HANDEL ZAGRANICZNY I ROZLICZENIA MIĘDZYNARODOWE Realizacja kontraktu w handlu zagranicznym
Realizacja kontraktu Czynności dostawcy (eksportera) związane z przygotowaniem / uzyskaniem właściwych dokumentów i dostarczeniem kontraktowego towaru odbiorcy (importerowi), tj.: Uzyskanie pozwolenia na wywóz towaru z kraju Uzyskanie certyfikatów na wwiezienie towaru do kraju odbiorcy Organizacja opakowania towaru Organizacja transportu Ubezpieczenie towaru Przygotowanie czynności rozliczenia transakcji Podział ww. czynności ustalony jest w kontrakcie w oparciu o formuły handlowe (np. Incoterms 2010).
Świadectwo pochodzenia Świadectwo pochodzenia to pierwszy etap realizacji kontraktu. Jest dokumentem uzyskanym przez eksportera, który stwierdza, że towar został wyprodukowany w kraju, z którego jest dostarczany. Jest ułatwieniem dla importera dzięki ustaleniu pochodzenia towaru można ubiegać się u władz o zmianę wysokości należności celnych przywozowych, o zastosowanie ulgowych taryf celnych (np. preferencyjne pochodzenie lub KNU).
Świadectwo pochodzenia W Polsce świadectwo pochodzenia można uzyskać w urzędzie celnym, po złożeniu wniosku o wydanie świadectwa. Świadectwo przewozowe dokument stosowany w preferencyjnym handlu między krajami (formularz EUR. 1 i EUR. 2), wydawany przez właściwy Urząd Celny, (w UE wydają uprawnione izby handlowe i przemysłowe).
Pozwolenie na wywóz Pozwolenie na wywóz/przywóz towaru to przykład ograniczenia poza taryfowego. Jest jednym z narzędzi polityki zagranicznej państwa. Ograniczenia poza taryfowe służą przede wszystkim ochronie dziedzin, które są słabo konkurencyjne w stosunku do zagranicy. Często te towary określa się mianem wrażliwych (np. niektóre surowce, produkty rolno-spożywcze, tekstylia, wyroby hutnicze, szkło, wyroby skórzane i inne).
Pozwolenie na wywóz W Polsce kwestie te są regulowane przez ustawy. Pozwolenie na wywóz za granicę jest wymagane w przypadku: towarów, którymi obrót za granicą wymaga koncesji towarów, na które przywóz lub wywóz są ustanowione kontyngenty towarów, których obrót jest dokonywany na podstawie umów międzynarodowych przewidujących rozliczenia w jednostkach rozrachunkowych stosowanych w handlu zagranicznym (np. clearingu)
Koncesja w hz Zasady udzielania koncesji w zakresie obrotu towarowego z zagranicą reguluje prawo działalności gospodarczej oraz rozporządzenia ministra gospodarki. Koncesja wymagana jest w przypadku obrotu dobrami o szczególnym charakterze: Materiały promieniotwórcze Broń i amunicja Środki techniczne Osiągnięcia naukowo-techniczne o przeznaczeniu wojskowy i policyjnym
Kontyngenty w hz Kontyngenty są ustanawiane na towary o wysokiej stopie akumulacji zysku. Kontyngenty przywozowe zewnętrzne ilości i wartości ustala właściwe w danym kraju ministerstwo. Towary koncesjonowane: alkohole powyżej 18% (200.000 hl na rok), wyroby tytoniowe, paliwa płynne Wyroby przemysłu odzieżowego Baranina Burak cukrowy Wywóz odpadów, złomu, metali (max. 10. 000 ton na rok) Kontyngenty celne zerowe państwo określa pewną wielkość grup towarowych, które można przywozić bez opłacania stawek celnych, np.: samochody, części do samochodów, części komputerowe.
Licencja eksportowa / importowa Licencja czyli pozwolenie jest dokumentem uprawniającym do przekroczenia przez towar granicy celnej kraju eksportera i pozostawienia go do dyspozycji w obszarze kraju importera. Podział obowiązków i kosztów wynikających z uzyskania licencji warunkuje kontrakt i stosowana formuła handlowa. Licencje są egzekwowane przez służby celne i przy ich braku nie jest możliwe dokonanie odprawy celnej.
Świadectwo jakości Wydawane przez urzędowych rzeczoznawców i inne instytucje upoważnione. Dokument stanowi o jakości towaru i często jest podstawowym dokumentem dopuszczającym do obrotu niektórymi towarami, np. farmaceutykami, maszynami, urządzeniami. Traktat rzymski UE (1957 r.) ustanowienie Jednolitego Rynku Wewnętrznego w UE, swoboda przepływu 4 swobód (towarów, osób, usług i kapitału). Wyrok ws. Cassis de Dijon (1979 r.) ustanowienie zasady, że wszystkie dobra wytworzone, przetworzone i rozprowadzone w jednym państwie UE zgodnie z obowiązującymi w tym państwie normami technicznymi, powinny być zaakceptowane przez pozostałe państwa członkowskie UE.
Spedycja definicja Zorganizowanie przemieszczania ładunków przy zastosowaniu odpowiednio (właściwie) dobranych środków i sposobu transportu w wyniku, czego następuje przesłanie ładunku od dostawcy do odbiorcy.
Proces spedycyjny Proces spedycyjny w handlu zagranicznym jest to uporządkowany ciąg czynności mających na celu zorganizowanie i zapewnienie dostawy towaru od producenta do ostatecznego odbiorcy. Proces ten rozpoczyna się w momencie wystawienia i wysłania zlecenia spedycyjnego przez przedsiębiorstwo handlu zagranicznego, a kończy się z chwilą wykonania ostatniej czynności spedycyjnej i rozliczenia danej operacji.
Elementy procesu spedycyjnego Przewóz Przeładunek Składowanie Kontrola ilościowa i rzeczoznawstwo Próbobranie Pakowanie i sortowanie Znakowanie Konwojowanie
Fazy przebiegu procesu spedycyjnego Koncepcyjne przygotowanie procesu przemieszczania Przygotowanie ładunku do przewozu Organizacja procesu przemieszczania Fizyczne przemieszczenie ładunku Obsługa procesu od strony finansowo-prawnej Analiza kosztów i ocena przebiegu procesu spedycyjnego
Proces spedycyjny Jakość procesu spedycyjnego zespół cech, które decydują o stopniu jego przydatności użytkowej i społecznej. Do zespołu tych cech należy zaliczyć przede wszystkim: szybkość obsługi spedycyjnej gotowość do świadczenia usług przez poszczególnych uczestników procesu spedycyjnego uniwersalność staranność niezawodność
Działalność a usługa spedycyjna Działalność spedycyjna wykonywanie czynności uznanych za spedycyjne (obojętne czy na podstawie umowy ze spedytorem czy we własnym zakresie jako dodatkowa czynność). Usługa spedycyjna rynkowa, zarobkowa działalność przedsiębiorstwa spedycyjnego wykonywana na zlecenie.
Rodzaje spedycji Według sfery działania, czyli rodzaju i zasięgu działalności usługowej dzieli się spedycję na wewnątrzkrajową i międzynarodową. Według dominującej (głównej) gałęzi transportu zastosowanej do przesłania ładunków. Wyróżnia się spedycję kolejową, samochodową, portowomorską, lotniczą i wodno-śródlądową. Ze względu na miejsce siedziby spedytora lub miejsce wykonywania czynności spedycyjnej. Dzieli się na spedycję portową, dworcową i graniczną.
Rodzaje spedycji Ze względu na fazę procesu transportowego spedycję dzielimy na spedycję nadania i odbioru. Dla rozróżnienia działalności spedycyjnej wykonywanej bądź to przez oddzielną firmę spedytorską bądź we własnym zakresie przez samego kontrahenta bądź też przez przedsiębiorstwo przewozowe stosuje się określenia: spedycja autonomiczna (samodzielna) spedycja własna spedycja integralna
Rodzaje spedycji Struktura rodzajowa obsługiwanych ładunków pozwala na wyróżnienie spedycji ładunków drobnicowych i spedycji ładunków masowych, struktura kierunkowa zaś umożliwia podział spedycji wg głównych kierunków geograficznych sfer działania firmy.
Typy firm spedycyjnych Firmy spedycyjne typu operatorskiego oferują kompleksową organizację procesu spedycyjnego, w tym transportowego z uwzględnieniem całego cyklu przewozowego. Firmy spedycyjne typu konsultacyjno doradczego ich działalność ogranicza się do spełniania funkcjo odpłatnych doradców firm handlowych w sprawach transportu.
Umowa spedycji Kodeks cywilny art. 794 804 Proces spedycji uruchamiany jest przez zlecenie spedycyjne zawierające informacje wynikające z postanowień kontraktu i które są niezbędne dla przewozu towaru przez granicę i dostarczenie terminowe właściwemu odbiorcy: Nazwa towaru Nazwa odbiorcy Miejsce i termin dostawy Dokumenty przewozowe Formuła handlowa
Zlecenia spedycyjne Polski Związek Spedytorów Międzynarodowych opracował ujednolicone wzory zleceń spedycyjnych dla: eksportu lotniczego importu lotniczego transportu morskiego transportu drogowego transportu kolejowego
Koszty spedycji Efektywne koszty procesu Wszystkie koszty, które przedsiębiorstwo handlu zagranicznego płaci poszczególnym uczestnikom procesu spedycyjnego za świadczone przez nich usługi na rzecz danej partii ładunku. W skład tych kosztów będą wchodziły m.in. opłaty za przewóz, przeładunek i składowanie, prowizje spedycyjne i maklerskie, opłaty za rzeczoznawstwo i kontrolę ładunków.
Koszty spedycji Koszty pochodne Wszystkie koszty i straty, które powstają w przedsiębiorstwie handlu zagranicznego w związku z realizacją procesu spedycyjnego, ale które nie są kosztami z tytułu opłat za przewóz, przeładunek, składowanie, rzeczoznawstwo itp. Do tych kosztów zalicza się m.in.: bonifikaty z tytułu szkód, bonifikaty z tytułu opóźnienia dostawy, straty rynkowe związane ze zbyt długim trwaniem procesu spedycyjnego, koszty zamrożenia środków obrotowych, koszty opakowania, koszty ubezpieczenia ładunku.
Czynności spedycyjne (1) poradnictwo spedycyjne (udzielanie fachowych porad w sprawie transportu) przygotowanie ładunku do transportu (obejmujące takie czynności jak: pakowanie, sortowanie) kompletowanie, liczenie, ważenie, mierzenie, znakowanie, cechowanie itp. dostarczanie ładunków do miejsca załadunku na główny środek transportu sporządzanie i/lub kompletowanie dokumentów transportowych i innych zawieranie umów o przewóz z przewoźnikami oraz innymi przedsiębiorstwami świadczącymi określone usługi techniczno-wykonawcze na rzecz ładunku składowanie towarów załadowywanie i wyładowywanie towarów w różnych miejscach przeładunkowych
Czynności spedycyjne (2) ubezpieczenie towaru opiekowanie się ładunkiem w czasie przewozu (konwojowanie) przejmowanie lub przekazywanie ładunku przewoźnikowi awizowanie - informowanie zleceniodawcy (dostawcy lub odbiorcy) o bieżącym stanie i miejscu pobytu ładunku na trasie stwierdzenie ilości i jakości przesyłanego ładunku oraz załatwianie spraw związanych z zabezpieczeniem interesu zleceniodawcy w przypadku uszkodzeń lub ubytku ładunku załatwianie spraw związanych z kontrolą celną i innymi urzędowymi kontrolami ładunków oraz przygotowaniem towarzyszących tym kontrolom dokumentów regulowanie należności z tytułu kosztów przewozu oraz innych usług świadczonych na rzecz ładunku
Funkcje spedytora Funkcja transportowo doradcza Funkcja transportowo dokumentacyjna Funkcja transportowo organizacyjna Funkcja transportowo wykonawcza Funkcja transportowo bankowa