URZĄD STATYSTYCZNY WE WROCŁAWIU

URZĄD STATYSTYCZNY WE WROCŁAWIU ANALIZY STATYSTYCZNE OCHRONA ZDROWIA NA DOLNYM ŚLĄSKU W 1998 R. 'U XX. ^ w# mw.>// WROCŁAW 1999 R.

OBJAŚNIENIA ZNAKÓW UMOWNYCH Kreska Zero: (-) - zjawisko nie wystąpiło. (0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,5; (0,0) - zjawisko istniało w wielkości mniejszej od 0,05. Kropka Znak W tym (.) - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych. x - wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe. - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy. Przy publikowaniu danych z publikacji - prosimy o podanie źródła

URZĄD STATYSTYCZNY WE WROCŁAWIU ANALIZY STATYSTYCZNE URZĄD STATYSTYCZNY we Wrocławiu INFORMATORIUM Liczb Statystycznych OCHRONA ZDROWIA NA DOLNYM ŚLĄSKU W 1998 R. ISBN 83-907036 - 9-6 WROCŁAW 1999 R.

Zespól Redakcyjny Przewodniczący: Bożena Kodeniec Członkowie: Sławomir Banaszak, Krystyna Kalichowicz, Elżbieta Małecka, Halina Matyja, Wiesława Mazur, Alina Mieszczakowska, Marek Obrębalski, Helena Polak, Andrzej Żurakowski Sekretarz: Halina Urbanek Opracowanie: Halina Urbanek z Wydziału Analiz Barbara Derlukiewicz i Alina Mieszczakowska z Wydziału Statystyki Społecznej Skład i opracowanie komputerowe: Anna Litewka z Wydziału Analiz przy współpracy pracowników Działu Szkoleń Informatycznych i Prowadzenia Składu Komputerowego w Legnicy Druk: Urząd Statystyczny we Wrocławiu - Wydział Poligrafii, 59-220 Legnica, ul. Jaworzyńska 65

Szanowni Państwo Przekazuję Państwu publikację Ochrona zdrowia na Dolnym Śląsku w 1998 r., będącą pierwszym opracowaniem Urzędu z zakresu służby zdrowia uwzględniającym nowy podział terytorialny kraju wprowadzony z dniem 1 stycznia 1999 r., tj. równolegle z rozpoczęciem reformy służby zdrowia. Publikacja zawiera zestaw podstawowych danych liczbowych dotyczących stanu zdrowia ludności, personelu medycznego, ambulatoryjnej podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej, stacjonarnej opieki zdrowotnej oraz pomocy społecznej, a prezentowane w tablicach zjawiska zostały opisane w formie uwag analitycznych. Źródłem informacji była sprawozdawczość roczna GUS oraz sprawozdawczość resortowa. W publikacji wykorzystano również dane Regionalnego Ośrodka Monitorowania Ochrony Zdrowia we Wrocławiu. Analiza stanu i tendencji dających się zauważyć w ochronie zdrowia przed wprowadzeniem reformy może być dobrym punktem wyjścia do prac analitycznoporównawczych w kolejnych latach funkcjonowania służby zdrowia w nowych, zmienionych warunkach. Mam nadzieję, że niniejsze opracowanie okaże się użyteczne i wzbudzi zainteresowanie instytucji i osób zajmujących się problematyką ochrony zdrowia. DYREKTOR Urzędu Statystycznego we Wrocławiu Bożena Kodeniec Wrocław, sierpień 1999 r.

SPIS TREŚCI UWAGI METODYCZNE... UWAGI ANALITYCZNE... I. STAN ZDROWIA LUDNOŚCI A. ZACHOROWANIA Zachorowania na niektóre choroby zakaźne i zatrucia w 1998 r... Nowe przypadki zachorowań na gruźlicę... Zachorowania na choroby weneryczne w 1998 r... Zachorowania na nowotwory złośliwe w 1998 r... Leczeni ambulatoryjnie z powodu chorób układu krążenia... Leczeni po raz pierwszy w poradniach odwykowych... Leczeni po raz pierwszy w poradniach zdrowia psychicznego... B. UMIERALNOŚĆ Zgony według wieku i płci... Zgony według przyczyn i płci w 1995 r... Zgony według powiatów... Zgony niemowląt według wieku w 1998 r... Zgony niemowląt według wybranych przyczyn w 1995 r... II. PRACOWNICY MEDYCZNI Personel służby zdrowia... Personel służby zdrowia według powiatów w 1998 r... Liczba ludności przypadająca na 1 pracownika służby zdrowia według powiatów w 1998 r... Lekarze specjaliści... Pracujący w aptekach i punktach aptecznych I typu w 1998 r... III. AMBULATORYJNA PODSTAWOWA I SPECJALISTYCZNA OPIEKA ZDROWOTNA Placówki ambulatoryjnej opieki zdrowotnej według rodzajów... Działalność przychodni oraz ośrodków zdrowia na wsi... Porady w zakładach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej... Specjalistyczne porady lekarskie i stomatologiczne... Placówki ambulatoryjnej opieki zdrowotnej oraz służby medycyny pracy według powiatów w 1998 r... Porady udzielone w zakładach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej według powiatów w 1998 r... Porady udzielone w przychodniach medycyny pracy oraz rehabilitacyjnych w 1998 r.. Działalność przychodni akademickich... Porady udzielone w przychodniach prywatnych... Działalność placówek pomocy doraźnej... Działalność placówek pomocy doraźnej według powiatów w 1998 r... Apteki i punkty apteczne ogólnodostępne... Apteki i punkty apteczne ogólnodostępne według powiatów w 1998 r... IV. STACJONARNA OPIEKA ZDROWOTNA Zakłady stacjonarnej opieki zdrowotnej... Łóżka i leczeni w szpitalach ogólnych według oddziałów... Ruch chorych i wskaźniki działalności szpitali ogólnych... Szpitale ogólne według powiatów w 1998 r... Łóżka w szpitalach ogólnych według wybranych oddziałów oraz powiatów w 1998 r.. Placówki lecznictwa-uzdrowiskowego... Działalność placówek lecznictwa uzdrowiskowego według miejscowości... Sanatoria rehabilitacyjne... Uzdrowiska według powiatów w 1998 r... Kuracjusze w uzdrowiskach według powiatów w 1998 r. V. POMOC SPOŁECZNA Domy małych dzieci... Rodziny zastępcze... Specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze i młodzieżowe ośrodki wychowawcze... Pogotowia opiekuńcze... Świadczenia pomocy społecznej według powiatów w 1998 r... Tabl. Str. X 5 X 7 1 17 2 17 3 17 4 17 5 18 6 18 7 18 8 19 9 19 10 20 11 21 12 21 1/13/ 22 2/14/ 22 3/15/ 24 4/16/ 25 5/17/ 25 1/18/ 26 2/19/ 26 3/20/ 27 4/21/ 27 5/22/ 27 6/23/ 28 7/24/ 29 8/25/ 30 9/26/ 30 10/27/ 30 11/28/ 31 12/29/ 32 13/30/ 32 1/31/ 33 2/32/ 33 3/33/ 34 4/34/ 34 5/35/ 35 6/36/ 35 7/37/ 36 8/38/ 37 9/39/ 37 10/40/ 37 1/41/ 38 2/42/ 38 3/43/ 38 4/44/ 39 5/45/ 39

UWAGI METODYCZNE Źródła danych statystycznych Źródłem informacji o podstawowych placówkach służby zdrowia jest sprawozdawczość Głównego Urzędu Statystycznego, którą objęte są następujące placówki zdrowia: szpitale ogólne i sanatoria leczenia gruźlicy i chorób płuc (ZD-1), zakłady lecznictwa uzdrowiskowego oraz sanatoria rehabilitacyjne i prewentoria (ZD-2), zakłady ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (ZD-3, ZD-3a, ZD-3b), placówki pomocy doraźnej (pogotowia ratunkowego) (ZD-4) oraz apteki i punkty apteczne (ZD-5), żłobki (ZD-6), zakłady stacjonarne pomocy społecznej (ZD-7), domy dziecka, rodziny zastępcze, pogotowia opiekuńcze (S-13), specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, pogotowia opiekuńcze (S-14 ). Badaniem cywilnej służby zdrowia objęte są wymienione wyżej zakłady bez względu na formę finansowania i podległość organizacyjną, tj. jednostki podporządkowane Min. Zdrowia i Opieki Społecznej, gminom. Kolejowej Służbie Zdrowia, placówki prywatne, organizacji społecznych, zgromadzeń zakonnych, itp.. Nie obejmują one lekarzy i lekarzy stomatologów prowadzących prywatną praktykę. W publikacji zamieszczono również dane, pochodzące ze sprawozdawczości Min. Zdrowia i Opieki Społecznej, obejmujące: personel w wybranych placówkach służby zdrowia (Mz-10), zakłady psychiatryczne (Mz-30), zatrudnienie wybranego personelu (Mz-88). Źródłem danych o świadczeniach pomocy społecznej są sprawozdania Min. Pracy i Polityki Socjalnej (MPiPS-03). Podstawowe wyjaśnienia metodologiczne 1. Porady w zakładach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej dotyczą porad udzielonych przez lekarzy i lekarzy stomatologów, łącznie z badaniami profilaktycznymi. 2. Do porad podstawowej opieki zdrowotnej zalicza się porady udzielone w poradniach ogólnych, dla kobiet, dla dzieci i stomatologii zachowawczej. 3. Do porad specjalistycznych zalicza się porady udzielone przez lekarzy specjalistów w danej dziedzinie medycyny oraz lekarzy stomatologów specjalistów. 4. Do porad internistycznych zalicza się porady udzielone w poradniach m. in. chorób wewnętrznych, cukrzycowych, kardiologicznych, nefrologicznych i reumatologicznych.

6 5. Do porad chirurgicznych zaliczono m. in. porady w zakresie chirurgii dziecięcej, urazowej oraz neurochirurgii i urologii. 6. Do porad stomatologii specjalistycznej zaliczono porady udzielone w poradniach chirurgii stomatologicznej i szczękowej, specjalistycznej stomatologii zachowawczej, parodontologii, stomatologii dziecięcej, protetyki stomatologicznej oraz w poradniach ortodontycznych i profilaktyki ortodontycznej. 7. Do aptek i punktów aptecznych ogólnodostępnych zaliczono placówki prowadzone przez osoby fizyczne, przedsiębiorstwa zaopatrzenia farmaceutycznego oraz przy zakładach opieki zdrowotnej; dane nie obejmują aptek i punktów aptecznych zaopatrujących stacjonarne zakłady opieki zdrowotnej (np. w szpitalach, sanatoriach itp.) Podstawowe definicje 1. Łóżka rzeczywiste - umieszczone na stałe w salach chorych z pełnym wyposażeniem, zajęte przez chorych lub przygotowane na ich przyjęcie (łącznie z łóżkami nie wykorzystanymi do 1 roku z powodu remontu, bez dostawionych na okres krótszy niż 1 rok). 2. Osobodni - łączna liczba dni pobytu pacjenta w zakładzie (łącznie z chorymi na łóżkach czasowo dostawianych). Dzień przyjęcia i wypisania liczy się jako jeden dzień pobytu. 3. Przeciętny pobyt chorego w dniach - liczba osobodni podzielona przez liczbę leczonych w ciągu roku. 4. Średnia liczba łóżek czynnych - suma liczby łóżek czynnych w poszczególnych turnusach dzielona przez 14, bez względu na liczbę turnusów. 5. Kuracjusze lecznictwa ambulatoryjnego - osoby korzystające z usług leczniczych tylko na zasadzie skierowań ambulatoryjnych oraz kuracjusze leczący się indywidualnie (płatni). 6. Jednostka pomocy doraźnej to wyodrębniona komórka organizacyjna posiadająca odpowiednie wyposażenie i kadrę medyczną, pracująca całą dobę i udzielająca świadczeń medycznych, wyjazdowych i ambulatoryjnych w razie wypadku, urazu, nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia z zagrożeniem życia.

UWAGI ANALITYCZNE W województwie dolnośląskim w 1998 r. w placówkach cywilnej służby zdrowia ogólnej i specjalistycznej ogólnie dostępnej pracowało m.in.: O 6412 lekarzy, 4> 1346 lekarzy stomatologów "4> 18164 pielęgniarek => 1826 położnych Największą liczbą personelu medycznego charakteryzują się oczywiście miasta na prawach powiatu, które koncentrowały usługi specjalistyczne, w tym Wrocław z placówkami Akademii Medycznej. W 1998 r. brak było lekarzy na obszarach wiejskich 6 gmin miejsko - wiejskich: Szczytna, Leśna, Chocianów, Wiązów, Żarów, Ząbkowice Śl. oraz w gminie wiejskiej Stare Bogaczowice. Wskaźnik liczby lekarzy na 10 tys. ludności jest najkorzystniejszy (poza miastami na prawach powiatu) w powiatach: lubińskim (22,4), wołowskim (22,7) ze szpitalem w Lubiążu, kamiennogórskim (18,5), kłodzkim (18,2) z bazą uzdrowiskowo - sanatoryjną. Natomiast najniższy - ok. 50% wskaźnika dla powiatów ziemskich - mają powiaty: legnicki (6,8), wrocławski (7,5), polkowicki (7,9). W porównaniu do Polski województwo dolnośląskie, ze wskaźnikiem liczby lekarzy na 10 tys. ludności wynoszącym 21,5, plasuje się poniżej poziomu ogólnopolskiego, który dla 1997 r. wyniósł 23,6. W przypadku lekarzy stomatologów wskaźnik na 10 tys. ludności wyniósł w województwie 4,5 (w Polsce w 1997 r. - 4,6), dla powiatów ziemskich 3,4, przy czym poniżej 3.0 występuje w powiatach: wałbrzyskim, lwóweckim, dzierżoniowskim, ząbkowickim. W tych właśnie powiatach znajduje się większość gmin pozbawionych stomatologów. Są to gminy Pęcław, Męcinka, Lewin Kłodzki. Ruja oraz obszary wiejskie gmin: Bolków, Kamienna Góra, Szczytna, Leśna. Ścinawa. Lwówek ŚL. Mirsk, Wleń, Bierutów, Twardogóra, Strzelin, Żarów, Ząbkowice Śl. Najkorzystniej - powyżej wskaźnika krajowego (w 1997 r. - 56,2) - przedstawia się dostępność do usług świadczonych przez pielęgniarki; wskaźnik na 10 tys. ludności wynosił w 1998 r. w województwie dolnośląskim 60,9, ale jednocześnie na terenach wiejskich gmin: Wąsosz, Szczytna. Wleń, Żarów i Mieroszów zatrudniano tylko po 1 pielęgniarce. #5553 iwssi 1 6109 2579 Osoby ü/yc/nc 3"i Spółki cywilne I ':93... 59IMI 2493 276 270 2546 W latach 1995-1998 w zakresie placówek ambulatoryjnej opieki zdrowotnej obserwuje się tendencję spadkową liczby przychodni: rejonowych (o 16), zakładowych (o 2), spółdzielczych (o 8), natomiast

8 wzrost przychodni specjalistycznych (o 4), wiejskich ośrodków zdrowia (o 5) oraz przychodni prywatnych (o 39). Ambulatoryjna opieka zdrowia Wyszczególnienie Polska Województwo dolnośląskie w liczbach bezwzględnych Polska =100 Przychodnie... 5967 547 9,2 w tym: rejonowe... 2184 209 9,6 specjalistyczne... 1022 75 7,3 służb medycyny pracy... 1540 119 7,7 spółdzielnie lekarskie i stomatologiczne... 141 16 11,3 prywatne... 582 33 5,7 Ośrodki zdrowia... 3197 217 6,8 w tym gminne... 1469 65 4,4 Porady udzielone w min... 244,5 17,1 7,0 lekarskie... 208,8 14,0 6,7 stomatologiczne... 35.7 3,1 8,7 W przychodniach i ośrodkach zdrowia lekarze medycyny i lekarze stomatolodzy udzielili w 1998 r. 17,1 min porad, co oznacza, że średnio 1 mieszkaniec naszego województwa korzystał w ciągu roku z 5,7 porad (podobnie jak w 1995 r.), przy czym średnio 4,7 porady udzielili lekarze, a 1 poradę lekarze stomatolodzy. Z powodu chorób układu krążenia w 1997 r. ambulatoryjnie leczono 158,7 tys. osób, tj, o 6,9% więcej niż w 1995 r. i o 5,0% więcej w porównaniu do 1996 r. Z liczby ogółem 14,9% stanowiły osoby leczone po raz pierwszy, w 1995 r. i 1996 r. udział tych osób wyniósł 15,9%. Nieco powyżej 40% ogółu leczonych stanowili chorzy z chorobą nadciśnieniową, w grupie zgłaszających się po raz pierwszy ich udział wyniósł - 36,3%, z niedokrwienną chorobą serca stanowili 23,9%, a w grupie zgłaszających się po raz pierwszy 25,5%, natomiast po przebytym zawale udziały wyniosły odpowiednio 7,8% i 7,6%. Znaczący wzrost leczonych po raz pierwszy odnotowano w zakresie poradnictwa odwykowego i zdrowia psychicznego. Do poradni odwykowych zgłosiło się 3,5 tys. osób, tj. o 0,2 tys. (o 7,1%) więcej niż rok wcześniej, przy czym wzrost ten dotyczył głównie wsi, gdzie wskaźnik dynamiki wyniósł 36,2%. LECZENI PO RAZ PIERWSZY W PORADNIACH tys. Miasta Wieś f 9114 10872 1997 l*.*«*.*ftl odwykowych f - -I zdrowia psychicznego

9 Liczba leczonych po raz pierwszy w poradniach zdrowia psychicznego wyniosła 13,6 tys. osób (o 2,5 tys., tj. o 22,4% więcej niż w 1997 r.), z czego 79,9% to pacjenci w miastach. W poradniach psychiatrycznych - podobnie jak w odwykowych - liczba leczonych w tej grupie na wsi wzrosła o 36,5%. W 1998 r. zanotowano 980 nowych przypadków zachorowania na gruźlicę (o 18 więcej niż w 1997 r.), głównie (949) układu oddechowego (o 44 więcej). Ponadto u 372 osób stwierdzono wirusowe zapalenie wątroby, u 86 kiłę wczesną a u 108 osób rzeżączkę. Zachorowania na nowotwory złośliwe - 9783 przypadki - w większym stopniu dotknęły mężczyzn (51,9%) niż kobiety, w tym szczególnie duże różnice wystąpiły w przypadku nowotworów narządów oddechowych (mężczyźni - 76,4% przypadków) i znacznym (52,8%) narządów trawiennych i otrzewnej. ZACHOROWANIA NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W 1998 R. Mężczyźni Kobiety 17,1% 24,8% 34,4% narządy trawienne i otrzewna narządy oddechowe pierś H-H-H narządy płciowe I \ narządy moczowe mózg i układ nerwowy P I białaczki /// pozostałe Podobnie jak w latach ubiegłych tak i w 1998 r. odnotowano spadek liczby porad udzielonych w podstawowej opiece zdrowotnej, który w porównaniu z 1995 r. wyniósł 313 tys., tj. 2,8%. Wzrosła natomiast o 235 tys., tj. o 4,0% liczba porad w opiece specjalistycznej, przy czym w zakresie tych usług nastąpiły dość istotne zmiany. W ostatnich latach, także w porównaniu do 1995 r., znacznie zmniejszyła się liczba porad pediatrycznych (o 23,7%), internistycznych (o 12,8%), laryngologicznych (o 10,0%), wzrosły natomiast porady psychiatryczne (o 7,0%), chirurgiczne (o 4,6%), skórno- wenerologiczne (o 3,8%), stomatologiczne (o 3,1%). W lecznictwie stacjonarnym obserwuje się spadek liczby zakładów, łóżek jak i liczby leczonych. Od 1995 r. ubyły 2 szpitale ogólne, a liczba łóżek w szpitalach ogólnych zmniejszyła się z 19071 w 1995 r. do 18222 w 1998 r., tj. o 849 (o 4,5%). Wskaźnik łóżek na 10 tys. ludności zmniejszył się do 61,1 z 63,8 w 1995 r., pozostaje jednak wyższy od krajowego, który w 1997 r. wyniósł 54,3. W szpitalach psychiatrycznych liczba łóżek zmniejszyła się o 468, tj. o 11,0%. Łóżka w niektórych placówkach stacjonarnej opieki zdrowotnej cywilnej służby zdrowia Wyszczególnienie Polska Województwo dolnośląskie w liczbach bezwzględnych Polska =100 Szpitale ogólne... 203924 18222 8,9 Szpitale psychiatryczne... 26033 3789 14,6 Sanatoria gruźlicy i chorób płuc... 2318 893 38,5

10 Największą bazą szpitalną, poza Wrocławiem, dysponują powiat kłodzki - 6 szpitali i trzebnicki - 5. W Wałbrzychu i powiecie jeleniogórskim są po 4 szpitale, w Legnicy i powiatach świdnickim i dzierżoniowskim po 3, w 12 powiatach i Jeleniej Górze po 1. Brak natomiast szpitali w powiecie polkowickim i wrocławskim. Szpitale ogólne w 1998 r. Wyszczególnienie W liczbach bezwzględnych 1995 =100 Zakłady... 72 97,3 Łóżka... 18222 95,5 na 10 tys. ludności... 61,1 95,8 Leczeni... 458287 102,4 na 1 łóżko... 25,2 107,2 Przeciętne wykorzystanie łóżka w dniach... 247 98,0 Osobodni leczenia...... 499779 93,8 Przeciętny pobyt chorego w dniach... 9,8 91,6 Liczba leczonych w 1998 r. w szpitalach ogólnych wyniosła 458,3 tys. osób, co oznacza, że 15,4% ludności województwa (niespełna co 7 osoba) było pacjentami tych szpitali. Ponadto w ciągu roku udzielono w nich 589,2 tys. porad lekarskich osobom nie hospitalizowanym. W 47 szpitalach ogólnych działających na obszarze powiatów ziemskich (poza miastami na prawach powiatów) znajduje się 9,3 tys. łóżek, co stanowi 50,9% łóżek w szpitalach ogólnych; w 1998 r. leczono w nich 219,9 tys. osób, tj. 48,0% pacjentów szpitali ogólnych w województwie, a przeciętny pobyt chorego wyniósł 10,2 dni. Szpitale ogólne i sanatoria leczenia gruźlicy według rodzajów Wyszczególnienie Szpitalea Łóżka rzeczywiste a z ruchem międzyoddziałowym Leczeni bez ruchu międzyoddziałowego Osobodni leczenia Porady lekarskie udzielone pacjentom nie hospitalizowanym Szpitale ogólne... 72 18222 480753 458287 4499779 589211 specjalistycznych ZOZ... 11 2161 51823 49084 591790 29602 pozostałych ZOZ 37 7648 204102 196821 1830008 306268 wojewódzkie... 12 4594 115618 109769 1127904 107080 kliniczne... 4 1798 60169 54984 480479 46195 prywatne... 1 60 617 617 3085. inne... 7 1961 48424 47012 466513 100066 w tym w powiatach ziemskich 47 9283 228161 219871 2245406 321201 Sanatoria leczenia gruźlicy... 4 893 4952 4952 172550 - a Stan w dniu 31 XII. W 4 szpitalach klinicznych dysponujących 1,8 tys. łóżek (9,9% stanu wojewódzkiego), tj. 8,8% stanu krajowego łóżek, leczyło się 12,0% pacjentów szpitali ogólnych, a ich osobodni leczenia stanowiły 10,7% osobodni ogółem. Połowę bazy szpitalnej województwa stanowią szpitale zakładów opieki zdrowotnej (bez specjalistycznych). Dysponują one 42,0% łóżek, leczyło się w nich 196,8 tys. osób, tj. 42,9% leczonych w szpitalach ogólnych. Przeciętny pobyt chorego w szpitalu wyniósł 9,3 dnia, a liczba osobodni leczenia stanowiła 40,7% ogółem. Jednocześnie w szpitalach tych 306,3 tys. pacjentów, nie hospitalizowanych w nich uzyskało porady lekarskie, co stanowiło 52,0% tego typu porad w szpitalach ogólnych. W porównaniu do 1995 r. prawie 3,5- krotnie wzrosła liczba leczonych w oddziałach intensywnego nadzoru kardiologicznego, co jest związane m. in. ze zwiększeniem do 22 (o 17) liczby łóżek w tych oddziałach. Prawie 6-krotnie wzrosła liczba leczonych na oddziałach nefrologicznych, gdzie liczba łóżek wzrosła o 69.

11 Znaczny wzrost liczby pacjentów odnotowały również m.in. oddziały: "=> skórno - wenerologiczne - o 39,5%, mimo że liczba łóżek zmniejszyła się o 36, ^ okulistyczne -o 20,3%, o reumatologiczne - o 16,8%, c* rehabilitacyjne - o 10,3%, znaczne natomiast zmniejszanie się liczby leczonych obserwowano w oddziałach: c* onkologicznych - o 34,8% przy jednoczesnym spadku liczby łóżek o 80, ^ gruźlicy i chorób płuc - o 9,4%, w których liczba łóżek spadła o 275 (22,5%), położniczo-ginekologicznych - o 6,0%. W oddziałach chirurgicznych, wewnętrznych i dziecięcych gdzie leczy się najwięcej pacjentów ich liczba zmniejszyła się odpowiednio o: 5,6 %, 1,9%, 0,7%. SZPITALE OGOLNE WEDŁUG WYBRANYCH ODDZIAŁÓW Łóżka Oddziały: wewnętrzny Leczeni chirurgiczny dziecięcy położniczo- -ginekologiczny onkologiczny zakaźny gruźlicy i chorób płuc viv neurologiczny laryngologiczny 5000 4000 3000 2000 1000 0 sss rehabilitacyjny 1995 1998 100 125 Szybką pomoc medyczną w razie wypadku lub nagłego zachorowania w 1998 r. świadczyło 40 działów i oddziałów pomocy doraźnej, 5 stacji pogotowia ratunkowego, 21 filii pomocy doraźnej. W porównaniu do 1995 r. wzrosła o 8 liczba działów i oddziałów pomocy doraźnej, przybyły 3 zespoły reanimacyjne, a o 1 zmniejszyła się liczba filii pomocy doraźnej. Pomoc medyczną w tych placówkach otrzymało 903,6 tys. osób ( o 2,1% mniej niż w 1995 r.), z czego 581,8 tys. (64,4%) zgłosiło się do ambulatorium, 283,3 tys. (31,3%) uzyskało ją w domu, a 38,6 tys. (4,3%) w miejscu wypadku. W porównaniu do 1995 r. liczba karetek pogotowia wzrosła o 5 sztuk, natomiast liczba wyjazdów do wypadków wzrosła o 1107, tj. o 2,9%; wyjazdy do zachorowań pozostały na tym samym poziomie. W 1998 r. sanatoria i szpitale uzdrowiskowe dysponowały 5,7 tys. łóżek (średnia liczba łóżek czynnych), w tym 89,9% to własność Min. Zdrowia i Opieki Społecznej. W stosunku do 1995 r. ubyło 1 sanatorium rehabilitacyjne i 1 sanatorium uzdrowiskowe. Z leczenia uzdrowiskowego stacjonarnego skorzystało 86,3 tys. osób, w tym 5,1 tys. to dzieci do lat 14. Pośród leczonych stacjonarnie 1,5% to cudzoziemcy; z usług pełnopłatnych korzystało 14,9% kuracjuszy.

12 Ponadto 25,4 tys. osób skorzystało z zabiegów leczniczych ambulatoryjnie, tj. bez przebywania w szpitalu lub sanatorium. Placówki sanatoryjno-uzdrowiskowe Wyszczególnienie Placówkia Średnia liczba łóżek czynnych Kuracjusze leczeni stacjonarnie rzeczywistych ambulatoryjnie Osobodni leczenia Ogóle m... 77 5743 7350 102506 25420 2193239 Zakłady lecznictwa uzdrowiskowego 69 5743 6478 86325 25420 1942668 szpitalno-uzdrowiskowe... 26 3340 3521 48767 2300 1171875 sanatoria uzdrowiskowe... 25 2403 2957 37558-770793 zakłady przyrodolecznicze... 9 - - - 472 - przychodnie uzdrowiskowe... 9 - - - 22648 - Sanatoria rehabilitacyjne... 6-562 13025-161853 Prewentoria... 2-310 3156-88718 Min. Zdrowia i Opieki Społecznej... 67 5162 5992 85150 25275 1910539 Kolejowa Służba Zdrowia... 4 245 555 7394-163987 Funduszów Wczasów Pracowniczych. 3 170 415 1568 145 24076 Pozostałe... 3 166 388 8394-94637 * Stan w dniu 31 XII. Sieć placówek służby zdrowa uzupełniają apteki i punkty apteczne, zaopatrujące ludność w leki i środki medyczne. W końcu grudnia 1998 r. funkcjonowało ich 624, w tym 94 na terenie wsi. Sieć aptek stale zwiększa się - od 1995 r. przybyło ich 97, w tym 88 prywatnych. Apteki Wyszczególnienie Ogółem W tym na wsi Apteki oeólema... 609 81 W tym pełniące dyżury nocne: stałe... 31 1 okresowe... 217 21 Leków gotowych i recepturowych... 367 20 Wyłącznie leków gotowych... 242 61 Punkty apteczne I typu a... 15 13 Liczba ludności na 1 aptekę i punkt apteczny w tys... 4,8 9,4 a Łącznie z placówkami aptecznymi kolejowej służby zdrowia. Wskaźnik dostępności do tych placówek systematycznie się poprawia. W 1995 r. wyniósł on 5,8 tys. osób na i aptekę, w 1998 r. - 4,8 tys.; dla wsi był mniej korzystny -10,5 tys. w 1998 r. i 12,1 tys. w 1995 r. Opiekę nad dziećmi do lat 3 w czasie pracy rodziców lub opiekunów sprawują m in. żłobki. W ostatnich latach trwa spadek zainteresowania tą formą opieki. Z prowadzenia tych placówek wycofały się zakłady pracy. Żłobki (stan w dniu 31 XII) Wyszczególnienie 1995 1998 1995 = 100 Placówki: żłobki... 68 53 77,9 oddziały... 17 28 164,7 Miejsca... 4696 3965 84,4 Dzieci przebywające... 3947 3261 82,6 W okresie trzech ostatnich lat liczba miejsc w żłobkach spadła z 4696 w 1995 r. do 3965 w 1998 r., liczba żłobków o 15, wzrosła natomiast do 28 (o 11) liczba oddziałów żłobkowych. Tylko 2 placówki prowadzone są przez inne instytucje niż samorządowe. W końcu 1998 r w województwie funkcjonowało 81 placówek pomocy społecznej, które dysponowały 6,7 tys. miejsc, tj. o 762 miejsca więcej niż w 1995 r., z ogólną liczbą mieszkańców - 6,5 tys. Pośród tych placówek większość stanowiły domy pomocy społecznej - było ich 59 z łączną liczbą miejsc 5,4 tys. Według stanu z końca 1998 r. mieszkało w nich 5,2 tys. osób.

13 W strukturze wieku przeważają osoby powyżej 60 roku życia - 56,8% mieszkańców, natomiast 7,2% stanowią osoby do lat 18. Placówki pomocy społecznej Wyszczególnienie Domy Miejsca Mieszkańcy Osoby oczekujące Ogóle m... 81 6713 6466 684 Dla osób: starych... 14 1081 1020 100 przewlekle somatycznie chorych... 32 2616 2506 374 umysłowo upośledzonych... 21 2137 2074 19 przewlekle psychicznie chorych... 7 509 504 152 niepełnosprawnych psychicznie... 5 315 313 29 samotnych kobiet w ciąży. samotnych matek... 1 30 24 - bezdomnych... 1 25 25 10 Większość - 67,4% mieszkańców tych placówek pokrywała koszt pobytu z własnej emerytury lub renty natomiast dla 24,7% mieszkańców opłaty za pobyt pokrywano z zasiłków stałych pomocy społecznej. Na umieszczenie w tych placówkach w grudniu 1998 r. oczekiwały 684 osoby natomiast w ciągu roku umieszczono w nich 3212 osób. Oprócz stacjonarnych form pomocy społecznej realizowana jest również pomoc polegająca na udzielaniu świadczeń materialnych i w formie usług. W 1998 r. z zasiłków stałych skorzystało 2,0 tys. osób, zasiłki okresowe przyznano 78,0 tys. osób. Pomoc w postaci posiłków przyznano 41,6 tys. osób i w formie usług - 7,9 tys. osób. KORZYSTAJĄCY Z ZASIŁKÓW STAŁYCH W 1998 R. Bolesławiecki Dzierżoniowski Głogowski Górowski Jaworski Jeleniogórski Kamiennogórski Kłodzki Legnicki Lubański Lubiński Lwówecki Milicki Oleśnicki Oławski Polkowicki Strzeliński Średzki Świdnicki Trzebnicki Wałbrzyski Wołowski Wrocławski Ząbkowicki Zgorzelecki Złotoryjski Jelenia Góra Legnica Wałbrzych Wrocław 0 25 50 75 100 125 150 powiaty miasta na prawach powiatu

14 Naturalny proces starzenia się oraz atakujące ludzi choroby były w 1998 r. przyczyną 28260 zgonów, w tym 15559 mężczyzn, tj. 55,1% zgonów ogółem. Prawie 75% liczby zgonów dotyczyło grupy wiekowej 60 i więcej lat z przewagą zgonów kobiet (o 216). W pozostałych grupach wiekowych więcej umierało mężczyzn niż kobiet i różnice te wynosiły od 55,3% w grupie wiekowej 5-9 lat do 80,5% w grupie wiekowej 20-29 lat. ZGONY WEDŁUG WIEKU w 1998 r. Wiek: 5Ö 0-4 lat EH 5-14 I I 15-29 EHESa 30-49 mm so - 59 I I powyżej 60 lat Liczba zgonów niemowląt (276) stanowiąca w 1998 r. 86,5% zgonów dzieci do lat 4, była niższa w porównaniu do 1995 r o 189 (o 40,6%). W rozkładzie czasowym życia niemowląt najwięcej zgonów przypadło na pierwszy miesiąc życia - 181 (65,6%), w tym na sześć pierwszych dni - 135 (74,6% zgonów pierwszego miesiąca). Wskaźnik zgonów na 10 tys. urodzeń żywych był znacznie niższy dla dziewczynek - 89,89 niż dla chłopców - 109,67. W zakresie przyczyn zgonów dla województwa dolnośląskiego najbardziej aktualne dane dotyczą roku 1995 r. Wówczas główną przyczyną zgonów były choroby układu krążenia - 14863 osóby (51,7%), drugą przyczyną były nowotwory, w wyniku których zmarły 6463 (22,5%) osoby. Zewnętrzne przyczyny urazów i zatruć były przyczyną 2384 (8,3%) zgonów, a choroby układu trawiennego - 1058 (3,7%) osób. W przyczynach zgonów niemowląt 254 (54,6%) stanowiły stany chorobowe płodów lub noworodków powstające w okresie okołoporodowym, w 117 przypadkach (25,2%) zgon noworodka nastąpił na skutek wad rozwojowych.

LICZBA LEKARZY NA 10TYS. LUDNOŚCI Stan w dniu 31 XII 1998 r. Głogowski Górowski Polkowicki Zgorzelecki' Bolesławiecki Legnicki Lubański A Lwówecki Złotoryjski Jaworski Średzki Wrocławski Świdnicki ŁY M Strzeliński Ząbkowicki Na 10 tys. ludności ^ Kłodzki M 10 lekarzy 11 i mniej 16-20 20-25 26 lekarzy i więcej 5

PORADY W ZAKŁADACH AMBULATORYJNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ W TYS. Górowski Milicki * /xj Wołowski L Trzebnicki, ' Oleśnicki r i [ kubański / Złotoryjski X Lwówecki \ js Jaworski Średzki Jeleniogórskie Kamienno górski Wałbrzyski Strzeliński Ząbkowicki L «Porady (w tys.) do 200 201-300 301-400 401-500 powyżej 500

17 I. STAN ZDROWIA LUDNOŚCI A. ZACHOROWANIA TABL. 1 ZACHOROWANIA NA NIEKTÓRE CHOROBY ZAKAŹNE 1 ZATRUCIA W 1998 R. W liczbach bezwzględnych Na 100 tys. ludności Dur brzuszny... 2 0,01 Czerwonka bakteryjna... 9 0,3 Biegunki u dzieci do lat 2... 1037 1217,1 Odra... 26 0,9 Wirusowe zapalenie wątroby... 372 12,6 TABL. 2. NOWE PRZYPADKI ZACHOROWAŃ NA GRUŹLICĘ 1997 1998 1997 1998 w liczbach bezwzględnych na 100 tys. ludności OGÓŁEM... 962 980 34,2 32,8 w tym gruźlica układu oddechowego... 905 949 32,3 31,8 TABL. 3. ZACHOROWANIA NA CHOROBY WENERYCZNE W 1998 R. W liczbach bezwzględnych Na 100 tys. ludności Kita wczesna... ' 86 2,0 w tym objawowa... 57 1,9 Rzeżączka... 108 3,1 TABL. 4. ZACHOROWANIA NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE W 1998 R. w liczbach bezwzględnych Ogółem Mężczyźni Kobiety na 100 tys. ludności w liczbach bezwzględnych OGÓLEM... 9783 33,5 5073 4710 Wargi, jama ustna i gardło... 215 0,7 165 50 Narządy trawienne i otrzewna... 2380 8,1 1256 1124 Narządy oddechowe... 2280 7,8 1743 537 Pierś... 843 8,9 6 837 Kości, tkanka łączna i skóra... 511 1,7 253 258 Narządy płciowe... 1373 4,7 424 949 Narządy moczowe... 737 2,5 499 238 Oko... 24 0,1 12 12 Mózg i układ nerwowy... 273 0,9 139 134 Gruczoły wydzielania wewnętrznego... 130 0,4 38 92 Białaczki... 243 0,8 139 104 Inne tkanki limfatyczne i krwiotwórcze... 295 1,0 162 133 Inne nieokreślone umiejscowienie... 479 1,6 237 242

18 TABL 5. LECZENI AMBULATORYJNIE Z POWODU CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA Leczeni ogółem W tym po raz pierwszy a - w liczbach bezwzględnych b - na 100 tys. ludności 1995 1996 1997 1995 1996 1997 OGÓLE M...a 148501 151207 158707 23576 24052 23714 b 5076,6 5171,8 5431,7 806,0 822,7 811,6 Ostra choroba reumatyczna... a 1486 1460 1655 650 494 482 b 50,8 49,9 56,6 22,2 16,9 16,5 Przewlekła choroba reumatyczna...a 7829 9360 8466 1463 1487 1395 b 267,6 320,1 289,7 50,0 50,9 47,7 Choroba nadciśnieniowa...a 60964 62319 64076 8139 9025 8604 b 2084,1 2131,5 2193,0 278,2 308,7 294,5 Niedokrwienna choroba serca...a 37513 36973 37956 6323 6050 6049 b 1282,4 1264,6 1299,0 216,2 206,9 207,0 Ostry zawal serca...a 3106 2965 2817 951 953 919 b 106,2 101,4 96,4 32,5 32,6 31,5 Przebyty zawał serca...a 11087 12030 12311 1511 1842 1792 b 379,0 411,5 421,3 51,7 63,0 61,3 Inne choroby serca... a 15042 15334 17743 2898 2782 2908 b 514,2 524,5 607,3 99,1 95,2 99,5 Zaburzenia rytmu serca... a 7484 7998 8989 1447 1483 1562 b 255,8 273,6 307,6 49,5 50,7 53,5 Choroby naczyń mózgowych...a 5613 5946 6654 1015 1101 1139 Choroby tętnic, tętniczek i naczyń b 191,9 203,4 227,7 34,7 37,7 39,0 włosowatych... a 8145 9030 9406 1442 1333 1173 b 278,4 308,9 321,9 49,3 45,6 40,1 Pozostałe choroby układu krążenia...a 8862 8747 9570 1527 1402 1512 b 303,0 299,2 327,5 52,2 48,0 51,7 TABL. 6. LECZENI PO RAZ PIERWSZY W PORADNIACH ODWYKOWYCH a/ Ogółem Miasta Wieś OGÓŁEM... 1997 3294 2717 577 1998 3528 2742 786 na 100 tys. ludności...1997 113,7 130,0 71,1 1998 118,2 127,1 92,9 a/ Bez chorych z rozpoznaniem nie ustalonym (obserwacja) i rozpoznaniami niepsychiatrycznymi. TABL. 7. LECZENI PO RAZ PIERWSZY W PORADNIACH ZDROWIA PSYCHICZNEGOa/ WYSZCZEGÓ LNIENIE Ogółem Miasta Wieś OGÓŁEM... 1997 11124 9114 2010 1998 13615 10872 2743 na 100 tys. ludności...1997 382,1 433,5 248,2 1998 456,2 508,5 324,1 a/ Bez chorych z rozpoznaniem nie ustalonym (obserwacja) i rozpoznaniami niepsychiatrycznymi. Łącznie z danymi dla powiatu górowskiego w 1998 r. Źródło: dane Regionalnego Ośrodka Monitorowania Ochrony Zdrowia. Uwaga. Dane dotyczące zachorowań jeśli nie zaznaczono inaczej podano bez danych dla powiatu górowskiego oraz gmin powiatu oleśnickiego: Międzybórz, Syców, Dziadowa Kłoda.

19 B. UMIERALNOŚĆ TABL. 8. ZGONY WEDŁUG WIEKU I PŁCI WIEK 1995 1998 Ogółem Mężczyźni Kobiety Ogółem Mężczyźni Kobiety OGÓLEM... 28727 15887 12840 28260 15559 12701 0-4 lata... 537 289 248 319 182 137 5-9... 40 24 16 38 21 17 10-14... 56 34 22 44 27 17 15-19... 179 132 47 154 123 31 20-29... 385 305 80 395 318 77 30-39... 961 717 244 759 561 198 40-49... 2397 1755 642 2503 1840 663 50-59... 3077 2192 885 2942 2042 900 60 lat i więcej... 21095 10439 10656 21106 10445 10661 TABL. 9. ZGONY WEDŁUG PRZYCZYN I PŁCI W 1995 R. PRZYCZYNY ZGONÓW Ogółem Mężczyźni Kobiety Ogółem Mężczyźni Kobiety w liczbach bezwzględnych na 1000 ludności OGÓŁEM... 28727 15887 12840 9,63 11,00 8,34 Choroby zakaźne i pasożytnicze 200 143 57 0,07 0,10 0,04 Nowotwory... 6463 3778 2685 2,17 2,62 1,74 Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego i przemiany materii oraz zaburzenia odżywiania i immunologiczne... 418 170 248 0,14 0,12 0,16 Choroby krwi i narządów krwiotwórczych... 51 24 27 0,02 0,02 0,02 Zaburzenia psychiczne... 200 165 35 0,07 0,11 0,02 Choroby układu nerwowego i narządów zmysłów... 208 120 88 0,07 0,08 0,06 Choroby układu krążenia... 14863 7416 7447 4,98 5,14 4,84 Choroby układu oddechowego... 977 631 346 0,33 0,44 0,22 Choroby układu trawiennego... 1058 636 422 0,35 0,44 0,27 Choroby układu moczowopłciowego... 341 178 163 0,11 0,12 0,11 Choroby skóry i tkanki podskórnej... 5 2 3 0,00 0,00 0,00 Choroby układu mięśniowo- kostnego i tkanki łącznej... 79 20 59 0,03 0,01 0,04 Zewnętrzne przyczyny urazów i zatruć... 2384 1782 602 0,80 1,23 0,39 Wady rozwojowe wrodzone... 161 86 75 0,05 0,06 0,05 Stany chorobowe płodów lub noworodków powstające w okresie okołoporodowym... 254 127 127 0,08 0,09 0,08 Objawy, oznaki i stany niedokładnie określone... 1063 609 454 0,36 0,42 0,30 Powikłania ciąży, porodu i połogu... 2-2 0,00-0,00

20 TABL 10. ZGONY WEDŁUG POWIATÓW POWIATY 1995 1998 ogółem na 1000 ludności ogółem na 1000 ludności OGÓŁEM... 28727 9,63 28260 9,48 Powiaty... 19053 9,45 18845 9,35 Bolesławiecki... 766 8,51 779 8,62 Dzierźoniowski... 1146 9,97 1158 10,19 Głogowski... 557 6,08 625 6,77 Górowski... 385 10,03 349 9,06 Jaworski... 476 8,64 522 9,46 Jeleniogórski... 751 11,11 698 10,46 Kamiennogórski... 488 9,70 477 9,57 Kłodzki... 1980 10,75 1900 10,39 Legnicki... 549 10,04 572 10,47 Lubański... 654 10,74 611 10,04 Lubiński... 699 6,26 677 6,07 Lwówecki... 547 10,50 583 11,24 Milicki... 347 9,39 351 9,37 Oleśnicki... 992 9,47 916 8,71 Oławski... 534 7,43 569 7,87 Polkowicki... 504 8,35 469 7,56 Strzeliński... 470 10,06 471 10,14 Średzki... 500 10,12 527 10,65 Świdnicki... 1547 9,12 1588 9,37 Trzebnicki... 757 10,07 697 9,22 Wałbrzyski... 704 11,04 699 11,07 Wołowski... 501 10,00 485 9,67 Wrocławski... 837 9,14 836 9,01 Ząbkowicki... 867 11,59 832 11,22 Zgorzelecki... 1044 10,29 1021 10,07 Złotoryjski... 451 9,32 433 8,98 Miasta na prawach powiatu... 9674 10,01 9415 9,76 Jelenia Góra... 1005 10,83 966 10,34 Legnica... 974 9,03 945 8,67 Wałbrzych... 1531 10,93 1453 10,53 Wrocław... 6164 9,85 6051 9,69

21 TABL. 11. ZGONY NIEMOWLĄT WEDŁUG WIEKU W 1998 R. WIEK Ogółem Chłopcy Dziewczynki Ogółem Chłopcy Dziewczynki w liczbach bezwzględnych na 10 tys. urodzeń żywych OGÓŁEM... 276 156 120 100,10 109,67 89,89 0-6 dni... 135 73 62 48,96 51,32 46,44 7-13... 25 20 5 9,07 14,06 3,75 14-20... 13 6 7 4,71 4,22 5,24 21-27... 7 5 2 2,54 3,52 1,50 28-29... 1 1-0,36 0,70-1-11 miesięcy... 95 51 44 34,46 35,85 32,96 TABL. 12. ZGONY NIEMOWLĄT WEDŁUG WYBRANYCH PRZYCZYN W 1995 R. PRZYCZYNY ZGONÓW Ogółem Chłopcy Dziewczynki Ogółem Chłopcy Dziewczynki w liczbach bezwzględnych na 10 tys. urodzeń żywych OGÓŁEM... 465 247 218 152,73 157,72 147,45 Choroby zakaźne i pasożytnicze... 16 11 5 5,26 7,02 3,38 w tym posocznica... 14 10 4 4,60 6,39 2,71 Zapalenie opon mózgowordzeniowych... 2 2-0,66 1,28 - Choroby układu krążenia... 9 4 5 2,96 2,55 3,38 Zapalenie płuc... 21 14 7 6,90 8,94 4,73 Wady rozwojowe wrodzone... 117 63 54 38,43 40,23 36,52 Stany chorobowe płodów lub noworodków powstające w okresie okołoporodowym... 254 127 127 83,43 81,09 85,90 w tym uraz porodowy... 22 10 12 7,23 6,39 8,12 Zewnętrzne przyczyny urazów... 18 10 8 5.91 6,39 5,41

22 II. PRACOWNICY MEDYCZNI TABL. 1/13/. PERSONEL SŁUŻBY ZDROWIA 1995 a/ 1998 1995a/ 1998 w liczbach bezwzględnych na 1000 ludności Lekarze... 6966 7258 2,3 2,4 Lekarze stomatolodzy... 1559 1514 0,5 0,5 Farmaceuci... 1524 1457 0,5 0,5 Felczerzy... 93 0,0 Pielęgniarki... 18775 18699 6,3 6,3 w tym o pełnych kwalifikacjach 18247 6,1 Położne... 1823 1826 0,6 0,6 a/ Bez danych dla powiatu górowskiego oraz gmin powiatu oleśnickiego: Międzybórz, Syców, Dziadowa Kłoda. TABL. 2/14/. PERSONEL SŁUŻBY ZDROWIA a/ WEDŁUG POWIATÓW W 1998 R. a - liczby bezwzględne b - na 10 tys. ludności Lekarze Lekarze stomatolodzy Pielęgniarki Położne Farmaceuci b/ OGÓŁEM...a 6412 1346 18164 1826 1347 b 21,5 4,5 60,9 6,1 4,5 Powiaty... a 3002 685 10571 977 645 b 15,0 3,4 52,7 4,9 3,2 Bolesławiecki...a 123 28 568 24 27 b 13,7 3,1 63,4 2,7 3,0 Dzierżoniowski... a 199 27 518 75 34 b 17,7 2,4 46,1 6,7 3,0 Głogowski...a 159 39 479 72 33 b 17,4 4,3 52,3 7,3 3,6 Górowski...a 43 18 155 18 12 b 11,3 4,7 40,8 4,7 3,2 Jaworski...a 70 17 300 36 15 b 12,8 3,1 54,7 6,6 2,7 Jeleniogórski...a 107 25 433 22 25 b 16,0 3,7 64,6 3,3 3,7 Kamiennogórski... a 91 15 289 23 13 b 18,5 3,1 58,9 4,7 2,6 Kłodzki... a 329 58 1433 108 59 b 18,2 3,2 79,1 6,0 3,3 Legnicki...a 37 17 154 9 16 b 6,8 3,1 28,3 1,7 2,9 Lubański...a 98 22 345 41 18 b 16,2 3,7 57,2 6,8 3,0 Lubiński...a 247 56 763 92 46 b 22,4 5,1 69,1 8,3 4,2 a/ Świadczący usługi bezpośrednio na rzecz ludności, b/ Bez kolejowej służby zdrowia (7 osób).

23 TAEL. 2/14/. PERSONEL SŁUŻBY ZDROWIA a/ WEDŁUG POWIATÓW W 1998 R. (dok.) a - liczby bezwzględne b - na 10 tys. ludności Lekarze Lekarze stomatolodzy Pielęgniarki Położne Farmaceuci b/ Lwówecki...a 60 12 303 20 17 b 11,6 2,3 58,8 3,9 3,3 Milicki... a 71 15 264 17 13 b 19,1 4,0 70,9 4,6 3,5 Oleśnicki...a 162 33 439 49 37 b 15,5 3,2 41,9 4,7 3,5 Oławski...a 128 29 367 38 30 b 17,8 4,3 51,0 5,3 4,2 Polkowicki... a 49 20 168 24 20 b 7,9 3,2 27,3 3,9 3,2 Strzeliński...a 66 14 198 17 16 b 14,3 3,0 43,0 3,7 3,5 Średzki... a 64 23 184 21 11 b 13,0 4,7 37,4 4,3 2,2 Świdnicki...a 211 56 669 74 52 b 12,5 3,3 39,7 4,4 3,1 Trzebnicki...a 127 29 399 23 25 b 16,8 3,8 52,7 3,0 3,3 Wałbrzyski... a 73 14 308 10 21 b 11,7 2,2 49,2 1,6 3,4 Wołowski...a 113 18 453 32 16 b 22,7 3,6 91,0 6,4 3,2 Wrocławski... a 70 33 104 9 23 b 7,5 3,5 11,1 1,0 2,5 Ząbkowicki... a 105 21 359 44 19 b 14,3 2,7 48,9 6,0 2,6 Zgorzelecki... a 132 30 641 45 32 b 13,1 3,0 63,5 4,5 3,2 Złotoryjski...a 68 16 278 34 15 b 14,2 3,4 58,2 7,1 3,1 Miasta na prawach powiatu...a 3410 661 7593 849 702 b 34,9 6,8 77,6 8,7 7,2 Jelenia Góra... a 266 63 784 58 51 b 28,3 6,7 83,5 6,2 5,4 Legnica... a 290 71 1007 107 57 b 26,5 6,5 92,1 9,8 5,2 Wałbrzych...a 324 63 943 73 61 b 23,7 4,6 68,9 5,3 4,5 Wrocław...a 2530 464 4859 611 533 b 39,7 7,3 76,2 9,6 8,4 a/ Świadczący usługi bezpośrednio na rzecz ludności, b/ Bez kolejowej służby zdrowia (7 osób).

TABL. 3/15/. LICZBA LUDNOŚCI PRZYPADAJĄCA NA 1 PRACOWNIKA SŁUŻBY ZDROWIA WEDŁUG POWIATÓW W 1998 R. Liczba ludności przypadająca na 1 lekarza lekarza dentystę pielęgniarkę przychodnię aptekę punkt apteczny OGÓLEM... 485,1 2215,6 164,2 5813,1 4809,9 Powiaty... 667,6 2929,7 189,6 7984,4 5301,8 Bolesławiecki... 728,4 3199,6 157,7 7465,8 4715,3 Dzierżoniowski... 565,2 4165,4 217,1 7029,1 4686,1 Głogowski... 576,3 2349,6 191,3 6109,1 6109,1 Górowski... 884,1 2112,1 245,3 12672,3 7603,4 Jaworski... 783,1 3224,6 182,7 9136,3 6090,9 Jeleniogórski... 626,2 2680,2 154,8 11167,5 6091,4 Kamiennogórski... 539,3 3271,9 169,8 8179,7 7011,1 Kłodzki... 550,7 3123,9 126,4 8235,7 4896,9 Legnicki... 1468,8 3196,7 352,9 18114,7 6793,0 Lubański... 615,6 2742,3 174,9 8618,7 5484,6 Lubiński... 447,3 1972,7 144,8 6498,3 4803,1 Lwówecki... 859,4 4296,8 170,2 10312,4 6445,3 Milicki... 524,8 2484,2 141,1 6210,3 4657,8 Oleśnicki... 646,4 3173,2 238,5 6159,7 5817,5 Oławski... 562,4 2482,6 196,2 7199,1 3999,5 Polkowicki... 1268,3 3107,3 369,9 12429,2 5178,8 Strzel iński... 697,6 3288,8 232,5 11510,8 5755,4 Średzki... 769,4 2140,9 267,6 12310,0 6155,0 Świdnicki... 798,6 3009,0 251,9 5616,7 4680,6 Trzebnicki... 595,8 2609,0 189,6 10808,7 6305,1 Wałbrzyski... 857,9 4473,5 203,3 6958,8 3914,3 Wołowski... 440,5 2765,3 109,9 16591,7 6221,9 Wrocławski... 1335,5 2832,8 898,9 18696,4 5842,6 Ząbkowicki... 699,1 3495,6 204,5 7340,8 5243,4 Zgorzelecki... 764,8 3365,1 157,5 6730,1 5047,6 Zlotoryjski... 702,7 2986,4 171,9 5972,7 6826,0 Miasta na prawach powiatu... 286,8 1479,6 128,8 3733,0 4041,5 Jelenia Góra... 353,0 1490,5 119,8 3611,6 4942,2 Legnica... 377,0 1539,9 108,6 4373,4 3904,8 Wałbrzych... 422,6 2173,4 145,2 4416,9 3603,2 Wrocław... 252,1 1374,7 131,3 3543,8 4062,9

25 TABL. 4/16/. LEKARZE SPECJALIŚCI Stan w dniu 31 XII 1995 a/ 1998 1995 a/ 1998 w liczbach bezwzględnych w % ogółu lekarzy OGÓŁEM... 5820 6253 83,6 86,2 Anestezjologii i intensywnej terapii... 281 301 4,0 4,2 Chirurgii... 801 892 11,5 12,3 Chorób płuc... 129 125 1,9 1,7 Chorób wewnętrznych... 1259 1290 18,1 17,8 Dermatologii i wenerologii... 125 137 1,8 1,9 Kardiologii... 35 51 0,5 0,7 Neurologii... 174 208 2,5 2,9 Okulistyki... 248 267 3,6 3,7 Onkologii... 5 12 0,1 0,2 Otolaryngologii... 223 217 3,2 2,3 Pediatrii... 866 838 12,4 11,6 Położnictwa i ginekologii... 513 540 7,4 7,4 Psychiatrii... 143 176 2,1 2,4 Radiodiagnostyki... 162 236 2,3 3,3 a/ Bez danych dla powiatu górowskiego oraz gmin powiatu oleśnickiego: Międzygórz, Syców, Dziadowa Kłoda. TABL. 5/17/. PRACUJĄCY W APTEKACH I PUNKTACH APTECZNYCH I TYPU W 1998 R. Stan w dniu 31 XII W osobach W przeliczeniu na pełne etaty ogółem farmaceuci w tym technicy farmaceuci ogółem farmaceuci w tym technicy farmaceuci OGÓŁEM... 2869 1218 823 2541 1108 736 w tym: PZF Cefarm... 84 27 27 81 27 27 Apteki MZ i OS... 11 3 4 11 3 4 Kolejowa służba zdrowia... 25 7 8 25 7 8 Prywatne... 2749 1181 784 2425 1072 697

26 III. AMBULATORYJNA PODSTAWOWA I SPECJALISTYCZNA OPIEKA ZDROWOTNA TABL. 1/18/. PLACÓWKI AMBULATORYJNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ WEDŁUG RODZAJÓW Stan w dniu 31 XII WYSZCZEGÓ LNIENIE 1995 1998 Przychodnie... 547 w tym publiczne... 295 rejonowe... 225 209 zakładowe... 11 9 specjalistyczne... 71 75 służby medycyny pracy... 119 akademickie... 11 10 spółdzielni lekarskich i stomatologicznych... 24 16 rehabilitacyjne przy spółdzielniach inwalidzkich... 39 35 pozostałe... 44 74 a/ w tym prywatne... 28 33 Ośrodki zdrowia na wsi... 212 217 w tym gminne... 63 65 Pozostałe zakłady opieki zdrowotnej na wsi... 14 a/ Łącznie z 34 przychodniami medycyny rodzinnej. TABL. 2/19/. DZIAŁALNOŚĆ PRZYCHODNI ORAZ OŚRODKÓW ZDROWIA NA WSI Poradnie POZ Ośrodki zdrowia 1995 1998 1995 1998 Poradnie d/... 972 846 600 598 ogólne... 280 275 227 225 dla kobiet... 171 161 56 61 dla dzieci... 199 186 121 104 stomatologiczne... 277 224 196 208 Porady ogółem w tys... 9180 8810,3 2112,0 2168,7 lekarskie... 7067 6856,1 1644,9 1714,0 stomatologiczne... 2113 1954,2 467,1 454,7 Poradnie specjalistycznea/... 1407 1516 13 20 lekarskie... 1232 1347 13 20 stomatologiczne... 175 169 - - Porady specjalistyczne w tys... 5892 6121,0 16,8 22,6 lekarskie... 5233 5441,1 16,8 22,6 stomatologiczne... 659 679,9 - - a/ Stan w dniu 31 XII.

27 TABL. 3/20/. PORADY W ZAKŁADACH AMBULATORYJNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ 1995 1998 w tysiącach 1995 =100 OGÓŁEM... 17201 17123 99,5 POZ... 11292 10979 97,2 Specjalistyczne... 5909 6144 104,0 Lekarskie... 13962 14034 100,5 POZ... 8712 8570 98,4 Specjalistyczne... 5250 5464 104,1 Stomatologiczne... 3239 3089 95,4 POZ... 2580 2409 93,4 Specjalistyczne... 659 680 103,2 TABL. 4/21/. SPECJALISTYCZNE PORADY LEKARSKIE I STOMATOLOGICZNE 1995 1998 w tysiącach 1995 = 100 OGÓŁEM... 5909,1 6143,6 104,0 w tym: Internistyczne... 711,9 620,9 87,2 Pediatryczne... 202,2 154,2 76,3 Ginekologiczne... 96,6 98,3 101,8 Chirurgiczne... 1294,2 1353,5 104,6 Laryngologiczne... 659,1 593,1 90,0 Okulistyczne... 781,7 776,6 99,3 Skórno-wenerologiczne... 393,6 408,5 103,8 Psychiatryczne... 219,4 234,8 107,0 Gruźlicy i chorób płuc... 252,6 213,4 84,5 Stomatologiczne... 659,4 679,9 103,1 TABL. 5/22/. PLACÓWKI AMBULATORYJNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ORAZ SŁUŻBY MEDYCYNY PRACY WEDŁUG POWIATÓW W 1998 R. (dok.) Stan w dniu 31 XII Przychodnie 4 Ośrodki zdrowia Przychodnie ogółem rejonowe w tym specjalistyczne ogółem w tym gminne służby medycyny pracy rehabilitacyjne spółdzielni inwalidów i ich związków OGÓLE M... 349 209 75 217 65 119 35 Powiaty... 176 141 11 217 65 56 19 Bolesławiecki... 8 4 2 8 3 3 1 Dzierżoniowski... 9 7-5 1 4 3 Głogowski... 12 7-5 2 2 1 Górowski... 2 2-7 2-1 Jaworski... 3 3-11 4 2 1 Jeleniogórski... 4 4-11 5 2 - Kamiennogórski... 5 4 1 5 1 1 - Kłodzki... 19 17 1 13 2 3 - a/ Bez przychodni medycyny rodzinnej i przychodni akademickich.

28 TABL. 5/22/. PLACÓWKI AMBULATORYJNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ORAZ SŁUŻBY MEDYCYNY PRACY WEDŁUG POWIATÓW W 1998 R. (dok.) Stan w dniu 31 XII Przychodnie a/ Ośrodki zdrowia Przychodnie ogółem rejonowe w tym specjalistyczne ogółem w tym gminne służby medycyny pracy rehabilitacyjne spółdzielni inwalidów i ich związków Legnicki... 3 3-10 4 - - Lubański... 6 6-6 2-1 Lubiński... 12 6 1 5 1 5 - Lwówecki... 5 4 1 4 1 - - Milicki... 3 2 1 6 2 2 1 Oleśnicki... 12 6-11 3 2 3 Oławski... 8 6 2 8 1 1 1 Polkowicki... 4 4-4 2 1 - Strzeliński... 3 3-7 3 1 - Średzki... 2 2-9 3 1 1 Świdnicki... 12 11-16 2 16 2 Trzebnicki... 7 6-10 3 - - Wałbrzyski... 7 7-4 3 2 - Wołowski... 3 2 1 5 1 - - Wrocławski... 4 4-20 7 1 - Ząbkowicki... 7 7-8 3 2 1 Zgorzelecki... 11 10 1 10 1 3 1 Złotoryjski... 5 4-9 3 2 1 Miasta na prawach powiatu... 173 6S - - 63 16 Jelenia Góra... 19 5 11 - - 4 2 Legnica... 18 5 9 - - 5 2 Wałbrzych... 22 11 7 - - 8 1 Wrocław... 114 47 37 - - 46 11 a/ Bez przychodni medycyny rodzinnej i przychodni akademickich. TABL. 6/23/ PORADY UDZIELONE W ZAKŁADACH AMBULATORYJNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ WEDŁUG POWIATÓW W 1998 R. (dok.) Porady Ogółem lekarzy udzielone przez lekarzy dentystów OGÓLEM... 17122533 14033802 3088731 Powiaty... 9514933 7863884 1651049 Bolesławiecki... 390969 331636 59333 Dzierżoniowski... 437215 377513 59702 Głogowski... 498450 409111 89339 Górowski... 165841 134099 31742 Jaworski... 288650 246290 42360 Jeleniogórski... 244326 192058 52268 Kamiennogórski... 234914 198412 36502

TABL. 6/23/. PORADY UDZIELONE W ZAKŁADACH AMBULATORYJNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ WEDŁUG POWIATÓW W 1998 R. (dok.) Porady Ogółem lekarzy udzielone przez lekarzy dentystów Kłodzki... 977501 809510 167991 Legnicki... 204137 169076 35061 Lubański... 313866 268103 45763 Lubiński... 589103 475000 114103 Lwówecki... 206689 179429 27260 Milicki... 195104 163227 31877 Oleśnicki... 557219 457498 99721 Oławski... 410906 355347 55559 Polkowicki... 279089 222334 56755 Strzeliński... 249673 203777 45896 Średzki... 269450 211828 57622 Świdnicki... 722632 593688 128944 Trzebnicki... 395156 316833 78323 Wałbrzyski... 221206 178798 42408 Wołowski... 259001 211921 47080 Wrocławski... 419197 328401 90796 Ząbkowicki... 305607 259795 45812 Zgorzelecki... 431401 365020 66381 Złotoryjski... 247631 205180 42451 Miasta na prawach powiatu... 7607600 6169918 1437682 Jelenia Góra... 571341 461010 110331 Legnica... 722639 570867 151772 Wałbrzych... 952279 794548 157731 Wrocław... 5361341 4343493 1017848 TABL. 7/24/. PORADY UDZIELONE W PRZYCHODNIACH MEDYCYNY PRACY ORAZ REHABILITACYJNYCH W 1998 R. Udzielone porady (w tys.) przez lekarzy stomatologów Przychodnie a/ razem w tym w ramach badań profilaktycznych razem w tym w ramach badań profilaktycznych Przychodnie medycyny pracy... 119 1148,1 383,9 208,1 41,1 Przychodnie rehabilitacyjne przy spółdzielniach inwalidów... 35 82,0 13,1 12,2 1,9 a/ Stan w dniu 31 XII.

30 TABL. 8/25/. DZIAŁALNOŚĆ PRZYCHODNI AKADEMICKICH Poradnie POZ Poradnie specjalistyczne 1995 1998 1995 1998 Porady ogółem... 214824 90522 207589 111182 lekarskie... 133134 86223 130136 103985 ogólne... 110132 104154 dla kobiet... 23002 25982 stomatologiczne... 81690 4299 77453 7197 TABL. 9/26/. PORADY UDZIELONE W PRZYCHODNIACH PRYWATNYCH 1995 1998 Przychodnie prywatne... 431109 384534 lekarskie... 312961 281220 stomatologiczne... 118148 103314 w tym przychodnie spółdzielcze... 256314 200560 lekarskie... 189457 157156 stomatologiczne... 66857 43404 TABL. 10/27/. DZIAŁALNOŚĆ PLACÓWEK POMOCY DORAŹNEJ 1995 1998 Działy i oddziały pomocy doraźneja/... 32 40 Stacje pogotowia ratunkowego a/... 5 5 Filie pomocy doraźneja/... 22 21 Karetki sanitarne a/... 370 375 w tym do udzielania pomocy doraźnej... 281 w tym zespoły reanimacyjne... 18 21 Wyjazdy karetek sanitarnych: do zachorowań... 287831 287486 do wypadków... 38464 39571 Przewozy karetkami sanitarnymi... 384313 Udzielona pomoc medyczna: ogółem... 923032 903603 na 1000 ludności... 309 303 w tym w: ambulatorium... 600717 581756 domu chorego... 283176 283272 miejscu wypadku... 37350 38575 a/ Stan w dniu 31 XII.

TABL. 11/28/. DZIAŁALNOŚĆ PLACÓWEK POMOCY DORAŹNEJ WEDŁUG POWIATÓW W 1998 R. wypadków Wyjazdy do zachorowań Udzielona pomoc medyczna WOJEWÓDZTWO... 39571 287486 903603 Powiaty... 22319 165351 492977 Bolesławiecki... 1148 7249 22285 Dzierżoniowski... 1716 12184 37764 Głogowski... 994 8194 13789 Górowski... 328 3736 15446 Jaworski... 725 4846 18242 Jeleniogórski... 664 2438 5738 Kamiennogórski... 653 3993 11578 Kłodzki... 2500 17410 74286 Legnicki... 437 2622 7018 Lubański... 817 4942 17763 Lubiński... 1074 8446 13882 Lwówecki... 605 4600 15899 Milicki... 349 3052 10613 Oleśnicki... 1263 8013 17368 Oławski... 938 6707 24862 Polkowicki... 859 3150 13729 Strzeliński... 462 3340 16669 Średzki... 551 3565 8490 Świdnicki... 1532 18397 47394 Trzebnicki... 946 6590 11441 Wałbrzyski... - - - Wołowski... 357 5750 13844 Wrocławski... 1182 6801 13930 Ząbkowicki... 714 7483 16583 Zgorzelecki... 1102 9483 37293 Złotoryj ski... 403 2360 7071 Miasta na prawach powiatu... 17252 122135 410626 Jelenia Góra... 2165 12927 39261 Legnica... 2079 11139 36216 Wałbrzych... 1752 14559 63281 Wrocław... 11256 83510 271868

32 TABL. 12/29/. APTEKI I PUNKTY APTECZNE OGÓLNODOSTĘPNE a/ Stan w dniu 31 XII 1995 1998 1995 1998 w liczbach bezwzględnych liczba ludności na 1 aptekę (punkt apteczny) Apteki... 517 606 5780 4921 w tym prywatne... 506 594 5906 5020 Punkty apteczne I typu... 10 14 298828 213009 w tym prywatne... 10 14 298828 213009 a/ Bez 3 aptek i I punktu aptecznego I typu kolejowej służby zdrowia. TABL. 13/30/. APTEKI I PUNKTY APTECZNE OGÓLNODOSTĘPNE a/według POWIATÓW W 1998 R. Stan w dniu 31 XII ogółem Apteki w tym na wsi z ogółem prywatne Punkty apteczne I typu WOJEWÓDZTWO... 606 81 594 14 Powiaty... 364 81 356 14 Bolesławiecki... 18 7 17 1 Dzierżoniowski... 24 2 23 - Głogowski... 15 2 14 - Górowski... 5 1 5 - Jaworski... 9 2 9 - Jeleniogórski... 11 4 11 - Kamiennogórski... 7 2 7 - Kłodzki... 33 3 31 4 Legnicki... 8 3 8 - Lubański... 11 2 11 - Lubiński... 23 1 22 - Lwówecki... 7-7 1 Milicki... 6 2 6 2 Oleśnicki... 17 2 17 1 Oławski... 18 5 18 - Polkowicki... 12 3 12 - Strzeliński... 8 4 8 - Średzki... 7 4 7 1 Świdnicki... 36 5 36 - Trzebnicki... 12 5 12 - Wałbrzyski... 16 3 16 - Wołowski... 7 2 7 1 Wrocławski... 16 11 16 - Ząbkowicki... 12 3 11 2 Zgorzelecki... 20 3 19 - Złotoryj ski... 6-6 1 Miasta na prawach powiatu... 242 X 238 - Jelenia Góra... 19 X 19 - Legnica... 28 X 27 - Wałbrzych... 38 X 38 - Wrocław... 157 X 154 - a/ Bez 3 aptek i I punktu aptecznego I typu kolejowej służby zdrowia.