SZKOLENIE NR 1 SCHULUNG 1 ZGORZELEC 29-30 STYCZEŃ / JANUAR 2014
Beata Hadaś, Piotr Lazar Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy SYTUACJA EKONOMICZNA I DEMOGRAFICZNA W OBSZARZE PRZYGRANICZNYM STAN OBECNY I PROGNOZY DLA POLSKI
Część I: prezentuje Beata Hadaś
Milton Friedman, laureat nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii: Jeśli lokalne społeczeństwo nie jest w stanie generować nowych pomysłów, lokalna gospodarka zmierza ku upadkowi, a wraz z nią społeczeństwo
Spotkanie plenarne Zarządu Województwa Dolnośląskiego i Rządu Krajowego Wolnego Kraju Związkowego Saksonia w Dreźnie - październik 1999 r. Zagrożenia dla regionów przygranicznych: - wyludnienie obszarów przygranicznych, - niekorzystne zmiany w strukturze demograficznej, - odpływ kapitału gospodarczego.
Zmiany struktury demograficznej ludności powiatów przygranicznych w latach 1995-2012 400 350 300 250 200 150 100 50 0 1995 2002 2010 2011 2012 <18 18/59-64 >60/65 SUMAR: Niekorzystne zmiany w okresie od 1995 do 2012: Spadek ogólnej liczby mieszkańców o ok.20 tys. Spadek liczby osób młodych o prawie 10 tys. Wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym o 11 tys. Opracowano na podstawie Bazy Danych Lokalnych GUS - www.stat.gov.pl/bdl
80 70 60 50 40 30 20 10 0 Zmiany demograficzne w obrębie grup w wieku nieprodukcyjnym w latach 1995-2012 1995 2002 2010 2011 2012 Opracowano na podstawie Bazy Danych Lokalnych GUS - www.stat.gov.pl/bdl <18 >60/65 W okresie kwiecień październik 2013 r. liczba urodzin dzieci była niższa od liczby zgonów o 962 osoby.
Prognoza struktury demograficznej ludności powiatów przygranicznych do roku 2030 metoda meldunkowa 400 350 Niekorzystne zmiany w okresie od 1995 do 2030: 300 250 200 150 100 50 0 1995 2002 2010 2012 2020 2030 >60 '55-59 '50-54 '24-49 '20-24 <19 Spadek liczby ludności o blisko 40.000 Liczba osób do 18 roku życia zmniejszy się o prawie 50% (z ponad 84 tys. do 43 tys.). Liczba osób powyżej 60 roku życia będzie większa o prawie 40% (wzrośnie z 56 tys. do ponad 78 tys.).
Część II: prezentuje Piotr Lazar
Zmiany w strukturze demograficznej. 1. Odpływ młodych oraz części pokolenia w tzw. średnim wieku (ponad 80% osób w wieku 19-24 lata znajduje zatrudnienie w miastach ośrodkach akademickich, gdzie lokuje się znacząca większość nowych inwestycji). 2. Emigracja do innych krajów Unii Europejskiej (Polki są drugą co do liczebności grupą narodowościową cudzoziemskich matek w Anglii i Szkocji. Polacy stanowią coraz liczniejszą grupę mieszkańców Belgii, Holandii czy krajów skandynawskich.) 3. Pojawi się problem z opieką nad pozostającymi osobami starszymi (wzrośnie zapotrzebowanie na opiekę instytucjonalną zakłady opiekuńczo-lecznicze oraz domy spokojnej starości ).
Od 2010 r. następują niewielkie zmiany w poziomie bezrobocia, jednakże po stronie niemieckiej poziom bezrobocia spada, po stronie polskiej wzrasta.
Średnie wynagrodzenie miesięczne w środkowej i północnej części naszej granicy jest niższe od średnich krajowych o ok. 8%. Średnie wynagrodzenie w Saksonii jest o ok. 20% niższe od średniego w całych Niemczech. Średnie wynagrodzenie na Dolnym Śląsku jest o ok. 3% wyższe niż średnie w całej Polsce.
16 stycznia 2014 r. Główny Urząd Statystyczny podał średnie miesięczne wynagrodzenie brutto za rok 2014. 4.400 PLN = 1.055
KOGO TAKA ŚREDNIA PŁACA DOTYCZY? JAK ZBUDOWANA JEST GRUPA BADAWCZA? Pod uwagę brane są wyłącznie osób zatrudnionych na umowę o pracę na czas nieokreślony lub określony powyżej 12 miesięcy. Nie bierze się pod uwagę dochodów rolników, osób prowadzących działalność gospodarczą. Nie bierze się pod uwagę dochodów osób zatrudnionych na podstawie umowy-zlecenia.
Przy tak określonych przez Główny Urząd Statystyczny kryteriach badania średnich wynagrodzeń rodzi się pytanie o wiarygodność innych statystyk.
.
.
Obie te wielkości pobrałem ze źródeł publicznej statystyki: -Małego Rocznika Statystycznego GUS 2000, - strony internetowej federalnego Urzędu Statystycznego (Statistisches Bundesamt) http://de.statista.com/statistik/daten/studie/1985/umfrage/ deutschland---grenzlaenge-zu-benachbarten-staaten/
Sprzeczności można wyjaśniać różnymi metodologiami pomiaru po obu stronach granicy, jednakże biorąc pod uwagę blisko 65-letni okres stabilności naszych granic muszę postawić pytanie, w ilu jeszcze obszarach statystyki nie została uzgodniona wspólna polsko-niemiecka metodologia opracowywania danych i wskaźników?
Ocena wiarygodności statystyki w świetle praw E. Murphy ego: Prawo nr 40. Element wybrany losowo z grupy o 99-procentowej wiarygodności, będzie należał do pozostałego procenta. Prawo nr 54. Systemy złożone wykazują skłonność do zakłócania realizacji własnych funkcji. Prawo nr 55. Systemy złożone wykazują skłonność do popełniania kompleksowych błędów. Prawo nr 83. Od wszystkich uznanych wyjątków istnieją wyjątki. Prawo nr 113. Każda formuła i każda stała muszą być traktowane jako zmienne.
Dlaczego prawa E. Murphy ego znalazły zastosowanie w nauce: 1970. Awaria rakiety APOLLO 13 omal nie kończy się katastrofą. Wszystkie zdarzenia natury technicznej można było przewidzieć. Prezydent Nixon nie otrzymał wiarygodnych wyjaśnień, kto i dlaczego zawinił. 1972. Służby wywiadowcze USA przekazują prezydentowi Nixonowi informację o zamierzeniach OPEC gwałtownego podniesienia cen ropy. USA i Wietnam kończą w tym czasie paryskie rokowania pokojowe. Żadna z rządowych agencji USA nie potrafi przedstawić prezydentowi Nixonowi prognozy, jak te czynniki wpłyną na gospodarkę. Rezultat: Nixon zleca opracowanie takiej prognozy naukowcom uniwersyteckim.
Wyniki: 1972: Columbia University analizuje przypadek APOLLO 13. Stwierdza, że w planowaniu nie uwzględniono przyczyn katastrof np. okrętów podwodnych. WHITE PATCH tak nazwano obszar nieuwzględnionych danych, które można było pozyskać z innych dostępnych źródeł. 1973: prof. Milton Friedman z Uniwersytetu Standford przedstawia Specialized Data Sources Prognozing metodę wskazującą obszar braku danych lub danych uznanych za mało wiarygodne. Obszar niepewnych lub brakujących danych zostaje nazwany Tabula rasa.
Wyniki: 1975: KC PZPR żąda od GUS i innych agencji informacyjnych wyjaśnienia rozbieżności między statystycznymi wskaźnikami wzrastającej produkcji a coraz większymi brakami w sklepach. Wiarygodnych wyjaśnień brak. Komitet Badań Naukowych zleca wyjaśnienie przyczyn naukowcom z pięciu najlepszych polskich uczelni ekonomicznych. 1976: prof. Zdzisław Hellwig z Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu przedstawia wyniki opracowań metodologicznie zgodne z Specialized Data Sources Prognozing. KC PZPR nie godzi się na uznanie braku wiarygodnych danych oraz fałszowania sprawozdawczości i statystyki za fakt. Narzuca określenie szara strefa, bo wszystkiemu mają być winni złodzieje, łapownicy i inne wrogie władzy ludowej elementy.
Wyniki: Od 1978 r. najważniejsze ponadnarodowe korporacje finansowe (w tym banki), consultingowe i audytorskie stosują Specialized Data Sources Prognozing. Wolą poświęcić trochę czasu na zdobycie informacji ze źródeł takich jak statystyki urzędów skarbowych czy instytucji ubezpieczeniowych, ale mają dzięki temu wynik dotyczący całej podlegającej badaniu grupy a nie szacunek ustalony na bazie grupy reprezentatywnej.
Prognoza struktury demograficznej ludności w obszarze przygranicznym do roku 2030 metoda danych wyspecjalizowanych 400 300 200 100 0 1995 2002 2010 2012 2020 2030 Młodzież szkolna Zatrudnieni Migracja i szara strefa Studenci Bezrobotni Emeryci i renciści
Omówienie Liczebność tej grupy to ok. 110-120 tys. osób, w tym: ok. 2 tys. osób prowadzących własne firmy, ok. 10 tys. osób przedwczesnych emerytów i rencistów, ok. 15 tys. osób, które wyemigrowały, ok. 15 tys. osób otrzymujących świadczenia opieki społecznej, ok. 20 tys. osób utrzymujących się z działalności rolniczej, ok. 25 tys. osób pracujących poza regionem i/lub na umowach zleceniach. Grupę, o której nie mamy jakiejkolwiek informacji, można szacować na 20-25% mieszkańców. Najwięcej wiedzą o tej grupie NGO!
Zadania perspektywiczne Przyszłość kadr pracowniczych przygranicznej części Euroregionu Nysa zależy od wykorzystania tego potencjału ludzkiego, który gotów jest tu pozostać; Należy mieć świadomość, że przygotowanie kandydata na pracownika wyłonionego z grona osób długotrwale bezrobotnych o niskim, nieadekwatnym do potrzeb rynku pracy wykształceniu, jest procesem skomplikowanym i często kończy się niepowodzeniem;
Przedsiębiorstwa w regionie przygranicznym (powiat bolesławiecki, lubański, lwówecki, zgorzelecki i złotoryjski). W strukturze podmiotów gospodarczych dominują firmy jednoosobowe lub zatrudniające do 9 osób (ogółem stanowią ok. 95% ilości firm sektora gospodarczego). W całym regionie, z uwagi na wielkość zatrudnienia, są 2 istotne gospodarczo przedsiębiorstwa: Kombinat górniczo-energetyczny Bogatynia - Turów oraz Ceramika Bolesławiec. Istotną rolę w zatrudnieniu stanowi sektor publiczny. Można przewidzieć, że liczba miejsc pracy w regionie nie ulegnie większym zmianom.
Zadania perspektywiczne c.d. Należy przygotować się na poszukiwanie rozwiązań alternatywnych wyjść poza urzędową ewidencję bezrobotnych np. współpracować z instytucjami pozarządowymi, które często posiadają informacje o wartościowych osobach wywodzących się z tej strefy nieokreślonej. Należy mieć wiedzę o rozwiązaniach innowacyjnych, które są skuteczniejsze w aktywizacji osób społecznie wykluczonych lub zagrożonych takim wykluczeniem niż tradycyjne metody pracy stosowane przez pracowników instytucji rynku pracy.
Zadania perspektywiczne c.d. Ważne jest wypracowanie takich metod współpracy z właścicielami autorskich, innowacyjnych rozwiązań, które pozwolą na zamawianie u nich usług bez sprzeczności z prawodawstwem (zamówienia publiczne, ustawa o finansach publicznych). Należy uświadamiać pracodawców o konieczności perspektywicznego planowania potrzeb kadrowych oraz zachęcać do współpracy przy organizacji praktyk zawodowych.
Zadania perspektywiczne c.d. POTRZEBNA JEST NAM WSZYSTKIM SKUTECZNA I DOBRZE PRZYGOTOWANA WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA I TRANSGRANICZNA.
Między Dolnym Śląskiem a Saksonią jest więcej przejść granicznych, niż między innymi województwami / landami. To powinno determinować poziom współpracy instytucji publicznych.
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ