMiE PAN: 83 258,00 Okres realizacji projektu: 01.04.2010 30.09.2011 Projekt jest zgodny z m.in. z działaniem 2.1. Zarządzanie środowiskiem, 2.2. Gospodarka jako czynnik zmian klimatycznych oraz 2.6. Gospodarka recyrkulacyjna oraz inne środki techniczne ochrony środowiska.
Przesłanki i cel Przez wiele lat firmy i organizacje starające się wprowadzać pojazdy elektryczne nie odniosły sukcesu, m.in. z powodu lobby przemysłu naftowego (branża motoryzacyjna, łącznie z jej procesem produkcyjnym, zużywa od 1/3 do połowy światowego wydobycia ropy) oraz wysokich kosztów baterii. Każdy region uczestniczący w projekcie ma inne spojrzenie na aspekty dotyczące pojazdów elektrycznych (np. Malaga i Małopolska - przygotowanie polityki publicznego transportu elektrycznego; Uppsala rozwój technologii stosowanych w pojazdach elektrycznych). Połączenie lokalnych inicjatyw pozwoli spojrzeć na różne aspekty, jakie wiążą się z samochodami elektrycznymi (aspekty ekologiczne, społeczne, ekonomiczne, itp.). Celem projektu jest przygotowanie nowych, innowacyjnych rozwiązań w zakresie rozwoju i wprowadzania pojazdów elektrycznych na dużą skalę w województwie małopolskim.
Przesłanki i cel Cele szczegółowe: 1. Identyfikacja kluczowych czynników pozwalających na wdrożenie pojazdów elektrycznych na rynku małopolskim; 2. Wdrożenie wspólnego zrównoważonego rozwoju regionalnego w zakresie pojazdów elektrycznych; 3. Przygotowanie regionalnych i międzynarodowych zaleceń dotyczących polityki i strategii opartych na rozwoju pojazdów elektrycznych; 4. Rozpowszechnianie tych zaleceń wśród decydentów politycznych oraz podmiotów z branży motoryzacyjnej.
Działania w zakresie naukowo-badawczym jak i uwarunkowań politycznych, prawnych i ekonomicznych były realizowane według następujących etapów: Zadania Identyfikacja kluczowych czynników pozwalających na wdrożenie pojazdów elektrycznych na rynku Małopolski; Opracowanie wspólnych zasad dla zrównoważonego rozwoju regionalnego w zakresie pojazdów elektrycznych; Przygotowanie regionalnych i międzynarodowych zaleceń dotyczących polityki i strategii promujących rozwój pojazdów elektrycznych; Rozpowszechnianie tych zaleceń wśród decydentów politycznych oraz podmiotów z branży motoryzacyjnej.
Partnerzy projektu The N.V. Noord-Brabant Development Agency, Tilburg, Holandia; Oxford Brookes University, Oxford, Wielka Brytania; Malaga Region, Andaluzja, Hiszpania; University of Malaga, Andaluzja, Hiszpania; STUNS - The Foundation for cooperation between the Universities in Uppsala, the business sector and the community, Uppsala, Szwecja; Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energia Polskiej Akademii Nauk, Pracownia Badań strategicznych, Kraków, Polska.
Korzyści dla nauki i przemysłu Europejski przemysł motoryzacyjny jest światowym liderem w zakresie rozwoju ekologicznie czystych i energooszczędnych technologii związanych z silnikami spalinowymi, co wynika ze znaczących inwestycji w ciągu ostatnich 15 lat. Europejski przemysł motoryzacyjny może utrzymać konkurencyjność jedynie poprzez odgrywanie wiodącej roli w sektorze technologii ekologicznych. Wymaga to stopniowego przechodzenia na ekologicznie czyste i energooszczędne pojazdy oraz ich promocji. Pobudzi to konkurencyjność przemysłu europejskiego, stworzy nowe miejsca pracy w przemyśle motoryzacyjnym i innych sektorach w łańcuchu dostaw oraz wesprze restrukturyzację. Wymiana wiedzy, która pozwala na przyspieszenie przejścia z poziomu teoretycznego do aplikacyjnego najnowszych technologii i rozwiązań dopasowanych do potrzeb regionalnych. W wyniku zastosowania szerokiej promocji projektu, badania nie muszą być powielane przez inne regiony natomiast mogą być zaimplementowane.
Sustainable InteGral Management Approaches for Water areas
Budżet i okres realizacji projektu Tytuł: Integralne podejście do zrównoważonego rozwoju w obszarach wodnych Budżet: Całkowity: 2 482 640,00 IGSMiE PAN: 201 600,00 Okres realizacji projektu: 01.01.2010 30.06.2013 Cele i przedsięwzięcia przyjęte do realizacji w projekcie Sigma for Water są zgodne z założeniami działania 2.5 Optymalizacja wykorzystania zasobów przyrodniczych Krajowego Programu Ramowego.
Przesłanki i cel Badania prowadzone w Europie wskazują, że jakość wód gwałtownie się obniżyła w II połowie XX w. Zmniejszyły się także zasoby wody, a w najbliższej przyszłości na gospodarkę nimi będą miały wpływ przewidywane zmiany klimatu oraz wzrost liczby ludności na świecie. W związku z tym jakość wody i racjonalna gospodarka jej zasobami to podstawowe wyzwanie dla XXI w. Głównym celem projektu jest zintegrowane podejście do zrównoważonego rozwoju w obszarach wodnych różnych regionów Europy, wymiana doświadczeń i dobrych praktyk odnośnie racjonalnej gospodarki posiadanymi zasobami wód i ochrony ich jakości przed zagrożeniami wynikającymi z antropogenicznych działań człowieka. Jednocześnie projekt pozwoli na zacieśnienie współpracy między poszczególnymi regionami UE. Efektem projektu będzie opracowanie i wdrożenie zintegrowanych planów zagospodarowania i szerszego wykorzystania istniejących i nowo powstałych zbiorników i terenów podmokłych wraz z ekosystemami z nimi związanymi.
Zadania przygotowanie wysokiej jakości zintegrowanych planów badawczych oraz planu ogólnego działania na rzecz nowych jezior i terenów podmokłych, które przyczynią się do poprawy jakości systemu wód i środowiska; uczestnictwo 60 międzynarodowych ekspertów różnych dziedzin; uczestnictwo 450 osób w spotkaniach międzynarodowych i międzyregionalnych; opublikowanie 10 artykułów naukowych; transfer 20 zidentyfikowanych dobrych praktyk i 22 dobrych praktyk rozwiniętych w partnerstwie; przygotowanie 20 polityki regionalnych; transfer wiedzy do 4 bardziej zawansowanych technologicznie partnerów oraz do 4 krajów; które mają mniejsze doświadczenie w tym zakresie; poprawa zdolności adaptacyjnych dla przyszłych zmian klimatu dla regionów uczestniczących w projekcie; poprawa polityki w regionach uczestniczących w celu kontynuowania zmian zainicjowanych w trakcie realizacji projektu; Inspiracja dla innych regionów uczestniczących w tym projekcie poprzez zewnętrzne działania komunikacyjne i promocyjne; transfer i rozwój istniejących dobrych praktyk.
1. Province of Fryslân, NL 2. Municipality of Smallingerland, NL 3. Merseburg Innovation & Technology Centre, DE 4. District administration of Demmin, DE 5. International Resources & Recycling Institute (IRRI), UK 6. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Polska 7. National Administration Romanian waters Buzau Ialomita Directorate, Romania 8. Development Agency GAL Genovese, Italy 9. University of Debrecen, Centre for Environmental Management and Policy, Hungary 10. South-Transdanubian Environment Protection & Water Management Directorate, Hungary 11. Prefecture of Magnesia, Greece
Case study Małopolska Na terenie Województwa Małopolskiego są liczne zbiorniki wodne utworzone w starych wyrobiskach po eksploatacji kopalin skalnych. Wiele z nich pełni funkcję tzw. dzikich kąpielisk, a tylko niektóre są częściowo zagospodarowane na cele turystyki wodnej. Opuszczone wyrobiska pogórnicze były wykorzystywane jako osadniki niebezpiecznych odpadów przemysłowych np. Górka w Trzebini, którego propozycję zagospdoarowania analizowano w projekcie Sigma for Water opracowując Masterplan, mający na celu rekultywacje, a następnie adaptacje obiektu na cele użytkowe.
Case study Zbiornik Górka
Case study Zbiornik Balaton
Koszty Korzyści
Dziękuję za uwagę!